SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN MÊ LINH
GIÁO ÁN HÓA HỌC 9
TIẾT 38
SILIC – CÔNG NGHIỆP SILICAT
TRƯỜNG: THCS KIM HOA
TỔ: KHOA HỌC TỰ NHIÊN
NGƯỜI THỰC HIỆN: VŨ THỊ HƯỚNG
ĐIỆN THOẠI: 01662 478848
EMAIL:
[email protected]
NĂM HỌC 2014 - 2015
Ngày soạn:
Ngày giảng:
TUẦN 19 - TIẾT 38
SILIC – CÔNG NGHIẾP SILICAT
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Học sinh biết được silic là phi kim hoạt động yếu. Si là chất bán dẫn. Silicđioxit
là một oxit axit, có nhiều trong thiên nhiên ở dạng đất sét, cao lanh, thạch anh.
- Từ các vật liệu chính là đát sét, cát kết hợp với vật liệu khác & với kĩ thuật khác
nhau, công nghiệp silicat đã sản xuất ra sản phẩm có nhiều ứng dụng như: đồ gốm, sứ,
xi măng, thuỷ tinh...
2. Kĩ năng:
- HS có kĩ năng đọc để thu thập thông tin về silic, silicđioxit & công ngiệp silicat;
biết sử dụng kiến thức thực tế để xây dựng kiến thức mới; biết mô tả quá trình sản xuất
clanhke từ lò quay.
3. Thái độ
Giáo dục ý thức học tâ âp. Biết vâ ân dụng kiến thức thực tế vào bài học.
4. Tích hợp:
- Học sinh biết vận dụng linh hoạt kiến thức liên môn Vật lý, Sinh học, Địa lí,
Lịch sử, Công nghê â để giải quyết các tình huống đã được học hoă âc gặp trong
thực tế.
- Rèn luyện cho học sinh cách giải quyết vấn để một cách tổng thể, toàn diện.
- Giáo dục học sinh lòng yêu thích, hứng thú, say mê học tâ pâ bộ môn.
II. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN:
1. GV: Máy chiếu
2. Học sinh: Tranh ảnh, mẫu vật. Sản xuất gốm, sứ, thuỷ tinh, xi măng, đất sét.
III. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH
Trực quan + nêu vấn đề + thảo luận nhóm
IV.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định tổ chức:
Kiểm tra sĩ số học sinh, tình hình lớp:
9A2 :
2. Kiểm tra bài cũ: Xen ke
3. Bài mới:
Đặt vấn đề: Em hãy cho cô biết để có ấm chén, lọ hoa, bát đĩa bằng sứ, hoă âc
thuỷ tinh thì người ta đã tạo ra chúng bằng nguyên liê âu gì? (Đất sét)
Ngoài đất sét ra còn có những nguyên liê êu nào khác, các công đoạn được
tiến hành như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu bài hôm nay.
2
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung bài học
HĐ1 : Tìm hiểu về silic
I.Silic
GV chiếu hình ảnh bãi cát yêu
cầu học sinh quan sát kết
hợp nghiên cứu nội dung
SGK trả lời câu hỏi :
1.Trạng thái tự nhiên :
3
Nô êi dung tích hợp
? Em hãy cho biết trạng thái tự
nhiên của silic và hợp
chất chính của silic trong
tự nhiên.
Dựa vào môn địa lí, em hãy cho
biết
?Cát trắng và đất sét có nhiều
nhất có đâu.
Là nguyên tố phổ biến
thứ hai trong vỏ
trái đất.
Tồn tại chủ yếu dưới
dạng hợp chất là
cát trắng & đất
sét.
( GV chiếu 1 số nơi có đất sét và
cát trắng).
GV trình chiếu một số hình ảnh
về silic HS quan sát kết
hợp kiến thức SGK +
2.Tính chất :
kiến thức môn vật lí trình
bày tính chất của silic.
* Là chất rắn , màu xám,
khó nóng chảy, có
(GV dùng phương pháp trực
vẻ sáng của kim
quan + liên môn
loại, dẫn điện
kém.
VD : Dựa vào môn vật lý 7
? Em hãy cho biết khả năng dẫn
điện của Si
Tinh thể Silic nguyên
chất là chất bán
dẫn.
GV nhấn mạnh Si là phi kim yếu
* Là 1 phi kim Tác
dụng với oxi tạo
ra oxit axit.
Tinh thể là chất bán dẫn Si
được làm vật liệu bán
dẫn, chế tạo pin mặt trời.
Dựa vào môn vật lí 7
? Em hãy giải thích thế nào là
chất bán dẫn
? Silicdioxit là gì sự ra đời của
Si + O2 t SiO2
0
Vật lí 7
Chất bán dẫn (tiếng
Anh: Semicondu
ctor) là vật liệu
trung gian
giữa chất dẫn
điện và chất
cách điện.
(Ở điều kiê ân nhất định
chất bán dẫn thể
* Silic được dùng làm vật
hiê ân tính cách
liệu bán dẫn trong
điê nâ hoă âc tính
kĩ thuật điện tử và
dẫn điê nâ )
chế tạo pin mặt
trời.
4
Đất sét, thạch
Tạo hình,
Nungvới
ở nhiệt
anh, fenpatNhào
sấy khô
Đồ
Khối
Cácgốm
đồ
dẻovậtH2độ
O cao
?Em hãy cho biết các cơ sở sản
xuất đồ gốm, sứ chính ở
nước ta
HS vâân dụng kiến thức thực tế +
môn địa lí
c. Cơ sở sản xuất chính.
Sứ Bát Tràng, sứ Hải
Dương, gốm
Hương Canh
…
GV trình chiếu một số mẫu vật
làm từ gốm, sứ cho HS
liên hệ thực tế HS yêu
thích sản phẩm quê
hương
Dựa vào kiến thức thực tế
và kiến thức SGK
hoá 9 + môn địa lí
Muốn có đồ gốm, sứ với
lớp men trắng, đẹp thì cần
có đất sét trắng là thành
phần chủ yếu. Ở nước ta,
hai địa phương có nguồn
đất sét trắng nhiều nhất là
Chu Đâ uâ (Hải Dương) và
Bát Tràng (Hà Nội), các
địa phương khác thì chỉ có
đất sét thường.
Sinh học 9
Đó là các tác nhân gây ô
?Theo em quá trình sản xuất đồ
Các sản phẩm khác từ sản nhiễm môi trường có tác
gốm sứ còn có những sản
dụng xấu đối với sức khỏe
xuất đồ gốm, sứ:
phẩm nào khác (ngoài ý
Khói (khí HF, khí con người: Đối với bụi,
muốn của con người)
khí HF, CO làm cho tỉ lệ
CO, khí
được tạo ra không ?
người mắc bệnh đường hô
CO2,SO2…), bụi
lơ lửng,gạch ngói hấp: viêm phổi, viêm phế
Theo sinh học 9
quản, ung thư phổi, tràn
hỏng,…
dịch màng phổi, dầy
?Em hãy cho biết các chất này có
màng phổi, xẹp phổi. Đặc
ảnh hưởng như thế nào
biệt là các bệnh phổi bị
đến sức khoẻ của người
nhiễm bụi (bụi phổi),
dân xung quanh
bệnh này có thể biến
chứng đưa đến tử vong và
gậy các loại bệnh ngoài
da, mắt như hiện tượng ăn
mòn da, nấm mốc, sạm
da, viêm loét giác mạc,
giảm thị lực . . .
-Ảnh hưởng đến hệ sinh
thái và biến đổi
khí hậu (gây hiệu
ứng nhà kính, suy
giảm tầng
ôzôn,mưa axit…)
…
HS nghiên cứu SGK trình bày
5
GV trình chiếu lò quay sản xuất
xi măng để HS quan sát
yêu cầu HS trình bày
các công đoạn chính sản
xuất xi măng dựa vào sơ
đồ quan sát GV đưa sơ
đồ bên
(GV dùng PP trực quan +vấn đáp
gợi mở)
HS vận dụng kiến thức thực tế
nêu :
? Các cơ sở sản xuất xi măng ở
nước ta.
GV chiếu cho HS quan sát 1 số
cơ sở đại diện.
? Theo em quá trình sản còn có
những sản phẩm nào khác
được tạo ra không ?
? Buâi, khí SO2 có ảnh hưởng như
thế nào đến sức khoẻ con
người
(Hoâc sinh dựa vào môn sinh học
giải thích)
b.Các công đoạn chính:
Đất sét, đá vôi, cát…
Nghiền nhỏ
trộn nước
Bùn
Nung 140015000c
Clanhke
Nghiền
cùng chất
phụ gia
Xi măng
c. Các cơ sở sản xuất
chính
Hà Tiên, Thanh Hoá,
Nghệ An
Các sản phẩm khác
Khói (khí SO2, CO2…),
bụi và tiếng ồn…
Theo môn lí 7
?Em hãy cho biết tiếng ồn của
các nhà máy sản xuất xi măng có
gây ô nhiễm tiếng ồn không.
Theo môn công nghê â 8
?Em hãy cho biết bụi có ảnh
hưởng như thế nào đến
thiết bị điê ân
Dựa vào kiến thức học bài trước
Em hãy cho biết CO2,
SO2 có ảnh hưởng gì
(SO2, CO2 và các ôxít của
nitơ có thể gây mưa
axít)
Theo công nghê â 7
?Em cho biết mưa axit ảnh
6
Sinh học 9
Không khí ô nhiễm có
thể giết chết nhiều
cơ thể sống trong
đó có con người.
Ô nhiễm ozone có
thể gây bệnh
đường hô
hấp, bệnh tim
mạch, viêm họng,
đau ngực, tức
thở…
Bụi có khả năng di
chuyển trong
không khí trong
phạm vi rộng, có
thể gây bệnh cho
cả những người ở
những khu vực lân
cận.
Môn vâât lí 7
Tiếng ồn của các nhà máy
phát ra gây ô
nhiễm tiếng ồn se
ảnh hưởng đến
sức khoẻ, lao
đô nâ g, sản xuất
của người dân
sông cạnh đó.
Môn công nghê â 8
Bụi là nguyên nhân gây
cháy nổ, mài mòn
chi tiết máy, làm
? HS nghiên cứu SGK nêu
nguyên liê âu chính sản
xuất thuỷ tinh
GV yêu cầu HS tóm tắt các công
đoạn chính sản xuất thuỷ
tinh theo sơ đồ ( vận
dụng các phần trình bày ở
trên)
HS trình bày GV trình chiếu
các công đoạn sản xuất
thuỷ tinh.
(GV dùng PP vấn đáp tái hiện)
GV chiếu cho HS quan sát 1 số
đồ vật làm từ thuỷ tinh.
3.Sản xuất thuỷ tinh
a.Nguyên liệu chính:
Cát thạch anh, đá vôi, xô
đa.
b.Các công đoạn chính
Hỗn hợp:
SiO2,CaCO3,Na2CO3…
.
Nung ở
9000c
Thủy tinh
nhão
Làm
nguội
từ từ
Thủy
tinh dẻo
Các đồ
vật
HS nêu 1 số cơ sở sản xuất.
(GV dùng PP trực quan)
Ép,
thổi
c.Các cơ sở sản xuất
chính
Sinh học
- Nước thải từ quá trình
sản xuất thủy tinh
Phích nước rạng đông
thường có màu
(Hà Nô âi), pha lê
?Theo em sản xuất thuỷ tinh còn
trắng đục, chứa
cao cấp (Thanh
có sản phẩm nào khác tạo
nhiều tạp chất và
Hóa), pha lê cao
ra
thành phần chất
cấp (Thành phố
Dựa vào kiến thức môn sinh.
hữu cơ ( BOD,
Hồ Chí Minh)
? Em hãy cho biết bụi, khí, nước
COD, SS) lơ lửng
thải se ảnh hưởng như thế Các sản phẩm khác
và hoà tan …
nào đến sức khỏe người
Ô nhiễm nước gây ra xấp
Bụi, khói, nước thải.
dân xung quanh và môi
xỉ 14.000 cái chết mỗi
trường.
ngày, chủ yếu do ăn uống
VD: Trong khí thải
thường chứa: CO, bằng nước bẩn chưa được
CO2, Fluor, SO2… xử lý. Các chất hóa học và
kim loại nặng nhiễm trong
thức ăn, nước uống có thể
nhiễm độc hệ thần kinh
trung ương, làm rối loạn
chức năng thận, cao huyết
áp, tai biến não…
7
gây ung thư không thể
chữa trị.
Khói lẫn sương làm
giảm ánh sáng
mặt trời mà thực
vật nhận được để
thực hiện quá
trình quang hợp.
Các loài động vật có thể
xâm lấn,cạnh
tranh chiếm môi
trường sống và
làm nguy hại
cho các loài địa
phương, từ đó
làm giảm đa
dạng sinh học.
Theo môn công nghê â 7
?Em hãy cho biết đất bị ô nhiễm
se ảnh hưởng như thế nào
Môn công nghêâ 7
4. Củng cố:
Tóm tắt kiến thức đã học theo sơ đồ tư duy
5. Hướng dẫn về nhà
Học bài theo sơ đồ
Chuẩn bị bảng hệ thống tuần hoàn giờ sau học.
8
Đất bị ô nhiễm có thể
TÓM TẮT KIẾN THỨC BÀI HỌC BẰNG SƠ ĐỒ TƯ DUY
Là chất rắn, màu xám,
dẫn điện, nhiệt (kém).
Si là phi kim hoạt động
hóa học yếu.
Silic (Si)
Tác dụng với Oxi ở nhiệt
độ cao silicđioxit.
Silic.
Đất sét,
thạch anh,
fenpat
Công
Nghiệp
Nhào với
H2O
Clanhke
Sản xuất
silicat
Bùn
gốm, sứ
Công
nghiệp
silicat
Đất sét, đá
vôi,cát…
Sản xuất
xi măng
Thủy tinh
Hỗn hợp:
SiO2, CaCO3,
Sản xuất
thuỷ tinh
Tạo
hình,
sấy khô
Tạo
hình
Đồ
, sấy
Xi măng gốm
khô
Thủy tinh
dẻo
nhão
Na2CO3
Đồ
gốm
Các đồ vật
thuỷ tinh
Bụi
Xi măng
TỔNG THỂ Ô NHIỄM CÔNG NGHIỆP SILICAT QUA SƠ ĐỒ
Thủy
tinh dẻo
Các sản phẩm
khác từ Công
nghiệp silicat
Tiếng ồn
Nước thải
Khói
Ô nhiễm
nước
Gây bê ênh hô
hấp
Ung thư không thể chữa trị.
Không khí
ô nhiễm
Đất bị ô nhiễm
Viêm họng
Giảm đa dạng sinh học
Khói lẫn
sương
Bê n
ê h tim mạch, đau
ngực
Giảm ánh sáng mặt trời
9