BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
-------ĐỖ HỮU TIỆP
ĐỖ HỮU TIỆP
MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHIẾN LƯỢC KINH DOANH
QUẢN TRỊ KINH DOANH
CỦA CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ
T&T ĐẾN NĂM 2015
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
QUẢN TRỊ KINH DOANH
KHÓA 2010 - 2012
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. PHẠM THỊ THU HÀ
HÀ NỘI - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
LỜI CẢM ƠN
Em xin trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo Viện Kinh tế và Quản lý, Viện
Sau đại học trường Đại học Bách khoa Hà Nội; Ban giám đốc và các Phòng nghiệp
vụ của Công ty TNHH T&T Hòa Bình; Bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã giúp đỡ
em trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn.
Đặc biệt em xin chân thành cảm ơn TS. Phạm Thị Thu Hà - Viện Kinh tế và
Quản lý - Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội đã trực tiếp hướng dẫn và tận tình
giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Trong quá trình nghiên cứu, mặc dù đã có sự cố gắng của bản thân, song
do khả năng và kinh nghiệm có hạn nên luận văn không tránh khỏi một số thiếu
sót ngoài mong muốn, vì vậy tôi rất mong được quý thầy cô giáo, các đồng
nghiệp góp ý để các nghiên cứu trong luận văn được áp dụng vào thực tiễn.
Hà nội, ngày 20 tháng 08 năm 2012
Học viên
Đỗ Hữu Tiệp
Đỗ Hữu Tiệp
i
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn này là công trình nghiên cứu độc lập của riêng
tôi. Không sao chép bất kỳ một công trình hay một luận án của bất cứ tác giả nào
khác.
Các số liệu, kết quả trong luận văn là trung thực.
Các tài liệu trích dẫn có nguồn gốc rõ ràng.
Tác giả luận văn
Đỗ Hữu Tiệp
Đỗ Hữu Tiệp
ii
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. i
LỜI CAM ĐOAN........................................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.......................................................................... vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU ......................................................................................... vii
DANH MỤC HÌNH VẼ ............................................................................................. viii
MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH
DOANH........................................................................................................................... 4
1.1. Cơ sở lý luận về chiến lược kinh doanh ........................................................ 4
1.1.1. Khái niệm về chiến lược kinh doanh ............................................................ 4
1.1.2. Đặc trưng cơ bản của chiến lược kinh doanh ............................................... 4
1.1.3. Các cấp chiến lược ........................................................................................ 5
1.2. Quản trị chiến lược ....................................................................................... 6
1.2.1. Khái niệm quản trị chiến lược....................................................................... 6
1.2.2. Vai trò của quản trị chiến lược kinh doanh................................................... 6
1.3. Mô hình quản lý chiến lược kinh doanh ........................................................ 7
1.3.1. Mô hình quản lý chiến lược kinh doanh ....................................................... 7
1.3.2. Phân tích môi trường kinh doanh.................................................................. 8
1.3.2.1. Phân tích môi trường bên ngoài ........................................................ 9
1.3.2.2. Phân tích môi trường nội bộ doanh nghiệp ...................................... 13
1.4. Phân loại chiến lược kinh doanh ................................................................. 18
1.4.1. Chiến lược tăng trưởng ............................................................................... 18
1.4.1.1. Chiến lược tăng trưởng tập trung ................................................... 18
1.4.2. Chiến lược suy giảm ................................................................................... 19
1.4.3. Chiến lược đổi mới ..................................................................................... 19
1.5. Lựa chọn chiến lược ................................................................................... 20
1.6. Các công cụ để phân tích và lựa chọn chiến lược ........................................ 21
1.6.1. Bảng tổng hợp môi trường kinh doanh ....................................................... 21
Đỗ Hữu Tiệp
iii
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
1.6.3. Ma trận nguy cơ .......................................................................................... 23
1.6.4. Ma trận Mc.Kinsey (ma trận GE) ............................................................... 24
1.6.5. Ma trận SWOT........................................................................................... 26
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH CÁC CĂN CỨ XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC KINH
DOANH CỦA TỔNG CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ T&T . 29
2.1. Giới thiệu chung về Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T............. 29
2.1.1. Tóm tắt quá trình hình thành và phát triển sản xuất kinh doanh ................ 29
2.1.1.1. Tên và địa chỉ giao dịch .................................................................. 29
2.1.1.2. Quá trình hình thành và phát triển ................................................... 29
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T . 30
2.1.3. Bộ máy tổ chức quản lý của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T31
2.1.4. Một số kết quả kinh doanh trong những năm gần đây ............................... 32
2.2. Phân tích môi trường kinh doanh ................................................................ 33
2.2.1. Môi trường vĩ mô ........................................................................................ 33
2.2.1.1. Môi trường kinh tế .......................................................................... 33
2.2.1.2. Môi trường chính trị - pháp luật ...................................................... 39
2.2.1.3. Môi trường văn hoá xã hội .............................................................. 41
2.2.1.4. Môi trường tự nhiên ........................................................................ 42
2.2.1.5. Môi trường khoa học công nghệ ..................................................... 43
2.2.1.6. Bảng tổng hợp phân tích các yếu tố thuộc môi trường vĩ mô ........... 44
2.2.2. Môi trường vi mô (môi trường ngành) ....................................................... 44
2.2.2.1. Đối thủ cạnh tranh hiện tại .............................................................. 45
2.2.2.2. Khách hàng..................................................................................... 47
2.2.2.3. Nhà cung cấp .................................................................................. 48
2.2.2.4. Bảng tổng hợp phân tích các yếu tố thuộc môi trường ngành .......... 48
2.2.3. Phân tích môi trường nội bộ ....................................................................... 50
2.2.3.1. Phân tích nguồn nhân lực ................................................................ 50
2.2.3.2. Phân tích tài chính .......................................................................... 51
2.2.3.3. Phân tích hoạt động quản trị............................................................ 54
Đỗ Hữu Tiệp
iv
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
2.2.4. Tổng hợp phân tích các yếu tố thuộc môi trường bên trong....................... 56
CHƯƠNG 3: HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CÔNG TY TNHH
THƯƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ T&T ......................................................................... 59
3.1. Định hướng chung về phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Hòa Bình .............. 59
đến năm 2015 .................................................................................................... 59
3.2. Định hướng và mục tiêu chiến lược của Công ty TNHH Thương mại và Dịch
vụ T&T ............................................................................................................. 60
3.2.1. Một số chỉ tiêu cần đạt được ....................................................................... 60
3.2.2. Định hướng phát triển kinh doanh thương mại và dịch vụ của công ty trong
những năm tới ....................................................................................................... 61
3.3. Lựa chọn phương án chiến lược kinh doanh cho công ty TNHH Thương mại
và Dịch vụ T&T ................................................................................................ 62
3.3.1. Cơ sở lựa chọn chiến lược theo mô hình SWOT........................................ 62
3.3.2. Phân tích theo mô hình SWOT ................................................................... 63
3.4. Một số giải pháp chiến lược kinh doanh của Công ty TNHH Thương mại và
Dịch vụ T&T đến năm 2015 .............................................................................. 65
3.4.1. Tăng cường khai thác và thâm nhập thị trường .......................................... 65
3.4.2. Nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ ................................................. 70
3.4.3. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ......................................................... 72
3.5. Kiến nghị.................................................................................................... 77
KẾT LUẬN................................................................................................................... 79
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 80
Đỗ Hữu Tiệp
v
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CB-CNV
: Cán bộ công nhân viên
CNTT
: Công nghệ thông tin
DN
: Doanh nghiệp
DNNN
: Doanh nghiệp Nhà nước
HDI
: Chỉ số phát triển con người
IMF
: Quỹ tiền tệ thế giới
KT – XH
: Kinh tế - xã hội
NXB
: Nhà xuất bản
SBU
: Đơn vị kinh doanh chiến lược
TBVP
: Thiết bị văn phòng
TNHH
: Trách nhiệm hữu hạn
TNDS
: Trách nhiệm dân sự
UNDP
: Tổ chức chương trình phát triển Liên hợp quốc
USD
: Đồng Đô la Mỹ
VND
: Đồng Việt Nam
XHCN
: Xã hội chủ nghĩa
WB
: Ngân hàng thế giới
WTO
: Tổ chức Thương mại Thế giới
Đỗ Hữu Tiệp
vi
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1.1. Bảng tổng hợp môi trường kinh doanh ................................................... 22
Bảng 2.1. Kết quả kinh doanh của công ty 2009-2011 ........................................... 33
Bảng 2.2. Tốc độ tăng trưởng kinh tế trên địa bàn tỉnh Hòa Bình .......................... 35
Bảng 2.3. Ma trận đánh giá các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng tới Công ty TNHH Thương
mại và Dịch vụ T&T.............................................................................................. 44
Bảng 2.4. Bảng tổng hợp các yếu tố thuộc môi trường ngành ................................ 49
Bảng 2.5. Cơ cấu nhân sự của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T từ năm
2008 đến năm 2011 ............................................................................................... 50
Bảng 2.6. Tình hình tài chính của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T .. 51
Bảng 2.7. Một số chỉ tiêu tài chính của công ty TNHH T&T ................................. 52
Bảng 2.8. Một số chỉ tiêu hiệu quả của công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T53
Bảng 2.9. Ma trận tổng hợp các yếu tố nội bộ Công ty TNHH Thương mại ........... 56
và Dịch vụ T&T .................................................................................................... 56
Bảng 2.9. Bảng tổng hợp các cơ hội và nguy cơ .................................................... 57
Bảng 2.10. Bảng tổng hợp các điểm mạnh và điểm yếu ........................................ 57
Bảng 3.1. Dự kiến kết quả kinh doanh của Công ty trong những năm tới............... 60
Đỗ Hữu Tiệp
vii
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 1.1: Mô hình quản lý chiến lược ..................................................................... 7
Hình 1.2: Các yếu tố thuộc môi trường kinh doanh của doanh nghiệp ..................... 8
Hình 1.3. Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter .................................... 10
Hình 1.4: Ma trận cơ hội........................................................................................ 23
Hình 1.5: Ma trận nguy cơ ..................................................................................... 24
Hình 1.6- Ma trận Mc.Kinsey ................................................................................ 25
Hình 1.7. Mô hình Ma trận SWOT ....................................................................... 26
Hình 2.1. Cơ cấu bộ máy tổ chức của công ty ........................................................ 32
Hình 2.2. Tốc độ tăng trưởng GDP Việt Nam giai đoạn 2000-2011 ....................... 34
Hình 2.3. Tăng trưởng kinh tế giai đoạn 1986-2010............................................... 34
Hình 2.4. Tỷ lệ tăng trưởng kinh tế trên địa bàn tình Hòa Bình .............................. 36
Hình 2.5. Tỷ lệ lạm phát của Việt Nam giai đoạn 2000-2011 ................................. 38
Hình 2.6. Chỉ số phát triển con người của Việt Nam ............................................. 41
Đỗ Hữu Tiệp
viii
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
MỞ ĐẦU
1.Sự cần thiết của đề tài
Trong những năm qua nhờ đường lối mở cửa của Đảng và Nhà nước, nền
kinh tế nước ta đã có những bước phát triển nhanh chóng, vững chắc và mạnh mẽ.
Trong điều kiện nền kinh tế nước ta chuyển đổi sang cơ chế thị trường có sự quản lý
vĩ mô của Nhà nước, các doanh nghiệp đã có sự phân cực, cạnh tranh ngày càng gay
gắt và quyết liệt hơn. Để tồn tại và phát triển, các doanh nghiệp phải xác định cho
mình một chiến lược kinh doanh đúng đắn, nếu không có chiến lược kinh doanh
hoặc có chiến lược kinh doanh sai lầm thì chắc chắn sẽ nhận được sự thất bại trong
sản xuất kinh doanh.
Trước đây nhiều doanh nghiệp đã thành công là do chỉ chú ý đến chức năng
hoạt động nội bộ và thực hiện các công việc hàng ngày của mình một cách có hiệu
quả nhất, hiện nay phần lớn các doanh nghiệp phải đối mặt với môi trường kinh
doanh ngày càng biến động, phức tạp và có nhiều rủi ro. Do vậy, chỉ chú ý đến chức
năng nội bộ và công việc hàng ngày là không đủ, muốn tồn tại và phát triển các
doanh nghiệp cần thiết phải vạch ra các chính sách, chiến lược kinh doanh nhằm
triệt để tận dụng các cơ hội kinh doanh và hạn chế ở mức thấp nhất các nguy cơ từ
đó nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Thực tiễn kinh
doanh trong và ngoài nước cũng đặt ra vấn đề là làm thế nào để các doanh nghiệp
thành công và làm ăn có lãi trong điều kiện thay đổi của môi trường cạnh tranh
ngày càng khốc liệt, tài nguyên hiếm hoi. Do vậy chiến lược kinh doanh không thể
thiếu được, nó có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của các công ty
trong tương lai.
Để tồn tại và phát triển bền vững cần thiết phải có một chiến lược hợp lý,
những giải pháp hỗ trợ phù hợp để đáp ứng nhu cầu thị trường, phù hợp với xu thế
hội nhập kinh tế thế giới và thích nghi những biến động phức tạp của môi trường
nhằm đưa Công ty phát triển về mọi mặt và trở thành Công ty có thương hiệu hàng
đầu trong lĩnh vực kinh doanh của tỉnh nói riêng và trên thị trường Việt Nam nói
chung.
Đỗ Hữu Tiệp
1
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
Từ thực tế đó, đề tài luận văn “Một số giải pháp chiến lược kinh doanh của
Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015” là một nhu cầu cấp
thiết hiện nay để phần nào đó có thể giúp cho Công ty chủ động, nâng cao hiệu quả
kinh doanh và cạnh tranh thành công trong tương lai.
2. Mục đích của luận văn
- Nghiên cứu các lý luận có liên quan đến việc hoạch định chiến lược cho các
công ty kinh doanh.
- Phân tích môi trường kinh doanh, hiện trạng hoạt động sản xuất kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T, từ đó tìm ra các cơ hội cũng như
thách thức, điểm yếu cũng như điểm mạnh của Công ty.
- Xây dựng đề xuất các giải pháp chiến lược cho hoạt động sản xuất kinh
doanh của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T.
3. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình thực hiện luận văn, các phương pháp nghiên cứu được sử
dụng là: thống kê, mô phỏng, dự báo và phân tích kinh tế.
Dữ liệu được thu thập dựa trên 2 nguồn sơ cấp và thứ cấp:
- Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua việc trao đổi với lãnh đạo của Công
ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T và thăm dò ý kiến chuyên gia, điều tra thực
tiễn…
- Dữ liệu thứ cấp được thu thập trên cơ sở các báo cáo tổng kết của Công ty
TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T.
4. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn này tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận có liên quan đến việc
thiết lập các chiến lực cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các Công ty từ đó vận
dụng để phân tích thực trạng của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T,
phát hiện các vấn đề còn tồn tại và đưa ra các giải pháp khắc phục mang tính chiến
lược.
Đỗ Hữu Tiệp
2
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
5. Những đóng góp của luận văn
Luận văn này phân tích và đưa ra các giải pháp chiến lược cho công tác kinh
doanh của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015.
6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, tài liệu tham khảo, luận văn bao gồm
3 chương:
- Chương 1: Cơ sở lý luận về xây dựng chiến lược kinh doanh.
- Chương 2: Phân tích thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh của Công
ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T.
- Chương 3: Hoạch định chiến lược kinh doanh Công ty TNHH Thương mại
và Dịch vụ T&T đến năm 2015.
Đỗ Hữu Tiệp
3
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH
1.1. Cơ sở lý luận về chiến lược kinh doanh
1.1.1. Khái niệm về chiến lược kinh doanh
Thuật ngữ “Chiến lược kinh doanh” được ứng dụng vào lĩnh vực kinh doanh
từ đầu những năm 60 và tuỳ theo mục đích nghiên cứu khác nhau và vào từng thời
kỳ phát triển khác nhau mà các nhà kinh tế có những quan niệm khác nhau về chiến
lược.
Tiếp cận về phía “cạnh tranh”, theo Micheal.E.Porter: “Chiến lược kinh
doanh là một nghệ thuật xây dựng các lợi thế cạnh tranh để phòng thủ”.
Theo hướng tiếp cận khác, nhóm tác giả Garry D.Smith, Danny R.Arnold,
Bopby G.Bizzell: “Chiến lược được định ra như là kế hoạch hoặc sơ đồ tác nghiệp
tổng quát dẫn dắt hoặc định hướng tổ chức đi đến mục tiêu mong muốn”.
Theo Alfred Chandler (trường đại học Harward): “Chiến lược kinh doanh là
tiến trình định các mục tiêu cơ bản dài hạn của doanh nghiệp, đồng thời lựa chọn
cách thức hoặc phương hướng hành động và phân bổ các nguồn lực thiết yếu để
thực hiện các mục tiêu đó”.
Chiến lược kinh doanh nhằm giúp các doanh nghiệp đạt được mục tiêu trước
mắt và lâu dài, là một điều hết sức quan trọng và cần thiết đối với sự phát triển của
doanh nghiệp.
1.1.2. Đặc trưng cơ bản của chiến lược kinh doanh
Chiến lược trong kinh doanh có các đặc trưng cơ bản đó là:
- Chiến lược kinh doanh phải xác định rõ những mục tiêu cơ bản, phương
hướng kinh doanh cần đạt tới trong từng thời kỳ và được quán triệt đầy đủ trong các
lĩnh vực hoạt động quản trị của doanh nghiệp.
- Chiến lược kinh doanh chỉ phác thảo những phương hướng hoạt động của
doanh nghiệp trong dài hạn, khung hoạt động của doanh nghiệp trong tương lai
- Chiến lược kinh doanh được xây dựng trên cơ sở các lợi thế của doanh
nghiệp để đảm bảo huy động tối đa và kết hợp tốt với việc khai thác và sử dụng các
Đỗ Hữu Tiệp
4
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
nguồn lực (nhân lực, tài sản lực cả vô hình và hữu hình), năng lực cốt lõi của doanh
nghiệp trong hiện tại và tương lai nhằm phát huy những lợi thế, nắm bắt cơ hội để
giành ưu thế trong kinh doanh.
- Chiến lược kinh doanh được phản ánh trong cả một quá trình liên tục từ xây
dựng đến tổ chức thực hiện, đánh giá, kiểm tra và điều chỉnh chiến lược.
- Chiến lược kinh doanh được hình thành và thực hiện trên cơ sở phát hiện và
tận dụng các cơ hội kinh doanh, các lợi thế so sánh của doanh nghiệp nhằm đạt hiệu
quả kinh doanh cao.
1.1.3. Các cấp chiến lược
Chiến lược có thể được quản lý ở nhiều cấp khác nhau trong một doanh
nghiệp nhưng thông thường có 3 cấp chiến lược cơ bản: Chiến lược cấp công ty;
Chiến lược cấp đơn vị kinh doanh; Chiến lược cấp chức năng.
Chiến lược cấp công ty: Chiến lược cấp công ty hướng tới các mục tiêu cơ
bản dài hạn trong phạm vi của cả công ty. Ở cấp này, chiến lược phải trả lời được
câu hỏi: Các hoạt động nào có thể giúp công ty đạt được khả năng sinh lời cực đại,
giúp công ty tồn tại và phát triển ?
Chiến lược cấp đơn vị kinh doanh: Chiến lược kinh doanh liên quan đến
cách thức cạnh tranh thành công trên các thị trường cụ thể. Chiến lược kinh doanh
bao gồm cách thức cạnh tranh mà tổ chức lựa chọn, cách thức tổ chức định vị trên
thị trường để đạt được lợi thế cạnh tranh và các chiến lược định vị khác nhau có thể
sử dụng trong bối cảnh cụ thể của mỗi ngành. Theo Michael Porter, có ba chiến
lược cạnh tranh tổng quát: Chiến lược chi phí thấp, chiến lược khác biệt hoá sản
phẩm và chiến lược tập trung vào một phân khúc thị trường nhất định.
Chiến lược cấp chức năng: Chiến lược cấp chức năng hay còn gọi là chiến
lược hoạt động là chiến lược của các bộ phận chức năng (marketing, dịch vụ khách
hàng, phát triển sản xuất, logistics, tài chính, nghiên cứu và phát triển-R&D, nguồn
nhân lực…).
Đỗ Hữu Tiệp
5
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
1.2. Quản trị chiến lược
1.2.1. Khái niệm quản trị chiến lược
Theo nhóm tác giả Garry D.Smith, Danny R.Arnold, Bopby G.Bizzell:
“Quản lý chiến lược là quá trình nghiên cứu các môi trường hiện tại cũng như tương
lai, hoạch định các mục tiêu của tổ chức; đề ra, thực hiện và kiểm tra việc thực hiện
các quyết định nhằm đạt được các mục tiêu đó trong môi trường hiện tại cũng như
tương lai”.
Trong điều kiện môi trường kinh doanh luôn biến động như hiện nay, thường
tạo ra những cơ hội và nguy cơ bất ngờ, quá trình quản trị chiến lược giúp chúng ta
nhận biết được các cơ hội và nguy cơ trong tương lai nhằm giúp các doanh nghiệp
xác định rõ hướng đi, vượt qua những thử thách trong thương trường, vươn tới
tương lai bằng những nỗ lực của chính mình.
1.2.2. Vai trò của quản trị chiến lược kinh doanh
Việc xây dựng, thực hiện chiến lược kinh doanh trong cơ chế thị trường hiện
nay có ý nghĩa quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.
Vai trò của quản trị chiến lược kinh doanh đối với doanh nghiệp được thể
hiện trên các khía cạnh sau:
- Quản trị chiến lược kinh doanh giúp cho DN nhận rõ được mục đích,
hướng đi của tổ chức trong tương lai, làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động của
doanh nghiệp.
- Quản trị chiến lược kinh doanh giúp cho doanh nghiệp nắm bắt và tận dụng
các cơ hội kinh doanh đồng thời có biện pháp chủ động đối phó với những nguy cơ
và mối đe dọa trên thương trường kinh doanh.
- Quản trị chiến lược kinh doanh góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng các
nguồn lực, tăng cường vị thế của DN đảm bảo cho DN phát triển liên tục và bền
vững.
- Quản trị chiến lược kinh doanh tạo ra các căn cứ vững chắc cho doanh
nghiệp để có quyết định phù hợp với sự biến động của thị trường.
Đỗ Hữu Tiệp
6
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
Cội nguồn của thành công hay thất bại phụ thuộc vào một trong những yếu tố
quan trọng là doanh nghiệp có chiến lược kinh doanh như thế nào?
1.3. Mô hình quản lý chiến lược kinh doanh
1.3.1. Mô hình quản lý chiến lược kinh doanh
.Quá trình quản trị chiến lược gồm các bước theo mô hình sau:
Phân tích môi trường
Mối liên hệ
Xác định chức năng nhiệm vụ và mục tiêu
Phân tích và lựa chọn các phương án chiến lược
Thực hiện chiến lược
Đánh giá và kiểm tra thực hiện
(Nguồn: Garry D.Smith và cộng sự, Chiến lược và sách lược kinh doanh, 2007)
Hình 1.1: Mô hình quản lý chiến lược
Hoạch định chiến lược: Thiết lập chiến lược gồm việc phát triển nhiệm vụ
kinh doanh, xác định các cơ hội, nguy cơ đến với tổ chức từ bên ngoài, chỉ rõ các
điểm mạnh, điểm yếu bên trong, thiết lập các mục tiêu dài hạn, tạo ra các chiến lược
thay thế và chọn ra các chiến lược đặc thù để theo đuổi.
Thực hiện chiến lược: Thực hiện chiến lược là quá trình đưa những chiến
lược khác nhau của tổ chức vào thực thi. Các biện pháp thực hiện những cấp khác
nhau của chiến lược được gắn chặt với việc xây dựng chiến lược.
Đánh giá, điều chỉnh: Giai đoạn cuối của quản lý chiến lược là đánh giá
chiến lược.
Tất cả chiến lược tùy thuộc vào thay đổi tương lai vì các yếu tố bên trong và
bên ngoài thay đổi không ngừng. Ba hoạt động chính yếu của giai đoạn này là: (i)
Đỗ Hữu Tiệp
7
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
xem xét lại các yếu tố là cơ sở cho các chiến lược hiện tại, (ii) đo lường các thành
tích và (iii) thực hiện các hoạt động điều chỉnh.
1.3.2. Phân tích môi trường kinh doanh
Theo nhóm tác giả Garry D.Smith, Danny R.Arnold, Bopby G.Bizzell: Môi
trường kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm: Môi trường bên ngoài doanh nghiệp
và môi trường bên trong doanh nghiệp.
Môi trường vĩ mô
1. Các yếu tố kinh tế;
2. Các yếu tố chính trị
3. Các yếu tố xã hội;
4. Các yếu tố tự nhiên
5. Các yếu tố công nghệ
Môi trường vi mô (ngành)
1. Các đối thủ cạnh tranh;
2. Khách hàng
2. Người cung ứng;
3. Đối thủ tiềm ẩn
4. Hàng thay thế
Môi trường nội bộ
1. Marketing;
2. Công nghệ sản xuất
3. Nhân lực;
4. Tài chính, kế toán
5. Quản trị
(Nguồn: Garry D.Smith và cộng sự, Chiến lược và sách lược kinh doanh, 2007)
Hình 1.2: Các yếu tố thuộc môi trường kinh doanh của doanh nghiệp
Môi trường bên ngoài doanh nghiệp gồm môi trường vĩ mô và môi trường vi
mô (môi trường ngành). Môi trường vi mô bao gồm các yếu tố nằm bên ngoài tổ
chức, định hình và có ảnh hưởng đến môi trường vĩ mô và môi trường nội bộ đồng
thời tạo ra các cơ hội và nguy cơ đối với tổ chức. Môi trường vĩ mô bao hàm các
yếu tố bên ngoài tổ chức, định hướng sự cạnh tranh trong ngành.
Môi trường bên trong doanh nghiệp chỉ bao gồm các yếu tố (nguồn lực) nội
bộ của doanh nghiệp.
Đỗ Hữu Tiệp
8
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
1.3.2.1. Phân tích môi trường bên ngoài
Môi trường bên ngoài là hệ thống các yếu tố phức tạp, luôn có nhiều cơ hội
lẫn nguy cơ tác động đến hoạt động của doanh nghiệp theo các mức độ khác nhau.
Sự biến động của các yếu tố này nằm ngoài tầm kiểm soát của doanh nghiệp, chúng
tác động đan xen lẫn nhau và ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp.
Môi trường bên ngoài bao gồm:
- Môi trường vĩ mô hay còn gọi là môi trường tổng quát.
- Môi trường vi mô hay còn gọi là môi trường ngành.
a. Phân tích môi trường vĩ mô (môi trường tổng quát)
Môi trường vĩ mô bao gồm các yếu tố nằm ngoài tổ chức, bao trùm mọi hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, có ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp
đến hoạt động của tất cả các doanh nghiệp. Môi trường này được xác lập bởi các
yếu tố vĩ mô như: các điều kiện kinh tế - chính trị và luật pháp - văn hoá và xã hội tự nhiên - công nghệ - toàn cầu.
Yếu tố chính phủ và chính trị: Yếu tố này có ảnh hưởng ngày càng lớn đến
hoạt động của doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải tuôn theo các quy định về thuê
mướn, cho vay, an toàn, vật giá, quảng cáo, môi trường... chủ trương của Đảng,
chính sách của Nhà nước về hướng phát triển doanh nghiệp. Đồng thời hoạt động
của chính phủ có thể tạo ra cơ hội hoặc nguy cơ như: Thay đổi qui hoạch thành phố,
chương trình vì thành phố xanh sạch đẹp...
Yếu tố về kinh tế: Các yếu tố kinh tế có ảnh hưởng vô cùng lớn đến các đơn vị
sản xuất kinh doanh, chủ yếu là: Tình hình kinh tế trong nước và thế giới, tăng trưởng,
lạm phát, lãi suất ngân hàng, cán cân thanh toán, đầu tư, các xu hướng phát triển...
Yếu tố về văn hoá và xã hội: Những yếu tố này thường ẩn chứa những cơ hội
và đe doa tiềm tàng đối với các hoạt động của doanh nghiệp như: Đặc điểm văn hoá
và xã hội, thu nhập, quan niệm xã hội, dân số, nguồn lao động...
Yếu tố công nghệ và khoa học kỹ thuật: Đây là một yếu tố tạo ra các cơ hội
cũng như nguy cơ hầu như đối với tất cả các doanh nghiệp. Đó là trình độ công
Đỗ Hữu Tiệp
9
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
nghệ, tốc độ đổi mới công nghệ, khả năng chuyển giao công nghệ mới, chi phí cho
đầu tư phát triển khoa học kỹ thuật ...
Yếu tố tự nhiên: Ngày nay, hoàn cảnh thiên nhiên đang có tác động nhất
định đến quyết định kinh doanh của doanh nghiệp như vấn đề ô nhiễm môi trường,
thiếu năng lượng, việc sử dụng lãng phí cũng như sự gia tăng các nhu cầu về nguồn
tài nguyên thiên nhiên.
b. Phân tích môi trường vi mô (môi trường ngành)
Theo mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của Michael Porter thì môi trường vi
mô bao gồm các yếu tố trong ngành và là các yếu tố ngoại cảnh đối với doanh
nghiệp, quyết định tính chất và mức độ cạnh tranh trong ngành kinh doanh đó.
Các đối thủ mới tiềm ẩn
Nguy cơ có các đối
thủ cạnh tranh mới
Khả năng ép giá
Các đối thủ cạnh
Khả năng ép
của nhà cung
tranh trong
giá của khách
cấp hàng
ngành
hàng
Nhà cung cấp
Khách hàng
Cường độ
cạnh tranh
Nguy cơ do các sản
phẩm/dịch vụ thay thế
Sản phẩm thay thế
(Nguồn: Garry D.Smith và cộng sự, Chiến lược và sách lược kinh doanh, 2007)
Hình 1.3. Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter
Đỗ Hữu Tiệp
10
Khóa: 2010 - 2012
Một số giải pháp chiến lược kinh doanh
của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T&T đến năm 2015
Việc phân tích môi trường vi mô (môi trường cạnh tranh) nhằm nhận thức
được năm áp lực cạnh tranh hiện tại và tương lai đang đe doạ doanh nghiệp bao
gồm: Áp lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong ngành, nguy cơ xâm nhập
ngành của các đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn, áp lực từ phía nhà cung cấp, áp lực từ
phía khách hàng và áp lực của sản phẩm thay thế. Khi áp lực từ các yếu tố nào đó
trong năm yếu tố này tăng lên thì càng có nguy cơ làm giảm mức lợi nhuận của
doanh nghiệp và ngược lại khi áp lực từ các yếu tố này giảm thì đó là cơ hội quan
trọng để doanh nghiệp tăng lợi nhuận. Việc phân tích môi trường cạnh tranh cho
thấy bản chất của các áp lực và cơ chế tác động của nó để giúp doanh nghiệp hình
thành chiến lược nhằm đối phó có hiệu quả với các lực lượng cạnh tranh.
Áp lực của đối thủ cạnh tranh hiện tại
Một trong 5 lực lượng cạnh tranh theo mô hình của Michael Porter là các
công ty cạnh tranh vốn đã có vị thế vững vàng trên thị trường trong cùng một ngành
nghề kinh doanh. Số lượng, qui mô và sức mạnh của từng đối thủ cạnh tranh đều có
ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh cũng như chiến lược của doanh nghiệp. Mức
độ cạnh tranh càng cao, giá cạnh tranh càng giảm kéo theo lợi nhuận giảm.
Có 3 yếu tố quan trọng tạo thành mức độ cạnh tranh giữa các công ty hoạt
động cùng một lĩnh vực kinh doanh như nhau, đó là: Cơ cấu cạnh tranh; Tốc độ
tăng trưởng của ngành; Rào cản ngăn chặn doanh nghiệp ra khỏi ngành.
Quyền lực của khách hàng
Khách hàng là đối tượng được các doanh nghiệp quan tâm phục vụ và khai
thác, là yếu tố quyết định sự sống còn của doanh nghiệp, không có khách hàng thì
không có doanh nghiệp. Người mua có thể được xem như là một sự đe doạ cạnh
tranh khi họ buộc doanh nghiệp giảm giá hoặc có nhu cầu chất lượng cao và dịch vụ
tốt hơn.
Do đó khi xây dựng chiến lược kinh doanh cho doanh nghiệp cần phải nhận
biết được các cơ hội và rủi ro có thể xảy ra cho doanh nghiệp do khách hàng mang lại
để có những kế hoạch cụ thể tận dụng những cơ hội và giảm thiểu những rủi ro này.
Đỗ Hữu Tiệp
11
Khóa: 2010 - 2012
- Xem thêm -