Tài liệu Giải pháp tín dụng ngân hàng nhằm phát triển dnv&n tại vp bank

tailieuonthi 1 Lêi më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi. Doanh nghiÖp võa vµ nhá (DNV&N) lµ mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng thÝch hîp ®èi víi nÒn kinh tÕ cña nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn mµ cßn ®Æc biÖt thÝch hîp víi nÒn kinh tÕ cña nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn. ë n­íc ta tr­íc ®©y, viÖc ph¸t triÓn c¸c DNV&N còng ®· ®­îc quan t©m, song chØ tõ khi cã ®­êng lèi ®æi míi kinh tÕ do §¶ng céng s¶n ViÖt Nam khëi x­íng th× c¸c doanh nghÞªp nµy míi thùc sù ph¸t triÓn nhanh c¶ vÒ sè vµ chÊt l­îng. Trong ®iÒu kiÖn cña nh÷ng b­íc ®i ban ®Çu thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, cã thÓ kh¼ng ®Þnh viÖc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn DNV&N lµ b­íc ®i hîp quy luËt ®èi víi n­íc ta. DNV&N lµ c«ng cô gãp phÇn khai th¸c toµn diÖn mäi nguån lùc kinh tÕ ®Æc biÖt lµ nh÷ng nguån tiÒm tµng s½n cã ë mçi ng­êi, mçi miÒn ®Êt n­íc. C¸c DNV&N ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß to lín cña m×nh trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ mµ quèc gia nµo còng ph¶i quan t©m chó ý ®Õn ®ã lµ: T¨ng tr­ëng kinh tÕ - gi¶i quyÕt viÖc lµm - h¹n chÕ l¹m ph¸p. Nh­ng ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn DNV&N ë n­íc ta ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt hµng lo¹t c¸c khã kh¨n mµ c¸c doanh nghiÖp nµy ®ang gÆp ph¶i liªn quan ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò. Trong ®ã khã kh¨n lín nhÊt, c¬ b¶n nhÊt, phæ biÕn nhÊt, lµm tiÒn ®Ò cho c¸c khã kh¨n nhÊt ®ã lµ thiÕu vèn s¶n xuÊt vµ ®æi míi c«ng nghÖ. VËy doanh nghiÖp nµy ph¶i t×m vèn ë ®©u trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng vèn ë ViÖt Nam ch­a ph¸t triÓn vµ b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp nµy khã ®¸p øng ®ñ ®iÒu kiÖn tham gia, chóng ta còng ch­a cã chÝnh s¸ch hç trî c¸c doanh nghiÖp nµy mét c¸c hîp lý. V× vËy ph¶i gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ vèn cho c¸c DNV&N ®· vµ ®ang lµ mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch mµ §¶ng, Nhµ n­íc, b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc tÝn dông còng ph¶i quan t©m gi¶i quyÕt. Thùc tÕ hiÖn nay cho thÊy nguån vèn tÝn dông ng©n hµng ®Çu t­ cho ph¸t triÓn DNV&N cßn rÊt h¹n chÕ v× c¸c DNV&N khã ®¸p øng ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn ng©n hµng vµ khi tiÕp cËn nguån vèn tÝn dông th× c¸c doanh nghiÖp l¹i sö tailieuonthi 2 dông vèn ch­a hîp lý vµ hiÖu qu¶. V× thÕ viÖc t×m ra gi¶i ph¸p tÝn dông nh»m ph¸t triÓn DNV&N ®ang lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc hiÖn nay cña c¸c NHTM. XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm ®ã vµ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c DNV&N hiÖn nay, sau mét thêi gian thùc tËp t¹i VP Bank (Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ViÖt Nam ) em ®· chän ®Ò tµi : “Gi¶i ph¸p tÝn dông ng©n hµng nh»m ph¸t triÓn DNV&N t¹i VP Bank 2. Môc ®Ých nghiªn cøu Xem xÐt mét c¸ch tæng qu¸t vµ cã hÖ thèng thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c DNV&N vµ viÖc ®Çu t­ tÝn dông cña VP Bank cho c¸c doanh nghiÖp nµy. §ång thêi ®Ò tµi còng ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p tÝn dông nh»m gãp phÇn ph¸t triÓn DNV&N trªn ph¹m vi ho¹t ®éng cña VP Bank. 3. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu §Ò tµi chän ho¹t ®éng tÝn dông cho c¸c DNV&N t¹i VP Bank trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµm ®èi t­îng nghiªn cøu 4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, luËn v¨n ®· sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu khoa häc ®Ó ph©n tÝch lý luËn gi¶i thùc tiÔn : Ph­¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, ph­¬ng ph¸p duy vËt lÞch sö, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ, ph­¬ng ph¸p tæng hîp thèng kª… 5. KÕt cÊu cña ®Ò tµi Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn th× luËn v¨n gåm ba ch­¬ng: Ch­¬ng I : Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña DNV&N trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng Ch­¬ng II : Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi DNV&N t¹i VP Bank Ch­¬ng III : Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ vÒ ho¹t ®éng tÝn dông nh»m ph¸t triÓn DNV&N t¹i VP Bank tailieuonthi 3 Ch­¬ng 1 vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi viÖc ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá tROng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 1.1. TÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 1.1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc tr­ng cña TÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 1.1.1.1 Kh¸i niÖm TÝn dông ng©n hµng TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng víi mét bªn lµ c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸ nh©n, hé gia ®×nh trong x· héi trong ®ã ng©n hµng gi÷ vai trß võa lµ ng­êi ®i vay, võa lµ ng­êi cho vay. 1.1.1.2 §Æc tr­ng cña tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng - TÝn dông lµ quan hÖ vay m­în dùa trªn c¬ së lßng tin. - TÝn dông lµ quan hÖ vay m­în cã thêi h¹n. - TÝn dông lµ quan hÖ vay m­în cã hoµn tr¶. 1.1.2 Ph©n lo¹i tÝn dông ng©n hµng 1.1.3. C¸c h×nh thøc tÝn dông ng©n hµng Theo ®iÒu 49 LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông th× c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc cÊp tÝn dông cho tæ chøc c¸ nh©n d­íi c¸c h×nh thøc cho vay, chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ kh¸c, b¶o l·nh, cho thuª tµi chÝnh vµ c¸c h×nh thøc kh¸c theo quy ®Þnh cña ng©n hµng nhµ n­íc. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, hiÖn nay c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®ang cung cÊp cho doanh nghiÖp nh÷ng h×nh thøc tÝn dông sau:  TÝn dông ng¾n h¹n gåm: ChiÕt khÊu th­¬ng phiÕu, cho vay thÊu chi, cho vay tõng lÇn  TÝn dông trung vµ dµi h¹n gåm : Cho vay theo dù ¸n, cho vay hîp vèn tailieuonthi 4  C¸c h×nh thøc tµi trî tÝn dông chuyªn biÖt gåm: Cho thuª tµi chÝnh, b¶o l·nh ng©n hµng 1.2- Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña DNV&N 1.2.1- Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ DNV&N trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 1.2.1.1- Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm DNV&N 1.2.1.1.1- Kh¸i niÖm - Kh¸i niÖm doanh nghiÖp: - Ph©n lo¹i doanh nghiÖp: Kh¸i niÖm chung DNV&N DNV&N lµ nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cã t­ c¸ch ph¸p nh©n kinh doanh v× môc ®Ých lîi nhuËn, cã quy m« doanh nghiÖp trong nh÷ng giíi h¹n nhÊt ®Þnh tÝnh theo c¸c tiªu thøc vèn, lao ®éng, doanh thu, gi¸ trÞ gia t¨ng thu ®­îc trong tõng thêi k× theo quy ®Þnh cña tõng quèc gia. Kh¸i niÖm DNV&N ë ViÖt Nam nh­ sau: Lµ nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ, cã quy m« vÒ vèn hoÆc lao ®éng tho¶ m·n c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ ®èi víi tõng ngµnh nghÒ t­¬ng øng víi tõng thêi ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. 1.2.1.1.2. §Æc ®iÓm cña DNV&N - DNV&N tån t¹i vµ ph¸t triÓn ë mäi thµnh phÇn kinh tÕ. - DNV&N cã tÝnh n¨ng ®éng vµ linh ho¹t cao - DNV&N cã bé m¸y tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý gän nhÑ, cã hiÖu qu¶. - Vèn ®Çu t­ ban ®Çu thÊp, kh¶ n¨ng thu håi vèn nhanh - C¹nh tranh gi÷a nh÷ng DNV&N lµ c¹nh tranh hoµn h¶o - Bªn c¹nh nh÷ng ®Æc ®iÓm thÓ hiÖn ­u ®iÓm cña DNV&N th× cßn cã mét sè ®iÓm cßn h¹n chÕ.  VÞ thÕ trªn thÞ tr­êng thÊp, tiÒm lùc tµi chÝnh nhá nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp. tailieuonthi 5  Ýt cã kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Ó ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ gi¸ trÞ cao.  Ýt cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®µo t¹o nh©n c«ng, ®Çu t­ cho nghiªn cøu, thiÕt kÕ c¶i tiÕn c«ng nghÖ, ®æi míi s¶n phÈm.  Trong nhiÒu tr­êng hîp th­êng bÞ ®éng v× phô thuéc vµo h­íng ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp lín vµ tån t¹i nh­ mét bé phËn cña doanh nghiÖplín. 1.2.1.2. VÞ trÝ vµ vai trß cña DNV&N trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng - VÒ sè l­îng c¸c DNV&N chiÕm ­u thÕ tuyÖt ®èi. - DNV&N cã mÆt trong nhiÒu ngµnh nghÒ, lÜnh vùc vµ tån t¹i nh­ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña nÒn kinh tÕ mçi n­íc. - Sù ph¸t triÓn cña DNV&N gãp phÇn quan träng trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng môc tiªu kinh tÕ - x· héi 1.2.1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn DNV&N - Tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi - ChÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý - §éi ngò c¸c nhµ s¸ng lËp vµ qu¶n lý doanh nghiÖp - Sù ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng øng dông tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ - T×nh h×nh thÞ tr­êng 1.2.2. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi viÖc ph¸t triÓn DNV&N - TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn n©mg cao hiÖu qu¶ sñ dông vèn, tr¸nh t×nh tr¹ng sö dông vèn sai môc ®Ých. - TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®­îc liªn tôc thuËn lîi. - TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn n©ng cao kh¼ n¨ng c¹nh tranh cña DNV&N. - TÝn dông ng©n hµng gióp doanh nghiÖp h¹n chÕ rñi ro. - TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn h×nh thµnh c¬ cÊu vèn tèi ­u cho DNV&N. tailieuonthi 6 1.3 - Kinh nghiÖm mét sè n­íc trong viÖc hç trî vèn tÝn dông cho DNV&N 1.3.1. Kinh nghiÖm mét sè n­íc 1.3.1.1- Kinh nghiÖm cña §µi Loan NÒn c«ng nghiÖp §µi Loan ®­îc ®Æc tr­ng chñ yÕu bëi c¸c DNV&N. ë §µi Loan, lo¹i DNV&N ph¶i cã tõ 5 - 10 c«ng nh©n, vèn trung b×nh lµ 1,6 triÖu USD lµ rÊt phæ biÕn. Chóng chiÕm kho¶ng 96% tæng sè doanh nghiÖp, t¹o ra kho¶ng 40% s¶n l­îng c«ng nghiÖp, h¬n 50% gi¸ trÞ xuÊt khÈu vµ chiÕm h¬n 70% chç lµm viÖc. §Ó ®¹t ®­îc thµnh tùu to lín nµy, §µi Loan ®· dµnh nh÷ng nç lùc trong viÖc x©y dùng vµ thùc thi c¸c chÝnh s¸ch hç trî c¸c DNV&N nh­ chÝnh s¸ch hç trî c«ng nghÖ, chÝnh s¸ch vÒ nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, chÝnh s¸ch qu¶n lÝ, ®µo t¹o...vµ chÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh tÝn dông. ChÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh tÝn dông cho DNV&N ®­îc cô thÓ: - KhuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng cho DNV&N vay vèn nh­ ®iÒu chØnh møc l·i suÊt thÊp h¬n l·i suÊt th­êng cña ng©n hµng, thµnh lËp quÜ b¶o l·nh tÝn dông, qui ®Þnh tØ lÖ cung cÊp tµi chÝnh cho DNV&N ph¶i t¨ng lªn hµng n¨m...Ng©n hµng trung ­¬ng §µi Loan yªu cÇu c¸c NHTM thµnh lËp riªng phßng tÝn dông cho DNV&N, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cho DNV&N tiÕp cËn ®­îc víi ng©n hµng. NHTW còng sö dông c¸c chuyªn gia t­ vÊn cho DNV&N vÒ c¸ch cñng cè c¬ së tµi chÝnh, t¨ng kh¶ n¨ng nhËn tµi trî cña m×nh. - Thµnh lËp QuÜ ph¸t triÓn cho DNV&N: c¸c quÜ ®­îc thµnh lËp nh­ QuÜ ph¸t triÓn, QuÜ Sino-US, QuÜ ph¸t triÓn DNV&N ®Ó cung cÊp vèn cho DNV&N qua hÖ thèng ng©n hµng, nh»m tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¸c DNV&N. - Thµnh lËp QuÜ b¶o l·nh tÝn dông Tõ viÖc nhËn thøc ®­îc sù khã kh¨n cña DNV&N trong viÖc thÕ chÊp tµi s¶n vay vèn NH, n¨m 1974 §µi Loan ®· thµnh lËp QuÜ b¶o l·nh tÝn dông. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña quÜ nµy lµ cïng chia sÎ rñi ro víi c¸c tæ chøc tÝn dông. Tõ ®ã t¹o lßng tin ®èi víi TCTD khi cÊp tÝn dông cho DNV&N. KÓ tõ khi thµnh tailieuonthi 7 lËp ®Õn nay quÜ ®· b¶o l·nh cho 1,5 triÖu tr­êng hîp víi tæng sè tiÒn t­¬ng ®èi lín. Nãi chung, víi sù quan t©m cña ChÝnh phñ b»ng c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch h÷u hiÖu, c¸c DNV&N ë §µi Loan ph¸t triÓn m¹nh mÏ, æn ®Þnh lµm cho §µi Loan trë thµnh quèc gia cña c¸c DNV&N vÒ mÆt kinh tÕ. 1.3.1.2. Kinh nghiÖm cña NhËt B¶n Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø II, NhËt B¶n ®Æc biÖt quan t©m ®Õn ph¸t triÓn c¸c DNV&N v× ®©y lµ khu vùc ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao vµ gi¶i quyÕt ®­îc n¹n thÊt nghiÖp. Ch­¬ng tr×nh "hiÖn ®¹i ho¸" c¸c DNV&N trë thµnh mét nhiÖm vô vµ NhËt B¶n ®· cã hµng lo¹t c¸c chÝnh s¸ch vÒ nhiÒu mÆt ®­îc ban hµnh. Chi phÝ cho ch­¬ng tr×nh "hiÖn ®¹i ho¸" c¸c DNV&N chñ yÕu tËp trung trªn 4 lÜnh vùc: . Xóc tiÕn hiÖn ®¹i ho¸ DNV&N . HiÖn ®¹i ho¸ c¸c thÓ chÕ qu¶n lý DNV&N . C¸c ho¹t ®éng t­ vÊn cho DNV&N . C¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh cho DNV&N Trong ®ã dµnh mét sù chó ý ®Æc biÖt ®èi víi viÖc hç trî tµi chÝnh nh»m gióp c¸c DNV&N th¸o gì nh÷ng khã kh¨n, c¶n trë viÖc t¨ng vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh­ kh¶ n¨ng tiÕp cËn tÝn dông thÊp, thiÕu sù b¶o ®¶m vÒ vèn vay... C¸c biÖn ph¸p hç trî nµy ®· ®­îc thùc hiÖn th«ng qua hÖ thèng hç trî tÝn dông vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh tÝn dông c«ng céng phôc vô DNV&N. HÖ thèng hç trî tÝn dông gióp c¸c DNV&N tiÕp cËn ®­îc víi nguån vèn tÝn dông, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä vay vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông t­ nh©n th«ng qua sù b¶o l·nh cña hiÖp héi b¶o l·nh tÝn dông trªn c¬ së hîp ®ång b¶o l·nh. Ngoµi ra cßn cã ba tæ chøc tµi chÝnh c«ng céng lµ C«ng ty Tµi chÝnh DNV&N, C«ng ty tµi chÝnh nh©n d©n vµ ng©n hµng Shoko Chukin do ChÝnh phñ ®Çu t­ thµnh lËp toµn bé hoÆc mét phÇn nh»m tµi trî vèn cho c¸c DNV&N ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ vµ hç trî vèn l­u ®éng dµi h¹n ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh. tailieuonthi 8 1.3.1.3- Kinh nghiÖm cña §øc §øc lµ mét quèc gia cã sè l­îng DNV&N t­¬ng ®èi lín. Nã ®ãng mét vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ, t¹o ra gÇn 50% GDP, chiÕm h¬n 1/2 doanh thu chÞu thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp, cung cÊp c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña nguêi tiªu dïng trong vµ ngoµi n­íc. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®ã, ChÝnh phñ §øc ®· ¸p dông hµng lo¹t c¸c chÝnh s¸ch vµ ch­¬ng tr×nh thóc ®Èy DNV&N trong viÖc huy ®éng vèn. C«ng cô chÝnh ®Ó thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vµ ch­¬ng tr×nh nµy lµ th«ng qua c¸c kho¶n tÝn dông ­­ ®·i, cã sù b¶o l·nh cña Nhµ n­íc. C¸c kho¶n tÝn dông nµy ®­îc ph©n bè ­u tiªn ®Æc biÖt cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ thµnh lËp doanh nghiÖp, ®æi míi c«ng nghÖ, ®Çu t­ vµo nh÷ng khu vùc kÐm ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Do phÇn lín c¸c DNV&N kh«ng ®ñ tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó cã thÓ nhËn ®­îc kho¶n tÝn dông lín bªn c¹nh c¸c kho¶n tÝn dông ­u ®·i nªn cßn ph¸t triÓn kh¸ phæ biÕn tæ chøc b¶o l·nh tÝn dông. Nh÷ng tæ chøc nµy ®­îc thµnh lËp vµ b¾t ®Çu ho¹t ®éng tõ nh÷ng n¨m 50 víi sù hîp t¸c chÆt chÏ cu¶ c¸c phßng Th­¬ng m¹i, HiÖp héi doanh nghiÖp, HiÖp héi Ng©n hµng vµ ChÝnh quyÒn liªn bang. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng c¬ b¶n lµ v× kh¸ch hµng. DNV&N nhËn ®­îc kho¶n vay tõ ng©n hµng víi sù b¶o l·nh cña mét sè tæ chøc b¶o l·nh tÝn dông. Khi doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç tæ chøc nµy cã tr¸ch nhiÖm tr¶ kho¶n vay ®ã cho ng©n hµng. Ngoµi ra, c¸c kho¶n vay nµy cßn cã thÓ ®­îc Chinh phñ b¶o l·nh. Víi c¸c c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch hç trî nh­ vËy c¸c DNV&N ë §øc ®· kh¾c phôc ®­îc rÊt nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh huy ®éng vèn, tõ ®ã ®ãng gãp to lín trong viÖc ph¸t triÓn DNV&N ë §øc. 1.3.2. Bµi häc kinh nghiÖm ®èi víi ViÖt nam Tõ viÖc ph©n tÝch c¸c biÖn ph¸p hç trî vèn tÝn dông ®èi víi c¸c DNV&N cña mét sè n­íc trªn thÕ giíi, trong ®ã cã NhËt b¶n mét n­íc l¸ng giÒng cña ta ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNV&N rÊt hiÖu qu¶. Thùc tÕ ®· chøng minh sù thµnh c«ng cña c¸c chÝnh s¸ch hç trî nµy. V× vËy, tailieuonthi 9 ®©y cã thÓ lµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm mµ ViÖt Nam cã thÓ tham kh¶o vµ vËn dông. Tuy nhiªn, quy m« cña nÒn kinh tÕ còng nh­ cña c¸c DNV&N ë ViÖt Nam cßn nhá bÐ h¬n nhiÒu so víi c¸c n­íc trªn. H¬n n÷a, ViÖt Nam lÊy kinh tÕ Nhµ n­íc lµm vai trß chñ ®¹o, c¸c DNNN cßn ®­îc h­ëng ®Æc quyÒn so víi c¸c doanh ngiÖp ngoµi quèc doanh mµ chñ yÕu lµ DNV&N. Do ®ã, khi thùc hiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî nãi chung còng nh­ chÝnh s¸ch hç trî vèn tÝn dông noi riªng ®èi víi nh÷ng DNV&N, chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn sao cho võa cã hiÖu qu¶, võa t¹o ra sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c lo¹i hinh doanh nghiÖp. Chóng ta cã thÓ tæng kÕt trªn c¸c néi dung sau: Thø nhÊt: ChÝnh phñ cã vai trß quan träng trong viÖc x©y dùng mét m«i tr­êng ph¸p lÝ æn ®Þnh, cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî cô thÓ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña DNV&N. V× vËy ChÝnh phñ cÇn sím xóc tiÕn thµnh lËp côc ph¸t triÓn DNV&N ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ®­a ra c¸c ch­¬ng tr×nh trî gióp, ®iÒu phèi, h­íng dÉn t×nh h×nh ph¸t triÓn DNV&N. Thø hai: VÒ mÆt ph¸p lý, cÇn ®¶m b¶o thËt sù b×nh ®¼ng trong quan hÖ tÝn dông ng©n hµng gi÷a DNV&N ngoµi quèc doanh víi doanh nghiÖp quèc doanh. NHNN cÇn khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng cã ­u ®·i nhÊt ®Þnh cho DNV&N vay vèn, hoÆc Ýt nhÊt còng cã sù b×nh ®¼ng vÒ mÆt thñ tôc, thêi h¹n vay, l­îng vèn vay...c¸c NHTM nªn thµnh lËp nh÷ng kªnh tµi chÝnh riªng cho c¸c DNV&N nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp nµy tiÕp cËn víi c¸c ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng. Thø ba: CÇn nhanh chãng triÓn khai m« h×nh QuÜ b¶o l·nh tÝn dông cho c¸c DNV&N. QuÜ nµy lµ ng­êi trung gian ®¾c lùc gi÷a ng©n hµng vµ DNV&N trong viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n cña doanh nghiÖp ®Ó kiÕn nghÞ cho ng©n hµng cho vay. QuÜ ®øng ra b¶o l·nh cho c¸c kho¶n vay cßn thiÕu thÕ chÊp vµ tr¶ nî thay cho doanh nghiÖp nÕu doanh nghiÖp ch­a cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. Nguån vèn cña c¸c quÜ cã thÓ do ng©n s¸ch cÊp hoÆc kÕt hîp víi sù ®ãng gãp cña c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tµi chÝnh vµ c¸ nh©n kh¸c. tailieuonthi 10 Thø t­: NHTM nªn më réng h×nh thøc tÝn dông thuª mua. §©y lµ biÖn ph¸p tµi trî vèn trung vµ dµi h¹n cho c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c DNV&N ë trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn rÊt hiÖu qu¶. Víi h×nh thøc tÝn dông nµy NHTM gi¶m bít ®­îc rñi ro v× tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng ®ãng b¨ng vèn. Tuy nhiªn cÇn ph¶i hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸t huy qui ®Þnh chÆt chÏ quyÒn vµ nghÜa vô gi÷a hai bªn: ng©n hµng vµ DNV&N. Thø n¨m: Thµnh lËp Quü hç trî ®Çu t­ cho c¸c DNV&N nh»m gióp c¸c doanh nghiÖp nµy vay vèn trung vµ dµi h¹n b»ng chÝnh nguån vèn cña Nhµ n­íc hoÆc kÕt hîp víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c. §Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ cÇn cã c¬ chÕ ®iÒu hµnh quÜ thËt râ rµng, minh b¹ch, x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng hç trî vµ ®­a ra nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ, thèng nhÊt kÌm theo. Ngoµi ra, ChÝnh phñ cÇn cã c¸c biÖn ph¸p nh»m t¹o ®iÒu kiÖn vÒ mÆt tµi chÝnh cho c¸c DNV&N nh­ trî cÊp vèn kh«ng hoµn l¹i cho c¸c dù ¸n ë vïng s©u, vïng xa, c¸c lÜnh vùc ®éc h¹i... Th«ng qua viÖc ph©n tÝch lý gi¶i nh÷ng c¬ së lý luËn vÒ DNV&N vµ tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng còng nh­ thùc tÕ chøng minh nh÷ng vai trß quan träng cña DNV&N trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ta thÊy cÇn thiÕt ph¸t triÓn DNV&N ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ x· héi. Tõ nh÷ng khã kho¨n còng nh­ nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cho sù ph¸t triÓn DNV&N ta thÊy tÇm quan träng cña nguån vèn cho sù h×nh thµnh ph¸t triÓn bÊt cø mét tæ chøc kinh tÕ x· héi nµo nãi chung còng nh­ DNV&N nãi riªng. §Ó t¹o nguån vèn cho doanh nghiÖp cã rÊt nhiÒu nguån vèn nh­ vèn tù cã, vèn liªn doanh liªn kÕt, vèn do Nhµ n­íc cÊp, vèn cæ phÇn, vèn vay tõ nh÷ng nguån kh«ng chÝnh thøc…trong ®ã cã vèn vay tõ c¸c tµi chÝnh tÝn dông. Vèn tÝn dông ng©n hµng cã vai trß v« cïng quan träng ®èi víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn DNV&N ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi ta rót ra bµi hoc kinh nghiÖm cho ViÖt Nam. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý luËn ®ã ta soi räi vµo thùc tÕ ®Çu t­ tÝn dông cho DNV&N ë n­íc ta, ®Ó thÊy ®­îc nh÷ng g× cßn tån t¹i, t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n tån t¹i ®Ó t×m ra nguyªn nh©n cña tån t¹i ®Ó tõ ®ã t×m biÖn ph¸p kh¾c phôc. V× ®èi t­îng nghiªn cø cña ®Ò tµi lµ ho¹t ®éng tÝn dông cho DNV&N ë VP Bank ta cã thÓ cïng nhau ph©n tÝch thùc tr¹ng cña ho¹t ®éng nµy cña VP Bank tailieuonthi 11 Ch­¬ng 2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi DNV&N t¹i VP Bank 2.1 Thùc tr¹ng DNV&N ë ViÖt Nam hiÖn nay Nh­ ®· nªu ra ë ch­¬ng I theo c«ng vµ sè 681/CP - KTN ngµy 20/ 6/ 1998.ChÝnh phñ ®· t¹m thêi quy ®Þnh thèng nhÊt viÖc x¸c ®Þnh DNV&N ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn ®iÒu lÖ d­íi 5 tû ®ång vµ cã sè lao ®éng b×nh qu©n d­íi 200 ng­êi. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, c¸c bé ngµnh, ®Þa ph­¬ng cã thÓ c¨n cø vµo t×nh h×nh kinh tÕ x· héi cô thÓ mµ ¸p dông ®ång thêi c¶ hai tiªu chÝ vèn vµ lao ®éng, hoÆc mét trong hai tiªu chÝ nµy. Theo sè liÖu cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, tÝnh ®Õn cuèi n¨m 1999, t×nh h×nh DNV&N theo tiªu chÝ trªn lµ (xem b¶ng 3) B¶ng 3: T×nh h×nh DNV&N ViÖt Nam Doanh nghiÖp(sè l­îng) Lo¹i tiªu chÝ DNNN DN quèc doanh Tû lÖ Tæng sè (So víi sè doanh nghiÖp hiÖn cã) Vèn d­íi 5 tû ®ång 3670 40100 43770 91% 5420 41590 46830 97% Lao ®éng d­íi 200 ng­êi Nguån: b¸o c¸o cña bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ - XÐt vÒ h×nh thøc së h÷u: Do ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cña §¶ng vµ Nhµ n­íc nªn c¸c DNV&N cïng ®a h×nh thøc së h÷u ®ã lµ së h÷u Nhµ n­íc , së h÷u tËp thÓ, së h÷u t­ nh©n,…tËp chung chñ yÕu lµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. NÕu xÕt theo tiªu chÝ vÒ vèn th× DNNN chiÕm 64,42% vµ theo tiªu chÝ vÒ lao ®éng th× chiÕm 91,7% tæng sè doanh nghiÖp hiÖn cã ( 5718 DN ). Tû lÖ t­¬ng øng víi tailieuonthi 12 DNV&N ngoµi quèc doanh (doanh nghiÖp t­ nh©n, c¸c lo¹i c«ng ty cæ phÇn, hîp t¸c x·) lµ 95,4% vµ 98% tæng sè doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh hiÖn cã (42.415 DN) - VÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng: HÇu hÕt c¸c DNV&N ho¹t ®éng trong ngµnh c«ng nghiÖp (c«ng nghiÖp nhÑ, c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm ) th­¬ng m¹i dÞch vô ®ßi hái Ýt vèn, quay vßng vèn nhanh. §Õn n¨m 1998, sè l­îng DNV&N trong c«ng nghiÖp ®¹t 5620 DN chiÕm 28% trong tæng sè c¸c DNV&N ngoµi quèc doanh. C¸c doanh nghiÖp nµy th­êng tËp trung chñ yÕu ë c¸c tØnh phÝa Nam chiÕm ®Õn 81% tæng sè c¸c DNV&N, c¸c tØnh phÝa B¾c chØ chiÕm cã 12,6% tæng sè c¸c DNV&N ®ang ho¹t ®éng ë c¸c vïng ven ®« thÞ vµ n«ng th«n. - Vèn tµi chÝnh: Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn DNV&N ®ang trong giai ®o¹n khëi ®Çu, tÝch luü vèn cßn h¹n chÕ vµ gÆp khã kh¨n rÊt lín. Sù thiÕu vèn diÔn ra trªn b×nh diÖn réng. Bëi v× quy m« vèn tù cã cña chóng ®Òu rÊt nhá, h¹n hÑp, kh«ng ®ñ søc tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp muèn më réng, ph¸t triÓn quy m« vµ ®æi míi n©ng cao thiÕt bÞ c«ng nghÖ s¶n phÈm. MÆt kh¸c thÞ tr­êng vèn dµi h¹n, thÞ tr­êng chøng kho¸n ch­a ph¸t triÓn, ®iÒu kiÖn tham gia khã kh¨n. §ång thêi kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn vèn tÝn dông cßn h¹n chÕ. §©y lµ khã kh¨n lín nhÊt mµ c¸c DNV&N ViÖt Nam ®ang gÆp ph¶i cÇn th¸o gì. - VÒ thiÕt bÞ c«ng nghÖ vµ thÞ tr­êng: Tr×nh ®é c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ, m¸y mãc cña DNV&N ViÖt Nam phÇn lín sö dông c«ng nghÖ l¹c hËu, m¸y mãc cò kü ( cã doanh nghiÖp s¶n xuÊtt c«ng nghiÖp vÉn ph¶i sö dông c¸c thiÕt bÞ ®­îc s¶n xuÊt tõ nh÷ng n¨m 1960). §· h¹n chÕ rÊt lín kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c DNV&N. §iÒu nay cã nhiÒu nguyªn nh©n, song chñ yÕu lµ nguyªn nh©n kh¸ch quan. PhÇn lín c¸c DNV&N ®­îc thµnh lËp trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tuy míi thµnh lËp nh­ng do thiÕu vèn, thiÕu kü n¨ng qu¶n lý cÇn thiÕt nªn c¸c nhµ ®Çu t­ ch­a thÓ mua s¾m ®­îc trang thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. PhÇn lín m¸y mãc thiÕt bÞ cò, ®­îc mua l¹i tõ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc bÞ gi¶i thÓ, tailieuonthi 13 thanh lý ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tr­íc m¾t mµ ch­a cã chiÕn l­îc ®Çu t­ trung vµ dµi h¹n. GÇn ®©y ®· cã chuyÓn biÕn nhiÒu doanh nghiÖp ®· ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ. MÆc dï vËy, c«ng nghÖ thiÕt bÞ ë nhiÒu doanh nghiÖp liªn doanh cã vèn n­íc ngoµi còng kh«ng sö dông thiÕt bÞ hoµn toµn míi. ChÝnh v× vËy mµ s¶n phÈm lµm ra ch­a ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ.. GÇn ®©y, cã mét sè mÆt hµng nh­ may mÆc, ®å uèng, thuû h¶i s¶n ®· cã chç ®øng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ nh­ng sè l­îng cßn rÊt nhá. - Lao ®éng cña c¸c DNV&N Khu vùc DNV&N vèn ®­îc xem nh­ mét khu vùc thu hót nhiÒu lao ®éng, gãp phÇn quan träng trong gi¶i quyÕt viÖc lµm, nhÊt lµ n­íc ®«ng d©n sèng chñ yÕu b»ng nghÒ n«ng, d­ thõa lao ®éng vµ cã thu nhËp thÊp nh­ ë n­íc ta. Theo thèng kª th× DNV&N thu hót kho¶ng 90% lùc l­îng lao ®éng trong n­íc. Tuy nhiªn vÒ tri thøc, tr×nh ®é tay nghÒ cña lùc l­îng lao ®éng cßn h¹n chÕ . §éi ngò lao ®éng hiÖn nay cã trong c¸c DNV&N, phÇn ®«ng cã tr×nh ®é v¨n ho¸ cÊp II (40-45%) , sè cã tr×nh ®é v¨n ho¸ phæ th«ng trung häc còng chiÕm mét tû träng kh¸ (20-30%) vµ sè cã tr×nh ®é tiÓu häc vµ ch­a biÕt ch÷ cßn chiÕm tû träng kh¸ lín (25-30%). Song, vÒ tr×nh ®é tay nghÒ, kü thuËt cña ng­êi lao ®éng trong c¸c DNV&N hiÖn nay rÊt thÊp ®Æc biÖt ë khu vùc n«ng th«n. Sè lao ®éng cã tÝnh chÊt phæ th«ng, cã tr×nh ®é tay nghÒ gi¶n ®¬n, ch­a ®­îc ®µo t¹o, b×nh qu©n chiÕm kho¶ng (60-70%). ë mét sè vïng n«ng th«n, sè ®­îc ®µo t¹o nghÒ chÝnh quy chØ chiÕm kho¶ng 10%. - §éi ngò qu¶n lý: Nãi ®Õn ®éi ngò qu¶n lý cña DNV&N lµ nãi ®Õn nh÷ng kiÕn thøc vµ n¨ng lùc qu¶n lý kinh doanh cña c¸c chñ doanh nghiÖp. Thùc tÕ ®éi ngò c¸c chñ doanh nghiÖp ë n­íc ta hiÖn nay cho thÊy, hä cã nhiÒu bÊt cËp víi ®ßi hái cña kinh doanh trong th­¬ng tr­êng hiÖn ®¹i. §¹i ®a sè c¸c chñ doanh nghiÖp chØ cã tr×nh ®é kiÕn thøc v¨n ho¸ phæ th«ng cÊp II (45-50%), mét sè kh«ng nhiÒu cã tr×nh ®é v¨n ho¸ phæ th«ng trung häc, cao ®¼ng vµ ®¹i häc ( 30-35%). Cßn mét bé phËn ®¸ng kÓ cã tr×nh ®é v¨n ho¸ cÊp tiÓu häc (10-15%), thËm chÝ c¸ biÖt cã ng­êi ch­a ®äc th«ng viÕt th¹o. ChØ cã rÊt Ýt chñ doanh tailieuonthi 14 nghiÖp (2-3%) cña c¸c DNV&N ®­îc ®µo t¹o kiÕn thøc qu¶n lý chÝnh quy, mét sè Ýt (20-30%) ®­îc tËp huÊn, ®µo t¹o ng¾n h¹n (d­íi 6 th¸ng), cßn ®¹i bé phËn chØ qu¶n lý doanh nghiÖp m×nh b»ng kinh nghiÖm. - VÒ nhµ x­ëng, mÆt b»ng s¶n xuÊt- kinh doanh vµ c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng kh¸c §iÒu kiÖn mÆt b»ng cho s¶n xuÊt-kinh doanh cña c¸c DNV&N nh×n chung hiÖn ®ang rÊt chËt hÑp vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc t¹o lËp vµ më réng mÆt b»ng, do c¬ chÕ chÝnh s¸ch ch­a thÝch hîp vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh h¹n chÕ cña c¸c doanh nghiÖp. §a sè c¸c doanh nghiÖp ph¶i thuª m­în l¹i mÆt b»ng cña c¸c DNNN, hoÆc ph¶i dïng nhµ ë lµm n¬i s¶n xuÊt, kinh doanh, giao dÞch, giíi thiÖu, b¸n hµng. HÖ thèng ®iÖn n­íc cung cÊp cho c¸c DNV&N nhiÒu n¬i kh«ng ®¶m b¶o. HÖ thèng xö lý n­íc th¶i vµ r¸c th¶i cña c¸c DNV&N hÇu nh­ kh«ng cã, g©y t¸c h¹i rÊt lín tíi m«i tr­êng sèng. - VÒ kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin vµ hÖ thèng th«ng tin: Kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin cña c¸c DNV&N ë n­íc ta hiÖn rÊt h¹n chÕ vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n do hÖ thèng th«ng tin ch­a ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu cña s¶n xuÊt-kinh doanh, ch­a nhanh nh¹y, kÞp thêi, chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ. MÆt kh¸c, c¸c DNV&N kh«ng cã bé phËn chuyªn tr¸ch vÒ thu thËp vµ xö lý th«ng tin do nguån tµi chÝnh h¹n hÑp, tr×nh ®é thu thËp, xö lý th«ng tin cña c¸c chñ doanh nghiÖp cßn rÊt h¹n chÕ. 2.2. Kh¸i qu¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña VP Bank 2.2.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn c¸c Doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ViÖt Nam, tªn quèc tÕ lµ Vietnam Joint-stock Commercial Bank for Private Enterprises viÕt t¾t lµ VP BANK lµ mét ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn ®­îc Ng©n hµng Nhµ n­íc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng sè 0042/NH-GP cã hiÖu lùc tõ ngµy 12 th¸ng 08 n¨m 1993 trong thêi h¹n 99 n¨m. Ngµy 04 th¸ng 09 n¨m 1993 ng©n hµng chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng. tailieuonthi 15 Nh÷ng n¨m tõ 1994 ®Õn 1996 lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn n¨ng ®éng cña VP Bank. Trong giai ®o¹n nµy VP Bank ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan. Tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn cæ phÇn ®¹t 36% n¨m trong n¨m 1995 vµ 1996; chÊt l­îng tÝn dông ®¶m b¶o vµ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ph¸t triÓn nhanh chãng. Tuy nhiªn, VP Bank ®· gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n nhÊt ®Þnh, mét phÇn do hËu qu¶ cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ ch©u ¸, t×nh h×nh c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng trªn cïng mét ®Þa bµn ngµy cµng gay g¾t, mét phÇn do nh÷ng sai lÇm chñ quan tõ phÝa Ng©n hµng. V× thÕ thêi gian tiÕp theo tõ 1997 ®Õn 2001 lµ giai ®o¹n cñng cè vµ t¹o tiÒn ®Ò ph¸t triÓn cho giai ®o¹n míi. Trong giai ®o¹n nµy VP Bank ®· nhËn ®­îc sù hç trî gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c¬ quan thuéc ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc trong viÖc kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n trong ho¹t ®éng kinh doanh, v× thÕ t×nh h×nh VP Bank ®· cã nhiÒu biÕn chuyÓn thuËn lîi vµ t¹o ®µ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. N¨m 2000 ®¸nh dÊu mét b­íc chuyÓn biÕn quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña VP Bank. §ã lµ viÖc Héi ®ång qu¶n trÞ quyÕt ®Þnh lùa chän môc tiªu chiÕn l­îc cña VP Bank trong vßng m­êi n¨m tíi lµ x©y dùng VP Bank trë thµnh Ng©n hµng b¸n lÎ hµng ®Çu ViÖt Nam vµ trong khu vùc. N¨m 2002, víi ®Þnh h­íng ®óng ®¾n cña Ban Tæng gi¸m ®èc víi tinh thÇn n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, kÕt hîp víi c¸c chÝnh s¸ch më réng ®Çu t­ tÝn dông vµ hµng lo¹t c¸c biÖn tÝch cùc, hiÖu qu¶ ®Ó th¸o gì khã kh¨n, VP Bank ®· thùc sù chuyÓn m×nh, kh¼ng ®Þnh sù n¨ng ®éng vµ nh¹y bÐn trong kinh doanh. KÕt qu¶ lµ ®· tõ l·i ©m trë thµnh l·i d­¬ng vµ uy tÝn ng©n hµng ®ang dÇn ®­îc kh«i phôc. HiÖn nay, hÖ thèng VP Bank gåm Héi Së ChÝnh Hµ Néi, ba chi nh¸nh : thµnh phè HCM,H¶i Phßng,§µ N½ng; hai phßng giao dÞch ë Ha Néi . Héi së chÝnh t¹i Hµ Néi gåm cã c¸c phßng: Phßng tiÕp thÞ vµ Quan hÖ kh¸ch hµng; Phßng tÝn dông tiªu dïng vµ kinh doanh, Phßng ®¸nh gi¸ tµi s¶n; Phßng ph¸p chÕ Thu håi nî; Phßng TTQT vµ kiÒu hèi; phßng ng©n quÜ kho quÜ ; phßng kÕ to¸n; V¨n phßng VP Bank; Phßng tæng hîp vµ Qu¶n lý c«ng nghÖ; Phßng Giao dÞch; Trung t©m tin häc; Trung t©m §µo t¹o. tailieuonthi 16 2.2.2. Ph¹m vi vµ néi dung ho¹t ®éng cña VP Bank VP Bank lµ ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn, ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông vµ dÞch vô ng©n hµng v× môc tiªu lîi nhuËn. Kh¸ch hµng quan träng nhÊt cña VP Bank lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ vµ phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t tiªu dïng cña d©n c­. Ph¹m vi ho¹t ®éng lµ ®Þa bµn cã trô së hoÆc chi nh¸nh ho¹t ®éng. Hµ Néi, H¶i Phßng, §µ N½ng, TP Hå ChÝ Minh lµ nh÷ng thµnh phè lín cña ViÖt Nam, cã d©n c­ ®«ng ®óc, kinh tÕ - x· héi cña vïng ph¸t triÓn, tËp trung ®Çy ®ñ c¸c ngµnh nghÒ ®Æc biÖt ph¸t triÓn vÒ du lÞch, th­¬ng m¹i, dÞch vô... Néi dung ho¹t ®éng chñ yÕu cña Ng©n hµng lµ: - NhËn tiÒn göi cã k× h¹n vµ kh«ng k× h¹n b»ng VND vµ ngo¹i tÖ cña ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ vµ c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc. - Cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n b»ng tiÒn VND vµ ngo¹i tÖ ®èi víi kh¸ch hµng thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¸c tÇng líp d©n c­. - Thùc hiÖn nghiÖp vô thuª mua, hïn vèn liªn doanh vµ mua cæ phÇn theo ph¸p luËt hiÖn hµnh. - TiÕp nhËn vèn ñy th¸c ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn cña c¸c tæ chøc trong n­íc. - Vay vèn cña Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. - ChiÕt khÊu th­¬ng phiÕu, tr¸i phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ trÞ. - Thùc hiÖn DÞch vô thanh to¸n gi÷a c¸c kh¸ch hµng. - Thùc hiÖn kinh doanh ngo¹i tÖ, thanh to¸n quèc tÕ, huy ®éng c¸c nguån vèn tõ n­íc ngoµi vµ lµm c¸c dÞch vô thanh to¸n quèc tÕ kh¸c. Víi ph¹m vi vµ néi dung ho¹t ®éng nh­ trªn VP Bank cã vai trß to lín trong viÖc thu hót nh÷ng kho¶n tiÒn nhµn rçi trong d©n c­ ®Ó ®¸p øng mét khèi l­îng lín nhu cÇu vèn tÝn dông cña nÒn kinh tÕ gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, t¨ng thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Gãp phÇn to lín vµo c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc nãi chung vµ c«ng cuéc hiÖn ®¹i hãa c«ng nghÖ Ng©n hµng nãi riªng. 2.2.3. C¬ cÊu tæ chøc cña VP Bank HiÖn nay, bé m¸y nh©n sù cña VP Bank gåm 258 ng­êi trong ®ã 75% lµ c¸c nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc vµ ®­îc ph©n bæ c¸c phßng ban ®­îc thÓ hiÖn trªn s¬ ®å sau: tailieuonthi 17 Error! S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc cña VP Bank §¹i h«i cæ ®«ng Ban KiÓm so¸t Héi ®ång Qu¶n trÞ Héi ®ång TÝn dông C¸c Ban TÝn dông P.KTKT néi bé Ban §iÒu hµnh Phßng phôc vô kh¸ch hµng KD Phßng thÈm ®Þnh tµi s¶n b¶o ®¶m Phßng thu håi nî Héi së Hµ Néi Phßng TTQT& KiÒu hèi Phßng Ng©n quü Chi nh¸nh HCM Phßng kÕ to¸n V¨ phßng VPBank Chi nh¸nh H¶i Phßng Phßng tæng hîp vµ Q/Lý CN Phßng Giao dÞchKho quü Chi nh¸nh §µ N½ng Trung t©m Tin häc Trung t©m §µo t¹o C¸c phßng Giao dÞch Trung t©m dÞch vô kiÒu hèi ph¸t chuyÓn tiÒn nhanh Western Union tailieuonthi 18 2.2.4. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña VP Bank Trong nh÷ng n¨m qua, nÒn kinh tÕ n­íc ta ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu khã kh¨n thö th¸ch. §ã lµ do ¶nh h­ëng tiªu cùc cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc; sù suy gi¶m tèc ®é t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ Mü vµ ThÕ giíi sau vô khñng bè Mü ngµy11/9 vµ cuéc chiÕn chèng IRAQ cña Mü thêi gian qua. Xu h­íng héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi ®ang ®Õn gÇn ®· ®ång thêi HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt - Mü b¾t ®Çu cã hiÖu lùc ®· t¹o ra nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. MÆt kh¸c trong n­íc cßn cã nh÷ng biÕn ®éng kh«ng tÝch cùc nh­ thiªn tai, lò lôt, háa ho¹n t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ ®êi sèng nh©n d©n. §Æc biÖt ®Çu n¨m 2003 hiÖn t­îng Viªm ®­êng h« hÊp cÊp hay cßn gäi lµ SARS ®· ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. §øng tr­íc nh÷ng khã kh¨n, §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, do ®ã nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc, n¨m 2002, tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP t¨ng 7% so víi 2001. Kim ng¹ch n¨m 2002, xuÊt khÈu 11 th¸ng ®¹t 14,96 tØ USD b»ng 99% c¶ n¨m 2001, nhËp khÈu ®¹t 17,2 triÖu USD t¨ng 18,6% so cïng kú. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp 11 th¸ng t¨ng 14,4% n«ng nghiÖp ®­îc mïa toµn diÖn vµ khëi s¾c víi tæng s¶n l­îng l­¬ng thùc ­íc ®¹t 35,9 triÖu tÊn, t¨ng 1,58 triÖu tÊn so n¨m 2001 vµ lµ n¨m cã s¶n l­îng l­¬ng thùc ®¹t møc cao nhÊt tõ tr­íc ®Õn nay. Thu NSNN v­ît dù to¸n. VÒ phÝa ngµnh Ng©n hµng, Ng©n hµng Nhµ n­íc tiÕp tôc ®æi míi m¹nh mÏ viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, c¬ cÊu l¹i hÖ thèng c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i theo chØ ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. §èi víi VP Bank ngoµi nh÷ng khã kh¨n tõ nh÷ng sai lÇm chñ quan tõ phÝa Ng©n hµng trong nh÷ng n¨m tr­íc lµm tØ lÖ nî qu¸ h¹n chiÕm tíi 41,8% vµo n¨m 2000. Víi sù nç lùc phÊn ®Êu kh«ng ngõng cña H§QT, Ban kiÓm so¸t, Ban cè vÊn, Ban ®iÒu hµnh vµ toµn thÓ nh©n viªn VP Bank ®· ®ang tõng b­íc kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n, kh«i phôc lßng tin n¬i kh¸ch hµng, n©ng cao uy tÝn trªn thÞ tr­êng. Víi mét h­íng ®i ®óng ®¾n, liªn tôc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y VP Bank ®· tõ chç lîi nhuËn ©m, ®Õn b»ng kh«ng vµ b¾t ®Çu cã con sè lîi nhuËn d­¬ng, tailieuonthi 19 tuy nhiªn ®ã lµ mét con sè rÊt khiªm tèn. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña VP Bank trong c¸c n¨m qua nh­ sau: B¶ng 4: KÕt qu¶ kinh doanh cña VP Bank §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu 2000 2001 2002 Tæng thu 79.465 85.899 93.789 Tæng chi 70.978 83.895 74.243 L·i 8.486 1.914 19.556 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ trªn lµ sù cè g¾ng nç lùc cña toµn thÓ c¸n bé nh©n viªn VP Bank trªn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô. Ta cã thÓ xem xÐt t×nh h×nh ho¹t ®éng qua c¸c nghiÖp vô sau: 2.2.4.1. T×nh h×nh huy ®éng vèn Víi ®Æc ®iÓm cña Ng©n hµng lµ ®i vay ®Ó cho vay nªn huy ®éng vèn lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô chñ yÕu, quan träng cña Ng©n hµng, nã lµ tiÒn ®Ò, lµ c¬ së quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. Khi nguån vèn huy ®éng cã c¬ cÊu hîp lý, chi phÝ huy ®éng vèn thÊp sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Tõ ®ã Ng©n hµng ®· chñ ®éng, tÝch cùc khai th¸c c¸c nguån vèn b»ng nhiÒu biÖn ph¸p, h×nh thøc thÝch hîp nªn mÆc dï quy m« nguån vèn cßn nhá nh­ng ®· cã sù t¨ng tr­ëng æn ®Þnh. Theo sè liÖu b¶ng 5 ta thÊy: nguån vèn huy ®éng n¨m 2000 lµ 818.553 triÖu ®ång, n¨m 2001 lµ 899.347 triÖu ®ång t¨ng 80.794 triÖu ®ång (9,9%) so víi n¨m 2000. Trong n¨m 2002 tæng nguån vèn huy ®éng lµ 1.076.238 triÖu ®ång, t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 19,7%. §iÒu nµy cho thÊy trong nh÷ng n¨m qua VP Bank ngµy cµng chó träng ®Õn c«ng t¸c huy ®éng vèn, uy tÝn cña VP Bank ngµy cµng n©ng lªn trªn thÞ tr­êng tõ chç mÊt lßng tin n¬i kh¸ch hµng nay ®· dÇn cã quan hÖ l¹i víi VP Bank. Trong ®ã c¬ cÊu vèn cña ng©n hµng chñ yÕu lµ c¸c kh¸ch hµng d©n c­, tiÒn göi cña doanh nghiÖp chiÕm tØ träng rÊt nhá, vµ biÕn ®éng kh«ng liªn tôc. §ã lµ do c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn göi d©n c­ ®­îc VP Bank thùc tailieuonthi 20 hiÖn th­êng xuyªn, nghiªm tóc th«ng qua c«ng t¸c kiÓm tra víi nhiÒu h×nh thøc. Qua ®ã, kÞp thêi chØ ®¹o c¸c quü tiÕt kiÖm thùc hiÖn ®óng quy tr×nh, chÕ ®é nghiÖp vô, kh¾c phôc nh÷ng sai sãt, ®¶m b¶o an toµn tuyÖt ®èi nguån tiÒn göi d©n c­ n©ng cao uy tÝn cña ng©n hµng víi kh¸ch hµng. MÆt kh¸c, trong tæng nguån vèn huy ®éng cña ng©n hµng, l­îng tiÒn göi kh«ng k× h¹n chiÕm tØ träng rÊt nhá mµ chñ yÕu lµ l­îng tiÒn göi cã k× h¹n. §iÒu nµy lµ hoµn toµn hîp lý v× ®èi t­îng kh¸ch hµng lµ d©n c­ th× chñ yÕu lµ tiÒn göi tiÕt kiÖm cã k× h¹n. Nh­ vËy ta còng thÊy ®­îc tÝnh æn ®Þnh vµ chñ ®éng cña nguån tiÒn göi ng©n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng, tuy nhiªn Ng©n hµng l¹i kh«ng cã lîi thÕ vÒ chi phÝ huy ®éng vèn. Ng©n hµng cÇn c©n ®èi nguån vèn, t¨ng tiÒn göi kh«ng kú h¹n ®Ó khai th¸c mäi lîi thÕ. ThÊy ®­îc nh÷ng bÊt hîp lý trong c¬ cÊu nguån vèn VP Bank ®· cã nh÷ng cè g¾ng rÊt lín trong c«ng t¸c huy ®éng vèn b»ng c¸ch ®­a ra chÝnh s¸ch l·i suÊt linh ho¹t cho tiÒn göi kh«ng k× h¹n VP Bank ®· ¸p dông l·i suÊt bËc thang theo sè d­ tiÒn göi kh«ng k× h¹n b»ng VND.Theo ®¸nh gi¸ th× VP Banklµ mét trong c¸c ng©n hµng cã l·i suÊt tiÒn göi cao. Bªn c¹nh ®ã ng©n hµng th­êng xuyªn coi träng chÊt l­îng dÞch vô, kÕt hîp tèt chÝnh s¸ch kh¸ch hµng nh­ thùc hiÖn ­u ®·i l·i suÊt tiÒn göi, thùc hiÖn nghiÖp vô nhanh chãng b»ng m¸y mãc thiÕt bÞ míi, hiÖn ®¹i. Víi trô së khang trang thuËn tiÖn cho kh¸ch hµng giao dÞch, th¸i ®é phôc vô cña nh©n viªn tËn t×nh, hßa nh·, lÞch sù vµ cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶ng c¸o trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vµ mét sè biÖn ph¸p kh¸c. Do vËy, nguån vèn huy ®éng cña VP Bank kh«ng nh÷ng t¨ng ®Òu mµ cßn nhanh, ®¶m b¶o ®­îc c©n ®èi cung cÇu, t¹o thÕ chñ ®éng cho ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña VP Bank. 2.2.4.2. T×nh h×nh sö dông vèn Tr­íc bèi c¶nh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cßn ®ang gÆp khã kh¨n do ¶nh h­ëng cña sù suy tho¸i kinh tÕ Mü vµ thÕ giíi. Xu h­íng toµn cÇu hãa ngµy cµng më réng, vÊn ®Ò c¹nh tranh cµng c¨ng th¼ng h¬n sau khi HiÖp ®Þnh Th­¬ng mai ViÖt - Mü cã hiÖu lùc. VP Bank ®Æt ra quyÕt t©m ®­a d­ nî t¨ng tr­ëng mét c¸ch lµnh