Tài liệu Dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn lịch sử đị lý ngữ văn mĩ thuật thcs chủ đề thăng long hà nội thời lý

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN THƯỜNG TÍN TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN Địa chỉ: Phố Ga - Thị trấn Thường Tín - TP Hà Nội Điện thoại: 0433850152 Email: [email protected] DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP LIÊN MÔN LỊCH SỬ - NGỮ VĂN - MĨ THUẬT – ĐỊA LÝ CHUYÊN ĐỀ: THĂNG LONG - HÀ NỘI - THỜI LÝ NHÓM GIÁO VIÊN THỰC HIỆN 1. Nguyễn Thị Tuyết Nhung Ngày sinh: 19/9/1971 Điện thoại: 0973894118 2. Email: [email protected] Nguyễn Thị Song Hà Ngày sinh: 12/4/1975 Điện thoại: 0972313006 3. Môn : Lịch sử - Địa lí Môn : Ngữ văn Email: [email protected] Trịnh Đình Ngọc Ngày sinh: 15/9/1978 Điện thoại: 0979066485 Môn : Mĩ thuật Email: [email protected] Ngày 25 tháng 12 năm 2014 CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập- Tự do - Hạnh phúc PHIẾU MÔ TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC DỰ THI CỦA GIÁO VIÊN I. TÊN HỒ SƠ DẠY HỌC: DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP LIÊN MÔN LỊCH SỬ - ĐỊ LÝ - NGỮ VĂN - MĨ THUẬT CHUYÊN ĐỀ: THĂNG LONG - HÀ NỘI - THỜI LÝ * TÍCH HỢP CÁC BÀI: - Lịch sử 7: Bài 10: Nhà Lý đẩy mạnh công cuộc xây dựng đất nước. Bài 12 : Đời sống kinh tế, văn hóa. - Ngữ văn 8: Bài 22: Chiếu dời đô. - Mĩ thuật 6: Bài 9 : Sơ lược về mĩ thuật thời Lý. Bài 10: Một số công trình tiêu biểu của mĩ thuật thời Lý. II. MỤC TIÊU DẠY HỌC: - Kiến thức, kĩ năng, thái độ của các môn học sẽ đạt được trong dự án này là : Môn Ngữ văn, môn Lịch sử, môn Mĩ thuật, môn Địa lí - Học sinh cần có năng lực vận dụng những kiến thức liên môn: Môn Ngữ văn, môn Lịch sử, môn Mĩ thuật, môn Địa lí và lồng ghép với giáo dục nếp sống thanh lịch, văn minh. 1/ Kiến thức : * Qua môn Lịch sử: - Học sinh nắm được việc nhà Lý dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) về Đại La, đổi tên là Thăng Long, đặt tên nước là Đại Việt, đổi mới chính trị, xây dựng và phát triển kinh tế, quốc phòng...trong đó, nền văn hóa, giáo dục phát triển mạnh, hình thành văn hóa Thăng Long. * Qua môn Ngữ văn: - Nắm chắc khái niệm và đặc điểm cơ bản của thể Chiếu; Thấy được khát vọng của nhân dân về đất nước độc lập thống nhất, hùng cường và khí phách của dân tộc Việt đang trên đà lớn mạnh được phản ánh qua Chiếu dời đô. - Thấy được sức thuyết phục của Chiếu dời đô là sự kết hợp giữa Lí lẽ và tình cảm. - Giáo dục yêu kính và tự hào về các vị anh hùng dân tộc, hiểu thêm về một giai đoạn lịch sử Việt Nam (thời nhà Lý). * Qua môn Mĩ thuật: - Học sinh hiểu và nắm bắt được một số kiến thức chung về mĩ thuật thời Lý - Nhận thức đúng đắn và đầy đủ hơn về vẻ đẹp của một số công trình, sản phẩm của mĩ thuật thời Lý thông qua đặc điểm và hình thức nghệ thuật. - Trân trọng, yêu quý và tự hào về nghệ thuật thời Lý nói riêng và nghệ thuật dân tộc nói chung. Từ đó có ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và phát huy những truyền thống tốt đẹp của Hà Nội – thủ đô ngàn năm văn hiến. * Qua môn Địa lí: HS thấy được lợi thế để phát triển kinh tế của Thăng Long. 2/ Kĩ năng : * Qua môn Lịch sử: - Rèn luyện kỹ năng: đánh giá công lao của nhân vật lịch sử tiêu biểu nói riêng và của nhân dân ta nói chung; Phân tích và nêu ý nghĩa việc nhà Lý dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) về Đại La. * Qua môn Ngữ văn: - BiÕt c¸ch đọc diễn cảm, phân tích lí lẽ và dẫn chứng trong văn nghị luận trung đại. - Vận dụng làm văn nghị luận - Rèn luyện kĩ năng giao tiếp, biết đề xuất và đặt câu hỏi hợp lí để lấy thông tin. - Có kĩ năng trong tổ chức hoạt động nhóm * Qua môn Mĩ thuật: - Có kỹ năng sưu tầm, tìm hiểu các hình ảnh liên quan đến các công trình mĩ thuật thời Lý. * Qua môn Mĩ thuật 3/ Thái độ : * Qua môn Ngữ văn: - Yêu mến, trân trọng, tự hào về đất nước, về thủ đô Hà Nội - Chú ý nghe giảng và thực hiện theo hướng dẫn của giáo viên. - Có tinh thần tập thể, tích cực trong học tập, có ý thức trong hoạt động nhóm. * Qua môn Lịch sử: - Giáo dục lòng tự hào về truyền thống ngàn năm văn hiến của dân tộc, từ đó có ý thức giữ gìn, xây dựng và phát triển nền văn hóa dân tộc. * Qua môn Địa lí: - Có ý thức nghiên cứu địa thế Thăng Long – Hà Nội. III. ĐỐI TƯỢNG DẠY HỌC CỦA BÀI HỌC: - Học sinh khối 7, 8. IV. Ý NGHĨA, VAI TRÒ CỦA BÀI HỌC: - Gắn kết kiến thức, kĩ năng, thái độ của các môn học Ngữ văn, Lịch sử, Mĩ thuật, Địa lí và với nhau. Vận dụng các kiến thức đã học với thực tiễn đời sống xã hội từ đó giúp cho học sinh yêu thích môn học hơn và yêu cuộc sống, có trách nhiệm giữ gìn, phát huy truyền thống văn hóa của thủ đô Hà Nội nói riêng và bản sắc văn hóa dân tộc nói chung. V. THIẾT BỊ DẠY HỌC, HỌC LIỆU: - Laptop, máy chiếu - Bảng nhóm - Bút dạ. - Phiếu học tập. VI. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC VÀ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Các hoạt động chính: Hoạt động 1: Họp, chia nhóm, phân công nhóm trưởng và giao nhiệm vụ. Hoạt động 2: Thu thập tài liệu và hoàn thiện nhiệm vụ được giao. Hoạt động 2: Hoạt động nhóm NHÓM HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG CỦA HS 1 Địa lí Thu thập tài liệu, hình ảnh và thảo luận nhóm về địa thế Thăng Long. 2 Ngữ văn Thu thập tài liệu và thảo luận nhóm về nội dung Chiếu dời đô của Lý Thái Tổ. 3 Lịch sử Thu thập tài liệu, hình ảnh về Lý Công Uẩn và sự kiện Lý Công Uẩn dời đô từ Hoa Lư về Đại La. 4 Mĩ thuật Thu thập tài liệu, hình ảnh về các loại hình, công trình mĩ thuật đặc trưng và kiến Phật giáo thời Lý. Hoạt động 3: Đại diện các nhóm trình bày kết quả. NHÓM 1 2 HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG CỦA HS 3 4 2. Sản phẩm đã thiết kế: - Mô tả hoạt động dạy và học chuyên đề: THĂNG LONG - HÀ NỘI - THỜI LÝ - Giáo án word - Bài giảng điện tử : THĂNG LONG - HÀ NỘI - THỜI LÝ. - Video về các hoạt động dạy và học của giáo viên và học sinh. - Để dạy học theo chủ đề tích hợp các môn học chúng tôi cần thay đổi một số bài tập trong SGK đã nêu ra, thay vào đó một số bài tập có liên quan đến các môn học khác như: môn Địa lí, môn Ngữ văn, Lịch sử, Mĩ thuật.… Để giải được các bài tập này học sinh cần nắm được các kiến thức liên môn nói trên. Ngoài ra chúng tôi còn lồng ghép việc giáo dục kĩ năng sống, giáo dục nếp sống thanh lịch, văn minh, ý thức bảo vệ di tích, danh thắng của đất nước và thủ đô. Nhóm Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nhóm ? Theo Lý Công Uẩn, Thành Đại La xứng đáng là kinh đô bậc Địa lí thành Đại La có những yếu nhất tố thắng lợi gì để làm kinh - Nhà Đinh và Lê của ta đóng đô một chổ đô cho đất nước Đại Việt? (Hoa Lư) là một hạn chế. Hoa Lư chỉ có địa thế núi non hiểm trở, thích hợp với một vị trí phòng ngự lợi hại về quân sự. - Khẳng định thành Đại La là kinh đô vì có nhiều ưu thế.+ Là nơi Cao Vương từng đóng đô + Về địa lí : trọng tâm của đất trời, mở ra 4 phương, vừa có sông có núi, đất rộng… tránh được lụt lội, chật chội. + Về phong thuỷ : Thế rồng cuộn hổ ngồi + Về sự giàu có : Muôn vật phong phú, tốt tươi + Về chính trị : Là nơi hội tụ trọng yếu của đất nước  Đảm bảo sự phát triển bền vững : Là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời Nhóm ? Qua bài “Chiếu dời đô” Ngữ em cảm nhận được nội văn dung gì ? (Bài chiếu có tính thuyết phục cao là vì sao?). Điều đó được thể hiện trong bài là như thế nào? 1, Lý do cần phải dời đô : - Dẫn sử sách Trung quốc + Nhà Thưởng 5 lần dời đô -+ Nhà Chu 3 lần dời đô  Như vậy việc dời đô đã có tiền lệ, không có gì bất thường, vừa phù hợp với đạo trời, vừa thuận lòng dân - Thăng Long ở giữa vùng đồng bằng, có điều kiện giao thông thuỷ, bộ thuận lợi, có thể trở thành trọng tâm chính trị, kinh tế, văn hóa cuả một quốc gia độc lập, hùng cường. “Chiếu dời đô” của Lý Công Uẩn đã nói rõ điều ấy . ? Vì sao nói “Chiếu rời đô” - “Chiếu dời đo”phản ánh ý chí độc lập tự ra đời phản ánh ý chí độc cường và sự phát triển của dân tộc Đại Việt lập tự cường và sự phát : triển lớn mạnh của dân tộc + Đất nước Đai Việt lớn mạnh, loạn cát cứ Đại Việt? đã bị đập tan, đất nước đủ sức sáng ngang với triều đình phương bắc + Định đô ở trong Thăng Long là thực hiện nguyện vọng của nhân dân thu giang sơn về một mối, nguyện vọng xây dung đất nước cường thịnh, thiên nhiên muôn đời bền vững Nhóm ?Tại sao Lý Công Uẩn rời - Năm 1010, Lý Công Uẩn rời đô từ Hoa Lịch đô từ Hoa Lư, Ninh Bình Lư, Ninh Bình về Đại La, đổi thành Thăng sử về Đại La, Long. - Thăng Long trở thành kinh đô của nước ? Trình bày ngắn gọn về Lý ta, là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa Công Uẩn. lớn nhất cả nước. - Lý Công Uẩn (974 – 1028). Ông là người thông minh, nhân ái, có chí lớn, sáng lập vương triều nhà Lý. Hãy nêu ngắn gọ quy Gồm hai khu: Khu thành và khu thị hoạch Thăng Long? Dấu ấn Thăng Long thời Lý Gốm thời Lý. Nhóm - Năm 1070, nhà Lý xây Văn Miếu. - Thời Lí có những loại - Thời Lý có 3 loại hình nghệ thuật: Mĩ hình nghệ thuật nào? thuật + Kiến trúc. + Điêu khắc và trang trí. + Đồ gốm. - Các công trình mĩ thuật - Các công trình kiến trúc có quy mô to thời Lý như thế nào? lớn, đặt ở nơi có địa hình thuận lợi, đẹp thoáng đãng, phong cảnh sơn thủy hữu tình. Như chùa Một Cột, tháp Báo Thiên, Văn Miếu... - Vì sao kiến trúc Phật giáo - Đạo Phật được đề cao, sớm giữ vị trí phát triển? quốc giáo vì các vua quan thời Lý rất sùng đạo Phật + Chùa Một Cột (Chùa Diên Hựu). ? Chùa Một Cột xây dựng - Được xd vào năm 1040 là công trình kiến năm bao nhiêu? Ngôi chúa trúc tiêu biểu của Kinh Thành Thăng Long. có kết cấu hình gì?Toàn - Kiến trúc như một khối hình vuông đặt cảnh ngôi chùa nhìn thấy trên một trụ đá đường kính 1,25m. hình gì? - Có hình dáng như một đóa sen nở, xung I.Kiến trúc. quanh có lan can bao bọc, mái cong mềm mại bốn phía chùa có cầu cong dẫn vào trung tâm 2 bảo tháp phía trước. Hình minh họa chùa Một Cột .Điêu Khắc. + Hình ảnh Con Rồng Thời Lý. ? Rồng Thời Lý có đặc - Dáng dấp hiền hòa không có sừng trên điểm gì? đầu, uốn khúc nhịp nhàng có hình chữ s. ? Rồng Thời Lý được coi là - Thân có vẩy, lông, chân rất uyển chuyển. hình tượng tiêu biểu cho - Rồng thời Lý được coi là hình tượng văn hình tượng văn hóa nào? hóa của Việt Nam. Thăng Long cùng cả nươc sáng tạo nên nền văn minh Đại Việt, phá Tống bình Chiêm với nhiều nhân vật lịch sử lớn như Lý Thường Kiệt, Nguyên Phi Ỷ Lan… * Thăng Long sau nhiều lần đổi tên, đến năm 1945 được đặt tên là Hà Nội và luôn là trái tim là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa lớn nhất cả nước. - Khu di tích trung tâm Hoàng thành Thăng Long đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới (được công nhận vào 31/7/2010 theo giờ Việt Nam). Củng cố