Tài liệu Luận văn đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người khơme huyện kiên lương, tỉnh kiên giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI ----------------------- HỒ HOÀNG KHANH ĐÀO TẠO NGHỀ TRỒNG CÂY LƯƠNG THỰC, THỰC PHẨM CHO CỘNG ĐỒNG NGƯỜI KHMER HUYỆN KIÊN LƯƠNG, TỈNH KIÊN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI HỒ HOÀNG KHANH ĐÀO TẠO NGHỀ TRỒNG CÂY LƯƠNG THỰC,THỰC PHẨM CHO CỘNG ĐỒNG NGƯỜI KHMER HUYỆN KIÊN LƯƠNG, TỈNH KIÊN GIANG Chuyên ngành: Giáo dục và Phát triển cộng đồng Mã số: Thí điểm LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học GS.TS TRẦN QUỐC THÀNH HÀ NỘI - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài nghiên cứu “Đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang” dưới sự hướng dẫn của GS.TS. Trần Quốc Thànhlà công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu có trích dẫn nguồn chính xác, kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực, chưa từng được công bố trong bất cứ một nghiên cứu nào khác. Tác giả Hồ Hoàng Khanh LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, em xin gửi lời cảm ơn đến GS.TS. Trần Quốc Thành, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ và động viên em trong suốt quá trình nghiên cứu đề tài luận văn tốt nghiệp này. Em xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành tới các thầy, cô trong Khoa Tâm lý – Giáo dục học, trường Đại học sư phạm Hà Nội, các đồng chí cùng công tác tại đơn vị…., gia đình, bè bạn đã giúp đỡ, động viên, tạo điều kiện cho em trong suốt quá trình nghiên cứu. Mặc dù đã dành nhiều thời gian, công sức và cố gắng rất nhiều, nhưng do khả năng của bản thân còn hạn chế, kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chưa nhiều nên luận văn tốt nghiệp của em còn nhiều thiếu sót, kính mong các thầy, cô góp ý và chỉ bảo để em được tiến bộ và trưởng thành hơn về chuyên môn cũng như về công tác nghiên cứu khoa học. Hà Nội, ngày 5 tháng 5 năm 2017 Tác giả luận văn Hồ Hoàng Khanh DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CB : Cán bộ CBQL : Cán bộ quản lí CSXH : Chính sách xã hội CSVC : Cơ sở vật chất CNH - HĐH : Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa ĐT : Đào tạo ĐTN : Đào tạo nghề GD : Giáo dục GV : Giáo viên HV : Học viên KH : Kế hoạch KT – XH : Kinh tế - Xã hội LTTP : Lương thực thực phẩm NQ : Nghị quyết Nxb : Nhà xuất bản MỤC LỤC MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu............................................................... 3 3.1. Khách thể nghiên cứu .................................................................................. 3 3.2. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................... 4 4. Giả thuyết khoa học ........................................................................................ 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 4 6.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu ..................................................................... 4 6.2. Giới hạn khách thể điều tra......................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 5 7.1. Các phương pháp nghiên cứu lí luận ......................................................... 5 7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn ..................................................... 5 7.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi ...................................................... 5 7.2.2. Phương pháp quan sát .............................................................................. 5 7.2.3. Phương pháp phỏng vấn ........................................................................... 5 7.3. Phương pháp xử lý số liệu ........................................................................... 5 8. Cấu trúc của luận văn ..................................................................................... 6 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ TRỒNG CÂY LƯƠNG THỰC, THỰC PHẨM CHO CỘNG ĐỒNG NGƯỜI KHMER .................... 7 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ............................................................ 7 1.2. Nghề, đào tạo và đào tạo nghề .......................................................... 12 1.2.1. Nghề .................................................................................................. 12 1.2.2. Đào tạo và quá trình đào tạo ............................................................. 14 1.2.2.1. Đào tạo ................................................................................................... 14 1.2.2.2. Quá trình đào tạo. .................................................................................. 15 1.2.3. Đào tạo nghề ..................................................................................... 15 1.2.3.1. Quan niệm về đào tạo nghề .................................................................... 15 1.2.3.2. Trình độ đào tạo nghề ............................................................................ 15 1.2.3.3. Chất lượng đào tạo nghề ........................................................................ 25 1.2.4. Đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm ............................... 26 1.3. Trường trung cấp nghề .................................................................... 27 1.3.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của Trường trung cấp nghề ....................... 27 1.3.2.1. Nhiệm vụ ................................................................................................. 27 1.3.2.2. Quyền hạn .............................................................................................. 28 1.3.3. Vai trò của các trường Trung cấp nghề đối với sự phát triển cộng đồng……………………………………………………………………………. 28 1.4. Đặc trưng đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm ở trường Trung cấp nghề ........................................................................................ 29 1.5. Một số đặc điểm của cộng đồng người Khmer ................................. 30 1.6. Tổ chức đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người khmer . ................................................................................................................. 31 1.6.1. Xác định nhu cầu học nghề của cộng đồng ...................................... 31 1.6.2. Xác định mục tiêu đào tạo ................................................................. 32 1.6.3. Xây dựng chương trình đào tạo ........................................................ 32 1.6.4. Xác định các nguồn lực phục vụ công tác đào tạo ........................... 33 1.6.4.1. Nhiệm vụ ................................................................................................. 33 1.6.4.2. Quyền hạn .............................................................................................. 33 1.6.5 Triển khai đào tạo .............................................................................. 34 1.6.6. Đánh giá kết quả đào tạo .................................................................. 34 1.7. Các yêu tố ảnh hưởng đến hiệu quả đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer ....................................... 35 1.7.1. Các yếu tố thuộc về nhà quản lý, lãnh đạo (Ban giám hiệu, Phòng chức năng, Ban chủ nhiệm khoa) ............................................................... 35 1.7.2. Các yếu tố thuộc về giáo viên và học viên ......................................... 36 1.7.3. Các yếu tố thuộc về môi trường đào tạo nghề ................................... 37 Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 38 Chương 2.THỰC TRẠNG ĐÀO TẠO NGHỀ TRỒNG CÂY LƯƠNG THỰC, THỰC PHẨM CHO CỘNG ĐỒNGNGƯỜI KHMERHUYỆN KIÊN LƯƠNG ................................................................................................... 40 2.1. Địa bàn và khách thể khảo sát ......................................................... 40 2.1.1. Vị trí địa lí và lịch sử phát triểncủa huyện Kiên Lương ................... 40 2.1.2. Tình hình kinh tế -văn hóa- xã hội trong năm vừa qua ................... 40 2.1.2.1. Về kinh tế ................................................................................................ 40 2.1.2.1. Về Văn hóa – xã hội ............................................................................... 42 2.2. Tổ chức và phương pháp khảo sát .................................................. 43 2.2.1. Mục đích khảo sát ............................................................................. 43 2.2.2. Nội dung khảo sát ............................................................................. 43 2.2.3. Đối tượng khảo sát ............................................................................ 44 2.2.4. Phương pháp khảo sát ...................................................................... 44 2.2.5. Công cụ khảo sát .............................................................................. 44 2.3. Kết quả khảo sát thực trạng ............................................................... 44 2.3.1. Nhận thức về tầm quan trọng của công tác đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer ................................. 44 2.3.2.Thực hiện công tác khảo sát nhu cầu học nghề trồng cây của cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương ....................................................... 46 2.3.3. Mục tiêu đào tạo ................................................................................... 48 2.3.4. Chương trình đào tạo ....................................................................... 50 2.3.5. Địa điểm tổ chức đào tạo .................................................................. 53 2.3.6. Đội ngũ giáo viêntham gia đào tạo .................................................. 54 2.3.7. Học viên học nghề của cộng đồng người Khmer ............................. 56 2.3.8. Phương pháp dạy học trong quá trình đào tạo- ................................ 56 2.3.9. Hình thức tổ chức đào tạo ................................................................ 57 2.3.10. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ đào tạo ................................ 58 2.3.11. Công tác huy động cộng đồng trong đào tạo nghề ......................... 60 2.3.12.Hiệu quả đào tạo .............................................................................. 61 2.4.Các yếu tố ảnh hưởng đến đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm của cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương ........................... 62 2.5. Đánh giá chung về thực trạng .......................................................... 65 2.5.1. Những kết quả đạt được .................................................................... 65 2.5.2. Những vấn đề còn tồn tại .................................................................. 66 Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 67 Chương 3.BIỆN PHÁP ĐÀO TẠO NGHỀ TRỒNG CÂY LƯƠNG THỰC,THỰC PHẨM CHO CỘNG ĐỒNG NGƯỜI KHMERHUYỆN KIÊN LƯƠNG, TỈNH KIÊN GIANG............................................................. 69 3.1. Định hướng đề xuất biện pháp ......................................................... 69 3.2. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp............................................................. 76 3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo phù hợp với thực tiễn địa phương ................... 76 3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ...................................................... 77 3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ................................................... 77 3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học ................................................... 78 3.2.5. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển ................................ 78 3.2.6. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ..................................................... 79 3.3. Một số biện pháp đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang ....... 79 3.3.1.Tổ chức khảo sát để nắm vững nhu cầu học nghề của cộng đồng người Khmer ..................................................................................................................... 79 3.3.1.1. Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 79 3.3.1.2. Nội dung của biện pháp ......................................................................... 79 3.3.1.3. Cách thức thực hiện biện pháp .............................................................. 80 3.3.1.4. Điều kiện thực hiện biện pháp ............................................................... 80 3.3.2. Xác định mục tiêu đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm phù hợp với nhu cầu của cộng đồng người Khmer ........................................................ 80 3.3.2.1. Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 81 3.3.2.2. Nội dung của biện pháp ......................................................................... 81 3.3.2.3. Cách thức thực hiện biện pháp .............................................................. 81 3.3.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp ............................................................... 81 3.3.3. Xây dựng chương trình đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm phù hợp ............................................................................................................... 81 3.3.3.1. Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 82 3.3.3.2. Nội dung của biện pháp ......................................................................... 82 3.3.3.3. Cách thức thực hiện biện pháp .............................................................. 82 3.3.3.4. Điều kiện thực hiện biện pháp ............................................................... 82 3.3.4. Đa dạng hóa các hình thức tổ chức đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm ............................................................................................................ 83 3.3.4.1. Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 83 3.3.4.2. Nội dung của biện pháp ......................................................................... 83 3.3.4.3. Cách thức thực hiện biện pháp .............................................................. 83 3.3.4.4. Điều kiện thực hiện biện pháp ............................................................... 84 3.3.5. Huy động các nguồn lực cộng đồng trong hoạt động đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm ................................................................................... 84 3.3.5.1. Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 84 3.3.5.2. Nội dung của biện pháp ......................................................................... 84 3.3.5.3. Cách thức thực hiện biện pháp .............................................................. 85 3.3.5.4. Điều kiện thực hiện biện pháp ............................................................... 87 3.3.6. Tăng cường giám sát hoạt động đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm ..................................................................................................................... 87 3.3.6.1. Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 87 3.3.6.2. Nội dung của biện pháp ......................................................................... 87 3.3.6.3. Cách thức thực hiện biện pháp .............................................................. 88 3.3.6.4. Điều kiện thực hiện biện pháp ............................................................... 89 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ............................................................. 89 3.5. Khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ......... 90 3.5.1. Khái quát chung về khảo nghiệm ............................................................ 90 3.5.1.1. Mục đích khảo nghiệm ........................................................................... 90 3.5.1.2. Nội dung khảo nghiệm ........................................................................... 90 3.5.1.3. Đối tượng khảo nghiệm .......................................................................... 90 3.5.1.4. Phương pháp khảo nghiệm .................................................................... 90 3.5.1.5. Đánh giá kết quả khảo nghiệm .............................................................. 91 3.5.2. Phân tích kết quả khảo nghiệm ............................................................... 91 3.5.2.1. Mức độ cần thiết của các biện pháp đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang .. 91 3.5.2.2. Tính khả thi của các biện pháp đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang .......... 93 Tiểu kết chương 3 .............................................................................................. 96 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................... 98 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 101 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁCBẢNG SỐ LIỆU Bảng 2.1. Nhận thức của CBQL, GV; CB và HV về tầm quan trọng của hoạt động ĐTN trồng cây LTTP cho cộng đồng người Khmer................................... 45 Bảng 2.2. Thực trạng thực hiện việc khảo sát nhu cầu học nghề trồng cây LTTP của cộng đồng người Khmer .............................................................................. 46 Bảng 2.3. Đánh giá về mục tiêu ĐTN cho cộng đồng người Khmer của trường TCN …………………………………………………………………………………..48 Bảng 2.4. Đánh giá của CBQL, GV và HV trường TCNvề chương trình ĐTN trồng cây LTTP cho cộng đồng người Khmer .................................................... 50 Bảng 2.5:Thực trạng địa điểm tổ chức đào tạo nghề ......................................... 53 Bảng 2.6.Đánh giá của CBQL, GV trường TCN vềĐNGV tham gia ĐTN trồng cây LTTP cho cộng đồng người Khmer ............................................................. 54 Bảng 2.7. Đánh giá về mức độ đáp ứng yêu cầu của hệ thống CSVC, trang thiết bị phục vụ hoạt động đào tạo .............................................................................. 59 Bảng 2.8. Đánh giá về hiệu quả đào taọ nghề .................................................... 61 Bảng 2.9. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đào tạo nghề trồng cây lương thực,thực phẩm của cộng đồng người Khmer .................................................... 62 Bảng 3.1. Đánh giá về mức độcần thiết của các biện pháp ............................... 91 Bảng 3.2. Đánh giá của các chuyên gia, các CBQL và giáo viên các trường TCN tỉnh Kiên Giang về tính khả thi của các biện pháp ............................................ 93 DANH MỤC CÁCSƠ ĐỒ VÀ BIỂU ĐỒ Sơ đồ 1. Cấp độ phát triển kĩ năng, kĩ xảo .......................................................... 20 Sơ đồ 2. Cấp độ phát triển kiến thức......................................................................... 20 Sơ đồ 3. Cấp độ tích hợp sự phát triển kĩ năng, kĩ xảo và kiến thức.............................. 21 Biểu đồ 2.1.Nhận thức của CBQL, GV; CB các Ban, Ngành, Đoàn thể và HV về tầm quan trọng của công tác ĐTN trồng cây LTTP cho cộng đồng người Khmer ............... 45 Biều đồ 2.2. Thực trạng thực hiện công tác khảo sát nhu cầu học nghề trồng cây LTTP của cộng đồng người Khmer .................................................................................. 47 Biểu đồ 2.3. Đánh giá về mục tiêu ĐTN trồng cây LTTP cho cộng đồng người Khmer của trường TCN .......................................................................................................... 49 Biểu đồ 2.4. Đánh giá về chương trình ĐTN trồng cây LTTP cho cộng đồng người Khmer của trường TCN ......................................................................................... 52 Biểu đồ 2.5. Thực trạng địa điểm tổ chức ĐTN trồng cây LTTP cho cộng đồng người Khmer .................................................................................................................. 53 Biểu đồ 2.6.. Đánh giá của CBQL, GV trường TCN về ĐNGV tham gia ĐTN trồng cây LTTP cho cộng đồng người Khmer ......................................................................... 55 Biểu đồ 3.1. Đánh giá về mức độcần thiết của các biện pháp ĐTN trồng cây LTTP cho cộng đồng người Khmer ......................................................................................... 92 Biểu đồ 3.2. Đánh giá về tính khả thi của các biện pháp ĐTN trồng cây LTTP cho cộng đồng người Khmer ................................................................................................. 95 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nghề nghiệp là phương tiện đảm bảo chất lượng cuộc sống vật chất và tinh thần của con người. Có nghề nghiệp con người mới có cuộc sống ổn định, mới làm cho cuộc sống trở nên có ý nghĩa. Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế tại Nhiệm vụ, giải pháp bảo đảm dân chủ, thống nhất; tăng quyền tự chủ và trách nhiệm xã hội của các cơ sở giáo dục, đào tạo; coi trọng quản lý chất lượng"[15] là một định thứ 5 mục III - đã nhấn mạnh: "Đổi mới căn bản công tác quản lí giáo dục, đào tạo, hướng quan trọng trong công tác đào tạo nguồn nhân lực có trình độ cao. Thực hiện tốt vấn đề này sẽ đóng góp một vai trò quan trọng trong việc phát triển giáo dục nước nhà. Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X đã chỉ rõ “Phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những yếu tố quyết định sự phát triển nhanh, bền vững đất nước. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy và học, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, đào tạo. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, coi trọng đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành. Đẩy mạnh đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước [7]. Tại điều 7, Luật dạy nghề đã nêu “Đầu tư mở rộng mạng lưới cơ sở dạy nghề, nâng cao chất lượng dạy nghề, góp phần đảm bảo cơ cấu nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, góp phần phân luồng học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở và trung học phổ thông, tạo điều kiện phổ cập nghề cho thanh niên và đáp ứng nhu cầu của người lao động”[20]. 1 Từ thực tiễn công tác đào tạo nói chung và đào tạo nghề trình độ trung cấp nghề nói riêng hiện nay, chúng ta có thể nhận thấy, chất lượng đào đạo chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội về nguồn nhân lực có tay nghề, cơ cấu ngành nghề được đào tạo chưa đảm bảo sự cân đối. Việc phát triển đội ngũ nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao, tay nghề giỏi là vấn đề có ý nghĩa quan trọng và cần thiết. Kiên Giang là một tỉnh đang có tiềm năng rất lớn về phát triển kinh tế nông nghiệp. Quyết định số 1255/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển- xã hội tỉnh Kiên Giang thời kỳ đến năm 2020 đã nêu rõ “Phát triển ngành trồng trọt với cây lúa là cây trồng chủ lực, ổn định diện tích canh tác lúa, hình thành vùng lúa quy mô tập trung, có chất lượng cao; phấn đấu sản lượng lúa năm 2015 đạt 3,5 triệu tấn, năm 2020 đạt 3,7 triệu tấn. Quy hoạch ổn định các vùng trồng mía, khóm, tiêu, rau sạch, hoa, cây cảnh. Phát triển ngành chăn nuôi đại gia súc, nuôi lợn, gia cầm theo hướng mở rộng chăn nuôi công nghiệp tập trung kết hợp với vệ sinh phòng dịch nghiêm ngặt”[25]. Do vậy, các địa phương của tỉnh Kiên Giang có nhu cầu rất lớn về nguồn nhân lực ngành trồng cây lương thực, thực phẩm được đào tạo. Để đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề đáp ứng yêu cầu phát triển nông nghiệp của các địa phương tỉnh Kiên Giang, trong những năm qua, trong địa bàn tỉnh đã thành lập được 4 trường Trung cấp nghề: Trường Trung cấp nghề vùng Tứ Giác Long Xuyên, trường Trung cấp nghề Vùng U Minh Thượng, trường Trung cấp nghề Tân Hiệp và trường Trung cấp nghề Dân tộc nội trú. Trải qua quá trình hình thành và phát triển, các trường đã có nhiều đổi mới trong công tác đào tạo và đã đạt được những kết quả nhất định, nguồn nhân lực được đào tạo đã tăng cả về số lượng và chất lượng, từng bước đáp ứng được nhu cầu nhân lực qua đào tạo nghề cung cấp cho các địa phương. Tuy nhiên, công tác đào tạo còn tồn tại một số vấn đề như: Công tác tổ chức đào 2 tạo chưa được đồng bộ về mục tiêu, nội dung chương trình, đội ngũ GV, số lượng tuyển sinh hằng năm chưa đạt kế hoạch được giao, điều kiện CSVC còn bất cập, hạn chế nên chất lượng đào tạo còn chưa đáp được được yêu cầu về nguồn lao động hiện nay. Ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long nói chung và tỉnh Kiên Giang nói riêng số lượng, tỉ lệ người dân tộc Khmer so với các dân tộc khác chiếm tỉ lệ rất lớn. Từ xa xưa, người Khmer sinh sống chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp, tập trung vào trồng các loại cây lương thực, thực phẩm. Tuy nhiên, trình độ được đào tạo của nguồn lao động người Khmer còn hạn chế, do đó, chất lượng và hiệu quả của hoạt động sản xuất nông nghiệp nói chung và trồng cây lương thực, thực phẩm chưa cao, điều đó ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, phát triển kinh tế - xã hội của cộng đồng người Khmer nói riêng, của tỉnh Kiên Giang nói chung. Việc nghiên cứu, nâng cao chất lượng đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho người Khmer là vấn đề có ý nghĩa khoa học và thực tiễn. Xuất phát từ những lý do nêu trên, tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài “Đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở lí luận, kết quả khảo sát thực trạng đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang, đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu đào tạo nghề phục vụ cộng đồng người Khmer của các trường nghề để từng bước đáp ứng yêu cầu phát triển nông nghiệp của các địa phương tỉnh Kiên Giang. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động hỗ trợ cộng đồng người Khmer của trường Trung cấp nghề. 3 3.2. Đối tượng nghiên cứu Đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang. 4. Giả thuyết khoa học Công tácđào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giangđã được các cấp, các đơn vị quan tâm nhưng chưa thực sự đạt hiệu quả, chất lượng đào tạo nghề chưa cao. Nếu nghiên cứu, đánh giá một cách toàn diện về thực trạng, trên cơ sở đó đề ra những biện pháp tổ chức đào tạo hợp lý thì sẽ góp phần nâng cao hiệu quả và chất lượng đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hóa cơ sở lí luận về đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer 5.2. Đánh giá thực trạngđào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang 5.3. Đề xuất một số biện pháp tổ chứcđào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu Đề tài nghiên cứu tập trung nghiên cứu về lí luận, thực trạng và đề xuất cácbiện pháp đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang và dừng lại ở việc khảo nghiệm các biện pháp đã đề xuất. 6.2. Giới hạn khách thể điều tra 4 Đề tài khảo sát trên 10 chuyên gia thuộc lĩnh vực khoa học Giáo dục; 30 cán bộ quản lí, giáo viên và 50 học viên người Khmerhọc nghề trồng cây LTTP; 30 cán bộ các Ban, Ngành, Đoàn thể tại các trường TCNtỉnh Kiên Giang. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Các phương pháp nghiên cứu lí luận Nhóm phương pháp này dùng để thu thập, xử lí các tài liệu có liên quan, trên cơ sở đó xây dựng cơ sở lí luận của đề tài nghiên cứu. Các phương pháp nghiên cứu lí luận được sử dụng bao gồm: phương pháp phân tích, tổng hợp lí luận; phương pháp giả thuyết, phương pháp chứng minh. 7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Xây dựng và sử dụng phiếu trưng cầu ý kiến để thu thập ý kiến của các cán bộ quản lí, GV và HV về thực trạng đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang. 7.2.2. Phương pháp quan sát Quan sát hoạt động đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang. 7.2.3. Phương pháp phỏng vấn Trò chuyện, phỏng vấn sâu để lấy ý kiến của học sinh, giáo viên, cán bộ quản lí về hoạt động đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang. 7.3. Phương pháp xử lý số liệu Xử lý những số liệu thu được từ thực trạng đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang bằng thống kê toán học. Trên cơ sở đó, đưa ra những nhận xét, đánh 5 giá, lí giải nguyên nhân, đồng thời đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả của hoạt động này. 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung chính của luận văn được thể hiện ở 3 chương: Chương 1. Cơ sở lí luận về đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer của trường Trung cấp nghề. Chương 2. Thực trạng đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer của trường Trung cấp nghề huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang. Chương 3. Một số biện pháp đào tạo nghề trồng cây lương thực, thực phẩm cho cộng đồng người Khmer huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang. 6 Chương 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ TRỒNG CÂY LƯƠNG THỰC, THỰC PHẨM CHO CỘNG ĐỒNG NGƯỜI KHMER 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Từ ngàn xưa cha ông đã khẳng định “Ruộng bề bề không bằng nghề trong tay”. Đây cũng là nguyện vọng thiết tha, chính đáng của người Việt trong quá trình xây dựng đất nước. ĐTN là hoạt động gắn với lịch sử phát triển thăng trầm của dân tộc, cho nên khó có thể tóm lược lịch sử vấn đề này một cách thật đầy đủ, chi tiết, có hệ thống từ thời lập quốc cho đến nay. Vì vậy luận văn chỉ đề cập đến lịch sử ĐTN ở Việt Nam từ cuối thế kỷ 19 đến nay và chủ yếu là trong thời kì “Đổi mới” từ 1986-2000. Trước cách mạng tháng 8-1945, dưới chế độ phong kiến và thực dân, cùng với sự tồn tại và phát triển nền văn minh nông nghiệp lúa nước kéo dài hàng ngàn năm, người Việt cổ tất yếu cũng phải truyền nghề cho các thế hệ nối tiếp để duy trì hoạt động sản xuất, chiến đấu bảo vệ đất nước. Truyền nghề được thực hiện dưới dạng bắt chước một cách tự nhiên thời tiền sử; thời kỳ bắt chước có ý thức và truyền nghề theo phường hội (Craftsmen’s guildtrade). Đến cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, hình thức tổ chức đào tạo chính qui bắt đầu hình thành và phát triển. Đầu tiên thực dân Pháp cho xây dựng một số trường dạy nghề ở cả 3 miền Bắc, Trung, Nam như: trường kĩ nghệ thực hành Hà Nội (1898), trường kĩ nghệ thực hành Huế (1899) và trường Bá nghệ Sài Gòn (1898), trường kĩ nghệ thực hành Hải Phòng (1913). Sau đó cho xây dựng tiếp 11 trường cao đẳng kĩ thuật (Ecole Superieure Technique), 12 trường dạy nghề (Ecole Professionelle) và 10 cơ sở đào tạo ngắn hạn (Atelier- ecole và Ecole de Meties)” [1]. Đồng thời hàng loạt cơ sở dạy nghề khác được thành lập với nhiều loại hình khác nhau như: lớp 7