Tài liệu Giáo án tích hợp liên môn địa lý 10 bài 16 sóng thủy triều dòng biển

SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HÀ NỘI TRƯỜNG THPT HỒNG THÁI Hå S¥ Dù THI D¹Y HäC THEO CHñ §Ò TÝCH HîP 1. Tªn chủ đề dạy học: Bài 16: SÓNG- THỦY TRIỀU- DÒNG BIỂN 2. M«n học chÝnh của chủ đề: Địa Lý 3. C¸c m«n được tÝch hợp: Vật lÝ, lịch sử, sinh học Giáo viên: Nguyễn Thị Hiên PhiÕu th«ng tin vÒ gi¸o viªn dù thi Sở gi¸o dục và đào tạo Hà Nội Trường THPT Hồng Th¸i 1 Địa chỉ: x· Hồng Hà – huyện Đan Phượng – Tp Hà Nội Điện thoại: 0433817259 Email: Th«ng tin về nhãm gi¸o viªn 1. Họ và tªn: Nguyễn Thị Hiªn Ngày sinh: 21/01/1982 M«n: Địa lÝ Điện thoại: 01633 102 444 Email: [email protected] PhiÕu m« t¶ hå s¬ d¹y häc cña gi¸o viªn 1. Tªn hồ sơ dạy học Hồ sơ dự thi dạy học tÝch hợp Địa lý 10. Bài 16: Sóng -Thủy triều Dòng biển 2. Mục tiªu dạy học Sau khi học xong bài 16: Sãng - Thủy triều – Dßng biển, học sinh cần đạt được: a. Kiến thức 2 -Tr×nh bày được nguyªn nh©n h×nh thành sãng biển, sãng thần. Học sinh cần liªn hệ với m«n sinh học khi trả lời dấu hiệu nhận biết sắp cã sãng thần xảy ra - Hiểu râ vị trÝ giữa Mặt Trăng, Mặt Trời và Tr¸i Đất đã ảnh hưởng tới thủy triều như thế nào. Học sinh cần vận dụng m«n vật lÝ để giải thÝch sức hót của Mặt Trăng hay Mặt Trời tới Tr¸i Đất là lớn hơn. - Nhận biết được sự ph©n bố của c¸c dßng biển lớn trªn c¸c đại dương cũng cã những quy luật nhất định b. Kỹ năng - Học sinh biết ph©n tÝch h×nh vẽ, tranh ảnh, bản đồ để rót ra kiến thức - Học sinh cần vận dụng kiÕn thøc thùc tÕ vµ kiÕn thøc lÞch sö khi tr¶ lêi c©u hái øng dông cña thñy triÒu trong cuéc sèng c. Th¸i ®é Häc sinh thÊy tù hµo khi níc ta cã mét vïng biÓn réng lín vµ cÇn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm gi÷ g×n vµ b¶o vÖ biÓn ®¶o quª h¬ng 3. §èi tîng d¹y häc cña bµi häc Häc sinh khèi 10 thuéc 3 líp 10 A7, A10, A11 4. ý nghÜa cña bµi häc Sau khi häc xong bµi 16: Sãng - Thñy triÒu - Dßng biÓn, häc sinh thÊy ®îc vai trß, lîi Ých to lín mµbiÓn mang l¹i cho con ngêi chóng ta trong ®êi sèng hµng ngµy. VÒ kinh tÕ: chóng ta lîi dông ho¹t ®éng cña sãng, cña thñy triÒu ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ nh lµm muèi, ®¸nh b¾t thñy s¶n, ph¸t triÓn giao th«ng Trong lÞch sö cha «ng chóng ta lîi dông ho¹t ®éng cña thñy triÒu ®Ó ®¸nh giÆc Vai trß cña dßng biÓn ®èi víi khÝ hËu vµ h×nh thµnh c¸c ng trêng thñy s¶n 5. ThiÕt bÞ d¹y häc, häc liÖu H×nh 16.1, 16.2, 16.3 trong SGK phãng to Hình ảnh do học sinh sưu tầm B¶n ®å c¸c dßng biÓn thÕ giíi Video vÒ sãng thÇn Phiếu học tập Máy tính kết nối với m¸y chiÕu 6. Ho¹t ®éng d¹y häc vµ tiÕn tr×nh d¹y häc 1.1Ổn định lớp và kiểm tra sĩ số 3 1.2Tổ chức hoạt động dạy học trên lớp Nội dung dạy hoc I Sóng biển 1. Sóng biển 2.Nguyên nhân * Sóng thần II Thủy triều 1. Thủy triều 2. Nguyên nhân 3. Đặc điểm 4. Ứng dụng III Dòng biển Tổ chức hoạt động của giáo viên và học sinh Giáo viên sử dụng hình ảnh sóng biển. ? Qua thực tế, ti vi, hình ảnh em hãy cho biết sóng biển là gì? Nguyên nhân nào tạo nên sóng biển Nhóm 1 và nhóm 2 đã sưu tầm được những hình ảnh nào về các loại sóng, nguyên nhân nào tạo thành sóng và hậu qủa mà sóng thần để lại ? Theo em các loài động vật có khả năng nhận biết được sóng thần sắp xảy ra không và chúng sẽ làm gì để tránh sóng thần Tích hợp môn sinh học lớp 10. Tập tính học được của động vật ở bài 31 Tập tính Giáo viên hỏi ? Thủy triều là gì? Nguyên nhân sinh ra thủy triều Giáo viên sử dụng hình ảnh triều cường để hỏi. ? ? Theo em sức hút của Mặt Trăng hay Mặt trời tới Trái Đất sẽ tạo ra lực triều lớn hơn Tích hợp môn vật lí 10. Bài 11 Luật hấp dẫn. Định luật vạn vật hấp dẫn Giáo viên sử dụng hình 16.2 và 16.3 : Em hãy cho biết hiện tượng triều cường, triều kém xảy ra khi nào? Lúc đó ở Trái Đất thấy Mặt Trăng như thế nào Nhóm 3 và nhóm 4 đã sưu tầm được những hình ảnh nào về ứng dụng của thủy triều trong đời sống Giáo viên dùng hình ảnh để hỏi. Trong lịch sử cha ông chúng ta đã lợi dụng thủy triều để đánh giặc như thế nào? Tích hợp môn Lịch sử lớp 10. bài 19: Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm ở các thế kỷ X-XV. Phần II: các cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông-Nguyên thế kỷ XIII Giáo viên dùng hình ảnh dòng biển. ? Dòng biển là gì? Có mấy loại? Dòng biển ảnh hưởng như thế nào đến khí hậu vùng ven biển? Giáo viên cho học sinh thảo luận nhóm Chia lớp thành 4 nhóm. Mỗi nhóm hoàn thành nội dung phiếu học tập của mình và làm việc nhanh trong 5 phút. Mỗi nhóm cử ra một bạn ghi vào phiếu học tập 4 Tổng kết Bài tập về nhà ?C¸c dßng biÓn chuyÓn ®éng nh thÕ nµo. Tại sao hướng chảy của c¸c vßng hoàn lưu lớn ở b¸n cầu Bắc theo chiều kim đồng hồ,cßn ở b¸n cầu Nam th× ngược lại? - Dùa vµo h×nh 16.4 h·y chøng minh r»ng cã sù ®èi xøng cña c¸c dßng biÓn nãng vµ l¹nh ë bê ®«ng vµ bê t©y c¸c ®¹i d¬ng ở 300B?. Giáo viên tổng kết lại nội dung tiết học Giáo viên yêu cầu học sinh học bài, làm bài tập 3 và chuẩn bị bài 17: Thổ nhưỡng quyển 7. Kiểm tra đánh giá - Kiểm tra trực tiếp trên lớp thông qua phiếu học tập - Kiểm tra trắc nghiệm khách quan * Yêu cầu: Học sinh hoàn thiện được nội dung phiếu học tập trong khoảng thời gian nhất định và trả lời được câu hỏi trắc nghiệm 8. Sản phẩm của học sinh - Phiếu học tập - Hình ảnh do học sinh sưu tầm 5 SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HÀ NỘI TRƯỜNG THPT HỒNG THÁI Hå S¥ Dù THI D¹Y HäC THEO CHñ §Ò TÝCH HîP Tªn chủ đề dạy học: Bài 16 Sãng - Thủy triều - Dßng biển GIÁO ÁN TÍCH HỢP Giáo viên: Nguyễn Thị Hiên Bài 16: SÓNG - THỦY TRIỀU - DÒNG BIỂN 6 I- Môc tiªu: Sau bµi häc, häc sinh cÇn ®¹t ®îc: 1. KiÕn thøc - Tr×nh bµy ®îc nguyªn nh©n h×nh thµnh sãng biÓn, sãng thÇn. - HiÓu râ mÆt tr¨ng vµ mÆt trêi, tr¸i ®Êt ¶nh hëng tíi thñy triÒu nh thÕ nµo. - NhËn biÕt ®îc sù ph©n bè cña c¸c dßng biÓn lín trªn ®¹i d¬ng còng cã nh÷ng quy luËt nhÊt ®Þnh. - Tích hợp kiến thức môn sinh học 10, vật lí 10, lịch sử 10 2. Kü n¨ng - BiÕt ph©n tÝch h×nh vÏ, tranh ¶nh, b¶n ®å ®Ó ®i ®Õn néi dung bµi häc - NhËn thøc ®îc nguyªn nh©n sinh ra thñy triÒu. BiÕt ®îc c¸ch v©n dông hiÖn tîng nµy trong cuéc sèng 3. Thái độ Häc sinh thÊy tù hµo khi níc ta cã mét vïng biÓn réng lín vµ cÇn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm gi÷ g×n vµ b¶o vÖ biÓn ®¶o quª h¬ng II- ThiÕt bÞ d¹y häc: Giáo viên: chuẩn bị giáo án powerpoint, clip về sóng thần, phiếu học tập, bản đồ các dòng biển trên thế giới, vẽ phóng to hình 16.2 và 16.3 Học sinh; đọc kỹ bài 16, sưu tầm các hình ảnh về các loại sóng, nguyên nhân sinh ra sóng, tác hại của sóng thần và các hình ảnh về ứng dụng của thủy triều trong đời sống III- Ho¹t ®éng d¹y häc 1- æn ®Þnh líp, kiểm tra sĩ số 2- KiÓm tra bµi cò(3’) Nªu ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè tíi chÕ ®é níc s«ng. 3- Bµi míi. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ Néi dung chÝnh Nội dung tÝch hợp häc sinh Ho¹t ®éng 1 (c¸ nh©n): T×m I- Sãng biÓn: hiÓu vÒ sãng biÓn(8’ ) Dùa vµo sgk vµ hiÓu biÕt thc tÕ cho biÕt -Sãng lµ g×? - Sãng biÓn: Lµ h×nh thøc dao -Nguyªn nh©n sinh ra sóng ®éng cña níc biÓn theo chiÒu th¼ng ®øng. * Nhóm 1 và nhóm 2 đã sưu 7 tầm được những hình ảnh nào về các loại sóng, nguyên nhân nào tạo thành sóng và hậu qủa mà sóng thần để lại - Nguyªn nh©n: Do giã. Giã cµng m¹nh th× sãng cµng to - Sãng thÇn: Lµ sãng lín, cã chiÒu cao 20 - 40m, truyÒn theo chiÒu -Em biÕt g× vÕ sãng thÇn (§Æc ngang víi tèc ®é 400 - 800km/h. Cã søc tµn ph¸ khñng khiÕp. ®iÓm, nguyªn nh©n, t¸c h¹i) Hs tr¶ lêi Gv chuÈn kiÕn thøc. - Gi¸o viªn më réng: Sãng lõng, sãng vç bê, sãng b¹c ®Çu, sãng thÇn - Nguyªn nh©n x¶y ra sãng thÇn: ®éng ®Êt, nói löa phun trµo, b·o biÓn lín, thö h¹t nh©n ngÇm - Sãng thÇn ë Ind«nªxia 26/12/2004 quét qua 13 nước ven Ấn Độ Dương làm chÕt 230.000 ngêi - Sãng thÇn ë NhËt B¶n 11/03/2011 do ®éng ®Êt 90rite lµm chÕt 19.000 ngêi, næ nhµ m¸y ®iÖn h¹t nh©n ? Theo em c¸c loµi ®éng vËt cã kh¶ n¨ng dù ®o¸n ®îc sãng thÇn s¾p x¶y ra kh«ng? Gv: HS liên hệ bài 31: Tập tính- sinh học 10 để trả lời câu II- Thñy triÒu: hỏi - Thñy triÒu lµ hiÖn tîng dao ®éng thêng xuyªn, cã chu kú cña c¸c khèi níc trong c¸c biÓn vµ ®¹i dHo¹t ®éng 4 (cÆp):T×m hiÓu ¬ng. vÒ thñy triÒu (13’) -Nguyªn nh©n: do ¶nh hëng søc Dùa vµo sgk cho biÕt: hót cña mÆt tr¨ng vµ mÆt trêi. - HiÖn tîng thñy triÒu lµ g× ? - Khi MÆt Tr¨ng, Tr¸i §Êt, MÆt - Nguyªn nh©n sinh ra thñy Trêi n»m th¼ng hµng: Thñy triÒu triÒu? lín nhÊt. - Theo em søc hót cña mÆt + §Çu th¸ng: Kh«ng tr¨ng. Tr¨ng hay MÆt Trêi tíi Tr¸i + Gi÷a th¸ng: Tr¨ng trßn. §Êt tạo ra lực triều lín h¬n? - Khi MÆt Tr¨ng, Tr¸i §Êt, MÆt Gv: HS vân dụng bài 11: Lực Trêi ë vÞ trÝ vu«ng gãc: Thñy triÒu nhÊt. hấp dẫn. Định luật vạn vật hấp kÐm Nöa ®Çu th¸ng, nöa cuèi th¸ng: dẫn để trả lời câu hỏi Tr¨ng khuyÕt. + T×m hiÓu H16.2 ; 16.3, cho - øng dông cña thñy triÒu: lµm biÕt ngµy cã triÒu cêng, triÒu muèi, giao th«ng vËn t¶i, ®¸nh b¾t kÐm. VÞ trÝ cña mÆt tr¨ng, mÆt thñy s¶n trêi, tr¸i ®Êt nh thÕ nµo ? -C¸c loµi ®éng vËt ë gÇn bê c¶m gi¸c ®îc sù nguy hiÓm vµ bá ch¹y lªn vïng ®Êt cao h¬n tríc khi nh÷ng con sãng thÇn trµn tíi MÆt Tr¨ng cã søc hót tíi Tr¸i §Êt lín h¬n. Tuy MÆt Trêi lín h¬n MÆt Tr¨ng tíi 27 .106 lÇn nhng kho¶ng c¸ch cña MÆt trêi tíi tr¸i §Êt l¹i lín h¬n kho¶ng c¸ch tõ MÆt Tr¨ng tíi Tr¸i §Êt tíi 400 lÇn nªn lùc t¹o triÒu cña MÆt Tr¨ng lín h¬n MÆt Trêi 2,17 lÇn - N¨m 1938, Ng« QuyÒn ®¸nh th¾ng qu©n Nam H¸n trªn 8 HS tr¶ lêi GV chuÈn kiÕn thøc - Nhóm 3 và nhóm 4 đã sưu tầm được những hình ảnh nào về ứng dụng của thủy triều trong đời sống Giáo viên dùng hình ảnh để hỏi. Trong lịch sử cha ông chúng ta đã lợi dụng thủy triều để đánh giặc như thế nào? Gv: Hs liên hệ bài 19: Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm ở các thế kỷ X-XV. Phần II: các cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông-Nguyên thế kỷ XIII Ho¹t ®éng 5 (c¶ líp/nhãm): T×m hiÓu ho¹t ®éng dßng biÓn (18’ ) Dùa vµo s¸ch gi¸o khoa, h×nh 16.4 nªu: + Dßng biÓn lµ g×, cã mÊy lo¹i ? Gv chia líp 4 nhãm N1.2: dßng biÓn nãng, l¹nh ë b¾c b¸n cÇu N3,4: Dßng biÓn l¹nh nãng, l¹nh ë nam b¸n cÇu Mçi nhãm cho biÕt tªn dßng biÓn, n¬i ho¹t ®éng chñ yÕu, n¬i xuÊt ph¸t vµ híng ch¶y (®iÒn vµo phiÕu häc tËp) - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. - Gi¸o viªn chuÈn kiÕn thøc (phô lôc) + C¸c dßng biÓn chuyÓn ®éng nh thÕ nµo. Tại sao hướng chảy của c¸c vßng hoàn lưu lớn ở b¸n cầu Bắc theo chiều kim đồng hồ,cßn ở b¸n cầu Nam th× ngược lại?(do lực coriolit, hướng giã t¸c động, bắc b¸n cầu lục địa nhiều...) - Dùa vµo h×nh 16.4 h·y chøng minh r»ng cã sù ®èi xøng cña c¸c dßng biÓn nãng vµ l¹nh ë bê ®«ng vµ bê t©y c¸c ®¹i d¬ng s«ng B¹ch §»ng nhê lîi dông chu kú lªn xuèng cña thñy triÒu III- Dßng biÓn: - Dßng biÓn: Níc ®¹i d¬ng chuyÓn ®éng thµnh dßng. - Dßng biÓn gåm hai lo¹i: dßng biÓn nãng vµ dßng biÓn l¹nh - Dßng biÓn nãng: XuÊt ph¸t hai bªn xÝch ®¹o ch¶y theo híng t©y gÆp lôc ®Þa ®æi híng ch¶y vÒ cùc. - Dßng biÓn l¹nh: XuÊt ph¸t tõ vÜ tuyÕn 30 - 400 ch¶y vÒ xÝch ®¹o. - ë vÜ ®é thÊp, c¸c dßng biÓn chuyÓn ®éng thµnh vßng hoµn lu. Híng ch¶y cña c¸c vßng hoµn lu +ë BCB thuËn chiÒu kim ®ång hå +ë BCN ngîc chiÒu kim ®ång hå - C¸c dßng biÓn nãng, l¹nh ®èi xøng nhau qua bê ®¹i d¬ng. - Vïng cã giã mïa, dßng biÓn ®æi chiÒu theo mïa. 9 ở300B?. + Dßng biÓn nãng: Dßng biÓn G¬nstream (B¾c §¹i t©y d¬ng), dßng biÓn Ghinª. + Dßng biÓn l¹nh: Dßng biÓn Caliphoocnia, dßng biÓn T©y óc 4- KiÓm tra ®¸nh gi¸ (3’) C©u 1: Thñy triÒu lín nhÊt lµ khi: A MÆt Tr¨ng n»m gi÷a Tr¸i §Êt vµ MÆt Trêi B MÆt Tr¨ng ë vÞ trÝ th¼ng hµng víi MÆt trêi vµ Tr¸i §Êt C Tr¸i §Êt ë vÞ trÝ vu«ng gãc víi MÆt Tr¨ng vµ MÆt trêi D MÆt Tr¨ng ë vÞ trÝ th¼ng gãc víi Tr¸i §Êt C©u 2: Søc hót cña MÆt tr¨ng vµ MÆt Trêi cïng híng víi nhau sÏ lµm cho thñy triÒu: A Lín nhÊt B Nhá nhÊt C Lín võa D B×nh thêng C©u 3: N¬i cã khÝ hËu Èm ma nhiÒu lµ: A Bê ®«ng cña lôc ®Þa ë ®ai chÝ tuyÕn B Bê t©y cña lôc ®Þa ë ®ai chÝ tuyÕn C Bê ®«ng cña lôc ®Þa ë vïng cùc D Bê t©y cña lôc ®Þa ë «n ®íi 5- Ho¹t ®éng nèi tiÕp: Học sinh học bài và làm câu hỏi số 3 Chuẩn bị bài 17: Thổ nhưỡng quyển IV Phô lôc B¸n Lo¹i cÇu dßng biÓn Nãng Bắc Tªn dßng biÓn 1. Gơnxtrim Bắc Đại T©y Dương 2. Guyan 3. Bắc XÝch đạo - Cưr«siv« - BĐTD 4. Theo giã mïa 1. Canari 2. Lablađo Nơi hoạt động chủ yếu Đại T©y Dương Th¸i B×nh Dương Ấn Độ Dương Đại T©y Dương Nơi xuất ph¸t - hướng chảy XÝch đạo chảy về hướng T©y, khi gặp lục địa chuyển hướng chảy về phÝa Bắc 400 bắc hoặc vïng cực men theo bờ 10 3. Grơnlen Lạnh 4. Caliphoocnia 5. Bêrinh «iasiv« B¸n cầu Loại dßng biển Tªn dßng biển 2. Đ«ng «xtr©ylia Nơi hoạt động chủ yếu Đại T©y Dương Th¸i B×nh Dương 3. M«dămbÝch Mũi Kim Ấn Độ Dương 1. Benghela Đại T©y Dương Th¸i B×nh Dương 1. Braxin Nãng Nam Lạnh Bắc Băng Dương -Đại T©y Dương Th¸i B×nh Dương 2. Pªru 3. T©y «xtr©ylia Ấn Độ Dương đ«ng của c¸c đại dương, chảy về phÝa XÝch đạo Nơi xuất ph¸t hướng chảy XÝch đạo -Chảy về hướng t©y, khi gặp lục địa chuyển hướng chảy về phÝa Nam cực Khoảng 400 Nam. Men theo bờ đ«ng của c¸c đại dương, chảy về phÝa XÝch đạo 11 SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HÀ NỘI TRƯỜNG THPT HỒNG THÁI Hå S¥ Dù THI D¹Y HäC THEO CHñ §Ò TÝCH HîP Tªn chủ đề dạy học: Bài 16 Sãng - Thủy triều - Dßng biển 12 SẢN PHẨM CỦA HỌC SINH 13 14 15 16 17 H×nh ¶nh sãng thÇn Nhãm 1 vµ 2 18 S¶n xuÊt muèi Nu«i trång thñy s¶n S¶n xuÊt ®iÖn Giao th«ng ®êng thñy Nhãm 3 - 4: øng dông cña thñy triÒu 19