Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học cơ sở thành phố bắc...

Tài liệu Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học cơ sở thành phố bắc giang, tỉnh bắc giang

.PDF
139
1577
139

Mô tả:

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC LÊ XUÂN DƯƠNG BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ BẮC GIANG, TỈNH BẮC GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2010 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC LÊ XUÂN DƯƠNG BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ BẮC GIANG, TỈNH BẮC GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số : 60 14 05 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. BÙI VĂN QUÂN HÀ NỘI - 2010 LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tôi xin trân trọng cảm ơn PGS.TS. Bùi Văn Quân, Cục phó Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, người trực tiếp hướng dẫn cho tôi hoàn thành luận văn này. Xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy giáo, cô giáo Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội đã trực tiếp giảng dạy các chuyên đề trong khoá học và đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài. Xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Bắc Giang, các cô chú, anh chị công tác tại thư viện tỉnh Bắc Giang, các bạn đồng nghiệp đã luôn động viên, giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi học tập và hoàn thành luận văn này. Mặc dù đã hết sức cố gắng nhưng với thời gian và điều kiện nghiên cứu còn nhiều hạn chế, chắc chắn luận văn không tránh khỏi những thiếu sót và bất cập. Tác giả tha thiết mong nhận được sự đóng góp chân thành của các nhà khoa học, thầy cô giáo và đồng nghiệp. Xin cho phép tác giả ghi ơn từ đáy lòng mình! Hà Nội, tháng 11 năm 2010 Tác giả Lê Xuân Dƣơng KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN BGD&ĐT : Bộ Giáo dục và Đào tạo CĐ : Cao đẳng CBQL : Cán bộ quản lý CBGV : Cán bộ giáo viên CBQLGD : Cán bộ quản lý giáo dục CNH-HĐH : Công nghiệp hoá, hiện đại hoá ĐH : Đại học GV : Giáo viên GDPT : Giáo dục phổ thông GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo KT-XH : Kinh tế - Xã hội MN : Mần non Nxb : Nhà xuất bản NNL : Nguồn nhân lực QĐ : Quyết định QLGD : Quản lý giáo dục SL : Số lượng STT : Số thứ tự TH : Tiểu học THCS : Trung học cơ sở THPT : Trung học phổ thông TTCN : Tiểu thủ công nghiệp Tr.CN : Trước công nguyên UBND : Uỷ ban nhân dân MỤC LỤC MỞ ĐẦU Trang 1. Lý do chọn đề tài ………………………………………………………. 1 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề …………………………………………….. 3 3. Mục đích nghiên cứu …………………………………………………... 5 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu…………………………………… 6 5. Giả thuyết khoa học……………………………………………………. 6 6. Nhiệm vụ nghiên cứu…………………………………………………... 6 7. Giới hạn đề tài………………………………………………………….. 6 8. Phương pháp nghiên cứu ………………………………………………. 7 9. Đóng góp mới của luận văn……………………………………………. 7 10. Cấu trúc nội dung luận văn…………………………………………… 8 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ……………………. 9 1.1. Các khái niệm cơ bản………………………………………………… 9 1.1.1. Cán bộ quản lý …………………………………………………….. 9 1.1.2. Đội ngũ cán bộ quản lý trường học………………………………… 10 1.1.3. Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường học ……………………... 10 1.2. Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lê nin, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng CSVN về công tác cán bộ vận dụng trong phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS…………………………………………………………… 12 1.2.1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lê nin về công tác cán bộ………… 12 1.2.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác cán bộ………………………… 13 1.2.3. Quan điểm của Đảng về công tác cán bộ…………………………... 13 1.2.4. Quan điểm công tác cán bộ dưới góc độ lý luận quản lý giáo dục… 14 1.3. Phòng Giáo dục và Đào tạo với công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS…………………………………………………….. 14 1.3.1. Trường THCS trong hệ thống giáo dục quốc dân………………….. 14 1.3.2. Cán bộ quản lý trường THCS……………………………………… 15 1.3.3. Vai trò của Phòng Giáo dục - Đào tạo trong công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS .....…………………………………….. 16 1.4. Yêu cầu và nội dung của công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS……………………………………………………………… 19 1.4.1. Yêu cầu đối với công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS……………………………………………………………………… 19 1.4.2. Nội dung công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS. 20 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS……………………………………………………………... 26 Tiểu kết chương 1 ............................................................................................ 28 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG THCS CỦA PHÒNG GIÁO DỤC THÀNH PHỐ BẮC GIANG, TỈNH BẮC GIANG……………………. 29 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, tình hình phát triển kinh tế - xã hội…….... 29 2.2. Thực trạng giáo dục THCS…………………………………………... 31 2.2.1. Tình hình phát triển giáo dục trên địa bàn…………………………. 31 2.2.2. Về giáo dục THCS…………………………………………………. 32 2.3. Thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS…………………… 35 2.3.1. Về số lượng và cơ cấu của đội ngũ cán bộ quản lý………………… 35 2.3.2. Về chất lượng, hiệu quả công tác của đội ngũ cán bộ quản lý……... 37 2.4.Thực trạng công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS.. 41 2.4.1. Công tác quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ CBQL………….. 41 2.4.2. Công tác bổ nhiệm, miễn nhiệm và luân chuyển CBQL…………… 43 2.4.3. Công tác đào tạo, bồi dưỡng CBQL trường THCS………………… 44 2.4.4. Việc thực hiện các chế độ chính sách đối với CBQL trường THCS 45 2.4.5. Công tác kiểm tra, đánh giá CBQL………………………………… 46 2.5. Đánh giá chung về công tác phát triển đội ngũ CBQL trường THCS thành phố Bắc Giang hiện nay ………………………………………….... 47 2.5.1. Ưu điểm ................................................................................................. 47 2.5.2. Hạn chế .................................................................................................. 48 Tiểu kết chương 2 ............................................................................................ 49 Chƣơng 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG THCS CỦA PHÒNG GIÁO DỤC THÀNH PHỐ BẮC GIANG, TỈNH BẮC GIANG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY ……………………….............................................................. 50 3.1. Những định hướng phát triển giáo dục THCS của thành phố Bắc Giang đến năm 2015 - căn cứ để xây dựng biện pháp……………………. 50 3.2. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp………………………………..… 52 3.3. Một số biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS của Phòng Giáo dục thành phố Bắc Giang…………………………….… 53 3.3.1. Biện pháp về phát hiện, tuyển lựa và qui hoạch đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS……………………………………………………... 53 3.3.2. Biện pháp cải tiến công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ về mọi mặt cho cán bộ quản lý trường THCS………………………………. 56 3.3.3. Biện pháp cải tiến nội dung, hình thức đánh giá cán bộ quản lý trường THCS………………………………………………………….…... 64 3.3.4. Biện pháp cải tiến công tác bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễm nhiệm và thực hiện luân chuyển cán bộ quản lý trường THCS................................... 72 3.3.5. Biện pháp cải tiến công tác thi đua khen thưởng CBQL giáo dục THCS............................................................................................................ 79 3.3.6. Tạo mối quan hệ giữa Phòng Giáo dục với các đơnvị, địa phương để xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS...................................... 81 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp............................................................ 84 3.5. Khảo nghiệm về tính hợp lý và tính khả thi của các biện pháp................. 85 Tiểu kết chương 3 .................................................................................................... 87 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ............................................................ 88 1. Kết luận.................................................................................................... 88 2. Khuyến nghị............................................................................................. 89 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 91 PHỤ LỤC MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Mục tiêu tổng quát của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2001-2010 được Đại hội IX của Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định là: “Đưa đất nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất, văn hoá, tinh thần của nhân dân, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại hoá. Con đường công nghiệp hoá - hiện đại hoá của nước ta cần và có thể rút ngắn thời gian so với các nước đi trước, vừa có những bước tuần tự, vừa có những bước nhẩy vọt..." [4]. Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 15 tháng 6 năm 2004 của Ban Bí thư về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục xác định: “...Phải tăng cường xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục một cách toàn diện. Đây là nhiệm vụ vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài, nhằm thực hiện thành công Chiến lược phát triển giáo dục 2001-2010 và chấn hưng đất nước. Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo; thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước [1]. “Tôn sư trọng đạo” là truyền thống quí báu của dân tộc Việt Nam, nhà giáo bao giờ cũng được nhân dân yêu mến, kính trọng. Những năm qua đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được xây dựng ngày càng đông đảo, phần lớn có phẩm chất chính trị tốt, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ ngày càng được nâng cao. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đã góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nhân 1 lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng của đất nước. Tuy nhiên, trước những yêu cầu mới của sự phát triển giáo dục trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục có những hạn chế, bất cập. Một bộ phận không nhỏ đội ngũ cán bộ quản lý chất lượng chuyên môn chưa đáp ứng được yêu cầu, thiếu gương mẫu trong đạo đức, lối sống và nhân cách, chưa làm gương tốt trong học sinh và đồng nghiệp. Việc cập nhật và vận dụng các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước còn nhiều hạn chế. Ở một số đơn vị giáo dục chưa gắn với thực tiễn, chưa gắn với các nhiệm vụ chính trị ở địa phương [1]. Trong thực tế công tác tại Phòng giáo dục thành phố Bắc Giang tôi nhận thấy những vấn đề về công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý cần phải nghiên cứu tháo gỡ mới có thể đáp ứng được yêu cầu của thời đại như: Vấn đề về cơ chế quản lý trong công tác phát triển đội ngũ; Vấn đề đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý; Vấn đề áp dụng những quy định mới cho đội ngũ cán bộ quản lý …(áp dụng chuẩn Hiệu trưởng, áp dụng Nghị định của Chính phủ về công chức…) Kết hợp lý luận với thực tiễn ta có thể khẳng định: Việc phát triển, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý trường học hiện nay là một vấn đề hết sức quan trọng và cấp bách đối với ngành Giáo dục - Đào tạo để góp phần tích cực quyết định sự thành công của quá trình thực hiện nhiệm vụ, mục tiêu giáo dục; đáp ứng những yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Từ những lý do trên tôi quyết định chọn đề tài nghiên cứu “Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang” nhằm góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo của thành phố Bắc Giang trong giai đoạn hiện nay. 2 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Sự phân công, hợp tác lao động là khởi nguồn của hoạt động quản lý nhằm đạt hiệu quả hơn, năng suất cao hơn trong lao động, do đó phải có người đứng đầu điều hành, phối hợp sự nỗ lực của các thành viên trong nhóm, trong cộng đồng hay trong một tổ chức để đạt được mục tiêu đề ra. Các tư tưởng quản lý sơ khai xuất phát từ các tư tưởng triết học cổ Hy Lạp và cổ Trung Hoa. Sự đóng góp của các nhà triết học cổ Hy Lạp về quản lý tuy còn ít ỏi nhưng đáng ghi nhận: Điển hình là tư tưởng của Xô-crát (469399 Tr.N), Platôn (427-347 Tr.CN), Arixtốt (384-322 Tr.CN). Thời Trung Hoa cổ đại đã công nhận các chức năng quản lý, đó là các chức năng: Kế hoạch hoá, tổ chức, tác động, kiểm tra. Đặc biệt, các nhà tư tưởng và chính trị lớn là Khổng Tử (551-478 Tr.CN), Mạnh Tử (372-289 Tr.CN), Thương Ưởng (390-338 Tr.CN) đã nêu lên tư tưởng quản lý “Đức trị, Lễ trị” lấy chữ Tín làm đầu. Những tư tưởng quản lý trên vẫn có ảnh hưởng khá sâu sắc đến các nước phương Đông ngày nay [57]. Giai đoạn cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX là giai đoạn mang tư tưởng quản lý Chủ nghĩa Tư bản. Do yêu cầu phát triển sản xuất đại công nghiệp, dưới tác động của cuộc cách mạng kỹ thuật, nhu cầu quản lý không ngừng tăng ở cả phạm vi vi mô và vĩ mô. Khoa học quản lý từng bước tách ra khỏi triết học và trở thành bộ môn khoa học độc lập, có sự tham gia đóng góp của nhiều trường phái: Thuyết quản lý khoa học; Thuyết hành chính; Trường phái tác phong (trường phái quan hệ giữa con người với con người trong quản lý); Thuyết tổ chức trong quản lý; Thuyết hành vi. Các nhà kinh điển của Chủ nghĩa Mác-Lê nin tuy không để lại những tác phẩm chuyên nghiên cứu về quản lý, nhưng qua các tác phẩm về kinh tế và chính trị - xã hội của các ông, chúng ta cũng có thể rút ra những tư tưởng về quản lý [57]. 3 Trong Bộ Tư bản, Chủ nghĩa Mác đã coi vai trò của nhà quản lý giống như vai trò của nhạc trưởng trong dàn nhạc. Ông viết: “…Một người độc tấu vĩ cầm tự mình điều khiển lấy mình, còn một dàn nhạc thì cần phải có nhạc trưởng”. Ở Việt Nam, khoa học quản lý tuy còn non trẻ, song nó đã có những thành tựu đáng kể, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý xã hội trong những điều kiện cụ thể, tương ứng với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đã có nhiều công trình nghiên cứu về lý luận và thực tiễn, đề ra được những giải pháp quản lý trong lĩnh vực quản lý và phát triển giáo dục - đào tạo ở Việt Nam có hiệu quả như PGS-TS Nguyễn Ngọc Quang “Những khái niệm cơ bản về lý luận quản lý giáo dục” đã đề cập đến những khái niệm cơ bản của quản lý, quản lý giáo dục, các đối tượng của khoa học quản lý giáo dục. PGS-TS Đặng Bá Lãm, PGS-TS Phạm Thành Nghị “Chính sách và kế hoạch phát triển trong quản lý giáo dục” đã phân tích khá sâu sắc về lý thuyết và mô hình chính sách, các phương pháp lập kế hoạch giáo dục, GS-TSKH Vũ Ngọc Hải, PGS-TS Trần Khánh Đức: “Hệ thống giáo dục hiện đại trong những năm đầu thế kỷ XXI”; PGS-TS Đặng Quốc Bảo “Quản lý nhà nước về giáo dục, đào tạo” đã trình bày những quan điểm, mục tiêu, giải pháp phát triển giáo dục và hệ thống giáo dục, làm rõ tư tưởng quản lý [15, 31]. Nguồn nhân lực thực hiện quan điểm, mục tiêu, giải pháp phát triển giáo dục và hệ thống giáo dục chính là đội ngũ CBQL, giáo viên và học sinh. Những lực lượng này cần phải được phát triển, nâng cao chất lượng đáp ứng yêu cầu trong thời kỳ mới. Đã có một số luận văn thạc sỹ quản lý giáo dục nghiên cứu, đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL tại các nhà trường như: 4 - Một số biện pháp nâng cao năng lực quản lý của CBQL Trung tâm giáo dục thường xuyên - Dạy nghề cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang, của Nguyễn Xuân Phương, năm 2006. - Biện pháp quản lý của Phòng Giáo dục trong công tác xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục phổ thông trên địa bàn huyện Yên Dũng tỉnh Bắc Giang, của Nguyễn Văn Thêm, năm 2006. - Các giải pháp quản lý của Phòng Giáo dục nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường Tiểu học tỉnh Bắc Giang, của Nguyễn Văn Toàn, năm 2006. - Biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS huyện Bắc Mê tỉnh Hà Giang, của Đỗ Trọng Thân, năm 2009. - Giải pháp xây dựng đội ngũ CBQL trường THCS huyện Đông Triều tỉnh Quảng Ninh trong giai đoạn hiện nay, của Hà Thị Thanh Thuỷ, năm 2009. Các luận văn trên chủ yếu đi sâu vào nghiên cứu thực trạng về số lượng, cơ cấu và xây dựng đội ngũ CBQL trường Tiểu học, THCS trên một địa bàn cấp huyện hoặc đã đề cập đến đối tượng CBQL trường THCS của cả tỉnh nhưng mới đi sâu vào một nội dung là quy hoạch đội ngũ. Mặc dù có những công trình nghiên cứu về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS ở địa phương, nhưng ở thành phố Bắc Giang chưa có đề tài nghiên cứu khoa học nào đề cập đến vấn đề phát triển đội ngũ CBQL trường THCS một cách toàn diện. Vì vậy, việc nghiên cứu biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS ở thành phố Bắc Giang là rất cần thiết. 3. Mục đích nghiên cứu Đề xuất một số biện pháp quản lý của Phòng Giáo dục để phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang trong giai đoạn hiện nay. 5 4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu Đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang. 4.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý của Phòng Giáo dục thành phố trong việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường THCS thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang trong giai đoạn hiện nay. 5. Giả thuyết khoa học Nếu đề xuất được những biện pháp quản lý của Phòng Giáo dục thành phố trong việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS một cách phù hợp, sáng tạo, khả thi thì chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý sẽ đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hoá những vấn đề lý luận liên quan đến việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục nói chung và đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS nói riêng. - Đánh giá thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS và thực trạng quản lý của Phòng Giáo dục thành phố trong việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường THCS thuộc thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang. - Đề xuất một số biện pháp quản lý của Phòng Giáo dục thành phố trong việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường THCS thuộc thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang trong giai đoạn hiện nay. 7. Giới hạn đề tài - Trong phạm vi phân cấp quản lý cho Phòng Giáo dục huyện, thị trực thuộc tỉnh đề tài chỉ tập trung nghiên cứu về những biện pháp quản lý phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường trung học cơ sở ở thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang. 6 - Đề tài chỉ giới hạn điều tra, khảo sát từ năm học 2006-2007 đến nay. 8. Phƣơng pháp nghiên cứu 8.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết - Nghiên cứu các văn kiện của Đảng, Nhà nước về phát triển giáo dục; về giáo dục, quản lý giáo dục, quản lý đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, một số văn bản khác có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. - Nghiên cứu sách, tài liệu, báo cáo khoa học về quản lý, quản lý giáo dục, quản lý đội ngũ. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết nhằm đưa ra những khái niệm, nhận định chính xác về công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý nói chung và đội ngũ CBQL trường THCS nói riêng. 8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Quan sát: để đưa ra những nhận định, phán đoán của cá nhân về những vấn đề sẽ tìm hiểu, phân tích. Quan sát từ các báo cáo trên giấy tờ đến quan sát thực tế tại các nhà trường. - Điều tra, phỏng vấn: điều tra, phỏng vấn từ giáo viên đến cán bộ quản lý dưới dạng phiếu hỏi nhằm đưa ra những kết luận chính xác, thuyết phục về những vấn đề nghiên cứu. - Trao đổi kinh nghiệm, lấy ý kiến chuyên gia: để vấn đề nghiên cứu được nhìn nhận một cách chính xá, khách quan, mang tính khoa học. - Sử dụng phần mềm quản lý cán bộ: để phân tích, tổng hợp, thống kê các thông tin về số lượng, giới tính, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS một cách chính xác. - Dùng thuật toán: để xử lý số liệu vẽ các sơ đồ, biểu đồ minh hoạ về thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS. 9. Đóng góp mới của luận văn - Luận văn làm sáng tỏ cơ sở lí luận và thực tiễn công tác quản lý của Phòng Giáo dục đối với đội ngũ CBQL trường trung học cơ sở trong điều kiện kinh tế - xã hội của thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang. 7 - Luận văn đề xuất các biện pháp quản lý của Phòng Giáo dục trong việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. 10. Cấu trúc nội dung luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung luận văn được trình bày trong 3 chương. Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học cơ sở Chƣơng 2: Thực trạng phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS của phòng giáo dục thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang Chƣơng 3: Một số biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS của phòng giáo dục thành phố Bắc Giang trong giai đoạn hiện nay 8 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Các khái niệm cơ bản 1.1.1. Cán bộ quản lý Theo từ điển tiếng Việt, CBQL là “người làm công tác có chức vụ trong một cơ quan, một tổ chức, phân biệt với người không có chức vụ”. CBQL có thể là cấp trưởng hoặc cấp phó của một tổ chức được cơ quan cấp trên bổ nhiệm bằng quyết định hành chính nhà nước. Cấp phó giúp việc cho cấp trưởng, chịu trách nhiệm trước cấp trưởng và chịu trách nhiệm trước pháp luật về công việc được phân công. CBQL được phân ra nhiều cấp bậc khác nhau: CBQL cấp Trung ương; CBQL cấp địa phương; CBQL cấp cơ sở. Với tầm quan trọng của người CBQL, đòi hỏi phải có những phẩm chất và năng lực điển hình. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng người CBQL phải có những phẩm chất sau: - “Phải độ lượng vị tha thì mới có thể đối với cán bộ một cách chí công vô tư, không thành kiến khiến cho cán bộ khỏi bị bỏ rơi. - Phải có tinh thần rộng rãi mới có thể gần gũi với những người mình không ưa. - Phải có tính chịu khó dạy bảo, mới có thể nâng đỡ những đồng chí còn kém, giúp cho tiến bộ. - Phải sáng suốt mới khỏi bị bọn vu vơ bao vây mà xa cách cán bộ tốt - Phải có thái độ vui vẻ, thân mật, các đồng chí mới vui lòng gần mình”. Từ các khái niệm và yêu cầu nêu trên đối với CBQL, có thể thấy rằng CBQL là chủ thể quản lý, là người có chức vụ trong tổ chức, được cấp trên ra quyết định bổ nhiệm, là người chỉ huy, giữ vai trò lãnh đạo, dẫn dắt, tác động, ra lệnh, kiểm tra đối tượng quản lý nhằm thực hiện các mục tiêu của đơn vị. Người quản lý vừa là người lãnh đạo, quản lý của cơ quan, đơn vị, vừa chịu sự chỉ đạo, quản lý của cấp trên. 9 1.1.2. Đội ngũ cán bộ quản lý trường học * Đội ngũ: Theo Từ điển Tiếng Việt, “Đội ngũ là tập hợp một số đông người cùng chức năng hoặc nghề nghiệp thành một lực lượng” [59]. Trong thực tế, thuật ngữ đội ngũ dùng cho các tổ chức trong xã hội một cách khá rộng rãi, như: “đội ngũ trí thức, đội ngũ giáo viên, đội ngũ công nhân….”. Ở một nghĩa chung nhất ta thường hiểu: Đội ngũ là tập hợp một số đông người thành một lực lượng để thực hiện một hay nhiều chức năng có thể cùng nghề nghiệp hoặc khác nghề nhưng có chung mục đích xác định, làm việc theo kế hoạch và gắn bó với nhau về lợi ích vật chất và tinh thần cụ thể. * Đội ngũ CBQL: Đội ngũ CBQL gồm tất cả những người có chức vụ trong các tổ chức, đơn vị trong hệ thống chính trị - xã hội của đất nước. Đội ngũ CBQL cũng phân thành nhiều cấp: Đội ngũ CBQL cấp Trung ương, cấp địa phương, cấp cơ sở. Theo đó, có thể hiểu: đội ngũ cán bộ quản lý trường học là những người được bổ nhiệm vào chức danh lãnh đạo trường học trong hệ thống giáo dục quốc dân. Đội ngũ CBQL là lực lượng nòng cốt của hệ thống chính trị - xã hội của đất nước, trong việc lãnh đạo, quản lý xã hội, kinh tế, văn hoá, giáo dục, y tế…Đội ngũ CBQL luôn được Đảng và Nhà nước, địa phương quan tâm, xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng để đủ phẩm chất, trình độ và năng lực quản lý, góp phần thúc đẩy xã hội phát triển. 1.1.3. Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường học * Phát triển: Phát triển là thuật ngữ được dùng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như phát triển kinh tế - xã hội, phát triển nguồn nhân lực, phát triển đội ngũ… 10 Theo từ điển Tiếng Việt, phát triển là “biến đổi hoặc làm cho biến đổi từ ít đến nhiều, hẹp đến rộng, thấp đến cao, đơn giản đến phức tạp” [59]. Theo quan điểm duy vật biện chứng: phát triển là một quá trình biến đổi từ thấp lên cao, từ đơn giản đến phức tạp. Đó là quá trình tích lũy dần về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất, là quá trình nảy sinh cái mới trên cơ sở cái cũ, do sự đấu tranh giữa các mặt đối lập nằm ngay trong bản thân sự vật, hiện tượng. Theo tác giả Đặng Bá Lãm: “Phát triển là một quá trình vận động từ thấp lên cao, từ đơn giản đến phức tạp, theo đó, cái cũ biến mất và cái mới ra đời…Phát triển là một quá trình nội tại: bước chuyển từ thấp lên cao. Bước chuyển từ thấp lên cao xảy ra bởi vì trong cái thấp đã chứa đựng dạng tiềm tàng những khuynh hướng dẫn đến cái cao. Còn cái cao là cái thấp đã phát triển” [35]. Như vậy, sự vật, hiện tượng, con người, xã hội biến đổi để tăng tiến về số lượng, chất lượng dưới tác động của bên trong hoặc bên ngoài đều được coi là phát triển. Phát triển được hiểu là sự tăng trưởng, là sự chuyển biến theo chiều hướng tích cực, tiến lên. * Phát triển đội ngũ CBQL, đội ngũ CBQLGD: Phát triển đội ngũ là việc tạo ra các giá trị mới cho đội ngũ để đội ngũ đó được thay đổi, hoàn thiện theo chiều hướng tích cực. Phát triển đội ngũ CBQL tức là nhằm hoàn thiện kết quả lao động tổng thể của người quản lý trong cương vị công tác hiện tại của họ và chuẩn bị cho họ đảm nhận những trách nhiệm cao hơn, nặng nề hơn và phức tạp hơn. Phát triển đội ngũ CBQL là một bộ phận của hệ thống phát triển nguồn nhân lực. Phát triển đội ngũ CBQL là một khái niệm tổng hợp, nó bao gồm cả phát triển nghề nghiệp, cả đào tạo, bồi dưỡng, cả tăng tiến về số lượng và chất lượng, sử dụng có hiệu quả đội ngũ này. 11 Trong giai đoạn đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước và hội nhập quốc tế, nguồn lực con người Việt Nam ngày càng trở nên có ý nghĩa quan trọng, quyết định sự thành công của công cuộc phát triển đất nước. Giáo dục ngày càng có vai trò và nhiệm vụ quan trọng trong việc xây dựng một thế hệ người Việt Nam mới, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội. Điều này đòi hỏi toàn ngành giáo dục nói chung, mỗi cơ sở giáo dục nói riêng cần phải đổi mới và phát triển đội ngũ CBQL, là khâu đột phá trong quá trình phát triển giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục- đào tạo. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 09/2005/QĐ-TTg phê duyệt “Đề án xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục giai đoạn 2005-2010”. Đề án đã nhấn mạnh: “Xây dựng và thực hiện chuẩn hoá đội ngũ CBQL giáo dục. Đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên đội ngũ cán bộ QLGD các cấp về kiến thức, kỹ năng quản lý và rèn luyện phẩm chất đạo đức; đồng thời điều chỉnh, sắp xếp lại cán bộ theo yêu cầu mới phù hợp với năng lực và phẩm chất của từng người. Sử dụng các phương tiện, thiết bị kỹ thuật thích hợp để nâng cao hiệu quả công tác quản lý” [20]. 1.2. Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác cán bộ vận dụng trong phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng THCS 1.2.1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lê nin về công tác cán bộ Theo Mác, tư tưởng căn bản không thể hiện được cái gì hết. Muốn thực hiện được tư tưởng cần có những con người sử dụng lực lượng thực tiễn. Phát triển tư tưởng của Mác-Ăngghen, Lê nin đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác tổ chức, cán bộ. Người cho rằng tổ chức, cán bộ là hai vấn đề có mối quan hệ mật thiết với nhau. Để xây dựng tổ chức, đưa nó vận hành có hiệu quả đòi hỏi người cán bộ lãnh đạo, tổ chức phải có năng lực, có tài tổ chức. Vì vậy, người coi trọng công tác kiểm tra, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển cán bộ có tài. 12 1.2.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác cán bộ Trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc, giải phóng và bảo vệ đất nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định vai trò to lớn của người cán bộ. Người nói: “Cán bộ là người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ để giải thích cho dân rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ biết rõ để đặt chính sách cho đúng”. Người còn nhấn mạnh “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Tốt hay kém ở đây chính là nói đến giá trị của năng lực và phẩm chất của người cán bộ. Người cán bộ phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng thì mới hoàn thành nhiệm vụ; cốt lõi của đạo đức người cán bộ cách mạng là “cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư” [36, 37]. 1.2.3. Quan điểm của Đảng về công tác cán bộ Từ khi có Đảng, trong mỗi giai đoạn phát triển đất nước, Đảng ta luôn quan tâm tới công tác cán bộ. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Đảng ta đã đặt ra những yêu cầu mới trong công tác cán bộ và xác định những phương hướng và giải pháp cụ thể nhằm thực hiện chiến lược cán bộ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, trong đó quy định [2]. 1. Cán bộ Đảng viên trước hết là cán bộ lãnh đạo chủ chốt, phải có kế hoạch thường xuyên học tập, nâng cao trình độ lý luận chính trị, kiến thức và năng lực hoạt động thực tiễn. 2. Các tổ chức Đảng phải thường xuyên giáo dục, rèn luyện, quản lý Đảng viên. 3. Toàn Đảng phải hết sức chăm lo xây dựng thật tốt đội ngũ cán bộ, chú trọng đội ngũ cán bộ kế cận vững vàng, đủ bản lĩnh về các mặt. 4. Phải có quy chế rõ ràng, chặt chẽ, nhất là trong công tác cán bộ, bố trí, sử dụng cán bộ. 5. Đảm bảo tiêu chuẩn cán bộ, trẻ hóa đội ngũ cán bộ, kết hợp tốt các độ tuổi, đảm bảo tính liên tục, tính phát triển trong đội ngũ cán bộ. 13
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan