tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
Lêi nãi ®Çu
Trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ nh hiÖn nay , bÊt kú mét quèc gia nµo trªn
thÕ giíi còng coi môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ lµ môc tiªu quan träng cÇn ®¹t ®îc .
Nhng ®Ó ®¹t ®îcmôa tiªu quan träng ®ã ®ßi há chÝnh phñ ph¶i cã nh÷ng chÝnh
s¸ch , chiÕn lîc phï hîp vµ hiÖu qu¶ ®Ó sö dông tèi ®a nh÷ng nguån lùc hiÖn cã
cña ®Êt níc m×nh , ®ång thêi ph¶i kÕ thõa vµ ph¸t triÓn nh÷ng tinh hao cña thÕ
giíi .
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× thÞ trêng tµi chÝnh ®ãng vai trß hÕt søc
quan träng , sù lín m¹nh cña thÞ trêng tµi chÝnh nã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn nÒn
kinh tÕ cña mét quèc gia vµ cu¶ c¶ thÕ giíi . Chñ thÓ quan träng cña thÞ trêng tµi
chÝnh lµ Ng©n hµng , nã cã mÆt trong tÊt c¶ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng . V× thÕ muèn mét nÒn kinh tÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn th× ®ßi hái
b¶n th©n hÖ thèng Ng©n hµng còng ph¶i æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn bëi nÕu nã kh«ng
æn ®Þnh th× nã sÏ ph¸ vì sù æn ®Þnh trong c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ tõ ®ã dÉn ®Õn
lµm suy gi¶m nÒn kinh tÕ .
TÝn dông lµ mét trong ba nghiÖp vô c¬ b¶n cña Ng©n hµng th¬ng m¹i ®ã lµ:
NhËn tiÒn göi , ho¹t ®éng tÝn dông, trung gian thanh to¸n , h¬n n÷a nã lµ nguån
sinh ra lîi nhuËn nhiÒu nhÊt cho Ng©n hµng th¬ng m¹i v× thÕ mµ muèn hÖ
thèng Ng©n hµng æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn th× ®ßi hái chÊt lîng ho¹t ®éng tÝn dông
còng ph¶i æn ®Þnh vµ hiÖu qu¶ .
XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm ®ã mµ em ®· chän ®Ò tµi nghiªn cøu lµ :
Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao ch©t lîng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i Chi
nh¸nh Ng©n hµng §Çu t & Ph¸t triÓn B¾c Hµ néi .
Víi thêi gian thùc tËp t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t & Ph¸t triÓn B¾c Hµ
néi , mét Chi nh¸nh ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn Gia L©m cïng víi sè liÖu thèng kª tõ
n¨m 2000 trë l¹i ®©y em hy väng r»ng m×nh sÏ ®ãng gãp mét phÇn nhá bÐ nµo ®ã
cña m×nh vµo c«ng cuéc C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò nghiªn cøu gåm:
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
1
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
Ch¬ngI : TÝn dông Ng©n hµng vµ chÊt lîng cña tÝn dông trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng X· héi Chñ NghÜa .
Ch¬ngII: Thùc tr¹ng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu
t &Ph¸t triÓn B¾c Hµ néi vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra vÒ chÊt lîng tÝn dông .
Ch¬ngIII: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao chÊt lîng tÝn
dông ng¾n h¹n t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t & Ph¸t triÓn B¾c Hµ Néi
trong nh÷ng n¨m tríc m¾t .
Qua chuyªn ®Ò nµy em xin göi lêi c¶m ¬n ®Õn c¸c C«, B¸c, Anh , ChÞ phßng
tÝn dông vµ c¸c phßng ban kh¸c cña Chi nh¸nh . §Æc biÖt em xin ch©n thµnh c¶m
¬n thÇy gi¸o Lôc DiÖu To¸n ®· gióp ®ì em hoµn thµnh tèt chuyªn ®Ò thùc tËp tèt
chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp nµy.
Sinh viªn
TrÇn Quang Huy
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
2
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
Ch¬ng I
TÝn dông ng©n hµng vµ chÊt lîng tÝn dông trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa
I . tÝn dông vµ vai trß cña tÝn dông tong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng.
1. kh¸i niÖm vÒ tÝn dông vµ sù cÇn thiÕt cña tÝn dông.
1.1.kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña tÝn dông.
1.1.1. Kh¸i niÖm .
Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ tiÒn lµ ph¬ng tiÖn thanh to¸n chñ yÕu trong tÊt
c¶ c¸c muèi quan hÖ kinh tÕ, nÒn kinh tÕ hµng ho¸ cµng ph¸t triÓn bao nhiªu th×
tèc ®é quay vßng cña ®ång tiÒn cµng nhanh bÊy nhiªu, lóc nµy b¶n th©n mçi chñ
thÓ kinh tÕ kh«ng thÓ tù ®¸p øng ®îc nhu cÇu vÒ vèn cña m×nh mµ hä ph¶i dùa
vµo c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c ®Æc biÖt lµ C¸c tæ chøc tÝn dông th«ng qua quan hÖ
tÝn dông míi cã thÓ ®¸p øng ®îc nhu cÇu vèn cña m×nh. ChÝnh v× thÕ ta cã thÓ
nãi c¬ së h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña quan hÖ tÝn dông chÝnh lµ sù tin tëng vµ
nhu cÇu vÒ vèn trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Tõ c¬ së h×nh thµnh ®ã ta cã thÓ ®u
ra mét kh¸i niÖm chung vÒ quan hÖ tÝn dông nh sau :
TÝn dông lµ quan hÖ vay mîn, sö dông vèn cña lÉn nhau mét c¸ch t¹m thêi
vµ dùa trªn nguyªn t¾c hoµn tr¶ tin tëng.
Tõ kh¸i niÖm trªn ta cã thÓ thÊy tÝn dông kh«ng ph¶i lµ quan hÖ mua b¸n , chØ
x¶y ra trong thêi gian nhÊt ®Þnh vµ ph¶i ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tin tëng lÉn
nhau. Nãi chung ®øng trªn mçi gãc ®é kh¸c nhau ngêi ta sÏ cã c¸ch hiÓu kh¸c
nhau vÒ tÝn dông , chÝnh v× thÕ mµ theo LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông cña ViÖt nam
®· ®a ra ®Þnh nghÜa vÒ ho¹t ®éng tÝn dông nh sau:
“ Ho¹t ®éng tÝn dông lµ viÖc tæ chøc tÝn dông sö dông vèn tù cã, vèn huy ®éng
®Ó cÊp tÝn dông ” . Trong ®ã cÊp tÝn dông lµ viÖc tæ chøc tÝn dông tho¶ thuËn ®Ó
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
3
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
kh¸ch hµng sö dông kho¶n tiÒn víi nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ b»ng nghiÖp vô cho
vay , chiÕt khÊu , cho thuª tµi chÝnh , b¶o l·nh Ng©n hµng vµ c¸c nghiÖp vô kh¸c .
Dï ®øng trªn quan ®iÓm nh thÕ nµo ch¨ng n÷a th× b¶n chÊt ho¹t ®éng tÝn
dông kh«ng hÒ thay ®æi: Trong quan hÖ tÝn dông ngên cho vay chØ nhêng
quyÒn sö dông vèn cho ngêi ®i vay trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh chø kh«ng
nhêng quyÒn së h÷u vµ ngêi ®i vay ph¶i hoµn tr¶ l¹i cho ngêi cho vay khi ®Õn
h¹n ®· tho¶ thuËn . Sù hoµn tr¶ nµy kh«ng chØ lµ sù b¶o tån vÒ mÆt gi¸ trÞ mµ cßn
®îc t¨ng thªm díi h×nh thøc l·i suÊt.
1.1.2. §Æc ®iÓm cña quan hÖ tÝn dông
XuÊt ph¸t tõ c¬ së h×nh thµnh còng nh kh¸i niÖm vÒ quan hÖ tÝn dông ta cã
thÓ ®a ra mét sè ®Æc ®iÓm vÒ quan hÖ tÝn dông nh sau:
- Trong quan hÖ tÝn dông kh«ng cã sù vËn ®éng cña quyÒn së h÷u mµ chØ thay
®æi quyÒn sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh .
- Gi¸ c¶ trong quan hÖ tÝn dông chÝnh lµ l·i suÊt tÝn dông.
- Ngêi cho vay nhËn ®îc thu nhËp díi h×nh thøc l·i suÊt . L·i suÊt lµ gi¸ c¶
cña quyÒn sö dông vèn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Gi¸ c¶ trong quan hÖ
tÝn dông kh«ng ngang b»ng víi gi¸ trÞ mµ gi¸ c¶ trong quan hÖ tÝn dông lµ
biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ quyÒn sö dông vèn trong mét thêi gian nhÊt
®Þnh
- Thêi gian ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së gi÷a ngêi ®i vay vµ ngêi cho vay.
- Quan hÖ tÝn dông ®îc dùa trªn yÕu tè tin tëng .
1.2.Sù cÇn thiÕt cña tÝn dông trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
Khi nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt hµng ho¸ ra ®êi th× quan hÖ tÝn dông còng ®îc
h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn . NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn bao nhiªu th× kÐo theo thÞ
trêng tµi chÝnh tiÒn tÖ còng ph¸t triÓn mét c¸ch thÝch øng. Trong nÒn kinh tÕ
thÞ trêng tiÒn tÖ lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, mäi quan hÖ kinh tÕ ®Òu ®îc tiÒn tÖ
ho¸ lµ yÕu tè cÇn thiÕt cña qu¸ tr×nh s¶n suÊt . Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ tiÒn
tÖ tham gia vµo qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vèn . Trong qu¸ tr×nh ®ã ph¸t sinh t×nh
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
4
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
tr¹ng t¹m thêi nhµn rçi vµ t¹m thêi thiÕu vèn ë c¸c doanh nghiÖp còng nh
toµn bé nÒn kinh tÕ .
VËy t¹i sao quan hÖ tÝn dông l¹i cÇn thiÕt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng,
®iÒu nµy ®îc lý gi¶i ë trªn nh÷ng khÝa c¹nh sau:
1.2.1. Trong nÒn kinh tÕ thi trêng mçi doanh nghiÖp ®Òu muèn ®îc thÓ hiÖn
vµ kh¼ng ®Þnh m×nh trªn th¬ng trêng . Muèn th¾ng ®îc ®èi thñ c¹nh tranh
®ßi hái mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®îc ba yÕu tè ®ã lµ : Vèn; Lao ®éng;
Khoa häc c«ng nghÖ, trong ®è cã thÓ nãi Vèn lµ yÕu tè nÒn t¶ng h×nh thµnh nªn
hai yÕu tè cßn l¹i. NÕu cã vèn th× mçi doanh nghiÖp sÏ mua ®îc m¸y mãc
thiÕt bÞ , v©y dùng nhµ xëng v.v.v. §ång thêi hä còng thuª ®îc lao ®éng ,
®µo t¹o ®îc ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n ngµy cµng cao h¬n.
Nhng râ rµng lµ víi sè vèn tù cã cña m×nh th× b¶n th©n mçi doanh nghiÖp sÏ
kh«ng thÓ ®¶m b¶o ®îc tÊt c¶ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ , chÝnh v× thÕ mµ trong
nguån vèn cña doanh nghiÖp lu«n tån t¹i hai nguån chÝnh ®ã lµ Nî vµ Vèn chñ
së h÷u. Do ®ã quan hÖ tÝn dông ®îc h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan trong
chÝnh nhu cÇu cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng , chØ cã quan
hÖ tÝn dông ra ®êi míi ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ nãi chung , c¸c
doanh nghiÖp nãi riªng . Ng©n hµng sÏ lµ tæ chøc tµi chÝnh trung gian cung cÊp
nghiÖp vô ®ã , ®ång thêi lµ ngêi ®iÒu hoµ vèn tõ n¬i thõa ®Õn n¬i thiÕu gãp
phÇn lµm æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ .
1.2.2. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo còng xuÊt hiÖn
tîng:
T¹m thêi thõa vèn” vµ “ T¹m thêi thiÕu vèn “
1.2.2.1. “T¹m thêi thõa vèn”.
Thõa ë ®©y víi nghÜa lµ tæ chøc , ®¬n vÞ ®ã cã mét lîng vèn nhµn rçi
trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. §iÒu nay ®îc thÓ hiÖn cô thÓ trong tõng chñ thÓ
cña nÒn kinh tÕ .
- ChÝnh phñ :
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
5
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
Trong nÒn kinh tÕ quèc d©n viÖc thu chi x¶y ra kh«ng ®ång thêi, th«ng
thêng c¸c kho¶n thu nhËp th× t¹p trung theo ®Þnh kú cßn c¸c kho¶ chi th× ®îc
ph©n bæ dÇn dÇn nªn trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh sÏ xuÊt hiÖn sè tiÒn
nhµn rçi tõ Ng©n s¸ch nhµ níc
- C¸c doanh nghiÖp :
Nguån thu cña c¸c doanh nghiÖp vµ nguån chi cña c¸c doanh nghiÖp cã sù
kh«ng thèng nhÊt vÒ mÆt thêi gian v× nh÷ng lý do: Hµng ho¸ s¶n xuÊt ra ®· tiªu
thô ®îc ; L¬ng cña c¸c c«ng nh©n cha ®Õn h¹n tr¶; TiÒn cha ph¶i tr¶ do
mua chÞu hµng ho¸; Dù tr÷ cña doanh nghiÖp ; Cha ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô tµi
chÝnh vµ tr¶ l·i suÊt Ng©n hµng ; C¸c quü cha ®îc sö dông ; Lîi nhuËn cña
doanh nghiÖp ... §iÒu nµy dÉn ®Õn c¸c doanh nghiÖp lu«n cã mét lîng vèn
nhµn rçi trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh.
- C¸ nh©n ngêi tiªu dïng:
Trong ho¹t ®éng s¶n suÊt kinh doanh , c¸c c¸ nh©n trong x· héi sÏ nhËn
®îc phÇn thu nhËp cña m×nh díi c¸c h×nh thøc : tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, phô
cÊp, lîi nhuËn thu ®îc ... Mét phÇn cña c¸c phÇn thu nhËp nµy kh«ng chØ tiªu
dïng ngay mµ cßn ®Ó dµnh tiªu dïng trong t¬ng lai . PhÇn tiÒn ®Ó dµnh nµy
h×nh thµnh lîng vèn tiÒn tÖ nhµn rçi rÊt lín trong nÒn kinh tÕ
- Nguån vèn nhµn rçi tõ níc ngoµi:
Mçi quèc gia v× lÝ do nh lµ muèn tham gia vµo c¸c tæ chøc quèc tÕ hay lµ
®Ó ®¶m b¶o an toµn cho nªn kinh tÕ còng nh æn ®Þnh ®ång tiÒn trong níc hä
thêng gi÷ mét kho¶n tiÒn t¹i c¸c Ng©n hµng ë níc ngoµi ®Ó giao dÞch hay
mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh quèc tÕ hoÆc cã mét lîng vèn dåi dµo mµ kh«ng ®ªm
®Çu t tiÕp . Th¬ng m¹i quèc tÕ ngµy cµng më réng dÉn ®Õn mçi quèc gia ®Òu
cã mét tµi kho¶n cña m×nh ë níc ngoµi ®Ó giao dÞch . ChÝnh nh÷ng lÝ do ®ã ®·
t¹o nªn mét lîng vèn nhµn rçi kh«ng nhá cã thÓ sö dông trong mét thêi gian
nhÊt ®Þnh.
1.2.2.2.
T¹m thêi thiÕu vèn”.
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
6
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
ThiÕu vèn ë ®©y víi nghÜa lµ tæ chøc ®¬n vÞ ®ã thiÕu lîng tiÒn mÆt t¹m
thêi ®Ó trang tr¶i cho nh÷ng ho¹t ®éng kinh tÕ tríc m¾t ®ßi hái ph¶i chi tiÒn
mÆt . Vµ ®iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn cô thÓ trong tõng chñ thÓ cña nÒn kinh tÕ .
- ChÝnh phñ:
§ãng vai trß lµ mét chñ thÓ lín ®iÒu hµnh thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña mét
®Êt níc , ChÝnh phñ thêng ®Çu t vµo c¸c dù ¸n lín nh c¬ së h¹ tÇng , c¸c
c«ng tr×nh mang tÝnh sèng cßn ®èi víi lîi Ých cña quèc gia mµ t nh©n kh«ng
cã ®ñ kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn . Nguån vèn ®Çu t chÝnh phñ lÊy tõ
Ng©n s¸ch nhµ níc (NSNN), nhng ®«i khi NSNN kh«ng ®ñ v× cha ®Õn h¹n
thu thuÕ dÉn ®Õn sù thiÕu vèn ®Êu t ChÝnh phñ ph¶i ®i vay
- C¸c doanh nghiÖp :
Nh ta ®· biÕt c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau vÒ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh
doanh dÉn ®Õn tuÇn hoµn lu«n chuyÓn vèn kh¸c nhau . §ång thêi mçi doanh
nghiÖp l¹i lµ mét thùc thÓ së h÷u kh¸c nhau cho nªn lu«n tån t¹i hai nhãm
doanh nghiÖp nµy thõa vèn th× doanh nghiÖp kh¸c thiÕu vèn v× cha b¸n ®îc
hµng, cha thu ®îc tiÒn nhng ®· ®Õn thêi h¹n ph¶i thanh to¸n c¸c kho¶n nî ,
ph¶i tr¶ l¬ng ... DÉn ®Õn c¸c doanh nghiÖp cã nhu cÇu ®îc vay vèn.
- C¸ nh©n:
Ngêi tiªu dïng ®«i khi cã nh÷ng kho¶n ph¶i chi bÊt thêng hoÆc nh÷ng
kho¶n chi tiªu ngoµi kh¶ n¨ng tµi chÝnh t¹m thêi cña hä nhng hä cã kh¶ n¨ng
bï ®¾p nh÷ng thiÕu hôt ®ã trong t¬ng lai . §iÒu nµy dÉn ®Õn nhu cÇu vay tiªu
dïng cña c¸ nh©n .
Tõ sù ph©n tÝch ë trªn ta thÊy trong nÒn kinh tÕ lu«n tån t¹i hai nhu cÇu
cho vay vµ ®i vay . Hai nhu cÇu nµy cã ®Æc ®iÓm chung lµ ®Òu nh»m tho¶ m·n
nhu cÇu hiÖn t¹i cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ vµ nã x¶y ra trong thêi gian ng¾n. Kh¸c
nhau ë cho vay vµ ®i vay lµ quyÒn së h÷u, ngêi cho vay vÉn cã quyÒn së h÷u
®èi víi kho¶n tiÒn cho vay cßn ngêi ®i vay chØ cã quyÒn sö dông ®èi víi
kho¶n tiÒn ®îc vay trong kho¶ng thêi gian tho¶ thuËn gi÷a hai bªn. §Ó gi¶i
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
7
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
quyÕt vÊn ®Ò “ T¹m thêi thõa vèn “ vµ “ T¹m thêi thiÕu vèn “ th× quan hÖ tÝn
dông ra ®êi vµ nã kh«ng thÓ thiÕu trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i.
2. Chøc n¨ng vµ vai trß cña tÝn dông.
2.1. Chøc n¨ng cña tÝn dông.
Nh×n tæng thÓ tÝn dông cã hai chøc n¨ng:
- Huy ®éng vµ ph©n phèi nguån vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi díi h×nh thøc
cho vay.
- Gi¸m ®èc vµ kiÓm so¸t b»ng ®ång tiÒn ®èi víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh. Dïng tiÒn ®Ó x©y dùng c¸c chØ tiªu, thíc ®o ®Ó tiÕn hµnh qu¶n lý
doanh nghiÖp víi c¸c môc tiªu: Sö dông vèn hiÖu qu¶ , hîp ph¸p vµ hîp lÖ.
2.2. Vai trß cña tÝn dông trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
Thø nhÊt. TÝn dông lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra
thêng xuyªn liªn tôc.
Trong mét thêi ®iÓm trong nÒn kinh tÕ lu©n tån t¹i hai nhãm doanh nghiÖp:
Mét nhãm “ t¹m thêi thõa vèn “ vµ muèn sö dông sè vèn nhµn rçi nµy ®Ó kiÕm
lêi trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Mét nhãm “ t¹m thêi thiÕu vèn “ vµ muèn
t×m kiÕm nguån vèn nhµn rçi kh¸c ®Ó ®¸p øng nhu cÇu hiÖn t¹i. Nhê ho¹t ®éng
tÝn dông mµ c¶ hai nhãm doanh nghiÖp ®Òu ®îc tho¶ m·n vÒ vèn vµ dÉn ®Õn
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra mét c¸ch th¬ng xuyªn, liªn tôc, nguån
vèn ®îc sö dông mét c¸ch tèi ®a.
Thø hai. TÝn dông huy ®éng, tËp trung vèn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ.
BÊt kú mét quèc gia nµo muèn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ còng cÇn ph¶i cã mét
nguån vèn ®Çu t lín ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m gi¸
thµnh s¶n phÈm, chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh. Nhng ®Ó cã lîng vèn ®Çu lín
nh vËy th× chØ cã quan hÖ tÝn dông víi ®¸p øng ®îc ®iÒu ®ã bëi quan hÖ tÝn
dông sÏ tËp trung huy ®éng mäi nguån vèn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ vµ ®¸p
øng nhu cÇu ®ã.
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
8
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
Thø ba. TÝn dông gãp phÇn n©ng cao møc sèng cña d©n c.
Mét trong nh÷ng vÝ dô ®iÓn h×nh ®Ó minh chøng cho ®iÒu nµy lµ th«ng qua
quan hÖ tÝn dông mµ nh÷ng ngêi cã thu nhËp thÊp nh÷ng ngêi tµn tËt ®· cã
®îc nhµ ë, ph¬ng tiÖn ®i l¹i, ®iÖn tho¹i v.v. Bëi hä cã thÓ sö dông ph¬ng
thøc vay tr¶ gãp.
Thø t. Lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc.
Nh ta ®· biÕt c¬ cÊu kinh tÕ ®îc quyÕt ®Þnh bëi c¬ cÊu ®Çu t mµ tÝn
dông l¹i quyÕt ®Þnh ®Õn c¬ cÊu ®Çu t. Nhµ níc th«ng qua ho¹t ®éng cña c¸c
Ng©n hµng th¬ng m¹i, chñ yÕu lµ ho¹t ®éng tÝn dông ®Ó ®iÒu chØnh c¬ cÊu
kinh tÕ.
3. C¸c h×nh thøc tÝn dông Ng©n hµng.
Ho¹t ®éng tÝn dông Ng©n hµng bao gåm c¸c nghiÖp vô: Cho vay, chiÕt
khÊu, b¶o l·nh, cho thuª tµi chÝnh.
3.1. Ho¹t ®éng cho vay.
Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Tuy
nhiªn trong ho¹t ®éng tÝn dông th× ho¹t ®éng cho vay ®ãng vai trß quan träng
vµ chiÕm tû träng rÊt lín trong tæng tµi s¶n vµ nã còng lµ ho¹t ®éng mang l¹i
lîi nhuËn chñ yÕu cho Ng©n hµng.
øng víi mçi tiªu thøc kh¸c nhau ngêi ta ph©n lo¹i cho vay kh¸c nhau, ta cã
thÓ dùa trªn nh÷ng tiªu thøc sau:
- Theo kú h¹n nî.
- Theo môc ®Ých sö dông vèn.
- Theo h×nh thøc ®¶m b¶o tiÒn vay.
- Theo ph¬ng ph¸p hoµn tr¶ .
- Theo lo¹i h×nh tiÒn tÖ.
3.1.1. Theo kú h¹n nî.
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
9
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
Theo kú h¹n nî cho vay cña Ng©n hµng th¬ng m¹i(NHTM) ®îc ph©n lµm
ba lo¹i: Cho vay ng¾n h¹n, cho vay trung h¹n, cho vay dµi h¹n
- Cho vay ng¾n h¹n.
Lµ lo¹i cho vay cã kú h¹n díi 1 n¨m vµ ®îc sö dông ®Ó bï ®¾p sù thiÕu
hôt vèn lu ®éng cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c nhu cÇu chi tiªu ng¾n h¹n cña c¸
nh©n. Kho¶n cho vay ng¾n h¹n chñ yÕu tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng sau:
+ Cho vay mua hµng dù tr÷.
Tõ tríc tíi nay, ng©n hµng thêng cho c¸c h·ng vay ng¾n h¹n bæ xung
t¹m thêi vèn ho¹t ®éng. Trªn thùc tÕ cho tíi sau chiÕn tranh thÕ giíi thø II,
ng©n hµng chñ yÕu tËp trung cÊp tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp díi h×nh thøc
c¸c kho¶n cho vay mang tÝnh tù thanh to¸n (self-liquidating loans). C¸c kho¶n
cho vay nµy chñ yÕu ®îc sö dông ®Ó tµi trî cho viÖc mua hµng dù tr÷ nh
nguyªn liÖu th« ... C¸c kho¶n cho vay nh vËy tËn dông ®îc chu kú tiÒn mÆt
th«ng thêng trong mét h·ng kinh doanh nh sau:
1. TiÒn mÆt ®îc chi dïng mua dù tr÷ nguyªn vËt liÖu vµ b¸n thµnh
phÈm hoÆc thµnh phÈm.
2. Hµng ho¸ ®îc s¶n xuÊt hoÆc d÷ tr÷ ®Ó b¸n.
3. Hµng ®· b¸n(thêng lµ b¸n chÞu).
4. TiÒn mÆt thu vÒ( ngay khi b¸n hµng hoÆc thu tõ c¸c kho¶n b¸n
chÞu) vµ ®îc dïng ®Ó tr¶ c¸c kho¶n vay ng©n hµng.
Trong trêng hîp nµy, kú h¹n cña c¸c kho¶n vay b¾t ®Çu ®îc tÝnh tõ khi h·ng
cÇn vèn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu mua hµng, kÕt thóc(cã thÓ trong vßng tõ 60 ®Õn 90
ngµy) khi h·ng thu ®îc tiÒn b¸n hµng vµ nhËp vµo tµi kho¶n ®Ó tr¶ nî cho Ng©n
hµng.
+ Cho vay vèn lu ®éng.
§©y lµ nh÷ng kho¶n cho vay ng¾n h¹n ®èi c¸c h·ng kinh doanh víi kú h¹n
kÐo dµi tõ vµi ngµy ®Õn 1 n¨m. C¸c kho¶n vay vèn lu ®éng thêng ®îc dïng ®Ó
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
10
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
mua hµng dù tr÷ hoÆc mua nguyªn vËt liÖu. Do ®ã chóng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm gÇn
gièng víi c¸c kho¶n cho vay tù thanh to¸n nh ®· ®Ò cËp ë trªn.
Th«ng thêng c¸c kho¶n vay vèn lu ®éng ®îc sö dông ®Ó ®¸p øng møc
s¶n xuÊt vµ nhu cÇu tÝn dông trong thêi kú cao ®iÓm cña chu kú kinh doanh. VÝ
dô mét h·ng s¶n xuÊt quÇn ¸o dù ®o¸n r»ng nhu cÇu ®èi víi quÇn ¸o häc sinh
vµo mïa thu vµ quÇn ¸o Êm vµo mïa ®«ng lµ rÊt lín. Do vËy h·ng cÇn c¸c
kho¶n tÝn dông ng¾n h¹n vµo cuèi mïa xu©n vµ mïa h¹ ®Ó mua v¶i vµ thuª
thªm c«ng nh©n nh»m t¨ng s¶n lîng ®Ó ®¸p øng hµng ho¸ cho ngêi b¸n lÎ
trong giai ®o¹n tõ th¸ng 8 ®Õn th¸ng 12 . Ng©n hµng cña h·ng lËp ra mét h¹n
møc tÝn dông thêi h¹n tõ 6 ®Õn 9 th¸ng cho phÐp h·ng s¶n xuÊt quÇn ¸o cã thÓ
rót tiÒn trong suÊt giai ®o¹n nµy. Quy m« cña h¹n møc tÝn dông ®îc x¸c ®Þnh
trªn c¬ së dù tÝnh vÒ lîng vèn lín nhÊt mµ h·ng cã thÓ sÏ cÇn t¹i bÊt cø thêi
®iÓm nµo trong suèt thêi h¹n cña hîp ®ång tÝn dông.
Th«ng thêng c¸c kho¶n cho vay vèn lu ®éng ®îc ®¶m b¶o b»ng c¸c
kho¶n ph¶i thu hoÆc thÕ chÊp b»ng hµng tån kho vµ kh¸ch hµng sÏ ph¶i chÞu l·i
suÊt th¶ næi trªn lîng tiÒn thùc tÕ hä ®· sö dông. Kho¶n lÖ phÝ cam kÕt ®îc
tÝnh trªn phÇn tÝn dông thuéc h¹n møc kh«ng sö dông vµ ®«i khi tÝnh trªn toµn
bé gi¸ trÞ cña h¹n møc. Ng©n hµng thêng yªu cÇu kh¸ch hµng ph¶i cã sè d bï
tiÒn göi. Sè d bï tiÒn göi bao gåm lîng tiÒn göi tèi thiÓu b¾t buéc ®îc x¸c
®Þnh trªn c¬ së quy m« h¹n møc tÝn dông vµ mét lîng tiÒn göi b¾t buéc bæ
xung b»ng mét tØ lÖ phÇn tr¨m quy ®Þnh trªn tæng lîng tÝn dông mµ kh¸ch
hµng thùc sö dông.
+ Cho vay ng¾n h¹n c¸c c«ng tr×nh x©y dùng.
Mét h×nh thøc cho vay ng¾n h¹n cã b¶o ®¶m phæ biÕn trong ng©n hµng
th¬ng m¹i lµ cho vay hç trî c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, nhµ ë, c¸c toµ nhµ v¨n
phßng, trung t©m th¬ng mai, c¸c c«ng tr×nh kh¸c. MÆc dï thêi gian x©y dùng
c«ng tr×nh kÐo dµi nhng c¸c kho¶n cho vay l¹i mang tÝnh t¹m thêi. C¸c kho¶n
cho vay nµy cung cÊp vèn cho bªn thi c«ng ®Ó thuª c«ng nh©n, thuª thiÕt bÞ x©y
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
11
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
dùng, mua vËt liÖu x©y dùng vµ gi¶i phãng mÆt b»ng. Khi giai ®o¹n x©y dùng
kÕt thóc, bªn thi c«ng thêng vay thÕ chÊp dµi h¹n tõ c¸c tæ chøc tµi chÝnh
kh¸c, ®Ó lÊy tiÒn thanh to¸n cho c¸c kho¶n vay x©y dùng ng¾n h¹n. Trong thùc
tÕ chØ khi C«ng ty x©y dùng ch¾c ch¾n cã mét cam kÕt cho vay thÕ chÊp ®Ó tiÕp
tôc tµi trî dµi h¹n cho c¸c dù ¸n sau khi kÕt thóc giai ®o¹n x©y dùng th× ng©n
hµng míi thùc hiÖn c¸c kho¶n cho vay x©y dùng ng¾n h¹n. GÇn ®©y mét vµi
ng©n hµng ®· cho vay víi thêi h¹n kh¸ dµi 5 ®Õn 7 n¨m, cung øng vèn cho viÖc
x©y dùng vµ ho¹t ®éng trong giai ®o¹n ®Çu cña c«ng tr×nh.
+ Cho vay kinh doanh chøng kho¸n.
Nh÷ng ngêi kinh doanh chøng kho¸n ChÝnh phñ vµ chøng kho¸n t nh©n
thêng cÇn sù hç trî vèn ng¾n h¹n ®Ó mua chøng kho¸n míi vµ duy tr× danh
môc ®Çu t chøng kho¸n hiÖn cã cho tíi khi c¸c chøng kho¸n nµy ®îc b¸n
hoÆc ®Õn h¹n thanh to¸n. C¸c ng©n hµng lín nhÊt thêng s½n sµng cho vay ®èi
víi ngêi kinh doanh chøng kho¸n v× nh÷ng kho¶n cho vay nµy cã chÊt lîng
cao, thêng ®îc ®¶m b¶o b»ng chøng kho¸n ChÝnh phñ do nhµ kinh doanh
chøng kho¸n n¾m gi÷. H¬n n÷a nhiÒu kho¶n vay kinh doanh chøng kho¸n cã
kú h¹n rÊt ng¾n, chØ lµ vay qua ®ªm hoÆc vµi ngµy. Nhê vËy ng©n hµng cã thÓ
nhanh chãng thu håi vèn hoÆc cho vay c¸c kho¶n míi víi l·i suÊt cao h¬n nÕu
thÞ trêng tÝn dông trë nªn c¨ng th¼ng.
Mét h×nh thøc tÝn dông kh¸c thuéc lo¹i nµy lµ cho vay ®èi víi c¸c tæ chøc
ng©n hµng ®Çu t. Hç trî cho ho¹t ®éng b¶o l·nh ph¸t hµnh tr¸i phiÕu , cæ
phiÕu c«ng ty vµ c¸c giÊy nî cña ChÝnh phñ. ViÖc b¶o l·nh ph¸t hµnh chøng
kho¸n thêng diÔn ra khi ng©n hµng ®Çu t gióp ®ì kh¸ch hµng trong viÖc mua
l¹i c«ng ty kh¸c, gióp ®ì C«ng ty ph¸t hµnh chøng kho¸n lÇn ®Çu, ph¸t hµnh
thªm cæ phiÕu ®Ó t¨ng quy m« vèn kinh doanh hiÖn cã, hoÆc hç trî doanh
nghiÖp thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t míi. Khi ng©n hµng b¸n chøng kho¸n míi
cho c¸c nhµ ®Çu t trªn thÞ trêng vèn th× kho¶n vay cïng víi l·i sÏ ®îc hoµn
tr¶.
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
12
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
+ Cho vay kinh doanh b¸n lÎ.
C¸c ng©n hµng hç trî ngêi tiªu dïng trong viÖc mua tr¶ gãp xe m¸y, ®å
dïng gia ®×nh, néi thÊt vµ c¸c hµng ho¸ l©u bÒn kh¸c b»ng c¸ch tµi trî cho c¸c
kho¶n ph¶i thu mµ ngêi b¸n nh÷ng hµng ho¸ nµy sÏ nhËn ®îc sau khi hä ký
hîp ®ång b¸n tr¶ gãp. Hîp ®ång tr¶ gãp sÏ ®îc ng©n hµng cña ngêi b¸n lÎ
xem xÐt. NÕu ®¸p øng c¸c yªu cÇu tÝn dông, ng©n hµng sÏ mua nh÷ng hîp
®ång nµy víi mét møc l·i suÊt thay ®æi tuú theo chÊt lîng tÝn dông ngêi vay
vèn, chÊt lîng cña vËt thÕ chÊp vµ thêi h¹n cña mçi kho¶n vay.
§èi víi ngêi kinh doanh m« t«, ti vi, ®å néi thÊt vµ c¸c hµng ho¸ l©u bÒn
kh¸c Ng©n hµng cã thÓ tµi trî dù tr÷ tån kho th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh kÕ ho¹ch
s¶n xuÊt. Ng©n hµng sÏ cÊp tÝn dông cho ngêi b¸n lÎ ®Ó hä cã thÓ yªu cÇu
h·ng s¶n xuÊt chuyÓn hµng. Lóc ®Çu hÇu hÕt c¸c kho¶n vay nh vËy cã kú h¹n
90 ngµy vµ sau ®ã nã cã thÓ ®îc t¸i gia h¹n víi thêi gian mét th¸ng hay vµi
th¸ng. §Ó cã ®îc kho¶n tÝn dông nµy ngêi b¸n lÎ ph¶i ký hîp ®ång b¶o ®¶m
an toµn cho phÐp ng©n hµng cã quyÒn së h÷u hµng ho¸ trong trêng hîp hä
kh«ng thÓ thanh to¸n kho¶n vay. Sau ®ã, nhµ s¶n xuÊt sÏ cã thÓ chuyÓn hµng
cho ngêi b¸n lÎ vµ göi ®¬n thanh to¸n cho ng©n hµng. §Þnh kú ng©n hµng sÏ
cö c¸n bé ®Õn kiÓm tra hµng ho¸ trong kho cña ngêi b¸n lÎ ®Ó x¸c ®inh lîng
hµng ®· ®îc b¸n vµ lîng hµng tån kho. Sau khi b¸n ®îc hµng ho¸, ngêi
b¸n lÎ sÏ göi sÐc tíi ng©n hµng ®Ó thanh to¸n dÇn kho¶n nî cho ng©n hµng.
NÕu c¸n bé ng©n hµng x¸c ®Þnh thÊy bÊt kú mét hµng ho¸ nµo ®· ®îc b¸n
mµ ng©n hµng kh«ng nhËn ®îc tiÒn thanh to¸n th× c¸n bé ng©n hµng sÏ yªu
cÇu ngêi b¸n lÎ viÕt ngay sÐc tr¶ tiÒn cho sè hµng ho¸ ®ã. NÕu ngêi b¸n lÎ
kh«ng thanh to¸n ®îc, ng©n hµng cã thÓ buéc thu håi hµng vµ tr¶ mét phÇn
hoÆc toµn bé sè hµng ®ã cho nhµ s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó thu håi sè vèn cho
vay. Hîp ®ång kÕ ho¹ch sµn th¬ng bao gåm mét kho¶n dù phßng tæn thÊt tÝn
dông, tÝch luü c¸c kho¶n l·i thu ®îc khi ngêi vay tr¶ tiÒn.
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
13
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
Quy m« cña quü dù phßng sÏ gi¶m nÕu cã bÊt cø kho¶n vay nµo kh«ng ®îc
hoµn tr¶. Khi dù phßng tæn thÊt tÝn dông ®¹t tíi møc ®Þnh tríc, ngêi b¸n lÎ sÏ
®îc giam trõ mét phÇn sè l·i cña hîp ®ång tr¶ gãp.
+ Cho vay trªn tµi s¶n.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nh÷ng kho¶n cho vay trªn tµi s¶n lµ kho¶n tÝn
dông ®îc ®¶m b¶o b»ng c¸c tµi s¶n ng¾n h¹n cña h·ng ®îc dù tÝnh sÏ
chuyÓn thµnh tiÒn mÆt trong t¬ng lai. Ngµy cµng chiÕm mét tû träng lín trong
tæng cho vay ng¾n h¹n. Tµi s¶n chñ yÕu ®îc dïng ®Ó b¶o ®¶m cho c¸c kho¶n
vay bao gåm c¸c kho¶n ph¶i thu, nguyªn vËt liÖu hoÆc thµnh phÈm tån kho.
Ng©n hµng cho vay theo mét tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh trªn gi¸ trÞ ghi sæ cña tµi
kho¶n ph¶i thu, hoÆc trªn gi¸ trÞ hµng tån kho. VÝ dô ng©n hµng cã thÓ s½n sµng
cho vay mét kho¶n tiÒn b»ng 70% kho¶n ph¶i thu trªn tµi kho¶n thanh to¸n
v·ng lai cña doanh nghiÖp. Mét c¸ch kh¸c ng©n hµng cã thÓ cho vay tíi 40%
gi¸ trÞ hµng tån kho hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp gåm hµng ho¸ ®ang b¸n hoÆc
hµng ho¸ trong kho. Khi thu håi ®îc c¸c kho¶n ph¶i thu hoÆc b¸n ®îc hµng
doanh nghiÖp sÏ chuyÓn mét phÇn tiÒn mÆt thu vÒ tíi ng©n hµng ®Ó tr¶ nî tiÒn
vay.
§èi víi hÇu hÕt nh÷ng kho¶n vay ®îc thÕ chÊp b»ng c¸c kho¶n ph¶i thu
hay hµng tån kho doanh nghiÖp ®i vay vÉn cã quyÒn së h÷u ®èi víi c¸c tµi s¶n
®ã. Tuy nhiªn ®«i khi quyÒn së h÷u còng ®îc chuyÓn sang cho ng©n hµng ®Ó
h¹n chÕ rñi ro khi mét sè kho¶n nî kh«ng ®îc thanh to¸n nh dù tÝnh.
- Cho vay trung h¹n.
Lµ lo¹i cho vay cã thêi h¹n tõ 1 ®Õn 5 n¨m, lo¹i tÝn dông nµy chñ yÕu
®îc sö dông ®Ó ®Çu t mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, c¶i tiÕn hoÆc ®æi míi thiÕt
bÞ, c«ng nghÖ më réng s¶n xuÊt kinh doanh, x©y dùng c¸c dù ¸n míi cã quy
m« nhá vµ cã thêi gian thu håi vèn nhanh.
- Cho vay dµi h¹n.
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
14
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
Lµ lo¹i cho vay cã thêi h¹n tõ 5 n¨m trë lªn, lo¹i cho vay nµy chñ yÕu ®Ó
®¸p øng nhu cÇu dµi h¹n nh: X©y dùng nhµ ë, c¸c thiÕt bÞ ph¬ng tiÖn v©n t¶i
cã quy m« lín, x©y dùng c¸c xÝ nghiÖp míi. Lo¹i cho vay nµy tµi trî cho c¸c
lo¹i:
+ Cho vay kú h¹n mua thiÕt bÞ vµ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c.
+ Cho vay lu«n chuyÓn.
+ Cho vay theo dù ¸n.
+ Cho vay tµi trî ho¹t ®éng mua l¹i c«ng ty.
3.1.2. Theo môc ®Ých sö dông vèn vay.
Ho¹t ®éng cho vay bao gåm: Cho vay tiªu dïng, cho vay s¶n xuÊt vµ lu
th«ng hµng ho¸.
- Cho vay tiªu dïng:
Lµ lo¹i cho ®èi víi c¸c c¸ nh©n ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng mua s¾m
nhµ cöa, xe vµ c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng kh¸c. Ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng
rÊt ph¸t triÓn ë c¸c níc ¢u Mü. Ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng ®· xuÊt hiÖn ë
níc ta nhng ¸p dông cßn rÊt h¹n chÕ bëi møc sèng trung b×nh cña ngêi d©n
cha cao, viÖc thanh to¸n b»ng thÎ ®ang ®îc chó träng nhng cha thùc sù
ph¸t triÓn, hiÓu biÕt cña ngêi d©n vÒ lo¹i h×nh tÝn dông nµy cha nhiÒu.
- Cho vay s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸.
Lµ ho¹t ®éng cho vay ®èi víi c¸c chñ thÓ kinh tÕ ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt vµ
lu th«ng hµng ho¸. Ho¹t ®éng cho vay nµy ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt sím vµ rÊt
ph¸t triÓn trªn thÕ giíi, chiÕm tû träng lín trong ho¹t ®éng tÝn dông cña c¸c
ng©n hµng th¬ng m¹i.
3.1.3. Theo h×nh thøc b¶o ®¶m tiÒn vay.
Trong cho vay, ®Ó gi¶m thiÓu rñi ro, tæn thÊt cã thÓ x¶y ra cho Ng©n hµng
®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn ®óng cam kÕt tho¶ thuËn trong hîp
®ång tÝn dông gi÷a Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, ng©n hµng thêng yªu cÇu c¸c
kho¶n cho vay ph¶i cã b¶o ®¶m. ViÖc b¶o ®¶m ®èi víi kho¶n vay lµ rÊt cÇn thiÕt
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
15
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
bëi mét mÆt víi doanh nghiÖp sÏ ph¶i cã ý thøc h¬n trong kinh doanh vµ tr¶ mãn
nî, mÆt kh¸c ®èi v¬i ng©n hµng viÖc cã b¶o ®¶m ®èi víi c¸c kho¶n vay cña doanh
nghiÖp t¹o nªn t©m lý yªn t©m h¬n vµ gi¶m rñi ro. Cã nhiÒu lo¹i b¶o ®¶m vµ do
®ã còng cã nhiÒu lo¹i cho vay theo h×nh thøc b¶o ®¶m kh¸c nhau nh cho vay
cÇm cè, cho vay thÕ chÊp, cho vay b¶o l·nh....
Theo h×nh thøc nµy ta cã thÓ ph©n lo¹i cho vay thµnh cho vay cã b¶o ®¶m vµ
kh«ng cã b¶o ®¶m.
- Cho vay cã b¶o ®¶m.
Lµ mét lo¹i h×nh tÝn dông ®îc cÊp ph¸t trªn c¬ së cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm
cè hoÆc cã sù b¶o l·nh cña bªn thø 3.
- Cho vay kh«ng cã b¶o ®¶m.
Lµ viÖc cÊp tÝn dông kh«ng cÇn tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc b¶o l·nh mµ
dùa trªn uy tÝn cña chÝnh kh¸ch hµng hay ngêi ta cßn gäi lµ tÝn chÊp. Kh¸ch
hµng ®îc ng©n hµng cho vay theo h×nh thøc nµy thêng lµ nh÷ng kh¸ch hµng
truyÒn thèng cña ng©n hµng cã uy tÝn vµ ®é tin cËy cao.
3.1.4 Theo ph¬ng thøc hoµn tr¶.
Theo ph¬ng thøc nµy ta cã thÓ ph©n lo¹i cho vay thµnh hai lo¹i:
- Cho vay tr¶ gãp: Lµ lo¹i cho vay mµ kh¸ch hµng ph¶i hoµn tr¶ vèn, gèc vµ
l·i theo ®Þnh kú, tr¶ dÇn trong suèt kú h¹n thùc hiÖn hîp ®ång. Kú h¹n hoµn
tr¶ cã thÓ hµng th¸ng, hµng quý , nöa n¨m hoÆc mét n¨m.
-
Cho vay tr¶ mét lÇn: Lµ lo¹i cho vay tr¶ mét lÇn theo kú h¹n ®· tho¶ thuËn.
3.1.5 Theo lo¹i h×nh tiÒn tÖ.
- Cho vay b»ng ngo¹i tÖ.
- Cho vay b»ng néi tÖ.
- Cho vay b»ng vµng.
3.2 Ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh(Leasing).
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
16
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
Cho thuª tµi chÝnh lµ ho¹t ®éng tÝn dông trung vµ dµi h¹n trªn c¬ së hîp
®ång cho thuª tµi s¶n gi÷a bªn cho thuª lµ tæ chøc tÝn dông víi kh¸ch hµng
thuª. Khi kÕt thóc thêi h¹n thuª, kh¸ch hµng mua l¹i hoÆc tiÕp tôc thuª tµi s¶n
®ã theo c¸c ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn trong hîp ®«ng thuª. Trong thêi h¹n cho
thuª c¸c bªn kh«ng ®îc ®¬n ph¬ng tõ bá hîp ®ång. ë ViÖt nam ho¹t ®éng
nµy ®· ph¸t triÓn nhanh chãng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ nã ®· trë thµnh
nguån quan träng ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tiÕp cËn ®îc c«ng nghÖ míi.
3.3 Ho¹t ®éng b¶o l·nh
Theo quy chÕ vÒ b¶o l·nh Ng©n hµng cña Ng©n hµng nhµ níc ViÕt nam
ban hµng ngµy 25/08/2000, b¶o l·nh Ng©n hµng lµ cam kÕt b»ng v¨n b¶n cña tæ
chøc tÝn dông( bªn b¶o l·nh) víi bªn(nhËn ®îc b¶o l·nh) cã quyÒn vÒ viÖc thùc
hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh, hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô ®· cam kÕt víi bªn
nhËn b¶o l·nh. Kh¸ch hµng ph¶i nhËn nî vµ hoµn tr¶ cho tæ chøc tÝn dông sè
tiÒn ®· ®îc tr¶ thay.
3.4 Ho¹t ®éng chiÕt khÊu
ChiÕt khÊu lµ viÖc tæ chøc tÝn dông mua l¹i th¬ng phiÕu , giÊy tê cã gi¸
ng¾n h¹n kh¸c cña ngêi thô hëng tríc khi ®Õn h¹n thanh to¸n.
Trong ho¹t ®éng nµy cã mét ho¹t ®éng ®¸ng chó ý ®ã lµ ho¹t ®éng t¸i
chiÕt khÊu. Ho¹t ®éng t¸i chiÕt khÊu lµ viÖc mua l¹i th¬ng phiÕu, giÊy tê cã gi¸
ng¾n h¹n kh¸c ®· ®îc chiÕt khÊu tríc khi ®Õn h¹n thanh to¸n.
ChiÕt khÊu lµ mét nghiÖp vô ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt sím trªn thÕ giíi. T¹i ViÖt
nam do viÖc kÐm ph¸t triÓn trong viÖc ph¸t hµnh vµ lu th«ng c¸c th¬ng phiÕu
còng nh c¸c giÊy tê cã gi¸ kh¸c, nªn ho¹t ®éng nµy mÆc dï ®· xuÊt hiÖn nhng
cha ph¸t triÓn m¹nh. Ho¹t ®éng chiÕt khÊu t¹i Ng©n hµng th¬ng m¹i chñ yÕu
®îc tiÕn hµnh víi tr¸i phiÕu Chinh phñ hoÆc tr¸i phiÕu , kú phiÕu cña c¸c Ng©n
hµng th¬ng m¹i quèc doanh.
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
17
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
Ho¹t ®éng tÝn dông cã nhiÒu nghiÖp vô nh vËy nhng trong chuyªn ®Ò
nghiªn cøu nµy ta chñ yÕu ®i s©u nghiªn cøu ho¹t ®éng cho vay ng¾n h¹n cña
Ng©n hµng. V× vËy tõ giê trë ®i ta thèng nhÊt mét thuËt ng÷ tÝn dông ng¾n h¹n
lµ ®Ó chØ ho¹t ®éng cho vay ng¾n h¹n.
II. Quy tr×nh ph©n tÝch tÝn dông cña Ng©n hµng.
§Ó chuÈn ho¸ qu¸ tr×nh tiÕp xóc, ph©n tÝch, cho vay vµ thu nî ®èi víi kh¸ch
hµng, c¸c Ng©n hµng thêng ®Æt ra quy tr×nh ph©n tÝch tÝn dông. §ã chÝnh lµ c¸c
bíc(hoÆc néi dung c«ng viÖc) mµ c¸n bé tÝn dông, c¸c phßng ban cã liªn quan
trong Ng©n hµng ph¶i thùc hiÖn khi tµi trî cho kh¸ch hµng.
Bíc1: Ph©n tÝch tríc khi cÊp tÝn dông.
§©y lµ bíc quan träng nhÊt, quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt lîng cña ph©n tÝch tÝn
dông. Néi dung chñ yÕu lµ thu thËp vµ sö lý th«ng tin liªn quan ®Õn kh¸ch hµng
bao gåm n¨ng lùc sö dông vèn vay vµ uy tÝn, kh¶ n¨ng t¹o ra lîi nhuËn vµ
nguån ng©n quü, quyÒn së h÷u c¸c tµi s¶n vµ c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ kh¸c cã liªn
quan ®Õn ngêi vay.
B»ng c¸c ph¬ng ph¸p nh : pháng vÊn trùc tiÕp, mua hoÆc t×m kiÕm th«ng
tin qua c¸c trung gian(qua c¸c c¬ quan qu¶n lý, qua cac b¹n hµng chñ nî kh¸c
cña ngêi vay, qua c¸c trung t©m th«ng tin hoÆc t vÊn), th«ng qua c¸c b¸o c¸o
cña ngêi vay trÝnh cho Ng©n hµng. Ng©n hµng sÏ cã ®îc nh÷ng th«ng tin vÒ
kh¸ch hµng cña m×nh, mét ®iÒu quan träng ®èi víi Ng©n hµng lµ ph¶i xö lý
®îc c¸c th«ng tin ®ã, lµm sao ph¶i x¸c ®Þnh ®îc tÝn trung thùc cña nh÷ng
th«ng tin mµ Ng©n hµng cã ®îc.
Néi dung ph©n tÝch chñ yÕu cña bíc nµy lµ ph¶i tËp trung vµo:
- §¸nh gi¸ tµi s¶n cña kh¸ch hµng, viÖc ®¸nh gi¸ tµi s¶n cña kh¸ch hµng lµ
®iÒu quan träng ®èi víi Ng©n hµng bëi v× tµi s¶n(mét phÇn hoÆc tÊt c¶) cña
kh¸ch hµng lu«n ®îc coi lµ vËt ®¶m b¶o cho kho¶n vay, t¹o kh¶ n¨ng thu
håi nî khi kh¸ch hµng mÊt kh¶ n¨ng sinh lêi. Khi ®¸nh gi¸ tµi s¶n cña kh¸ch
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
18
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
hµng th× Ng©n hµng tËp trung vµo: Ng©n quü, c¸c chøng kho¸n cã gi¸, hµng
tån kho, tµi s¶n cè ®Þnh.
- §¸nh gi¸ c¸c kho¶n nî cña kh¸ch hµng lµ mét c«ng viÖc quan träng mµ
Ng©n hµng cÇn ph¶i lµm bëi v× th«ng qua viÖc ®¸nh gi¸ c¸c kho¶n nî mµ
Ng©n hµng biÕt ®îc t×nh kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, ®ång thêi
Ng©n hµng còng biÕt ®îc vÞ trÝ cña m×nh trong c¸c chñ nî. NÕu Ng©n hµng
giµnh ®îc vÞ trÝ quan träng nhÊt th× nã dÔ dµng thu ®îc nî h¬n lµ c¸c vÞ trÝ
kh¸c.
- Ph©n tÝch luång tiÒn: Th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh hoÆc dù b¸o dßng tiÒn thùc
nhËp quü(gåm: dßng tiÒn nhËp quü tõ ho¹t ®éng kinh doanh, dßng tiÒn nhËp
quü tõ ho¹t ®éng ®Çu t, dßng tiÒn nhËp quü tõ ho¹t ®éng bÊt thêng) vµ
dßng tiÒn thùc xuÊt quü( gåm: dßng tiÒn xuÊt quü thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh
doanh, dßng tiÒn xuÊt quü thùc hiÖn ®Çu t, dßng tiÒn xuÊt quü thùc hiÖn
ho¹t ®éng bÊt thêng) Ng©n hµng cã thÓ biÕt ®îc t×nh tr¹ng ng©n quü cña
kh¸ch hµng trong th¸ng, quý, hay n¨m. Tõ ®ã Ng©n hµng cã thÓ thiÕt lËp kÕ
ho¹ch thu nî, gi¶i ng©n hîp lý, n©ng cao chÊt lîng kho¶n vay.
- Sö dông c¸c tû lÖ nh: Nhãm tû lÖ thanh kho¶n, nhãm tû lÖ sinh lêi ®Ó ®¸nh
gi¸ kh¶ n¨ng cña ngêi vay trong viÖc ®¸p øng tr¸ch nhiÖm tµi chÝnh ng¾n
h¹n vµ kh¶ n¨ng t¹o lîi nhuËn cña ngêi vay.
- C¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ: Cã thÓ thÊy nghÜa vô cña kh¸ch hµng ®èi víi Ng©n
hµng ®Òu x¶y ra trong t¬ng lai v× thÕ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng kinh doanh cña
kh¸ch hµng trong t¬ng lai ®îc Ng©n hµng ®Æc biÖt quan t©m ph©n tÝch.
Thêi h¹n cµng dµi, dù ®o¸n cµng khã chÝnh x¸c, ®ã lµ do t¸c ®éng cña c¸c
®iÒu kiÖn kinh tÕ. Thiªn tai, c¸c thay ®æi bÊt thêng trong ®êi sèng chÝnh trÞ,
khñng ho¶ng kinh tÕ vïng, quèc gia, sù sa sót ®ét ngét cña ngµnh... lµm thay
®æi c¸c tÝnh to¸n ban ®Çu, dÉn ®Õn gi¶m hoÆc mÊt kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch
hµng.
B¬c 2: X©y dùng vµ ký kÕt hîp ®ång tÝn dông.
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
19
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp.
Hîp ®ång tÝn dông lµ v¨n b¶n viÕt ghi l¹i tho¶ thuËn gi÷a ngêi nhËn tµi
trî(kh¸ch hµng) vµ ng©n hµng, víi néi dung chñ yÕu lµ ng©n hµng cam kÕt cÊp
cho kh¸ch hµng mét kho¶n tÝn dông(hoÆc h¹n møc tÝn dông) trong mét kho¶n
thêi gian vµ l·i suÊt nhÊt ®Þnh. Hîp ®ång tÝn dông lµ v¨n b¶n mang tÝnh ph¸p luËt
x¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cña hai bªn trong quan hÖ tÝn dông, ®ång thêi ph¶i
tu©n thñ c¸c ®iÒu kho¶n cña c¸c luËt, c¸c quy ®Þnh. So vËy, c¶ Ng©n hµng vµ
kh¸ch hµng ph¶i c©n nh¾c kü lìng tríc khi ký kÕt hîp ®ång tÝn dông.
Néi dung cña hîp ®ång tÝn dông gåm nh÷ng kho¶n môc chÝnh lµ: Hä tªn, ®Þa
chØ cña kh¸ch hµng; môc ®Ých sö dông vèn; sè lîng tÝn dông; l·i suÊt; phÝ; thêi
h¹n tÝn dông; c¸c lo¹i b¶o ®¶m; kÕ ho¹ch gi¶i ng©n; ®iÒu kiÖn thanh to¸n vµ c¸c
®iÒu kiÖn kh¸c.
Bíc 3: Gi¶i ng©n vµ kiÓm so¸t trong khi cÊp tÝn dông.
Sau khi hîp ®ång tÝn dông ®· ®îc ký kÕt, ng©n hµng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cÊp
tiÒn cho kh¸ch hµng nh tho¶ thuËn. KÌm theo viÖc cÊp tÝn dông, ng©n hµng kiÓm
so¸t kh¸ch hµng sö dông tiÒn vay cã ®óng môc ®Ých, ®óng tiÕn ®é kh«ng? Qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã nh÷ng thay ®æi bÊt lîi g×, cã dÊu hiÖu lõa ®¶o hoÆc
lµm ¨n thua lç hay kh«ng?... Qu¸ tr×nh nµy cho phÐp ng©n hµng thu thËp thªm
th«ng tin vÒ kh¸ch hµng. NÕu c¸c th«ng tin ph¶n ¸nh chiÒu híng tèt cho thÊy
chÊt lîng tÝn dông ®ang ®îc b¶o ®¶m. Ngîc l¹i khi c¸c kho¶n vay bÞ ®e do¹
Ng©n hµng cã c¸c biÖn ph¸p sö lý kÞp thêi. Ng©n hµng ®îc quyÒn thu håi nî
tríc h¹n, ngõng gi¶i ng©n nÕu bªn vay vi ph¹m hîp ®ång tÝn dông. Ng©n hµng
cã thÓ yªu cÇu kh¸ch hµng bæ xung tµi s¶n thÕ chÊp, gi¶m sè tiÒn vay... khi thÊy
cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o an toµn tÝn dông. §©y còng lµ qu¸ tr×nh ng©n hµng thu thËp
thªm c¸c th«ng tin bæ sung cho c¸c th«ng tin ë bíc 1 vµ ra quyÕt ®Þnh cô thÓ
nh»m ng¨n chÆn kÞp thêi c¸c kho¶n tÝn dông xÊu.
Bíc 4: Thu nî hoÆc ®a ra c¸c ph¸n quyÕt tÝn dông míi.
Quan hÖ tÝn dông kÕt thóc khi ng©n hµng thu håi hÕt gèc vµ l·i. Ngoµi nh÷ng
kho¶n tÝn dông ®îc ®¶m b¶o tr¶ ®Çy ®ñ vµ ®óng h¹n cßn cã nh÷ng kho¶n nî qu¸
Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A.
20
- Xem thêm -
.PDF 
112 
364 
70 
