Tài liệu Biện pháp quản lý hoạt động dạy- học môn tiếng anh tại trường thpt dương quảng hàm, huyện văn giang, tỉnh hưng yên

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN THỊ KIM ANH BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG DƢƠNG QUẢNG HÀM, HUYỆN VĂN GIANG, TỈNH HƢNG YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2013 1 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN THỊ KIM ANH BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG DƢƠNG QUẢNG HÀM, HUYỆN VĂN GIANG, TỈNH HƢNG YÊN Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60 14 05 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Trịnh Văn Minh HÀ NỘI - 2013 2 LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Ban lãnh đạo và thầy cô giáo trường Đại học giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội, lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo Hưng Yên, cán bộ và giáo viên trường THPT Dương Quảng Hàm, tỉnh Hưng Yên đã quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện, cung cấp thông tin và tham gia nhiều ý kiến quý báu cho em trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn. Luận văn là sự thể hiện kết quả học tập nghiên cứu của em với sự tận tâm giảng dạy, giúp đỡ động viên của quý thầy cô giáo trường Đại học Giáo dục- Đại học Quốc gia Hà Nội. Em xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn đến PGS.TS Trịnh Văn Minh đã tận tâm hướng dẫn, giúp đỡ em về kiến thức cũng như phương pháp luận trong suốt thời gian nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Với thời gian nghiên cứu còn hạn chế, thực tiễn công tác là vô cùng phong phú, sinh động và có nhiều vấn đề cần giải quyết, chắc chắn luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Em rất mong sự đóng góp chân thành của các thầy giáo, cô giáo, các cấp lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp và bạn đọc để luận văn này có giá trị thực tiễn và hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày ...... tháng..... năm 2013 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Kim Anh 3 DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT BGH Ban giám hiệu CBQL Cán bộ quản lý CLB Câu lạc bộ CNH-HĐH Công nghiệp hoá - hiện đại hoá CNTT Công nghệ thông tin CNXH Chủ nghĩa xã hội CSVC Cơ sở vật chất D-H Dạy - học GD Giáo dục GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo GV Giáo viên GVCN Giáo viên chủ nhiệm HĐNGLL Hoạt động ngoài giờ lên lớp HS Học sinh KHTN Khoa học tự nhiên KT-ĐG Kiểm tra - đánh giá NGLL Ngoài giờ lên lớp PP Phương pháp PPDH Phương pháp dạy học QL Quản lý QLGD Quản lý giáo dục SGK Sách giáo khoa THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông TrCN Trước công nguyên 4 MỤC LỤC Trang Lời cảm ơn............................................................................................... i Danh mục chữ cái viết tắt........................................................................ ii Mục lục.................................................................................................... iii Danh mục sơ đồ, bảng biểu..................................................................... vii MỞ ĐẦU......................................................................................................... 1 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG.............. 6 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu..................................................... 6 1.2. Khái niệm cơ bản.............................................................................. 8 1.2.1. Quản lý.......................................................................................... 8 1.2.2. Quản lý giáo dục............................................................................ 9 1.2.3. Quản lý nhà trường........................................................................ 11 1.2.4. Biện pháp quản lý.......................................................................... 12 1.2.5. Chức năng quản lý......................................................................... 13 1.3. Hoạt động dạy học và quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT.. 15 1.3.1. Trường trung học phổ thông.......................................................... 15 1.3.2. Hoạt động dạy học ở trường THPT............................................... 15 1.3.3. Quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT.................................. 17 1.4. Hoạt động dạy học Tiếng Anh và quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh................................................................................................ 19 1.4.1. Bản chất của dạy học Ngoại Ngữ.................................................. 19 1.4.2. Vị trí của môn Tiếng Anh ở trường THPT.................................... 19 1.4.3. Hoạt động dạy - học Tiếng Anh trong nhà trường THPT............. 20 1.4.4. Quản lý hoạt động dạy – học Tiếng Anh trong trường THPT....... 25 1.5. Một số yếu tố ảnh hướng đến hoạt động dạy – học môn Tiếng Anh ở trường THPT................................................................................ 5 27 1.5.1. Bối cảnh chung.............................................................................. 27 1.5.2. Người dạy...................................................................................... 28 1.5.3. Người học...................................................................................... 28 1.5.4. Sự quan tâm và tổ chức quản lý của nhà trường đối với bộ môn Tiếng Anh................................................................................................ 28 Tiểu kết chương 1.................................................................................... 30 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG DƢƠNG QUẢNG HÀM, HUYỆN VĂN GIANG, TỈNH HƢNG YÊN.... 31 2.1. Những đặc điểm cơ bản của huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên...... 31 2.2. Khái quát về giáo dục THPT huyện Văn Giang............................... 32 2.2.1. Mạng lưới trường lớp.................................................................... 32 2.2.2. Đội ngũ giáo viên THPT............................................................... 33 2.2.3. Đặc điểm trường THPT Dương Quảng Hàm................................ 33 2.3. Thực trạng về hoạt động dạy - học môn Tiếng Anh ở trường THPT Dương Quảng Hàm, Văn Giang, Hưng Yên................................ 6 36 2.3.1. Thực trạng hoạt động giảng dạy môn Tiếng Anh của giáo viên.......... 36 2.3.2. Thực trạng hoạt động học tập môn Tiếng Anh của học sinh............... 43 2.3.3. Thực trạng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy – học môn Tiếng Anh.... 48 2.4. Thực trạng về quản lý hoạt động dạy – học môn Tiếng Anh ở trường THPT Dương Quảng Hàm, Văn Giang, Hưng Yên.................... 51 2.4.1. Thực trạng quản lý hoạt động giảng dạy môn Tiếng Anh của giáo viên................................................................................................................. 51 2.4.2. Thực trạng quản lý hoạt động học tập môn Tiếng Anh của học sinh.. 63 2.4.3. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị học tập môn Tiếng Anh................................................................................................................... 70 2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động dạy – học môn Tiếng Anh ở trường THPT Dương Quảng Hàm, Văn Giang, Hưng Yên.......... 72 Tiểu kết chương 2............................................................................................ 75 7 Chƣơng 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG DƢƠNG QUẢNG HÀM………………………………………………….... 76 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý....................................... 76 3.1.1. Nguyên tắc tính hệ thống............................................................... 76 3.1.2. Nguyên tắc tính thực tiễn............................................................... 76 3.1.3. Nguyên tắc tính hiệu quả............................................................... 76 3.1.4. Nguyên tắc tính đồng bộ................................................................ 77 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động dạy – học môn tiếng anh ở trường THPT Dương Quảng Hàm........................................................... 77 3.2.1. Nhóm biện pháp giáo dục nâng cao nhận thức của giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh về tầm quan trọng của Tiếng Anh.................... 78 3.2.2. Nhóm biện pháp nâng cao năng lực cho giáo viên Tiếng Anh............ 80 3.2.3. Nhóm biện pháp tăng cường quản lý hoạt động dạy môn Tiếng Anh của giáo viên............................................................................................. 83 3.2.4. Nhóm biện pháp đổi mới quản lý hoạt động học môn Tiếng Anh của học sinh nhằm nâng cao năng lực giáo tiếp cho học sinh THPT...... 92 3.2.5. Nhóm biện pháp tăng cường kiểm tra đánh giá hoạt động dạy – học môn Tiếng Anh....................................................................................... 96 3.2.6. Nhóm biện pháp đầu tư và quản lý sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất, thiết bị, phương tiện trong dạy học Tiếng Anh......................... 99 3.3. Mối quan hệ giữa các nhóm biện pháp quản lý................................ 101 3.4. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động dạy – học môn Tiếng Anh ở trường THPT Dương Quảng Hàm.................................................................................................................. 102 Tiểu kết chương 3.......................................................................................... 106 8 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ............................................................ 107 1. Kết luận....................................................................................................... 107 2. Khuyến nghị............................................................................................... 107 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 109 PHỤ LỤC 111 9 DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU Trang Sơ đồ 1.1: Các thành tố quản lý .............................................................. 9 Sơ đồ 1.2: Khái quát hoạt động quản lý.................................................. 12 Sơ đồ 1.3: Thông tin trong QLGD........................................................... 14 Sơ đồ 1.4: Quá trình dạy học................................................................... 17 Bảng 2.1: Đội ngũ giáo viên THPT huyện Văn Giang…........................ 33 Bảng 2.2: Kết quả GD toàn diện của trường THPT Dương Quảng Hàm 35 Bảng 2.3: Thực trạng hoạt động giảng dạy của GV................................ 38 Bảng 2.4: Thực trạng giảng dạy kỹ năng và kiến thức Tiếng Anh trên lớp theo chương trình của GV ................................................................ 40 Bảng 2.5: Thực trạng sử dụng PPDH và phương tiện D-H của GV............. 42 Bảng 2.6 : Kết quả khảo sát động lực học Tiếng Anh............................. 43 Bảng 2.7: Kết quả khảo sát thực trạng về phương pháp học tập của HS 45 Bảng 2.8: Kết quả khảo sát ý kiến HS về hoạt động tự học môn Tiếng Anh.......................................................................................................... 47 Bảng 2.9: Thực trạng mức độ đầy đủ về CSVC, trang thiết bị D-H môn Tiếng Anh ....................................................................................... 49 Bảng 2.10: Thực trạng chất lượng CSVC, trang thiết bị D-H môn Tiếng Anh ............................................................................................... 50 Bảng 2.11: Kết quả khảo sát nhận thức của CBQL và GV về tầm quan trọng của những nội dung QL hoạt động D-H học môn Tiếng Anh ...... 52 Bảng 2.12: Thực trạng QL thực hiện chương trình giảng dạy của GV... 53 Bảng 2.13: Thực trạng quản lý công tác chuẩn bị bài lên lớp của GV............. 56 Bảng 2.14: Thực trạng quản lý công tác kiểm tra đánh giá kết quả học tập 10 của HS...................................................................................................... 58 Bảng 2.15: Thực trạng quản lý nề nếp lên lớp của GV và vận dụng các phương pháp, phương tiện dạy học......................................................... 60 Bảng 2.16: Thực trạng quản lý hoạt động tự bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ của GV............................................................... 62 Bảng 2.17: Thực trạng QL hoạt động học Tiếng Anh trên lớp của HS... 64 Bảng 2.18: Thực trạng quản lý hoạt động tự học môn Tiếng Anh.......... 66 Bảng 2.19: Thực trạng quản lý hoạt động ngoại khóa hỗ trợ hoạt động học Tiếng Anh của HS............................................................................. 68 Bảng 2.20: Thực trạng quản lý CSVC, trang thiết bị D-H môn Tiếng Anh......... 71 Bảng 3.1: Mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động dạy- học môn Tiếng Anh................................................... 103 Biểu đồ 2.1: Thực trạng hoạt động giảng dạy của GV............................ 39 Biểu đồ 2.2: Thực trạng giảng dạy kỹ năng và kiến thức Tiếng Anh trên lớp theo chương trình của GV ........................................................ 41 Biểu đồ 2.3: Kết quả khảo sát thực trạng về phương pháp học tập của HS.............................................................................................................. 45 Biểu đồ 2.4: Kết quả khảo sát ý kiến HS về hoạt động tự học môn Tiếng Anh................................................................................................. 47 Biểu đồ 2.5: Thực trạng mức độ đầy đủ về CSVC, trang thiết bị D-H môn Tiếng Anh ........................................................................................ 49 Biểu đồ 2.6: Thực trạng chất lượng CSVC, trang thiết bị D-H môn Tiếng Anh ................................................................................................ 50 Biểu đồ 2.7: Thực trạng QL thực hiện chương trình giảng dạy của GV.. 54 Biểu đồ 2.8: Thực trạng quản lý công tác chuẩn bị bài lên lớp của GV........... 56 Biểu đồ 2.9: Thực trạng quản lý công tác kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS....................................................................................................... 11 58 Biểu đồ 2.10: Thực trạng quản lý hoạt động tự bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ của GV................................................................. 62 Biểu đồ 2.11: Thực trạng QL hoạt động học Tiếng Anh trên lớp của HS 64 Biểu đồ 2.12: Thực trạng quản lý hoạt động ngoại khóa hỗ trợ hoạt động học Tiếng Anh của HS..................................................................... 69 Biểu đồ 2.13: Thực trạng quản lý CSVC, trang thiết bị D-H môn Tiếng Anh.... 71 12 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong thời kì hội nhập và phát triển, đất nước đứng trước nhiều thời cơ, vận hội và cũng nhiều thử thách. Cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, Việt Nam xem giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu.Trong số nhiều vấn đề mang tính thời sự, thì việc dạy và học ngoại ngữ đặc biệt là tiếng Anh đang được dư luận quan tâm. Mục tiêu của “Chiến lược phát triển giáo dục 20112020” được ban hành kèm theo quyết định số 711/QĐ-TTg ngày 13/06/2012 của thủ tướng chính phủ đã nhấn mạnh năng lực ngoại ngữ và tin học là một trong năm trụ cột phát triển giáo dục. Có nhiều dự án đã đầu tư cho việc nâng cao chất lượng và hiệu quả trong dạy và học tiếng Anh. Quyết định số 1400/QĐ-TTg(2008) về đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020 yêu cầu “đổi mới toàn diện việc D-H ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, triển khai chương trình D-H ngoại ngữ mới ở các cấp học, trình độ đào tạo nhằm đến năm 2015 đạt được một bước tiến rõ rệt về trình độ, năng lực sử dụng ngoại ngữ của nguồn nhân lực, nhất là đối với một số lĩnh vực ưu tiên, đến năm 2020 đa số thanh niên Việt Nam tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng, đại học có đủ năng lực ngoại ngữ sử dụng độc lập, tự tin trong giao tiếp, học tập và làm việc trong môi trường hội nhập, đa ngôn ngữ, đa văn hóa, biến ngoại ngữ trở thành thế mạnh của người dân Việt Nam, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.” Từ nhu cầu phát triển nhân lực đáp ứng yêu cầu xã hội , nâng cao chất lượng dạy học nói chung và dạy học môn Tiếng Anh nói riêng là nhiệm vụ cơ bản và thường xuyên của các nhà trường. Xã hội đặt hàng cho ngành giáo dục nguồn nhân lực có khả năng sử dụng được Tiếng Anh thành thạo trong công việc cũng như tiếp cận khoa học công nghệ tiên tiến của thế giới. Môn Tiếng Anh ở trường phổ thông cung cấp cho học sinh một công cụ giao tiếp mới để tiếp thu những tri thức khoa học, kỹ thuật tiên tiến, tìm hiểu các nền văn hoá đa dạng và phong phú trên thế giới, dễ dàng hội nhập với cộng đồng quốc tế. 13 Môn Tiếng Anh góp phần hình thành và phát triển nhân cách của học sinh, giúp cho việc thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện ở trường phổ thông. Chính vì vậy quản lý tốt hoạt động D-H môn Tiếng Anh có ý nghĩa rất quan trọng đối việc nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường. Hiện nay vấn đề chất lượng dạy- học môn Tiếng Anh ở các trường THPT nói chung và trường THPT Dương Quảng Hàm, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên nói riêng tuy đã được quan tâm nhưng chưa thực sự đáp ứng được mục tiêu của ngành đề ra. Trong các kì thi tốt nghiệp THPT 3 năm gần đây tỉ lệ học sinh đạt trên trung bình môn Tiếng Anh của trường THPT Dương Quảng Hàm khá cao (trên 90%) nhưng thực tế sau khi tốt nghiệp học sinh không thể giao tiếp Tiếng Anh thông thường. Học sinh ngại nói thậm chí sợ nói Tiếng Anh. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng này: Việc quản lý các hoạt động D - H môn Tiếng Anh còn mang nặng tính hình thức và chưa đồng bộ về các giải pháp; việc đầu tư và khai thác trang thiết bị hiện đại phục vụ giảng dạy còn hạn chế; tầm quan trọng của môn Tiếng Anh trong tương quan với các môn học khác chưa được nhà trường quan tâm đúng mức. Xuất phát từ những lý do trên đây tôi đã lựa chọn đề tài: “Biện pháp quản lý hoạt động dạy - học môn Tiếng Anh ở trường THPT Dương Quảng Hàm, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên” làm đề tài nghiên cứu trong phạm vi luận văn thạc sỹ chuyên ngành QLGD, với mong muốn sẽ góp phần làm sáng tỏ về phương diện lý luận trong khoa học quản lý các hoạt động giáo dục trong nhà trường THPT nói chung và hoạt động D-H môn Tiếng Anh nói riêng. Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ giúp các nhà quản lý giáo dục hoàn thiện những giải pháp thiết thực trong quản lý hoạt động D-H Tiếng Anh ở bậc học phổ thông; từng bước nâng cao chất lượng môn Tiếng Anh đáp ứng được mục tiêu giáo dục mà bộ đã đề ra. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu thực trạng họat động D-H và quản lý hoạt động D-H môn Tiếng Anh tại trường THPT Dương Quảng Hàm, Văn Giang, Hưng Yên; từ 14 đó đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động D-H môn Tiếng Anh một cách có hiệu quả góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Anh. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu Nhằm đạt được mục đích nghiên cứu trên, chúng tôi xác định những nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản sau đây : - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động D-H, quản lý hoạt động D-H môn Tiếng Anh trong nhà trường THPT. - Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng việc quản lý hoạt động D-H môn Tiếng Anh tại trường THPT Dương Quảng Hàm, Văn Giang, Hưng Yên. - Đề xuất các biện pháp quản lý có hiệu quả hoạt động D-H môn Tiếng Anh tại trường THPT Dương Quảng Hàm, Văn Giang, Hưng Yên. 4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu - Khách thể nghiên cứu: Hoạt động D-H môn Tiếng Anh tại trường THPT Dương Quảng Hàm, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên. - Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp quản lý hoạt động D-H môn Tiếng Anh tại trường THPT Dương Quảng Hàm, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên. 5. Vấn đề nghiên cứu Từ thực trạng họat động và quản lí các hoạt động D-H môn Tiếng Anh, chúng tôi băn khoăn và đặt ra câu hỏi nhằm đi tìm câu trả lời. Đó là “Vai trò của công tác quản lí đối với hoạt động D-H môn Tiếng Anh như thế nào? Những biện pháp hữu hiệu nào góp phần nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh và chất lượng giáo dục nói chung ?” 6. Giả thuyết khoa học Hoạt động D-H môn Tiếng Anh ở THPT có một vai trò quan trọng. Tuy nhiên, hiện nay việc tổ chức và quản lý hoạt động D-H môn Tiếng Anh tại trường THPT Dương Quảng Hàm còn có hạn chế. Nếu triển khai thực hiện những biện pháp tổ chức và quản lý một cách khoa học, đồng bộ và phù hợp 15 hơn, thì sẽ giúp HS học tập hứng thú và đạt hiệu quả, phát triển toàn diện các kĩ năng ngoại ngữ, từng bước nâng cao chất lượng D-H môn Tiếng Anh. 7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động D-H môn Tiếng Anh tại trường THPT Dương Quảng Hàm thuộc huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên trong 3 năm trở lại đây. 8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài -Ý nghĩa lý luận: Hệ thống hoá lí luận tổ chức và quản lí các hoạt động D-H môn Tiếng Anh ở trường THPT, đưa ra bức tranh về thực trạng công tác quản lí hoạt động này, làm rõ hơn vai trò quan trọng của nó đối với việc nâng cao chất lượng học tập của học sinh và đưa ra một số biện pháp quản lý có hiệu quả để giúp trường THPT Dương Quảng Hàm quản lý tốt các hoạt động D-H môn Tiếng Anh. -Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng cho các trường THPT khác trong tỉnh Hưng Yên trong quản lý hoạt động D-H nói chung và D-H môn Tiếng Anh nói riêng. Nó còn có giá trị tham khảo cho các nhà QLGD. 9. Phƣơng pháp nghiên cứu: Luận văn có sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau: - Nhóm PP nghiên cứu lý luận: sưu tầm, đọc tài liệu, nghiên cứu các văn bản quản lý về hoạt động ngoại khóa, tổng hợp, phân tích các quan điểm, lý luận liên quan đến vấn đề nghiên cứu. - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: quan sát, điều tra khảo sát bằng bảng hỏi, phỏng vấn chuyên gia... - Nhóm phương pháp xử lý thông tin: định lượng, định tính, thông kê và phân tích thống kê. 10. Cấu trúc luận văn: 16 Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn dư kiến trình bày theo 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của quản lý hoạt động D-H môn Tiếng Anh trong nhà trường THPT. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động D-H môn Tiếng Anh tại trường THPT Dương Quảng Hàm, Huyện Văn Giang, Tỉnh Hưng Yên. Chương 3: Một số biện pháp quản lý hiệu quả hoạt động D-H môn Tiếng Anh ở Trường THPT Dương Quảng Hàm. 17 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu Lịch sử phát triển của loài người đã chứng minh rằng, giáo dục là nền tảng của khoa học và kỹ thuật. Chỉ có giáo dục mới có khả năng giúp con người cải tạo thế giới, đem lại sự phát triển và thịnh vượng cho toàn nhân loại mà biểu hiện của nó là sự phát triển của CNTT và nền kinh tế tri thức trong thế kỷ XXI. Chính vì vậy, D-H và QL dạy học luôn luôn được quan tâm ở bất cứ thời đại nào. Từ thời cổ đại đã có những nhà giáo dục vĩ đại mà quan điểm của họ về giáo dục và QL đến nay vẫn còn là những bài học quý giá cho thế hệ sau. Tiêu biểu trong số đó có Khổng Tử ( 280-479 TCN). Nói về lối chính giáo, Ông khẳng định: “…chỉ có ba chữ “thứ, phú, giáo” mà đường lối công việc nhà chính trị không thiếu một tí gì: Đã thứ, tất phải thêm phú; đã phú, tất phải thêm vào giáo. Người có quyền chính trị, hết sức ở các việc nuôi dân thời dân mới được thứ và phú, hết sức vào việc dạy dân thời kết quả của việc “phú, thứ” mới được thập phần viên mãn… ”  6, tr. 123. Đặt vấn đề về QL, Ông đề cao nhân trị, Nhân trị là Đức trị. Ở phương Tây cổ đại cũng có nhiều nhà triết học quan tâm đến vấn đề QL. Tiêu biểu trong số đó có Socrate (thế kỷ IV-III tr.CN), Platon (427-347 tr.CN). Các ông cho rằng tiêu chuẩn của người đứng đầu phải là người ham hiểu biết, trung thực, tự chủ, điều độ, ít tham vọng về vật chất và phải được đào tạo kỹ lưỡng. Thời kỳ cận đại chứng kiến sự bùng nổ của các nhà nghiên cứu khoa học QL và làm cho nó ngày càng hoàn thiện mà tiêu biểu có Chales H.Fayol (1841-1925), Elton Mayor (1850-1947). Được mệnh danh “Ông tổ của nền sư phạm cận đại ”, J.A. Cômenski, người đã đặt nền móng cho lý luận dạy học tiến tiến, đã trở thành nhà thiên tài lỗi lạc về giáo dục của mọi thời đại. Ở Việt Nam, các tư tưởng về QL cũng đã xuất hiện từ lâu và được các nhà QL nghiên cứu xây dựng theo hướng ngày càng hoàn thiện. Thời tiền Lê 18 tư tưởng QL hướng vào pháp trị; thời nhà Lý hướng vào đức trị; thời hậu Lê hướng vào cả đức trị và pháp trị. Giáo sư Vũ Khiêu đã nhận xét về đường lối pháp trị của triều đại Lê Thánh Tông: “...có thể nói đó là thời kỳ kết hợp hài hòa giữa đức trị và pháp trị ở đỉnh cao của văn hóa dân tộc”. 16, tr.33 . Nói đến giáo dục Việt Nam không thể không nói đến Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890-1969), một trong những danh nhân văn hóa kiệt xuất của nhân loại. Người đã để lại cho chúng ta một kho báu về những lý luận về vai trò của GD, định hướng phát triển GD, vai trò của QL và QLGD....làm nền tảng cho nền lý luận GD Cách mạng Việt Nam. Nền GD hiện đại Việt Nam còn chứng kiến sự xuất hiện của nhiều nhà GD với những công trình nghiên cứu, giáo trình, xã luận về tổ chức QL quá trình giáo dục như Phạm Minh Hạc, Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt, Đặng Bá Lãm, Nguyễn Gia Quý, Trần Kiểm, Bùi Minh Hiền.....đã thể hiện được bản chất của hoạt động QL, QLGD, những định hướng phát triển giáo dục Việt Nam đương đại...... D-H là một trong những hoạt động trọng tâm của nhà trường. Do tính chất quyết định của nó đối với sự thành bại của nhà trường nên việc QL hoạt động D-H đóng vai trò rất quan trọng trong công tác QL nhà trường. Đối với môn ngoại ngữ, các trường phổ thông của Việt Nam tập trung vào tiếng Anh, tiếng Nga, tiếng Trung và tiếng Pháp, trong đó tiếng Anh chiếm hơn 90% số lượng học sinh theo học. Đây là một trong ba môn thi tốt nghiệp THPT bắt buộc. Điều đó chứng tỏ Nhà nước rất quan tâm, chú trọng đến dạy học ngoại ngữ. Vấn đề kinh nghiệm D-H ngoại ngữ ở một số nước trên thế giới và trong khu vực trong đó có công tác QL đã được đề cập đến trong “Đề án D-H ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020”. Hà Nội, 2008. Ngoài ra, có thể kể đến một công trình tiêu biểu như: “Teaching English” Cambridge University Press, 1995, của Adrian Doff; Gần đây có một số đề tài nghiên cứu công tác QL hoạt động D-H tiếng Anh nhằm góp phần nâng cao chất lượng D-H của bộ môn này trong nhà trường, có thể đề cập đến các công trình nghiên cứu của các tác giả Nguyễn Trọng Hậu, “Đại cương khoa học 19 quản lý giáo dục”, bài giảng cho cao học QLGD, Hà Nội, 2009; Nguyễn Quốc Chí - Nguyễn Thị Mỹ Lộc “Đại cương khoa học quản lý”, 2010; Trần Khánh Đức, “Quản lý và kiểm định chất lượng đào tạo nhân lực theo ISO & TQM” , 2004; Đặng Quốc bảo, “Những vấn đề về lãnh đạo – quản lý và sự vận dụng vào điều hành nhà trường”, bài giảng cho học viên cao học QLGD, 2010... Nhiều đề tài luận văn thạc sỹ QLGD đã nghiên cứu về các biện pháp QL hoạt động D-H trong trường THPT. Liên quan trực tiếp đến đề tài chúng tôi đang nghiên cứu có một số công trình sau đây: Tuyển tập các bài báo khoa học Những vấn đề cơ bản về dạy học ngoại ngữ, 1995-2005 (Nguyễn Thị Thu Phương). Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trường THPT Thủy Sơn- thành phố Hải Phòng, luân văn thạc sỹ QLGD, 2011 (Phạm Hồng Mai). Các công trình nghiên cứu trên đây đều đã đạt được những thành tựu nhất định về lý luận cũng như thực tiễn. Tuy nhiên việc áp dụng kết quả nghiên cứu sẽ còn phụ thuộc phần lớn vào điều kiện thực tế của các nhà trường. Cho đến nay việc nghiên cứu các biện pháp QL hoạt động DH môn Tiếng Anh ở trường THPT Dương Quảng Hàm, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên chưa có ai thực hiện. Khi tác giả lựa chọn và tiến hành nghiên cứu đề tài này sẽ kế thừa những kết quả các công trình nghiên cứu đã đề cập tới và tiếp tục đề xuất một số giải pháp khả thi mới để QL hoạt động D-H Tiếng Anh tại trường THPT Dương Quảng Hàm. 1.2.Khái niệm cơ bản 1.2.1.Quản lý Quản lý (management) là một dạng lao động đặc thù của xã hội. Hoạt động QL xuất hiện cùng với sự xuất hiện của nhà nước, tồn tại và phát triển theo sự phát triển chung của xã hội. Tùy vào những cách tiếp cận khác nhau mà có nhiều quan niệm khác nhau về QL. Quan điểm về của các học giả trên thế giới về QL như sau: 20