Tài liệu Luận văn hoạch định chiến lược phát triển cho công ty tnhh tmđ đến năm 2015

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI ------------[[ \\------------- VŨ MẠNH HIỂN HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CHO CÔNG TY TNHH TMĐ ĐẾN NĂM 2015 LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT QUẢN TRỊ KINH DOANH BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI ------------[[ \\------------      VŨ MẠNH HIỂN HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CHO CÔNG TY TNHH TMĐ ĐẾN NĂM 2015 Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT QUẢN TRỊ KINH DOANH NGƯỜI HƯỚNG DẪN TS. ĐẶNG VŨ TÙNG HÀ NỘI - 2014 Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  MỤC LỤC MỤC LỤC ............................................................................................................................1  LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................................4  LỜI CẢM ƠN.......................................................................................................................5  DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .................................................................................6  DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................................................7  DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH..........................................................................................8  PHẦN MỞ ĐẦU...................................................................................................................7  1. LÝ DO LỰA CHỌN ĐỀ TÀI ......................................................................................9  2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI ..............................................................10  3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...........................10  4. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN ....................................................................................11  CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP..............................................................................................................12  1.1 KHÁI NIỆM HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC .......................................................12  1.1.1 Chiến lược kinh doanh ......................................................................................12  1.1.2. Hoạch định chiến lược kinh doanh...................................................................15  1.1.3. Quy trình hoạch định chiến lược kinh doanh ...................................................16  1.2. NỘI DUNG PHÂN TÍCH PHỤC VỤ HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC ..............19  1.2.1. Phân tích môi trường bên ngoài doanh nghiệp ................................................19  1.2.2. Phân tích môi trường bên trong doanh nghiệp ................................................29  1.3. CÔNG CỤ PHỤC VỤ HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH ............33  1.3.1. Các công cụ xây dựng chiến lược ....................................................................33  1.3.2. Các loại hình chiến lược kinh doanh................................................................39  1.3.3. Lựa chọn chiến lược kinh doanh ......................................................................43  1.4. CÁC HƯỚNG GIẢI PHÁP THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC .................................43  Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 1  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  1.4.1. Giải pháp về Marketing....................................................................................43  1.4.2. Giải pháp về công nghệ và kỹ thuật .................................................................45  1.4.3. Giải pháp về nguồn nhân lực và cơ cấu tổ chức ..............................................45  1.4.4. Giải pháp về nguồn lực tài chính .....................................................................46  TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ................................................................................................47  CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH CÁC CĂN CỨ ĐỂ HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CHO CÔNG TY TNHH TMĐ ............................................................................49  2.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CÔNG TY TNHH TMĐ ...........................................49  2.1.1. Giới thiệu về công ty.........................................................................................49  2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển...................................................................49  2.1.3 Ngành nghề kinh doanh.....................................................................................50  2.1.4. Một số dự án tiêu biểu ......................................................................................51  2.2. PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG HOẠT ĐỘNG BÊN NGOÀI CÔNG TY............54  2.2.1. Phân tích môi trường vĩ mô..............................................................................54  2.2.2. Phân tích môi trường ngành.............................................................................59  2.2.3. Nhận diện các cơ hội và thách thức .................................................................64  2.3. PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG BÊN TRONG CỦA CÔNG TY...........................67  2.3.1. Phân tích các yếu tố thuộc môi trường bên trong ............................................67  2.3.2. Nhận diện các điểm mạnh và điểm yếu ............................................................76  2.3.3. So sánh với các đối thủ cạnh tranh ..................................................................78  TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ................................................................................................80  CHƯƠNG 3. ĐỀ XUẤT CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CHO CÔNG TY TNHH TMĐ ĐẾN NĂM 2015 .......................................................................................................81  3.1. ĐỊNH HƯỚNG VÀ SỨ MỆNH CỦA CÔNG TY.................................................81  Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 2  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  3.1.1. Định hướng phát triển ngành thiết bị điện trong thời gian tới ........................81  3.1.2. Quan điểm phát triển của Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015.......................82  3.2. XÂY DỰNG VÀ LỰA CHỌN CHIẾN LƯỢC .....................................................83  3.2.1. Lựa chọn phương pháp xây dựng chiến lược ...................................................83  3.2.2. Ứng dụng SWOT để xây dựng chiến lược .......................................................84  3.2.3. Các phương án chiến lược ...............................................................................87  3.3. LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN CHIẾN LƯỢC.........................................................89  3.4. CÁC BIỆN PHÁP ĐỂ THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC...........................................91  3.4.1. Biện pháp về đầu tư phát triển nguồn nhân lực ...............................................91  3.4.2. Biện pháp nâng cao khả năng duy trì và mở rộng thị trường ..........................99  3.4.3. Biện pháp duy trì và phát triển nguồn vốn kinh doanh ..................................101  3.4.4. Biện pháp đầu tư nghiên cứu để làm chủ công nghệ......................................102  3.4.5. Biện pháp nâng cao công tác quản lý tài chính và tiền lương .......................103  TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ..............................................................................................105  KẾT LUẬN.......................................................................................................................106  TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................................107  PHỤ LỤC..........................................................................................................................108  Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 3  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Những nội dung trong luận văn này là do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. ĐẶNG VŨ TÙNG. Mọi tham khảo dùng trong luận văn đều được trích dẫn nguồn gốc rõ ràng. Các nội dung nghiên cứu và kết quả trong đề tài này là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất cứ công trình nào. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày 27 tháng 3 năm 2014 Tác giả Vũ Mạnh Hiển Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 4  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  LỜI CẢM ƠN Trong thời gian thực hiện đề tài: “Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015”, tác giả đã tích lũy được một số kinh nghiệm bổ ích, ứng dụng các kiến thức đã học ở trường vào thực tế. Để hoàn thành được đề tài này tác giả đã được sự hướng dẫn giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo khoa Kinh tế và Quản lý trường đại học Bách Khoa Hà Nội. Tác giả xin chân thành cảm ơn TS. ĐẶNG VŨ TÙNG, cùng các thầy cô giáo trong khoa Kinh tế và Quản lý đã tận tâm giúp đỡ trong suốt quá trình học tập cũng như trong quá trình thực hiện luận văn. Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo và các đồng nghiệp tại Công ty TNHH TMĐ, các bạn bè khác đã giúp đỡ trong quá trình làm luận văn này. Cuối cùng, tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến gia đình mình, những người đã động viên và tạo mọi điều kiện để tôi thực hiện không chỉ tốt nhất bài luận văn này mà còn trong suốt quá trình đào tạo Thạc sỹ đã qua. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày 27 tháng 3 năm 2014 Tác giả Vũ Mạnh Hiển Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 5  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT KÝ HIỆU 1 BCG 2 CIM 3 EFE 4 FMS 5 GDP 6 GREAT 7 8 GTGT HĐQT 9 IFE 10 ODA 11 PEST 12 R&D 13 SBU 14 SBU 15 SWOT 16 TNHH Ý NGHĨA Boston Consultant Group - Tổ chức tư vấn Boston Computer-integrated manufacturing - Sản xuất tích hợp máy tính External Factor Evaluation - Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (Flexible Manufacturing System - Hệ thống sản xuất linh hoạt Gross Domestic Product - Tổng sản phẩm quốc nội Gain, Risk, Expense,Achievability và Time Các yếu tố: lợi ích, rủi ro, chi phí, tính khả thi và thời gian Giá trị gia tăng Hội đồng quản trị Internal Factor Evaluation - Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong Official Development Assistance - Hỗ trợ phát triển chính thức P-Political, E-Economical, S-Social, TTechnical: Các yếu tố chính trị - luật pháp, Các yếu tố kinh tế môi trường, Các yếu tố văn hóa xã hội, Các yếu tố khoa học, kỹ thuật và công nghệ. Research and Development Strategic Business Unit - Đơn vị kinh doanh chiến lược Strategic Business Unit - Đơn vị kinh doanh chiến lược Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats - Ma trận phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức Trách nhiệm hữu hạn Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 6  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  17 WTO World Trade Organization - Tổ chức Thương mại thế giới DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1. 4. Ma trận phân tích các yếu tố bên ngoài EFE..........................................28 Bảng 1. 5 Ma trận phân tích các yếu tố bên trong IFE ............................................32 Bảng 1.6. Ma trận SWOT..........................................................................................34 Bảng 1. 8. Mô hình GREAT ......................................................................................38 Bảng 2. 2. Danh sách dự án tiêu biểu .......................................................................53  Bảng 2. 3. Tỷ lệ tăng trưởng GDP của Việt Nam giai đoạn 2010-2012...................56  Bảng 2. 4. Tỷ lệ lạm phát của Việt Nam giai đoạn 2010-2012.................................56  Bảng 2. 5. Doanh số bán hàng và cung cấp dịnh vụ của Công ty Cổ phần phát triển kỹ thuật công nghệ EDH..........................................................................59  Bảng 2. 6. Doanh số bán hàng và cung cấp dịnh vụ của Công ty Cổ phần đầu tư và thương mại HK ........................................................................................60 Bảng 2. 7. Doanh số bán hàng và cung cấp dịnh vụ của Công ty Cổ phần Vinaelectric..............................................................................................61 Bảng 2. 8. Ma trận EFE (External Factor Evaluation Matrix) ................................67 Bảng 2. 9. Doanh số và lợi nhuận của Công ty TNHH TMĐ giai đoạn 2010-2012 68 Bảng 2. 11. Cơ cấu về trình độ học vấn của lao động trong Công ty TNHH TMĐ .71 Bảng 2. 13. Cơ cấu về độ tuổi của lao động trong Công ty TNHH TMĐ.................71 Bảng 2. 15. Ma trận IFE (Internal Factor Evaluation Matrix) ................................78 Bảng 3. 2. Danh mục cơ hội và thách thức...............................................................84  Bảng 3. 3. Danh mục những điểm mạnh, điểm yếu ..................................................85  Bảng 3. 4. Kết quả phân tích ma trận SWOT............................................................86  Bảng 3. 5. Mô hình GREAT đánh giá các phương án chiến lược ............................90  Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 7  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 1. 1. Quy trình hoạch định chiến lược .............................................................16 Hình 1. 2. Mô hình Pest nghiên cứu môi trường vĩ mô.............................................20 Hình 1. 3.Mô hình năm lực lượng cạnh tranh của M.Porter....................................24 Hình 1.7. Ma trận BCG.............................................................................................37  Hình 2. 1. Một số sản phẩm của Công ty TNHH TMĐ.............................................51 Hình 2. 10. Biểu đồ tăng trưởng doanh thu của Công ty TNHH TMĐ từ 2010 đến 2012...........................................................................................................................69 Hình 2. 12. Biểu đồ cơ cấu về trình độ học vấn của lao động trong Công ty TNHH TMĐ ..........................................................................................................................71 Hình 2. 14. Biểu đồ cơ cấu về độ tuổi của lao động trong Công ty TNHH TMĐ ....72 Hình 3. 1. Ma trận BCG áp dụng cho Công ty TNHH TMĐ ....................................83 Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 8  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  PHẦN MỞ ĐẦU 1. LÝ DO LỰA CHỌN ĐỀ TÀI Trong những năm qua đất nước đã có những bước phát triển vượt bậc, kinh tế tăng trưởng cao trong nhiều năm. Bên cạnh đó trong bối cảnh hiện nay khi mà xu hướng quốc tế hóa đang ngày càng phát triển, sự khan hiếm các nguồn lực ngày càng gia tăng, nhu cầu và thị hiếu tiêu dùng của xã hội luôn biến đổi làm cho môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp ngày càng phức tạp và chứa đựng nhiều rủi ro. Với một môi trường kinh doanh đầy tính cạnh tranh như vậy các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển đòi hỏi phải xác định đúng các yếu tố môi trường và yếu tố nội tại bên trong doanh nghiệp để từ đó phân tích, nắm bắt xu hướng biến động và xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp nhằm tận dụng triệt để các cơ hội để giảm thiểu những nguy cơ đảm bảo cho sự phát triển ổn định và bền vững của doanh nghiệp mình. Thực tế cho thấy những doanh nghiệp nào xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp thì doanh nghiệp đó sẽ thành công. Ngược lại những doanh nghiệp hoạt động không có chiến lược hoặc hoạch định chiến lược không đúng thì hoạt động cầm chừng và thụ động trước những biến đổi của môi trường kinh doanh mà không thể phát triển được thậm chí còn phải trả giá cho những quyết định kinh doanh sai lầm đó. Qua đó chúng ta thấy được tầm quan trọng của chiến lược kinh doanh đối với quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Cùng với sự phát triển của thế giới, Việt Nam là một trong những nền kinh tế đang trên phát triển và ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Với sự gia nhập vào WTO đã giúp Việt Nam có mối quan hệ hợp tác với các nước trên thế giới điều đó mở ra các cơ hội đồng thời cũng đem đến những thách thức nhất định cho sự phát triển của nền kinh tế trong nước. Kinh tế Việt Nam đã đạt được những thành quả đáng khích lệ, nền kinh tế đi lên mạnh mẽ, môi trường kinh doanh năng động và ngày càng được cải thiện đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 9  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  phát huy được thế mạnh của mình để cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài. Bên cạnh đó, các khó khăn yếu kém của các doanh nghiệp trong nước đã được bộc lộ rõ như sự lạc hậu về công nghệ, khả năng đổi mới, phát triển công nghệ yếu kém, công nghệ quản lý không phù hợp… Một điểm yếu kém đặc trưng của doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ đó là sự hoạch định chiến lược còn giản đơn, một số doanh nghiệp còn thiếu việc hoạch định chiến lược. Việc xây dựng chiến lược kinh doanh sẽ giúp các doanh nghiệp, khi tham gia vào nền kinh tế thị trường, xác định được những mục tiêu và lập được chiến lược kinh doanh cho từng giai đoạn để có thể tồn tại và phát triển vững mạnh. Và xuất phát từ nhu cầu thực tiễn, tác giả đã mạnh dạn lựa chọn đề tài “Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015” làm đề tài khoá luận của mình. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI Mục tiêu của luận văn là “Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015” nhằm nâng tổng doanh thu, nâng cao thương hiệu của công ty và phát triển mối quan hệ với nhiều đối tác, khách hàng. Các mục tiêu nghiên cứu cụ thể bao gồm: - Phân tích môi trường hoạt động của doanh nghiệp bao gồm có môi trường bên trong và bên ngoài - Nhận diện điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức. - Xây dựng chiến lược cho công ty trên cơ sở áp dụng mô hình SWOT. - Đề xuất các biện pháp để triển khai chiến lược được lựa chọn thành công. 3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Các căn cứ để xây dựng chiến lược kinh doanh của Công ty TNHH TMĐ và đề xuất các giải pháp chiến lược kinh doanh của Công ty. Phạm vi nghiên cứu: Do bối cảnh nền kinh tế biến động ảnh hưởng của sự bất ổn của nền kinh tế thế giới, hoạt động sản xuất và kinh doanh bị tác động mạnh, giá cả hàng hóa diễn biến phức tạp. Vì thế các doanh nghiệp thận trọng trong việc định Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 10  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  hướng phát triển, đề ra những chiến lược ngắn hạn để vượt qua giai đoạn khó khăn. Vận dụng những lý thuyết cơ bản về chiến lược kinh doanh, các công cụ phân tích chiến lược, căn cứ tình hình sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH TMĐ thời gian qua để đề xuất chiến lược phát triển cho Công ty đến năm 2015. Đề tài nghiên cứu dựa vào phương pháp luận duy vật biện chứng kết hợp với những kiến thức đã học đánh giá toàn bộ quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH TMĐ. Ngoài ra còn sử dụng các phương pháp như: thống kê, phân tích, mô hình hóa, dự báo để phân tích đánh giá và đưa ra các chiến lược phát triển của Công ty. Số liệu dùng trong luận văn chủ yếu là các dữ liệu thứ cấp và được thu thập được từ những báo cáo từ doanh nghiệp cũng như từ các báo cáo của Chính phủ. Ngoài ra luận văn còn tiến hành thu thập các dữ liệu sơ cấp bằng cách tiến hành điều tra thăm dò ý kiến của lãnh đạo công ty về các phương án chiến lược đề xuất. Luận văn sử dụng các phương pháp phân tích so sánh dữ liệu (tuyệt đối và tương đối) và diễn giải các số liệu có được. 4. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN Ngoài những nội dung như: phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được chia làm ba (03) chương, cụ thể như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận của hoạch định chiến lược phát triển doanh nghiệp. Trong chương này tác giả trình bày các khái niệm cơ bản cũng như các công cụ dùng để xây dựng chiến lược. Chương 2: Phân tích các căn cứ để hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ. Trong chương này tác giả tập trung phân tích các căn cứ để hoạch định chiến lược và được dùng làm cơ sở để hoạch định chiến lược ở chương 3. Chương 3: Đề xuất chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015. Chiến lược được lựa chọn trên cơ sở sử dụng công cụ SWOT. Bên cạnh đó tác giả cũng sẽ giới thiệu các giải pháp để triển khai chiến lược lựa chọn thành công. Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 11  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP 1.1 KHÁI NIỆM HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC 1.1.1 Chiến lược kinh doanh 1.1.1.1. Khái niệm về chiến lược kinh doanh Chiến lược kinh doanh là một đề tài đã được nhiều học giả trên thế giới nghiên cứu và thực tế có rất nhiều khái niệm về chiến lược: Chiến lược là phương thức mà công ty sử dụng để định hướng tương lai nhằm đạt được những thành công. (Phan Thị Ngọc Thuận, 2006) Chiến lược được hiểu là khoa học hoạch định, điều khiển và nghệ thuật sử dụng các nguồn lực, phương tiện trong các hoạt động quân sự có quy mô lớn, có thời gian dài để tạo ra ưu thế nhằm chiến thắng đối thủ, là nghệ thuật khai thác những chỗ yếu nhất và mang lại cơ hội thành công lớn nhất. (Nguyễn Thừa Lộc, 2005). Ra đời vào khoảng những năm sáu mươi của thế kỷ XX, chiến lược kinh doanh dần dần được sử dụng phổ biến ở doanh nghiệp với nhiều quan niệm khác nhau theo các cách tiếp cận khác nhau như: Theo cách tiếp cận cạnh tranh, Micheal Porter cho rằng: "Chiến lược kinh doanh là nghệ thuật xây dựng lợi thế cạnh tranh vững chắc để phòng Theo cách tiếp cận coi chiến lược kinh doanh là một phạm trù của khoa học quản lý, Alfred Chandler viết: "Chiến lược kinh doanh là việc xác định các mục tiêu cơ bản và dài hạn của doanh nghiệp, lựa chọn các chính sách, chương trình hành động nhằm phân bổ các nguồn lực để đạt được các mục tiêu cơ bản đó". Cũng theo cách tiếp cận trên, William J.Glueck viết: "Chiến lược kinh doanh là một kế hoạch mang tính thống nhất, tính toàn diện và tính phối hợp được thiết kế để đảm bảo rằng các mục tiêu cơ bản của doanh nghiệp sẽ được thực hiện". (Nguyễn Văn Nghiến, 2005) Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 12  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  Ngoài ra chiến lược kinh doanh hay chiến lược cạnh tranh còn được định nghĩa theo 6 yếu tố dưới đây: - Thị trường sản phẩm: Cơ hội của doanh nghiệp tùy thuộc vào sản phẩm của nó, thị trường mà nó phục vụ, các nhà cạnh tranh mà nó có thể đương đầu hay né tránh và mức độ hội nhập của nó. - Mức độ đầu tư: Nên chọn lựa những khả năng sau: hoặc đầu tư mở rộng hoặc đầu tư thâm nhập thị trường sản phẩm, hoặc đầu tư để duy trì vị thế hiện tại, hoặc giảm thiểu đầu tư để rút lui, hoặc thanh lý để giải thể doanh nghiệp. Chiến lược chức năng: Cách thức cạnh tranh có thể dồn vào một hay nhiều chức năng sau đây: Chiến lược sản phẩm, chiến lược vị thế, Chiến lược giá cả chiến lược phân phối, chiến lược sản xuất, chiến lược công nghệ thông tin, chiến lược phân khúc, chiến lược toàn cầu. - Tài sản chiến lược và năng lực chiến lược: Năng lực chiến lược là những khía cạnh vượt trội của doanh nghiệp. Tài sản chiến lược là sức mạnh tài nguyên của doanh nghiệp so với các đối thủ khác. Khi ra chiến lược cần chú ý đến phí tổn cũng như sự có thể tạo lạm duy trì tài sản và năng lực làm cơ sở cho lợi thế cạnh tranh lâu dài SCA của doanh nghiệp. Sự phân bổ tài nguyên: Tài nguyên tài chính và các tài nguyên phi tài chính như nhà xưởng, thiết bị, con người tất cả đều phải được phân bổ. Quyết định phân bổ là yếu tố then chết đối với chiến lược. Tác dụng hiệp đồng giữa các doanh nghiệp: chỉ những doanh nghiệp đạt được tác dụng hiệp đồng mới có lợi thế vượt trội so với những doanh nghiệp bỏ qua hoặc không khai thác được tác dụng hiệp đồng này. Nhìn chung, chiến lược là tập hợp các hành động, quyết định có liên quan chặt chẽ với nhau nhằm giúp cho tổ chức đạt được những mục tiêu đã đề ra, và nó cần xây dựng sao cho tận dụng được những điểm mạnh cơ bản bao gồm các nguồn lực và năng lực của tổ chức cũng như phải xét tới những cơ hội, thách thức của môi trường. Như vậy chiến lược kinh doanh là việc xác định hướng đi, phương thức hoạt động để đạt được mục tiêu cụ thể của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 13  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  định sẵn với việc sử dụng hiệu quả tối đa các nguồn lực có hạn trong môi trường xác định. 1.1.1.2. Vai trò của chiến lược kinh doanh Nền kinh tế thị trường luôn luôn biến động, sự tồn tại và phát triển trong kinh doanh của doanh nghiệp phụ thuộc trước hết vào tính đúng đắn của chiến lược đã vạch ra và thực thi tốt các chiến lược đó. Vai trò của chiến lược kinh doanh bắt nguồn từ những ưu điểm cơ bản, tác động của chiến lược trong kinh doanh so với doanh nghiệp không xây dựng và thực hiện chiến lược kinh Thứ nhất, có chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp thấy rõ mục đích và hướng đi của doanh nghiệp làm cơ sở cho mọi kế hoạch hành động cụ thể, tạo ra những phương án kinh doanh tốt hơn thông qua việc sử dụng phương pháp tiếp cận hệ thống, tăng sự liên kết và gắn bó của cán bộ quản lý trong thực hiện mục tiêu của doanh nghiệp. Thứ hai, trong điều kiện môi trường kinh doanh biến đổi nhanh chóng, tạo ra muôn vàn cơ hội tìm kiếm lợi nhuận nhưng cũng đầy nguy cơ có thể xảy ra. Có chiến lược sẽ giúp doanh nghiệp chủ động tận dụng tối đa các cơ hội kinh doanh khi chúng vừa xuất hiện để đưa ra các quyết định đúng đắn phù hợp với biến đổi của môi trường đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả cao nhất. Thứ ba, chiến lược kinh doanh giúp cho doanh nghiệp tạo ra thế chủ động tác động tới môi trường, làm thay đổi môi trường cho phù hợp với sự phát triển của doanh nghiệp, tránh tình trạng thụ động. Thứ tư trong môi trường cạnh tranh gay gắt, thông qua phân tích toàn diện đáy đủ các yếu tố của môi trường vĩ mô, môi trường tác nghiệp giúp doanh nghiệp xác định đối thủ cạnh tranh, trên cơ sở đó đưa ra các giải pháp tổng thể nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Bên cạnh đó, quá trình xây dựng chiến lược kinh doanh trên cơ sở theo dõi một cách liên tục những sự kiện xảy ra cả bên trong cũng như bên ngoài doanh nghiệp, nắm được xu hướng biến đổi của thị trường; cùng với việc triển khai thực hiện chiến lược kinh doanh sẽ giúp doanh nghiệp thích ứng với thị trường, và thậm chí còn làm thay đổi cả môi trường hoạt động để chiếm lĩnh vị trí cạnh Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 14  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  tranh, đạt được doanh lợi cao, tăng năng suất lao động, cải thiện môi trường, cải thiện hình ảnh của doanh nghiệp trên thị trường. Như vậy, chiến lược kinh doanh giúp cho doanh nghiệp đạt được mục tiêu trước mắt và lâu dài, tổng thể và bộ phận, là một công cụ hết sức quan trọng và cần thiết. Mục đích của việc hoạch định chiến lược kinh doanh là “dự kiến tương lai trong hiện tại”. Dựa vào chiến lược kinh doanh các nhà quản lý có thể lập các kế hoạch cho những năm tiếp theo. 1.1.2. Hoạch định chiến lược kinh doanh 1.1.2.1. Khái niệm về hoạch định chiến lược kinh doanh Hoạch định chiến lược doanh nghiệp là tổng hợp các hoạt động hoạch định, tổ chức thực hiện và kiểm tra, điều chỉnh chiến lược kinh doanh nhằm đảm bảo rằng doanh nghiệp luôn tận dụng được mọi cơ hội, thời cơ cũng như hạn chế hoặc xoá bỏ được các đe doạ, rủi ro trên con đường thực hiện các mục tiêu của mình. Nó bao gồm tất cả những chức năng cơ bản của quản lý: lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo và kiểm soát. 1.1.2.2. Vai trò của hoạch định chiến lược kinh doanh Trong điều kiện môi trường kinh doanh luôn biến động như hiện nay, thường tạo ra những cơ hội và mối đe dọa tiềm ẩn, quá trình hoạch định chiến lược giúp doanh nghiệp nhận biết được cơ hội và nguy cơ trong tương lai. Qua đó có thế xác định được bước đi tiếp theo để tồn tại và phát triển. Như vậy hoạch định chiến lược giúp các doanh nghiệp định hướng rõ tầm nhìn chiến lược, sứ mạng (nhiệm vụ) và mục tiêu của mình. Hoạch định chiến lược giúp doanh nghiệp luôn có các chiến lược tốt, thích nghi với môi trường. Quá trình hoạch định chiến lược giúp cho doanh nghiệp gắn kết được kế hoạch đề ra với môi trường bên ngoài, chủ động thay đổi những chiến lược linh hoạt để tận dụng được những cơ hội cũng như loại bỏ được rủi ro đảm bảo sự thích nghi nhanh chóng của doanh nghiệp với sự thay đổi của môi trường, qua đó đưa doanh nghiệp hoàn thành mục tiêu đề ra. Để có thể tồn tại và phát triển, các doanh nghiệp Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 15  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  phải xây dựng cho mình một hệ thống quản trị chiến lược có tính thích ứng, thay đổi cùng với các biến động của thị trường. Nhờ việc vận dụng quá trình hoạch định chiến lược đã đem lại cho công ty thành công hơn, do đoán được xu hướng vận động của thị trường, doanh nghiệp sẽ gắn liền với các quyết định đề ra với điều kiện môi trường liên quan. Và thành quả thu được là những con số về doanh thu, lợi nhuận cao hơn,… 1.1.3. Quy trình hoạch định chiến lược kinh doanh Hình 1. 1. Quy trình hoạch định chiến lược Bước 1: Thiết lập mục tiêu Xây dựng các mục tiêu hoặc là mục đích mà công ty mong muốn đạt được trong tương lai. Các mục tiêu đó phải mang tính thực tế và được lượng hóa thể hiện chính xác những gì công ty muốn thu được. Trong quá trình hoạch định chiến lược, các mục tiêu đặc biệt cần là: doanh thu, lợi nhuận, thị phần, tái đầu tư. Bước 2. Đánh giá thực trạng Có hai lĩnh vực cần đánh giá: Đánh giá môi trường kinh doanh: Nghiên cứu môi trường kinh doanh để xác định xem yếu tố nào trong môi trường hiện tại đang là nguy cơ hay cơ hội cho mục tiêu và chiến lược của công ty. Đánh giá môi trường kinh doanh gồm một sô các yếu tố như: kinh tế, các sự kiện chính trị, công nghệ, áp lực thị trường, quan hệ và xã hội. Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 16  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  Đánh giá nội lực: Phân tích đầy đủ những điểm mạnh và điểm yếu của công ty về các mặt sau: Quản lý, Marketing, tài chính, hoạt động sản xuất, nghiên cứu và phát triển (R & D). Bước 3: Xây dựng chiến lược Sau khi hoàn thành bước đánh giá, nhà hoạch định sẽ chuyển sang giai đoạn lựa chọn. Để có được lựa chọn, cần cân nhắc các biến nội lực cũng như các biến khách quan. Sự lựa chọn thông thường là rõ ràng từ tất cả những thông tin có liên quan trong các phần đánh giá của quá trình hoạch định. Xây dựng chiến lược bao gồm việc thiết kế và lựa chọn những chiến lược phù hợp cho tổ chức. Để thực hiện việc này cần phải xem xét từ nhiều cấp tổ chức khác nhau và đề ra các kiểu chiến lược: - Chiến lược Công ty: Quan tâm đến những vấn đề lớn và dài hạn như: hoạt động như thế nào, tham gia vào lĩnh vực kinh doanh nào, làm gì trong lĩnh vực kinh doanh ấy. Bất kỳ sự thay đổi nào trong cơ cấu các ngành kinh doanh của tổ chức đều có thể làm thay đổi chiến lược Công ty. - Chiến lược chức năng: Là những quyết định và hành động hướng mục tiêu được xây dựng ngắn hạn của các bộ phận chức năng khác nhau trong một tổ chức như: bộ phận sản xuất (chế tạo), tiếp thị, nghiên cứu và phát triển, nhân sự, tài chính kế toán, công nghệ thông tin . . . - Chiến lược cạnh tranh: Những chiến lược cạnh tranh nghiên cứu những lợi thế cạnh tranh mà tổ chức đang hoặc muốn có, đồng thời xem xét đến việc tổ chức đó tiến hành cạnh tranh như thế nào trong một lĩnh vực kinh doanh hay ngành cụ thể. Trong xây dựng chiến lược kinh doanh cần phải chú ý các điểm sau: - Chiến lược kinh doanh phải gắn với thị trường: + Các doanh nghiệp xây dựng chiến lược kinh doanh trên cơ sở điều tra, nghiên cứu nhu cầu thị trường và khai thác tối đa các thời cơ, các thuận lợi. các nguồn lực để sản xuất ra các sản phẩm với số lượng, chất lượng, chủng loại và thời hạn thích hợp. Có thể coi "chiến lược phải thể hiện tính làm chủ thị trường của doanh nghiệp" là phương châm, là nguyên tắc quản trị chiến lược của doanh nghiệp. Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 17  Hoạch định chiến lược phát triển cho Công ty TNHH TMĐ đến năm 2015  + Việc xây dựng chiến lược kinh doanh phải làm tăng được thế mạnh của doanh nghiệp, giành ưu thế cạnh tranh trên thị trường + Chiến lược phải thể hiện tính linh hoạt cao và vì thế xây dựng chiến lược chỉ đề cập những vấn đề khái quát, không cụ thể. - Khi xây dựng chiến lược kinh doanh phải tính đến vùng an toàn trong kinh doanh, hạn chế rủi ro đến mức tối thiểu. - Trong chiến lược kinh doanh cần xác định mục tiêu then chết, vùng kinh doanh chiến lược và những điều kiện cơ bản để đạt được mục tiêu đó. - Chiến lược kinh doanh phải thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa hai loại chiến lược: chiến lược kinh doanh chung bao gồm những vấn đề tổng quát bao trùm, có tính chất quyết định nhất và chiến lược kinh doanh bộ phận bao gồm những vấn đề mang tính chất bộ phận như chiến lược sản phẩm, chiến lược giá cả, chiến lược tiếp thị, chiến lược khuyếch trương. Chiến lược kinh doanh không phải là bản thuyết trình chung chung mà phải thể hiện bằng những mục tiêu cụ thể, có tính khả thi với mục đích đạt hiệu quả tối đa trong sản xuất kinh doanh. Một vấn đề hết sức quan trọng là nếu doanh nghiệp chỉ xây dựng chiến lược thì chưa đủ vì dù cho chiến lược xây dựng có xây dựng hoàn hảo đến đâu nếu không triển khai tết, không biến nó thành các chương trình, chính sách kinh doanh phù hợp với từng giai đoạn phát triển cũng sẽ trở thành vô ích, hoàn toàn không có giá trị làm tăng hiệu quả kinh doanh mà vẫn phải chịu chi phí kinh doanh cho công tác này. Bước 4: Chuẩn bị và thực hiện kế hoạch chiến lược Chuẩn bị và thực hiện kế hoạch chiến lược gồm hai quá trình khác nhau nhưng lại liên quan với nhau: Giai đoạn tổ chức: là quá trình thực hiện gồm: việc tổ chức con người và các nguồn lực để củng cố sự lựa chọn. Giai đoạn chính sách: là việc phát triển các chính sách có tính chất chức năng để củng cố, chi tiết hơn chiến lược đã chọn. Bước 5: Đánh giá và kiểm soát kế hoạch Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh – Học viên: Vũ Mạnh Hiển   Trang 18