Tài liệu Luận văn phát triển nguồn nhân lực tại công ty tnhh mtv đóng tàu bến thủy

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ---------o0o--------- ĐOÀN THỊ THANH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY TNHH MTV ĐÓNG TÀU BẾN THỦY LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH HÀ NỘI – 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ---------o0o--------- ĐOÀN THỊ THANH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY TNHH MTV ĐÓNG TÀU BẾN THỦY CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ MÃ SỐ: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN VIỆT KHÔI HÀ NỘI – 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi với sự cố vấn của Ngƣời hƣớng dẫn khoa hoc PGS.TS. Nguyễn Việt Khôi. Kết quả luận văn là trung thực. Các tài liệu, trích dẫn đều có nguồn gốc rõ ràng. LỜI CẢM ƠN Luận văn tốt nghiệp cao học đƣợc hoàn thành tại Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Tác giả xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới PGS.TS Nguyễn Việt Khôi đã trực tiếp hƣớng dẫn, dìu dắt, giúp đỡ tác giả với những chỉ dẫn khoa học quý giá trong suốt quá trình triển khai, nghiên cứu và hoàn thành đề tài "Phát triển nguồn nhân lực tại công ty TNHH MTV đóng tàu Bến Thủy". Xin chân thành cảm ơn các Thầy Cô giáo, đặc biệt là PGS.TS Phạm Thị Hồng Điệp đã giúp đỡ tác giả rất nhiều trong quá trình tác giả thực hiện nghiên cứu. Đồng thời xin cảm ơn các quý Thầy cô giáo - Các nhà khoa học đã trực tiếp giảng dạy truyền đạt những kiến thức khoa học chuyên ngành quản lý kinh tế cho bản thân tác giả trong những năm vừa qua. Xin gửi tới Ban lãnh đạo Công ty TNHH MTV đóng tàu Bến Thủy, các phòng ban có liên quan lời cảm ơn sâu sắc vì đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp tác giả thu thập số liệu, tài liệu, báo cáo cũng nhƣ những tài liệu nghiên cứu cần thiết khác liên quan tới đề tài tốt nghiệp. Xin chân thành cảm ơn! MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................................... i DANH MỤC BẢNG .................................................................................................. ii DANH MỤC SƠ ĐỒ HÌNH VẼ ................................................................................ ii PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................1 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP ..5 1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu ...........................................................................5 1.1.1. Các công trình nghiên cứu ................................................................................5 1.1.2 Đánh giá chung về các công trình đã nghiên cứu ............................................10 1.2. Lý luận cơ bản về phát triển nguồn nhân lực .....................................................11 1.2.1. Khái niệm và vai trò của Nguồn nhân lực trong Doanh nghiệp .....................11 1.2.2. Sự cần thiết phải phát triển nguồn nhân lực trong doanh nghiệp ...................14 1.3. Kinh nghiệm phát triển nguồn nhân lực tại một số doanh nghiệp và bài học kinh nghiệm cho công tác phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy ...................................................................................................................18 1.3.1. Kinh nghiệm phát triển nguồn nhân lực tại một số doanh nghiệp ..................18 1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho công tác phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy .............................................................................22 1.4. Nội dung phát triển nguồn nhân lực trong doanh nghiệp ..................................22 1.4.1. Tuyển dụng nguồn nhân lực ............................................................................22 1.4.2. Đào tạo nguồn nhân lực để phát triển nghề nghiệp.........................................24 1.4.2. Quản lý nguồn nhân lực ..................................................................................28 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quá trình phát triển nguồn nhân lực ........................29 1.5.1. Các yếu tố bên trong doanh nghiệp .................................................................29 1.5.2. Các yếu tố bên ngoài có ảnh hƣởng đến sự phát triển của nguồn nhân lực ....32 1.6. Các tiêu chí đánh giá phát triển nguồn nhân lực ................................................33 1.6.1. Sự gia tăng về số lƣợng và chất lƣợng nguồn nhân lực ..................................33 1.6.2. Sự điều chỉnh về cơ cấu nguồn nhân lực ........................................................34 1.6.3. Khả năng đáp ứng công việc và sáng tạo ........................................................35 1.6.4. Đánh giá kết quả thực hiện công việc .............................................................37 1.7. Đặc thù nguồn nhân lực ngành CNTT Việt Nam và ảnh hƣởng của nó đến phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH MTV đóng tàu Bến Thủy .........................38 CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .....................................................40 2.1. Phƣơng pháp thu thập tài liệu, số liệu ................................................................40 2.2. Phƣơng pháp xử lý tài liệu, số liệu.....................................................................41 2.2.1. Phƣơng pháp phân tích tổng hợp ....................................................................41 2.2.2. Phƣơng pháp thống kê.....................................................................................42 2.2.3. Phƣơng pháp so sánh đối chiếu .......................................................................43 CHƢƠNG 3. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY TNHH MTV ĐÓNG TÀU BẾN THỦY ............................................................44 3.1. Các yếu tố ảnh hƣởng đến phát triển nguồn nhân lực tại công ty TNHH MTV đóng tàu Bến Thủy ....................................................................................................44 3.1.1. Sơ lƣợc về Công ty TNHH MTV đóng tàu Bến Thủy ....................................44 3.1.2. Các yếu tố bên trong ảnh hƣởng tới sự phát triển nguồn nhân lực của công ty ...................................................................................................................................45 3.2. Tình hình phát triển nguồn nhân lực tại công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy ..........................................................................................................................57 3.2.1. Tuyển dụng nhân lực tại Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy .............57 3.2.2. Đào tạo nhân lực tại Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy ....................61 3.2.3. Quản lý nhân lực tại Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy ...................65 3.3. Đánh giá chung về công tác phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy ...................................................................................................69 3.3.1. Ƣu điểm ...........................................................................................................69 3.3.2. Hạn chế và những nguyên nhân dẫn đến hạn chế ...........................................75 CHƢƠNG 4. ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY TNHH MTV ĐÓNG TÀU BẾN THỦY ...............................84 4.1. Định hƣớng phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy giai đoạn 2015 - 2020 ......................................................................................84 4.1.1. Định hƣớng phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty THHH MTV đóng tàu Bến Thủy 2015 – 2020 .....................................................................84 4.1.2. Kế hoạch phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH MTV đóng tàu Bến Thủy 2015 - 2020 ......................................................................................................85 4.2. Giải pháp phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy giai đoạn 2015 - 2020 ......................................................................................88 4.2.1. Tuyển dụng nguồn nhân lực ............................................................................88 4.2.2. Đào tạo nguồn nhân lực ..................................................................................91 4.2.3. Quản lý nguồn nhân lực ..................................................................................97 4.3. Một số kiến nghị...............................................................................................101 KẾT LUẬN .............................................................................................................103 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................105 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 2 MTV Một thành viên 3 CNTT Công nghiệp tàu thủy 4 KR Đăng kiểm Hàn Quốc 5 DNV Đăng kiểm Nauy 6 BV Đăng kiểm Pháp 7 NK Đăng kiểm Nhật Bản 8 VR Đăng kiểm Việt Nam 9 BGTVT Bộ giao thông vận tải 10 TC-CNTT Tài chính - Công nghiệp tàu thủy 11 CBCNV Cán bộ công nhân viên 12 Trđ Triệu đồng 13 Q Doanh thu 14 NV Nhân viên 15 W Năng suất lao động i DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1: Báo cáo tình hình lao động chuyên môn ..................................................46 Bảng 3.2. Chi phí hoạt động đào tạo phát triển nguồn nhân lực ...............................65 Bảng 3.3. Bảng hệ số lƣơng ......................................................................................67 Bảng 3.4: Báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh 2010 - 2014 ...................................72 Bảng 3.5: Năng suất lao động bình quân giai đoạn 2010 – 2014 .............................73 Bảng 3.6: Đánh giá hoạt động của CBCNV theo năm..............................................74 Bảng 3.7: Cơ cấu lao động tại công ty TNHH MTV đóng tàu Bến Thủy ................78 Bảng 4.1 : Kế hoạch sản xuất kinh doanh giai đoạn 2015-2020 ...............................87 Bảng 4.2: Kế hoạch nhân lực giai đoạn 2015 – 2020 ...............................................88 DANH MỤC SƠ ĐỒ HÌNH VẼ Sơ đồ 3.1: Quy trình các bƣớc tuyển dụng................................................................60 Biểu đồ 3.1: Biểu đồ sự phát triển nguồn nhân lực từ 2010 đến 2014......................70 ii PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nguồn nhân lực là nhân tố trung tâm của mọi hoạt động, là yếu tố quan trọng duy trì và đẩy mạnh các hoạt động sản xuất tạo ra của cải phục vụ tiêu dùng và phục vụ cho nhu cầu phát triển của toàn xã hội. Nhận định đƣợc vai trò và tầm quan trọng của phát triển nhân lực đối với công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc. Trong đại hội IX (2001), Đảng ta đã khẳng định “đáp ứng yêu cầu về con ngƣời và nguồn nhân lực là nhân tố quyết định sự phát triển đất nƣớc thời kỳ Công nghiệp hóa, hiện đại hóa”. Kế thừa và phát triển quan điểm về phát triển nguồn nhân lực từ các kỳ đại hội trƣớc tại đại hội Đảng lần thứ XI (2011), Đảng ta lại một lần nữa khẳng định “phát triển nguồn nhân lực gắn liền với phát triển khoa học công nghệ”, coi con ngƣời là nhân tố trung tâm của chiến lƣợc phát triển đồng thời là chủ thể phát triển, Đại hội đã xác định phát triển nguồn nhân lực là một trong ba khâu đột phá chiến lƣợc cho sự phát triển kinh tế. Cùng với quá trình hội nhập vào nền kinh tế thế giới, ở Việt Nam yêu cầu phát triển nguồn nhân lực về số lƣợng, chất lƣợng và phát triển theo chiều sâu đang là vấn đề cấp bách đòi hỏi các nhà quản lý phải đƣa ra đƣợc những định hƣớng, những chính sách cụ thể có tính hiệu quả cao, đem lại những tác động hợp lý nhằm tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của toàn xã hội, bắt kịp với xu thế toàn cầu hóa. Nền tảng căn bản cho sự phát triển của nền kinh tế hiện đại chính là tập hợp các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đặc biệt là các doanh nghiệp đặc thù mũi nhọn của quốc gia - những tế bào căn bản tạo nên một tổng thể hoàn chỉnh. Từ cuối 2010 đến 2014, Nhà máy đóng tàu Bến Thủy (nay là Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy) một đơn vị thành viên của Tập đoàn CNTT Việt Nam – Vinashin (nay là Tổng Công ty CNTT SBIC) với 100% vốn đầu tƣ của nhà nƣớc rơi vào tình trạng khó khăn thiếu việc làm, nợ lƣơng nợ 1 bảo hiểm, ngƣời lao động bỏ việc, các dự án mở rộng và nâng cao hoạt động của nhà máy phải dừng toàn bộ vì không còn nguồn vốn để tiếp tục đầu tƣ… Nguyên nhân chính gây nên những khó khăn cho nhà máy là do ảnh hƣởng của cuộc khủng hoảng toàn diện từ đơn vị mẹ - Tập đoàn CNTT Việt Nam Vinashin. Những yếu kém trong công tác quản lý, điều hành đã đẩy tập đoàn công nghiệp tàu thủy Việt Nam Vinashin, một tập đoàn kinh tế lớn mạnh rơi vào vòng xoáy khủng hoảng và nhà máy đóng tàu Bến Thủy nói riêng đứng trƣớc hàng vạn khó khăn thách thức. Đứng trƣớc thực trạng khó khăn về kinh tế nói chung của Vinashin và một số đơn vị kinh tế của Nhà nƣớc hoạt động không hiệu quả, Đảng và Nhà nƣớc đã nhận định chỉ có tiến hành tái cơ cấu mới có thể tạo ra những bƣớc ngoặt mới, mới mong có thể thay đổi diện mạo của nền kinh tế đất nƣớc. Công cuộc tái cơ cấu đƣợc thực hiện toàn diện về mọi lĩnh vực, tái cơ cấu về kinh tế, tái cơ cấu nền sản xuất và trƣớc hết phải thực hiện tái cơ cấu nguồn nhân lực. Xuất phát từ tầm quan trọng đã đề cập ở trên và để giúp các nhà quản lý nhìn rõ hơn những khó khăn, vƣớng mắc nhằm đƣa ra các định hƣớng chiến lƣợc để hỗ trợ cho các chủ thể kinh tế, tôi xin mạnh dạn lựa chọn đề tài “Phát triển nguồn nhân lực tại công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy” làm đề tài luận văn tốt nghiệp thạc sỹ chuyên ngành quản lý kinh tế. 2. Câu hỏi nghiên cứu Làm thế nào đế phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH MTV đóng tàu Bến Thủy? 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu - Phát triển nguồn nhân lực đối với doanh nghiệp 3.2. Phạm vi nghiên cứu 2 - Không gian: công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy - Thời gian: từ năm 2010 đến 2014 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Mục tiêu +Đƣa ra các giải pháp nhằm phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy giai đoạn 2015 - 2020. 4.2. Nhiệm vụ + Hệ thống hóa những vấn đề cơ bản, cơ sở lý luận quan trọng về phát triển nguồn nhân lực trong doanh nghiệp. + Phân tích và đánh giá thực trạng phát triển nguồn nhân lực tại công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy để nêu rõ thế mạnh, ƣu điểm của nguồn nhân lực đồng thời chỉ ra những hạn chế, yếu kém còn tồn tại để tìm hƣớng khắc phục. + Đề xuất phƣơng hƣớng và giải pháp để phát triển nguồn nhân lực của công ty trong giai đoan 2015 - 2020 cho phù hợp với nhu cầu và tình hình phát triển chung. 5. Những đóng góp của đề tài - Về cơ sở lý luận: Luận văn hệ thống hóa đƣợc các nhân tố có tác động thúc đẩy quá trình phát triển nguồn nhân lực và các tiêu chí để đánh giá toàn diện về công tác phát triển nguồn nhân lực tại các doanh nghiệp. - Về cơ sở thực tiễn: Luận văn phân tích, đánh giá thực trạng phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy. Trên cơ sở đó, rút ra các ƣu điểm và hạn chế đồng thời xem xét các nguyên nhân chủ quan và khách quan của những hạn chế và tồn tại. Từ đó luận văn đƣa ra đƣợc những định hƣớng, giải pháp nhằm hoàn thiện công tác phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy. 3 6. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung nghiên cứu đƣợc chia thành 04 chƣơng nhƣ sau: Chƣơng 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển nguồn nhân lực trong doanh nghiệp Chƣơng 2. Phƣơng pháp nghiên cứu Chƣơng 3. Thực trạng phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy giai đoạn từ 2010 đến 2014 Chƣơng 4. Định hƣớng và Giải pháp phát triển nguồn nhân lực tại công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy giai đoạn 2015 - 2020. 4 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP 1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu 1.1.1. Các công trình nghiên cứu Phát triển nguồn nhân lực trong các doanh nghiệp là hoạt động có ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển của doanh nghiệp trong tổng thể mô hình kinh tế chung của toàn xã hội. Đánh giá đƣợc vai trò to lớn có ý nghĩa chiến lƣợc đó, đã có nhiều công trình nghiên cứu, xuất bản tiêu biểu liên quan đến phát triển nguồn nhân lực phải kể đến nhƣ: Tạp chí tài chính số 9 – 2014: Bài toán phát triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (Nguyễn Thị Duyên, 2014). Trong bài viết tác giả đã nhấn mạnh vai trò của Doanh nghiệp vừa và nhỏ đối với nền kinh tế quốc dân, ngân sách nhà nƣớc, an sinh xã hội tuy nhiên bên cạnh vai trò to lớn đó đang còn tồn tại không ít bất cập về nguồn nhân lực làm việc tại các các doanh nghiệp này. Khảo sát Doanh nghiệp vừa và nhỏ trên phạm vi tỉnh Nghệ An, tác giả đã chỉ ra nhiều bất cập trong công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực dẫn tới tình trạng nguồn nhân lực yếu kém về chất lƣợng, hiệu quả và hiệu suất công việc chƣa cao. Để khắc phục những hạn chế đó, theo tác giả Nguyễn Thị Duyên đó là nhiệm vụ chung của các cấp, các cơ quan ban ngành, các đơn vị cung cấp dịch và bản thân những ngƣời quản lý, những ngƣời chủ của doanh nghiệp. Bài viết ngắn gọn súc tích nhƣng cũng đã khái quát hóa đƣợc nhiều vấn đề của công tác phát triển nguồn nhân lực trong các doanh nghiệp hiện nay, là 5 nguồn tài liệu quan trọng cho các doanh nghiệp trong hoạt động đào tạo và phát triển nguồn nhân lực. Tạp chí khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội, Kinh tế và kinh doanh 25 (2009) 150-158: Phát triển nguồn vốn nhân lực – Chiến lƣợc tối ƣu của nhà lãnh đạo (Đinh Việt Hòa, 2009). Trong bài viết, tác giả đã gọi “nguồn vốn nhân lực” để thể hiện tính chất trọng tâm của nhân tố nhân lực và phát triển nguồn nhân lực đặc biệt đƣợc coi là một chiến lƣợc bắt nguồn từ cách xác định mục tiêu, sứ mệnh, tầm nhìn của chính doanh nghiệp. Để thực hiện chiến lƣợc phát triển nguồn nhân lực, việc đề ra các nội dung cơ bản cần phải đƣợc chú trọng, bắt đầu từ khâu tuyển dụng, đào tạo và bồi dƣỡng, chia sẻ quyền lực, làm việc tập thể. Yếu tố đầu tiên là tuyển dụng, đó là việc lựa chọn nhân sự phù hợp với công việc, ngành nghề đào tạo chuyên môn, khả năng thích nghi thích ứng với môi trƣờng làm việc, với công việc…; Thực hiện đào tạo và bồi dƣỡng tác giả lấy dẫn chứng về các nghiên cứu của một số tác giả nƣớc ngoài cho rằng việc đào tạo và bồi dƣỡng là cần thiết nhằm tăng sự hiểu biết và kỹ năng cho các cá nhân để họ thực hiện công việc trong điều kiện của họ; Chia sẻ quyền lực là một phƣơng pháp nhằm khơi dậy lòng nhiệt tình, lòng tin yêu của ngƣời lao động đối với ngƣời chủ, doanh nghiệp mà họ làm việc, nó thể hiện niềm tin mạnh mẽ từ hai phía ngƣời quản lý và ngƣời lao động; làm việc tập thể thực chất là hoạt động theo nhóm, nhiều ngƣời cùng thực hiện một công việc, nó buộc các thành viên phải hợp tác với nhau, cùng nhau làm việc. Nhiều ngƣời cùng hƣớng tới một mục tiêu và quyết tâm thực hiện mục tiêu đó thì kết quả đạt đƣợc sẽ cao hơn đó là chìa khóa thành công, chìa khóa đoàn kết. Trong bài viết “Quan điểm của Đại hội XI về phát triển nguồn nhân lực trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với kinh tế tri thức” của tác giả Lê Thị Chiên trong tạp chí Phát triển nhân lực số 4(25)-2011. Tác giả đã trình 6 bày nội dung phát triển nhân lực đƣợc Đảng đề cập đến trong đại hội đại biểu lần thứ IX, X, XI và so sánh các quan điểm đƣợc phát triển theo từng thời kỳ cho phù hợp với tốc độ phát triển và xu thế toàn cầu hóa. Tác giả đƣa ra nhận định “Quan điểm của Đảng về phát triển nguồn nhân lực trong Đại hội Đảng lần thứ XI là một quan điểm đúng đắn, không chỉ kế thừa về mặt lí luận quan điểm của các nhà triết học Macxit về con ngƣời, về ngƣời lao động mà còn là kết quả của quá trình tổng kết thực tiễn, đúc rút kinh nghiệm và nắm bắt xu thế phát triển tất yếu của thời đại”. Cuốn “Phát triển nguồn nhân lực trong các công ty Nhật Bản hiện nay” do T.S Trần Thị Nhung và PGS.TS Nguyễn Duy Dũng đồng chủ biên xuất bản năm 2005. Nội dung xuyên suốt tác phẩm là phân tích thực trạng phát triển nguồn nhân lực tại một số công ty của Nhật Bản, những phƣơng thức đào tạo nguồn lao động chủ yếu mà các công ty của Nhật Bản đã sử dụng. Các phƣơng thức đào tạo của các công ty Nhật Bản đã tạo ra những biến đổi trong hệ thống quản lý lao động tại các công ty Nhật Bản. Các nghiên cứu trong cuốn sách này là thực tiễn phát triển nguồn nhân lực tại các công ty Nhật Bản. Những nghiên cứu này là bài học kinh nghiệm quý báu mà các tác giả đã gửi tới các nhà quản lý, các doanh nghiệp tại Việt Nam trong công tác phát triển nguồn nhân lực. Luận án tiến sỹ “Phát triển nguồn nhân lực trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế” của tác giả Lê Thị Mỹ Linh, năm 2009, Đại học kinh tế quốc dân. Luận án đã xem xét và đánh giá tổng thể các vấn đề phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam, những nhân tố tác động đến phát triển nguồn nhân lực và những cơ hội và thách thức cho phát triển nguồn nhân lực của doanh nghiệp vừa và nhỏ trong quá trình hội nhập kinh tế. Luận văn cũng chỉ ra ƣu nhƣợc điểm của quá trình đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, tìm ra nguyên nhân và đề xuất kiến nghị trong phát triển nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ bằng các hình thức đào tạo và 7 quản lý đào tạo, các chính sách hợp lý để thu hút nhân tài, các hoạt động phát triển nghề nghiệp cho ngƣời lao động, xây dựng văn hóa doanh nghiệp để khuyến khích học tập và nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Trong “Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong các trƣờng đại học khối kinh tế Việt Nam thông qua chƣơng trình đào tạo quốc tế” của tác giả Phan Thủy Chi, năm 2008, đại học Kinh tế quốc dân, nghiên cứu đã vẽ ra đƣợc bức tranh tổng quát về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong các trƣờng đại học khối kinh tế ở Việt Nam thông qua các chƣơng trình hợp tác đào tạo quốc tế cũng nhƣ những nguyên nhân và các vấn đề đặt ra với thực trạng đó. Nghiên cứu này là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà quản lý trong việc xây dựng những chính sách đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lƣợng cao. “Phát triển nguồn nhân lực – kinh nghiệm thế giới và thực tiễn nƣớc ta” do Trần Văn Tùng và Lê Ái Lâm chủ biên (1996), nội dung của nghiên cứu là tập trung vào phân tích chủ đề phát triển nguồn nhân lực ở phạm vi quốc gia và chính sách phát triển nguồn nhân lực ở một số nƣớc trên thế giới. “Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ở một số nƣớc và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam” của Th.s Cảnh Chí Hoàng và Th.s Trần Vĩnh Hoàng, Tạp chí Phát triển và hội nhập. Bài viết đã nêu ra kinh nghiệm phát triển nguồn nhân lực của một số quốc gia và rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong phát triển nguồn nhân lực. Luận án tiến sỹ “Nghiên cứu phát triển nguồn nhân lực chất lƣợng cao của tỉnh Phú Thọ” của tác giả Nguyễn Quang Hậu, đại học Nông nghiệp Hà Nội, năm 2012. Nghiên cứu đã đề cập đến vấn đề phát triển nguồn nhân lực chất lƣợng cao và đƣa ra những kiến nghị hợp lý cho các nhà quản lý trong công tác phát triển nguồn nhân lực trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. 8 “Phát triển nguồn nhân lực thông qua giáo dục và đào tạo – kinh nghiệm Đông Á” của viện Kinh tế thế giới, xuất bản năm 2003. Nội dung của nghiên cứu là giới thiệu thành công của nhóm nƣớc Đông Á trong phát triển nguồn nhân lực thông qua giáo dục và đào tạo. Sự thành công trong phát triển nguồn nhân lực thông qua giáo dục và đào tạo ở nhóm nƣớc này góp phần không nhỏ cho việc cung cấp nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa ở các quốc gia Đông Á. Các nghiên cứu trong nƣớc đã đề cập ở trên hầu hết đi sâu vào nghiên cứu tìm hiểu về phát triển nguồn nhân lực tại các doanh nghiệp, các đơn vị, tổ chức nhƣng hầu hết đều mang tính chung chung theo tổng thể bối cảnh và quy mô đơn vị mà chƣa đi vào nghiên cứu thực tế tình hình của các chủ thể xác định, cụ thể hóa nghiên cứu. Trong quá trình nghiên cứu tìm hiểu, tác giả cũng đã tìm đƣợc một số nghiên cứu của các học giả, tác giả nƣớc ngoài về phát triển nguồn nhân lực trong các doanh nghiệp, cụ thể nhƣ là: “Phát triển nguồn nhân lực trong các tổ chức quy mô nhỏ - Nghiên cứu và thực tiễn” của các tác giả Jim Steward và Graham Beaver chủ biên, xuất bản năm 2004, tại nhà xuất bản. Cuốn sách đƣợc chia thành 3 phần: phần 1 các tác giả đề cập đến đặc điểm của các tổ chức quy mô nhỏ và những gợi ý trong việc thiết kế nghiên cứu về phát triển nguồn nhân lực; Phần 2 là những trình bày nghiên cứu về các cách thức tiếp cận để phát triển nguồn nhân lực trong các tổ chức quy mô nhỏ; Phần 3 đề cập đến các phƣơng pháp phát triển nguồn nhân lực mà các tổ chức quy mô nhỏ thƣờng áp dụng và thực hành để đạt đƣợc hiệu quả tối ƣu. “Hoạt động đào tạo và phát triển trong Doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Anh” của tác giả David Devins và Steven Johnson năm 2003. Bài luận chỉ đề cập đến các khía cạnh của hoạt động đào tạo và phát triển nhƣng cũng là bài học kinh 9 nghiệm đắt giá cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên thế giới nói chung và các doanh nghiệp ở Việt Nam trong công tác phát triển nguồn nhân lực. Tóm lại, đã có nhiều nghiên cứu trong nƣớc và nƣớc ngoài đề cập đến vấn đề phát triển nguồn nhân lực vừa và nhỏ ở các Doanh nghiệp, làm rõ đƣợc vai trò của phát triển nguồn nhân lực đối với doanh nghiệp nói chung nhƣng hầu hết các nghiên cứu mới chỉ dừng ở mức tổng thể. Tuy nhiên, đây là những lý luận căn bản làm nền tảng để tiến tới áp dụng vào thực tế tình hình của mỗi doanh nghiệp nói riêng, thực sự đƣa các nghiên cứu đi sâu vào hoàn cảnh của mỗi doanh nghiệp trên cơ sở chọn lọc dựa vào nền tảng khoa học và bối cảnh cụ thể của từng đơn vị. 1.1.2 Đánh giá chung về các công trình đã nghiên cứu Từ các công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến đề tài phát triển nguồn nhân lực đã đƣợc tác giả nêu ở trên có thể thấy rõ tầm quan trọng của công tác phát triển nguồn nhân lực đối với các đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp trong các giai đoạn phát triển và trong tất cả ngành nghề sản xuất kinh doanh đƣợc đánh giá cao và đƣợc quan tâm chú trọng. Các công trình nghiên cứu khoa học nêu trên đã đề cập đến cơ sở lý luận về công tác phát triển nguồn nhân lực tại các doanh nghiệp, đồng thời phân tích, đánh giá thực trạng phát triển nguồn nhân lực trên cơ sở từng loại hình doanh nghiệp cụ thể để từ đó đƣa ra các giải pháp hoàn thiện công tác phát triển nguồn nhân lực tại doanh nghiệp cho phù hợp với tình hình cụ thể. Ngoài ra, các công trình nghiên cứu đã đƣa ra đƣợc những cái nhìn tổng quát về thực trạng quản lý, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tại các doanh nghiệp. Từ đó chỉ ra đƣợc những điểm ƣu điểm, hạn chế và yếu kém trong cơ chế quản lý cũng nhƣ trong thực trạng phát triển nguồn nhân lực tại doanh nghiệp để từ đó có những giải pháp và kiến nghị hợp lý. Các công trình nghiên cứu trên đã đƣa ra tƣơng đối đầy đủ và khách quan về thực trạng phát triển 10 nguồn nhân lực tại doanh nghiệp ở nƣớc ta hiện nay. Cùng với đó, các tác giả đã đƣa ra giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế phát triển nguồn nhân lực. Các giải pháp gắn liền với thực trạng hoạt động của mỗi doanh nghiệp nên có thể sử dụng làm cơ sở để nghiên cứu thực hiện và áp dụng cho các doanh nghiệp có cùng ngành nghề và quy mô hoạt động. Trên thực tế, đã có nhiều đề tài, nhiều công trình nghiên cứu khoa học đi sâu vào nghiên cứu về nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực trong các tổ chức, các loại hình doanh nghiệp nhƣ: phát triển nguồn nhân lực trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ở một số quốc gia, phát triển nguồn nhân lực trong công cuộc công nghiệp hóa hiện đại hóa, sử dụng hiệu quả nguồn lực con ngƣời ở Việt Nam, tác động của thực tiễn quản trị nhân lực.... Tuy nhiên, cho đến nay chƣa có công trình nghiên cứu nào đề cập đến những vấn đề về phát triển nguồn nhân lực tại Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy. Việc đƣa ra các giải pháp cụ thể cho công tác phát triển nguồn nhân lực, quản lý nguồn nhân lực, đào tạo nguồn nhân lực. Vì vậy, đề tài luận văn này sẽ tiếp tục nghiên cứu những vấn đề về phát triền nguồn nhân lực đặt trong bối cảnh cụ thể của Công ty TNHH MTV Đóng tàu Bến Thủy, chỉ ra những vấn đề còn hạn chế trong quá trình tuyển dụng, đào tạo và quản lý…nguồn nhân lực và đề xuất giải pháp để khắc phục các hạn chế đồng thời hoàn thiện công tác phát triển nguồn nhân lực tại doanh nghiệp. 1.2. Lý luận cơ bản về phát triển nguồn nhân lực 1.2.1. Khái niệm và vai trò của Nguồn nhân lực trong Doanh nghiệp 1.2.1.1. Các khái niệm cơ bản  Nguồn nhân lực Cùng với sự phát triển của tiến trình lịch sử, yếu tố con ngƣời trong lao động ngày càng đƣợc đặc biệt đƣợc quan tâm đề cao, ở mỗi góc nhìn khía cạnh của sự phát triển đó có nhiều quan điểm khác nhau về nguồn nhân lực. 11