Tài liệu Chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức từ thực tiễn huyện chương mỹ, thành phố hà nội

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI VŨ HUY HOÀNG CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC TỪ THỰC TIỄN HUYỆN CHƯƠNG MỸ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG Hà Nội, 2017 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI VŨ HUY HOÀNG CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC TỪ THỰC TIỄN HUYỆN CHƯƠNG MỸ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành : Chính sách công Mã số : 60 34 04 02 LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC GS.TS. NGUYỄN HỮU KHIỂN Hà Nội, 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng từ thực tiễn trong công tác, chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Hà Nội, ngày tháng năm 2017 Tác giả luận văn Vũ Huy Hoàng MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 Chương 1 NHỮNG NHẬN THỨC CƠ BẢN VỀ CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC ............................................. 7 1.1. Một số khái niệm liên quan ........................................................................ 7 1.2. Nhận thức về chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ............. 11 1.3. Quan điểm của Đảng về thể chế về chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ........................................................................................................ 28 1.4. Bài học kinh nghiệm của một số nước về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức 31 1.5 Chính sách Đào tạo bồi dưỡng ở thành phố Hà Nội ................................. 36 Chương 2 THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC TỪ THỰC TIỄN HUYỆN CHƯƠNG MỸ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................................................. 39 2.1. Khái quát chung về huyện Chương mỹ, thành phố Hà Nội ..................... 39 2.2.Chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức tại huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội ............................................................................................ 41 2.3. Tổ chức thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức tại huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội ......................................................................... 55 Chương 3 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC TẠI HUYỆN CHƯƠNG MỸ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................................................. 60 3.1. Các giải pháp hoàn thiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức tại huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội .............................................. 60 3.2. Các kiến nghị, đề xuất cụ thể ................................................................... 73 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 77 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 78 DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT CBCC Cán bộ công chức ĐTBD Đào tạo bồi dưỡng HĐND - UBND Hội đồng nhân dân - Uỷ ban nhân dân XHCN Xã hội chủ nghĩa MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Từ xưa ông cha ta đã khẳng định “Hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước thịnh mà càng lên cao; nguyên khí suy thì thế nước yếu mà càng xuống thấp.Bởi vậy, các bậc vua tài giỏi đời xưa, chẳng có đời nào lại không chăm lo nuôi dưỡng và đào tạo hiền tài bồi đắp thêm nguyên khí.”[Thân Nhân Trung (1419-1499)]. Ngày nay, trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc của dân tộc, đội ngũ những người lãnh đạo, cán bộ có vai trò đặc biệt quan trọng, quyết định thành bại hưng vong của một quốc gia, chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Cán bộ là gốc của mọi vấn đề, gốc có tốt thì ngọn mới tốt”. Người cán bộ phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, là “Công bộc” của dân hết lòng phục vụ đất nước, phục vụ nhân dân. Điều 2 - Hiến pháp năm 2013 quy định:“ Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân”[26] Đảng và Nhà nước ta luôn xác định nâng cao chất lượng đội ngũ Cán bộ, Công chức thông qua đào tạo, bồi dưỡng là nhiệm vụ vô cùng quan trọng, quyết định đến sự phát triển nền Hành chính đất nước. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được có không ít những tồn tại trong công tác tác đào tạo, bồi dưỡng vẫn chưa đạt được hiệu quả như mong muốn, một bộ phận cán bộ, công chức còn bộc lộ sự yếu kém về năng lực, thoái hóa biến chất về phẩm chất đạo đức, lối sống. Nguyên nhân là do chưa có chính sách đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ, công chức hợp lý và đủ mạnh. Nhận thức được vị trí vài trò và tầm quan trọng của công tác ĐTBD CBCC Đảng ủy, HĐND - UBND huyện Chương Mỹ - Thành phố Hà Nội đã lãnh đạo, chỉ đạo và đặc biệt quan tâm đến công tác cải cách hành chính nói chung, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức nói riêng nhằm xây dựng 1 đội ngũ CBCC có đủ năng lực, phẩm chất trình độ chuyên môn, cũng như trình độ lý luận nhằm góp phần thực hiện thành công mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Huyện đã đặt ra.Tuy nhiên, việc thực hiện công tác ĐTBD CBCC của huyện vẫn còn những khó khăn, hạn chế, chưa bám sát yêu cầu thực tiễn và chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công việc.Điều kiện cơ sở vật chất, nguồn kinh phí dành cho công tác ĐTBD còn gặp nhiều khó khăn, còn thiếu.Thậm chí có một số khóa ĐTBD tại huyện thì chính các CBCC tham gia phải tự bỏ kinh phí. Từ tình hình thực tiễn và những yêu cầu, nhiệm vụ mới cần đòi hỏi phải có đội ngũ cán bộ, công chức có trình độ, năng lực, phẩm chất chính trị, đạo đức đáp ứng yêu cầu mới đặt ra. CBCC của huyện Chương Mỹ - thành phố Hà Nội trong những năm qua về cơ bản đã được qua đào tạo, bồi dưỡng nhưng do điều kiện thực tế tại huyện còn gặp nhiều khó khăn, chính đội ngũ CBCC còn nhận thức chưa đầy đủ, tư tưởng tâm lý coi nhẹ vấn đề ĐTBD. Trong thực thi các nhiệm vụ còn gặp nhiều hạn chế.Một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng CBCC đó là sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo Huyện về ĐTBD CBCC còn chưa được sát sao, thỏa đáng.Chưa nhận thức một cách đúng đắn, đầy đủ.Cho nên trong thời gian tới Huyện ủy, UBND huyện Chương Mỹ cần phải chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng Cán bộ, công chức một cách bài bản, khoa học. Từ những phân tích trên, học viên lựa chọn đề tài nghiên cứu “Chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức từ thực tiễn huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội” để làm đề tài luận văn thạc sĩ chuyên ngành chính sách công là hết sức cấp thiết, có ý nghĩa thực tiễn cấp bách. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Vấn đề đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức đã được nhiều cá nhân và tổ chức nghiên cứu, có thể kể đến một số công trình, tài liệu nghiên cứu như: 2 - GS.TS Nguyễn Hữu Khiển “Tìm hiểu về hành chính nhà nước” , Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà nội 1999 và NXB lao động Hà Nội, 2003; - Văn Tất Thu (1996), “Đổi mới công tác cán bộ, công chức theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ VIII”.Tạp chí Tổ chức Nhà nước, tháng 5 – 1946. - Phạm Văn Hùng - Nguyễn Hữu Khiển “Hành chính nhà nước”, Nhà xuất bản Đại học sư phạm TP HCM, 2006. -“Nhận thức căn bản về Chính sách công” GS.TS Nguyễn Hữu Khiển, Tạp chí Nhân lực khoa học xã hội số 07 năm 2015; - “Công tác Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức từ góc nhìn thực tiễn”, GS.TS Nguyễn Hữu Hải,Lê Thị Hương / Quản lý nhà nước, Học viện Hành chính 2008, số 155, tr24-27; - Ngô Thị Minh Phú (2011), “Đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực hành chính nhà nước quận Tây Hồ Thành phố Hà Nội”, Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính công; - Luận văn thạc sỹ “ Cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động của UBND quận 5, TP. Hồ Chí Minh”, GS.TS Nguyễn Hữu Khiển, Vương Hoàng Tuấn, Học Viện Hành chính quốc gia, 2000; - Đổi mới công tác cán bộ đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mời của PGS.TS Trần Khắc Việt, Tạp chí Nhịp cầu tri thức số 6 - tháng 6/2013. - Đỗ Thị Thu Hằng (2014), “Nâng cao năng lực đội ngũ công chức cấp xã trong giai đoạn hiện nay” luận văn Thạc sỹ Quản lý Hành chính công. - Văn Tất Thu (2014), “Những yêu cầu trong đổi mới nội dung và phương pháp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức hành chính.”.Tạp chí quản lý Nhà nước số 222 - tháng 7/2014. 3 - Nguyễn Thị La (2015) - Học Viện Hành chính quốc gia “Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức trong quá trình cải cách hành chính”. Tạp chí cộng sản (tháng 9/2015), - Báo cáo công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chứchàng năm của UBND Huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. Tuy nhiên, chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu về chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức từ thực tiễn huyện Chương Mỹ, Thành phố Hà Nội.Vì vậy, tác giả chọn đề tài: “Chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức từ thực tiễn huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội” với mong muốn góp phần hoạch định xây dựng chính sách và đưa vào thực thi có hiệu quả tại huyện Chương Mỹ, Thành phố Hà Nội. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1.Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu những vấn đề nhận thức về chính sách đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức và thực trạng thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức. Đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức tại huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu, hệ thống những nhận thức về chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức. - Vận dụng lý thuyết về chính sách công để nghiên cứu chính sách ĐTBD CBCC từ thực tiễn huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. - Phân tích, đánh giá thực trạng chính sách ĐTBD CBCC. Thực trạng tổ chức ĐTBD CBCC tại huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội; chỉ ra những ưu điểm, tồn tại hạn chế và nguyên nhân của tồn tại hạn chế. Đồng thời, rút ra một số bài học kinh nghiệm hoạch định và tổ chức thực hiện chính sách ĐTBD CBCC tại huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. 4 - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện chính sách ĐTBD CBCC tại huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Chính sách ĐTBD CBCC huyện Chương Mỹ, Thành phố Hà Nội. - Phạm vi nghiên cứu: + Đề tài tập trung nghiên cứu trong giai đoạn từ 2011 - 2016. + Không gian nghiên cứu: Tại huyện Chương Mỹ, Thành phố Hà Nội. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng cách tiếp cận theo hệ thống, đa ngành, liên ngành về khoa học xã hội, tiếp cận dựa trên phương pháp nghiên cứu quy phạm về chu trình thực thi và đánh giá chính sách công. Những đánh giá, nhận thức về chính sách công được soi chiếu vào môi trường thực tiễn thông qua nghiên cứu một chính sách cụ thể giúp hình thành nhận thức về chính sách chuyên ngành. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Có nhiều phương pháp để nghiên cứu, do đặc thù của đề tài và đặc thù của chính sách nên tôi đã lựa chọn các phương pháp sau để nghiên cứu đề tài: Phương pháp thu thập thông tin: Thu thập thông tin về tổ chức qua nhiều phương tiện như: trên mạng internet; báo cáo tổng kết của phòng Nội vụ huyện Chương Mỹ; Quy định pháp luật về cán bộ, công chức, các Quyết định,Nghị Định, Thông Tư ...và tham khảo một số giáo trình khác. Phương pháp so sánh, phân tích và tổng hợp: Đây là phương pháp được áp dụng nhiều nhất trong quá trình viết luận văn. Qua đó xây dựng và thực hiện chính sách một cách chính xác, hiệu quả nhất. 5 Phương pháp đánh giá: Đánh giá quá trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ở huyện ChươngMỹ giai đoạn 2011 - 2016 để thấy được những gì đã đạt được và những gì chưa đạt được trong thời gian qua, nêu nguyên nhân và đề ra những giải pháp nhằm khắc phục. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa về nhận thức: Góp phần bổ sung, hoàn thiện nhận thức về chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ , công chức nói chung, chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức tại huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội nói riêng; hoạch định và tổ chức thực hiện chính sách ĐTBD CBCC. - Ý nghĩa thực tiễn đối với huyện Chương Mỹ: Đề xuất các giải pháp có tính khả thi cao, bám sát thực tiễn nhằm giúp lãnh đạo UBND huyện Chương Mỹ điều chỉnh, hoàn thiện chính sách ĐTBD CBCC của huyện đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính. Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể sử dụng làm tư liệu nghiên cứu giảng dạy môn học chính sách công trong các trường Học viện, Đại học và các trường ĐTBD CBCC. 7. Cơ cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục các chữ cái viết tắt, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được bố cục theo 3 chương như sau: Chương 1: Những nhận thức cơ bản về chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức. Chương 2: Thực trạng chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức từ thực tiễn huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. Chương 3: Giải pháp hoàn thiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức tại huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. 6 Chương 1 NHỮNG NHẬN THỨC CƠ BẢN VỀ CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC 1.1. Một số khái niệm liên quan 1.1.1 Khái niệm chính sách Hiện nay, thuật ngữ “chính sách” được sử dụng phổ biến tuy nhiên cho đến nay mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về chính sách và có nhiều cách tiếp cân khác nhau nhưng vẫn chưa có sự thống nhất về khái niệm chính sách. Trên thế giới có thể kể đến một số khái niệm về chính sách như : Chính sách là một quá trình hoạt động có mục đích theo đuổi bởi một hoặc nhiều chủ thể trong việc giải quyết các vấn đề mà họ quan tâm ( James Anderson1984) hay “Chính sách là những gì mà chính phủ làm, lý do làm, và sự khác biệt mà nó tạo ra (Dye 1972)... Tại Việt Nam Từ điển bách khoa Việt Nam đưa ra khái niệm Chính sách như sau: “Chính sách là những chuẩn tắc cụ thể để thực hiện đường lối, nhiệm vụ. Chính sách được thực hiện trong một thời gian nhất định, trên những lĩnh vực cụ thể nào đó”[19] Theo cách hiểu thông thường, chính sách là: “Chủ trương và các biện pháp của một đảng phái, một chính phủ trong các lĩnh vực chính trị - xã hội. Theo điểm 1, Điều 2 của Nghị định 34/2016/NĐ-CP ngày 14/5/2016 của chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật: “ Chính sách là định hướng, giải pháp của nhà nước để giải quyết vấn đề của thực tiễn nhằm đạt được mục tiêu nhất định”[9]. Như vậy có thể đưa ra cách hiểu chính sách là chương trình hành động do các nhà lãnh đạo hay nhà quản lý đề ra để giải quyết một vấn đề nào đó trong phạm vi thẩm quyền của mình. Các tổ chức, doanh nghiệp, các đoàn thể 7 đều có thể có những chính sách riêng của mình để giải quyết các vẫn đề trong quá trình hoạt động, chúng chỉ có hiệu lực thi hành trong tổ chức đó, do đó có thể được coi là những “chính sách tư”. Mặc dù được sử dụng rộng rãi (Chính sách đào tạo nhân viên, Chính sách mở rộng thị trường kinh doanh; Chính sách cạnh tranh...) nhưng chính sách tư hầu như không được đề cấp đến và được nghiên cứu với tư cách là một ngành khoa học. Một chính sách được ban hành thể hiện ý chí, quan điểm của chủ thể ban hành chính sách, đòi hỏi đối tượng thực hiện chính sách phải thực hiện chính sách đó một cách đầy đủ, chính xác nhằm thực hiện những mục tiêu đã định trước. 1.1.2. Khái niệm Chính sách công Trên thế giới và ở Việt Nam có rất nhiều quan niệm về chính sách công. Có thể nêu ra một số quan niệm sau: “Chính sách công là tập hợp các quyết định có liên quan lẫn nhau của một nhà chính trị hay một nhóm các nhà chính trị gắn liền với việc lựa chọn các mục tiêu và giải pháp để đạt được mục tiêu đó” - ( William Jenkin, 1978). Như vậy, William Jenkin cho rằng chính sách công không phải là một quyết định đơn lẻ nào đó mà là một tập hợp hợp các quyết định có liên quan đến nhau trong một khoảng thời gian dài, chủ thể ban hành chính sách công phải là cơ quan nhà nước và chính sách công nhằm vào những mục tiêu nhất định theo mong muốn của nhà nước và bao gồm các giải pháp để đạt được mục tiêu đã chọn. Còn theo Thomas R.Dye đưa ra định nghĩa ngắn gọn hơn là “Chính sách công là cái mà chính phủ lựa chọn làm hay không làm”- (Dye 1992) trong định nghĩa này thì Ông không bàn luận “mục tiêu” hay “ mục đích” của chính sách, đông thời định nghĩa của Dye cũng thừa nhận rằng các chính sách phản ánh sự lựa chọn làm hay không làm của chính phủ. Chính sách công bao gồm các hoạt động thực tế do chính phủ tiến hành, chính sách 8 có thể vừa là hành động riêng biệt của chính phủ vừa là kết quả của hàng loạt quyết định đa dạng, chính sách công là một quá trình hành động hoặc không hành động của chính quyền để đáp lại một vấn đề công cộng. Nó được kết hợp với các cách thức và mục tiêu chính sách đã được chấp thuận một cách chính thức, cũng như các quy định và thông lệ của các cơ quan chức năng thực hiện những chương trình. Ở nước ta theo PGS.TS Lê Chi Mai đưa ra định nghĩa chính sách công với các nội hàm như sau: + Chủ thể ban hành chính sách công là nhà nước, chính sách do nhà nước ban hành nên chính sách công có thể coi là chính sách của nhà nước. + Chính sách công là những quyết định hành động , bao gồm cả những hành vi thực tiễn, chính sách công không chỉ thể hiện dự định của nhà nước hoạch định chính sách về một vấn đề nào đó mà còn bao gồm các hành vi thực hiện dự định đó. Nếu không có việc thực thi chính sách để đạt được những kết quả nhất định thì những chủ trương đó chỉ là lý thuyết. + Chính sách công tập trung giả quyết một vấn đề trong đời sống kinh tế - xã hội theo những mục tiêu xác định. Trong giáo trình “ Hoạch định và phân tích chính sách công” của Học viện Hành chính quốc gia xuất bản năm 2013 đưa ra định nghĩa “ Chính sách công là những hành động ứng xử của nhà nước với các vẫn đề phát sinh trong đời sống cộng đồng được thể hiện bằng nhiều hình thức khác nhau, nhằm thúc đẩy xã hội phát triển”[17,tr50] Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Hải (Học viện Hành chính quốc gia) đưa ra định nghĩa: “ Chính sách công là những hành động ứng xử của nhà nước với các vấn đề phát sinh trong đời sống cộng đồng, được thể hiện bằng nhiều hình thức khác nhau, nhằm thúc đẩy xã hội phát triển”, theo định nghĩa này 9 thì mục đích của chính sách công là thúc đẩy xã hội phát triển theo định hướng, chứ không đơn giản chỉ dừng lại ở việc giải quyết vấn đề công. Còn theo PGS.TS Đỗ Phú Hải (Học viện Khoa học xã hội) đưa ra khái niệm:“Chính sách công là một tập hợp các quyết định chính trị có liên quan của Đảng và nhà nước nhằm lựa chọn các mục tiêu cụ thể và giải pháp thực hiện giải quyết các vấn đề xã hội theo mục tiêu tổng thể đã xác định[14,tr20] Các khái niệm, định nghĩa của học giả, các nhà khoa học về chính sách công có sự khác nhau trong chừng mực nhất định nhưng đều có chung các nội hàm sau: + Chính sách công là chính sách của nhà nước + Là một tập hợp các quyết định chính trị có mối liên hệ với nhau + Với những mục tiêu và giải pháp cụ thể nhằm giải quyết các vấn đề xã hội theo ý chí của Đảng cầm quyền. Chủ thể ban hành chính sách công là Nhà nước thông qua các cơ quan quyền lực (Quốc hội, Chính phủ), các Bộ ngành thực hiện chức năng quản lý nhà nước. Chính sách công được biểu hiện bằng nhiều cấp độ khác nhau: Hiến pháp, Luật, Nghị quyết, Nghị định, Thông tư, Quyết định. Mục đích là để phát triển và quản lý sự phát triển của xã hội. Cấu trúc của một chính sách gồm 3 bộ phận: + Những đường hướng hành động ứng xử là quan điểm và định hướng. + Biện pháp thực hiện chính sách, các công cụ của chính sách. + Mục tiêu mà chính sách hướng tới. Chính sách công thể hiện ý chí, quan điểm, chủ trương đường lối của chủ thể ban hành chính sách, bao gồm các quyết định, định hướng chỉ đạo của chủ thể ban hành có liên quan, tác động lẫn nhau. Trong chính sách đó cũng phải nêu ra được những biện pháp, các công cụ và đặc biệt phải có mục tiêu 10 mà chính sách đó hướng đến, trả lời những câu hỏi mục tiêu chính sách là gì? Giải pháp thực hiện chính sách như thế nào?... 1.2. Nhận thức về chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức 1.2.1. Khái niệm về chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức Theo Luật cán bộ, công chức năm 2008 khái niệm cán bộ công chức được quy định như sau: - Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. - Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật. Khái niệm Đào tạo được hiểu là công việc trang bị những phẩm chất, kiến thức, kỹ năng cơ bản, có hệ thống cho người học, để sau một khoá học (dài hạn hoặc ngắn hạn) người học đạt được trình độ một cấp học cao hơn. 11 Khái niệm Bồi dưỡng được dùng với nghĩa là cập nhật, bổ túc thêm một số kiến thức, kỹ năng cần thiết, nâng cao hiểu biết sau khi đã được đào tạo cơ bản, cung cấp thêm những kiến thức chuyên ngành, mang tính ứng dụng... Về chính sách ĐTBD CBCC thì Đào tạo được hiểu là “quá trình tác động đến con người làm cho người đó lĩnh hội và nắm vững những tri thức, kỹ năng kỹ xảo... một cách có hệ thống nhằm chuẩn bị cho người đó thích nghi với cuộc sống và khả năng nhận một sự phân công lao động nhất định”. Đào tạo được xem như là một quá trình làm cho người ta “trở thành người có năng lực theo những tiêu chuẩn nhất định”, còn bồi dưỡng được xác định là quá trình làm cho người ta “tăng thêm năng lực hoặc phẩm chất”. Đào tạo là quá trình truyền thụ, tiếp nhận có hệ thống những tri thức, kỹ năng theo quy định của từng cấp học, bậc học và Bồi dưỡng là hoạt động trang bị, cập nhật, nâng cao kiến thức, kỹ năng làm việc Như vậy, theo quan điểm của chính sách công có thể đưa ra khái niệm: “Chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức là tổng thể những quan điểm, thái độ, quyết định, quy định của Nhà nước với các giải pháp, công cụ cụ thể về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ trình độ, năng lực chuyên môn, phẩm chất đạo đức đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và phát triển đất nước”. 1.2.2. Vấn đề chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức * Vai trò của cán bộ, công chức trong nền hành chính quốc gia CBCC là lực lượng thực thi pháp luật của Nhà nước để quản lý các lĩnh vực của đời sống xã hội, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả thể hiện đường lối của giai cấp cầm quyền. Khác với các nước tư sản,CBCC trong các nhà nước XHCN trước đây và ở nước ta hiện nay đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì trật tự, kỷ cương Nhà nước và bảo vệ lợi ích của quần chúng nhân dân. Đội ngũ CBCC có nhiệm vụ tổ chức thực hiện pháp luật trong đời sống, quản 12 lý nhà nước trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội phù hợp với mục tiêu dân chủ xã hội chủ nghĩa. Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành công của cách mạng; cán bộ có vai trò cực kỳ quan trọng, hoặc thúc đẩy, hoặc kìm hãm tiến trình đổi mới; cán bộ nói chung có vai trò quan trọng, cán bộ chính quyền cơ sở nói riêng có vị trí chính trị cơ sở. Đào tạo, bồi dưỡng có vị trí vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác cán bộ. Có đào tạo, bồi dưỡng thì năng lực trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ công chức mới được nâng cao, giúp cập nhật những chủ trương chính sách, cũng như những thông tin kịp thời phục vụ cho công việc. Các cấp các ngành cần nhận thức được tầm quan trọng của công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức để có sự đầu tư thỏa đáng, kịp thời nhằm nâng cao trình độ cho cán bộ, công chức. Nhận thức rõ được vị trí vai trò của CBCC Đảng ta luôn khẳng định tầm quan trọng của đội ngũ cán bộ, công chức. Để đảm bảo hiệu lực, hiệu quả của nền hành chính trên các lĩnh vực thì nhất thiết phải xây dựng được đội ngũ cán bộ, công chức giỏi về chuyên môn, kinh nghiệm, có phẩm chất chính trị và cách mạng vững vàng, hiểu biết về quản lý hành chính, làm chủ được trang thiết bị phục vụ cho công việc, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính ở nước ta hiện nay. * Vấn đề chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức Chính sách là do con người tạo ra, nhưng đồng thời chính sách lại tác động mạnh mẽ đến hoạt động của con người. Chính sách có thể mở đường, là động lực thúc đẩy tính tích cực, khả năng sáng tạo, nhiệt tình, trách nhiệm của mỗi con người nhưng cũng có thể kìm hãm những hoạt động, làm thui chột tài năng, sáng tạo của họ. 13 Nhà nước ta có rất nhiều chính sách Đào tạo bồi dưỡng như: Chính sách ĐTBD nguồn nhân lực, Chính sách ĐTBD viên chức và không thể không kể đến đó là chính sách ĐTBD CBCC bởi vì đội ngũ CBCC giữ vai trò quyết định trong hoạt động của nền hành chính quốc gia. Vấn đề ĐTBD CBCC là một vấn đề quan trọng, gây bức xúc và cấp bách trong các giai đoạn từ đổi mới cho đến tận ngày nay và cần phải được giải quyết bằng chính sách của Nhà nước, bởi các lý do sau: + Do vị trí tầm quan trọng của đội ngũ CBCC trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Đặc biệt trong những thời kỳ bắt đầu đổi mới thì vấn đề ĐTBD CBCC ngày càng trở nên quan trọng, cấp bách vì thời kỳ này đất nước còn khó khăn về kinh tế do ảnh hưởng của cơ chế bao cấp nhà nước, đội ngũ CBCC còn yếu kém, hạn chế về năng lực trình độ chuyên môn do đó còn gặp nhiều khó khăn trong thực thi công vụ. Trong thời kỳ hiện nay đất nước ta đang hội nhập Quốc tế ngày càng sâu rộng, thì đòi hỏi Nhà nước phải quan tâm, có quan điểm, thái độ và cách xử sự đúng mực về công tác ĐTBD CBCC. Hay nói một cách khác, Nhà nước phải có chính sách đúng đắn, hợp lý và kịp thời cho công tác ĐTBD xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức hiện nay. + Mỗi giai đoạn xây dựng và phát triển đất nước cần phải có đội ngũ CBCC tương thích đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ các giai đoạn đó. Nước ta đang xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân, quá trình toàn cầu hóa đang diễn ra trên các lĩnh vực. Điều này đòi hỏi Nhà nước phải có chính sách ĐTBD CBCC phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ giai đoạn hiện nay. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu sửa đổi, bổ sung hoàn thiện chính sách ĐTBD CBCC và ban hành thực thi trong đời sống là tất yếu khách quan. + Thực tế cho thấy công tác ĐTBD CBCC hiện nay còn nhiều bất cập, hạn chế ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đội ngũ CBCC, phần đông đội 14 ngũ CBCC chưa đáp ứng được so với yêu cầu đổi mới, phát triển kinh tế - xã hội.Một trong những nguyên nhân đó là chưa có chính sách về ĐTBD CBCC hợp lý và đủ mạnh. + Ngày nay, trong điều kiện xây dựng nền kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế cần phải đào tạo, xây dựng nguồn nhân lực có chất lượng cao, trong đó có đội ngũ CBCC, phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, là khâu đột phá của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội từ nay đến năm 2020. Để thực hiện thành công khâu đột phá chiến lược này cũng cần phải có chính sách ĐTBD CBCC đúng, hợp lý và đủ mạnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ nước ta trong thời kỳ mới. Từ các lý do nêu trên đã luận giải vấn đề ĐTBD CBCC phải được giải quyết bằng chính sách. Thực tế ĐTBD CBCC ở nước ta hiện nay đã trở thành một chính sách quan trọng và đã được ghi nhận trong Luật cán bộ, công chức năm 2008, và trong các văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ và các Bộ, ngành. 1.2.3. Các đối tượng thụ hưởng chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức * Đối tượng trực tiếp Đảng và Nhà nước ta luôn luôn chú trọng việc xây dựng được đội ngũ cán bộ, công chức vừa hồng vừa chuyên. Vì thế, đối tượng trực tiếp được thụ hưởng của chính sách đào ĐTBD CBCC bao gồm tất cả các cán bộ, công chức đang làm việc trong các cơ quan Đảng, Nhà nước và Đoàn thể từ cấp trung ương đến địa phương nằm trong biên chế nhà nước, trong đó có cán bộ, công chức của huyện Chương Mỹ - Thành phố Hà Nội. * Đối tượng gián tiếp Ngoài những đối tượng trực tiếp thụ hưởng chính sách ĐTBD CBCC còn có một phần không nhỏ các đối tượng gián tiếp thụ hưởng chính sách này. Các đối tượng này không nằm trong phạm vi trực tiếp quản lý của chính sách 15