Tài liệu Biểu tượng trong chân dung một nghệ sĩ trẻ của james joyce

1. vào khoảng ầu v i sự ả của các cùng một ả ủ : ự ộ ủ ông ộ ả ủ ộ 1 … ầ ả ủ Ulysses Finnegans Wake m i ngôn t , hình ảnh, sự ki a là v n tri th c phong phú ph m, b nhi c phả ự ời củ u g n l c t chính cuộ s d ờ C hi c tác ần có v n hi u bi t v : ội, l ch s , tri t h c; hay ờ mu n n m b t nh ng gì ông mu n nh n nhủ .C mộ ầ sự nh ng giá tr i v y, , ng nh ng ki n giải hay k t lu n phù h p 1 … 1 ự có … ộ . ầ i n i ut n : ủ ng v n h th gi i ả ộ ả ộ ộ i nhi u hình th c khác nhau: v ủ ự ờ ờ , ầ , ự giá tr v qu c gia ự ủ ờ C ng nói xã ộ ộ ờ ộ ủ ả ải là nói quá. … ộ ả ủ i ut ự ng ộ ả ủ ộ ự : ờ ự ộ trong . 2. Cả ả ủ ả ộ ự 2 ự ờ Ulysses ả Ulysses ủ ầ ộ , ủ ộ ủ ủ c ờ k ủ Ulysses mà ông s d ng ộ ộc giả khi ti p c n tác ph n a, bao trùm lên t t cả là v T m trong t ng k thu t của Joyce. nhi u k ủ ng này ủ c ờ i và th hi n sự C ựa ch ng tầng b c bi ph m và th hi n sự bi u củ v n là một i nhi u khai phá m i. B i bản thân m t n cùng, chúng bi phong phú tài này c s d ng trong tác ỡng mộ l n lao t i một trong nh ng cây bút tiêu k XX - James Joyce. ằng sau bi ng mà Joyce s d ng là giá tr v , tri t h c... ộ c bi t ời vi t nh n th t màu mỡ và h a hẹn s nhằm khai thác , tri n một s công b , có r t nhi u nhà nghiên c u th hi n sự mả ần nào . Nh ng y u t , ộ ủ tri th c y ộ ự … 3 xây dựng ộ ộ Trong quá trình nghiên c u ời vi t nh n th y có khá nhi và khảo sát, v Joyce và các tác ph m. Dựa trên ngu n tài li khảo, m và tham ti n theo dõi, lu ng tài li hành ba nội dung: ; ng nghiên c u v sáng Nh ng nghiên c u v bi tác của James Joyce; Nh ng nghiên c u v Chân dung m t ngh ờ nhiên, khi khảo sát và phân chia ngu n tài li u, riêng bi t v ngôn nộ . Tuy chia t chúng trong m i c p trên. ợ 2.1. Những nghiên cứu về biể Nghiên c u bi củ o vă c ng là mộ ơ i, phù h p v i sự phát tri n i, b i v ảo các nhà ng nghiên c u. M i tác ph m l i khai thác theo cách ti p c n riêng và k t quả là sự phong phú của các v a tầ u ng bi c làm n i b t. hi n ngay trong vi c tìm hi u v các khái ni m hay quan ni m v i n bi u t ng v n h bi ng. Trong cu n T kh nh vai trò và tầm quan tr ng của bi ời: Thờ i không có bi th gi i, các tác giả ng t ng là thờ ời s ng xã hội và i ch t, xã hội thi u bi u ng là xã hội ch t. Một n t và ả ch còn thuộc v l ch s . Bên c c nh n d , ng ngôn, lo i suy, phúng d ng, khác bi t. Cùng v ộ ti p nh n bi ng ý ki so sánh, và ch m hi n sự phát tri n v i ng. ả Henri Benac giả c p r t nhi u t i bi c t p h p trong cu n Dẫn giải ý t ởng v n ch ơng, và theo ông: ng là th hi n gián ti p một ý ng bằng một hình ảnh hay một câu chuy n có nộ 4 ựv iý ột bi ng ời ta cho ng, tóm l i là sự [8; 831]. Hay nhóm chúng ta th y phần k t thúc th y u của sự so sánh tác giả Lê Bá Hán, Trầ , Nguy n Kh c p t i bi u i n thuật ngữ v n học: ng trong cu n T ộng, bi ản ánh cuộc s ng bằ ẹp, bi ng củ ng là mộ ho c của mộ ng ngh thu c ngh thu t. ủa lời nói c chuy c bi t có khả n cảm l n, v a c bản ch t của một hi n ni m, mộ ng y, v a th hi n một quan ờ ng hay một tri t lí sâu xa v cuộ ời [31; 24]. Ngoài ra còn có th k t i các công trình nghiên c u c p v bi ng, h m dò tiềm thức của C.G. Jung; Giải mã v n học t mã v n h - Trần Lê Bảo; Ti p cận v n học t g c nhìn v n h bi u t ng: một số h - Lê Nguyên C n, Nghiên cứu H ng Hả ng ti p cận lý thuy t - trình nghiên c u v bi và các công ng trong các sáng t o ngh thu chúng hi n di n trong tác ph m. V i Bi u t tài lu ng Tuy t trong “ uy t” của Orhan Pamuk (2009), Trầ ng g n v ng tuy t v ng Ka; Bi ng tuy t v ng: Bi u ng tuy t v ng Ipek; Bi u ả thực hi n khảo sát v i các bảng ng Tôi. T th ng kê v m i liên h gi a bi k t lu : O i d ng tuy ki n của cu n ti u thuy chi u và phát hi c phông n n cho m i sự t ph hi tác giả ờ ng gi a tuy ng nghiên c u v bi tài: Bi u t ng, Nguy n Th Ng ng trong T i ngọn hải t nhân v t trong h bi nd L ực ng của Virginia Woolf (2012), ng và kh 5 t [62; 94] v thân ph n của nhân lo i trong thời hi C cùng soi ủa h thời i Victoria. Ngoài ra, lu còn gian hay chu c p t i bi n hả ng không gian, thời ng của nhân v c tự do của m i cá nhân. Bên c Nguy n Th bi tài: Bi u t trong sáng tác của Aimatov khi thực hi ng chính ng thiên nhiên và loài vật trong sáng tác của Tsinghiz Aimatov (2013) là: thiên nhiên và loài v t. M i h bi ng, lu c pt trong sáng tác củ bi im t hi n thiên nhiên, tác giả ng: Bà mẹ hi n t bao dung; Ch ng nhân cho nh ng thiên n l ch s ; tình s ; Ch ng tích của mộ ờ; ủy t củ ờ c ng loài v t, lu ời; B n củ ời s sự sinh t n củ ờng th thách con ời. Hay bi m tựa tinh thầ : ời; Song chi u ời. Có th th y, v i nh c th n ự phong phú của c sự giàu có v các v a tầ d ng trong tác ph m. Khi nghiên c u v Bi u t (2013), tác giả ng Ng ng trong Chúa ruồi của Wiliam Golding H i b t bi hình trong tác ph m. ng r t c th ng cái ác, lu ng này. V i bi u nh cái ác nguyên thủy và cái ác buông thả C là nh ng y u t luôn t n t i song hành cùng cái thi ời luôn phải trong tr ỡng phân và phả n bi ả ng nl u tranh gi a thi n và ác. ra nh ng bi làm n i b t cho cái thi n. Và khi xác nh sự giao tranh gi a hai h bi ột gi n nh hai bi ng thời ch ra sự giao tranh gi a hai bi t t kê các ng trên thì lu ời bả ng khao khát củ ời thực và l lu t xã hội. Cu i cùng tác giả k t lu : 6 i b t sự ời [30; 110]. Có th th y, lu ng khác nhau, m i bi hác khá chi ti t và ch ra nhi u bi u ng l i mang mộ th hi riêng bi t ng thời ản. chúng hi n di Bên c nh nh ng công trình k trên, có th k t i một s khóa lu n t t nghi p và lu : Bi u t th ng nghệ thuật trong ti u thuy t Kẻ xa lạ của Albert Camus - Th Thu Trang (2012); Bi u t ti u thuy t Chín m ơi của Victo Huygo - Nguy n Th Bình (2012); Bi u t ng nghệ thuật trong ng Melqui des trong r m n m cô ơn của Gbriel Garcia Marquez (2013); Bi u t Trầ ng trong Tình yêu thời thổ tả của Gbriel Garcia Marquez - Ph m Th Hi u (2016); ời vi t nh n th trình nghiên c u v bi mộ m qua một s công tài thu hút khá nhi u sự quan tâm của các nhà nghiên c u. B i mảnh i sự m i mẻ và thú v nh mang. Nh ng công trình này ch c ch n là ngu n tài li u vô cùng quý giá, giúp chúng tôi tự c u v bi ng thời kh ng trong sáng tác củ nh nghiên p. 2.2. Những nghiên cứu về sáng tác của James Joyce C ủ ả ờ Joyce, 6 ủ ờ ] ả ả ả [ ờ ủ ông Joyce ủ công củ ả ộ : ủ 7 ; ầ ộ ả ờ ủ nh u ộ ủ ộ ờ cả ủ ờ ự ủ ờ ủ ầ nghiên c u công trình ủ ả ả ộ hững m u to n ổi m i trong n n ti u thuy t hiện ại 1961; ố phận củ ti u thuy t - i u thuy t hiện ại - 2003; hi ph p củ huyền thoại - 2004;… ủ hững m u to n ổi m i trong nền ti u thuy t hiện ại ủ [54; 6] hi ph p củ huyền thoại, ủ ả ự ộ ầ H L ả ầ ờ ả ủ ự m ự ộ ộ ờ ủ hay ản trong 8 ủ ờ ng thời Bên c nh các bài vi khi ự ủ tác giả H ch trên, các H ự ỡ ộ h ơng y v n học v con ng ời - 1969, ủ [66; 2 6] ờ Hoàng Trinh C H này ầ ộ ộ ờ [ 9; 85] khi vi t chuyên lu n h ph n v n học hiện sinh chủ ngh - 1978 H ộ ủ ủ ông ầ học hiện ại ph ơng ự ủ [6 ; 102], khi công b Về t t ởng v v n y - 1986 C ả , ờ ả ự ủa Joyce ộ : ự cùng Ti u Thuy t M i ủ Ngoài ra, ộ ự ỡ ộ ủ i u thuy t h p hiện ại - những tìm tòi ổi m i -1990; s v n học nh - 1997; thuy t ph ơng n học ph ơng y - 1999; ổi m i nghệ thuật ti u y hiện ại - 2001; ả cho sinh viên, h 9 ch ủ hi i n học ph ơng ả y ộ ờ ủ ầ ả ả ả Jocy [ ; 605]. Hay một s h c Lê Huy B c tuy n d M 2 ình - luận v n học nh - ả , ằ ủ ự ộ Chân dung ờ ả : Ulysses ủ ủ ộ ộ [ ; 2] N khi n g ủa Joyce càng ả , b i ông ủ [ ; ự ] C ờ ự này : ả ộ ả ủ [ ủ c p Finnegans Wake, ng thời ; 8] Và k là Ulysses hay và ờ ủ ự n học y u th t c c t c ph m l n - 2005 hững v n ề tr H ủ Ulysses, ả ờ [ 4; 10 ] 2 ầ ủ H the Artist as a Young Man ả A Portraist of ộ ả ộ c ự v h . ó bài vi t củ ủ ình hình thức t c ph m “C i ch t” ầ ộ H L ầ L ầ C ủ ph m v n học n ả mes oyce - c ngo i trong nh tr ờng - 2006 ả ờ ộ ả ộ ờ L ờ c gi t c C ự ủ ầ ê ủ ộ ủ nhi u phê ảo b n và các tác ph m ẻ n hay c tr ng truyện ng n nh - M (2009), L H T ộ ộ ả ờ C 2 ờ 9 : ộ [ 2; 195]. ủ ầ ộ ả ủ ủa báo Time (M ) và Le Figaro t quả (Pháp), hai tờ báo uy tín trên th gi i, thì d ầ i ti ng nh t th k XX là James Joyce, ti p theo là Franz Kafka (Ti p Kh c), Virginia 11 Woolf (Anh), Ernest Hemingway (M C là vô cùng to l n. ầ ả t ả ủ ủ ủ c hu t c i tôi mes oyce trong g ời ảL u lin 2 ự ủ ự Lu ủ : ỡ ầ ộ ; ả ỡ ộ ủ ộ ỡ ộ ộ ự ộ ủ ự ỡ : ộ ờ ả : [4 ; 68] H ự - ự - - ả ả ờ ủ ờ ộ [4 ; 8 ] ằ ộ ủ ộ ộ ủ rong Chân dung… ự ủ H u ilin” củ ghệ thuật mes oyce (2011), ả 12 chuyện trong “ g ời Dublin ự ả ủ Dublin ủ : ờ ộ ờ : ự [42; 2] - ự ủ ả ờ ờ Dù c ủ ờ ủ : ờ ờ C ủ ủ L Dublin iện t ng piph ny trong tập truyện ng n “ g ời ả James Joyce (2011) ủ ủ ộ Araby; ủ Eveline c u lin” củ c ờ - ự ộ ờ ả ộ ủ L ầ , ộ ỡ ả ự C ỡ ả ủ ự ủ … ng ngộ 13 có một mà Ô hầu h t các tác ph m củ t nhân v t trong ộ tr ng thái phải lựa ch n và khi nh n th h n thì anh ta 2 thức “ ng ngộ 4 ộng. nt i H n tâm ự C c hình ng ngộ” trong tập truyện g ời ộ u lin củ oyce ả :C ộ ự ộ ả ủ ủ ả H ầ ủ ủ ự ộ ầ ự ủ ằ n ch ngo i ng nên chúng tôi ch khả tác ph m của ông c một s công trình, bài vi t v Joyce và ộ ầ ả Tindall. Ông là ờ C ộ t ng v n học i u L ả ủ ủ vi M u m o củ ả chúng ộ mes oyce ả ủ : A Portrait of the Artist as a Young Man, Ulysses, Finegans Wake . T ả nh n v t ự 14 ự c ủ ả …. H ả ề oyce (Re Joyce). Q Ulysses - Mê cung . chúng tôi nh n th y, các h c giả bàn lu tuy nhiên m i ch d ng l i các nv bi gi i thi u ho c c th trên, ng khá nhi u, một chi ti t trong tác ph m củ ng g i quý vô ời vi t khi lựa ch n và tri n khai cùng quý báu v ủ ả ác cách Joyc , dân tộ ủ c ủ tài. H ộ Odysses ủ H nghiên c u k trên, ờ ủ ông. c vô cùng h u i v i chúng tôi ự 2.3. Những nghiên cứu về … L iệt t c ự n học nh - M ự A Portrait of the Artist as a Young ả Ulysses hay Finnegans Wake Man ự ủ t o ủ d x p ờ ự ả ầ sáng sự cho t tác ph m. ả C Joyce 15 ủ c bi t và h p The Cambridge Introduction to James Joyce, ủ ỡng lự của nhân v sự , ờ : C rờ ằ ả ỡ ủ ỡ c [ 3; 6 ] H ủ ả ự ộ ự ộ C ủ H L gi c ngộ th m m mes oyce v tính ả ự ủ ộ ủ C C ủ ờ ự ả ờ C ả ả ủ ộ ờ ự ủ r t nhi u , ộ ả … ả ủ ầ i m ủ ự iôi v v n ch ơng hiện ại chủ ngh 9 8 ph ơng : ng t c củ y Một ch n dung củ ng ời nghệ s trẻ ủ ả ộ ủ H ủ ả [ ; 4 ] Ch n dung ch ng nghệ s trẻ ờ ả 16 9 ờ 9 ầ ả ủ ầ ộ ờ ầ … ủ ộ ầ ầ ầ ộ … L ả C ầ ủ hong c ch t họ củ mes oyce qu ti u thuy t Ch n dung một nghệ s thời trẻ (2002) : ự ằ ủ ự ủ ả [ 9; 2 ] ự ả ự ự ộ ờ 29] ự ờ ờ ờ ờ ộ ủ ờ ủ [ 9; ả c gi t c ph m v n học n c ngo i trong nh tr ờng ầ còn ủ ủ : mes oyce ả L C ộ ổi m i th loại t thuật trong ti u thuy t Ch n dung một nghệ s thời trẻ củ mes oye ộ ả ẻ; 2 ủ ả 2 6 Hộ ả ả v , 17 : : h n vật tephen ed lus v mô típ m cung (2012) ả : ộ ủ ủ ả ; ủ ủ ầ Homer; n ộ C ả : ủ ự thự ; ằ ự ả ; ộ ả ự ủ ằ ủ ầ [2 ; 196 - 198]. ả ộ ủ ả C ộ ả ủ ộ ờ ự : mes ờ ầ ộ ả t ự ự ng n; … Ulysses C ủ ả ờ tr ự ờ ủ ủ L C , còn c ộ ả 2 ờ ủ ả 5 ộ tuy n 18 oyce - ch n dung một nghệ s ời tôi nh th n o ọc t c ph m củ oyce ã th y ổi cuộc u lin - th nh phố củ nh v n v ộc giả H ủ ự iện t ng song ề trong Ch n dung một nghệ s trẻ củ ả James Joyce (2012) ự L ả ủ ủ : ủ [ ; 4 ] H ủ L C ộ ả ủ ự ầ Nghệ thuật trần thuật trong ti u thuy t Chân dung một nghệ s thời trẻ của James Joyce (2016). :C ự ; ầ minh phong cách và khả Lu ng o trong l i vi t của Joyce. ờ ộ ự chuyên bi t v ủ ả ả 3. 3.1. ợ cứ ể ợ o củ L Joyce, ch ra ự ủ ờ nh xác l p d ng. 3.2. v cứ ủ ả ả ự Chân dung m t ngh ủ L C ả Hộ 19 ủ 2 6 … ự ủ , khi ông tác ph m. 4. nghiên c ti p c ời vi t s d ng là: ng ti p c c v i nh ng lý thuy t v bi : ; ng. Bên c ; ng ; . ộ ộ . : ự : Chân … v i nh ng tác ph m khác. : ờ ủ ự ủ ậ 5. ă ầu tiên làm v bi ng trong … nên c và giải mã tác ph m của Joyce t hóa, mà 6. ầ luậ ă ầ ầ ả : C 1. ng c a thi t ch và giáo lý C 2. ng c a tội lỗi và trừng ph t C 3. ng c a sự bừng ngộ và thiên khải 20 lu n