Tài liệu Luận văn phân tích và đề xuất các giải pháp để hoàn thiện hoạt thiện hoạt động quản trị nhân sự tại công ty tnhh mtv du lịch dịch vụ dầu khí việt nam

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr−êng ®¹i häc b¸ch khoa hµ néi ------[[ \\------- NGUYÔN TUÊN DòNG PH¢N TÝCH Vµ §Ò XUÊT C¸C gi¶I ph¸p ®Ó HOµN THIÖN ho¹t ®éng QU¶N TRÞ NH¢N Sù T¹I C¤NG TY TNHH MTV DU LÞCH DÞCH Vô DÇU KHÝ VIÖT NAM LuËn v¨n th¹c sÜ kü thuËt CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: TS. Vò QUANG Hµ néi - 2012 MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................... Error! Bookmark not defined. LỜI CẢM ƠN................................................................. Error! Bookmark not defined. MỤC LỤC..................................................................................................................... 1 DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................. Error! Bookmark not defined. DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ......................... Error! Bookmark not defined. DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮTError! Bookmark not defined. LỜI NÓI ĐẦU .............................................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN TRỊ NHÂN SỰERROR! BOOKMARK NOT DE 1.1. Tổng quan về quản trị nhân sự.............................. Error! Bookmark not defined. 1.2. Sự cần thiết của việc hoàn thiện hoạt động quản trị nhân sự.....Error! Bookmark not defined. 1.3. Nhân tố ảnh hưởng công tác quản trị nhân sự ..... Error! Bookmark not defined. 1.4. Nội dung, chức năng chủ yếu về quản trị nhân sựError! Bookmark not defined. 1.5. Kinh nghiệm quản trị nhân sự trong các công ty vừa và nhỏ ở Châu Á.......Error! Bookmark not defined. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TẠI CÔNG TY TNHH MTV DU LỊCH DỊCH VỤ DẦU KHÍ VIỆT NAMERROR! BOOKMARK N 2.1. Khái quát chung về Công ty TNHH MTV Du Lịch Dịch Vụ Dầu Khí Việt Nam (OSC Việt Nam)........................................................... Error! Bookmark not defined. 2.2. Dữ liệu thu thập..................................................... Error! Bookmark not defined. 2.3. Phân tích thực trạng nhân sự tại OSC Việt Nam... Error! Bookmark not defined. 2.4. Thực trạng quản trị nhân sự tại OSC Việt Nam .... Error! Bookmark not defined. 2.5. Những thành tựu và tồn tại trong công tác quản trị nhân sự tại OSC Việt Nam Error! Bookmark not defined. CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TẠI CÔNG TY TNHH MTV DU LỊCH DỊCH VỤ DẦU KHÍ VIỆT NAM VIỆT NAM .............................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. 3.1. Quan điểm và mục tiêu phát triển nhân sự tại OSC Việt Nam ...Error! Bookmark not defined. 3.2. Giải pháp hoàn thiện công tác kế hoạch hóa nhân sự và phân tích công việcError! Bookmark not defined. 3.3. Giải pháp hoàn thiện chức năng thu hút, bố trí nhân sự ...... Error! Bookmark not defined. 3.4. Giải pháp hoàn thiện chức năng đào tạo, phát triển nhân sựError! Bookmark not defined. 3.5. Giải pháp hoàn thiện chức năng duy trì nhân sự .. Error! Bookmark not defined. 3.6. Các biện pháp hỗ trợ để hoàn thiện quản trị nhân sự........... Error! Bookmark not defined. 3.7. Một số kiến nghị ................................................... Error! Bookmark not defined. TÓM TẮT CHƯƠNG 3..............................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. KẾT LUẬN CHUNG ..................................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan : Những nội dung trong luận văn này là do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Vũ Quang. Mọi tham khảo dùng trong luận văn đều được trích dẫn nguồn gốc rõ. Các nội dung nghiên cứu và kết quả trong đề tài này là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất cứ công trình nào. Hà Nội, ngày 27 tháng 08 năm 2012 Người thực hiện Nguyễn Tuấn Dũng i Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ quý báu của các thầy cô, các anh chị, và các bạn. Tôi xin được bày tỏ lới cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu, Viện Đào tạo sau đại học, Khoa Kinh tế và Quản lý cùng các thầy cô giáo Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Đặc biệt, tôi xin trân trọng và cảm ơn sâu sắc đến Thầy giáo TS. Vũ Quang, đã hết lòng giúp đỡ, hướng dẫn, và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Xin được cảm ơn Ban lãnh đạo, các phòng ban chuyên môn của Công ty TNHH MTV Du Lịch Dịch Vụ Dầu Khí Việt Nam đã cung cấp tài liệu và đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình làm việc, thu thập số liệu tại Công ty để tôi có thể hoàn thành được luận văn. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã chia sẻ, động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp. Mặc dù tác giả đã có nhiều cố gắng, song bản luận văn này khó tránh khỏi những hạn chế, khiếm khuyết nhất định. Kính mong nhận được sự chỉ bảo, đóng góp chân thành của các thầy giáo, cô giáo, các bạn bè đồng nghiệp để bản luận văn này được hoàn thiện hơn nữa. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày 27 tháng 08 năm 2012 Người thực hiện Nguyễn Tuấn Dũng ii Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ..........................................................................................................i LỜI CẢM ƠN...............................................................................................................ii MỤC LỤC....................................................................................................................iii DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................... v DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ.......................................................................vi DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT...........................................vii LỜI NÓI ĐẦU .............................................................................................................. 1 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN TRỊ NHÂN SỰ............................. 5 1.1. Tổng quan về quản trị nhân sự................................................................................ 5 1.2. Sự cần thiết của việc hoàn thiện hoạt động quản trị nhân sự................................. 8 1.3. Nhân tố ảnh hưởng công tác quản trị nhân sự........................................................ 9 1.4. Nội dung, chức năng chủ yếu về quản trị nhân sự ............................................... 12 1.5. Kinh nghiệm quản trị nhân sự trong các công ty vừa và nhỏ ở Châu Á.............. 16 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TẠI CÔNG TY TNHH MTV DU LỊCH DỊCH VỤ DẦU KHÍ VIỆT NAM............... 20 2.1. Khái quát chung về Công ty TNHH MTV Du Lịch Dịch Vụ Dầu Khí Việt Nam (OSC Việt Nam)........................................................................................................... 20 2.2. Dữ liệu thu thập..................................................................................................... 32 2.3. Phân tích thực trạng nhân sự tại OSC Việt Nam................................................... 32 2.4. Thực trạng quản trị nhân sự tại OSC Việt Nam .................................................... 36 2.5. Những thành tựu và tồn tại trong công tác quản trị nhân sự tại OSC Việt Nam .. 57 CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TẠI CÔNG TY TNHH MTV DU LỊCH DỊCH VỤ DẦU KHÍ VIỆT NAM VIỆT NAM....................................................................................................... 60 3.1. Quan điểm và mục tiêu phát triển nhân sự tại OSC Việt Nam ............................. 60 iii Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng 3.2. Giải pháp hoàn thiện công tác kế hoạch hóa nhân sự và phân tích công việc ...... 60 3.3. Giải pháp hoàn thiện chức năng thu hút, bố trí nhân sự ....................................... 63 3.4. Giải pháp hoàn thiện chức năng đào tạo, phát triển nhân sự ................................ 70 3.5. Giải pháp hoàn thiện chức năng duy trì nhân sự................................................... 82 3.6. Các biện pháp hỗ trợ để hoàn thiện quản trị nhân sự............................................ 87 3.7. Một số kiến nghị.................................................................................................... 90 TÓM TẮT CHƯƠNG 3............................................................................................. 92 KẾT LUẬN CHUNG ................................................................................................. 93 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 94 iv Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1: So sánh các phong cách quản trị nhân sự ở các công ty vừa và nhỏ ở Châu Á……. .......................................................................................................................... 17 Bảng 2.1: Kết quả hoạt động SXKD của OSC Việt Nam 2010-2011.......................... 30 Bảng 2.2: Cơ cấu dữ liệu thu thập tại OSC Việt Nam ................................................. 32 Bảng 2.4: Cơ cấu lao động của OSC Việt Nam theo trình độ đào tạo......................... 34 Bảng 2.5: Cơ cấu lao động của OSC Việt Nam theo giới tính qua các năm ............... 35 Bảng 2.6: Cơ cấu lao động theo độ tuổi của OSC Việt Nam năm 2011...................... 35 Bảng 2.7: Nhận xét về thăng tiến của 200 CBCNV trong OSC Việt Nam.................. 42 Bảng 2.8: Các hình thức đạo tạo của OSC Việt Nam .................................................. 44 Bảng 2.9: Chi phí đào tạo của OSC Việt Nam............................................................. 46 Bảng 2.10: Nhận xét về đào tạo của 200 CBCNV trong OSC Việt Nam.................... 47 Bảng 2.11: Nhận xét về đánh giá kết quả thực hiện công việc của 200 CBCNV trong OSC Việt Nam ............................................................................................................. 49 Bảng 2.12: Nhận xét về lương của 200 CBCNV trong OSC Việt Nam ...................... 54 Bảng 3.1: Danh sách các nhóm năng lực ..................................................................... 73 Bảng 3.2: Xác định nhu cầu phát triển năng lực cho vị trí cán bộ lãnh đạo ................ 74 Bảng 3.3: Xác định nhu cầu phát triển năng lực cho vị trí nhân viên gián tiếp........... 76 Bảng 3.4: Xác định nhu cầu phát triển năng lực cho vị trí nhân viên trực tiếp ........... 78 Bảng 3.5: Năng lực cần đào tạo bổ sung...................................................................... 80 Bảng 3.6: Bảng đánh giá nhân viên qua mạng............................................................. 83 v Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 2.1: Mô hình tổ chức của OSC Việt Nam.......................................................25 Sơ đồ 2.2: Các bước của quy trình tuyển dụng hiện nay tại OSC Việt Nam............38 Sơ đồ 3.1: Quy trình tuyển dụng đề xuất ..................................................................63 Biểu đồ 2.1: Cơ cấu lao động theo nghiệp vụ của OSC Việt Nam qua các năm......33 Biểu đồ 2.2: Cơ cấu lao động của OSC Việt Nam theo trình độ đào tạo..................34 vi Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT KÝ HIỆU Ý NGHĨA Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Một Thành Viên Du Lịch Dịch Vụ Dầu Khí Việt Nam 1 OSC VIỆT NAM 2 TNHH Trách Nhiệm Hữu Hạn 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 MTV CN Cty HĐLĐ KS CP TCNS TCKT CLTT PC-KSNB CBCNV CPI DNNN NNL SXKD BHYT BHXH VHTTDL Một Thành Viên Chi nhánh Công ty Hợp đồng lao động Khách sạn Cổ phần Tổ chức Nhân sự Tài chính Kế toán Chiến lược Tiếp Thị Pháp Chế Kiểm soát nội bộ Cán bộ công nhân viên Chỉ số giá tiêu dùng trong nước Doanh nghiệp nhà nước Nguồn nhân lực Sản xuất kinh doanh Bảo hiểm y tế Bảo hiểm xã hội Văn hóa, thể thao và du lịch vii Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng LỜI NÓI ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề tài Kể từ khi con người xuất hiện trên mặt đất này và kể từ khi con người biết hợp quần thành tổ chức thì vấn đề quản trị bắt đầu xuất hiện. Xã hội càng phức tạp, đa dạng và đông đảo bao nhiêu thì vai trò của nhà quản trị càng quan trọng bấy nhiêu. Một trong những vấn đề mấu chốt của quản trị là quản trị con người (quản trị nhân sự). Quản trị nhân sự là một lĩnh vực đặc biệt quan trọng, vì “ mọi quản trị suy cho cùng cũng là quản trị con người”. Tầm quan trọng của yếu tố con người là một thực tế hiển nhiên không ai phủ nhận được. Nhiều nước vốn xuất phát từ những điều kiện kinh tế thấp kém, lạc hậu, tài nguyên thiên nhiên thậm chí còn nghèo hơn Việt Nam hiện nay nhưng đã đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhờ biết phát huy và sử dụng tốt yếu tố con người. Nước ta có ruộng đất canh tác bình quân đầu người thuộc diện thấp nhất thế giới, tài nguyên khoáng sản tuy đa dạng phong phú song trữ lượng không lớn như nhiều nước khác, cơ sở vật chất còn lạc hậu, nguồn vốn trong nước hạn chế, vì vậy xét đến cùng con người vẫn là nguồn vốn quí giá và lớn nhất của nước ta hiện nay. Do vậy hơn lúc nào hết chúng ta cần tập trung phát triển nhân tố con người trong lực lượng sản xuất để vươn lên mạnh mẽ, nhanh chóng hơn nữa về mặt kinh tế và mặc dù chúng ta đã rất cố gắng để đạt được những thành tựu nhất định trong việc phát huy và sử dụng yếu tố con người nhưng cho đến nay con người lao động Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế và mới chỉ đáp ứng được phần nào yêu cầu của nền sản xuất hiện đại. Sở dĩ có tình trạng như vậy chủ yếu là do chúng ta chưa hiểu đúng yếu tố con người hoặc còn có những cách hiểu, cách làm khác nhau, không nhất quán và thiếu đồng bộ trong việc phát huy, sử dụng yếu tố con người, dẫn đến tình trạng thiếu những nhân sự có đủ năng lực để làm chủ công nghệ hiện đại, để thực hiện các dự án chuyển giao công nghệ với các nước có nền công nghiệp phát triển. Thiếu vốn, chúng ta có thể cải thiện môi trường đầu tư thông qua các chế độ, chính sách để thu hút, thiếu công nghệ hiện đại chúng ta có thể thực hiện các dự án chuyển giao công nghệ. Nhưng để thực hiện việc sử dụng nguồn vốn và thực hiện các dự án chuyển giao công nghệ có hiệu quả thì chúng ta phải có được đội ngũ 1 Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng nhân sự có trình độ để làm chủ được nguồn vốn và công nghệ. Trước xu thế hội nhập sâu và rộng của nền kinh tế thế giới thì dường như những yếu tố truyền thống như vốn, công nghệ và các yếu tố đầu vào đã dần dần trở nên bão hòa và không còn mang tính quyết định nữa. Giờ đây, yếu tố nhân lực đã trở thành yếu tố quyết định sự thành công của các doanh nghiệp, tổ chức. Vì vậy để có thể tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt hiện nay thì ngoài những yếu tố truyền thống thì các doanh nghiệp, tổ chức đều phải thực hiện tốt công tác quản trị nhân sự có hiệu quả. Thật vậy, quản trị nhân sự có mặt trong bất kỳ một tổ chức hay một doanh nghiệp nào, nó có mặt ở tất cả các phòng ban, các đơn vị. Trong doanh nghiệp mỗi con người là một thế giới riêng biệt nếu không có hoạt động quản trị thì ai thích làm gì thì làm, mọi việc sẽ trở nên vô tổ chức, vô kỷ luật, công tác quản trị nhân sự sẽ giúp giải quyết vấn đề này, nó là một trong những yếu tố quyết định đến sự thành bại của một doanh nghiệp. Một doanh nghiệp hay một tổ chức dù có nguồn tài chính dồi dào, tài nguyên phong phú với hệ thống máy móc thiết bị hiện đại, kèm theo các công thức khoa học kỹ thuật thần kỳ đi chăng nữa cũng trở nên vô ích nếu không biết quản trị con người. Do đó các quốc gia đều đặt yếu tố con người vào vị trí trung tâm của sự phát triển và đề ra các chính sách, chiến lược phát triển con người phục vụ yêu cầu của hiện tại và tương lai. Chính vì cảm nhận thấy được tầm quan trọng và sự cần thiết phải có công tác quản trị nhân sự trong bất cứ một doanh nghiệp nào cho nên tôi đã lựa chon đề tài: “Phân tích và đề xuất các giải pháp để hoàn thiện hoạt động quản trị nhân sự tại Công ty TNHH MTV Du Lịch Dịch Vụ Dầu Khí Việt Nam” làm luận văn tốt nghiệp. Đây là vấn đề tôi mong muốn được tìm hiểu, được khám phá sự đặc biệt, thú vị trong công tác quản trị nhân sự và hơn nữa đây còn là vấn đề quan trọng để phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn hiện nay. 2. Mục tiêu của đề tài 2 Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng Phân tích thực trạng hoạt động quản trị nhân sự tại Công ty TNHH MTV Du Lịch Dịch Vụ Dầu Khí Việt Nam, đánh giá từ đó rút ra ưu, nhược điểm và đề xuất các giải pháp để hoàn thiện hoạt động quản trị nhân sự nói trên. 3. Phương pháp nghiên cứu Về lý luận: Nghiên cứu tài liệu liên quan đến lý luận quản trị nhân sự, các mô hình quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp, đặc trưng lao động nghề nghiệp. Về thực tiễn: Phương pháp dùng phiếu hỏi và phỏng vấn về các yếu tố liên quan đến nội dung đề tài quản trị nhân sự, phương pháp khảo sát thực tiễn và phương pháp thống kê. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là Công ty TNHH MTV Du Lịch Dịch Vụ Dầu Khí Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu của Luận văn là những vấn đề cơ sở lý luận và phân tích thực trạng quản trị nhân sự tại Công ty TNHH MTV Du Lịch Dịch Vụ Dầu Khí Việt Nam để từ đó đưa ra một số biện pháp hoàn thiện công tác quản trị nhân sự. 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu Việt Nam đang trong giai đoạn hội nhập sâu rộng với thế giới, đòi hỏi các doanh nghiệp trong nước phải hoạt động hiệu quả hơn. Công ty là một doanh nghiệp nhà nước chịu sự quản lý trực tiếp của Bộ VHTTDL với lĩnh vực kinh doanh chủ yếu là: du lịch, dịch vụ dầu khí và bất động sản. Với cách thức quản lý con người tại Công ty không những tỏ ra nhiều bất cập ở hiện tại mà thậm chí sẽ không còn phù hợp nữa trong những định hướng phát triển SXKD ở tương lai. Nội dung Luận văn là đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản trị nhân sự cho Công ty đáp ứng được các chức năng nhiệm vụ chính, và đây cũng là chủ đề thời sự đã và đang được các nhà lãnh đạo Công ty quan tâm. 6. Những điểm nổi bật của luận văn Luận văn này được nghiên cứu trong một doanh nghiệp cụ thể, mang tính đặc thù riêng của một DNNN. Trong giai đoạn phát triển hiện nay, kết quả nghiên cứu 3 Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng của Luận văn sẽ giải quyết những vấn đề mang tính thời sự và thực sự là những vấn đề đang được đặt ra cho các nhà quản trị của Công ty. Do đó, Luận văn có thể xem như là một trong những nghiên cứu thiết thực nhất cho Công ty TNHH MTV Du Lịch Dịch Vụ Dầu Khí Việt Nam nói riêng và các DNNN hiện nay nói chung. 7. Kết cấu của luận văn Để thực hiện được mục đích của Luận văn, ngoài lời mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo; phần nội dung chính của Luận văn được chia thành 3 chương. Chương 1: Cơ sở lý thuyết về quản trị nhân sự Chương 2: Thực trạng hoạt động quản trị nhân sự tại Công ty TNHH MTV Du Lịch Dịch Vụ Dầu Khí Việt Nam Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện hoạt động quản trị nhân sự tại Công ty TNHH MTV Du Lịch Dịch Vụ Dầu Khí Việt Nam 4 Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN TRỊ NHÂN SỰ 1.1. Tổng quan về quản trị nhân sự Nhân sự là một trong các nguồn lực quan trọng quyết định đến sự tồn tại và phát triển của bất kỳ một doanh nghiệp nào. Vì vậy vấn đề nhân sự luôn được quan tâm hàng đầu. Có rất nhiều cách phát biểu khác nhau về quản trị nhân sự trong doanh nghiệp: Theo giáo sư người Mỹ Dimock: “Quản trị nhân sự bao gồm toàn bộ các biện pháp và thủ tục áp dụng cho nhân viên của một tổ chức và giải quyết tất cả các trường hợp xảy ra có liên quan tới một loại công việc nào đó”. Còn giáo sư Felix Migro thì cho rằng: “Quản trị nhân sự là một nghệ thuật chọn lựa nhân viên mới và sử dụng các nhân viên cũ sao cho năng suất và chất lượng công việc của mỗi người đều đạt mức tối đa có thể”. Công tác quản trị nhân sự giúp tìm kiếm, phát triển và duy trì đội ngũ nhân viên và quản lý có chất lượng - những người tham gia tích cực vào sự thành công của công ty. Các tổ chức trông mong vào các nhà chuyên môn về quản trị nhân sự giúp họ đạt được hiệu quả và năng suất cao hơn với một hạn chế về lực lượng lao động. Một trong những yêu cầu chính của quản trị nhân sự là tìm ra đúng người, đúng số lượng và đúng thời điểm trên các điều kiện thỏa mãn cả doanh nghiệp và nhân viên mới. Khi lựa chọn được những người có kỹ năng thích hợp làm việc ở đúng vị trí thì cả nhân viên lẫn công ty đều có lợi. Quản trị nhân sự là một hoạt động vừa mang tính khoa học vừa mang tính nghệ thuật vì quản trị nhân sự là một lĩnh vực gắn bó nhiều đến văn hoá tổ chức và chứa đựng nhiều giá trị nhân văn hơn bất cứ một lĩnh vực quản trị nào khác. Quản trị nhân sự - Một vài quan điểm tiếp cận - Thuyết X: Thuyết con người kinh tế (Taylor, Gant, Ghinbert, Fayol…). 5 Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng Thuyết này cho rằng: bản chất của con người là lười biếng, máy móc, vô tổ chức. Con người chỉ làm việc cầm chừng để kiếm sống và luôn tránh né công việc, chỉ thích vật chất không cần giao lưu bạn bè hội nhóm. Vì vậy cách giải quyết hợp lý nhất là phân chia công việc thành các thao tác lặp đi lặp lại để dễ học. - Thuyết Y: Thuyết con người xã hội (Gregor, Maslow, Likest). Thuyết này đánh giá tiềm ẩn trong con người là những khả năng rất lớn cần được khơi gợi và khai thác. Con người ở bất kỳ cương vị nào cũng có tinh thần trách nhiệm cao và làm việc hết sức để hoàn thành các công việc được giao. Ai cũng thấy mình có ích và được tôn trọng, được chia sẻ trách nhiệm, được tự khẳng định mình. Từ cách nhìn nhận và đánh giá này thì phương pháp quản lý được áp dụng là thông qua sự tự giác, tạo điều kiện thuận lợi để nhân viên chủ động làm việc và kiểm tra công việc của mình. - Thuyết Z: Của các xí nghiệp Nhật Bản. Thuyết này cho rằng người lao động sung sướng là chìa khoá dẫn tới năng suất lao động cao. Sự tin tưởng tuyệt đối vào người lao động, sự tế nhị trong cư xử và phối hợp chặt chẽ trong tập thể là các yếu tố quyết định đến sự thành công của quản trị nhân sự trong doanh nghiệp. Theo thuyết này các nhà quản lý quan tâm đến nhân viên của mình, tạo điều kiện cho họ được học hành, phân chia quyền lợi thích đáng công bằng. Vậy Quản trị nhân sự là gì? Các doanh nghiệp đều có các nguồn lực, bao gồm tiền bạc, vật chất, thiết bị và con người cần thiết để tạo ra hàng hóa và dịch vụ mà doanh nghiệp đưa ra thị trường. Hầu hết các doanh nghiệp đều xây dựng các thủ tục và quy trình về cung cấp nguyên vật liệu và thiết bị nhằm đảm bảo việc cung cấp đầy đủ chúng khi cần thiết. Tương tự như vậy, các doanh nghiệp cần phải quan tâm đến qui trình quản lý con người - một nguồn lực quan trọng của họ. Quản trị nhân sự bao gồm tất cả những quyết định và hoạt động quản lý có ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa doanh nghiệp và đội ngũ nhân viên của doanh nghiệp. 6 Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng Mục tiêu chủ yếu của quản trị nhân sự là nhằm đảm bảo đủ số lượng người lao động với mức trình độ và kỹ năng phù hợp, bố trí họ vào đúng công việc, và vào đúng thời điểm để đạt được các mục tiêu của doanh nghiệp. Như vậy, một câu hỏi đặt ra: ai phụ trách quản trị nhân sự trong quản lý doanh nghiệp? Rõ ràng câu trả lời sẽ là: mọi nhà quản lý trong doanh nghiệp. Quản trị nhân sự là đảm bảo có đúng người với kỹ năng và trình độ phù hợp, vào đúng công việc và vào đúng thời điểm thích hợp để thực hiện mục tiêu của công ty. Nhưng dù ở bất cứ xã hội nào vấn đề mấu chốt của quản trị vẫn là quản trị nhân sự. Một doanh nghiệp dù có nguồn tài chính dồi dào, nguồn tài nguyên vật tư phong phú, hệ thống máy móc thiết bị hiện đại đi chăng nữa cũng sẽ trở nên vô ích, nếu không biết hoặc quản trị kém nguồn tài nguyên nhân sự. Chính cung cách quản trị tài nguyên nhân sự này tạo ra bộ mặt văn hoá của tổ chức, tạo ra bầu không khí có sự đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau hay lúc nào cũng căng thẳng bất ổn định. Nghiên cứu môn quản trị căn bản cho chúng ta nắm được các chức năng cơ bản của quản trị bao gồm: chức năng hoạch định, chức năng tổ chức, chức năng lãnh đạo và chức năng kiểm tra. Nhiều tác giả coi các chức năng quản trị về hoạch định, tổ chức lãnh đạo và kiểm tra là trung tâm về các cuộc bàn luận về quản trị. Những chức năng hợp thành quá trình quản trị này, quá trình được hợp thành một cách từ từ để một việc nào đó đều liên quan đến quản trị bất kể theo kiểu tổ chức hay ở cấp quản trị nào. Khi luận giải về vấn đề này các nhà quản trị Harold, Koontz và Cyril nói: "Khi hành động theo khả năng quản trị của mình, các chủ tịch, trưởng phòng, đốc công, giám thị, trưởng khoa, giám mục và những người đứng đầu các cơ quan của chính phủ đều làm cùng một việc. Với tư cách nhà quản trị tất cả những người này phần nào đều tiến hành theo công việc được hoàn thành cùng với con người và thông qua con người. Với tư cách nhà quản trị, mỗi người trong số họ lúc này hay lúc khác đều phải được thực hiện những nhiệm vụ đặc trưng của những nhà quản trị". Thậm chí một quản trị gia được việc cũng sử dụng các chức năng quản trị này, mặc dù trong nhiều trường hợp các chức năng này cũng được sử dụng theo trực giác. 7 Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng Hoạch định bao hàm một việc thiết lập các mục tiêu và đối tượng đối với tổ chức và phát triển các biểu đồ công việc cho thấy những mục tiêu và đối tượng đó được hoàn thành như thế nào. Khi kế hoạch đã được hình thành thì việc tổ chức trở nên quan trọng. Chức năng này bao hàm việc kết hợp các nguồn lực với nhau là con người, vốn và thiết bị một cách hiệu quả nhất để hoàn thành mục tiêu. Do vậy tổ chức bao hàm nhiều việc kết hợp các nguồn lực. Vì vậy, quản trị nhân sự chính là việc thực hiện chức năng tổ chức của quản trị căn bản, bao gồm ba nhóm chức cơ bản sau đây: (1) Nhóm chức năng thu hút nhân sự (2) Nhóm chức năng đào tạo, phát triển nhân sự (3) Nhóm chức năng duy trì nhân sự 1.2. Sự cần thiết của việc hoàn thiện hoạt động quản trị nhân sự Sự tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp phụ thuộc rất lớn vào việc khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực: vốn, cơ sở vật chất, tiến bộ khoa học kỹ thuật, người lao động, các yếu tố này có mối quan hệ mật thiết với nhau và tác động lại với nhau. Những yếu tố như: máy móc thiết bị, của cải vật chất, công nghệ kỹ thuật đều có thể mua được, học hỏi được, sao chép được, nhưng con người thì không thể. Vì vậy có thể khẳng định rằng quản trị nhân sự có vai trò thiết yếu đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Con người, với khả năng sáng tạo, lao động cần cù siêng năng của mình, đã phát minh ra những dụng cụ từ ban đầu là thô sơ cho đến phát triển công nghệ cao, khoa học kỹ thuật cao như ngày nay đã phục vụ được nhu cầu bản thân và phát triển xã hội. Quản trị nhân sự góp phần vào việc giải quyết các mặt kinh tế xã hội của vấn đề lao động. Đó là một vấn đề chung của xã hội, mọi hoạt động kinh tế nói chung đều đi đến một mục đích sớm hay muộn là làm sao cho người lao động hưởng thành quả do họ làm ra. Quản trị nhân sự gắn liền với mọi tổ chức, bất kỳ một cơ quan tổ chức nào cũng cần phải có bộ phận nhân sự. Quản trị nhân sự là một thành tố quan trọng của 8 Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng chức năng quản trị, nó có gốc rễ và các nhánh trải rộng khắp nơi trong mọi tổ chức. Quản trị nhân sự hiện diện ở khắp các phòng ban, bất cứ cấp quản trị nào cũng có nhân viên dưới quyền vì thế đều phải có quản trị nhân sự. Cung cách quản trị nhân sự tạo ra bầu không khí văn hoá cho một doanh nghiệp. Đây cũng là một trong những yếu tố quyết định đến sự thành bại của một doanh nghiệp. 1.3. Nhân tố ảnh hưởng công tác quản trị nhân sự - Môi trường bên ngoài: Khung cảnh kinh tế: Tình hình kinh tế và thời cơ kinh doanh ảnh hưởng lớn đến quản lý nhân sự. Khi có biến động về kinh tế thì doanh nghiệp phải biết điều chỉnh các hoạt động để có thể thích nghi và phát triển tốt. Cần duy trì lực lượng lao động có kỹ năng cao để khi có cơ hội mới sẽ sẵn sàng tiếp tục mở rộng kinh doanh. Hoặc nếu chuyển hướng kinh doanh sang mặt hàng mới, cần đào tạo lại công nhân. Doanh nghiệp một mặt phải duy trì các lao động có tay nghề, mặt khác phải giảm chi phí lao động doanh nghiệp phải quyết định giảm giờ làm việc, cho nhân viên tạm nghỉ việc hoặc giảm phúc lợi. Dân số, lực lượng lao động: Tình hình phát triển dân số với lực lượng lao động tăng đòi hỏi phải tạo thêm nhiều việc làm mới; ngược lại sẽ làm lão hóa đội ngũ lao động trong công ty và khan hiếm nguồn nhân lực. Luật pháp: Luật pháp cũng ảnh hưởng đến quản lý nhân sự, ràng buộc các doanh nghiệp trong việc tuyển dụng, đãi ngộ người lao động: đòi hỏi giải quyết tốt mối quan hệ về lao động. Văn hoá - xã hội: Đặc thù văn hóa - xã hội của mỗi nước, mỗi vùng cũng ảnh hưởng không nhỏ đến quản lý nhân sự với nấc thang giá trị khác nhau, về giới tính, đẳng cấp... Khoa học kỹ thuật công nghệ phát triển đặt ra nhiều thách thức về quản lý nhân sự; đòi hỏi tăng cường việc đào tạo, đào tạo lại nghề nghiệp, sắp xếp lại lực lượng lao động và thu hút nguồn nhân lực mới có kỹ năng cao. 9 Luận văn Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh Họ và tên: Nguyễn Tuấn Dũng Các cơ quan chính quyền cùng các đoàn thể có ảnh hưởng đến quản lý nhân sự về những vấn đề liên quan đến chính sách, chế độ lao động và xã hội (quan hệ về lao động, giải quyết các khiếu nại và tranh chấp về lao động). Khách hàng mua sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp, quản lý nhân viên sao cho vừa lòng khách hàng là ưu tiên nhất. Không có khách hàng tức là không có việc làm, doanh thu quyết định tiền lương và phúc lợi. Phải bố trí nhân viên đúng để có thể phục vụ khách hàng một cách tốt nhất. Đối thủ cạnh tranh: cũng là những nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhân sự. Đó là sự cạnh tranh về tài nguyên nhân lực, doanh nghiệp phải biết thu hút, duy trì và phát triển lực lượng lao động, không để mất nhân tài vào tay đối thủ. - Môi trường bên trong: Mục tiêu của doanh nghiệp ảnh hưởng đến các hoạt động quản lý bao gồm quản lý nhân sự. Đây là một yếu tố thuộc môi trường bên trong của doanh nghiệp, ảnh hưởng tới các bộ phận chuyên môn khác nhau và cụ thể là bộ phận quản trị nhân sự. Chiến lược phát triển kinh doanh định hướng cho chiến lược phát triển nhân sự, tạo ra đội ngũ quản lý, chuyên gia, công nhân lành nghề và phát huy tài năng của họ. Bầu không khí- văn hoá của doanh nghiệp: Là một hệ thống các giá trị, niềm tin, các chuẩn mực được chia sẻ, nó thống nhất các thành viên trong một tổ chức. Các tổ chức thành công là các tổ chức nuôi dưỡng, khuyến khích sự thích ứng năng động, sáng tạo. Công đoàn cũng là nhân tố ảnh hưởng đến các quyết định quản lý, kể cả quyết định về nhân sự (như: quản lý, giám sát và cùng chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của người lao động). - Nhân tố con người: Nhân tố con người ở đây chính là nhân viên làm việc trong doanh nghiệp. Trong doanh nghiệp mỗi người lao động là một thế giới riêng biệt, họ khác nhau về năng lực quản trị, về nguyện vọng, về sở thích…vì vậy họ có những nhu cầu ham 10