bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
trêng ®¹i häc vinh
Bïi quang chÝnh
§ãng gãp vµo viÖc nghiªn cøu thµnh phÇn
hãa häc cña c©y ch㠮Πr¨ng ca
(Phyllanthus Urinaria l.)
ë NghÖ An
Chuyªn ngµnh: Ho¸ h÷u c¬
M· sè: 60.44.27
luËn v¨n th¹c sÜ hãa häc
C¸n bé híng dÉn: PGS.TS Hoµng V¨n Lùu
VINH - 2006
Môc lôc
Ch¬ng 1:
1.1.
1.1.1.
1.1.2.
1.1.3.
1.2.
Më ®Çu
Tæng quan
Chi Phylanthus
Vµi nÐt vÒ Chi Phyllanthus
Thµnh phÇn ho¸ häc
Ho¹t tÝnh sinh häc
C©y ch㠮Πr¨ng ca
Trang:
1
2
2
2
6
19
23
1.2.1.
1.2.2.
1.2.3.
1.2.4.
Ch¬ng 2:
2.1.
2.1.1.
2.1.2.
2.1.3.
2.2.
2.2.1.
2.2.2.
2.3.
2.3.1.
2.3.2.
2.3.2.1.
2.3.2.2.
2.3.3.
2.3.4.
Ch¬ng 3:
3.1.
3.1.1.
3.1.2.
3.2.
3.2.1.
3.2.2.
M« t¶ thùc vËt häc
Ph©n bè vµ sinh th¸i
Ho¹t tÝnh sinh häc vµ sö dông
Thµnh phÇn ho¸ häc
Thùc nghiÖm
Ho¸ chÊt dông cô thÝ nghiÖm
Ho¸ chÊt
C¸c ph¬ng ph¸p s¾c kÝ
Dông cô thiÕt bÞ
Thu h¸i vµ b¶o qu¶n mÉu
§Þa ®iÓm vµ thêi gian lÊy mÉu
B¶o qu¶n mÉu
Qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm
Thu cao tõ dÞch chiÕt
Xö lÝ cao thu ®îc tõ dÞch chiÕt
ChiÕt víi dung m«i clorofom
ChiÕt víi dung m«i butanol
Ch¹y s¾c kÝ
§o phæ
KÕt qu¶ vµ th¶o luËn
X¸c ®Þnh cÊu tróc cña chÊt A
Phæ cña chÊt A
Gi¶i phæ cña chÊt A
X¸c ®Þnh cÊu tróc cña chÊt B
Phæ cña chÊt B
Gi¶i phæ cña chÊt B
KÕt luËn
Tµi liÖu tham kh¶o
Phô lôc
23
24
24
32
35
35
35
35
35
36
36
36
36
36
37
37
37
38
44
45
45
45
57
72
72
82
97
99
106
Danh môc c¸c b¶ng, h×nh
Tra
ng:
B¶ng 1.1.
B¶ng 1.2.
B¶ng 3.1.
B¶ng 3.2.
B¶ng 3.3.
H×nh 1.1.
H×nh 1.2.
H×nh 1.3.
H×nh 1.4.
H×nh 1.5a.
H×nh 1.5b.
H×nh 1.6.
H×nh 1.7.
H×nh 2.1.
H×nh 2.2.
H×nh 2.3.
H×nh 2.4.
H×nh 2.5.
H×nh 2.6.
H×nh 3.1.
H×nh 3.2a.
H×nh 3.2b.
H×nh 3.3a.
H×nh 3.3b.
H×nh 3.3c.
H×nh 3.4a.
H×nh 3.4b.
H×nh 3.4c.
H×nh 3.4d.
H×nh 3.5a.
H×nh 3.5b.
H×nh 3.6.
H×nh 3.7.
H×nh 3.8.
H×nh 3.9.
H×nh 3.10.
H×nh 3.11a.
H×nh 3.11b.
H×nh 3.12a.
H×nh 3.12b.
H×nh 3.13a.
H×nh 3.13b.
H×nh 3.13c.
H×nh 3.14a.
H×nh 3.14b.
Thµnh phÇn cña c¸c hîp chÊt trong P. emblica L
C¸c hîp chÊt Phenolic vµ
§é chuyÓn dÞch ho¸ häc theo lÝ thuyÕt vµ thùc nghiÖm
B¶ng tæng quan vÒ c¸c sè liÖu cña chÊt A
B¶ng tãm t¾t sè liÖu thùc nghiÖm
Qu¶ cña Phyllanthus emblica L
L¸ c©y Phyllanthus emblica L
Qu¶ cña Phyllanthus emblica Ên ®é
Phyllanthus niruri L. (Euphorbiaceae)
C©y Phyllanthus amarus
C©y Phyllanthus amarus
C©y Phyllanthus urinaria L
Qu¶ cña Phyllanthus urinaria L
C¸c b×nh nót nh¸m dïng ®Ó ng©m mÉu
¶nh dông cô cÊt thu håi dung m«i
¶nh bé dông cô quay cÊt ch©n kh«ng
Cét s¾c kÝ
Sù xuÊt hiÖn cña c¸c chÊt trªn b¶n máng
Lä ®ùng c¸c chÊt t¸ch ®îc sau khi xö lÝ
Phæ khèi lîng cña chÊt A
Phæ NMR-H1 cña chÊt A
Vi phæ NMR-H1 cña chÊt A
Phæ NMR-C13CPD
Vi phæ NMR-C13CPD cña chÊt A
Vi phæ NMR-C13 cña chÊt A( c¾t bá pic dung m«i)
Phæ céng hëng tõ h¹t nh©n 2 chiÒu cña chÊt A(DMSO-HMBC)
Phæ céng hëng tõ h¹t nh©n 2 chiÒu cña chÊt A(DMSO-HMBC).
Phæ céng hëng tõ h¹t nh©n 2 chiÒu cña chÊt A(DMSO-HMBC).
Phæ céng hëng tõ h¹t nh©n 2 chiÒu cña chÊt A(DMSO-HMBC).
Phæ céng hëng tõ h¹t nh©n 2 chiÒu cña chÊt A(DMSO-HSQC) .
Phæ céng hëng tõ h¹t nh©n 2 chiÒu cña chÊt A(DMSO-HSQC)
Gi¶i phæ DMSO-1H
Gi¶i phæ NMR- C13CPD(khö t¬ng t¸c)
Gi¶i phæ NMR- HMBC
Gi¶i phæ NMR- HSQC
Phæ MS cña chÊt B
Phæ NMR- 1H cña chÊt B
Phæ NMR- 1H cña chÊt B
Phæ NMR-C13CPD cña chÊt B
Phæ NMR-C13CPD cña chÊt B
Phæ NMR-HMBC cña chÊt B
Phæ NMR-HMBC cña chÊt B
Phæ NMR-HMBC cña chÊt B
Phæ NMR-HSQC cña chÊt B
Phæ NMR-HSQC cña chÊt B
16
18
66
69
94
3
3
4
4
5
5
23
23
36
37
38
39
41
42
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
63
65
67
68
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
H×nh 3.15.
H×nh 3.16.
H×nh 3.17.
H×nh 3.18.
H×nh 1.
H×nh 2.
H×nh 3.
H×nh 4.
H×nh 5.
H×nh 6.
Gi¶i phæ DMSO-1H
Gi¶i phæ DMSO- C13CPD(khö t¬ng t¸c)
Gi¶i phæ NMR-DMSO- HMBC
Gi¶i phæ NMR-DMSO- HSQC
Phæ m« pháng cña chÊt A(NMR-1H)
Phæ m« pháng cña chÊt A(NMR- C13)
Phæ UV cña chÊt A
Phæ m« pháng cña chÊt B(NMR-1H)
Phæ m« pháng cña chÊt B(NMR- C13)
Phæ UV cña chÊt B
87
89
90
92
106
107
108
109
110
111
Më ®Çu
1. Lý do chän ®Ò tµi.
Chi Phyllanthus cã nhiÒu loµi ®· ®îc sö dông réng r·i tõ l©u trong d©n
gian ë nhiÒu níc. Loµi ®îc biÕt ®Õn nhiÒu nhÊt lµ P. urinaria L. Ngêi Ên §é
hay dïng loµi nµy lµm thuèc. C©y ch㠮Π®îc dïng ch÷a ®au viªm häng, ®inh
r©u, môn nhät, viªm da, lë ngøa, s¶n hËu ø huyÕt ®au bông, trÎ em ta lìi (gi·
c©y t¬i läc lÊy níc cèt b«i), chµm m¸ (gi· ®¾p). Ngoµi ra cßn ch÷a bÖnh gan,
sèt, r¾n rÕt c¾n dïng c©y t¬i gi· ®¾p hoÆc Ðp c©y t¬i b«i ngoµi, liÒu lîng kh«ng
h¹n chÕ. Nhng thµnh phÇn ho¸ häc cña c©y ch㠮Πr¨ng ca ë NghÖ An cha ®îc
nghiªn cøu nhiÒu.
ChÝnh v× vËy chóng t«i chän ®Ò tµi "Nghiªn cøu thµnh phÇn ho¸ häc
cña c©y ch㠮Πr¨ng ca (Phyllanthus urinaria L.) ë NghÖ An" tõ ®ã gãp
phÇn x¸c ®Þnh thµnh phÇn ho¸ häc vµ t×m ra nguån nguyªn liÖu cho ngµnh ho¸
dîc vµ gãp phÇn ph©n lo¹i b»ng ho¸ häc Chi Phyllanthus.
2. NhiÖm vô nghiªn cøu.
Trong luËn v¨n nµy, chóng t«i cã c¸c nhiÖm vô:
- ChiÕt chän läc víi c¸c dung m«i thÝch hîp ®Ó thu ®îc hçn hîp c¸c hîp
chÊt tõ c©y ch㠮Πr¨ng ca.
- Ph©n lËp vµ x¸c ®Þnh cÊu tróc mét sè hîp chÊt tõ c©y ch㠮Πr¨ng ca.
3. §èi tîng nghiªn cøu.
§èi tîng nghiªn cøu lµ c©y ch㠮Πr¨ng ca (Phyllanthus urinaria L.)
thuéc hä ThÇu dÇu (Euphorbiaceae) ë NghÖ An.
Ch¬ng 1
tæng quan
1.1. Chi Phyllanthus.
1.1.1. Vµi nÐt vÒ Chi Phyllanthus.
Chi Phyllanthus cã nhiÒu loµi, gåm tõ nh÷ng c©y th¶o ®Õn c©y bôi hay
c©y gç nhá ph©n bè chñ yÕu ë vïng cËn nhiÖt ®íi ë ViÖt Nam. Chi nµy cã
kho¶ng 40 loµi, trong ®ã ®¸ng chó ý lµ hai loµi Phyllanthus urinaria L. vµ P.
niruri L. cã h×nh d¸ng gÇn gièng nhau, mäc r¶i r¸c ë kh¾p n¬i, trõ vïng nói
cao l¹nh. Trªn thÕ giíi c¸c loµi nµy còng ph©n bè réng r·i ë mét sè vïng nhiÖt
®íi ch©u ¸ kh¸c nh Ên §é, Th¸i Lan, Campuchia, Lµo vµ c¶ Nam Trung
Quèc.
VÒ ho¹t tÝnh sinh häc:
Phyllanthus chñ yÕu chøa ®ùng lignans (Phyllathine, hypophyllan thine,
ankaloids, Bioflavonoids). Phyllanthus ®· ®îc sö dông trong y häc ®îc h¬n
2000 n¨m vµ ®îc phæ biÕn réng r·i. Toµn bé c©y cã thÓ ch÷a bÖnh vµng da,
bÖnh lËu, kinh nguyÖt kh«ng ®Òu, bÖnh ®¸i ®êng, ®¾p thuèc vµo chç loÐt da,
nh÷ng chç ®au lµm ph×nh lªn, ngøa ng¸y, ch÷a bÖnh kiÕt lÞ kinh niªn, lµm m¸t,
lîi tiÓu.
Sau khi sö dông Phyllanthus ®îc 30 ngµy sÏ ng¨n chÆn vµ lµm gi¶m ®îc
kh¶ n¨ng t¸i sinh cña virut viªm gan B mét c¸ch râ rÖt. Trong nh÷ng loµi ®ã
th× Phyllanthus niruri, Phyllanthus urinari cã ho¹t tÝnh chèng virut viªm gan
B m¹nh h¬n Phyllanthus amarus.
§èi víi bÖnh vµng da, ngêi ta thêng sö dông thuèc s¾c tõ c©y
Phyllanthus, ngoµi ra cßn gi· nhá ®Ó ch÷a ngøa.
Theo nghiªn cøu hiÖn ®¹i th× Phyllanthus cã kh¶ n¨ng tËp trung chèng
virut m¹nh. §Æc biÖt lµ virut B vµ chèng l¹i c¸c b¶n sao cña virut, ®ång thêi hç
trî søc khoÎ cña ngêi nhiÔm bÖnh. Ngoµi ra cßn cã t¸c dông chèng khèi u vµ
bÖnh sèt rÐt. Trong lo¹i phyllanthus cã 4 loµi chñ yÕu nh: Phyllanthus
urinaria, Phyllantthus emblica, Phyllanthus niruri, Phyllanthus amarus.
+ Phyllanthus emblica L: Lµ mét c©y thay l¸ hµng n¨m tuú theo m«i
trêng mµ nã sinh sèng, ngoµi ra cßn cã tªn lµ: Emblica officinalis, nã thuéc hä
Euphorbiaceae, còng ®îc gäi: Aonla, Aola, amalaki, Dhaty, vµ c©y d©u t»m Ên
®é. Lo¹i c©y nµy ®îc t×m thÊy ë nh÷ng miÒn ®ång b»ng, díi nói, vµ kh¾p n¬i
trªn b¸n ®¶o lôc ®Þa Ên ®é tõ ®é cao 200 m-1500 m, nã sèng hoang d· tù
nhiªn cïng víi c¸c c©y cïng hä, b¾t ®Çu tõ phÝa ®«ng Burma vµ tr¶i dµi tíi
phÝa t©y Apghanistan. L¸ cña nã cã mµu gièng nh qu¶ chanh, cã h×nh thu«n,
th¼ng, dµi kho¶ng 10-12 mm, réng 3-6 mm. Hoa lµ monoecioius cã mµu vµng
h¬i xanh, chóng mäc thµnh côm khi b¾t ®Çu mïa xu©n. Qu¶ Amla cã 6 r·nh
th¼ng ®øng d¹ng h×nh cÇu, b¾t ®Çu ph¸t triÓn vµo mïa xu©n vµ b¾t ®Çu chÝn
vµo mïa thu, qu¶ cã mµu vµng nh¹t.
H×nh 1.1. Qu¶ cña Phyllanthus
emblica L.
H×nh 1.2. L¸ c©y Phyllanthus emblica L.
H×nh 1.3. Qu¶ cña Phyllanthus emblica Ên ®é
+ Phyllanthus niruri L ( Euphorbiaceae): Lµ lo¹i c©y nhá ph©n t¸n
réng r·i trong nh÷ng vïng nhiÖt ®íi vµ cËn nhiÖt ®íi, ë Ch©u Mü, nam ch©u
¸, vµ ë trung t©m Ên ®é vµ Indonesia. ë viÖt nam cßn gäi lµ c©y ch㠮Πth©n
xanh.
H×nh 1.4. Phyllanthus niruri L.(Euphorbiaceae)
+ Phyllanthus amarus L. (Euphorbiaceae)
Lµ c©y cao kho¶ng 30,5cm hoa nhá cã mµu vµng, l¸ c©y mäc xen kÏ, mÆt
trªn vµ mÆt díi kh¸c nhau, l¸ mäc ®èi, cã rÊt nhiÒu l¸ chÐt mäc th¼ng, h×nh tï.
Nh÷ng cuèng l¸ cã säc xung quanh vµ ®µi hoa ®îc chia ra thµnh 6 phÇn. Trong
nh÷ng n¸ch l¸ non mäc thÊp h¬n th× hoa ®ùc rÊt nhiÒu vµ säc cña cuèng l¸ ë
díi nh÷ng l¸ non, cßn hoa c¸i Ýt. Cã 3 ®Çu nhuþ, qu¶ h¹ch h×nh cÇu, bÐo, mÞn,
cã 6 säc, ®Çu nhá phÝa cuèng l¸ h×nh tam gi¸c, cã 3 tÕ bµo h¹t dÎ, nh×n thÊy 2
trong mçi tÕ bµo; nh÷ng hoa nhá, h¬i xanh nhuèm vµng vµ ra hoa trong thêi
gian th¸ng mêi.
H×nh 1.5a. C©y Phyllanthus amarus
H×nh 1.5b. C©y Phyllanthus amarus
1.1.2. Thµnh phÇn ho¸ häc cña Chi
+ Phyllanthus niruri L. (Euphorbiaceae)
Trong c©y Phyllanthus niruri L. ngêi ta ®· nghiªn cøu vµ t×m thÊy c¸c
hîp chÊt nh: alkaloids, flavonoids, phenols, coumarins, tannins, terpenoids vµ
lignans [1]. Mét trong sè c¸c hîp chÊt ®· ®îc ph©n lËp nµy vµ ®· ®îc kiÓm tra
kh¶ n¨ng ho¹t ®éng trong ngµnh nghiªn cøu dîc häc. Lignans tõ c©y nµy ®· ®îc nghiªn cøu nhiÒu vµ kÜ lìng vµ cho ®Õn lóc nµy ngêi ta ®· t×m thÊy 17
lignans kh¸c nhau. Vµi lignans nµy ®· ®îc kiÓm tra thay cho cytotoxicity vµ
nh÷ng sinh vËt kh¸c ho¹t ®éng trong vitro. Phyllanthin vµ hypophyllanthin cã
t¸c dông b¶o vÖ vµ chèng l¹i carbon tetraclorua vµ galactosamine ®· ®em l¹i
cytotoxicity trong lÇn ®Çu tiªn thö ung th gan ë chuét [2]. Hîp chÊt chøa 3,4methylenedioxybenzyl-3 , 4-dimethoxybenzylbutyrolactone ®· ®îc b¸o c¸o vÒ
kh¶ n¨ng chÕ ngù ho¹t ®éng cña ung th [3]. Cßn nirtetralin vµ niranthin ®· ®îc thö nghiÖm vµ thÊy cã kh¶ n¨ng chèng l¹i virut B bÖnh viªm gan trong con
ngêi vitro [4]. Sau ®©y lµ nh÷ng cÊu t¹o cña mét sè hîp chÊt ®· ®îc x¸c minh:
R1O
R1O
OR3
OR3
OR4
R2O
OR4
R2O
R3
OCH3
OCH3
OCH3
OCH3
OCH3
7. R1+R2=CH2 R3=H
8. R1=R2=CH3 R3=H,
3. R1=R2=CH3 R3=R4=CH3
4. R1=R2=CH3 R3=H, R4=CH3
5. R1+R2=CH2 R3=R4=H
9. R1=R2=R3=H,
10. R1+R2=CH2 R3=OH
6. R1+R2=CH2 R3=R4=COCH3
OCH3
R1O
OCH3
OCH3
R2O
OCH3
H3CO
OCH3
OCH3
R3
O
OR5
OR4
11. R1=R2=CH3 R3=H R4=R5=CH3
12. R1+R2=CH2 R3=R4=OCH3 R4=R5=CH3
13. R1=R2=CH3 R3=H R4+R5=CH2
14. R1+R2=CH3 R3=H R4=R5=CH3
O
15
H3CO
OCH3
H3CO
OCH3
OCH3
H3CO
H3CO
OCH3
OCH3
H3CO
OCH3
O
O
OH
16
O
17
OCH3
H3CO
OCH3
OCH3
O
OCH3
H3CO
OCH3
OCH3
OCH3
H3CO
OCH3
OCH3
18
OH
19
Lignans tõ Phyllanthus niruri :
Tªn c¸c hîp chÊt
Phyllanthin
Seco-isolarisiresinol trimethyl ether
2,3-demethoxy-seco-isolintetralin
2,3-demethoxy-seco-isolintetralin diacetate
Niranthin
Linnanthin
Demethylendioxy-niranthin
Hydroxyniranthin
Phyltetralin
Nirtetralin
Lintetralin
Isolintetralin
Hypophyllanthin
Nirphyllin
Seco-4-hydroxylintetralin
3,4-methylendioxybenzyl)-(3 1,41dimethoxybenzyl)butyrolactone
Phylnirurin
KÝ hiÖu
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Hîp chÊt 1 lµ mét lignan mµ cha ®îc t×m thÊy trong nh÷ng c©y tríc vµ
hîp chÊt 2 ®· ®îc b¸o c¸o sím h¬n nh mét hîp chÊt míi tõ Phyllanthus
urinaria [5]. Hai hîp chÊt cuèi cïng nµy kh«ng thÓ ph©n lËp ®îc, nã ®îc lµm
s¹ch bëi HPLC vµ ®· x¸c ®Þnh nh÷ng cÊu tróc cña chóng. Hîp chÊt 2 ®îc x¸c
®Þnh gièng nh urinatetralin ®iÒu ®ã ®îc x¸c nhËn khi so s¸nh NMR vµ MS víi
d÷ liÖu ®· c«ng bè [6]. Hîp chÊt 1 lµ chÊt r¾n cã mµu tr¾ng v« ®Þnh h×nh ®ång
nhÊt víi mét c«ng thøc ph©n tö C22H26O6 cho thÊy trªn phæ HRMS ([M+] : M /
Z 386.1723.
2
O
3
O
4
7
1
6
5
OCH3
OCH3
8'
7'
6
9
8
9'
O
5
O
4
7
1
2
3
9'
2'
6'
3'
3'
5'
O
4'
OCH3
1'
2'
5'
OCH3
8'
7'
1'
6'
9
8
O
4'
O
O
2
1
Lignans tõ cÊy tÕ bµo vÈn thÓ cña Phyllanthus niruri: dihydrocubebindimethylether (1) and urinatetralin (2)
Vµ cÊu tróc cña: dihydrocubebin-dimethylether vµ urinatetralin.
R
MeO
CH2OMe
CH2OMe
MeO
MeO
MeO
O
O
O
R=H (M 418)
R=Ac (M 460)
O
m/z=271 (100)
+ Phyllanthus amarus L. (Euphorbiaceae), ( DiÖp h¹ ch©u ®¾ng)
Theo tµi liÖu cña Schumach & Thonn n¨m 2001 ®· t¸ch ra mét sè chÊt
trong c©y Phyllanthus amarus.
O
H
O
O
H
H3CO
N
O
N
H
H
Securenin
Phyllathine
H3CO
H3CO
OCH3
OCH3
OCH3
O
OCH3
H3CO
O
OCH3
OCH3
OCH3
OCH3
Phyllanthin
Hypophyllanthin
OH
OH
O
H
O
N
Isobubbialin
HO
O
O - Glu
OH
OH
O
Quercetin-3-O-glucopyranoside
OH
OH
OH
OH
HO
HO
O
O - Rha(1
OH
O
OH
6)Glu
OH
O
O
Gallocatechin
Rutin
HO
OH
OH
HO
HO
O
CO2H
O
OH
O
HO
OH
O
OH
OH
O
O
OH
OH
OH
O
4-O-Glaloychinasaure
1,6-Digaloylglucopyranosid
O
HO
OH
HO
OH
HO
O
H
O
O
O
O
O
HO
OH
OH
O
OH
O
O
O
O
O
O
O
OH
HO
OH
O
Amariin
OH
HO2C
HO
O
OH
O
OH
O
H
O
HO
O
O
O
OH
OH
O
O
OH HO
HO
O
OH
O
H
H
O
OH
OH
Amariinsaure
OH
OH
O
O
HO
O
H
O
O
O
O
O
OH
OH
O
O
OH
O
O
O
O
O
OH
O
HO
OH
OH
O
O
O
H
HO
O
HO
HO
O
O
O
O
H
O
OH
HO
OH
O
O
O
OHHO
HO
H
O
OH
O
HO
OH
O
H3C
OH
Phyllanthusiin D
Amarulon
OH OH
HO
OH
OH
OH
HO
O
O
O
O
O
O
O
O
OH
HO
H
O
O
O
OH
O
OH
O
O
O
OH
O
H
OH
O
OH OH
Elaeocarpusin
HO
OH
O
HO
OH OH
OH
OH
HO
O
O
O
O
O
OH
O
O
OH
O
OH
OH
OH
OH
O
OH
Ellagsaure
Corilagin
OH
OH
HO
OHHO
HO
OH
HO
OH
OH
O
OH
O
O
OH
O
O
O
O
O
O
O
O
HO
O
OH
O
HO
O
O
O
OH
HO
HO
OH
HO
OHHO
OH
OH
OH
O
O
O
O
O
O
O
H
O
O
O
O
O
OH
O
O
HO2C
O
OH
H
HO
O
OH
O
O
HO2C
OH
HO
OH
O
OH
Geraniin
OHHO
O
OH
OH
O
Furosin
HO
O
O
H
HO
OH
OH
O
O
O
H
OH
OH
Geraniinsaure B
O
OH
OH
O
H H
HO2C
H
O
OH
OH
OH
OH
O
Repandusinsaure A
+ Phyllanthus emblica L. (Euphorbiaceae).
Qu¶ cña nã rÊt giµu vitamin C, ngêi ta ®· lµm thÝ nghiÖm vµ thÊy r»ng
cø 100 gam qu¶ t¬i th× cã 470-680 mg vitamin C [9]. Gi¸ trÞ vitamin trong qu¶
Amla cµng t¨ng nÕu cao ®îc lÊy tõ qu¶ cña nã. Qu¶ d©u t©y cø 100 gam th×
cung cÊp 2428 - 3470mg vitamin C. Lîng vitamin vµ kho¸ng chÊt bao gåm
canxi, photpho, s¾t, carotene, thiamine, riboflavin, vµ niacin. Nh÷ng h¹t cña
c©y d©u t»m Ên ®é ®Òu chøa ®ùng mét lîng dÇu cè ®Þnh, phosphatides, vµ mét
sè dÇu quan träng kh¸c. Ngoµi ra qu¶, vá, l¸ rÊt giµu chÊt tannin, cßn rÔ c©y
chøa ®ùng axit ellagic vµ lupeol vµ l¸ chøa ®ùng leucodelphinidin. Thµnh phÇn
lîng dÇu cè ®Þnh trong h¹t lµ 16% cã mµu vµng h¬i n©u. Nã cã nh÷ng axit bÐo
sau ®©y: linolenic (8.8%), linoleic (44.0%), oleic (28.4%), stearic (2.15%),
palmitic (3.0%) and myristic (1.0%) [10]. Ethanol hoµ tan ®îc c¸c ph©n ®o¹n
chøa ®êng dÔ dµng, D-Glucoza, D-fructosa, D-myo–inositol, dung dÞch axit
hoµ tan ®îc ph©n ®o¹n chøa mét chÊt pectin víi D-axÝt galacturonic, Darabinosyl, D-rhamnosyl, D-xylosyl, D-glucosyl, D-mannosyl vµ nh÷ng phÇn
cßn l¹i D-galactosyl [11]. H×nh díi cho thÊy cÊu tróc cña pedunculagin, lµ mét
trong sè ellagitannins cña emblica, mçi cÊu tróc vßng lµ mét phenol, A-xÝt
gallic 3 -6- di - o - galloyl - Glucoza (Qu¶), 3 -6- di - o - galloyl - Glucoza
(Chåi), Alanine (Qu¶), Amlaicacid(L¸ c©y), Arginine (Qu¶), axit Ascorbic
(Qu¶), Axit Ascorbic (C©y), C©y tÇn b× (Qu¶), AxÝt Aspartic (Qu¶), Astragalin
(L¸ C©y), β - carotene (Qu¶), β - Sitosterol (Vá, sù cÊy m«, ®©m chåi lµ
nguyªn nh©n s¶n sinh dÇu), Boron (Qu¶), Calcium (Qu¶), Carbohydrates
(Qu¶), AxÝt Chebulagic (Qu¶), AxÝt Chebulagic (Chåi), AxÝt Chebulaginic
(Qu¶), AxÝt Chebulic (Qu¶), AxÝt Chibulinic (Qu¶), AxÝt Chibulinic (Chåi),
Clorua (Qu¶), §ång (Qu¶), AxÝt Corilagic (Qu¶), Corilagin (Qu¶, Chåi c©y),
Cystine (Qu¶), D - fructose (Qu¶), D - Glucoza (Qu¶), AxÝt Ellagic (Qu¶,
Chåi C©y, Gèc, Vá tr¸i c©y vµ L¸ c©y), Emblicol (Qu¶, Vá tr¸i c©y), Ethyl
gallate (Qu¶), chÊt bÐo (Qu¶), rÔ non(Qu¶), AxÝt Gallic (Qu¶, Chåi c©y, Vá
tr¸i c©y), AxÝt ethyl ester Gallic (Qu¶, m«, Sù cÊy), Gallo-tannin ( L¸ c©y),
Gibberellin - a -1 (Qu¶), Gibberellin - a-3 (Qu¶), Gibberellin - a-4(Qu¶),
Gibberellin - a-7 (Qu¶), Gibberellin - a -9 (Qu¶), Glucogallin (Qu¶),
Glucogallin(Chåi c©y), Glucoza (Qu¶), AxÝt Glutamic (Qu¶), Glixin (Qu¶),
Histidine (Qu¶), S¾t (Qu¶), Isoleucine (Qu¶), Kaempferol (L¸ c©y),
Kaempferol -3- o - glucoside (L¸ c©y), Leucine (Qu¶), Leucodelphinidin
(Vá), AxÝt Linoleic (DÇu) Lupenone (C©y), Lupeol (Vá, BÐn rÔ, §©m chåi),
Lysine (Qu¶), Magiª (Qu¶), Manganese (Qu¶), Methionine (Qu¶), Myo inositol (Qu¶), AxÝt Myristic (Qu¶, DÇu H¹t ), Niacin (Qu¶), Nit¬ (Qu¶), AxÝt
Oleic (DÇu), AxÝt Palmitic (DÇu), Pectin (Qu¶), Phenylalanine (Qu¶),
Phosphorus (Qu¶), Phyllantidine (Qu¶, cÊy m« tÕ bµo l¸), Phyllantine (Qu¶,
L¸ c©y, cÊy m« tÕ bµo), AxÝt Phyllemblic (Qu¶, Vá tr¸i c©y), Phyllemblin
(Qu¶), AxÝt Phyllemblinic (Qu¶), Polysaccharide (Qu¶), Kali (Qu¶), Proline
(Qu¶), Protein (Qu¶), Quercetin (cÊy m« tÕ bµo), Riboflavin (Qu¶), Rutin
(Qu¶, l¸), Selenium (Qu¶), Serine (Qu¶), Silica (Qu¶), Natri (Qu¶), Tinh bét
(Qu¶), AxÝt Stearic (DÇu), ChÊt ®êng (Qu¶), Sulfur (Qu¶), Tannin (Vá, Qu¶,
Cµnh con, L¸ c©y), Terchebin (Qu¶), Thiamin (Qu¶), Threonine (Qu¶),
Glucoza Trigalloyl (Qu¶), Tryptophan(Qu¶), Tyrosine (Qu¶), Valine (Qu¶), Níc (Qu¶), Zeatin (Qu¶), Zeatin nucleotide(Qu¶), Zeatin riboside (Qu¶), KÏm
(Qu¶). C¸c c«ng thøc ®· ®îc t×m thÊy:
OH
OH
O
OH
O
O
O
OH
O
C
OH
O
O
C
O
O
O
OH
O
HO
O
O
C
C
O
OH
O
OH
OH
OH HO
C
OH
OH
OH
HO
C
C
O
C
O
O
OH
O
O
HO
OH
OH
HO
Emblicanin-A
OH HO
OH
Emblicanin-B
OH
OH
OH
O
O
C
O
O
C
OH
OH
O
O
O
C
C
O
OH
O
OH
HO
OH
HO
OH HO
OH
Pedunculagin
C¸c nhµ thùc vËt häc còng nh sinh vËt häc ®· chý ý vµ xÐt kü nh÷ng
loµi nh: P. emblica, P. flexuosus, P. amarus, vµ P. sellowianus. Theo tµi liÖu,
míi ®· tËp trung nghiªn cøu vÒ viÖc ph©n lËp tÊt c¶ c¸c chÊt trong nh÷ng c©y
nµy, nghÜa lµ x¸c ®Þnh vµ ph©n lo¹i râ rµng s¶n phÈm tù nhiªn [12].
B¶ng 1.1. Thµnh phÇn cña c¸c hîp chÊt trong P. emblica L.
Lo¹i
Hîp chÊt
Sù
xuÊt
hiÖn
Tham kh¶o
Alkaloid
Benzenoid
Phyllantin
Phyllantidin
Zeatin
Zeatin nucleotid
Zeatin ribosid
Chebulic acid
Chebulic acid
Chebulic acid
Gallic acid
Ellagic acid
Amlaic acid
Corilagin
3-6-di-O-galloy-glucose
Ethyl gallate βglucogallin
1,6-di-O-galloy-β-Dglucose
1-di-O-galloy-β-Dglucose
Putranjivain A
Digallic acid
Phyllemblic acid
Eblicol
Music(=galactaric) acid
L¸,
Qu¶
L¸
Qu¶
L¸
L¸
Qu¶
Qu¶
L¸
Qu¶
Qu¶
Pilay and iyer 1958
Qu¶
Furanolactone
Ascorbic acid
Qu¶
L¸
Diterpene
Triterpene
Gibberellin A-1
Gibberellin A-3
Gibberellin A-4
Gibberellin A-7
Gibberellin A-9
Flavonoid
Lupeol
Khanna vµ Bansal
1975
Ran vµ Rao 1976.
Theresa cïng t¸c gi¶
kh¸c. 1965, 1967
Theresa and cïng t¸c
gi¶ kh¸c. 1965, 1967
Basa vµ srinivasulu
1987
Theresa cïng t¸c gi¶
kh¸c. 1965, hui vµ
sung 1968,
subramnian cïng t¸c
gi¶ kh¸c. 1971
desai cïng t¸c gi¶
kh¸c. 1977
theresa cïng t¸c gi¶
kh¸c. 1967
srivastava vµ ranjan
1967
theresa cïng t¸c gi¶
kh¸c. 1967
srivastava vµ ranjan
1967
el-mekkawy cïng t¸c
gi¶ kh¸c. 1995.
Qu¶
L¸
L¸
L¸
L¸
Basa and srini vµ sulu
1987
Damoradan vµ
srinivasan 1935,
quadry cïng t¸c gi¶
kh¸c. 1962, shah vµ
hamid 1968
Basa vµ srini vµsulu
1987
Ram vµ raja 1978
Desai cïng t¸c gi¶
kh¸c. 1977 hui vµ
sung 1968
Laumas vµ sesharrdi
1958
Subramanian cïng t¸c
gi¶ kh¸c. 1971
Yrjonen cïng t¸c gi¶
kh¸c.
unpublished results
Yrjonen cïng t¸c gi¶
kh¸c.
Leucodelphinidin
Kaempherol
Kaempherol-3-gluciside
Rutin
L¸
L¸
Qu¶
Quercetin
unpublished results
El-mekkawy cïng t¸c
gi¶ kh¸c. 1995
Hui vµ sung 1968
Theresa cïng t¸c gi¶
kh¸c. 1967
L¸
Sterol
Carbohydrate
Kaempherol-3-O-β-Dgluciside
Quercetin-3-O-β-Dgluciside
Β-sitosterol
Acidic and neutral
poyysaccharides glucose
Qu¶
B¶ng 1.2. C¸c hîp chÊt Phenolic vµ nh÷ng nguån gèc cña nh÷ng hîp
chÊt th¬m ®¬n gi¶n, coumarins vµ flavonoids
Hîp chÊt
Nguån gèc
- Flavanon
Roth, Germany
Naringenin
Roth, Germany
Naringin
- Isoflavon
Roth, Germany
Daidzein
Roth, Germany
Genistin
- Coumarin
Roth, Germany
Herniarin
Roth, Germany
Scopoletin
- C¸c hîp chÊt phenolic kh¸c
Sigma, MO, USA
Ellagic acid
- Phenylmetan
Merck, Germany
Benzoic acid
BDH Laboratory Chemiclas
Butylated hydroxyanisol (BHA)
Division, UK
Sigma, MO, USA
Butylated hydroxyanisol (BHT)
Gallic acid monohydrat
Methyl gallat
n-Dodecyl gallat
Gallic acid trimethyl ether
Gallic acid amid
n-octyl gallat
n-Propyl gallat
Syringic acid
- Phenylpropen
Caffeic acid
Ferulic acid
- Flavonoid
Flavones
Apigenin
Luteolin
Acacetin
Flavon
Vitexin
Vitexin- 2’’-O-Rhamnosid
Luteolin-7-glucosid
Luteolin-3’, 7-glucosid
Flavonol
Quercetin
Rhamnetin
Isorhamnetin
Morin
Quercitrin
Rutin
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Fluca, Switzerland
Sigma, MO, USA
Lancaster, UK
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Roth, Germany
Roth, Germany
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
Sigma, MO, USA
1.1.3. Ho¹t tÝnh sinh häc cña c¸c hîp chÊt ph©n lËp tõ chi Phyllanthus.
+ Phyllanthus niruri L. (Euphorbiaceae)
Lµ c©y thuèc dïng trong y häc cæ truyÒn cña nhiÒu níc trªn thÕ giíi víi
t¸c dông lîi tiÓu, phï thòng, vµng da, tiªu ®éc. C¸c nghiªn cøu vÒ dîc lÝ cho
thÊy nã c¸c t¸c dông tèt ®Ó ch÷a trÞ viªm gan. NhiÒu n¬i trong níc còng ®ang
- Xem thêm -