Tài liệu Kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN QUỐC VIỆT KIỂM SOÁT HOẠT ĐỘNG BẢO ĐẢM QUYỀN CÔNG DÂN CỦA CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 62 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ CÔNG 1 Công trình được hoàn thành tại: Học viện Hành chính Quốc gia. Người hướng dẫn khoa học 1. GS. TS. Đinh Văn Mậu 2. TS. Chu Xuân Khánh Phản biện 1: ………………………………………………………… ………………………………………………………………………. Phản biện 2: ………………………………………………………… …………………………………………..…………………………... Phản biện 3: ………………………………………………………… ………………………………………………………………………. Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án cấp Học viện. Địa điểm: Phòng bảo vệ luận án tiến sĩ - Phòng họp….. Nhà ……, Học viện Hành chính Quốc gia. Số: 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh Quận Đống Đa - Hà Nội. Thời gian: vào hồi ……… giờ ….. ngày … tháng …. năm …… Có thể tìm hiểu luận án tại Thư viện Quốc gia Việt Nam hoặc thư viện của Học viện Hành chính Quốc gia. 2 LIST OF PUBLISHED WORKS OF THE AUTHOR List of published scientific papers 1. “The thoughts, opinions on controlling of the state power in Viet Nam at present”, State Management Review, No.198 (07/2012), p.11-15. 2. “Controlling the executive power of the Parliament of United Kingdom, France, USA”, State Organization Journal, No.3/2015, p.55-58. 3. “Question - effective control form of National Assembly over the activities of the Government”, State Management Review, No.241 (2/2016), p.26-30. 4. “Some problems of control activities to ensure the civil rights of state administrative agency”, Democracy and Law Review, No.299 (2/2017), p.45-49, 56. List research papers participating in scientific conferences 5. “Applying Ho Chi Minh Thought about controlling state power in the work of amending and supplementing Vietnam’s 1992 Constitution”, Documentation of the seminar on “Amending and supplementing Vietnam’s 1992 Constitution and organization of state apparatus”, Academy of Public Administration, 11/2012, p.159-170. 6. “Overview of administrative reform in Vietnam currently”, International seminar on “Public Administration Reform”, University of Sriwijaya, Indonesia, 9/2016. 54 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Kiểm soát hoạt động của cơ quan nhà nước là một nhu cầu cần thiết, khách quan. Trong đó, kiểm soát hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước có ý nghĩa quan trọng, là trọng tâm của kiểm soát hoạt động của cơ quan nhà nước. Bên cạnh đó, bằng hoạt động thực thi quyền lực của mình, nhà nước bảo đảm các quyền của công dân. Trong đó, thông qua hoạt động kiến tạo các tiền đề kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội và pháp lý, bộ máy hành chính nhà nước bảo đảm cho công dân thực hiện các quyền của mình một cách thường xuyên và trực tiếp nhất. Chính vì vậy, cần thiết phải kiểm soát cả hoạt động này để thúc đẩy bộ máy hành pháp hoàn thành trách nhiệm và để chống sự lạm quyền, vượt quyền trong quá trình tạo dựng một môi trường thuận lợi cho công dân thực hiện đầy đủ các quyền cơ bản và thiêng liêng nhất của mình. Tuy nhiên, hiện nay, vấn đề kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước chưa được giới học thuật nghiên cứu sâu, chưa được quy định rõ ràng, cụ thể về mặt pháp lý và trên thực tế, hoạt động này còn nhiều mặt hạn chế cần nâng cao chất lượng và hiệu quả hơn. Đây là lý do đề tài “Kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay” được chọn cho luận án tiến sĩ của tác giả. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay, mục đích của luận án là đề xuất phương hướng và giải pháp tăng cường công tác này. Để đạt mục đích trên, những nhiệm vụ đặt ra là: Nghiên cứu các công trình khoa học đã công bố liên quan đến đề tài luận án, đánh giá tổng quan về nội dung, mức độ của các công trình đó và rút ra những 3 vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu đối với luận án; Nghiên cứu lý luận về kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước; Nghiên cứu kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở một số nước trên thế giới; Tổng hợp, phân tích và đánh giá thực trạng kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay; Nghiên cứu, đề xuất phương hướng và giải pháp tăng cường kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là sự kiểm soát một cách có hiệu quả hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay. Phạm vi nghiên cứu của luận án: - Về nội dung: Luận án nghiên cứu sự kiểm soát do nhà nước và xã hội tiến hành đối với hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. Cụ thể, đó là (1) sự kiểm soát mang tính quyền lực nhà nước (gồm: giám sát của Quốc hội; giám sát của Hội đồng nhân dân; giám sát của Tòa án nhân dân; kiểm toán của Kiểm toán nhà nước; kiểm tra, thanh tra trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nước) và (2) sự kiểm soát mang tính xã hội (gồm: kiểm tra, giám sát của Đảng Cộng sản Việt Nam; giám sát của các tổ chức, hiệp hội quần chúng; giám sát của công luận; giám sát của cá nhân công dân). - Về không gian: Luận án nghiên cứu vấn đề trên phạm vi cả nước. - Về thời gian: Luận án nghiên cứu vấn đề trong phạm vi thời gian từ năm 2011 đến nay. Đó là khoảng thời gian bao trọn nhiệm kỳ từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI đến Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng và nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII. 4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu Về mặt phương pháp luận: Luận án sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, vận dụng những nguyên lý cơ bản 4 However, these limitations can be fully fixed. It is possible to confirm that the original scientific hypothesis of the thesis is well founded. In detail: To implement control activities to ensure the civil rights of state administrative agency effectively, we should focus on completing control institution, strengthening the ability of control’s entities, optimizing processes, procedures and improving the efficiency of coordination mechanism in control. In which, along with the implementation synchronously basic and platform solutions system, are deployed on a large scale, also needed to pay attention, investment research, build and organize the implementation some solutions at a higher level, groundbreaking, spearhead, creating obvious changes in strengthening control: Build a general law on the people's supervision over the activities of state agency; Realize the establishment of the Interim Commission of the National Assembly when necessary; Establish a Committee specializing in the supervision of the National Assembly. Finally, it should be recognized clearly that the control of state power in general and control activities to ensure the civil rights of state administrative agency in particular is difficult issue, there are many things not yet clarified and is a new field in Vietnam. Coupled with resistance derived from the downside of the market economy, from the complexity of the integration process and a lot of other factors, the purpose of strengthening control activities to ensure the civil rights of state administrative agency is highly dependent on the proper understanding, determination, consensus, participation positively with a proper method and proper route of all entities participating in this process./. 53 implementation control activities to ensure the civil rights of state administrative agency in Vietnam currently and provides general assessment; Chapter 4 presents orientation and solution to strengthen control activities to ensure the civil rights of state administrative agency in Vietnam currently. From the research results of the thesis, we can make some conclusions as follows: First, it can be argued that control activities to ensure the civil rights of state administrative agency is an objective necessity. The well implementation will create a premise, basis for the realization of civil rights. Control does not create difficulty, prevention for the operation of the executive apparatus in the process of creating favorable premise, favorable condition about economics, politics culture - society and law for citizens can implement their rights fully. On the contrary, the existence of control will ensure the uniformity of state power, prevent power misuse, power exceeding and prevent the corruption, maintain institutional legitimacy, and discipline and promote the state administrative agency to complete their responsibility to ensure the civil rights, contribute to the purge of the national administration. In fact, in our country currently, awareness of power control is becoming more profound, organization of control organs is increasingly strengthened, the quality of the forces participating in the control has continued to be improved and the results of the control have gotten remarkable achievements. At the same time, it should be clear that control activities to ensure the civil rights of state administrative agency in our country currently is still limited. The results of the implementation of this work have not met the requirements set out and the expectations of the whole society. 52 của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh để xem xét vấn đề kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. Về mặt phương pháp nghiên cứu, luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu tài liệu; Phương pháp thống kê; Phương pháp so sánh; Phương pháp phân tích và tổng hợp; Phương pháp quy nạp. 5. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết khoa học Trong quá trình tìm hiểu vấn đề, có 02 câu hỏi nghiên cứu được đặt ra: Hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay còn nhiều hạn chế có phải do hoạt động này chưa được kiểm soát tốt hay không? Làm thế nào để nâng cao hiệu quả kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay? Xuất phát từ 02 câu hỏi trên, 02 giả thuyết khoa học được đưa ra là: Kiểm soát tốt hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước sẽ tạo tiền đề, cơ sở để hiện thực hóa quyền công dân; Để kiểm soát tốt hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước cần chú trọng đến việc hoàn thiện thể chế kiểm soát, tăng cường năng lực của các chủ thể kiểm soát, tối ưu hoá quy trình, thủ tục, nâng cao hiệu quả cơ chế phối hợp trong kiểm soát. 6. Những đóng góp mới của Luận án Luận án có những đóng góp mới về lý luận như sau: (1) Đưa ra được khái niệm hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước, phân biệt hoạt động bảo đảm quyền công dân với hoạt động bảo vệ quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. Trình bày nội dung hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. (2) Đưa ra khái niệm kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước, trình bày khái niệm kiểm soát mang tính quyền lực nhà nước, khái niệm kiểm 5 soát mang tính xã hội. Làm rõ được sự cần thiết phải kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. Khái quát một cách có hệ thống các phương thức kiểm soát. (3) Đưa ra ý tưởng mới về việc thành lập một Ủy ban chuyên trách về hoạt động giám sát của Quốc hội. Đưa ra những kiến giải mới về việc xây dựng một đạo luật chung về giám sát của nhân dân và về vấn đề hiện thực hóa việc thành lập các Ủy ban lâm thời của Quốc hội khi cần thiết. Ngoài ra, Luận án cũng có những đóng góp mới về thực tiễn như: (1) Cung cấp luận cứ cho việc hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực các chủ thể, đổi mới cách thức tổ chức thực hiện kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. (2) Những giải pháp đưa ra có thể được áp dụng trong thực tiễn góp phần hạn chế sự tha hóa quyền lực trong bộ máy hành chính nhà nước nhằm làm cho quyền hành pháp được thực hiện khoa học, hiệu lực, hiệu quả, thực sự bảo đảm tốt quyền lợi hợp pháp của công dân. 7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Về mặt khoa học, Luận án có những ý nghĩa sau: (1) Bổ sung, hoàn thiện thêm, làm phong phú thêm lý luận về hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước và về kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. Góp phần nâng cao nhận thức về vai trò và tầm quan trọng của kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. (2) Góp phần xây dựng cơ sở khoa học cho việc tăng cường kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay. Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu của Luận án có ý nghĩa sau: (1) Làm tài liệu phục vụ cho đào tạo chuyên ngành Quản lý công và các chuyên ngành khác tại Học viện Hành chính Quốc gia. (2) Làm tài liệu tham khảo có giá trị cho các cá nhân, cơ quan, tổ chức làm công tác nghiên cứu, giảng dạy, học tập về quản lý công. (3) Làm tài liệu 6 helping National Assembly Standing Committee set up plan supervision program; monitoring and urging the implement resolutions after supervision and summary to report periodically to National Assembly, the National Assembly Standing Committee; submitting bills to the National Assembly, drafting ordinances to the National Assembly Standing Committee in charge of the Committee; recommending necessary measures to improve the effectiveness of the National Assembly's supervision; other tasks. The supervision committee consists of sub-committees: The subcommittee supervising state administrative agencies; The subcommittee supervising judicial agencies; The sub-committee supervising the operation of National Assembly. The establishment of this committee under decisive jurisdiction of the National Assembly and only through amendment the Law on the organization of the National Assembly. CONCLUSION To clarify issues, thesis "Control activities to ensure the civil rights of state administrative agency in Vietnam currently" with 4 chapters has followed the basic structure: overview of the research situation - theory - current situation - orientation and solution. In detail: Chapter 1 presents, generalizes research results related to the thesis topic and sets out issues that need to research; Chapter 2 presents theories about activities to ensure the civil rights of state administrative agency, common issues of control activities to ensure the civil rights of state administrative agency, mode of control activities to ensure the civil rights of state administrative agency, control activities to ensure the civil rights of state administrative agency in some countries and the reference values for Vietnam; Chapter 3 presents current status of institutions control, 51 4.2.2.2. Realization the establishment of the Interim Commission of the National Assembly when necessary In many countries, parliaments can establish interim committees to conduct an investigation, review of particular, government’s special cases. In our country, the establishment of the Interim Commission of the National Assembly has been constitutional and legislative. However, this is difficult to implement and has never been done in our National Assembly. For the realization (when necessary) during the process of supreme supervision of the National Assembly, we need to solve some problems as follows: reducing the difficulty of establishing the conditions; researching again in the direction of adding members who are qualified, reputable, not among the National Assembly deputies; clarifying the provisions on the responsibility for providing information and protecting witness of negative cases; clarifying the conditions for ensuring the operation of the Interim Committee; clarifying the right to investigate the individual transactions, the relationship between investigation activities of Committee with investigation activities of public security organs and with other inspection forms, other supervision forms. 4.2.2.3. Establish a Committee specializing for supervising activities of the National Assembly Legislative power and supreme supervision power are equivalent in terms of aspects are both fundamental rights of the National Assembly. Meanwhile, National Assembly has a Committee specializing in legal issue. So, we can see it is necessary to establish a Committee specializing in supervision of the National Assembly. This Committee has duties and powers as follows: examining proposals and recommendations of the agency, organizations, National Assembly deputies about supreme supervision activities; 50 tham khảo có giá trị cho các nhà quản lý, nhà hoạch định chính sách, đặc biệt là trong vấn đề đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước và cải cách hành chính nhà nước ở Việt Nam. (4) Làm nền tảng để thực hiện các nghiên cứu tiếp theo về cùng chủ đề. 8. Cấu trúc của Luận án Ngoài phần Mở đầu và phần Kết luận, Luận án gồm 4 chương: - Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Luận án. - Chương 2: Lý luận về kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. - Chương 3: Thực trạng kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay. - Chương 4: Phương hướng và giải pháp tăng cường kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay. CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Luận án Tổng quan các công trình nghiên cứu trong nước và ngoài nước (bằng cả tiếng Anh và tiếng Việt) đã công bố về các nội dung: quyền công dân, bảo đảm quyền công dân; kiểm soát hoạt động của cơ quan nhà nước; kiểm soát hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước; kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. 1.2. Khái quát kết quả nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án và những vấn đề đặt ra cần được tiếp tục nghiên cứu 1.2.1. Khái quát kết quả nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án Thứ nhất, nhiều nghiên cứu đã tập trung làm rõ các vấn đề lý luận quan trọng liên quan gián tiếp đến đề tài Luận án như: kiểm 7 soát hoạt động của cơ quan nhà nước; quyền công dân và bảo đảm quyền công dân. Đây là những nền tảng lý thuyết quan trọng mà Luận án tiếp thu, kế thừa để triển khai những vấn đề liên quan. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là những vấn đề chung, khái quát, có liên quan một cách gián tiếp đến đề tài Luận án. Thứ hai, không có nhiều các công trình nghiên cứu liên quan trực tiếp đến đề tài luận án. Vấn đề kiểm soát hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước mới chỉ được đề cập đến với những nét cơ bản, khái quát. Cũng có những nghiên cứu khảo sát thực trạng, chỉ ra nguyên nhân của những hạn chế, các yếu tố chi phối và đưa ra giải pháp hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực của quyền hành pháp. Tuy nhiên, những nghiên cứu này mới chỉ dừng lại trong khuôn khổ các bài báo, bài viết. Các nghiên cứu trực tiếp về kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước có số lượng ít, mới chỉ tìm hiểu những vấn đề riêng lẻ, chưa nghiên cứu toàn diện, sâu sắc vấn đề. Thứ ba, vẫn còn những vấn đề chưa được giải quyết triệt để trong các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án. Các nghiên cứu chưa làm rõ cơ sở lý luận về kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. Đặc biệt là về khái niệm và sự cần thiết phải kiểm soát. Các phương thức kiểm soát chưa được trình bày như một hệ thống. Chưa nghiên cứu về tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng về kiểm soát hoạt động của cơ quan nhà nước. Bên cạnh đó, chưa có sự khảo sát một cách hệ thống, toàn diện thực trạng và đánh giá sâu sắc về kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở nước ta hiện nay. Chưa đề xuất một hệ thống giải pháp cơ bản và các giải pháp đột phá có tính khả thi để tăng cường kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. 8 4.2.1.3. Solution groups optimize processes, procedures and improve the efficiency of coordination mechanism in control activities to ensure the civil rights of state administrative agency - Continuing to optimize processes and procedures of state power control. - Continuing to optimize processes and procedures of the social control. - Improving the efficiency of the coordination mechanism in the control. 4.2.2. The breakthrough solutions to strengthen control activities to ensure the civil rights of state administrative agency 4.2.2.1. Build a general law on the people's supervision over the activities of state agency The promulgation of a general law on the people's supervision for the uniform regulation is necessary and objective requirement. The basic layout of this code may include 7 chapters with the main contents: General provisions; Supervising activities of the people for the operation of the National Assembly and People's Councils at all levels; Supervising activities of the people for the operation of the Government and People's Committees at all levels; Supervising activities of the people for the operation of the People's Court and People’s Procuratorate at all levels; Coordination mechanisms in the supervising activities of the people; Conditions ensuring the supervising activities of the people; Enforcement terms. However, it should be seen that, general law about supervision of the people is a big law, the building needs to be studied carefully, cautiously and with appropriate roadmap. The promulgation and enforcement of this law effectively occur when there are guarantee conditions. 49 4.1.2. Complying strictly with principles of strengthening control activities to ensure the civil rights of state administrative agency - Complying with the principle ensuring the leadership of the Party for the organization and operation of the state apparatus. - Complying with the principles ensuring that all state power belong to the people. - Complying with the principle ensuring state power is unified, with the assignment, coordination and control among agencies in the implementation of legislative power, executive power and judicial power. 4.2. Solution to strengthen control activities to ensure the civil rights of state administrative agency 4.2.1. Basic solutions system to strengthen control activities to ensure the civil rights of state administrative agency 4.2.1.1. Solution groups complete institution of control activities to ensure the civil rights of state administrative agency - Focusing on reviewing all regulations. - Continuing to improve the institution of leadership of the Party. In which, there are institutions on the check and supervision of the Party for state agency. - Continuing to improve the institutions on the people's control over the activities of state agency. - Urgently amending, supplementing and concretizing the regulations. 4.2.1.2. Solution groups strengthen the ability of entities of control activities to ensure the civil rights of state administrative agency - Strengthening the organizational structure of the agency participating control. - Continuing to improve the quality of forces participating control. 48 Thứ tư, về tính chất chuyên ngành của các công trình nghiên cứu. Có thể thấy, các nghiên cứu có liên quan chủ yếu tiếp cận dưới góc nhìn của khoa học luật, khoa học chính trị. Chưa có công trình nào tìm hiểu vấn đề dưới góc nhìn của khoa học quản lý công. 1.2.2. Những vấn đề đặt ra cần được tiếp tục nghiên cứu Thứ nhất, về nội dung nghiên cứu, luận án tập trung vào một số nội dung sau: hệ thống hoá lý luận về kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước (trong đó, tập trung làm rõ khái niệm, đối tượng, sự cần thiết khách quan và các phương thức kiểm soát); khái quát và đánh giá một cách khoa học về thực trạng kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay và chỉ ra những ưu điểm, hạn chế, cũng như nguyên nhân của những hạn chế trong công tác này; đề xuất phương hướng và hệ thống giải pháp cơ bản cũng như các giải pháp đột phá có tính khả thi để tăng cường kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay. Thứ hai, về tính chất chuyên ngành, trong quá trình nghiên cứu, tác giả Luận án sẽ đặc biệt chú ý tới việc tiếp cận vấn đề kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước dưới góc nhìn của khoa học quản lý công. CHƯƠNG 2: LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT HOẠT ĐỘNG BẢO ĐẢM QUYỀN CÔNG DÂN CỦA CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC 2.1. Hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước 2.1.1. Khái quát về cơ quan hành chính nhà nước Khái niệm cơ quan hành chính nhà nước. Cơ quan hành chính nhà nước là một bộ phận cấu thành của bộ máy nhà nước được thành 9 lập ra để thực hiện chức năng quản lý điều hành mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Đặc điểm của cơ quan hành chính nhà nước. Cơ quan hành chính nhà nước có những đặc điểm chung của cơ quan nhà nước và có những đặc điểm đặc thù khác với các cơ quan nhà nước khác. 2.1.2. Quan niệm về hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước Khái niệm quyền công dân, các nhóm quyền công dân. Quyền con người là những nhu cầu, lợi ích vốn có và khách quan của con người được pháp luật quốc gia, quốc tế ghi nhận, bảo vệ. Quyền công dân chính là những quyền con người được các nhà nước thừa nhận và áp dụng cho công dân của mình. Các nhóm quyền công dân bao gồm: nhóm quyền về chính trị; nhóm quyền về kinh tế, văn hóa và xã hội; nhóm quyền về dân sự. within the Party. Supervision of the Vietnam Fatherland Front is still very formal, the legal efficiency is not high. Control of public opinion is not yet mobilized the numerous people and the media, the press involved. 3.3.3. The reason of the limitations in control activities to ensure the civil rights of state administrative agency 3.3.3.1. Subjective reasons Including: awareness of control is not high; institution of control is limited; ability of control’s entities did not meet requirements; forms, processes, procedures and coordination mechanisms are also many shortcomings, not really effective. 3.3.3.2. Objective reasons Including: the difficulty and novelty of the problem; resistance derived from the downside of the market economy; the complexity of the integration process; a lot of other factors. Khái niệm hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. Bảo đảm quyền công dân là việc tạo ra các tiền đề, điều kiện cần thiết để quyền công dân được thực hiện trên thực tế. Chủ thể bảo đảm quyền công dân bao gồm: Nhà nước; các tổ chức, hiệp hội quần chúng; người dân. Nhà nước là chủ thể quan trọng nhất. Trong đó, cơ quan hành chính nhà nước đảm nhận trách nhiệm này một cách thường xuyên, trực tiếp nhất. Hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước là việc cơ quan hành chính nhà nước kiến tạo các tiền đề, điều kiện thuận lợi về kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội và pháp lý để công dân có thể thực hiện đầy đủ các quyền của mình. Hoạt động bảo đảm quyền công dân được phân biệt với hoạt động bảo vệ quyền công dân qua 2 yếu tố: hoàn cảnh xuất hiện; mục đích. 10 CHAPTER 4. ORIENTATION AND SOLUTION TO STRENGTHEN CONTROL ACTIVITIES TO ENSURE THE CIVIL RIGHTS OF STATE ADMINISTRATIVE AGENCY IN VIETNAM CURRENTLY 4.1. Orientation to strengthen control activities to ensure the civil rights of state administrative agency 4.1.1. Raising awareness of control’s entities about control activities to ensure the civil rights of state administrative agency - Continuing to raise awareness of Communist Party of Vietnam about control activities of state agency. - Studying and imitating Ho Chi Minh thought about control activities of state agency. - Continuing to raise awareness of the whole society about control activities of state administrative agency. 47 The supervision of the People's Council has expressed the position, role of the state power organ in the localities. The supervision of the Court has many positive changes, protects better the legitimate rights and legitimate interests of organizations, individuals. Quality of state audit has been raised gradually. The check, inspection in state administrative agency system is an important method to self "purification", contributes to improve the effectiveness, efficiency in the supervision of activities to ensure civil rights. 3.3.1.2. The advantages in social control The check, supervision of the Party have positive changes. The supervision of the Vietnam Fatherland Front and other mass organizations, other mass associations have achieved effective and substantial results. Democracy is increasingly expanding. The power of public opinion is increasingly performed in political and society life of the country, creates significant pressure to ensure active civil rights of the state administrative agency. 3.3.2. The limitations in the control activities to ensure the civil rights of state administrative agency 3.3.2.1. The limitations in state power control Supreme supervision of the National Assembly still has many shortcomings. The supervision of the People's Councils at all levels have not been regular, effective supervision is limited. The number of administrative complaints have more but the number of administrative cases are solved very little. In fact, the scope of the State Audit does not yet comprehensively cover the use of state budgets by state administrative agencies in ensuring the civil rights. Check, inspection in state administrative agency systems are still drawbacks and need to be overcome. 3.3.2.2. The limitations in social control The quality, efficiency of the check, supervision of the Party were not enough to prevent, repel corruption, wastefulness, negative 46 2.1.3. Nội dung hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước Kiến tạo các tiền đề chính trị. Đó là việc tạo dựng môi trường chính trị thuận lợi để quyền công dân được thực hiện. Kiến tạo các tiền đề kinh tế. Đó là việc tạo dựng những điều kiện vật chất cần có để thực hiện quyền công dân. Kiến tạo các tiền đề văn hóa - xã hội. Đó là việc tạo dựng các yếu tố văn hóa, tư tưởng, giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ, nâng cao dân trí, trật tự xã hội, dân số và việc làm, an sinh xã hội, dân tộc và tôn giáo... để công dân thực hiện quyền của mình. Kiến tạo các tiền đề pháp lý. Đó là hoạt động ghi nhận bằng pháp luật các quyền công dân, tạo dựng các yếu tố thuận lợi về tư tưởng chính trị - pháp lý, văn hóa pháp lý, thiết lập cách thức, cơ chế tổ chức bộ máy nhà nước để quyền công dân được hiện thực hóa. 2.2. Những vấn đề chung về kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước 2.2.1. Khái niệm và chủ thể kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước Khái niệm kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. Kiểm soát hoạt động của cơ quan nhà nước được hiểu là một hoạt động do nhà nước và xã hội tiến hành thông qua những phương thức, phương tiện được pháp luật quy định nhằm phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn những hoạt động sai trái của cơ quan nhà nước, bảo đảm cho việc thực thi quyền lực nhà nước luôn theo đúng mục tiêu đã đề ra và đạt hiệu quả cao nhất. Khái niệm kiểm soát ở Luận án này bao gồm tất cả các hoạt động giám sát, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, kiểm sát của các chủ thể khác nhau. Căn cứ vào chủ thể tiến hành có thể chia kiểm soát hoạt động của cơ quan nhà nước thành hai loại: Kiểm soát mang tính quyền lực nhà nước; Kiểm soát mang tính xã hội. 11 Kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước là một hoạt động được nhà nước và xã hội tiến hành thông qua những phương thức, phương tiện được pháp luật quy định nhằm phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn những hoạt động sai trái của cơ quan hành chính nhà nước trong hoạt động bảo đảm quyền công dân. Chủ thể kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. Bao gồm: - Chủ thể kiểm soát mang tính quyền lực nhà nước: Quốc hội; Hội đồng nhân dân; Tòa án nhân dân; Kiểm toán nhà nước và chính hệ thống cơ quan hành chính nhà nước. - Chủ thể kiểm soát mang tính xã hội: Đảng Cộng sản Việt Nam; các tổ chức, hiệp hội quần chúng (với trung tâm là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam); công luận; cá nhân công dân. 2.2.2. Sự cần thiết phải kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước - Kiểm soát để bảo đảm tính thống nhất của quyền lực nhà nước. - Kiểm soát để chống sự lạm quyền, vượt quyền và chống tham nhũng trong quá trình bảo đảm quyền công dân. - Kiểm soát để giữ vững tính pháp chế, kỷ luật và thúc đẩy cơ quan hành chính nhà nước hoàn thành trách nhiệm bảo đảm quyền công dân. 2.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm: yếu tố kinh tế; yếu tố môi trường chính trị dân chủ và pháp quyền; yếu tố văn hóa, xã hội; yếu tố trình độ dân trí và hiểu biết pháp luật. 2.2.4. Nguyên tắc kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước Đối với kiểm soát hoạt động của cơ quan nhà nước, ngoài các nguyên tắc chung, còn cần chú ý tới các nguyên tắc riêng: tuân thủ Hiến pháp và pháp luật; bảo đảm khách quan, hiệu quả, công khai, 12 increasingly being raised. The check and supervision of Party have contributed to maintain the discipline of the Party and administrative discipline of the State. Then, it has a positive impact to the tectonic activities of state administrative agency to ensure the civil rights. 3.2.2.2. Current status of implementation supervision of the Vietnam Fatherland Front and other mass organizations, other mass associations The Vietnam Fatherland Front and its socio-political organizations are increasingly developing. The other mass associations have developed variously. This supervision activity has been promoting the synergy of people, contributing greatly to ensure the legitimate rights and interests of the people are carried out effectively. 3.2.2.3. Current status of supervision of public opinion The press, media system has been developed diversely. The press and the media have promoted strength and achieved important results in reflecting activities to ensure the civil rights of state administrative agency, contributing to create strong public opinion, influence back this activity. 3.2.2.4. Current status of supervising of citizens In our country, the mastery of the people is increasingly promoted. Reuters is increasingly raised. Citizens increasingly show stronger supervision over the activities of state administrative agency. 3.3. General assessment of control activities to ensure the civil rights of state administrative agency in Vietnam currently 3.3.1. The advantages in control activities to ensure the civil rights of state administrative agency 3.3.1.1. The advantages in state power control Through the supervision of the National Assembly, many limitations in the management, administration of the state administrative agency in ensuring the civil rights were discovered. 45 People's Courts in 2014. About the supervision results, in comparison with the previous period, the proportion of trial of administrative cases has risen and the proportion of judgments, administrative decisions be canceled or modified due to the subjective fault of Jury have reduced. However, in the comparison with other types of cases, administrative cases are still very small portion. 3.2.1.4. Current status of implementation audit of State Audit The organizational system of the State Audit has been substantially strengthened according to the centration model, relatively compact, promotes the effectiveness, and is consistent with the characteristics of our country and with international practice. State Audit focuses on auditing the activities of the Government in creating the economic premises to ensure civil rights. Audit scale increases sensibly, the quality and effectiveness of audit is enhanced. 3.2.1.5. Current status of implementation check, inspection in the system of state administrative agency Entities control in state administrative agency system have made the improvement of the functions, tasks, organizational structure and have built team. The check is increasingly being focused. The inspection is increasingly raising the effectiveness and efficiency. Through these activities, many violations in the activities to ensure the civil rights of the state administrative agency have been discovered, processed and recommended treatment, contribute to warn, prevent the irregularities and promote state administrative agency to complete its responsibilities. 3.2.2. Current status of implementation social control 3.2.2.1. Current status of implementation check, supervision of Communist Party of Vietnam Communist Party of Vietnam is growing about the organizational structure, the quality, the number of members is 44 minh bạch; không được làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức chịu sự kiểm soát. 2.3. Phương thức kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước 2.3.1. Phương thức kiểm soát mang tính quyền lực nhà nước 2.3.1.1. Giám sát của Quốc hội Quốc hội có thể tiến hành giám sát bằng các hình thức sau đây: giám sát văn bản và các báo cáo của Chính phủ; chất vấn; giám sát chuyên đề; thành lập Ủy ban lâm thời để tiến hành hoạt động điều tra; lấy phiếu tín nhiệm; bỏ phiếu tín nhiệm; xem xét báo cáo của Ủy ban thường vụ Quốc hội về kiến nghị giám sát. 2.3.1.2. Giám sát của Hội đồng nhân dân Hội đồng nhân dân có thể tiến hành giám sát bằng các phương thức chủ yếu sau đây: xem xét các Báo cáo công tác của Ủy ban nhân dân; chất vấn; xem xét quyết định của Ủy ban nhân dân cùng cấp; giám sát chuyên đề; lấy phiếu tín nhiệm; bỏ phiếu tín nhiệm. 2.3.1.3. Giám sát của Tòa án nhân dân Tòa án nhân dân, với chức năng xét xử của mình, có thể thực hiện kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước một cách trực tiếp thông qua tài phán hành chính và gián tiếp thông qua tài phán tư pháp. 2.3.1.4. Kiểm toán của Kiểm toán nhà nước Kiểm toán nhà nước có thể kiểm tra việc sử dụng ngân sách nhà nước của các cơ quan hành chính nhà nước trong quá trình thực hiện hoạt động bảo đảm quyền công dân. 2.3.1.5. Kiểm tra, thanh tra trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nước Cơ quan hành chính nhà nước có thể dùng phương thức kiểm tra (kiểm tra hành chính, kiểm tra chức năng, kiểm tra nội bộ) và phương thức thanh tra (thanh tra hành chính, thanh tra chuyên ngành) để kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của chính mình. 13 2.3.2. Phương thức kiểm soát mang tính xã hội 2.3.2.1. Kiểm tra, giám sát của Đảng Cộng sản Việt Nam Đảng Cộng sản Việt Nam dùng sự kiểm tra, giám sát nội bộ của mình để kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. 2.3.2.2. Giám sát của các tổ chức, hiệp hội quần chúng Các tổ chức, hiệp hội quần chúng sử dụng các hình thức kiểm soát: động viên thành viên và quần chúng tích cực thực hiện quyền kiểm soát; tìm hiểu, phát hiện các hành vi sai trái của cơ quan hành chính nhà nước; kiến nghị xem xét xử lý những hành vi vi phạm pháp luật; tham gia các hình thức kiểm soát do cơ quan nhà nước đề nghị. 2.3.2.3. Giám sát của công luận Công luận thể hiện thái độ phán xét, đánh giá của công chúng đối với các hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước trong quá trình bảo đảm quyền công dân, qua đó tạo ra khả năng kiểm soát đối với cơ quan hành chính nhà nước. Trong việc giám sát của công luận, báo chí, truyền thông đóng vai trò quan trọng. 2.3.2.4. Giám sát của công dân Công dân trực tiếp giám sát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước thông qua quyền kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo. 2.4. Kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở một số nước và những giá trị tham khảo cho Việt Nam 2.4.1. Kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở một số nước Trình bày hoạt động kiểm soát mang tính quyền lực nhà nước (bao gồm kiểm soát của nghị viện, kiểm soát của tòa án, kiểm soát của cơ quan kiểm toán nhà nước và kiểm soát trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nước) và kiểm soát mang tính xã hội (bao gồm kiểm 14 3.2. Current status of implementation of control activities to ensure the civil rights of state administrative agency in Vietnam currently 3.2.1. Current status of implementation state power control 3.2.1.1. Current status of implementation National Assembly’s supervision Organizational and personnel apparatus of the National Assembly is increasingly strengthened. National Assembly has made the consideration of the government’s report related to activities to ensure civil rights frequently, seriously. National Assembly has made effective supervision in promulgating legal documents of the Government. In 2013, it is the first time that National Assembly collected the vote of confidence for the Government members. Questioning activity has become the most effective supervision form of the National Assembly. Activities of specialized supervision have focused on the pressing and urgency issues of life. 3.2.1.2. Current status of implementation People's Council’s supervision People's Council was held at all levels of local government. At the session, People's Council implements the supervision function through the consideration of reports, questioning and answering questions. Activity of collecting the votes of confidence is held according to the order, the procedures and the results reflect truly the status of management, administration and credibility in localities. Between two sessions, the Permanent People's Council and the Boards of the People's Council at all levels regularly organizes specialized supervisions with content closely related to social security and life of the people. 3.2.1.3. Current status of implementation People's Court’s supervision Organizational apparatus of the People's Courts continues to be strengthened under the new regulation of the Law on Organization of 43 control, it is necessary to create important guarantee factors for public opinion, citizens; The effectiveness of control can also be obtained through cultural, customary and traditional factors. CHAPTER 3. CURRENT SITUATION OF CONTROL ACTIVITIES TO ENSURE THE CIVIL RIGHTS OF STATE ADMINISTRATIVE AGENCY IN VIETNAM CURRENTLY 3.1. Current status of institution control activities to ensure the civil rights of state administrative agency in Vietnam currently 3.1.1. Institutions of state power control The 2013 Constitution has created legal status of control entities that express the characteristics of state power explicitly in overall of allocation, coordination and control among state agencies. Laws, bylaws have concretized the provisions on control of the National Assembly, the People's Council, People's Court, the State Audit and the system of state administrative agency for the operation of state administrative agency. In addition, there are still some limitations on the promulgation of specific regulations and guidelines for specific control ways and control coordination mechanisms. 3.1.2. Institutions of the social control The 2013 Constitution has made provisions to institutionalize the Party's view on the supervision of the people. However, there is a lack of institutionalization regulations on check and supervision of Party for state agency. Many laws and bylaws have concretized the provisions on the supervision of the Vietnam Fatherland Front, mass organizations, mass associations and public opinion, citizens for the operation of state administrative agency. At the same time, there are still limitations in designing the model for independent supervision of the Vietnam Fatherland Front and in building of institution of people's control. 42 soát của các đảng chính trị, kiểm soát của các tổ chức, hiệp hội quần chúng, kiểm soát của công luận) ở một số nước. 2.4.2. Những giá trị tham khảo cho Việt Nam Một số nhận xét có giá trị tham khảo như sau: Mối quan hệ và khả năng tương tác giữa nghị viện và chính phủ có ý nghĩa quan trọng ảnh hưởng đến sự kiểm soát; Sự rõ ràng, rành mạch trong việc phân công quyền lực là rất cần thiết đối với hiệu quả kiểm soát quyền lực; Hiệu quả tự kiểm soát của đảng cầm quyền có ảnh hưởng lớn tới hiệu quả kiểm soát chính phủ; Để phát huy hiệu quả kiểm soát, cần phải tạo lập cho công luận, công dân những yếu tố bảo đảm quan trọng; Hiệu quả kiểm soát còn có thể có được nhờ vào những yếu tố văn hóa, phong tục, truyền thống. CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT HOẠT ĐỘNG BẢO ĐẢM QUYỀN CÔNG DÂN CỦA CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 3.1. Thực trạng thể chế kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay 3.1.1. Thể chế kiểm soát mang tính quyền lực nhà nước Hiến pháp năm 2013 đã tạo lập được ở tầm hiến định địa vị pháp lý của các chủ thể kiểm soát mang tính quyền lực nhà nước một cách rõ ràng trong tổng thể sự phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước. Các luật, văn bản dưới luật cũng đã cụ thể hóa khá đầy đủ các quy định về kiểm soát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Tòa án nhân dân, Kiểm toán nhà nước và của chính hệ thống cơ quan hành chính nhà nước đối với hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước. Bên cạnh đó, vẫn còn những hạn chế về việc ban hành văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành, về một số phương thức kiểm soát cụ thể và về cơ chế phối hợp kiểm soát. 15 3.1.2. Thể chế kiểm soát mang tính xã hội Hiến pháp năm 2013 cũng có những quy định nhằm thể chế hóa quan điểm của Đảng ta về sự giám sát của nhân dân. Tuy nhiên, còn thiếu vắng những quy định thể chế hóa về sự kiểm tra, giám sát của Đảng đối với cơ quan nhà nước. Nhiều văn bản luật và dưới luật cũng đã cụ thể hóa các quy định về sự giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức, hiệp hội quần chúng khác và của công luận, công dân đối với hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước. Ưu điểm này cũng tồn tại đồng thời với những hạn chế trong việc thiết kế mô hình giám sát độc lập của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và trong việc xây dựng thể chế về sự kiểm soát của nhân dân. 3.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay 3.2.1. Thực trạng tổ chức thực hiện kiểm soát mang tính quyền lực nhà nước 3.2.1.1. Thực trạng tổ chức thực hiện giám sát của Quốc hội Tổ chức bộ máy, nhân sự của Quốc hội ngày càng được kiện toàn. Việc xem xét các báo cáo của Chính phủ có liên quan đến hoạt động bảo đảm quyền công dân được Quốc hội thực hiện thường xuyên, nghiêm túc. Quốc hội đã thực hiện có hiệu quả giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ. Năm 2013, lần đầu tiên Quốc hội thực hiện việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các thành viên Chính phủ. Hoạt động chất vấn trở thành hình thức giám sát hiệu quả nhất của Quốc hội. Hoạt động giám sát chuyên đề đã tập trung vào những vấn đề bức xúc và cấp thiết của cuộc sống. 3.2.1.2. Thực trạng tổ chức thực hiện giám sát của Hội đồng nhân dân Hội đồng nhân dân được tổ chức ở tất cả các cấp chính quyền địa phương. Tại kỳ họp, Hội đồng nhân dân thực hiện chức năng giám sát 16 learning, detecting violations of state administrative agency; proposing to deal with violations of the law; participating in other suggested forms of control by state agency. 2.3.2.3. Supervision of public opinion Public opinion shows the judgment, assessment attitudes of the public about the operation of state administrative agency in the process of ensuring civil rights, thereby creates the control ability for the state administrative agency. In the supervision of public opinion, the press, the media have an important role. 2.3.2.4. Supervision of citizens Citizen directly supervises the activities to ensure the civil rights of the state administrative agency through petition right, feedback right, complaints right and denunciations right. 2.4. Control activities to ensure the civil rights of state administrative agency in some countries and the reference values for Vietnam 2.4.1. Control activities to ensure the civil rights of state administrative agency in some countries Presenting state power control (including control of parliament, control of the court, control of the state audit agency and control in state administrative agency system) and social control (including control of political parties, control of mass organizations, mass associations, control of public opinion) in some countries. 2.4.2. The reference values for Vietnam Some comments have value for reference as: The relationship and interoperability between parliament and government have an important meaning affecting to control; The clarity in separating power is very necessary for effective control of power; The effective of self-control of the ruling party has a great influence on the control effectiveness of government; In order to promote effectiveness of 41 confidence; eliminating the votes of confidence; considering the report of the National Assembly Standing Committee on recommendations of supervision. 2.3.1.2. Supervision of People's Council People's Council supervises through by the following methods: considering the report of the People's Committee; questioning; reviewing the decision of the People's Committees of the same level; supervising for specialized topic; collecting votes of confidence; eliminating the votes of confidence. 2.3.1.3. Supervision of People's Court People's Court, with its judicial function, can implement control activities to ensure the civil rights of state administrative agency directly through administrative court and indirectly through judicial court. 2.3.1.4. Audit of State Audit State Audit checks the using the state budget of state administrative agency during the process of implementing activities to ensure the civil rights. 2.3.1.5. Check, inspection in the system of state administrative agency State administrative agency can use check methods (administrative check, functional check, internal check) and inspection methods (administrative inspection, specialized inspection) to control their activities to ensure the civil rights. 2.3.2. Mode of social control 2.3.2.1. Check, supervision of Communist Party of Vietnam Communist Party of Vietnam uses the internal check and internal supervision to control activities to ensure the civil rights of state administrative agency. 2.3.2.2. Supervision of mass organizations, mass associations Mass organizations, mass associations use the form of control: encouraging members and people to carry out control actively; 40 chủ yếu thông qua xem xét các báo cáo, chất vấn và trả lời chất vấn. Hoạt động lấy phiếu tín nhiệm được tổ chức theo đúng trình tự, thủ tục và kết quả cơ bản phản ánh đúng thực trạng quản lý, điều hành và mức độ tín nhiệm ở địa phương. Giữa hai kỳ họp, Thường trực Hội đồng nhân dân và các Ban của Hội đồng nhân dân các cấp thường xuyên tổ chức các chuyên đề giám sát với nội dung liên quan chặt chẽ đến an sinh xã hội và đời sống của nhân dân. 3.2.1.3. Thực trạng tổ chức thực hiện giám sát của Tòa án nhân dân Tổ chức bộ máy của Tòa án nhân dân tiếp tục được kiện toàn theo quy định mới của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014. Về kết quả giám sát, so với giai đoạn trước, tỷ lệ xét xử các vụ án hành chính đã được tăng cao và đã giảm được tỷ lệ bản án, quyết định về hành chính bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Hội đồng xét xử. Tuy nhiên, so với các loại án khác, án hành chính còn chiếm tỉ lệ rất nhỏ. 3.2.1.4. Thực trạng tổ chức thực hiện kiểm toán của Kiểm toán nhà nước Hệ thống tổ chức của Kiểm toán nhà nước cơ bản đã được kiện toàn theo mô hình tập trung tương đối gọn nhẹ, phát huy được tác dụng, phù hợp với đặc điểm nước ta và với thông lệ quốc tế. Kiểm toán nhà nước đặc biệt chú trọng kiểm toán những hoạt động của Chính phủ trong việc kiến tạo các tiền đề kinh tế nhằm bảo đảm quyền công dân. Quy mô kiểm toán tăng một cách hợp lý, chất lượng và hiệu lực kiểm toán ngày càng được nâng cao. 3.2.1.5. Thực trạng tổ chức thực hiện kiểm tra, thanh tra trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nước Các chủ thể kiểm soát trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nước đã thực hiện việc kiện toàn chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức và xây dựng đội ngũ. Công tác kiểm tra ngày càng được chú trọng. Công tác thanh tra cũng ngày càng được nâng cao hiệu lực, hiệu quả. Qua các hoạt động này, nhiều vi phạm trong việc bảo đảm 17 quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước đã được phát hiện, xử lý và kiến nghị xử lý, góp phần răn đe, phòng ngừa, ngăn chặn các sai phạm và thúc đẩy cơ quan hành chính nhà nước hoàn thành trách nhiệm bảo đảm quyền công dân của mình. 3.2.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kiểm soát mang tính xã hội 3.2.2.1. Thực trạng tổ chức thực hiện kiểm tra, giám sát của Đảng Cộng sản Việt Nam Đảng Cộng sản Việt Nam ngày càng lớn mạnh về tổ chức bộ máy, chất lượng, số lượng cán bộ, đảng viên ngày càng được nâng lên. Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đã góp phần giữ vững kỷ luật của Đảng, kỷ cương hành chính của Nhà nước. Từ đó, tác động tích cực đến các hoạt động kiến tạo của cơ quan hành chính nhà nước nhằm bảo đảm quyền công dân. 3.2.2.2. Thực trạng tổ chức thực hiện giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức, hiệp hội quần chúng khác Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội là thành viên ngày càng phát triển. Các hội quần chúng khác cũng phát triển phong phú. Hoạt động giám sát của các chủ thể này đã phát huy được sức mạnh tổng hợp của nhân dân, góp phần to lớn vào việc bảo đảm cho quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân được thực hiện một cách có hiệu quả. 3.2.2.3. Thực trạng giám sát của công luận Hệ thống báo chí, truyền thông được phát triển đa dạng, phong phú. Báo chí, truyền thông đã phát huy sức mạnh và đạt nhiều kết quả quan trọng trong việc phản ánh hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước, góp phần tạo ra công luận mạnh mẽ, tác động trở lại hoạt động này. 3.2.2.4. Thực trạng giám sát của công dân Ở nước ta, quyền làm chủ của nhân dân được phát huy ngày một tốt hơn. Dân trí ngày càng được nâng cao. Công dân Việt Nam ngày 18 - Entities of social control: Communist Party of Vietnam; mass organizations, mass associations (with the center's Vietnamese Fatherland Front); public opinion; citizens. 2.2.2. The necessity of the control activities to ensure the civil rights of state administrative agency - Control to ensure the uniformity of state power. - Control to prevent the power misuse, power exceeding and prevent the corruption in the process of ensuring the civil rights. - Control to maintain institutional legitimacy, discipline and promote the state administrative agency to complete responsibility to ensure the civil rights. 2.2.3. Factors affecting to control activities to ensure the civil rights of state administrative agency The factors affecting include: economic factors; political environment factors, democratic environment factors, legal environment factors; cultural and social factors; factors about educational level and knowledge of law. 2.2.4. Rule of the control activities to ensure the civil rights of state administrative agency For controlling the operation of state agency, except for the general principles, we also need to pay attention to individual principles: compliance with the Constitution and the law; assurance of objectivity, effectiveness, publicity and transparency; do not affect to the normal operation of the agency or organization that are under the control. 2.3. Mode of control activities to ensure the civil rights of state administrative agency 2.3.1. Mode of state power control 2.3.1.1. Supervision of National Assembly National Assembly supervises through by the following forms: supervising by documents and the reports of the Government; questioning; supervising for specialized topic; establishing Interim Commission to conduct the investigation; collecting votes of 39 enhancing intellectual, social order, population and employment, social security, ethnic and religious... for citizens to implement their rights. Creating the legal premises. It is operation recognizing civil rights by law, creating favorable factors of political - legal, legal culture ideology, establishing ways, organization mechanisms of the state apparatus to realize civil rights. 2.2. Common issues of the control activities to ensure the civil rights of state administrative agency 2.2.1. Concept and entity of the control activities to ensure the civil rights of state administrative agency Concept of control activities to ensure the civil rights of state administrative agency. Control activities of state agency is understood as an activity to be carried out by the state and society through by the methods and means, which are regulated by law to prevent, detect, and stop wrongful actions of state agency, to ensure the implementation of state power always in accordance with its objectives and achieving the highest efficiency. The concept of control in this thesis includes all supervision, check, inspection, audit, procuratorial activities of the different entities. Based on the kind of entity, control activities of state agency can be divided into two types: state power control; social control. Control activities to ensure the civil rights of state administrative agency is an activity to be carried out by the state and society through by the methods and means, which are regulated by law to prevent, detect, and stop wrongful actions of state administrative agency in activities to ensure the civil rights. Entities of the control activities to ensure the civil rights of state administrative agency. Including: - Entities of state power control: National Assembly; People's Council; The People's Court; State Audit and the system of state administrative agency. 38 càng thể hiện sự giám sát mạnh mẽ hơn đối với hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước. 3.3. Đánh giá chung về kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay 3.3.1. Những ưu điểm trong kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước 3.3.1.1. Những ưu điểm trong kiểm soát mang tính quyền lực nhà nước Thông qua giám sát của Quốc hội, nhiều hạn chế trong quản lý, điều hành của các cơ quan hành chính nhà nước trong việc bảo đảm quyền công dân được phát hiện. Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân đã thể hiện được vị trí, vai trò của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương. Hoạt động kiểm soát của Tòa án ngày càng có nhiều chuyển biến tích cực, bảo vệ tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Chất lượng kiểm toán nhà nước từng bước được nâng lên. Hoạt động kiểm tra, thanh tra trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nước chính là phương thức quan trọng để tự “thanh lọc”, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong việc kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân. 3.3.1.2. Những ưu điểm trong kiểm soát mang tính xã hội Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng có những chuyển biến tích cực. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức, hiệp hội quần chúng khác cũng đã đạt được nhiều kết quả giám sát thực chất, có hiệu quả. Dân chủ ngày càng được mở rộng. Sức mạnh của công luận ngày càng được thể hiện rõ hơn trong đời sống chính trị, xã hội của đất nước, tạo ra sức ép đáng kể đến hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước. 19 3.3.2. Những hạn chế trong kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước 3.3.2.1. Những hạn chế trong kiểm soát mang tính quyền lực nhà nước Hoạt động giám sát tối cao của Quốc hội còn nhiều bất cập. Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân các cấp vẫn chưa được thường xuyên, hiệu quả giám sát còn hạn chế. Số lượng khiếu kiện hành chính nhiều nhưng số vụ án hành chính được thụ lý giải quyết rất ít. Phạm vi của Kiểm toán nhà nước trên thực tế vẫn chưa bao quát một cách toàn diện các hoạt động sử dụng ngân sách nhà nước của cơ quan hành chính nhà nước trong việc bảo đảm quyền công dân. Hoạt động kiểm tra, thanh tra trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nước vẫn còn những mặt cần khắc phục. 3.3.2.2. Những hạn chế trong kiểm soát mang tính xã hội Chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đảng chưa đủ sức góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong nội bộ Đảng. Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vẫn nặng tính hình thức, hiệu quả pháp lý chưa cao. Kiểm soát của công luận chưa huy động được đông đảo nhân dân cũng như giới truyền thông, báo chí tham gia. 3.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong kiểm soát hoạt động bảo đảm quyền công dân của cơ quan hành chính nhà nước 3.3.3.1. Nguyên nhân chủ quan Bao gồm: nhận thức về hoạt động kiểm soát chưa cao; thể chế kiểm soát còn nhiều hạn chế; năng lực của các chủ thể kiểm soát chưa đáp ứng yêu cầu; hình thức, quy trình, thủ tục và cơ chế phối hợp kiểm soát còn nhiều bất cập, chưa thực sự hiệu quả. 3.3.3.2. Nguyên nhân khách quan Bao gồm: độ khó và mới của vấn đề; cản lực bắt nguồn từ mặt trái của nền kinh tế thị trường; sự phức tạp của quá trình hội nhập; một số yếu tố khác. 20 2.1.2. The conception of activities to ensure the civil rights of state administrative agency The concept of civil rights, civil rights groups. Human rights are the needs, the inherent and objective interests of human, recognized, protected by national laws, international laws. Civil rights, are the human rights, which are recognized by the states and apply for their citizens. The civil rights groups including: political rights group; economic, cultural and social rights group; civil rights group. The concept of operations to ensure the civil rights of state administrative agency. Ensuring the civil rights is the works that create necessary premises and conditions for implementing civil rights in practice. Entities of the assurance the civil rights including: State; mass organizations, mass associations; people. The State is the most important entity. In particular, state administrative agency takes responsibility for these activities regularly and directly. Activities to ensure the civil rights of state administrative agency are that state administrative agency creates favorable premises and conditions about economics, politics, culture - society and law for citizens to implement their rights fully. Activities to ensure civil rights are distinguished from activities to protect civil rights through two factors: appearing situation; purpose. 2.1.3. Contents of activities to ensure the civil rights of state administrative agency Creating the political premises. It is the creation a favorable political environment to implement the civil rights. Creating the economic premises. It is the creation of the necessary material conditions to implement the civil rights. Creating the cultural - social premises. It is the creation the elements of culture, ideology, education and training, science and technology, 37