Tài liệu Luận văn biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học cơ sở của phòng giáo dục và đào tạo huyện ứng hòa thành phố hà nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI ---  --- LÊ ANH TUẤN BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ CỦA PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN ỨNG HÒA THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số:60.14.01.14 Người hướng dẫn: GS.TS Nguyễn Quang Uẩn HÀ NỘI - 2017 1 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các dữ liệu và kết quả trong luận văn hoàn toàn trung thực và chưa được công bố trong bất kì công trình nào khác. Tác giả luận văn Lê Anh Tuấn 2 LỜI CẢM ƠN Trước hết, em xin chân thành cảm ơnsâu sắc GS, TS. Nguyễn Quang Uẩn, người Thầy đã tận tình hướng dẫn em trong suốt thời gian thực hiện luận văn. Em xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến các Thầy giáo, các Cô giáo Khoa Quản lí giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã tận tình giảng dạy và hướng dẫn chúng em nghiên cứu khoa học trong suốt khóa học. Em xin chân thành cảm ơn Phòng Sau đại học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc nghiên cứu và bảo vệ luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của Lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo, Lãnh đạo các trường trung học cơ sở huyện Ứng Hòa, các thầy giáo, cô giáo và các em học sinh đã tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình nghiên cứu, khảo sát để thực hiện luận văn. Mặc dù bản thân đã rất cố gắng hoàn thiện luận văn nhưng chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong các quý Thầy (Cô) giáo, các đồng chí Lãnh đạo các cơ quan, các bạn đồng nghiệp đóng góp ý kiến, giúp tác giả hoàn thiện luận văn. Xin trân trọng cảm ơn! Học viên Lê Anh Tuấn 3 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ 1. BP Biện pháp 2. ĐTB Điểm trung bình 3. ĐLC Độ lệch chuẩn 4. Nxb Nhà xuất bản 4 MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................ 1 2. Mục đích nghiên cứu................................................................................. 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ........................................................... 3 4. Giả thuyết khoa học .................................................................................. 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................ 4 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu........................................................................... 5 8. Cấu trúc luận văn ...................................................................................... 6 Chương1MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VỀ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠOHOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚPỞ CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ......................................................... 7 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu vấn đề.................................................. 7 1.1.1. Nghiên cứu ở nước ngoài .................................................................... 7 1.1.2. Nghiên cứu ở trong nước..................................................................... 9 1.2. Một số khái niệm cơ bản ...................................................................... 12 1.2.1.Khái niệm hoạt động giáo dục ............................................................ 12 1.2.2.Khái niệm hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ................................ 13 1.2.3. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở ........ 15 1.2.4. Mối quan hệ giữa hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp với các hoạt động giáo dục khác ở trường trung học cơ sở .............................. 17 1.2.5. Biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở.................................................................................... 18 1.3. Tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh ở các trường trung học cơ sở ........................................................................ 19 1.3.1. Xác định và thực hiện các mục tiêu hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ................................................................................................. 19 1.3.2. Thực hiện các chủ đề giáo dục ngoài giờ lên lớp ............................... 20 1.3.3. Các lực lượng tham gia hoạt giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh ở trường trung học cơ sở .............................................................. 21 1.3.4. Các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ............. 22 1.3.5. Các phương pháp tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ........ 23 5 1.3.6. Đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của học sinh ............. 24 1.4. Chỉ đạo tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở của Phòng Giáo dục và Đào tạo ................................. 25 1.4.1. Khái niệm, vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Phòng Giáo dục và Đào tạo .................................................................................... 25 1.4.2. Quan hệ chỉ đạo của Phòng Giáo dục và Đào tạo với các lực lượng xã hội trong tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp .................. 29 1.4.3. Các biện pháp chỉ đạo tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở của Phòng Giáo dục và Đào tạo ....... 30 1.4.3.1. Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh............................................................. 30 1.4.3.2. Chỉ đạo xây dựng bộ máy và tổ chức thực hiện giáo dục ngoài giờ lên lớp ........................................................................................... 31 1.4.3.3. Chỉ đạo việc kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp .......................................................... 32 1.4.3.4. Chỉ đạo tổ chức bồi dưỡng lực lượng tham gia hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp........................................................................... 33 1.4.3.5. Chỉ đạo việc xây dựng và sử dụng các điều kiện, phương tiện phục vụ hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ..................................... 35 1.4.3.6. Chỉ đạo phối hợp các lực lượng tham gia hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ................................................................................. 36 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở ......................................................... 37 1.5.1. Các yếu tốchủ quan ........................................................................... 37 1.5.2. Các yếu tố khách quan ...................................................................... 38 Tiểu kết chương 1 ....................................................................................... 40 Chương 2.THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP VÀ THỰC TRẠNG CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞCỦA PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN ỨNG HÒA ................................................................................................... 42 2.1.Vài nét về tình hình kinh tế, xã hội và giáo dục đào tạo huyện Ứng Hòa, thành phố Hà Nội ....................................................................... 42 2.1.1. Vài nét về huyện Ứng Hòa ................................................................ 42 2.1.2 Vài nét về tình hình giáo dục và đào tạo trường trung học cơ sở huyện Ứng Hòa ................................................................................... 43 6 2.2. Thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trườngtrung học cơ sở ở huyện Ứng Hòa ................................................................ 45 2.2.1. Nhận thức mức độ cần thiết tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở ................................................... 45 2.2.2. Đánh giá những khó khăn khi tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ........................................................................................... 46 2.2.3. Tự đánh giá của học sinh về vai trò của các cá nhân trong tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp .................................................. 48 2.2.4. Đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở ............................................................................................. 50 2.2.4.1. Thực hiện các mục tiêu hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở...................................................................... 50 2.2.4.2. Thực hiện các chủ đề giáo dục hoạt động ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở...................................................................... 51 2.2.4.3. Thực hiện các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ................................................................................................. 53 2.2.4.4. Thực hiện các phương pháp tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ........................................................................................... 55 2.2.4.5. Đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh ở các trường trung học cơ sở .................................................................. 56 2.2.5. Đánh giá chung thực trạng tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở ở các trường trung học cơ sở ..... 58 2.3. Chỉ đạo tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Ứng Hòa........ 62 2.3.1. Chỉ đạo xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ................................................................................................. 62 2.3.2. Chỉ đạo xây dựng bộ máy và tổ chức thực hiện giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học cơ sở ................................................... 64 2.3.3. Chỉ đạo việc kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học cơ sở ..................... 66 2.3.4. Chỉ đạo tổ chức bồi dưỡng lực lượng tham gia hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ................................................................................. 68 2.3.5. Chỉ đạo việc xây dựng và sử dụng các điều kiện, phương tiện phục vụ hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.............................................. 69 2.3.6. Chỉ đạo phối hợp các lực lượng tham gia hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở ............................................. 71 7 2.3.7. Đánh giá chung thực trạng chỉ đạo tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Ứng Hòa ................................................................ 73 2.4. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan, khách quan đến tổ chức và chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở ............................................................................................. 76 Tiểu kết chương 2 ....................................................................................... 78 Chương 3CÁC BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤCNGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞCỦA PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN ỨNG HÒA .. 80 3.1. Nguyên tắc của việc đề xuất các biện pháp .......................................... 80 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu .................................................... 80 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ...................................................... 80 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện và hệ thống ................................ 81 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .................................................... 82 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính phát triển ................................................... 82 3.2. Các biện pháp đề xuất .......................................................................... 83 3.2.1. Biện pháp 1: Chỉ đạo việc bồi dưỡng nâng cao nhận thức về hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở cho cán bộ quản lí, giáo viên ............................................................................ 84 3.2.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo việc xây dựng bộ máy và cơ chế phối hợp các lực lượng giáo dục tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở có kết quả .................................................... 86 3.2.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo việc triển khai có kết quả các nội dung hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở ................... 88 Các nội dung cụ thể hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở: ............................................................................................ 89 3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo việc xây dựng môi trường, điều kiện, cơ sở vật chất cho việc tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học cơ sở ........................................................................ 92 3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường việc kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm về tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học cơ sở ............................................................................................. 95 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất............................................... 97 3.4. Khảo nghiệm nhận thức về mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất .......................................................................... 99 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ...................................................................... 99 8 3.4.2. Khách thể khảo nghiệm ..................................................................... 99 3.4.3. Nội dung khảo nghiệm ...................................................................... 99 3.4.4. Các bước tiến hành khảo nghiệm ...................................................... 99 3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ...................................................................... 100 Tiểu kết chương 3 ..................................................................................... 102 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................... 104 1.Kết luận ................................................................................................. 104 2. Kiến nghị .............................................................................................. 107 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................... 109 PHỤ LỤC 9 DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU Trang Bảng 2.1. Đánh giá những khó khăn khi tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp .................................................................................................. 46 Bảng 2.2. Tự đánh giá của học sinh về vai trò của các cá nhân trong tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ......................................................... 48 Bảng 2.3. Thực hiện các mục tiêu hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở ............................................................................ 50 Bảng 2.4. Thực hiện các chủ đề giáo dục hoạt động ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở ............................................................................ 51 Bảng 2.5. Thực hiện các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ............................................................................................................. 53 Bảng 2.6. Thực hiện các phương pháp tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ........................................................................................................ 55 Bảng 2.7. Đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của học sinh trung học cơ sở.................................................................................................... 57 Bảng 2.8. Chỉ đạo xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ........................................................................................................ 62 Bảng 2.9. Chỉ đạo xây dựng bộ máy và tổ chức thực hiện giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học cơ sở .......................................................... 64 Bảng 2.10. Chỉ đạo việc kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học cơ sở ................... 66 Bảng 2.11. Chỉ đạo tổ chức bồi dưỡng lực lượng tham gia hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ................................................................................. 68 Bảng 2.12. Chỉ đạo việc xây dựng và sử dụng các điều kiện, phương tiện phục vụ hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ............................................ 69 Bảng 2.13. Chỉ đạo phối hợp các lực lượng tham gia hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở .......................................... 72 10 Bảng 2.14. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan, khách quan đến tổ chức và chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở .......................................................................................................... 76 Bảng 3.1. Mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất 100 11 DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Trang Sơ đồ 1.1. Mối quan hệ giữa hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp với các hoạt động khác ........................................................................................... 18 Biểu đồ 2.1: Kết quả nhận thức sự cần thiết tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở .......................................... 45 Biểu đồ 2.2. Thực trạng tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp học học sinh trung học cơ sở ở các trường trung học cơ sở ............................... 59 Biểu đồ 2.3. Thực trạng quản lí, chỉ đạo tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của phòng giáo dục .................................................................. 74 Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất.................................... 98 12 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài 1.1.Đảng và Nhà nước luôn khẳng định giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu.Giáo dục phổ thông giữ vai trò là nền tảng của sự nghiệp giáo dục.Luật Giáo dục sửa đổi năm 2005, bổ sung năm 2009 tại Điểm 1 Điều 27 nêu rõ“Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Namxã hội chủ nghĩa, xây dựngtư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc” [14]. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8 Ban chấp hành trung ương khóa XI nêu rõ quan điểmđổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là đổi mới những vấn đề lớn, cốt lõi, cấp thiết, từ quan điểm, tư tưởng chỉ đạo đến mục tiêu, nội dung, phương pháp, cơ chế, chính sách, điều kiện bảo đảm thực hiện; đổi mới từ sự lãnh đạo của Đảng, sự quảnlí của Nhà nước đến hoạt động quản trị của các cơ sở giáo dục và đào tạo và việc tham gia của gia đình, cộng đồng, xã hội và bản thân người học; đổi mới ở tất cả các bậc học, ngành học [11]. Văn kiện Đại hội XII kế thừa quan điểm chỉ đạo của các kỳ Đại hội trước,Đảng ta đưa ra đường lối đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, xác định đây là một kế sách, quốc sách hàng đầu, tiêu điểm của sự phát triển, mang tính đột phá, khai mở con đường phát triển nguồn nhân lực Việt Nam trong thế kỷ XXI, khẳng định triếtlí nhân sinh mới của nền giáo dục nước nhà “dạy người, dạy chữ, dạy nghề” [12]. Cùng với việc tiếp tục phát triển nâng cao toàn diện nhân cách các giá trị đạo đức cơ bản và năng lực nghề nghiệp cần có ở con người lao động thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong những thập niên đầu thế kỷ XXI. Những giá trị nói trên được hình thành không chỉ thông qua những giờ học 1 trên lớp mà còn được rèn luyện, củng cố và phát triển thông qua cáchoạt động giáo dục, trong đó có hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một nội dung giáo dục của nhà trường phổ thông. Đó là những hoạt động được tổ chức ngoài giờ học trên lớp.Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là sự tiếp nối, bổ sung, hỗ trợ hoạt động dạy học trên lớp, là con đường gắnlí thuyết với thực tiễn, tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức và hành động, lôi cuốn đông đảo học sinh tham gia để mở rộng hiểu biết, tạo không khí vui tươi lành mạnh, tạo cơ hội để học sinh rèn luyện thói quen sống trong cộng đồng vàphát huy tối đa năng lực, sở thích của từng cá nhân. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớpđã góp phần quan trọng vào chất lượng giáo dục của nhà trường.hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm củng cố, phát triển các hành vi, thói quen tốt trong học tập, lao động và công tác xã hội. bồi dưỡng thái độ tự giác, tích cực tham gia các hoạt động tập thể và hoạt động xã hội; hình thành tình cảm chân thành, niềm tin trong sáng với cuộc sống, với quê hương đấtnước, có thái độ hành động đúng đắn với hiện tượng tự nhiên và xã hội. Tổ chức và quản líhoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh ở các bậc học phổ thông sẽ tạo cơ sở cho việc thực hiện giáo dục học sinh chuẩn bị tốt tiềm năng cho việc đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. 1.2. Về cơ bản các trường học có chất lượng giáo dục tốt là những trường thực hiện giáo dục toàn diện, không chỉ chăm lo hoạt động dạy và học và giáo dục hướng nghiệp mà còn rất quan tâm tổ chức, quản lí có hiệu quả hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Nhiều trường đã chú ý tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp với hình thức và nội dung khác nhau nhưng chưa thực sự thu hút sự tham gia đông đảo của học sinh mớichỉ tạo được sân chơi cho học sinh và hiệu quả hoạt động giáo dục còn thấp. Cần phải tiếp tục nghiên cứu giáo dục toàn diện trong đó có giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Trong hoàn cảnh thực tế hiện nay nhiều trường phổ thông chủ yếu mới chỉ cung cấp trí thức để hình thành nhận thức, thái độ, chưa coi trọng 2 đúng mức và chưa có đủ điều kiện rèn luyện kĩ năng tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. 1.3. Huyện Ứng Hòa nằm ởphía Nam thành phốHà Nội, mật độ dân số tương đối cao, kinh tế phát triển tương đối mạnh, tuy nhiên ngành giáo dục cũng gặp không ít khó khăn. Do nhiều nguyên nhân khác nhau về kinh tế, chính trị, về cơ sở vật chất, phương tiện dạy học, nhận thức… một số trường chưa làm tốt công tác giáo dục toàn diện, trong đó có hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, kĩ năng giao tiếp, văn hóa học đường chưa được quan tâm đúng mức. Xuất phát từ những lí do trên tác giả chọn nghiên cứu vấn đề “Biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học cơ sở của Phòng giáo dục và Đào tạo huyện Ứng Hòa thành phố Hà Nội”làm luận văn thạc sĩ, chuyên ngànhquản lí giáo dục. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu lí luận, thực tiễn hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớpvà chỉ đạo hoạt động này của phòng giáo dục và đào tạo cấp huyện, đề xuất các biện pháp chỉ đạocủa phòng giáo dục và đào tạo cấp huyện, giúp cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở địa phương tốt hơn. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học cơ sởhuyện Ứng Hòa, thành phố Hà Nội. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học cơ sở của phòng giáo dục và đào tạo cấp huyện Ứng Hòa thành phố Hà Nội. 4. Giả thuyết khoa học Trong thời gian qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, quảnlíhoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp các trường trung học cơ sởvà chỉ đạo của cấpphòng giáo dục và đào tạo huyện Ứng Hòa, thành phố Hà Nội đạt đượckết quả đáng kể.Tuy nhiên, còn những hạn chế, bất cập trong việc 3 quảnlívà chỉ đạo hoạt động giáo dục này. Nếu đề xuất được một số biện pháp chỉ đạo của phòng giáo dục và đào tạo cấp huyện phù hợp với thực tiễn và đáp ứng yêu cầu đổi mới quảnlíhoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thì sẽ góp phần nâng cao kết quả hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của các trường trung học cơ sởở địa phương. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận:biện pháp chỉ đạohoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của các trường trung học cơ sở. 5.2. Nghiên cứu thực trạnghoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớpở các trường trung học cơ sởtrong huyện Ứng Hòa thành phố Hà Nội. Thực trạng quảnlí của cấp trường vàchỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của Phòng Giáo dục và Đào tạo Ứng Hòa, lí giải nguyên nhân của thực trạng. 5.3.Đềxuất một số biện phápchỉ đạocủa Phòng Giáo dục và Đào tạo đối vớihoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học cơ sởở huyện Ứng Hòa. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu Biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớpởtrường THCS ở Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện. 6.2. Phạm vi khách thể khảo sát. Cán bộ lãnh đạo, chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo, Gan Giám hiệu, giáo viên, đoàn, đội, cha mẹ học sinh và học sinh trên địa bàn huyện Ứng Hòa cụ thể như sau: - 07 lãnh đạo và chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo. - 50 hiệu trưởng, hiệu phó, tổ trưởng tổ chuyên 10 trường trung học cơ sở huyện Ứng Hòa. - 150 giáo viên 10 trường trung học cơ sởhuyện Ứng Hòa. - 100 học sinh 10 trường trung học cơ sở huyện Ứng Hòa. 4 6.3. Giới hạn về địa bànnghiên cứu: Đề tài đượcnghiên cứu tại 10 trường trung học cơ sởtrên địa bàn huyện Ứng Hòa. 6.4.Giới hạn về thời gian: Năm học 2016 - 2017 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Các nguyên tắc phương pháp luận - Nguyên tắc liên ngành; khoa học quản lí, quản lí giáo dục, giáo dục cộng đồng, xã hội học. - Tiếp cận hoạt động. - Tiếp cận hệ thống. - Tiếp cận phát triển. 7.2. Các phương pháp nghiên cứu 7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu tài liệu lí luận, văn bản Phân tích các văn bản, Nghị quyết, các tài liệu về hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp,lí luận giáo dục,lí luận về quảnlí giáo dục, quảnlí hoạt động giáo dục ngoài giò lên lớp ở trường phổ thông, xây dựng các khái niệm cơ bản. 7.2.2.Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn a)Phương pháp chuyên gia Xin ý kiến của các chuyên gia giáo dục, các nhà quản lí giáo dục về quảnlíhoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học cơ sở để xác định các công cụ điều tra các tiêu chí đánh giá. b)Phương phápđiều tra viết bằng phiếu trưng cầu ý kiến Sử dụng phiếu trưng cầu ý kiến để khảo sát thực trạng và khảo nghiệm. + Thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp do cán bộ quản lí nhà trường, giáo viên, cha mẹ học sinh, các lực lượng giáo dục. + Thực trạng quản líhoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của các hiệu trưởng các trường trung học cơ sở huyện Ứng Hòa, của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Ứng Hòa. 5 + Khảo nghiệm nhận thức về tính cần thitết và tính khả thi của các biện pháp đê xuất. c)Phương pháp quan sát - Quan sát việc tổ chức của các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của các bộ quảnlí,các lực lượng xã hội, giáo viên, cha mẹ học sinh, học sinh ở các trường trung học cơ sở. d)Phương pháp phỏng vấn và phỏng vấn sâu Phỏng vấn các ý kiến cán bộ quảnlí, giáo viên, cha mẹ học sinh, học sinh về việc tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thu thập kinh nghiệm và ý kiến đề xuất. 7.3. Nhóm phương pháp xử lí kết quả nghiên cứu. Sửdụng phương pháp thống kê toán học để xử lí và phân tích số liệu với sự trợ giúp củaSPSS. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài mở đầu, kết luận, kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Một số vấn đề lí luận về biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học cơ sở. Chương 2:Thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp và thực trạng chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớpở các trường trung học cơ sởcủa Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Ứng Hòa. Chương 3:Các biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dụcngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở của Phòng Giáo dục và Đào tạohuyện Ứng Hòa. 6 Chương1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VỀ BIỆN PHÁPCHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP ỞCÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Nghiên cứu ở nước ngoài Trong lịch sử, những nhà giáo dục tiêu biểu cho các thời kỳ lịch sử từ cổ đại đến hiện đại luôn thể hiện tư tưởng này trong quan điểm giáo dục của mình. Giáo dục kếthợp với lao động sản xuất, giáo dục nhà trường gắn liền với giáo dục xã hội, giáo dục gia đình. Khổng Tử (551 - 479 TCN), một triết gia, một nhà giáo dục lỗi lạc người Trung Quốc cho rằng: Qua giáo dục để tạo ra lớp người “Trị quốc” học gắn với hành. Ông khẳng định: “Đọc thuộc ba trăm thước kinh thư giỏi, giao cho việc hành chính không làm được, giao cho việc đi xứ không có khả năng đối đáp, học kiểu như vậy không có ích gì” [dẫn theo 26]. J.A Comenxki (1592 - 1670) được coi là “Ông tổ của nền sư phạm của nền cận đại”đã có những đóng góp lớn lao cho nền giáo dục thế giới, trong đó ông đặc biệt quan tâm đến việc kết hợp học tập ở trên lớp và hoạt động ngoài lớp nhằm giải phóng hình thức học tập “giam hãm trong bốn bức tường” của hệ thống nhà trường giáo hội thời trung cổ. Ông khẳng định “học tập không phải chỉ là lĩnh hội kiến thức trong sách vở mà còn là lĩnh hội kiến thức từ bầu trời, mặt đất, từ cây sồi, cây dẻ” [dẫn theo 26]. Thomas More (1478 - 1535) nhà giáo dục không tưởng đầu thế kỷ XVI đã đánh giá rất cao vai trò củalao động đối với conngười và đối với xã hội nên việc giáo dục con người phải thực hiện kếthợp giáo dục nhà trường với giáo dục ngoài nhà trường, trong lao động và hoạt động xã hội [dẫn theo 26]. 7 Petxta Lozil (1746 - 1827) nhà giáo dục người Thụy Sĩ cho rằng, bằng con đường giáo dục thông qua thực nghiệm ông muốn cứu vớt trẻ em mồ côi, con nhà nghèo. Nhân dân dựng tượng ông và ghi dòng chữ: “Tất cả cho người khác, không gì cho mình”. Ông dựng ra “trại mới” giúp trẻ vừa học văn hóa, vừa lao động ngoài lớp, ngoài trường học, Ông cho rằng hoạt động ngoài lớp không những tạo ra của cải vật chất mà còn là con đường giáo dục toàn diện cho học sinh. Ông quan niệm giáo dục gia đình đi trước, giáo dục trường học là sự tiếp nối “Giờ nào sinh ra trẻ em thì giờ đó bắt đầu sự giáo dục” [dẫn theo 26]. Robert Owen (1771 - 1858) nhàgiáo dục lớn, một nhà xã hội chủ nghĩa không tưởng đầu thế kỳ XIX cho rằng muốn cải tạo xã hội (thời kỳ chủ nghĩa tưbản phát triển) bằng con đường giáo dục đi từ cuộc thực nghiệm giáo dục mới mẻ trong công xưởng của ông ở nướcAnh. Qua cuộc thực nghiệm giáo dục vĩ đại này, ông đặt ra một phương thức bất bủ là “Giáo dục kết hợp với lao động sản xuất ”, “kết hợp giáo dục trong trường lớp với giáo dục trong lao động và hoạt động xã hội ” [dẫn theo 26]. N.K Crupxkaia (1869 - 1939), nhà giáo dục Xô viết vĩ đại đã phân tích sâu sắc ý nghĩa của hoạt động lao động, hoạt động chính trị xã hội. Bà đánh giá cao vai trò hoạt động của đoàn thanh niên, của đội thiếu niên, qua các hoạt động ngoài trường, ngoài lớp. Bà cho rằng qua hoạt động thực tiễn thế hệ trẻ được “Tự giáo dục ”, qua đó mà hình thành và phát triển nhân sách của người lao động mai sau [dẫn theo 26]. Có thể nói, từ triết lí của C.Mác về bản chất xã hội của cá nhân đến những lí luận về học đi đôi với hành; giáo dục kết hợp lao động sản xuất; phối hợp các lực lượng giáo dục trong môi trường giáo dục… là một chặng đường dài. Tất cả những lí thuyết giáo dục đó là cơ sở lí luận cơ bản của việc tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp hiện nay. Trong những năm gần đây, do yêu cầu của sự phát triển kinh tế xã hội và xu thế hội nhập cùng phát triển của các quốc gia, giáo dục của các nước 8