Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Trung học cơ sở Dạy học theo chủ đề tích hợp hóa học 8 chủ đề oxi – không khí...

Tài liệu Dạy học theo chủ đề tích hợp hóa học 8 chủ đề oxi – không khí

.DOC
12
8180
121

Mô tả:

Ngày soạn :08/12/2014 Ngày dạy : CHỦ ĐỀ : OXI – KHÔNG KHÍ I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức: Học sinh biết được các kiến thức sau: - HS nắm vững được các khái niệm cụ thể về nguyên tố và đơn chất oxi , nguyên tố hoá học đầu tiên được nghiên cứu trong chương trình hoá học ở trường phổ thông: + Trong điều kiện thường về nhiệt độ và áp suất, oxi là chất khí không màu, không mùi, ít tan trong nước, nặng hơn không khí. + Khí oxi là một đơn chất rất hoạt động, dễ dàng tham gia phản ứng hoá học với nhiều kim loại, phi kim, nhiều hợp chất .Oxi có hoá trị II. +Ứng dụng của khí o xi cần cho sự hô hấp của người và động vật, cần để đốt nhiên liệu trong đời sống và sản xuất - HS biết không khí là hỗn hợp nhiều chất khí, thành phần của không khí theo thể tích gồm có 78% nitơ, 21% oxi, 1% các khí khác. Ngoài ra, qua bài học còn tích hợp nội dung bài học với nhiều bộ môn khác như: * Môn Sinh học - Nêu được vai trò của thực vật đối với tự nhiên và con người: Điều hoà khí hậu, bảo vệ đất và nguồn nước, nguồn tài nguyên quý.... + Lớp 6: Chương IX . Vai trò của thực vật - HS hiểu được : Oxi có khả năng kết hợp với chất hemoglobin trong máu, nhờ thế nó có thể đi nuôi có thể người và động vật. Oxi oxi hoá các chất trong thực phẩm ở trong cơ thể tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động. + Lớp 8: Bài . Máu và môi trường trong cơ thể Chương VI.Trao đổi chất và năng lượng. - HS biết được : khí o xi cần cho sự hô hấp của con người, động vật và thực vật. + Lớp 6:Bài 23. Cây có hô hấp không ? + Lớp 8: Chương 4. Hô hấp. - HS biết được các chất vận chuyển trong thân. + Lớp 6: Bài . Vận chuyển các chất trong thân * Môn Vật lý - HS hiểu được: sự nở vì nhiệt của chất rắn + Lớp 6: Bài 18.sự nở vì nhiệt của chất rắn - HS giải thích được các hiện tượng : Sương mù,sự ngưng tụ của chất khí trong không khí. + Lớp 6: Bài 26.Sự bay hơi và sự ngưng tụ * Môn Công nghệ - HS hiểu được tại sao chúng ta nên bảo vệ rừng? "rừng là lá phổi xanh của con người" và có biện pháp để bảo vệ rừng. + Lớp 7: Bài. 29. Bảo vệ và khoanh nuôi rừng. - HS biết cắm hoa tươi lâu. 1 + Lớp 6: Bài. 13.Cắm hoa trang trí. * Địa lý - HS biết oxi là nguyên tố phổ biến nhất chiếm 49.4% khối lượng vỏ trái đất. 2. Kỹ năng cần giáo dục trong bài : - HS có kỹ năng làm thí nghiệm, quan sát thí nghiệm, quan sát tranh ,có kỹ năng so sánh các hiện tượng hoá học. - Nhận biết được khí o xi, biết cách sử dụng đèn cồn và cách đốt một chất trong oxi. - Học sinh viết được PTPƯ của oxi với P, S, Fe ,với hợp chất...Có kỹ năng nhận biết trạng thái của chất và đọc tên chất. - Giải thích được một số hiện tượng trong thực tế Ngoài ra, qua bài học việc rèn kĩ năng còn tích hợp đối với nhiều bộ môn khác như: * Môn Sinh học - Lớp 6: Chương IX . Vai trò của thực vật Bài 23. Cây có hô hấp không ? Bài . Vận chuyển các chất trong thân - Lớp 8: Bài . Máu và môi trường trong cơ thể Chương VI.Trao đổi chất và năng lượng. Chương 4. Hô hấp. * Môn Vật lý - HS có kỹ năng đốt chất rắn trong ống nghiệm để điều chế khí oxi + Lớp 6: Bài 18.sự nở vì nhiệt của chất rắn. - HS giải thích được các hiện tượng : Sương mù,sự ngưng tụ của chất khí trong không khí. + Lớp 6: Bài 26.Sự bay hơi và sự ngưng tụ * Môn Công nghệ - Lớp 6: Bài. 13.Cắm hoa trang trí. - Lớp 7: Bài. 29. Bảo vệ và khoanh nuôi rừng 3. Giáo dục: - Có ý thức nghiêm túc, cẩn thận ,trung thực , tư duy sáng tạo ,hứng thú với môn học, hợp tác trong các hoạt động. - HS hiểu và có ý thức giữ cho bầu không khí không bị ô nhiễm. II. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN: 1.GV: +Dụng cụ: Bình thuỷ tinh, đèn cồn, muôi sắt, diêm,ống thuỷ tinh hình trụ + Hoá chất: 04 lọ khí oxi nguyên chất, Pđỏ , S, Fe + Tranh : Ứng dụng của khí o xi. + Thông tin tích hợp giáo giục bảo vệ không khí trong lành. + Thông tin tích hợp giáo giục theo chủ đề 2. HS: Chuẩn bị trước bài học: Sưu tầm tranh ,ảnh,tư liệu trên sách báo về tình hình ô nhiễm không khí và các biện pháp phòng tránh. III. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH: Phương pháp: trực quan, đàm thoại, thuyết trình, hoạt động nhóm, nêu vấn đề… IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC: 2 A. Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra sĩ số 8A........ 8B........ B. Kiểm tra bài cũ: Em hãy cho biết trong quá trình quang hợp, cây xanh nhả ra khí gì ? ( khí o xi ) C. Bài mới: Đặt vấn đề: Ở các lớp dưới và ở chương I, II, III các em biết gì về nguyên tố oxi, về đơn chất phi kim oxi? Các em có nhận xét gì về màu sắc, mùi vị và tính tan trong nước của khí oxi? Oxi có thể tác dụng với các chất khác được không? Nếu được thì mạnh hay yếu? Oxi có những ứng dụng gì ? thành phần của không khí gồm những chất khí nào và làm gì để bảo vệ không khí trong lành tránh ô nhiễm ? Những kiến thức này tích hợp giáo dục với những môn học nào , chúng ta cùng tìm hiểu chủ đề "OXI – KHÔNG KHÍ " HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ * Hoạt động 1: GV: Oxi là nguyên tố phổ biến nhất chiếm 49.4% khối lượng vỏ trái đất. ? Trong tự nhiên oxi có ở đâu. HS: Trong tự nhiên oxi tồn tại ở 2 dạng: - Đơn chất: có trong không khí. - Hợp chất: có trong nước, đường, quặng, đất đá, cơ thể người, động vật thực vật. ? Hãy cho biết KHHH, CTHH ,NTK, PTK của oxi. GV: cho HS q/sát lọ đựng khí oxi và yêu cầu HS: Nhận xét về trạng thái, màu sắc, mùi vị oxi. ? So với k/khí, oxi nặng hay nhẹ hơn. GV: ở 20o C 1 lít nước hoà tan được 31 ml oxi, 700 lít NH3 ? Vậy oxi tan nhiều hay ít trong nước. ? Vậy oxi có tính chất vật lí gì. - Tích hợp giáo dục theo chủ đề: - Giải thích hiện tượng vào những ngày nắng nóng, nhiệt độ cao cá thường ngoi lên trên mặt nước? - HS: thảo luận, hoàn thiện phiếu học tập số 1 NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT Phần I. Oxi KHHH: O , CTHH : O2 NTK : 16 , PTK : 32 I. Tính chất vật lý: Khí oxi là chất khí không màu , không mùi,nặng hơn không khí,ít tan trong nước. Hoá lỏng ở – 183o C có màu xanh nhạt. ? Hãy giải thích tại sao khi càng lên cao thì tỉ lệ thể tích khí oxi càng giảm, Phi công phải thở bằng bình khí oxi. Trả lời: - Khi nhiệt độ càng cao thì chất khí hoà tan trong nước càng ít ---> cá thường ngoi lên trên mặt nước để lấy thêm không khí. 32 - Vì d 02 /kk = 29 nên khí oxi nặng hơn không khí 3 GV: Đặt vấn đề : Oxi có thể tác dụng với các chất khác được không? Nếu được thì mạnh hay yếu? *. Hoạt động 2: GV: giới thiệu và làm thí nghiệm đốt S trong oxi. Đưa muôi sắt chứa S vào ngọn lửa đèn cồn. ? HS: quan sát nhận xét Đưa S đang cháy vào lọ đựng khí o xi. ? Quan sát nêu hiện tượng và so sánh với hiện tượng S cháy trong không khí và trong oxi. GV : Sản phẩm thu được đó là khí lưu huỳnh đi oxit SO2 ( hay còn gọi là khí sun furơ), và rất ít lưu huỳnh trio xit(SO3) . ? Em hãy viết phương trình của phản ứng và cho biết trạng thái của các chất. GV: làm tiếp thí nghiệm đốt P đỏ trong không khí và trong o xi. HS: quan sát thí nghiệm và nhận xét. ? So sánh sự cháy của P trong không khí và trong oxi. GV: Chất bột đó là P2O5 tan được trong nước.? Viết phương trình phản ứng. GV: giải thích hiện tượng " Ma chơi" ( do phốt pho trong xương người đã chết trong quá trình phân huỷ thể xác thoát ra không khí rồi tự bốc cháy và đi theo chiều gió) GV: trình chiếu thí nghiệm đốt dây sắt nhỏ trong lọ chứa khí oxi: Đốt dây sắt nhỏ trong lọ chứa khí oxi. HS: quan sát thí nghiệm và nhận xét. ? Viết phương trình của phản ứng. ? Giải thích hiện tượng đồ dùng bằng sắt để lâu ngoài không khí hay bị rỉ. - GV: giới thiệu một số hợp chất: khí metan, cồn, xăng, dầu, xenlulozo... khi cháy trong không khí tạo ra khí CO2. ? Viết phương trình của phản ứng của khí mêtan , tác dụng với oxi. - HS: thảo luận, hoàn thiện phiếu học tập số 2 ? Em hãy viết PTHH khi đốt cồn C2H6O ? Em rút ra kết luận gì về đơn chất khí oxi - Tích hợp bộ môn sinh, vật lý: ? Xã hội ngày càng phát triển theo hướng II. Tính chất hoá học: 1. Tác dụng với phi kim. a.Với lưu huỳnh. - Thí nghiệm: Đốt lưu huỳnh trong không khí và trong oxi + S cháy trong không khí ngọn lửa nhỏ, xanh nhạt. + S cháy trong o xi mãnh liệt hơn, ngọn lửa màu xanh tạo thành chất khí không màu có mùi hắc đó là SO2 to PTTH : S + O2  SO2 b. Tác dụng với P. P cháy mạnh trong o xi với ngọn lửa sáng chói tạo khói dày đặc bám vào thành lọ dưới dạng bột, đó là đi phốt pho pentaoxit P2O5 to PTPƯ : 4P + 5 O2  2P2O5 2. Tác dụng với kim loại: - Thí nghiệm: Đốt dây sắt nhỏ trong lọ chứa khí oxi. - Sắt cháy mạnh, sáng chói tạo ra các hạt nhỏ màu nâu, đó là oxit Sắt từ (Fe3O4) to PTHH: 3Fe + 2 O2  Fe3O4 3. Tác dụng với hợp chất: VD: khí metan, cồn khi cháy trong không khí tạo ra khí CO2. PTHH: to CH4 + 2 O2  CO2 + 2H2O (Khí metan) * KL : sgk- 83 4 CNH-HĐH .Em có nhận xét gì về lượng khí CO2 được sinh ra trong quá trình đốt cháy nhiên liệu và tác hại đến bầu khí quyển. ? Tại sao trước khi xuống giếng sâu người ta lại thả cành cây có lá xanh với bóng điện thắp 44 sáng.(Vì d C02 /kk = 29 ---> khí CO2 thường tích tụ trong các hang động và giếng sâu nên người ta thường thả cành cây có lá xanh với bóng điện thắp sáng xuống giếng sâu để xẩy ra sự quang hợp hút khí CO2 , nhả khí oxi ) ? Tại sao chúng ta nên bảo vệ rừng "rừng là lá phổi xanh của con người". * Hoạt động 3: HS: quan sát tranh ứng dụng của oxi, hãy kể ra những ứng dụng của oxi mà em biết trong cuộc sống. - HS quan sát sơ đồ trao đổi khí III. Ứng dụng của Oxi: - Ôxy là một thành phần quan trọng của không khí, được sản xuất bởi cây cối trong quá trình quang hợp .Khí oxi cần thiết để duy trì sự hô hấp của người - động vật và cần cho sự đốt nhiên liệu 1.Sự hô hấp ? Em hiểu hình vẽ trên như thế nào (nhờ quá trình quang hợp, thực vật lấy vào khí CO 2 và nhả ra khí O2 nên góp phần giữ cân bằng các khí này trong không khí. - Tích hợp bộ môn sinh học: ? Tại sao chúng ta không nên đi vào rừng vào ban đêm và lúc mặt trời chưa mọc. + Vai trò sinh học của oxi: oxi có vai trò rất lớn về mặt sinh học. Nếu không có oxi, những động vật máu nóng sẽ chết sau vài phút. Trong quá trình quang hợp, ban ngày thực vật hấp thụ khí CO2 thải ra khí O2; ban đêm lại hấp thụ O2 và thải CO2. Động vật sống ở dưới mặt đất lấy oxi từ không khí nhờ phổi. Động vật ở dưới nước luôn hấp thụ khí oxi đã tan trong nước nhờ các khí quản hoặc nhờ trực tiếp các màng tế bào. + Oxi có khả năng kết hợp với chất hemoglobin trong máu, nhờ thế nó có thể đi *Khí Oxi rất cần trong việc oxi hóa các chất dinh dưỡng, cung cấp năng lượng cho cơ thể. Không có Oxi, người và động vật không sốngđược. *Những phi công (phải bay cao, nơi thiếu oxi vì không khí quá loãng), thợ lặn (phải lặn xuống nước, nơi không có oxi), lính cứu hoả (phải làm việc ở nơi có nhiều khí độc, khói bụi) đều phải thở bằng khí oxi trong các bình đặc biệt. 2. Sự đốt nhiên liệu *Các chất đốt trong Oxi có nhiệt độ cao hơn trong không khí nên được sử dụng để làm nhiên liệu cho tên lửa, chế tạo mìn phá đá, dùng trong đèn xì Oxi-Axetilen để hàn cắt kim loại. 5 nuôi có thể người và động vật. Oxi oxi hoá các chất trong thực phẩm ở trong cơ thể tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động. + Các nhiên liệu cháy trong khí oxi tạo ra nhiệt độ cao hơn trong không khí nên oxi được dùng trong luyện gang thép và được dùng trong đèn xì oxi - axetilen để hàn hoặc cắt các tấm kim loại. * Hoạt động 4: GV: trình chiếu thí nghiệm thành phần của không khí. HS: quan sát nhận xét hiện tượng và rút ra kết luận. * Hoạt động 5: Tích hợp giáo dục theo chủ đề và môn vật lý HS: trả lời câu hỏi: - Hãy tìm dẫn chứng trong không khí có chứa một ít hơi nước. (Hiện tượng có xuất hiện những giọt nước nhỏ trên mặt ngoài của thành cốc nước lạnh để trong không khí và hiện tượng sương mù chứng tỏ trong không khí có hơi nước) - Khi quan sát lớp nước trên mặt hố vôi tôi thấy có màng trắng mỏng do khí CO 2 đã t/d với nước vôi. Khí CO2 này ở đâu ra? (Khí CO2 tạo thành màng trắng với nước vôi ở hố tôi vôi, chứng tỏ CO2 có sẵn trong không khí). GV: Các khí khác (CO2, hơi nước, khí hiếm như Ne, Ar, bụi khói...) chiếm 1% trong không khí. - Tích hợp bộ môn công nghệ và môn sinh: ? Tại sao sau cơn mưa rào không khí lại mát mẻ trong lành hơn.( Nước mưa sẽ cuốn trôi bụi khói và hoà tan nhiều khí độc) ? Tại sao khi cắm hoa người ta cắt gốc và phải cắm vào lọ ngay.(Tránh cho không khí nút chặt các loại mạch trong thân ) ? Khi cắm bông hoa màu trắng vào lọ chứa dung dịch có màu xanh, tím, đỏ thì hoa chuyển màu theo màu đó.(Sự vận chuyển các chất trong thân) * Hoạt động 6: GV: trình chiếu một số hình ảnh minh hoạ. Phần II. Không khí *Thành phần của không khí 1. TN: Thành phần của không khí Kết luận:SGK (trg 96) 2. Ngoài khí Oxi và khí nitơ không khí còn chứa những chất gì khác? 78% C¸c khÝ kh¸c KhÝ Oxi KhÝ Nit¬ 21% 1% - Không khí là hỗn hợp nhiều chất khí. Thành phần theo thể tích của không khí là: 78% khí nitơ, 21 % khí Oxi, 1% là các khí khác (CO 2, hơi nước, khí hiếm như Ne, Ar, bụi khói...) 3. Bảo vệ không khí trong lành tránh ô nhiễm: 6 - Phải xử lý khí thải của các nhà - Tích hợp bảo vệ môi trường: ? Em hãy cho biết các nguyên nhân làm cho máy, các lò đốt, các phương tiện giao thông... không khí bị ô nhiễm. - Bảo vệ không khí trong sạch là ?Hậu quả của không khí bị ô nhiễm. nhiệm vụ của mỗi người, của mỗi ? HS thảo luận, hoàn thiện phiếu học tập số 3 quốc gia trên hành tinh chúng ta. Bảo vệ rừng, trồng rừng, trồng cây ? Phải làm gì để bảo vệ không khí trong lành xanh là những biện pháp tích cực bảo vệ không khí trong lành. D. Củng cố: Câu 1. Giải thích tại sao: a. Khi nhốt một con dế mèn (hoặc con châu chấu) vào một lọ nhỏ rồi đậy nút kín, sau một thời gian con vật sẽ chết dù có đủ thức ăn? b. Người ta phải bơm sục không khí vào các bể nuôi cá cảnh hoặc các chậu, bể chứa cá sống ở các cửa hàng bán cá? Trả lời: a. Con dế mèn (hoặc con châu chấu) sẽ chết vì thiếu khí oxi. Khí oxi duy trì sự sống. b. Phải bơm sục không khí vào các bể nuôi cá (vì oxi tan một phần trong nước) để cung cấp thêm oxi cho cá. Câu 2. Hãy dự đoán hiện tượng xảy ra và giải thích hiện tượng đó khi cho một cây nến đang cháy vào một lọ thuỷ tinh rồi đậy nút kín. Trả lời: Khi cho một cây nến đang cháy vào một lọ thuỷ tinh rồi đậy nút kín, ngọn lửa cây nến sẽ yếu dần rồi tắt. Đó là vì khi nến cháy, lượng oxi trong không khí sẽ bị giảm dần rồi hết, lúc đó nến sẽ bị tắt. Câu 3. Trong giờ học về sự cháy, một em học sinh phát biểu: cây nến cháy và bóng đèn điện cháy. Phát biểu đó có đúng không? Trả lời: Phát biểu của em học sinh chỉ đúng câu đầu: cây nến cháy vì có phản ứng cháy của nến với khí oxi, còn bóng đèn sáng lên không phải là phản ứng cháy (vì không có khí oxi) mà là dây tóc bóng đèn nóng lên thì phát sáng nhờ nguồn điện. 7 8 SƠ ĐỒ TƯ DUY Là chất khí, không màu, không mùi Ít tan trong nước Tính chất vật lý Oxi Nhẹ hơn không khí Hóa lỏng ở -183oC Với S → S02 Tác dụng với phi kim Tính chất hóa học Chủ đề Với P → P2O5 to Tác dụng với kim loại: 3Fe + 2 O2  Fe3O4 to Tác dụng với hợp chất: CH4 + 2 O2  CO2 + 2H2O Cần cho sự hô hấp của con người, động vật và thực vật Ứng dụng của Oxi Cần cho sự đốt nhiên liệu Không khí gồm 78% Ni tơ, 21% Oxi, 1% khí khác Không khí Bảo vệ không khí trong lành, tránh ô nhiễm Nguyên nhân làm cho không khí bị ô nhiễm Hậu quả không khí bị ô nhiễm .Chúng ta nên làm gì để bảo vệ bầu không khí trong 9lành E. Hướng dẫn về nhà: - Tự ôn lại kiến thức trong bài học - Liên hệ kiến thức đã được học với thực tế. - Liên hệ kiến thức với các môn học: vật lý, sinh học, địa lý, công nghệ, giáo dục công dân. - Bài tập 1, 2, 3,4*,5*(trang 84-sgk); bài 1,2,3*,5(trang 87-sgk); bài 1,7(trang 99-sgk) (các bài * dành cho HS khá giỏi ) PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Hãy giải thích tại sao: Khi càng lên cao thì tỉ lệ thể tích khí oxi càng giảm, Phi công phải thở bằng bình khí oxi? ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Em hãy viết PTHH khi đốt cồn C2H6O ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 Chúng ta nên làm gì để bảo vệ bầu không khí trong lành? ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... 10 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI PHÒNG GD - ĐT MÊLINH TRƯỜNG THCS VĂN KHÊ B ------------------------ HỒ SƠ DỰ THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP 1. TÊN CHỦ ĐỀ: OXI – KHÔNG KHÍ 2. MÔN HỌC CHÍNH: HÓA HỌC 8 3. CÁC MÔN ĐƯỢC TÍCH HỢP: SINH, VẬT LÍ, CÔNG NGHỆ, ĐỊA LÍ. NĂM HỌC 2014 - 2015 11 12
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan