Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh hưng yên đáp ứng yêu cầu dạ...

Tài liệu Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh hưng yên đáp ứng yêu cầu dạy học 2 buổi -ngày

.PDF
122
1912
141

Mô tả:

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC ĐẶNG THỊ KIM VÂN BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC TỈNH HƢNG YÊN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI – 2013 i ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC ĐẶNG THỊ KIM VÂN BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC TỈNH HƢNG YÊN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60.14.05 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Đặng Bá Lãm HÀ NỘI – 2013 ii LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu, đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên của Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội đã hết lòng giảng dạy, tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Đặng Bá Lãm, người trực tiếp hướng dẫn khoa học, đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn; các giáo sư, tiến sỹ đã đóng góp ý kiến, phản biện giúp luận văn được hoàn chỉnh. Đồng thời tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo, chuyên viên Sở Giáo dục Đào tạo tỉnh Hưng Yên, lãnh đạo, chuyên viên Phòng Giáo dục Đào tạo các huyện/TP, cán bộ quản lý và giáo viên các trường tiểu học trong tỉnh, gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã tạo điều kiện, động viên, khích lệ, cung cấp tư liệu, đóng góp ý kiến cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Mặc dù bản thân tôi đã rất cố gắng, nỗ lực trong quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn, song luận văn chắc chắn khó tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Kính mong nhận được những ý kiến đóng góp của các thầy giáo, cô giáo và các bạn đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, tháng 11 năm 2013 Tác giả Đặng Thị Kim Vân iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Viết đầy đủ Từ viết tắt CBQL Cán bộ quản lý CB,GV,NV Cán bộ, giáo viên, nhân viên CĐSP Cao đẳng sư phạm CNXH Chủ nghĩa xã hội CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CNTT Công nghệ thông tin CSVC Cơ sở vật chất ĐH Đại học ĐNGV Đội ngũ giáo viên GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo GDMN Giáo dục Mầm non GDTH Giáo dục tiểu học GV Giáo viên GVCN Giáo viên chủ nhiệm GVTH Giáo viên tiểu học HS Học sinh HSG Học sinh giỏi KT-XH Kinh tế - xã hội TTSP Tập thể sư phạm TH Tiểu học THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông UBND Ủy ban nhân dân XHCN Xã hội chủ nghĩa iv MỤC LỤC Trang Lời cảm ơn ......................................................................................................... i Danh mục các chữ viết tắt ................................................................................ iv Mục lục .............................................................................................................. v Danh mục các sơ đồ ......................................................................................... ix Danh mục các bảng ........................................................................................ viii Danh mục các biểu đồ ..................................................................................... xii MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY. ................................................................................................... 5 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ......................................................................... 5 1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................ 6 1.2.1. Khái niệm quản lý.......................................................................................... 6 1.2.2. Quản lý giáo dục ............................................................................................ 8 1.2.3. Quản lý nhà trường ...................................................................................... 10 1.2.4. Đội ngũ giáo viên ......................................................................................... 11 1.2.5. Khái niệm phát triển .................................................................................... 13 1.2.6. Phát triển con người ..................................................................................... 14 1.3. Vị trí và vai trò của giáo viên tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân ..... 14 1.3.1. Một số đặc điểm của trường tiểu học ......................................................... 14 1.3.2. Vị trí, vai trò và nhiệm vụ của giáo viên tiểu học ..................................... 16 1.4. Tổ chức dạy học 2 buổi/ngày và yêu cầu về giáo viên ........................... 17 1.4.1. Sự cần thiết của việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày .................................. 17 1.4.2. Những yêu cầu đối với giáo viên tiểu học dạy 2 buổi/ ngày.................. 18 1.5. Phát triển đội ngũ giáo viên .................................................................... 19 1.5.1. Phát triển nguồn nhân lực........................................................................... 19 1.5.2. Quan niệm về phát triển đội ngũ giáo viên............................................... 22 v 1.5.3. Yêu cầu về phát triển đội ngũ giáo viên..................................................... 23 1.5.4. Các thành tố cơ bản phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học ....................... 25 1.6. Những yếu tố tác động đến việc phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học và tổ chức dạy học 2 buổi/ngày ........................................................................... 31 1.6.1. Chủ trương đổi mới chương trình sau năm 2015..................................... 31 1.6.2. Sự thay đổi dân số ........................................................................................ 33 1.6.3.Điều kiện cơ sở vật chất ............................................................................... 33 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC TỈNH HƢNG YÊN ............................................ 35 2.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế xã hội và phát triển giáo dục ở tỉnh Hưng Yên ....................................................................................... 36 2.1.1. Điều kiện tự nhiên........................................................................................ 36 2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội ............................................................................ 37 2.1.3. Tình hình phát triển văn hóa, giáo dục....................................................... 38 2.2. Khái quát quá trình hình thành và phát triển của các trường tiểu học tỉnh Hưng Yên ........................................................................................................ 41 2.2.1. Mạng lưới trường tiểu học .......................................................................... 41 2.2.2. Chất lượng giáo dục tiểu học ...................................................................... 42 2.2.3. Về đội ngũ giáo viên tiểu học ..................................................................... 45 2.2.4. Về cơ sở vật chất .......................................................................................... 46 2.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên của các trường tiểu học tỉnh Hưng Yên .... 49 2.3.1. Về số lượng .................................................................................................. 49 2.3.2. Về cơ cấu đội ngũ giáo viên ..................................................................... 52 2.3.3. Về chất lượng đội ngũ giáo viên .............................................................. 56 2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên ............ 59 2.4.1. Về xây dựng quy hoạch phát triển giáo viên ......................................... 60 2.4.2. Về tuyển chọn giáo viên ............................................................................ 61 2.4.3. Về sử dụng giáo viên ................................................................................. 62 2.4.4. Về đào tạo, bồi dưỡng giáo viên .............................................................. 63 vi 2.4.5. Về đánh giá giáo viên ................................................................................ 64 2.4.6. Về chính sách đối với giáo viên ................................................................. 64 2.4.7. Về các điều kiện đảm bảo cho công tác phát triển đội ngũ giáo viên ..... 67 2.5. Đánh giá chung về thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên các trường tiểu học tỉnh Hưng Yên theo yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày ................................... 68 2.5.1. Những điểm mạnh, nguyên nhân ............................................................... 68 2.5.2. Những điểm yếu, nguyên nhân................................................................... 69 2.5.3. Thời cơ .......................................................................................................... 70 2.5.4. Thách thức .................................................................................................... 70 Chƣơng 3: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC TỈNH HƢNG YÊN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY .................................................................................................. 72 3.1. Các nguyên tắc định hướng cho việc đề xuất các biện pháp ................... 72 3.1.1. Đảm bảo tính hệ thống ................................................................................ 72 3.1.2. Đảm bảo tính toàn diện ............................................................................... 72 3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển ............................................................ 72 3.1.4. Đảm bảo tính hiệu quả................................................................................. 73 3.1.5. Đảm bảo tính đồng bộ ................................................................................. 73 3.1.6. Đảm bảo tính thiết thực, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương 74 3.2. Các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày ......................................................................................................... 75 3.2.1. Đẩy mạnh việc nâng cao nhận thức về vai trò quan trọng hàng đầu của đội ngũ giáo viên trong việc nâng cao chất lượng giáo dục ............................... 75 3.2.2. Xây dựng quy hoạch đội ngũ giáo viên ..................................................... 77 3.2.3. Đổi mới công tác tuyển chọn và sử dụng đội ngũ giáo viên nhằm phát huy tối đa tiềm năng của đội ngũ .......................................................................... 81 3.2.4. Thực hiện nghiêm túc, hiệu quả công tác đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên TH đáp ứng với yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày ................................................................................................................. 83 vii 3.2.5. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng ĐNGV bảo đảm đủ số lượng và cân đối về cơ cấu, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực, đạo đức cho đội ngũ .............................................................................................................. 85 3.2.6. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách nhằm tạo động lực cho đội ngũ giáo viên........................................................................................................... 87 3.2.7. Xây dựng môi trường văn hóa, thân thiện, đảm bảo các điều kiện phát triển đội ngũ giáo viên của nhà trường ................................................................. 90 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất .................................................. 94 3.4. Thăm dò về tính khả thi, tính cấp thiết của các biện pháp đề xuất .......... 95 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 98 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 103 PHỤ LỤC………………………………………………………………….106 viii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Trang Sơ đồ 1.1. Mô hình về quản lý .......................................................................... 8 Sơ đồ 1.2. Các yếu tố trong quản lý nhà trường ............................................. 11 Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp .................................................. 944 ix DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng số 2.1. Mạng lưới trường TH Hưng Yên, năm học 2012-2013 ............. 41 Bảng số 2.2. Thống kê số trường, lớp, học sinh trong 3 năm học .................. 42 Bảng số 2.3. Kết quả xếp loại hạnh kiểm của học sinh tiểu học Hưng Yên trong 3 năm học ............................................................................................... 43 Bảng số 2.4. Kết quả xếp loại học lực của học sinh tiểu học Hưng Yên trong 3 năm học qua đối với môn Tiếng Việt.............................................................. 44 Bảng số 2.5. Kết quả xếp loại học lực của học sinh tiểu học Hưng Yên trong 3 năm học qua đối với môn Toán ....................................................................... 44 Bảng số 2.6. Đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên ................................ 45 Biểu đồ 2.1. Trình độ đào tạo của đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên năm học 2012-2013 ......................................................................................... 46 Bảng số 2.7a. Thống kê cơ sở vật chất ( số phòng học) ................................. 47 Bảng số 2.7b. Thống kê cơ sở vật chất ( số phòng chức năng) ...................... 48 Bảng số 2.8. Số lượng giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên năm học 2010-2011 ......................................................................................................................... 49 Bảng số 2.9. Số lượng giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên năm học 2011-2012 ......................................................................................................................... 50 Bảng số 2.10. Số lượng giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên năm học 2012-2013 ......................................................................................................................... 50 Biểu đồ 2.2. Số lượng phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên trong 3 năm gần đây ........................................................................................ 51 Bảng số 2.11. Số lượng và tỷ lệ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên phân chia theo độ tuổi ...................................................................................................... 53 Bảng số 2.12. Số lượng và tỷ lệ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên phân chia theo thâm niên giảng dạy ................................................................................ 54 Bảng số 2.13. Trình độ đào tạo giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên năm học 2010-2011........................................................................................................ 56 x Bảng số 2.14. Trình độ đào tạo giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên năm học 2011-2012........................................................................................................ 57 Bảng số 2.15. Trình độ đào tạo giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên năm học 2012-2013........................................................................................................ 57 Bảng số 2.16. Đánh giá xếp loại giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp .............. 58 Bảng số 2.17. Thống kê trình độ ngoại ngữ, tin học……………………...…59 Bảng số 2.18. Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên tỉnh Hưng Yên .......... 60 Bảng 3.1: Kết quả thống kê nhận thức về tính cấp thiết của các biện pháp ... 95 Bảng 3.2: Kết quả thống kê nhận thức về tính khả thi của các biện pháp ...... 96 xi DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Trang Biểu đồ 2.1. Trình độ đào tạo của đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên năm học 2012-2013 ......................................................................................... 46 Biểu đồ 2.2. Số lượng phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên trong 3 năm gần đây ........................................................................................ 51 Biểu đồ 2.3. Tỷ lệ nam/nữ trung bình của đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên từ năm 2010-2013.......................................................................... 55 Biểu đồ 3.1. Tỷ lệ nhận thức về tính khả thi, cấp thiết của các biện pháp…..96 xii MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ngày nay, thế giới đang ở những thập kỉ đầu tiên của thế kỉ XXI và đang chứng kiến, thậm chí đang bị cuốn vào dòng thác của sự biến đổi vô cùng lớn lao của xã hội loài người với đặc trưng là: toàn cầu hoá, công nghệ thông tin, xã hội học tập. Có thể nói, toàn cầu hoá, sự đổi mới công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin và nhu cầu học tập suốt đời đã và đang thôi thúc và giúp chúng ta tổ chức lại một cách cơ bản đời sống xã hội, đưa loài người đến với nền kinh tế tri thức, bước vào nền văn minh trí tuệ. Nhận thức rõ bối cảnh và xu thế phát triển của thời đại hiện nay, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã khẳng định: “Phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững”. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X tiếp tục khẳng định: “Phát triển mạnh khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và phát triển kinh tế tri thức”. Văn kiện Đại hội XI của Đảng xác định: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, khả năng lập nghiệp…” Giáo dục đào tạo có vị trí quan trọng để phát triển nguồn nhân lực, quyết định thành công của công cuộc xây dựng đất nước. Đại hội XI của Đảng đã xác định mục tiêu tổng quát trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội của nước ta là xây dựng được về cơ bản nền tảng kinh tế, văn hóa phù 1 hợp, tạo cơ sở để nước ta trở thành một nước xã hội chủ nghĩa ngày càng phồn vinh. “Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam”. Trong hệ thống giáo dục quốc dân, bậc tiểu học là bậc học có ý nghĩa quan trọng đối với sự vận động phát triển toàn bộ hệ thống giáo dục, là bậc học nền tảng, đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của con người, đặt nền móng vững chắc cho các bậc học tiếp theo và toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân. Giáo dục ở bậc tiểu học có tính chất đặc biệt, có bản sắc riêng, với tính sư phạm đặc trưng. Chính vì vậy việc đào tạo, bồi dưỡng giáo viên tiểu học cần chú trọng những phẩm chất cần có, những kỹ năng nghề nghiệp dạy học đặc thù ở tiểu học. Hiện nay, toàn xã hội, toàn ngành Giáo dục, các bậc cha mẹ đều đặt niềm tin, hi vọng vào các thầy, cô giáo tiểu học trong việc dạy dỗ con em mình; đào tạo những bước quan trọng đầu tiên cho thế hệ trẻ - chủ nhân tương lai của đất nước. Có thể nói không quá rằng: Đầu tư bao nhiêu vào sự chăm sóc, đào tạo, bồi dưỡng giáo viên tiểu học cũng chưa xứng với vị trí, vai trò của đội ngũ này trong sự nghiệp giáo dục và phát triển Quốc gia. Mục tiêu của Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2020 nêu rõ: “ Chuẩn hóa trong đào tạo, tuyển chọn, sử dụng và đánh giá nhà giáo; tiếp tục đào tạo, đào tạo lại đội ngũ nhà giáo để đến năm 2020, 100% giáo viên mầm non và phổ thông đạt chuẩn trình độ đào tạo, trong đó 60% giáo viên mầm non, 100% giáo viên tiểu học, 88% giáo viên trung học cơ sở và 16,6% giáo viên trung học phổ thông đạt trình độ đào tạo trên chuẩn; đến năm 2020, 90% trường tiểu học tổ chức dạy học 2 buổi/ngày”. [ TL 29] Bậc tiểu học tỉnh Hưng Yên trong những năm qua đã có những cơ chế chính sách quan tâm, tạo điều kiện để giáo viên đi học nâng chuẩn. Tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn là 99,9% trong đó tỷ lệ trên chuẩn là 79,4%. Tuy nhiên, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục chưa thực sự đáp ứng 2 được nhiệm vụ giáo dục trong thời kỳ mới. Để tổ chức cho học sinh học 2 buổi/ngày nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thì tỷ lệ giáo viên/lớp tối thiểu là 1,5. Hiện nay, tỷ lệ này của toàn tỉnh là 1,4 và không đồng bộ về cơ cấu. Bên cạnh đó, một bộ phận nhà giáo chưa đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng toàn diện cho học sinh. Trên cơ sở đó, tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài: “ Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên đáp ứng yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày” nhằm giải bài toán về nguồn nhân lực chính giúp bậc tiểu học tỉnh Hưng Yên góp phần đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục, đào tạo nước ta trong giai đoạn hiện nay. 2. Mục đích nghiên cứu Đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên đáp ứng yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Đội ngũ giáo viên tiểu học 3.2. Đối tượng nghiên cứu Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên đáp ứng yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu các cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày. - Điều tra, khảo sát, đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên. - Đề xuất biện pháp có tính khả thi để phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày. 5. Giả thuyết khoa học Việc phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày nhằm đạt mục tiêu của Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 3 2011-2020. Nếu đề xuất biện pháp phù hợp, có tính khả thi thì chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học của tỉnh Hưng Yên sẽ được nâng cao, góp phần đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục tiểu học nước ta trong giai đoạn hiện nay. 6. Phạm vi nghiên cứu - Đề tài tập trung khảo sát thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học của tỉnh Hưng Yên. - Khảo sát và sử dụng các số liệu của 3 năm học 2010-2011, 20112012, 2012-2013. - Thời gian áp dụng các biện pháp: đến năm 2020. - Cấp quản lý: Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hưng Yên. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu Quá trình thực hiện đề tài kết hợp các nhóm phương pháp nghiên cứu: - Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận. Phân tích, tổng hợp các vấn đề lý luận từ các tài liệu khoa học, các văn bản nghị quyết của Đảng, Chính phủ, Bộ Giáo dục và đào tạo, Sở Giáo dục và đào tạo Hưng Yên, các trường tiểu học công lập trên địa bàn tỉnh Hưng Yên. - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Sử dụng các phương pháp quan sát, đàm thoại, điều tra, phỏng vấn, thống kê, phương pháp tổng kết kinh nghiệm, phương pháp thử nghiệm. - Dùng các phần mềm thống kê để xử lý số liệu. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn dự kiến được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của việc phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày. Chương 2: Thực trạng công tác phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên. Chương 3: Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên đáp ứng yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày. 4 CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Ngay từ những ngày đầu tiên của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Bác Hồ đã rất quan tâm đến phát triển sự nghiệp giáo dục, trong đó đặc biệt nhấn mạnh đến việc xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo. Trong chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam, ngành Giáo dục – Đào tạo đã rất coi trọng đến công tác xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo ở các cấp học, bậc học. Những năm gần đây, có nhiều bài viết của nhiều tác giả đã đề cập đến vấn đề xây dựng đội ngũ nhà giáo, vai trò của đội ngũ nhà giáo cũng như những yêu cầu về chất lượng của đội ngũ trong công tác đào tạo thế hệ trẻ và đã đưa ra một số giải pháp để thực hiện công tác xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo. Ở nước ngoài có các tác giả như: M.I. Kônđacốp (Cơ sở lý luận khoa học quản lý giáo dục, Trường Cán bộ quản lý giáo dục và Viện Khoa học giáo dục, 1984); Harlđ- Koontz (Những vấn đề cốt yếu về quản lý, nhà xuất bản Khoa học kỹ thuật, 1992). Ở nước ta có các tác giả nghiên cứu về vấn đề này như: Nguyễn Ngọc Quang (Những khái niệm cơ bản về quản lý giáo dục, Trường Cán bộ quản lý GD-ĐT Trung ương I, Hà Nội, 1989) ; Đinh Quang Báo (2007, Giải pháp đổi mới phương thức đào tạo nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên); Đặng Quốc Bảo, Đỗ Quốc Anh, Đinh Thị Kim Thoa (2007, Cẩm nang nâng cao năng lực và phẩm chất đội ngũ giáo viên); Cùng với các công trình nghiên cứu, các bài viết của các tác giả: Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Đặng Xuân Hải, Nguyễn Đức Chính, Trần Khánh Đức và một số tác giả khác về công tác quản lý giáo dục đã thật sự góp phần không nhỏ trong sự nghiệp phát triển nền giáo dục nước nhà. 5 Bên cạnh đó còn có những tác giả của các luận văn thạc sỹ chuyên ngành Quản lý giáo dục như: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia thành phố Thanh Hoá, tỉnh Thanh Hoá” (Nguyễn Văn Tuấn – 2009). “ Biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên tiểu học TP Nam Định đáp ứng chuẩn nghề nghiệp” ( Dương Thị Minh Hiền – 2010). “Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Yên Định tỉnh Thanh Hóa” ( Lê Thị Hiền – 2010). “Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Thường Xuân tỉnh Thanh Hoá” ( Lê Xuân Vịnh – 2010). “ Biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học huyện An Dương, Hải Phòng theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học” ( Trần Thị Ngọc Bảo – 2011). Qua tìm hiểu, phân tích đánh giá những đề tài của các tác giả trên đã nghiên cứu, làm sáng tỏ cơ sở lý luận về quản lý, phát triển đội ngũ giáo viên; những công trình nghiên cứu trên là cơ sở, định hướng cho việc nghiên cứu luận văn “ Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Hưng Yên đáp ứng yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày”. 1.2. Một số khái niệm cơ bản 1.2.1. Khái niệm quản lý Quản lý là một dạng lao động xã hội gắn liền và phát triển cùng với sự phát triển của lịch sử loài người. Quản lý là một dạng lao động xã hội đặc biệt phát sinh từ tính chất xã hội hoá lao động, điều khiển các hoạt động lao động, nó có tính khoa học và nghệ thuật cao nhưng đồng thời nó cũng là sản phẩm mang tính lịch sử, tính đặc thù của xã hội. Sự cần thiết của quản lý được Mác viết: “ Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào tiến hành trên quy mô tương đối lớn thì ít nhiều cũng cần đến một sự chỉ đạo để điều hoà những hoạt động cá nhân và 6 thực hiện những chức năng chung phát sinh từ sự vận động của toàn bộ cơ thể khác với sự vận động của những cơ quan độc lập của nó. Một người độc tấu vĩ cầm cần tự mình điều khiển lấy mình, còn một dàn nhạc thì cần nhạc trưởng”. Có thể xem xét quản lý dưới các góc độ khác nhau : Ở góc độ chung nhất thì quản lý vạch ra mục tiêu cho bộ máy, lựa chọn phương tiện, điều kiện tác động đến bộ máy để đạt mục tiêu đã đề ra; Ở góc độ kinh tế, quản lý là sự tính toán sử dụng hợp lý các nguồn lực; Ở góc độ chính trị xã hội, quản lý là sự kết hợp giữa tri thức với lao động; Ở góc độ hành động thì quản lý là quá trình điều khiển. Sự đa dạng về cách tiếp cận dẫn đến sự phong phú về các quan niệm về quản lý. - Đại bách khoa toàn thư của Liên Xô (1977) định nghĩa: “Quản lý - đó là chức năng của những hệ thống có tổ chức với bản chất khác nhau (sinh vật, xã hội, kĩ thuật), nó bảo toàn cấu trúc xác định của chúng, duy trì chế độ hoạt động, thực hiện những chương trình, mục đích hoạt động”. [ 10, tr 5] - Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: quản lý là sự tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể những người lao động (khách thể quản lý) nhằm thực hiện được những mục tiêu dự kiến. [ 27, tr 17] - Theo Nguyễn Quốc Chí - Nguyễn Thị Mỹ Lộc thì định nghĩa kinh điển nhất về quản lý là: Tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể (người bị quản lý) - trong một tổ chức - nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức. [ 8, tr 9] Phân tích các định nghĩa trên ta thấy những dấu hiệu chung của quản lý đó là: tính mục đích, sự tương tác giữa chủ thể và đối tượng; liên quan tới môi trường xác định. Điều đó khẳng định, bất cứ một tổ chức có mục đích gì, cơ cấu và quy mô ra sao đều cần phải có sự quản lý, có người quản lý để tổ chức hoạt động và đạt được mục đích của mình. Khoa học quản lý ngày càng phát triển dẫn đến các định nghĩa về quản lý ngày càng phong phú, đa dạng. Những định nghĩa này tuy có khác nhau về 7 cách diễn đạt, về góc độ tiếp cận, nhưng đều thống nhất ở bản chất của hoạt động quản lý. Từ đó có thể khái quát : Quản lý là sự tác động liên tục, có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý (người quản lý, tổ chức quản lý) lên khách thể quản lý (đối tượng quản lý) về các mặt chính trị, văn hoá, KT-XH bằng một hệ thống các luật, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và các biện pháp cụ thể nhằm tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển của đối tượng. Sơ đồ 1.1. Mô hình về quản lý 1.2.2. Quản lý giáo dục Hiểu theo nghĩa rộng thì quản lý giáo dục là quản lý mọi hoạt động giáo dục trong xã hội. Một số nhà nghiên cứu về giáo dục đã đưa ra khái niệm về quản lý giáo dục như sau: - P.V. Khuđominxky: “ Quản lý giáo dục là tác động có hệ thống, có kế hoạch, có mục đích của chủ thể quản lý ở các cấp khác nhau đến tất cả các khâu của hệ thống giáo dục nhằm đảm bảo việc giáo dục cộng sản chủ nghĩa cho thế hệ trẻ, đảm bảo sự phát triển toàn diện và hài hoà của họ” - Theo tác giả Đặng Quốc Bảo: “ Quản lý giáo dục theo nghĩa tổng quan là điều hành, phối hợp các lực lượng nhằm đẩy mạnh công tác đào tạo 8
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan