BÀI THU HOẠCH
BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN GIÁO VIÊN MODULE 2
ĐẶC ĐIỂM HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THCS
A. NỘI DUNG
Hoạt động 1: Tìm hiểu hoạt động của HS THCS
1. Đặc điểm tâm, sinh lí của học sinh trung học cơ sở
a) Về thể chất:
Cơ thể phát triển tuy chưa thật hoàn thiện nhưng các em đã cỏ sức lực khá mạnh mẽ .Hoạt động giao
tiếp là hoạt động chủ đạo, trước hết là với HS cùng lứa. Qua đó hình thành tình bạn của tuổi thiếu niên. Các
em thích làm người lớn nhưng chưa ý thức được đầy đủ, vị thế xã hội của các em là vị thành niên.
b) Về hoạt động tập thể của HS THCS:
Các hoạt động đoàn thể: ngoài hoạt động học hành là hoạt động cơ bản các em còn có các hoạt
động khác như sinh hoạt Đội theo các hình thức khác nhau. Do đặc điểm tâm sinh lí phát triển mà đã có sự
định hướng giá trị sống, những giá trị mà các em hướng tới, như tình bạn, khả năng cá nhân…
Các hoạt động công ích xã hội: giúp đỡ người khó khăn, làm từ thiện, tham gia gìn giữ, tôn tạo các
khu di tích, công viên, nơi sinh hoat công cộng.
c) Về tâm lí
Tình cảm, ý chí của HS THCS phát triển phong phú, nhận thức phát triển khá cao, đặc biệt là sự
phát triển tư duy khoa học, tính trừu tượng và tính lí luận trong nhận thức. Điều đáng chú ý trong dạy học
và giáo dục HS THCS là độ trường thành về nhân cách và vị thế xã hội của các em.
2. Hoạt động chủ đạo của học sinh trung học cơ sở
Hai hoạt động chủ đạo, đó là hoạt động giao tiếp và hoạt động học tập. Các nhà giáo, nhà sư phạm
đều có định hướng chung trong hành động đó là trách nhiệm đối với HS, luôn vì lợi ích học tập của các em,
tổ chức tốt hoạt động học tập cho HS THCS; đồng thời tạo điều kiện để HS được thực hiện hoạt động giao
tiếp lành mạnh.
3. Hoạt động học của học sinh trung học cơ sở
Hoạt động học của HS THCS được kế thừa và phát triển phương thức của hoạt động học- tập đã
được định hình ở tiểu học, nhưng được phát triển theo phương thức mới, đó là học - hành. Cấp THCS là
cấp học có mục tiêu phổ cập giáo dục chung có tất cả HS ở từng lớp, từng trường.
Học - hành là phương thức học tập chủ đạo, phương thức đặc trưng thực hiện hoạt động học của HS
THCS.
HS - THCS đã lĩnh hội được phương thức học - tập, đang hình thành phương thức học- hành. Đó là
cơ sở để hình thành từng bước phương thức học mới- tự học ở cấp độ ban đầu.
4. Tổ chức hoạt động học cho học sinh trung học cơ sở
Việc tổ chức hoạt động học dành cho HS cấp THCS được thực hiện theo hướng tập trung hơn, quy
mô số lớp/trường và số HS/lớp lớn hơn để đáp ứng được hoạt động dạy và học ở cấp học này. Đó là một số
yêu cầu có tính đặc trưng đối với cấp học như:
- GV được chuyên môn hoá
- Trong trường có phòng thí nghiệm, phòng học bộ môn.
- HS đã lớn hơn, có thể đến trường trong khoảng cách khoảng vài ba cây số
- Hoạt động của tổ chuyên môn có vai trò quan trọng trong hoạt động dạy và học
- HS được học trong phòng thí nghiệm, phòng học bộ môn hoặc khu thí nghiệm thực hành Trong
quá trình học tập HS luôn cần sự hướng dẫn giảng giải của GV trực tiếp hoặc gián tiếp qua sách, tài liệu và
các phương tiện thông tin… Hoạt động học của HS THCS được GV tổ chức hướng dẫn theo các phương
pháp có thể là khá phong phú đa dạng, tuỳ thuộc vào nội dung và điều kiện và có thể gọi bằng tên chung là
phương pháp “Thầy tổ chức-Trò hoạt động"
5. Tổ chức các hoạt động giáo dục cho học sinh trung học cơ sở
Các hoạt động giáo dục tạo điều kiện để mỗi HS phát triển thể lực, phong phú về tâm hồn, đặc biệt
là hình thành ở các em định hướng giá trị như:
+ Giá trị có được từ học tập
+ Giá trị về sự trưởng thành của bản thân
+ Giá trị về sự ứng xử trong các mối quan hệ
+ Giá trị về sự nhận thức và tình cảm của mình với gia đình và quê hương đất nước.
Hoạt động 2: Tìm hiểu công nghệ dạy học cấp trung học cơ sở
1. Dạy học ở trung học cơ sở là nghề sử dụng công nghệ dạy học
Nghề dạy học là nghề được thực hiện bởi con người được đào tạo chuyên biệt có nội dung xác định,
phương pháp hợp lí, quy trình chặt chẽ và những điều kiện cần thiết khác, tất cả đều hướng đến mục tiêu
giáo dục. Nghề dạy học có công nghệ thực thi, công nghệ đó có ba đặc điểm chính như sau:
- Công việc được chủ động tổ chức
- Công việc được chủ động kiểm soát cả quá trình và kết quả đầu vào, đầu ra.
- Nghề dạy học được chuyển giao từ thế hệ trước sang thế hệ sau, từ người này sang người khác.
2. Các yếu tố của công nghệ dạy học
* Yếu tố thứ nhất:
- HS: là nhân vật trung tâm, là chủ thể giáo dục, tự biến đổi chính bản thân mình theo hướng phát
triển trong quá trình học tập và thực hiện các hoạt động giáo dục.
- GV là người tổ chức, giảng dạy, hướng dẫn HS thực hiện hoạt động học
- Các bậc cha mẹ, các nhà quản lí giáo dục, quản lí xã hội, các doanh nhân, các tổ chức đoàn thể và
các hội... có tác động không nhỏ đến quá trình dạy và học ở nhà trường
* Yếu tố thứ hai: Mục tiêu giáo dục đuợc cụ thể hoá cho tùng môn học, lớp học và cả cấp học. c) * Yếu tố
thứ ba: Cơ sở vật chất- thiết bị phục vụ cho hoạt động dạy học và các hoạt động giáo dục khác.
* Yếu tố thứ tư: Các điều kiện khác phục vụ cho các hoạt động thực hiện mục tiêu giáo dục
3. Quá trình dạy và học:
- GV giảng giải, hướng dẫn, minh hoạ
- HS theo dõi, ghi chép, thảo luận và làm việc theo nhóm dưới sự hướng dẫn của GV
- Việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS luôn tác động manh đến hoạt động học của HS nên trong
quá trình giảng dạy và kiểm tra, đánh giá thì GV nên nghiên cứu kĩ và có câu trả lời cụ thể cho các vấn đề
sau:
+ HS học môn học cụ thể mà mình dạy để làm gì
+ Qua môn học cụ thể đó HS cần lĩnh hội được điều gì về kiến thức, kĩ năng và thái độ,
+ Bằng phương pháp nào để lĩnh hội các nội dung cơ bản, tối thiểu đã xác định, đáp ứng chuẩn quy
định.
- Xu hướng dạy học hiện nay mà GV và các nhà trường quan tâm là quá trình tổ chức cho HS thực hiện
hoạt động học - dạy học theo hướng phát huy tính tích cục cửa HS
- Phương pháp dạy học hiện nay có thể khái quát là “Thầy tổ chức - Trò hoạt động”
Hoạt động 3: Tìm hiểu điều kiện dạy và học ở trường trung học cơ sở
a) Về yếu tố con người
HS là nhân vật trung tâm của nhà trường vì HS là mục tiêu giáo dục. Nhà trường là đơn vị cơ sở
thực hiện nhiệm vụ giáo dục HS theo mục tiêu giáo dục. GV là người trực tiếp thực hiện nhiệm vụ giáo dục
HS, người giữ vị trí then chốt và có vai trò có tính quyết định chất lượng giáo dục, quyết định sự thành bại
của giáo dục.
Các bậc cha mẹ là nhân vật thú ba trong công nghệ dạy học. Tuy không trực tiếp tham gia vào quá
trình dạy và học của GV và HS ở trường lớp, nhưng có tác động nâng cao chất lương giáo dục con em, tạo
điều kiện cho con em học tập, tạo sự đồng thuận với nhà trường về quan điểm và PPGD, xây dựng môi
trường giáo dục gia đình lành mạnh...
Các lực lượng khác: Việc thực hiện mục tiêu giáo dục sẽ khó thành công nếu như không huy động
được nguồn lực từ các tổ chức chính trị, xã hội, các tổ chức kinh tế và toàn xã hội theo định hướng xã hội
hoá giáo dục.
b) Mục tiêu giáo dục
Mục tiêu giáo dục do Nhà nước quy định chung cho mọi HS ở tất các địa phương trong cả nước, đó là các
chuẩn mục và chương trình học, là những quy định có tính pháp quy. Tuy nhiên, trong quá trình dạy học,
mọi GV vẫn có thể thoả mãn nhu cầu chủ động, sáng tạo trong dạy học bằng một số biện pháp cụ thể:
- Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí và hoàn cảnh của từng HS để có tác động sư phạm thích hợp.
- Nghiên cứu để hiểu thấu đáo về chuẩn kiến thức kỉ năng môn học mình giảng dạy
- Tìm hiểu về thiết bị dạy học mà nhà trường có để sử dụng và có kế hoạch làm đồ dùng dạy học,
hướng dẫn HS cùng làm và chuẩn bị điều kiện để thực hành, thực nghiệm.
c) Cơ sở vật chất thiết bị
Đây là điều kiện không thể thiếu trong hoạt động giáo dục. Ngoài phòng học, bàn ghế, bảng và một
số điều kiện khác, ở cấp THCS không thể thiếu thư viện, thiết bị, phòng thí nghiệm và những điều kiện
thực hành khác
d) Các điều kiện khác
- Tài chính
- Môi trường giáo dục
e) Mô hình trường trung học cơ sở
-Trường chuẩn quốc gia là mô hình nhà trường ở trình độ phát triển mới
-Trong mô hình có những yếu tố có mối quan hệ hữu cơ với nhau:
*Yếu tố 1: HS là nhân vật trung tâm, là mục tiêu giáo dục.
*Yếu tố 2: các hoạt động giáo dục, cả hoạt động chính khoá và hoạt động ngoại khoá, sinh hoạt
đoàn thể, hoạt động xã hội.
*Yếu tố 3: hoạt động kiểm định và đánh giá giáo dục.
*Yếu tố 4: các nguồn lực cả về nhân lực, vật lực và tài lực.
*Yếu tố 5: tổ chức và quản lí giáo dục, trước hết là nhân lực quản lí, cơ chế quản lí.
*Yếu tố 6: nội dung và phương pháp dạy học.
*Yếu tố 7: cơ sở vật chất- thiết bị.
Trong các hoạt động giáo dục (yếu tố 2) bao gồm cả các hoạt động giáo dục và hoạt động học tập của HS
và hoạt động giảng dạy của GV. Dạy học và giáo dục là những hoạt động không đơn tuyến, không tách biệt
nhau mà ở trong nhau
g) Bồi dưỡng học sinh giỏi và phụ đạo học sinh kém
Việc bồi duõng HS giỏi và phụ đạo HS kém là biểu hiện của quan điểm dạy học phù hợp với đối
tượng HS hay là dạy học phân hoá
Hoạt động 4: Tìm hiểu việc giảm tải nội dung chương trình học dành cho học sinh trung học cơ sở
Từ thực tiễn dạy và học ở các trường bộc lộ những điểm bất hợp lí, đã gây quá tải đối với nhìều HS. Nội
dung chương trình học tập dành cho HS là một trong những vấn đề bức xúc xã hội.
a) Yêu cầu giảm tải
Những nội dung giảm tải theo chỉ đạo của Vụ Giáo dục Trung học hướng vào những nội dung sau:
- Những nội dung trùng lặp ở các môn học.
- Những nội dung không thiết thực.
- Những nội dung không phù hợp với trình độ của HS và chưa có điều kiện thực hiện.
Giao cho GV quyền tự chủ để có thể vận dụng thích hợp với điều kiện cụ thể của trường mình nhằm đạt
được mục tiêu, đảm bảo theo chuẩn kiến thức và kĩ năng môn học.
b) Thực hiện giảm tải
- Nghiên cứu kĩ, nắm vững chuẩn kiến thức và kĩ năng môn học đối chiếu với các nội dung giảm tải
để tự tin khi thực hiện.
- Nghiên cứu SGK để hướng dẫn HS sử dụng cho dễ dàng, thích hợp.
- Chuẩn bị kĩ bài dạy theo tinh thần tinh giản nội dung và đổi mới phuơng pháp giảng dạy.
Thực hiện giảm tải cũng chính là thực hiện “Dạy tốt - Học tốt" nhằm đảm bảo chất lượng và hiệu quả giáo
dục theo mục tiêu cụ thể của từng môn học, tùng lớp học và cả cấp học.
c) Quản lí giảng dạy theo tinh thần giảm tải
Thực tế quản lí hoạt động dạy và học ở khá nhiều trường cho thấy còn bộc lộ một số điểm bất cập, ví dụ
như:
- Thiên về kiểu quản lí hành chính, hình thức
- Đánh giá hoạt động giảng dạy của GV còn hình thức chưa kết hợp thoả đáng với kết quả học tập
của HS.
- Hoạt động của tổ chuyên môn chưa được thường xuyên, chưa đi sâu vào những vấn đề trọng tâm,
cơ bản.
- Chưa có cơ chế thích hợp và chưa tạo được điều kiện để phát huy nội lực, để GV tự chịu trách
nhiệm và sáng tạo trong quá trình thục hiện nhiệm vụ chuyên môn.
Hoạt động 5: Tìm hiểu sự phát triển tâm lí học sinh trung học cơ sở trong sự phụ thuộc vào hoạt
động học
1. Quy luật chung của sự phát triển tâm lí học sinh
Sự phát triển tâm lí của HS có tính quy luật, theo đó được bộc lộ ra ở HS qua các biểu hiện:
- Tính không đồng đều về sự phát triển tâm lí của các chủ thể HS
- Tính toàn vẹn của tâm lí trong mọi chủ thể HS
- Tính thuần nhất, thống nhất, ổn định và bền vững
- Tính mềm dẻo và khả năng bù trừ
Những điểm có tính quy luật này rất có ý nghĩa sư phạm nên GV cần hiểu rõ và có sự ứng xử thích hợp đối
với mọi HS theo hướng dạy học theo quan điểm phân hoá.
Sự phát triển tâm lí học sinh có mối quan hệ biện chứng với hoạt động dạy và hoạt động học
+ Theo công nghệ dạy học cũ, coi GV là nhân vật trung tâm
+ Theo công nghệ dạy học mới coi HS là nhân vật trung tâm. Kiểu dạy học này đang đuợc GV
hướng tới. Đó chính là “Đổi mới phương pháp dạy học". Theo cách này HS được chủ động, tích cực thực
hiện hoạt động học để lĩnh hội kiến thức, kĩ năng, phương pháp và có thái độ tương thích theo sự tổ chức,
hướng dẫn của GV. Những điều HS học được vừa mang tính lí thuyết vừa mang tính thực tiễn.
2. Dạy học tạo sự phát triển trí tuệ học sinh
*Hai cách tác động đến sự phát triển trí tuệ của HS, đó là:
- Qua quá trình thu nhận tri thức mà trí tuệ được rèn luyện, phát triển
- Hướng nhiều hơn vào bản thân sự phát triển, HS phải lĩnh hội nội dung học tập nhất định. Con
đường này dẫn đến hình thành tư duy logic, trình độ tư duy khoa học
*Hoạt động học của HS là sự phát triển tâm lí, trước hết là sự xuất hiện và phát triển những hành vi mang
tính ý thức, tính có chủ định, tính lí trí, trên cơ sở đó hình thành những phẩm chất tâm lí thuộc về phẩm
chất và năng lực của con người.
*Hoạt động học của HS là sự phát triển tâm lí phụ thuộc vào hoạt động dạy của GV bao gồm nội dung,
phương pháp, phương thức tổ chức, các điều kiện.
Hoạt động 6: Thống nhất phương pháp đánh giá chất lượng dạy và học ở trung học cơ sở
Kiểm định đánh giá trường học, lớp học, hoạt động giảng dạy của GV và hoạt động học của HS là hướng
vào thực hiện mục tiêu giáo dục, hướng tới mục đích nâng cao chất lượng giảng dạy của GV và kết quả học
tập của HS.
1. Đánh giá hoạt động dạy của giáo viên
a) Xác định rõ mục đích :
- Đánh giá hoạt động chuyên môn của từng GV để biết được trình độ và trách nhiệm
- Đánh giá qua một số tiết dạy cụ thể để biết được khả năng giảng dạy của mỗi GV.
- Đánh giá toàn bộ lao động sư phạm của GV để biết đuợc sổ lượng, loại hình và chất lượng của đội
ngũ so với yêu cầu phát triển giáo dục của nhà trường.
b) Xác định thông tin đánh giá:
- Thông tin về sự tìm kiếm, chuẩn bị thiết bị, đổi mới phương pháp dạy học.
- Thông tin về thực tế hoạt động dạy và học ở trên lớp.
- Thông tin về kết quả học tập của HS.
c) Sử dụng kết quả đánh giá:
- Xem xét đánh giá xếp loại thi đua
- Dùng làm tư liệu để theo dõi GV phục vụ cho nhiệm vụ quản lí
- Làm căn cứ để phân công giảng dạy
- Làm căn cứ để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng và tạo điều kiện cho GV.
2. Đánh giá kết quả học tập của học sinh
HS học ở trường được đánh giá theo 2 mặt: hanh kiểm và học lực.
- Về hạnh kiểm: HS được nhận định đánh giá theo những quy định chung do sự nhận xét đánh giá
của GV và của chính HS.
- Về học lực: HS cấp THCS, trong quá trình học tập cần lĩnh hội cả lí thuyết và thực hành, điều này
được nhận định, đánh giá qua các bài kiểm tra, thí nghiệm và thực hành
- Cấp THCS là cấp phổ cập, tuy không phải qua kì thi tốt nghiệp nhưng HS vẫn cần được xem xét,
đánh giá để được cấp chứng chỉ
Vì vậy việc đánh giá kết quả học tập của HS THCS là việc làm rất có ý nghĩa và cần sự cẩn trọng, từ việc
đánh giá thường xuyên trong quá trình học tập của HS đến việc kiểm tra, đánh giá định kì.
3. Hướng đổi mới kiểm định và đánh giá chất lượng
a) Một số thử nghiệm về đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường học
+ Đánh giá ngoài
+ Đánh giá điều kiện đảm bảo chất lượng
b) Đánh giá chất lượng theo mục tiêu giáo dục
c) Đánh giá theo tiêu chuẩn trường chuẩn quốc gia
Hoạt động 7: Đánh giá kết quả bồi dưỡng module
1. Những vấn đề trọng tâm của module
- HS THCS có nhiều biến động trong sự phát triển tâm lí, sinh lí và xã hội.
- Hoạt động học tập và giao tiếp là hoạt động chủ đạo của lứa tuổi này.
- HS THCS cần được xem là nhân vật trung tâm trong quá trình dạy hoc và GD.
- Dạy học ở THCS là một nghề sử dụng công nghệ dạy học. Do vậy, để thực hiện có hiệu quả GV
cần nắm vững quy trình công nghệ (đầu vào, quá trình, đầu ra).
- Kiểm tra, đánh giá là một khâu quan trọng trong quá trình dạy học. Để đánh giá chất lượng dạy
và học, cần phải đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá chất lượng.
2. Định hướng nghề nghiệp
Triết lí phát triển giáo dục trong thời đại ngày nay có một nội dung chung. Đó là: Ai cũng đuợc học,
học suốt đời; học để phát triển cá nhân, hoàn thiện nhân cách, để sống tốt đẹp hơn trong xã hội đang vận
động theo hướng “dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh".
* Với Hs THCS, theo triết lí này thì cần hướng tới:
- Được học theo mục tiêu giáo dục toàn diện, nội dung chương trình phù hợp.
- Trong quá trình học tập có tiến bộ, đáp ứng được tiêu chuẩn phổ cập THCS.
- Có sự phát triển hài hòa về cá nhân, nhân cách và tham gia thích hợp đời sống gia đình, xã hội.
- Học để có chuyên môn nghiệp vụ, có phẩm chất và năng lực nhà giáo trong giai đoạn mới
- Làm việc (dạy học và giáo dục HS) đạt chất lượng, hiệu quả.
- Lương và thu nhập được cải thiện, đảm bảo cuộc sống bình thường
- Sống có trách nhiệm với bản thân, thân thiện, hòa hợp với người thân, với đồng nghiệp, với mọi
người trong cộng đồng.
- Sống thân thiện với môi trường tự nhiên, môi trường xã hội.
Đặc điểm của nghề dạy học đòi hỏi GV phải học suốt đời để làm người đương thời với HS của mình, để
luôn duy trì được phong trào “dạy tốt - học tốt" trong nhà trường. Nếu các trường và mọi GV đều thực hiện
nghiêm túc về giảm tải chương trình thi chắc chắn giáo dục sẽ dần đi vào thế ổn định và chất lượng đuợc
cải thiện, cũng chính là chuẩn bị tốt cho công cuộc đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục. Mỗi GV có
thể tự học, tự bồi dưỡng để tự xử lí đuợc những vấn đề về chuyên môn nghiệp vụ phát sinh trong quá trình
dạy học
B. VẬN DỤNG
Câu 1: Trình bày quan điểm của cá nhân về chất lượng giáo dục.
Trước hết chúng ta phải khẳng định giáo viên là yếu tố hàng đầu quyết định chất
lượng giáo dục. Nhà giá o phả i không ngừ ng họ c tâ â p, rè n luyê â n, nêu gương tố t cho ngườ i
họ c. Với nhận thức hoạt động trung tâm của nhà trường là dạy học và giáo dục. Để phát
triển toàn diện học sinh, thầy cô giáo là lực lượng trực tiếp thực hiện chương trình giáo
dục của cấp học. Chất lượng giáo dục của nhà trường phần lớn do đội ngũ giáo viên quyết
định. Do đó việc bồi dưỡng, phát triển đội ngũ nhà giáo vừa là mục tiêu, vừa là động lực
phát triển nhà trường. Tăng cường xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục
một cách toàn diện theo hướng chuẩn hóa là nhiệm vụ vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa
mang tính chiến lược lâu dài nhằm thực hiện thành công chiến lược phát triển giáo dục và
chấn hưng đất nước. Chất lượng đội ngũ trong mỗi nhà trường thể hiện ở nhiều mặt: Đủ về
số lượng, hợp lý cơ cấu, đảm bảo về trình độ đào tạo và có phẩm chất đạo đức, năng lực
chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Thầy giáo, cô giáo phải là người hiểu
sâu về kiến thức chuyên ngành, biết rộng về các bộ môn khoa học liên quan và có vốn văn
hóa nói chung.
Bước sang thế kỷ XXI nền giáo dục hiện đại có những xu hướng đổi mới sâu sắc từ
quan niệm về vị trí ,vai trò, chức năng của giáo dục đến nội dung và phương pháp giáo
dục...Sự đổi mới này tất yếu đặt ra những yêu cầu xây dựng, xây dựng lại đội ngũ giáo
viên nhằm đáp ứng sự đổi mới đó. Sự phát triển vũ bão của khoa học- công nghệ đòi hỏi
mỗi thầy cô giáo phải luôn bồi dưỡng, cập nhật thông tin, tri thức mới có thể hoàn thành
tốt nhiệm vụ 1) Về phẩm chất chính trị và đạo đức đòi hỏi người giáo viên cần phải:
- Nhận thức tư tưởng chính trị với trách nhiệm của một công dân, một nhà giáo với
nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc. Tham gia các hoạt động xã hội, xây dựng và bảo
vệ quê hương đất nước, góp phần phát triển đời sống văn hóa cộng đồng. yêu nghề, tận tụy
với nghề; sẵn sàng khắc phục khó khăn hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục học sinh
-Chấp hành đầy đủ các quy định của pháp luật, chủ trương chính sách của Đảng và
Nhà nước. Thực hiện nghiêm túc các quy định của địa phương. Liên hệ thực tế để giáo dục
học sinh ý thức chấp hành pháp luật và giữ gìn trật tự an ninh xã hội nơi công cộng.
- Chấp hành quy chế của ngành, quy định của nhà trường, có nghiên cứu và có giải
pháp thực hiện. Thái độ lao động nghiêm túc, đảm bảo lên lớp đúng giờ, không tùy tiện bỏ
lớp học, bỏ tiết dạy, chịu trách nhiệm về chất lượng giảng dạy và giáo dục ở lớp được
phân công.
- Có đạo đức, nhân cách và lối sống lành mạnh, trong sáng của nhà giáo, có tinh
thần đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực; luôn có ý thức phấn đấu vươn lên trong nghề
nghiệp; được đồng nghiệp, học sinh và cộng đồng tín nhiệm.
- Trung thực trong công tác; đoàn kết trong quan hệ đồng nghiệp; hết lòng phục vụ
nhân dân và học sinh.
2) Yêu cầu về trình độ chuyên môn:
- Có trình độ chuyên môn được đào tạo theo đúng chuẩn trình độ của giáo viên
giảng dạy ở cấp học.
- Nắm vững mục tiêu, nội dung cơ bản của chương trình, sách giáo khoa của các
môn học được phân công giảng dạy; có kiến thức chuyên sâu, đồng thời có khả năng hệ
thống hóa kiến thức trong cả cấp học để nâng cao hiệu quả giảng dạy đối với các môn học
được phân công giảng dạy.
- Kiến thức cơ bản trong các tiết dạy đảm bảo đủ, chính xác, có hệ thống.
- Có khả năng hướng dẫn đồng nghiệp một số kiến thức chuyên sâu về một môn học
hoặc có khả năng bồi dưỡng Hs giỏi, giúp đỡ Hs yếu kém hay Hs còn nhiều hạn chế tiến
bộ.
- Có kiến thức cơ bản về tâm lý học sư phạm và tâm lý học lứa tuổi, giáo dục học
của cấp học và vận dụng được vào việc lựa chọn phương pháp giảng dạy, cách ứng xử
trong giáo dục phù hợp với từng đối tượng học sinh.
- Có kiến thức về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của Hs, và vận dụng
phù hợp với cấp học, đánh giá học sinh chính xác, khách quan theo đúng quy định hiện
hành.
- Có kiến thức phổ thông về chính trị, xã hội và nhân văn, kiến thức liên quan đến
ứng dụng công nghệ thông tin, ngoại ngữ, tiếng dân tộc để đáp ứng yêu cầu dạy học.
- Có hiểu biết cơ bản về nhiệm vụ chính trị, kinh tế -văn hóa, xã hội của tỉnh, thị
xã, xã phường nơi công tác.
3)Yêu cầu về nghiệp vụ sư phạm:
- Lập kế hoạch dạy học trong năm học và từng học kỳ nhằm cụ thể hóa chương
trình giáo dục cấp học theo qui định của Bộ Giáo dục và Đào tạo phù hợp với đặc điểm
của trường và lớp được phân công giảng dạy. Biết cách soạn giáo án theo hướng đổi mới,
thể hiện các hoạt động dạy học tích cực của thầy và trò
- Xây dựng môi trường học tập thân thiện, hợp tác, lựa chọn và kết hợp tốt các
PPDH thực hiện các hoạt động dạy học trên lớp, phát huy tính năng động, sáng tạo, chủ
động học tập của học sinh.
- Biết cách hướng dẫn học sinh tự học.
- Sử dụng hình thức kiểm tra đánh giá phù hợp đối tượng học sinh, sử dụng kết quả
kiểm tra chính việc học tập của học sinh một cách tích cực.
Để tất cả các thầy cô giáo thực hiện tốt được nhiệm vụ theo xu hướng đổi mới giáo dục
hiện nay, công tác bồi dưỡng giáo viên có tầm quan trọng đặc biệt và có ý nghĩa quyết
định đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo hướng tới mục tiêu nâng cao chất
lượng giáo dục.
Câu 2: Nêu thực trạng và giải pháp giáo dục ý thức trách nhiệm cho học sinh trung học cơ sở
Lứa tuổi học sinh THCS là lứa tuổi có nhiều đột phá, biến chuyển tâm sinh lý khá mạnh mẽ, thời
kỳ phát triển phong phú, đa dạng, phức tạp nhưng vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển, hình
thành nhân cách và trí tuệ của mỗi cá nhân .Vì thế cần có cách nhìn toàn diện biện chứng mối quan hệ
giữa dạy chữ và dạy người; giữa gia đình, nhà trường và xã hội; giữa các lực lượng giáo dục trong nhà
trường trong mối quan hệ với luật pháp của xã hội và sự tác động của kinh tế thị trường.
A .Thực trạng
1-Sự tác động của môi trường đối với học sinh THCS
a. Môi trường gia đình
Môi trường gia đình không bền vững, ẩn chứa nhiều yếu tố tiêu cực tất yếu dẫn đến nhận thức
sai lầm, góp sức tạo ra những tính cách xấu, thiếu sức đề kháng đối với tác động xấu của xã hội và nhà
trường của các thành viên đặc biết là lứa tuổi chưa thành niên.
Sự thay đổi về mức sống và thu nhập, dẫn đến có một khoảng cách giữa cha mẹ và con cái dẫn
đến có nhiều trường hợp chiều con quá mức tốn rất nhiều tiền chạy trường, chạy lớp, chạy điểm cho
con khiến cho ý thức trách nhiệm trong con mờ dần nhường chỗ cho tính ỷ lại có khi rơi vào ích kỷ cực
đoan.
b. Môi trường nhà trường
Môi trường nhà trường chính là nội dung và yếu tố có tính quyết định trong việc hình thành ý
thức trách nhiệm cho học sinh. Nó là một nhân tố mạnh mẽ tạo nên nhân phẩm, đạo đức của trẻ.
Hiện nay, việc giáo dục đạo đức, giáo dục công dân cho người học gần như bị bỏ quên hoặc bị
xem là thứ yếu.
c. Môi trường xã hội
Môi trường xã hội là sự tác động thường xuyên, hàng ngày của các hiện tượng chính trị, kinh tế,
xã hội đối với nhận thức, hiểu biết của học sinh
Thực trạng xã hội hiện nay còn nhiều tệ nạn xã hội, nếp sống của con người chưa cao, thiếu hiểu
biết.
Hiện nay, một bộ phận học sinh chịu sự tác động từ những mặt tiêu cực của xã hội, đánh mất ý
thức trách nhiệm, thiếu ý thức đạo đức kỷ luật, vi phạm pháp luật
d. Sự tiếp nhận tác động từ 3 môi trường của chủ thể
* Sự tác động của học sinh đối với môi trường.
*Tác động vào gia đình
* Tác động vào môi trường giáo dục
* Tác động vào môi trường xã hội
B. Một số giải pháp
1-Về phía gia đình
a) Giữ cho được nếp nhà.
Gia đình và truyền thống gia đình có ảnh hưởng rất lớn đến việc hình thành và giáo dục đạo đức
cho học sinh. Một học sinh nếu đuợc sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống, các thế hệ có
quan hệ tốt với nhau, có tôn ti trật tự, quan tâm chăm lo giáo dục con cháu, thực sự là tấm gương để con
cháu noi theo thì bản thân học sinh đó bước đầu sẽ có nền tảng đạo đức tốt và là nền tảng căn bản để
hình thành ý thức trách nhiệm.
b) Thực hiện nhất quán quan hệ tình thương và trách nhiệm.
Cần có sự quan tâm đúng mức, giáo dục toàn diện, yêu cầu cao của phụ huynh đối với con em
mình, nhưng không phải bằng biệp pháp qúa cứng rắn khiến cho các em cảm nhận mình bị ghét bỏ thì
tác hại vô cùng to lớn. Ý thức trách nhiệm được thay bằng lòng oán trách có khi biến thành lòng căm
thù.
c) Tấm gương sống.
Gia đình có vai trò rất quan trọng trong việc khơi dậy ý thức về cái tốt và cái xấy, về cái đáng
làm và không nên làm, nhưng hình như lâu nay các bậc cha mẹ đã không đóng đúng vai trò của mình.
Những gì thế hệ trẻ đang làm hôm nay chắc chắn đã có sự góp sức từ trước của gia đình.
d) Không chối bỏ trách nhiệm
Có nhiều em học sinh trượt dài vào hư hỏng có nguyên nhân không nhỏ từ cha mẹ. Cha mẹ
không dám làm việc thẳng thắn, trung thực với nhà trường, thậm chí còn quy trách nhiệm làm cho con
mình hư hỏng là do nhà trường. Vì thế khi nhà trường thi hành kỷ luật, bèn quay lại trách mắng con cái.
2-Về phía nhà trường
Đối với nhà trường, các em chính là sản phẩm đào tạo của nhà trường, quyết định giá trị thương
hiệu của nhà trương trong thị trường và trong cộng đồng xã hội. Cần phải đổi mới cách giáo dục, xây
dựng ý thức trách nhiệm cho học sinh một cách cơ bản.
- Dạy chữ và dạy người là một.
- Thống nhất biện pháp xây dựng ý thức trách nhiệm cho học sinh đối với các hoạt động giáo dục
trong và ngoài nhà trường.
- Đưa nội dung tạo lập ý thức trách nhiệm vào tiêu chuẩn đánh giá xếp hạng đạo đức học sinh,
bình bầu học sinh giỏi, học sinh xuất sắc các loại
- Tổ chức lớp học tập, thi đoạt giải chủ đề xây dựng ý thức trách nhiệm của người học sinh trong
cơ chế kinh té thị trường- thực tiễn và bài học.
3 - Về phía xã hội
- Hãy cho học sinh tiếp cận vào các mặt trái của cơ chế kinh tế thị trường.
- Thực hiện đồng bộ sự kết hợp nhà trường với gia đình và xã hội do nhà trường làm đầu mối.
IV-KẾT LUẬN:
Việc giáo dục ý thức trách nhiệm cho học sinh là một vấn đề cần hết sức quan tâm, nhất là trong
tình hình hiện nay. Làm sao chúng ta đạt được mục đích khi ra trường, học sinh không những được
trang bị về kiến thức mà còn phải được thể hiện con người được phát triển toàn diện về mọi mặt (trí,
đức, thể, mỹ). Như vậy, chúng ta mới dần có những thế hệ mai sau có đức, tài trọn vẹn, sẽ là những chủ
nhân rất hữu ích cho xã hội, và có được như vậy ta mới tin rằng đất nước ta sẽ phát triển mạnh.
Câu 4: Đề xuất biện pháp đổi mới phuơng pháp dạy học, quản lí hoạt động dạy và học để nâng
cao chất lượng giáo dục.
Hiện nay, nền kinh tế - xã hội ngày càng phát triển, hội nhập kinh tế ngày càng mở rộng, đòi hỏi
nền giáo dục Việt Nam không ngừng cải tiến, đổi mới phù hợp với thế giới và các quốc gia trong khu
vực. Mặt khác, trong bối cảnh đó, nền giáo dục còn có những bất cập về chất lượng giáo dục, nhiều giáo
viên sử dụng phương pháp dạy học lạc hậu đã gây nên tình trạng thụ động trong học tập của học sinh,
dẫn đến hiệu quả dạy học chưa cao. Học sinh ít được lôi cuốn, động viên, khích lệ để hứng thú, tự giác
học tập, gây nên tình trạng chán học, bỏ học ở một số bộ phận học lực yếu kém.
Để đổi mới phương pháp dạy học, trước hết GV cần phải phát huy tính sáng tạo của người dạy,
không ngừng tìm tòi, tự trang bị, trau dồi cho mình kiến thức chuyên môn cũng như cách truyền đạt dễ
hiểu và tạo hứng thú cho học sinh một cách toàn diện, có chiều sâu.
Tăng cường chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học thông qua công tác bồi dưỡng, dự giờ thăm
lớp của giáo viên; tổ chức hội thảo, nâng cao hiệu quả sinh hoạt trong tổ chuyên môn theo hướng phản
biện về các chủ đề, nội dung giảng dạy, qua đó rút kinh nghiệm, tháo gỡ các vướng mắc gặp phải trong
quá trình giảng dạy. Ngoài ra, lãnh đạo nhà trường còn đặc biệt quan tâm, khuyến khích giáo viên
nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng cũng như hướng dẫn học sinh phương pháp tự học có hiệu quả.
Không những thế, nhà trường còn kết hợp chặt chẽ giữa dạy học lý thuyết và thực hành trong
giờ học chính khóa, đảm bảo cân đối giữa việc truyền thụ kiến thức và rèn luyện kỹ năng cho học sinh.
Mặt khác, với mục tiêu “xây dựng trường học thân thiện và học sinh tích cực”, nhà trường còn tăng
cường các hoạt động ngoại khóa, giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh để giúp các em tự liên hệ, tiếp
cận với cuộc sống một cách dễ dàng và hiệu quả.
Việc đổi mới phương pháp dạy học là một giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng dạy học
nói riêng và chất lượng giáo dục nói chung. Trong đó, hoạt động dạy và hoạt động học có tính độc lập
tương đối nhưng là hai mặt của một quá trình, người giáo viên truyền đạt kiến thức, kỹ năng và hình
thành nhân cách; học sinh làm chủ kiến thức kỹ năng theo chuẩn kiến thức kỹ năng quy định ở các bậc
học. Tuy nhiên đổi mới phương pháp dạy học không có nghĩa là gạt bỏ các phương pháp truyền thống
mà phải vận dụng một cách có hiệu quả các phương pháp dạy học hiện có theo quan điểm dạy học tích
cực kết hợp với các phương pháp hiện đại.
Mọi người vẫn thường ví, thầy cô giáo chính là những người lái đò, gieo mầm cho tương lai của
học sinh. Những con người ấy ngày đêm vẫn cần mẫn, miệt mài chở học trò sang sông. Sự cống hiến,
hy sinh thầm lặng đó của thầy cô giáo luôn là điểm tựa, hành trang để thế hệ học trò mang theo.
Câu 5: Tìm hiểu nguyên nhân của các hiện tượng “chạy trường chạy lớp" và dạy thêm học thêm.
1) Nguyên nhân: Thực tế có một bộ phận giáo viên, đặc biệt cấp 1 và 2 vì mục đích thu nhập đã
dạy thêm bằng mọi cách, gây sức ép đối với học sinh, có thái độ không đúng mực với học sinh không
học thêm mình như không quan tâm khuyến khích em phát biểu trong lớp, cho các em điểm thấp. Một
số giáo viên còn tổ chức dạy trước chương trình, cho học sinh làm trước bài kiểm tra ở lớp học thêm để
thu hút học sinh đăng ký, điều này rất đáng trách. Nhưng bên cạnh đó cũng có những giáo viên có năng
lực, yêu nghề, dạy thêm để kiếm sống lương thiện nhưng cũng để thỏa mong muốn mang kiến thức đến
cho học sinh, giúp các em học sinh lấp khoảng trống kiến thức. Vì vậy nói “dạy thêm, học thêm” là một
tệ nạn thì oan cho nhiều giáo viên.
*Về phía phụ huynh, muốn cho con học thêm có nhiều nguyên nhân:
- Cha mẹ không có thời gian chăm sóc và dạy học cho con cái
- Trình độ của cha mẹ (đa số) không đáp ứng được chương trình và nội dung giáo dục hiện nay
- Học sinh mất căn bản (kiến thức, nội dung quá nhiều và nặng);
- Cha mẹ cho đi học thêm sợ con cái mê game hay vào internet, và để tránh xa tệ nạn xã hội
- Mong muốn con cái học sao cho bằng bạn bè
*Về phía giáo viên có thể thấy nguyên nhân chung nhất của việc dạy thêm và học thêm là do thu
nhập trong giờ dạy chính khóa nay không đủ để các thầy cô giáo trang trải cuộc sống của bản thân, chưa
nói đến nhu cầu của gia đình. Thứ nữa, phụ huynh và học sinh luôn luôn cảm thấy không yên tâm với
kiến thức tiếp nhận trong giờ chính khóa.
Không chỉ những lớp cuối cấp mà cả mẫu giáo, tiểu học cũng học thêm,nguyên nhân chính do nhu
cầu muốn học kỹ hơn kiến thức cơ bản, nhu cầu nâng cao kiến thức của học sinh và do chương trình
chính khóa quá tải.
Khi học thêm đã trở thành một phong trào, một tập quán xã hội thì dạy thêm cũng trở thành một
thứ hàng hóa dịch vụ. Đã là hàng hóa thì có người bán, người mua và mỗi bên đều tìm cách để mình có
lợi nhất. Tuy nhiên dạy thêm học thêm tràn lan khiến HS không còn thời gian nghỉ ngơi, vui chơi. Thể
lực giảm sút. Trí óc quá tải. Tuổi thơ bị đánh cắp sinh ra ích kỷ, căng thẳng. Học hành trở thành một
nghĩa vụ vô cùng nặng nhọc, nghĩ đến đã sợ. Mục tiêu “ngày khai trường là một ngày hội lớn” của
ngành GD trở nên xa vời.
Hầu hết giáo viên, phụ huynh đều cho rằng sẽ không giải quyết được những bất cập trong dạy
thêm, học thêm khi gốc rễ vấn đề chưa được giải quyết do những nguyên nhân sau:
a) Điều kiện phục vụ cho đổi mới chưa đồng bộ
b) Mâu thuẫn giữa yêu cầu áp dụng phương pháp tích cực với nội dung bài học dài. GV chưa yên
tâm chỉ tập trung vào kiến thức trọng tâm, một phần vì HS chưa thực sự tự giác học tập, một phần vì
kiến thức khó đối với HS ở vùng khó khăn và HS ngoài công lập có chất lượng đầu vào thấp.
c) GV chưa hiểu sâu bản chất của đổi mới phương pháp, kĩ năng thực hiện đổi mới phương pháp
chưa được như mong muốn
d) Một số GV có sức ỳ khá lớn. Thời gian đầu tư cho bài dạy hạn chế. Tâm huyết và điều kiện sống
của GV còn hạn chế. GV chưa tin vào khả năng HS nên ngại vận dụng đổi mới; đặc biệt ở những trường
có đầu vào thấp.
e) HS chưa có động cơ và phương pháp học, nên tính tích cực và chủ động hạn chế.
f) Cách dạy và học vẫn bị cách thi cử chi phối. Một số GV chưa biết dạy cách học cho HS.
2) Tác động của việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS
- Tác động đối với ý thức về sự phát triển năng lực nghề nghiệp của GV là rõ nhất.
- Tác động đối với quan hệ giữa các thế hệ GV trong trường, làm cho quan hệ giữa đồng nghiệp
với nhau gần gũi, tích cực hơn.
- Tác động đối với không khí dạy - học và ảnh hưởng của nhà trường đối với cộng đồng, quan hệ
GV - HS - phụ huynh tích cực hơn.
- Tác động đối với thái độ và kết quả học tập của HS
3) Những thay đổi tích cực của HS qua quá trình thực hiện đổi mới dạy học ở trường THCS
- Đổi mới có tác động rõ nhất đối với trách nhiệm học tập, thái độ trung thực trong kiểm tra, thi
cử của HS
- Tác động đến vai trò chủ thể của HS thông qua việc chủ động tìm kiếm thông tin, tri thức cần
thiết cho bản thân
- Biết tổ chức tự học và biết cách học từng môn
4) Những hạn chế trong việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy hoc ở trường THCS
a) Đối với cách dạy của giáo viên:
- Cách dạy của GV chưa thật sự đổi mới về bản chất. Mặc dù hiện tượng đọc chép đã hạn chế rất
nhiều, nhưng giáo án của GV ở nhiều bộ môn chưa thể hiện rõ dạy học theo hướng phân hóa.
- GV đã cố gắng theo hướng đổi mới nhưng việc thực hiện chưa hoàn toàn, chưa triệt để (chủ
yếu còn mang tính trình diễn ở các buổi thao giảng). Còn nhiều GV lúng túng trong việc áp dụng các
PPDH tích cực sao cho phù hợp với từng bài và từng nhóm trình độ của HS.
- GV chưa thật chú trọng và còn lúng túng trong việc dạy cách học cho HS.
b) Đối với cách học của học sinh:
- HS chưa chủ động như mong đợi, chỉ có những HS khá - giỏi là thể hiện được tính chủ động. Đối
với những môn học mà các em cho là phụ, sự thụ động thể hiện rất rõ.
- HS trung thực hơn trong học tập, mặc dù vẫn còn hiện tượng quay cóp. Phần lớn các em chưa
biết cách tự học, tự nghiên cứu. Kĩ năng học nhóm đã có tiến bộ.
Như vậy, đánh giá về sự thay đổi của HS từ phía cán bộ quản lí và GV thấp hơn so với tự đánh giá của
HS.
3. KẾT LUẬN
Thực hiện đổi mới học ở trường THCS là một quá trình khó khăn, còn nhiều bất cập chưa được
như mong đợi do điều kiện đổi mới chưa đồng bộ. Nhưng việc triển khai thực hiện đổi mới chương
trình, sách giáo khoa cũng đạt được những kết quả bước đầu. Thái độ làm việc của cán bộ quản lí các
cấp và GV nghiêm túc, HS cũng có những chuyển biến nhất định. Việc tổ chức và quản lí quá trình dạy
học đã theo hướng dạy thật, học thật. Cán bộ quản lí tập trung vào quản lí chất lượng dạy học. Ý thức
phát triển năng lực nghề nghiệp của GV có sự thay đổi rõ, HS có thái độ học tập tốt hơn, đi học chuyên
cần, thể hiện vai trò chủ thể trong học tập rõ hơn trong giờ lên lớp, tự học ở nhà và trong kiểm tra đánh
giá. Cha mẹ quan tâm đến con trong cả việc đôn đốc và tạo điều kiện cho con em học tập.
* Tự nhận xét đánh giá của GV
- Nội dung: 4.0 điểm
- Vận dụng: 4.5 điểm
Tổng cộng: 8.5 điểm
* Nhận xét, đánh giá của BGH
Hiệu Trưởng
………………………………………….
………………………………………….
………………………………………….
………………………………………….
Nguyễn Văn Bé
Long Định, ngày 10 tháng 2 năm 2015
GV thực hiện
Nguyễn Anh Dũng
- Xem thêm -
.DOC 
12 
4532 
60 
