tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
lêi nãi ®Çu
Ng©n hµng lµ mét tæ chøc trung gian tµi chÝnh quan träng nhÊt trong nÒn
kinh tÕ. Vµ ho¹t ®éng cho vay lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng quan träng nhÊt
kh«ng nh÷ng ®èi víi Ng©n hµng, mµ cßn lµ cßn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp , tæ
chøc, c¸ nh©n, hé gia ®×nh.
Trong giai ®o¹n kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn nh hiÖn nay. NÕu c¸c doanh
nghiÖp kh«ng ®Çu t vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt th× khã mµ tån t¹i l©u dµi. C¸c
c¸ nh©n, hé gia ®×nh, c¸c tæ chøc thiÕu vèn nÕu kh«ng vay vèn t¹o ®iÒu kiÖn
phôc vô c¸c nhu cÇu cÇn thiÕt cho c«ng viÖc, cuéc sèng cña m×nh th× sÏ gÆp
nhiÒu khã kh¨n. Víi Ng©n hµng, ho¹t ®éng cho vay lµ ho¹t ®éng ®em l¹i phÇn
lín thu nhËp cho Ng©n hµng, cïng víi nhiÒu vai trß kh¸c th× ho¹t ®éng cho vay
lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng cã tÝnh chiÕn lîc cña Ng©n hµng .
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, cã rÊt nhiÒu Ng©n hµng cïng tån t¹i vµ ph¸t
triÓn, t¹o nªn sù c¹nh tranh gi÷a c¸c Ng©n hµng. Trong ho¹t ®éng cho vay cña
Ng©n hµng tuy ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu, nhng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n.
Do ®ã vÊn ®Ò “T¨ng cêng ho¹t ®éng cho vay” nh»m n©ng cao, më réng ho¹t
®éng cho vay cña Ng©n hµng, gióp cho Ng©n hµng hµng cã thÓ t¨ng cêng
ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, héi nhËp víi nÒn tµi chÝnh trong khu vùc lµ rÊt
cÇn thiÕt.
Qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng th¬ng TØnh Hng
Yªn, em ®· cã thêi gian thùc tÕ, t×m hiÓu vÒ c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng, ®Æc
biÖt lµ ho¹t ®éng cho vay. KÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc häc, em ®· lùa
chän ®Ò tµi “Gi¶i ph¸p t¨ng cêng ho¹t ®éng cho vay t¹i Ng©n hµng C«ng
Th¬ng TØnh Hng Yªn” lµm chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh.
Ngoµi lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn, chuyªn ®Ò ®îc kÕt cÊu thµnh 3 ch¬ng:
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
ch¬ngI: Ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i
ch¬ngII: thùc tr¹ng ho¹t ®éng cho vay t¹i Ng©n hµng C«ng
th¬ng tØnh Hng Yªn
Ch¬ngIII: C¸c gi¶i ph¸p nh»m t¨ng cêng ho¹t ®éng cho vay
t¹i Ng©n hµng C«ng th¬ng tØnh Hng Yªn
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Ch¬ng I
ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n hµng th¬ng m¹i
I. c¸c ho¹t ®éng chñ yÕu cña Ng©n hµng th¬ng m¹i
1. Kh¸i niÖm vÒ Ng©n hµng th¬ng m¹i
Ng©n hµng lµ mét trong c¸c tæ chøc tµi chÝnh quan träng nhÊt cña nÒn
kinh tÕ. Ng©n hµng bao gåm nhiÒu lo¹i tuú thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña nÒn
kinh tÕ nãi chung vµ hÖ thèng tµi chÝnh nãi riªng, trong ®ã Ng©n hµng th¬ng
m¹i thêng chiÕm tû träng lín nhÊt vÒ quy m« tµi s¶n, thÞ phÇn vµ sè lîng c¸c
Ng©n hµng.
Ng©n hµng th¬ng m¹i cã mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi tõ thÊp ®Õn cao,
tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p. Khi míi ra ®êi, tæ chøc vµ nhiÖm vô ho¹t ®éng cña
nã rÊt ®¬n gi¶n nhng cµng vÒ sau theo ®µ ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸, tæ
chøc cña c¸c Ng©n hµng còng nh nhiÖm vô cña nã ngµy cµng ph¸t triÓn vµ
hoµn thiÖn h¬n.
Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét tæ chøc tµi chÝnh trung gian mµ ho¹t ®éng
chñ yÕu cña Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ tiÕp nhËn c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi trong
nÒn kinh tÕ víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc
hiÖn c¸c nhiÖm vô chiÕt khÊu vµ lµm ph¬ng tiÖn thanh to¸n vµ cung cÊp c¸c
dÞch vô cho doanh nghiÖp, t nh©n, hé gia ®×nh, c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu.
§a sè c¸c nhµ kinh tÕ häc ®Òu cho r»ng Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét
lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®Æc biÖt ho¹t ®éng vµ kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ.
Ng©n hµng th¬ng m¹i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:
Ng©n hµng th¬ng m¹i gièng nh c¸c tæ chøc kinh doanh kh¸c lµ ho¹t
®éng v× môc ®Ých thu lîi nhuËn nhng lµ tæ chøc ®Æc biÖt v× ®èi tîng kinh
doanh lµ tiÒn tÖ, ho¹t ®éng tÝn dông lµ ®Æc trng chñ yÕu ®îc thùc hiÖn chñ
yÕu b»ng c¸ch thu hót vèn tiÒn tÖ trong x· héi ®Ó cho vay.
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Nguån vèn phôc vô ho¹t ®éng kinh doanh: Nguån vèn phÇn lín lµ tiÒn
göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ. §Æc ®iÓm næi bËt cña Ng©n hµng
th¬ng m¹i lµ kh«ng sö dông nguån vèn së h÷u vµo trong c¸c ho¹t ®éng kinh
doanh cña m×nh nh cho vay, mua b¸n chøng kho¸n. H¬n n÷a nguån vèn së
h÷u cña Ng©n hµng th¬ng m¹i chØ chiÕm mét phÇn rÊt nhá trong tæng nguån
vèn cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Trong khi ®ã c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ kh¸c l¹i sö
dông chñ yÕu nguån vån së h÷u vµo c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. Sù kh¸c biÖt
cña Ng©n hµng th¬ng m¹i víi c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh¸c lµ Ng©n hµng
th¬ng m¹i cã quyÒn huy ®éng tiÒn göi trong nÒn kinh tÕ mçi khi c©n vèn ®Ó
tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. C«ng ty tµi chÝnh th× ho¹t ®éng
chñ yÕu b»ng nguån vèn së h÷u cña m×nh, nÕu thiÕu c¸c c«ng ty tµi chÝnh cã
thÓ vay trªn thÞ trêng c¸c c«ng ty cæ phÇn, muèn t¨ng nguån vèn huy ®éng
cña m×nh th× cã thÓ ph¸t hµnh cæ phiÕu hoÆc tr¸i phiÕu. Kh«ng cã mét ®Þnh chÕ
tµi chÝnh nµo ngoµi Ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ nhËn tiÒn göi tõ c¸c tæ chøc
c¸ nh©n vµ c¸c tæ chøc trong nÒn kinh tÕ.
Kh¸ch hµng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ nh÷ng ngêi ®ãng vai trß hai
mÆt ®èi víi Ng©n hµng. Thø nhÊt, hä lµ nh÷ng ngêi cung cÊp c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó
Ng©n hµng ho¹t ®éng. Hä lµ nh÷ng ngêi t¹o nguån vèn cho Ng©n hµng. Thø
hai, hä lµ nh÷ng kh¸ch hµng sö dông c¸c s¶n phÈm cña Ng©n hµng, nh cho ®i
vay, sö dông c¸c dÞch vô cña Ng©n hµng. PhÇn lín, nh÷ng kh¸ch hµng nµy, l¹i
sö dông chÝnh nh÷ng ®ång tiÒn mµ hä ®· göi vµo. V× vËy, kh¸ch hµng chÝnh lµ
nh÷ng ngêi cung cÊp ®Çu vµo cho Ng©n hµng vµ hä còng chÝnh lµ ngêi sö
dông s¶n phÈm ®Çu ra cña Ng©n hµng.
Ng©n hµng lµ mét ®¬n vÞ doanh nghiÖp theo c¸ch ph©n nghµnh kinh tÕ.
2. C¸c ho¹t ®éng chñ yÕu cña Ng©n hµng th¬ng m¹i
2.1. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn
2.1.1. Nguån vèn cña Ng©n hµng th¬ng m¹i gåm
2.1.1.1. Nguån vèn chñ së h÷u
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
§Ó b¾t ®Çu ho¹t ®éng cña Ng©n hµng chñ Ng©n hµng ph¶i cã mét lîng
vèn nhÊt ®Þnh.
Nguån vèn h×nh thµnh ban ®Çu: tuú theo tÝnh chÊt cña mçi Ng©n hµng
mµ nguån vèn h×nh thµnh vèn ban ®Çu kh¸c nhau: do ng©n s¸ch nhµ níc cÊp
,do c¸c bªn liªn doanh ®ãng gãp, hoÆc vèn thuéc së h÷u t nh©n
Nguån vèn bæ sung trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng: nguån tõ lîi nhuËn, ph¸t
hµnh thªm cæ phÇn,gãp thªm cÊp thªm.
C¸c quü
2.1.1.2. nguån tiÒn göi
TiÒn göi thanh to¸n: lµ tiÒn cña c¸c doanh nghiÖp hoÆc c¸ nh©n göi vµo
Ng©n hµng ®Ó nhê Ng©n hµng gi÷ hé, thanh to¸n.
TiÒn göi cã k× h¹n cña doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc x· héi: nhiÒu kho¶n
thu b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc x· héi sÏ ®îc chi tr¶ sau mét
thêi gian x¸c ®Þnh.
TiÒn göi tiÕt kiÖm cña d©n c: c¸c tÇng líp d©n c ®Òu cã c¸c kho¶n thu
nhËp t¹m thêi cha sö dông. Trong ®iÒu kiÖn cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi Ng©n
hµng, hä ®Òu cã thÓ göi tµi kho¶n nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu b¶o toµn vµ
sinh lêi víi c¸c tµi kho¶n.
TiÒn göi cña c¸c Ng©n hµng kh¸c
2.1.1.3. Nguån ®i vay vµ c¸c nghiÖp vô ®i vay cña Ng©n hµng th¬ng
m¹i
Nguån tiÒn göi lµ nguån quan träng nhÊt cña Ng©n hµng th¬ng m¹i tuy
nhiªn, khi cÇn Ng©n hµng th¬ng m¹i thêng vay mîn thªm.
Vay Ng©n hµng nhµ níc (vay Ng©n hµng trung ¬ng): ®©y lµ c¸c
kho¶n vay nh»m gi¶i quyÕt nhu cÇu cÊp b¸ch trong chi tr¶. Trong trêng hîp
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
thiÕu hôt dù tr÷ (dù tr÷ b¾t buéc, dù tr÷ thanh to¸n), Ng©n hµng th¬ng m¹i
thêng vay Ng©n hµng nhµ níc.
Vay c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c: §©y lµ nguån Ng©n hµng vay mîn lÉn
nhau vµ vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c trªn thÞ trêng liªn Ng©n hµng.
Vay trªn thÞ trêng vèn: nh ph¸t hµnh c¸c giÊy nî
C¸c
nguån kh¸c: nguån uû th¸c, nguån trong thanh to¸n
2.1.2. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn
Ng©n hµng kinh doanh ngo¹i tÖ díi h×nh thøc huy ®éng, cho vay, ®Çu t
vµ cung cÊp c¸c dÞch vô kh¸c. Ho¹t ®éng vay - ho¹t ®éng t¹o nguån vèn cho
Ng©n hµng th¬ng m¹i - ®ãng vai trß quan träng, ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng
ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn lµ ho¹t ®éng
thêng xuyªn cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Mét Ng©n hµng th¬ng m¹i bÊt k×
nµo còng b¾t ®Çu ho¹t ®éng cña m×nh b»ng viÖc huy ®éng nguån vèn. §èi
tîng huy ®éng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ nguån tiÒn nhµn rçi trong c¸c tæ
chøc kinh tÕ, d©n c. Nguån vèn quan träng nhÊt,vµ chiÕm tû träng cao nhÊt
trong tæng nguån vèn cña Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ tiÒn göi cña kh¸ch hµng.
C¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i nhËn tiÒn göi cña c¸c c¸ nh©n, c¸c tæ chøc
kinh tÕ x· héi, thËm chÝ c¶ nguån tiÒn cña c¸c Ng©n hµng kh¸c.
Khi nh÷ng ngêi cã tiÒn cha sö dông ®Õn hä cã thÓ ®em ra ®Çu t hoÆc
göi Ng©n hµng ®Ó nhËn tiÒn l·i. Th«ng thêng hä göi tiÒn vµo Ng©n hµng, v×
®©y lµ c¸ch ®¬n gi¶n, Ýt tèn kÐm chi phÝ ®Ó t×m kiÕm c¬ héi ®Çu t mµ vÉn cã
l·i vµ ®©y lµ c¸ch Ýt rñi ro nhÊt. Ngoµi ra ngêi göi tiÒn vµo Ng©n hµng còng
mong muèn ®îc sö dông c¸c dÞch vô cña Ng©n hµng nh chuyÓn tiÒn cho
ngêi th©n ë n¬i kh¸c, thanh to¸n hé c¸c ho¸ ®¬n ph¸t sinh, b¶o qu¶n c¸c tµi
s¶n cã gi¸ trÞ lín... Khi göi tiÒn vµo Ng©n hµng, ngêi göi tiÒn cã thÓ vay Ng©n
hµng mét kho¶n tiÒn mµ kh«ng cÇn thÕ chÊp v× hä ®· cã mét sè tiÒn göi nhÊt
®Þnh ë Ng©n hµng, coi nh mét kho¶n ®¶m b¶o.
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Cßn Ng©n hµng cã thÓ muèn t×m kiÕm thªm thu nhËp tõ lÖ phÝ nhËn tiÒn
göi, tuy nhiªn lý do chÝnh Ng©n hµng nhËn tiÒn göi ®Ó t¹o nguån cho vay, tõ
®ã Ng©n hµng cã thÓ ®Çu t, kinh doanh t×m kiÕm ®îc nh÷ng kho¶n thu nhËp
lín h¬n.
Ho¹t ®éng nhËn tiÒn göi cña Ng©n hµng cã ý nghÜa to lín víi ngêi göi
tiÒn, nÒn kinh tÕ, còng nh b¶n th©n Ng©n hµng. Th«ng qua ho¹t ®éng nµy mµ
Ng©n hµng cã thÓ tËp hîp ®îc c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi, nhá bÐ, ph©n t¸n t¹m
thêi cha sö dông víi c¸c thêi h¹n hÕt søc kh¸c nhau thµnh nguån tiÒn lín tµi
trî cho nÒn kinh tÕ, hoÆc cho c¸c c¸ nh©n cã nhu cÇu sö dông. ®iÒu khã kh¨n
nhÊt mµ Ng©n hµng ph¶i thùc hiÖn lµ sö dông c¸c kho¶n tiÒn göi cã thêi h¹n
rÊt kh¸c nhau ®Ó cho vay nh÷ng mãn cã thêi h¹n x¸c ®Þnh,v× thÕ mµ Ng©n
hµng ph¶i qu¶n lÝ tèt thêi h¹n cña c¸c nguån vèn cña m×nh th× míi duy tr× ®îc
ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, tr¸nh ®îc nh÷ng rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n. ViÖc
tËp hîp ®îc nh÷ng nguån tiÒn nhµn rçi trong d©n chóng ®Ó ®a vµo kinh
doanh ®· gãp phÇn tiÕt kiÖm vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lùc cña nÒn kinh tÕ.
Ngoµi ra ho¹t ®éng nhËn tiÒn göi cña Ng©n hµng còng gãp phÇn tiÕt kiÖm chi
phÝ lu th«ng tiÒn tÖ. §Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nÕu d©n chóng cã
thãi quen göi tiÒn vµo Ng©n hµng ®Ó sö dông c¸c dÞch vô cña Ng©n hµng th×
®iÒu nµy sÏ gãp phÇn gióp chÝnh phñ qu¶n lÝ ®îc thu nhËp cña ngêi d©n.
Mét trong nh÷ng nguån vèn kh«ng kÐm phÇn quan träng, lµ nguån vèn
ph¸t hµnh k× phiÕu, tr¸i phiÕu. ViÖc ph¸t hµnh k× phiÕu hay tr¸i phiÕu phô
thuéc vµo quy m« vèn cÇn huy ®éng , thêi gian huy ®éng vèn, c¬ cÊu nî vµ tµi
s¶n cña Ng©n hµng.
C¸c ho¹t ®éng huy ®éng nguån vèn trªn ®©y h×nh thµnh nªn tµi s¶n nî
cña Ng©n hµng vµ Ng©n hµng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm chi tr¶ ®èi víi tÊt c¶ c¸c
nguån vèn huy ®éng ®îc theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Quy m« vµ c¬ cÊu
nguån vèn quyÕt ®Þnh ®Õn ho¹t ®éng cña Ng©n hµng. Do ®ã qu¶n lÝ nguån vèn
phï hîp vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ lµ mét vÊn ®Ò mang tÝnh chiÕn lîc ®èi
víi mçi Ng©n hµng .
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
2.2. Ho¹t ®éng sö dông vèn:
Khi ®· huy ®éng ®îc vèn råi, n¾m trong tay mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh th× c¸c
Ng©n hµng th¬ng m¹i ph¶i lµm nh thÕ nµo ®Ó hiÖu qu¶ ho¸ nh÷ng nguån
nµy, nghÜa lµ t×m c¸ch ®Ó nh÷ng kho¶n tiÒn ®ã ®îc ®Çu t ®óng n¬i, ®óng
chç, cã hiÖu qu¶, an toµn, ®em l¹i nhiÒu lîi nhuËn cho Ng©n hµng. Vµ ho¹t
®éng sö dông vèn cña Ng©n hµng b»ng nh÷ng c¸ch sau: Ng©n hµng ®· tµi trî
l¹i cho nÒn kinh tÕ díi d¹ng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vay, hoÆc Ng©n hµng ®Çu
t trùc tiÕp, Ng©n hµng tham gia gãp vèn cïng kinh doanh hay cho thuª tµi
s¶n,Ng©n hµng göi tiÒn t¹i c¸c Ng©n hµng kh¸c- t¹i Ng©n hµng Nhµ nícnh÷ng tæ chøc tÝn dông kh¸c, Ng©n hµng ®Çu t trªn thÞ trêng chøng kho¸n ,
Ng©n hµng n¾m gi÷ chøng kho¸n v× chóng mang l¹i thu nhËp cho Ng©n hµng
vµ cã thÓ b¸n ®i ®Ó ra t¨ng ng©n quü khi cÇn thiÕt... Nh÷ng ®èi tîng tµi trî
kh«ng chØ cã c¸c tæ chøc kinh tÕ thùc hiÖn ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th¬ng
m¹i mµ cßn cã c¶ c¸c c¸ nh©n tiªu dïng, thËm chÝ ChÝnh phñ còng ®îc Ng©n
hµng tµi trî díi nh÷ng h×nh thøc : Ng©n hµng th¬ng m¹i mua tÝn phiÕu kho
b¹c, tr¸i phiÕu cña chÝnh phñ trªn thÞ trêng tiÒn tÖ. Sù ph¸t triÓn cña ho¹t
®éng cho vay, ®· gióp Ng©n hµng cã vÞ trÝ ngµy cµng quan träng trong sù ph¸t
triÓn cña nÒn kinh tÕ. H¬n n÷a th«ng qua ho¹t ®éng cho vay, Ng©n hµng
th¬ng m¹i cã kh¶ n¨ng “t¹o tiÒn” hay më réng lîng tiÒn cung øng. Tuy
nhiªn ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n hµng chøa ®ùng nhiÒu yÕ tè rñi ro nªn
Ng©n hµng thêng ¸p dông c¸c nguyªn t¾c ho¹t ®éng vµ qu¶n lý tiÒn vay mét
c¸ch chÆt chÏ.
L·i thu ®îc tõ ho¹t ®éng cho vay, Ng©n hµng sÏ dïng nã ®Ó tr¶ l·i suÊt
cho nguån vèn ®· huy ®éng vµ ®i vay, thanh to¸n nh÷ng chi phÝ trong ho¹t
®éng, phÇn cßn l¹i sÏ lµ lîi nhuËn cña Ng©n hµng. Cho vay lµ ho¹t ®éng kinh
doanh chñ chèt cña Ng©n hµng th¬ng m¹i ®Ó t¹o ra lîi nhuËn, chØ cã l·i suÊt
thu ®îc tõ cho vay míi bï næi chi phÝ dù tr÷, chi phÝ kinh doanh vµ qu¶n lý,
chi phÝ vèn tr«i næi, chi phÝ thuÕ c¸c lo¹i vµ chi phÝ rñi ro ®Çu t .
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, lîng cho vay cña Ng©n hµng th¬ng m¹i
ngµy cµng t¨ng nhanh vµ lo¹i h×nh cho vay còng trë nªn v« cïng phong phó vµ
®a d¹ng. T¹i hÇu hÕt c¸c níc c«ng nghiªp trong nhãm nh÷ng níc hµng ®Çu
thÕ giíi, cho vay cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ®· chuyÓn dÇn tõ cho vay
ng¾n h¹n sang cho vay dµi h¹n. Ngîc l¹i, ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, cho vay
ng¾n h¹n vÉn chiÕm bé phËn lín h¬n cho vay dµi h¹n, xuÊt ph¸t tõ chç thiÕu
an toµn cho c¸c kho¶n ®Çu t dµi h¹n (trong ®ã cã c¸c t¸c nh©n chñ yÕu nh
t×nh h×nh t¨ng trëng, l¹m ph¸t,...)
So víi ho¹t ®éng cho vay th× ho¹t ®éng ®Çu t cña Ng©n hµng cã quy m«
vµ tû träng nhá h¬n trong môc tµi s¶n sinh lêi cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Ph¶i
sang ®Õn nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XIX c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i míi quan t©m
më réng ho¹t ®éng cña m×nh sang lÜnh vùc ®Çu t vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp.
So víi ho¹t ®éng cho vay ho¹t ®éng ®Çu t ®em l¹i thu nhËp cao h¬n nhng rñi
ro cao h¬n do thu nhËp tõ ho¹t ®éng ®Çu t kh«ng ®îc x¸c ®Þnh tríc v× ph¶i
phô thuéc vµo hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ Ng©n hµng ®Çu t
vµo. Ngoµi ra th× trong ho¹t ®éng ®Çu t , Ng©n hµng ®îc lùa chän doanh
môc ®Çu t cã lîi nhÊt cho m×nh.
Bªn c¹nh ho¹t ®éng cho vay vµ ®Çu t, Ng©n hµng cã thÓ tham gia vµo thÞ
trêng chøng kho¸n tuú quy ®Þnh cña tõng quèc gia. Ng©n hµng th¬ng m¹i cã
thÓ tham gia nh mét ngêi cung cÊp hµng ho¸ cho thÞ trêng chøng kho¸n
hay ®ãng vai trß lµ nhµ ®Çu t, mua b¸n chøng kho¸n v× môc tiªu kiÕm lêi cho
chÝnh Ng©n hµng. HoÆc thùc hiÖn kinh doanh chøng kho¸n th«ng qua uû th¸c
cña kh¸ch hµng.
2.3. Ng©n hµng thùc hiÖn c¸c dÞch vô trung gian
Ngoµi hai ho¹t ®éng c¬ b¶n lµ ho¹t ®éng huy ®éng vèn vµ ho¹t ®éng sö
dông vèn th× Ng©n hµng th¬ng m¹i còng thùc hiÖn c¸c dÞch vô trung gian cho
kh¸ch hµng cña m×nh. C¸c dÞch vô nµy ®îc coi lµ ho¹t ®éng trung gian bëi v×
khi thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nµy Ng©n hµng kh«ng ®øng vai trß lµ con nî hay
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
chñ nî mµ ®øng ë vÞ trÝ trung gian ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu kh¸ch hµng vÒ dÞch vô
mµ kh¸ch hµng cÇn.
Ngµy nay, c¸c dÞch vô cña Ng©n hµng kh«ng ngõng ph¸t triÓn c¶ vÒ sè
lîng vµ chÊt lîng, c¸c dÞch vô ngµy cµng ®a d¹ng. Ho¹t ®éng trung gian
gåm rÊt nhiÒu lo¹i dÞch vô kh¸c nhau: nh dÞch vô thu hé chi hé cho kh¸ch
hµng cã tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng, dÞch vô chuyÓn kho¶n tõ tµi kho¶n
nµy tõ tµi kho¶n nµy ®Õn tµi kho¶n kh¸c ë cïng mét Ng©n hµng hay ë hai Ng©n
hµng kh¸c nhau; dÞch vô t vÊn cho kh¸ch hµng c¸c vÊn ®Ò tµi chÝnh, dich vô
gi÷ hé c¸c chøng tõ, vËt quý gi¸ dÞch vô chi l¬ng cho c¸c doanh nghiÖp cã
nhu cÇu; dÞch vô khÊu trõ tù ®éng. §©y lµ nh÷ng kho¶n chi thêng xuyªn
trong th¸ng, nÕu kh«ng cã dÞch vô nµy kh¸ch hµng sÏ tèn nhiÒu thêi gian vµ
phiÒn to¸i khi thanh to¸n c¸c kho¶n nµy, cung cÊp c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n
kh«ng dïng tiÒn mÆt.
NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn, c¸c dÞch vô Ng©n hµng theo ®ã còng ph¸t
triÓn theo ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng cña c«ng chóng thùc hiÖn
nghiÖp vô trung gian mang tÝnh dÞch sÏ ®em l¹i cho Ng©n hµng nh÷ng kho¶n
thu nhËp kh¸ quan träng. §iÒu cÇn lu ý lµ dÞch vô Ng©n hµng sÏ gióp Ng©n
hµng ph¸t triÓn toµn diÖn.T¹i c¸c níc ph¸t triÓn, c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i
c¹nh tranh víi nhau b»ng con ®êng “phi gi¸”, tøc lµ lu«n cã nh÷ng dÞch vô
míi cung cÊp tiÖn nghi cho kh¸ch hµng, kh«ng ngõng t×m tßi nh÷ng dÞch vô
míi cung cÊp tiÖn nghi cho kh¸ch hµng. DÞch vô Ng©n hµng cµng ph¸t triÓn,
thÓ hiÖn x· héi cµng v¨n minh, nÒn c«ng nghiÖp cµng ph¸t triÓn. Lîi nhuËn c¸c
Ng©n hµng kh«ng chØ ë nghiÖp vô cho vay, mµ ph©n nöa tõ c¸c ho¹t ®éng dÞch
vô mang l¹i, nhng l¹i lµ lÜnh vùc Ýt rñi ro.
Ba lÜnh vùc ho¹t ®éng huy ®éng vèn, ho¹t ®éng cho vay, thùc hiÖn c¸c
dÞch vô trung gian lµ c¸c ho¹t ®éng c¬ b¶n cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Ba dÞch
vô ®ã cã quan hÖ mËt thiÕt, t¸c ®éng hç trî thóc ®Èy nhau ph¸t triÓn, t¹o uy tÝn
cho Ng©n hµng. Cã huy ®éng vèn th× míi cã nghiÖp vô cho vay, cho vay cã
hiÖu qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ th× míi cã nguån vèn ®Ó huy ®éng vµo, ®ång thêi
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
muèn cho vay vµ huy ®éng vèn tèt th× Ng©n hµng ph¶i lµm tèt vai trß chung
gian, chÝnh sù kÕt hîp ®ång bé ®ã t¹o thµnh quy luËt trong ho¹t ®éng cña
Ng©n hµng vµ t¹o thµnh xu híng kinh doanh tæng hîp ®a n¨ng cña c¸c Ng©n
hµng th¬ng m¹i .
II. Vai trß cña ho¹t ®éng cho vay
Ho¹t ®éng cho vay lµ mét phÇn cña ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng.
Ho¹t ®éng nµy ra ®êi tõ buæi ®Çu cña Ng©n hµng vµ ®· trë thµnh mét trong hai
nhiÖm vô c¬ b¶n cña Ng©n hµng. §©y còng lµ ngiÖp vô kinh doanh chñ yÕu
cña Ng©n hµng bëi v× chØ cã l·i cho vay míi bï ®¾p l¹i c¸c chi phÝ ph¸t sinh
cña Ng©n hµng nh chi phÝ trung gian, chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ dù tr÷... thùc tÕ
trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña Ng©n hµng cho thÊy lîi nhuËn tõ c¸c kho¶n cho
vay chiÕm phÇn lín thu nhËp cña Ng©n hµng, lîng tiÒn göi t¨ng lªn ®¸ng kÓ,
c¸c h×nh thøc cho vay còng phong phó.
Cho vay lµ ho¹t ®éng chñ yÕu cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Khi ®Þnh nghÜa
vÒ ho¹t ®éng cho vay, cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau, nhng nãi tãm l¹i, cã
thÓ ®Þnh nghÜa ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n hµng lµ ho¹t ®éng cung øng tiÒn
cho tÊt c¶ c¸c kh¸ch hµng cã nhu cÇu vÒ tiÒn ®Ó phôc vô cho môc ®Ých s¶n xuÊt
kinh doanh hay tiªu dïng.
Vµ ho¹t ®éng cho vay víi vÞ trÝ kh¸ quan träng cña m×nh cã vai trß nh
sau:
*Ho¹t ®éng cho vay mang l¹i lîi nhuËn lín cho Ng©n hµng vµ thóc
®Èy c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña Ng©n hµng:
Ho¹t ®éng cho vay lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng lín cña Ng©n hµng
doanh thu tõ ho¹t ®éng nµy thêng chiÕm 70% doanh thu, ë c¸c níc ph¸t
triÓn, hay ®Õn 90% doanh thu cña Ng©n hµng, ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.
HiÖn nay 80% doanh thu cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ tõ ho¹t ®éng
tÝn dông, mµ ho¹t ®éng cho vay chiÕm tû träng lín.
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
MÆt kh¸c, nhê cã ho¹t ®éng cho vay, mµ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cã thÓ vay cña
Ng©n hµng ®Ó ®Çu t cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, lîi nhuËn thu ®îc
kh«ng nh÷ng doanh nghiÖp ®ñ tiÒn tr¶ cho Ng©n hµng mµ cßn cã tiÒn göi vµo
Ng©n hµng, nghÜa lµ lµm t¨ng ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña Ng©n hµng. MÆt
kh¸c khi s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn, x· héi ph¸t triÓn th× c¸c ho¹t ®éng
dÞch vô cña Ng©n hµng còng ph¸t triÓn.
* Ho¹t ®éng cho vay gãp phÇn ®iÒu hoµ cung- cÇu dÞch vô hµng ho¸:
Doanh nghiÖp muèn s¶n xuÊt kinh doanh, hoÆc më réng s¶n xuÊt kinh
doanh mµ thiÕu vèn th× doanh nghiÖp ph¶i vay vèn cña Ng©n hµng. Nhng
doanh nghiÖp chØ thu ®îc lîi nhuËn còng nh cã kh¶ n¨ng tr¶ nî Ng©n hµng
khi doanh nghiÖp tiªu thô ®îc hÕt sè s¶n phÈm hµng ho¸ ®· s¶n xuÊt ra, hay
ph¶i cã mét bé phËn nh÷ng ngêi tiªu dïng mua vµ cã kh¶ n¨ng mua s¶n
phÈm ®ã.
VÒ phÝa ngêi tiªu dïng, víi mét møc thu nhËp nhÊt ®Þnh, hä kh«ng thÓ
cã ®ñ sè tiÒn ®Ó mua hµng ho¸ m×nh muèn. Hä chØ cã ®ñ kh¶ n¨ng mua sau
mét thêi gian dµi tÝch luü. §ã lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn chu k× tuÇn hoµn vµ
lu©n chuyÓn vèn cña doanh nghiÖp bÞ ngng trÖ. Doanh nghiÖp sÏ kh«ng thu
håi ®ñ tiÒn ®Ó thùc hiÖn vßng quay s¶n xuÊt.
Do ®ã Ng©n hµng cho vay lµ gi¶i ph¸p cã lîi ®«i bªn.
Ng©n hµng cho doanh nghiÖp vay sÏ thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh, th× sÏ
cã nhiÒu hµng ho¸. Ng©n hµng cho ngêi tiªu dïng vay sÏ tho¶ m·n nhu cÇu
hµng ho¸. Nh vËy ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n hµng ®· gãp phÇn ®iÒu hoµ
cung cÇu s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô cho nÒn kinh tÕ.
* Ho¹t ®éng cho vay gãp phÇn ®iÒu tiÕt vµ ph©n phèi c¸c nguån vèn:
vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ vËn ®éng liªn
tôc vµ biÓu hiÖn qua c¸c h×nh thøc kh¸c nhau qua mçi giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, t¹o thµnh chu k× tuÇn hoµn vµ lu©n chuyÓn vèn, ®iÓm xuÊt ph¸t vµ kÕt
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
thóc cña mét vßng tuÇn hoµn nµy thÓ hiÖn díi d¹ng tiÒn tÖ. Trong qu¸ tr×nh
s¶n xu©t kinh doanh, ®Ó duy tr× ho¹t ®éng liªn tôc ®ßi hái nguån vèn cña
doanh nghiÖp lu«n ®ång thêi tån t¹i ë ba giai ®o¹n: dù tr÷- s¶n xuÊt- lu th«ng.
Tõ ®ã x¶y ra hiÖn tîng thõa, thiÕu vèn t¹m thêi: t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh
cã nh÷ng ®¬n vÞ kinh tÕ cã vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi (thõa vèn) vµ cã
nh÷ng ®¬n vÞ t¹m thêi thiÕu vèn. §©y lµ hiÖn tîng mang tÝnh chÊt t¹m thêi
nhng x¶y ra thêng xuyªn vµ phæ biÕn trong bÊt k× nÒn kinh tÕ nµo, lµm n¶y
sinh nhu cÇu ngµy cµng bøc thiÕt ph¶i gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò ®iÒu hoµ vèn.
Ng©n hµng th¬ng m¹i víi vai trß lµ mét trung gian tµi chÝnh ®øng ra tËp trung
ph©n phèi l¹i tiÒn tÖ, ®iÒu hoµ cung vµ cÇu vèn cho c¸c doanh nghiÖp, ®· gãp
phÇn ®iÒu tiÕt l¹i nguån vèn, t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
cña doanh nghiÖp kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n.
* Ho¹t ®éng cho vay gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo
híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
NhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, phÇn lín nguån vèn ®i vay tõ Ng©n hµng ®Ó b¾t
tay vµo ngµnh th¬ng m¹i dÞch vô chiÕm tû träng lín (VÝ dô kinh tÕ ngoµi
quèc doanh chiÕm tíi trªn 70%). Do vËy b»ng c¸c chÝnh s¸ch cho vay, ®Þnh
híng chung cña nhµ níc gãp phÇn t¹o cho nÒn kinh tÕ mét c¬ cÊu kinh tÕ
hîp lý, c©n ®èi.
B»ng nh÷ng c«ng cô tÝn dông Ng©n hµng, Ng©n hµng cã thÓ cho vay u
®·i nh÷ng nghµnh nghÒ cÇn thiÕt ®Ó phï hîp víi chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ
cña §¶ng vµ nhµ níc trong tõng giai ®o¹n cô thÓ.
* Ho¹t ®éng cho vay gãp phÇn gióp c¸c thµnh phÇn kinh tÕ më réng
øng dông c«ng nghÖ míi
Víi nh÷ng doanh nghiÖp tr×nh ®é trang bÞ kÜ thuËt cßn thÊp kÐm, c«ng
nghÖ thÊp kÐm, ch¾p v¸, thiÕu ®ång bé lµm gi¶m u thÕ cña c¸c doanh nghiÖp ,
lµm cho c¸c doanh nghiÖp ®ã kÐm ph¸t triÓn. Th«ng qua vèn vay cña Ng©n
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
hµng, doanh nghiÖp dïng ®ång vèn nµy ®Ó ®Çu t, t×m kiÕm nh÷ng c«ng nghÖ
hiÖn ®¹i, ®æi míi d©y truyÒn s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, t¹o ra
nhiÒu s¶n phÈm tho¶ m·n nhu cÇu trong vµ ngoµi níc. Nh vËy ho¹t ®éng cho
vay më réng øng dông c«ng nghÖ míi vµo c¸c doanh nghiÖp, th«ng qua ®ã
gióp doanh nghiÖp s¶n xuÊt ngµy cµng cã hiÖu qu¶, më réng s¶n xuÊt kinh
doanh.
III. C¸c h×nh thøc cho vay cña Ng©n hµng th¬ng m¹i
1. Dùa theo môc ®Ých sö dông tiÒn vay cã 2 h×nh thøc cho vay lµ cho
vay tiªu dïng vµ cho vay ®Ó kinh doanh.
* Cho vay tiªu dïng:
Môc ®Ých cña lo¹i cho vay nµy lµ ngêi ®i vay ph¶i sö dông tiÒn vay vµo
viÖc tiªu dïng, mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh nh»m môc ®Ých phôc vô lîi Ých c¸
nh©n. Khi thùc hiÖn h×nh thøc cho vay nµy, c¸n bé tÝn dông ®· ph¶i tÝnh ®Õn
nguån tiÒn ®îc dïng tr¶ nî Ng©n hµng chÝnh lµ thu nhËp c¸ nh©n cña ngêi
vay tiÒn. H×nh thøc cho vay nµy chØ míi xuÊt hiÖn vµo ®Çu thÕ kû XX, khi nÒn
kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn vµ nh÷ng cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ x¶y ra, khiÕn
giíi t b¶n s¶n xuÊt ®· ph¶i bá ®i bao nhiªu hµng ho¸ khi mµ nhu cÇu tiªu
dïng cã nhng kh«ng cã cÇu thùc sù. H×nh thøc phæ biÕn nhÊt cña lo¹i h×nh
nµy lµ cho vay tr¶ gãp, mét lo¹i h×nh ®· ®îc ¸p dông rÊt thµnh c«ng ë c¸c
níc ph¸t triÓn. Ng©n hµng cã thÓ cho c¸c c«ng chøc vay ®Ó hä mua s¾m « t«,
xe m¸y, tr¶ gãp nhµ. ë c¸c níc ph¬ng T©y vµ Mü th× mét ngêi cã thÓ mua
« t« ®Ó ®i l¹i trë lªn rÊt dÔ dµng trong khi tµi kho¶n cña anh ta kh«ng cÇn ph¶i
cã 100% hay 50% gi¸ trÞ cña chiÕc xe ®ã. §iÒu nµy ®· gióp cho viÖc tiªu thô
hµng ho¸ trë lªn thuËn lîi h¬n, do vËy nã thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn.
* Cho vay ®Ó kinh doanh:
Môc ®Ých cña lo¹i cho vay nµy lµ Ng©n hµng cho c¸c doanh nghiÖp vay ®Ó
phôc vô ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, nh»m më réng s¶n xuÊt hay ®¸p øng
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
mét nhu cÇu nµo ®ã vÒ tiÒn cña doanh nghiÖp. Dùa vµo ®Æc ®iÓm cña tõng
ngµnh mµ Ng©n hµng sÏ thiÕt lËp c¸c ®iÒu kiÖn cho vay, ph¬ng thøc cho vay,
c¸ch thøc tr¶ nî dùa trªn nguån thu tiÒn b¸n hµng cña doanh nghiÖp. Cã thÓ
ph©n chia lo¹i h×nh nµy theo tiªu thøc cho vay doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ cho
vay th¬ng m¹i hay cã thÓ cho vay theo c¸c ngµnh nghÒ kinh tÕ: Cho vay
ngµnh c«ng nghiÖp, ngµnh n«ng nghiÖp, cho vay ngµnh dÞch vô.
2. Dùa theo thêi h¹n cho vay cã 2 h×nh thøc lµ cho vay ng¾n h¹n vµ
cho vay trung-dµi h¹n.
*Cho vay ng¾n h¹n:
H×nh thøc cho vay nµy nh»m tµi trî cho tµi s¶n lu ®éng hoÆc nhu cÇu sö
dông vèn ng¾n h¹n cña nhµ níc, doanh nghiÖp, hé s¶n xuÊt. Cho vay ng¾n
h¹n trong nh÷ng trêng hîp sau:
Ng©n hµng cho nhµ níc vay ®Ó tµi trî cho nhu cÇu chi tiªu cña nhµ níc.
H×nh thøc phæ biÕn hiÖn nay lµ Ng©n hµng mua tr¸i phiÕu do kho b¹c ph¸t
hµnh. Kh¶ n¨ng hoµn tr¶ cña nhµ níc rÊt cao, song còng kh«ng lo¹i trõ cã
nh÷ng trêng hîp Nhµ níc mÊt kh¶ n¨ng chi tr¶ khi ®Õn h¹n.
Ng©n hµng cho vay ®èi víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh nh c¸c Ng©n hµng, c¸c
c«ng ty tµi chÝnh, quü tÝn dông nh»m ®¸p øng nhu cÇu thanh kho¶n. Mét sè
c«ng ty chøng kho¸n vay vèn ng¾n h¹n cña Ng©n hµng th¬ng m¹i trong qu¸
tr×nh b¶o l·nh vµ ph©n phèi chøng kho¸n cho c«ng ty ph¸t hµnh. PhÇn lín c¸c
kho¶n cho vay nµy ®Òu dùa trªn uy tÝn cña ngêi vay.
Ng©n hµng cho vay ®èi víi doanh nghiÖp nh»m tµi trî nhu cÇu vèn t¨ng
thªm cho s¶n xuÊt kinh doanh. Doanh nghiÖp lµ kh¸ch hµng chiÕm sè lîng
®«ng nhÊt cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i. PhÇn lín c¸c kho¶n cho vay nµy cã
thÕ chÊp hoÆc cÇm cè tµi s¶n.
C¸c doanh nghiÖp b¸n lÎ, chÕ biÕn thùc phÈm, s¶n xuÊt hµng theo thêi vô
lµ kh¸ch hµng chñ yÕu cña Ng©n hµng.
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
C¸c doanh nghiÖp cÇn vay Ng©n hµng ®Ó x©y dùng, më réng c¶i tiÕn söa
ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh. C¸c kho¶n vay nµy cã thêi h¹n díi mét n¨m.
Ng©n hµng tµi trî cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu.
Ng©n hµng cho vay ®Ó ph¸t triÓn ®Êt ®èi víi c¸c c«ng tr×nh x©y dùng vµ
ph¸t triÓn ®« thÞ.
Ng©n hµng cho vay ®èi víi ngêi tiªu dïng.
*Cho vay trung vµ dµi h¹n:
Doanh nghiÖp cã nhu cÇu vay trung vµ dµi h¹n ®Ó mua trang thiÕt bÞ, x©y
dùng, c¶i tiÕn kÜ thuËt, mua c«ng nghÖ víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa
häc c«ng nghÖ, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, nhu cÇu vèn trung vµ dµi h¹n ngµy
cµng cao.
Nhµ níc vay trung vµ dµi h¹n ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn.
Ng©n hµng mua c¸c tr¸i phiÕu trung vµ dµi h¹n doanh nghiÖp nh»m tµi trî
cho c¸c qu¸ tr×nh h×nh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh. K× h¹n vµ kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi
cña tr¸i phiÕu, l·i suÊt tr¸i phiÕu, t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp , c¸c kÕ
ho¹ch t¬ng lai ®Òu ®îc Ng©n hµng tÝnh to¸n khi mua tr¸i phiÕu.
Khi kh¸ch hµng cã kÕ ho¹ch mua s¾m, x©y dùng tµi s¶n cè ®Þnh, nh»m
thùc hiÖn dù ¸n nhÊt ®Þnh, cã thÓ xin vay Ng©n hµng. Mét trong nh÷ng yªu
cÇu cho vay cña Ng©n hµng lµ ngêi vay ph¶i x©y dùng dù ¸n, thÓ hiÖn môc
®Ých, kÕ ho¹ch ®Çu t, còng nh qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n (s¶n xuÊt kinh
doanh). ThÈm ®Þnh dù ¸n lµ ®iÒu kiÖn ®Ó Ng©n hµng quyÕt ®Þnh phÇn vèn cho
vay vµ x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng hoµ tr¶ cña doanh nghiÖp
3. Dùa theo h×nh thøc ®¶m b¶o cña c¸c kho¶n vay cã 2 h×nh thøc cho
vay lµ cho vay cã ®¶m b¶o vµ cho vay kh«ng cã ®¶m b¶o.
*Cho vay cã ®¶m b¶o :
§©y lµ nh÷ng kho¶n cho vay mµ bªn c¹nh viÖc cho kh¸ch hµng vay vèn,
Ng©n hµng cßn n¾m gi÷ tµi s¶n cña ngêi vay víi môc ®Ých xö lý tµi s¶n ®ã ®Ó
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
thu håi vèn vay khi ngêi ®i vay vi ph¹m hîp ®ång tÝn dông. Qu¸ tr×nh cung
øng vèn cña Ng©n hµng th¬ng m¹i, kh«ng kÓ díi h×nh thøc nµo ®Òu lµm t¨ng
khèi lîng tiÒn vµo nÒn kinh tÕ, lµm t¨ng khèi lîng hµng ho¸ trªn thÞ trêng.
Ngoµi ra khi thùc hiÖn viÖc cho vay Ng©n hµng kh«ng trùc tiÕp qu¶n lý nguån
vèn cña m×nh v× thÕ cã rÊt nhiÒu rñi ro x¶y ra, nguy c¬ kh«ng thu håi ®ñ vèn
vay lµ rÊt cao v× thÕ c¸c Ng©n hµng khi cho vay thêng yªu cÇu ngêi vay ph¶i
cã tµi s¶n b¶o ®¶m cho kho¶n vay.
Trong cho vay kinh doanh nguån thu lîi thø nhÊt lµ doanh thu ®èi víi vay
vèn lu ®éng, hoÆc lµ khÊu hao, lîi nhuËn ®èi víi nh÷ng kho¶n vay trung vµ
dµi h¹n. Cho vay tiªu dïng nguån thu nî thø nhÊt cña Ng©n hµng lµ thu nhËp
c¸ nh©n nh tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n thu nhËp tµi chÝnh vµ c¸c kho¶n thu nhËp
kh¸c. Khi ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng, nÕu Ng©n hµng nhËn thÊy lµ
nguån thu nhËp thø nhÊt kh«ng cã c¬ së ch¾c ch¾n th× Ng©n hµng ph¶i yªu cÇu
thiÕt lËp thªm chÝnh s¸ch ph¸p lý ®Ó cã thªm nguån thu nî thø hai, chÝnh lµ tµi
s¶n ®¶m b¶o cho kho¶n vay ®ã.
*C¸c kho¶n cho vay kh«ng cã ®¶m b¶o :
Lµ kho¶n cho vay mµ Ng©n hµng kh«ng n¾m gi÷ tµi s¶n cña ngêi ®i vay
®Ó xö lý nh»m thu håi nî mµ thay vµo ®ã lµ ®iÒu kiÖn rµng buéc kh¸c khi ký
hîp ®ång tÝn dông. Nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy cã thÓ lµ: ngêi ®i vay kh«ng ®îc
giao dÞch víi Ng©n hµng nµo kh¸c, ho¹t ®éng kinh doanh cña ngêi ®i vay
ph¶i ®îc Ng©n hµng qu¶n lý. Cã nh vËy Ng©n hµng míi qu¶n lý ®îc t×nh
h×nh tµi chÝnh cña ngêi ®i vay.
Th«ng thêng chØ cã nh÷ng kh¸ch hµng cã quan hÖ l©u n¨m víi Ng©n
hµng hoÆc nh÷ng kh¸ch hµng cã uy tÝn, hay nh÷ng kh¸ch hµng mµ Ng©n hµng
cã tham gia gãp vèn vµo th× míi ®îc cho vay kh«ng cã ®¶m b¶o.
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
4. Dùa theo h×nh thøc h×nh thµnh kho¶n vay cã hai h×nh thøc cho vay lµ
cho vay trùc tiÕp vµ cho vay gi¸n tiÕp.
*Cho vay trùc tiÕp:
PhÇn lín cho vay cña Ng©n hµng lµ cho vay trùc tiÕp. §©y lµ c¸c kho¶n
cho vay khi kh¸ch hµng trùc tiÕp ®Õn Ng©n hµng vµ xin vay vèn. Ng©n hµng
trùc tiÕp chuyÓn giao tiÒn cho kh¸ch hµng sö dông trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu kiÖn
mµ hai bªn tho¶ thuËn.
Khi kh¸ch hµng cã tµi s¶n thÕ chÊp, cã uy tÝn cao mµ kh«ng cÇn ph¶i
th«ng qua trung gian nµo th× hä thêng vay trùc tiÕp Ng©n hµng.
* Cho vay gi¸n tiÕp
§©y lµ h×nh thøc cho vay th«ng qua c¸c tæ chøc trung gian. Ng©n hµng
cho vay qua c¸c tæ, ®éi, héi, nhãm, nh nhãm s¶n xuÊt héi n«ng d©n, héi cùu
chiÕn binh, héi phô n÷ ...C¸c tæ chøc nµy thêng xuyªn liªn kÕt c¸c thµnh viªn
theo mét môc ®Ých riªng, song chñ yÕu ®Òu hç trî lÉn nhau, b¶o vÖ quyÒn lîi
cho mçi thµnh viªn. V× vËy viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ, lµm giÇu, xo¸ ®ãi gi¶n
nghÌo lu«n ®îc c¸c trung gian rÊt quan t©m.
Ng©n hµng còng cã thÓ cho vay th«ng qua ngêi b¸n lÎ c¸c s¶n phÈm ®Çu
vµo cña qu¸ tr×mh s¶n xuÊt. ViÖc cho vay theo c¸ch nµy sÏ h¹n chÕ ngêi vay
sö dông tiÒn sai môc ®Ých.
Cho vay gi¸n tiÕp thêng ®îc ¸p dông ®èi víi thÞ trêng cã nhiÒu mãn
vay nhá, ngêi vay ph©n t¸n, c¸ch xa Ng©n hµng. Trong trêng hîp nh vËy
cho vay trung gian cã thÓ tiÕt kiÖm chi phÝ cho vay ( ph©n tÝch, gi¸m s¸t, thu
nî ...)
Cho vay trung gian ®Òu nh»m gi¶m bít rñi ro chi phÝ cña Ng©n hµng. Tuy
nhiªn nã còng béc lé c¸c khiÕm khuyÕt. NhiÒu trung gian ®· lîi dông vÞ thÕ
cña m×nh vµ nÕu Ng©n hµng kh«ng kiÓm so¸t tèt sÏ t¨ng l·i suÊt ®Ó cho vay l¹i
hoÆc gi÷ lÊy sè tiÒn cña c¸c thµnh viªn kh¸c cho riªng m×nh. C¸c nhµ b¸n lÎ cã
thÓ lîi dông ®Ó b¸n hµng kÐm chÊt lîng hoÆc víi gi¸ cho ngêi vay vèn.
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
IV. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n
hµng th¬ng m¹i.
1. C¸c nh©n tè ¶nh hëng thuéc vÒ b¶n th©n Ng©n hµng.
Ho¹t ®éng cho vay Ng©n hµng ngµy cµng t¨ng cêng phô thuéc phÇn lín
vµo c¸c nh©n tè t¹o nªn søc m¹nh cña Ng©n hµng.
* Nguån vèn cña Ng©n hµng:
Mét Ng©n hµng còng nh mét doanh nghiÖp, muèn tiÕn hµnh ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh th× ph¶i cã vèn. Hai nguån vèn chñ yÕu cña Ng©n hµng lµ
vèn tù cã vµ vèn huy ®éng.
Ng©n hµng th¬ng m¹i n»m trong hÖ thèng Ng©n hµng chÞu sù t¸c ®éng
cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, chÞu sù qu¶n lý cña Ng©n hµng trung ¬ng vµ tu©n thñ
c¸c qui ®Þnh cña luËt Ng©n hµng. Mét Ng©n hµng chØ ®îc huy ®éng mét sè
vèn gÊp 20 lÇn sè vèn tù cã. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ nÕu vèn tù cã cµng lín, kh¶
n¨ng ®îc phÐp huy ®éng vèn cµng cao, vµ Ng©n hµng cµng dÔ dµng h¬n trong
viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh.
§Æc ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n trong nguån vèn cña th¬ng m¹i vµ c¸c
doanh nghiÖp phi tµi chÝnh lµ c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i kinh doanh chñ yÕu
b»ng nguån vèn huy ®éng tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cßn c¸c doanh nghiÖp
kh¸c ho¹t ®éng b»ng nguån vèn tù cã lµ chÝnh.
Ta biÕt Ng©n hµng cho vay b»ng nguån vèn huy ®éng cña m×nh. Mµ ho¹t
®éng cho vay cña Ng©n hµng ngµy cµng ®îc t¨ng cêng, sè lîng vµ chÊt
lîng cho vay cµng lín khi mµ nguån vèn cña Ng©n hµng ph¶i lín m¹nh. khi
nguån vèn cña Ng©n hµng t¨ng trëng ®Òu ®Æn, hîp lý th× Ng©n hµng cã thªm
nhiÒu tiÒn cho kh¸ch hµng vay, ®iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ ho¹t ®éng cho vay
cña Ng©n hµng ®îc t¨ng cêng vµ më réng. Cßn nÕu lîng vèn Ýt th× kh«ng
®ñ tiÒn cho kh¸ch hµng vay, Ng©n hµng sÏ bá lì nhiÒu c¬ héi ®Çu t, lîi nhuËn
cña Ng©n hµng sÏ kh«ng cao vµ viÖc t¨ng cêng ho¹t ®éng cho vay sÏ bÞ h¹n
chÕ. Nhng nÕu vèn qu¸ nhiÒu, Ng©n hµng cho vay Ýt so víi lîng vèn huy
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
®éng (hÖ sè sö dông vèn thÊp) th× sÏ g©y ra hiÖn tîng tån ®äng vèn. Lîng
vèn tån ®äng nµy kh«ng sinh lêi vµ l·i suÊt ph¶i tr¶ cho nã sÏ lµm gi¶m lîi
nhuËn cña Ng©n hµng.
V× vËy viÖc nghiªn cøu t×nh h×nh huy ®éng vèn cña Ng©n hµng lµ quan
träng khi muèn t¨ng cêng ho¹t ®éng cho vay.
* ChÝnh s¸ch tÝn dông:
ChÝnh s¸ch tÝn dông bao gåm c¸c yÕu tè giíi h¹n møc cho vay ®èi víi
mét kh¸ch hµng, kú h¹n cña kho¶n vay, l·i suÊt cho vay vµ møc lÖ phÝ, ph¬ng
thøc cho vay, híng gi¶i quyÕt phÇn kh¸ch hµng vay vît giíi h¹n, xö lý c¸c
kho¶n vay cã vÊn ®Ò...tÊt c¶ c¸c yÕu tè ®ã cã t¸c dông trùc tiÕp vµ m¹nh mÏ
®Õn viÖc më réng cho vay cña Ng©n hµng. NÕu nh tÊt c¶ nh÷ng yÕu tè thuéc
chÝnh s¸ch tÝn dông ®óng ®¾n, hîp lý, linh ho¹t, ®¸p øng ®îc c¸c nhu cÇu ®a
d¹ng cña kh¸ch hµng vÒ vèn th× Ng©n hµng ®ã sÏ thµnh c«ng trong viÖc t¨ng
cêng ho¹t ®éng cho vay, nhng vÉn ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng tÝn dông.
Ngîc l¹i, nh÷ng yÕu tè nµy bÊt hîp lý, cøng nh¾c, kh«ng theo s¸t t×nh h×nh
thùc tÕ sÏ dÉn ®Õn khã kh¨n trong viÖc t¨ng cêng ho¹t ®éng cho vay cña
m×nh.
Ng©n hµng cµng ®a d¹ng ho¸ c¸c møc l·i suÊt phï hîp víi tõng lo¹i
kh¸ch hµng, tõng kú h¹n cho vay vµ chÝnh s¸ch kh¸ch hµng hÊp dÉn th× cµng
thu hót ®îc kh¸ch hµng, thùc tèt môc tiªu më réng ho¹t ®éng cho vay. Nhng
nÕu l·i suÊt kh«ng phï hîp qu¸ cao hay qu¸ thÊp, kh«ng cã l·i suÊt u ®·i th×
sÏ kh«ng thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng vµ nh vËy sÏ h¹n chÕ ho¹t ®éng cho
vay cña Ng©n hµng
* Th«ng tin tÝn dông
khã cã thÓ tëng tîng næi mét doanh trong m«i trêng lu«n biÕn ®éng
vµ c¹nh tranh gay g¾t nh ngµy nay mµ kh«ng cÇn ®Õn th«ng tin. Th«ng tin trë
thµnh vÊn ®Ò thiÕt yÕu, kh«ng thÓ thiÕu ®îc víi mäi doanh nghiÖp nãi chung,
Vò ThÞ Thu HiÒn- TCC 41A
55
- Xem thêm -