HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
TRẦN QUANG VINH
NĂNG LỰC CẠNH TRANH SẢN PHẨM GỖ MỸ NGHỆ
CỦA MỘT SỐ LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG
VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2017
HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
TRẦN QUANG VINH
NĂNG LỰC CẠNH TRANH SẢN PHẨM GỖ MỸ NGHỆ
CỦA MỘT SỐ LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG
VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG
Chuyên ngành
Mã số
: Kinh tế phát triển
: 62 31 01 05
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. MAI THANH CÚC
PGS.TS. ĐỖ VĂN VIỆN
HÀ NỘI, 2017
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng: đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các
số liệu, hình ảnh và kết quả trong luận án này là trung thực và chưa từng được ai công
bố trong bất kỳ một công trình khoa học nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận án này đã được
cảm ơn. Các thông tin trích dẫn trong luận án đều được chỉ rõ về nguồn gốc.
Hà Nội, ngày 05 tháng 07 năm 2017
Tác giả luận án
Trần Quang Vinh
i
LỜI CẢM ƠN
Luận án này được thực hiện và hoàn thành tại Bộ môn Phát triển nông thôn,
Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, Học viện nông nghiệp Việt Nam. Tôi xin bày tỏ
lòng biết ơn sâu sắc nhất tới PGS.TS. Mai Thanh Cúc và PGS.TS. Đỗ Văn Viện, giảng
viên hướng dẫn khoa học đã tận tình giúp đỡ và định hướng tôi trưởng thành trong công
tác nghiên cứu khoa học và hoàn thiện luận án. Trong suốt quá trình học tập và nghiên
cứu, tôi đã nhận được sự hướng dẫn và giúp đỡ tận tình của các thầy giáo, cô giáo trong
Bộ môn Phát triển nông thôn, Khoa kinh tế và Phát triển nông thôn, sự giúp đỡ của các
thầy, cô trong Ban quản lý đào tạo, Ban giám đốc Học viện. Tôi xin cảm ơn sâu sắc tới
các thầy, cô về sự hỗ trợ quý báu này.
Tôi xin cảm ơn đến lãnh đạo các Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở
Công thương, UBND các huyện Thường Tín (Hà Nội); Ý Yên (Nam Định), thị trấn Từ
Sơn (Bắc Ninh), Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam, Hiệp hội gỗ và lâm sản tại Bắc
Ninh… đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong thời gian đi thực tế tại các địa phương cũng như
cung cấp số liệu nghiên cứu. Tôi xin trân trọng cảm ơn đến Quý Lãnh đạo Chi cục Kiểm
lâm Hà Nội đã tạo điều kiện và nhiệt tình giúp đỡ trong suốt quá trình học tập của tôi.
Cuối cùng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến các đồng nghiệp, bạn bè và gia đình,
đặc biệt là vợ, con tôi luôn động viên, chia sẻ và tạo điều kiện tốt nhất về tinh thần cũng
như vật chất để tôi hoàn thành luận án này.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày 05 tháng 07 năm 2017
Tác giả luận án
Trần Quang Vinh
ii
MỤC LỤC
Lời cam đoan
i
Lời cảm ơn
ii
Mục lục
iii
Danh mục các từ viết tắt
vii
Danh mục bảng
viii
Danh mục biểu đồ
xi
Danh mục sơ đồ
xii
Danh mục hình
xiii
Danh mục hộp
xiv
Trích yếu luận án tiến sĩ
xv
Thesis abstract
xvii
PHẦN 1 MỞ ĐẦU
1
1.1
Tính cấp thiết của đề tài
1
1.2
Mục tiêu nghiên cứu
3
1.3
Đối tượng nghiên cứu
3
1.4
Phạm vi nghiên cứu
3
1.5
Những đóng góp mới của đề tài
4
1.6
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
5
PHẦN 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH
SẢN PHẨM GỖ MỸ NGHỆ CỦA LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG
6
2.1
Cơ sở lý luận
6
2.1.1
Một số khái niệm
6
2.1.2
Vai trò và sự cần thiết của nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ
nghệ của làng nghề truyền thống
2.1.3
23
Nội dung nghiên cứu năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một
số làng nghề truyền thống
2.1.4
2.2
27
Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của
một số làng nghề truyền thống
30
Cơ sở thực tiễn
37
iii
2.2.1
Kinh nghiệm nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của
một số nước trên thế giới
2.2.2
37
Kinh nghiệm nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của
một số làng nghề truyền thống ở Việt Nam
2.2.3
2.3
43
Bài học kinh nghiệm để nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ
nghệ của một số làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng
47
Một số công trình nghiên cứu liên quan
48
PHẦN 3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
51
3.1
Đặc điểm địa bàn nghiên cứu
51
3.1.1
Đặc điểm tự nhiên
51
3.1.2
Đặc điểm kinh tế, xã hội
52
3.1.3
Những lợi thế và hạn chế về điều kiện tự nhiên và kinh tế, xã hội của một
số làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng
53
3.2
Phương pháp tiếp cận và khung phân tích
54
3.2.1
Phương pháp tiếp cận
54
3.2.2.
Khung phân tích
54
3.2.3
Chọn điểm nghiên cứu
55
3.3
Phương pháp thu thập thông tin
56
3.4
Phương pháp xử lý số liệu và phân tích
58
3.4.1
Phương pháp xử lý dữ liệu
58
3.4.2
Các phương pháp phân tích
58
3.5
Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu
61
3.5.1
Chỉ tiêu mô tả đặc điểm của làng nghề
61
3.5.2
Chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ
61
3.5.3
Chỉ tiêu đánh giá yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh sản phẩm
61
PHẦN 4 THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH SẢN PHẨM GỖ MỸ
NGHỆ CỦA MỘT SỐ LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG VÙNG
ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG
63
4.1
Khái quát về một số làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng
63
4.1.1
Lịch sử phát triển làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng
63
4.1.2
Các tổ chức kinh tế làng nghề
64
4.1.3
Công đoạn sản xuất các sản phẩm gỗ mỹ nghệ
69
iv
4.2
Thực trạng năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng nghề
truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng
70
4.2.1
Chất lượng sản phẩm
70
4.2.2
Giá thành và giá bán sản phẩm
75
4.2.3
Thị phần
79
4.3
Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một
số làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng
85
4.3.1
Chính sách, quy hoạch và quản lý các làng nghề
85
4.3.2
Trình độ, năng lực của doanh nghiệp, hộ
92
4.3.3
Mức độ đổi mới của doanh nghiệp, hộ
101
4.3.4
Dịch vụ sau bán hàng của doanh nghiệp, hộ
102
4.3.5
Quảng bá, xúc tiến phát triển thị trường của doanh nghiệp, hộ
106
4.3.6
Nguyên liệu sản xuất
107
4.3.7
Văn hoá kinh doanh của doanh nghiệp, hộ
109
4.3.8
Đánh giá chung năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số
làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng
110
PHẦN 5 GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH SẢN PHẨM
GỖ MỸ NGHỆ CỦA MỘT SỐ LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG
VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG
5.1
Căn cứ đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ
nghệ của một số làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng
5.2
126
126
Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một
số làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng
126
5.2.1
Tăng cường vai trò quản lý Nhà nước, hoàn thiện thể chế chính sách
126
5.2.2
Lập quy hoạch, kế hoạch phát triển các làng nghề gỗ mỹ nghệ vùng đồng
bằng sông Hồng
129
5.2.3
Phát huy vai trò của các hội, hiệp hội
130
5.2.4
Giải pháp về nguồn vốn
131
5.2.5
Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý và nâng cao tay nghề cho người lao
động trong các làng nghề
5.2.6
133
Tăng cường sự giúp đỡ, hỗ trợ để đổi mới công nghệ cho các cơ sở sản
xuất kinh doanh ngành nghề gỗ mỹ nghệ ở vùng đồng bằng sông Hồng
v
136
5.2.7
Giải pháp về mở rộng thị trường, quảng bá thương hiệu
138
5.2.8
Xây dựng cơ chế giá sản phẩm linh hoạt
143
5.2.9
Nâng cao chất lượng dịch vụ và chăm sóc khách hàng
143
5.2.10
Các giải pháp khác
145
PHẦN 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
148
6.1
Kết luận
148
6.2
Kiến nghị
149
Danh mục các công trình đã công bố
151
Tài liệu tham khảo
152
Phụ lục
157
vi
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
Nghĩa tiếng Việt
APO
Tổ chức năng suất châu Á
Asian Productivity Organization
ASEAN
Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á
Association of Southeast Asian Nations
BNN&PTNT
Bộ Nông nghiệp và Phát triên nông thôn
CS
Cộng sự
EU
Liên minh châu Âu
European Union
FOB
Giá xuất khẩu hàng hóa tại cảng nước xuất khẩu
Free On Board
GCI
Năng lực cạnh tranh quốc gia
Global Competitiveness Index
HACCP
Hệ thống phân tích mối nguy hại và kiểm soát điểm tới hạn
HTX
Hợp tác xã
KHCN
Khoa học công nghệ
NK
Nhập khẩu
NLCT
Năng lực cạnh tranh
PCI
Năng lực cạnh tranh tỉnh
Provincial Competitiveness Index
PRA
Đánh giá nhanh có sự tham gia
Participatory Rural Appraisal
PTNT
Phát triển nông thôn
SXKD
Sản xuất kinh doanh
TTCN
Tiểu thủ công nghiệp
UBND
Ủy ban nhân dân
VCCI
Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam
ĐBSH
Đồng bằng sông Hồng
VICRAFTS
Hiệp hội làng nghề Việt Nam
WTO
Tổ chức thương mại thế giới
XK
Xuất khẩu
vii
DANH MỤC BẢNG
STT
2.1
Tên bảng
Trang
Các ưu thế thể hiện năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp so với doanh
nghiệp cùng ngành
18
2.2
Chuỗi giá trị
21
2.3
Thuế xuất khẩu đối với các loại gỗ nguyên liệu
40
3.1
Tổng hợp mẫu khảo sát của nghiên cứu
56
3.2
Số lượng mẫu khảo sát chủ doanh nghiệp, hộ sản xuất kinh doanh
57
3.3
Đặc điểm mẫu khảo sát người tiêu dùng
57
4.1
Các làng nghề làm mộc và mộc mỹ nghệ vùng ĐBSH
64
4.2
Số lượng doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ các làng
nghề truyền thống vùng ĐBSH từ năm 2009-2015
4.3
66
Số lượng hộ sản xuất, kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ các làng nghề truyền
thống vùng ĐBSH từ 2009-2015
68
4.4
Đặc điểm sản phẩm của từng làng nghề truyền thống vùng ĐBSH
70
4.5
Một số sản phẩm gỗ mỹ nghệ làng nghề truyền thống vùng ĐBSH
72
4.6
Thống kê kết quả khảo sát người tiêu dùng tại Hà Nội
73
4.7
Đánh giá của người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm gỗ mỹ nghệ vùng
đồng bằng sông Hồng
4.8
74
So sánh giá thành sản phẩm gỗ mỹ nghệ của vùng ĐBSH với một số
làng nghề trong nước
75
4.9
Giá bán sản phẩm gỗ mỹ nghệ qua 3 năm (2013-2015)
76
4.10
So sánh giá bán sản phẩm gỗ mỹ nghệ của vùng ĐBSH với một số làng
nghề trong nước
77
4.11
Giá bán một số sản phẩm gỗ mỹ nghệ tại thị trường Hà Nội
77
4.12
Giá bán một số sản phẩm gỗ mỹ nghệ tại thị trường Thành phố Hồ Chí Minh
78
4.13
Đánh giá của khách hàng về giá sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng
nghề truyền thống vùng ĐBSH
79
4.14
Thị trường chính sản phẩm của từng làng nghề
80
4.15
Thông tin thị trường và thị phần của vùng, của làng nghề
80
viii
4.16
Thị trường và kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam
năm 2015
82
4.17
Một số chính sách ưu đãi với ngành chế biến gỗ
85
4.18
Tình hình nhà xưởng, thiết bị của các hộ điều tra
93
4.19
Giá trị tài sản cố định bình quân của hộ sản xuất kinh doanh đồ gỗ mỹ
nghệ các làng nghề truyền thống vùng ĐBSH
4.20
Vốn cố định bình quân của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh đồ gỗ mỹ
nghệ các làng nghề truyền thống vùng ĐBSH
4.21
95
Doanh thu doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ các làng
nghề truyền thống vùng ĐBSH
4.23
94
Một số khó khăn của doanh nghiệp và hộ sản xuất khi vay vốn sản xuất
hàng gỗ mỹ nghệ tại các tổ chức tín dụng
4.22
94
95
Doanh thu hộ sản xuất, kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ các làng nghề truyền
thống vùng ĐBSH
96
4.24
Đặc điểm cơ bản chung các hộ sản xuất vùng đồng bằng sông Hồng
97
4.25
Quy mô lao động của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ
các làng nghề truyền thống vùng ĐBSH
4.26
99
Quy mô lao động của hộ sản xuất kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ các làng
nghề truyền thống vùng ĐBSH
99
4.27
Công thợ phân theo tay nghề qua 3 năm (2013-2015)
100
4.28
Công thợ khảm phân theo sản phẩm qua 3 năm (2013-2015)
100
4.29
Giá trị thiết bị bình quân của các hộ sản xuất
101
4.30
Đánh giá của khách hàng về phong cách bán hàng và phương thức thanh
toán của doanh nghiệp, hộ
4.31
103
Đánh giá của khách hàng về dịch vụ sau bán hàng của doanh nghiệp, hộ
sản xuất vùng ĐBSH
4.32
104
Kết quả khảo sát kênh thông tin để người tiêu dùng biết đến sản phẩm gỗ
mỹ nghệ làng nghề truyền thống vùng ĐBSH
107
4.33
Giá một số nguyên liệu gỗ chủ yếu
108
4.34
Giá một số nguyên liệu trai, ốc
108
4.35
Kết quả phân tích nhân tố của nhân tố năng lực cạnh tranh sản phẩm
114
4.36
Ma trận hệ số tương quan
115
ix
4.37
Các thông số thống kê từng biến độc lập
4.38
Tổng hợp kết quả kiểm định giả thuyết H1, H2, H3, H4, H5, H6, H7, H8, H9 119
4.39
Ma trận hình ảnh cạnh tranh của sản phẩm gỗ mỹ nghệ vùng đồng bằng
sông Hồng so với các nước trong khu vực
4.40
116
122
Ma trận SWOT cho năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của vùng
đồng bằng sông Hồng
124
5.1
Danh mục các nhóm chính sách cần hoàn thiện và ban hành
128
5.2
Danh mục các khóa học cần triển khai trước mắt
136
x
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
STT
Tên biểu đồ
Trang
4.1
Số lượng hợp tác xã tại các làng nghề năm 2014
4.2
Doanh thu hàng năm của các doanh nghiệp tại các làng nghề truyền
thống vùng ĐBSH từ 2009-2015
4.3
65
67
Doanh thu hàng năm của các hộ sản xuất tại các làng nghề truyền thống
vùng ĐBSH từ năm 2009 - 2015
68
4.4
Thị trường xuất khẩu của các làng nghề năm 2015
83
4.5
Một số chính sách cần đẩy mạnh trong thời gian tới
87
xi
DANH MỤC SƠ ĐỒ
STT
Tên sơ đồ
Trang
2.1
Sự hình thành làng nghề vùng nông thôn
2.2
Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter
2.3
Mối liên quan giữa năng lực cạnh tranh ngành với năng lực cạnh tranh
9
15
sản phẩm, doanh nghiệp, Tỉnh và Quốc gia
20
3.1
Khung phân tích
55
3.2
Quy trình nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh sản
phẩm gỗ mỹ nghệ của các làng nghề truyền thống vùng ĐBSH
60
4.1
Các công đoạn sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ
69
4.2
Các bước khảm trai
69
4.3
Chuỗi cung ứng đồ gỗ mỹ nghệ vùng đồng bằng sông Hồng
84
4.4
Mối quan hệ của làng nghề gỗ mỹ nghệ với các cơ quan hữu quan
88
4.5
Mô hình nghiên cứu đề xuất
111
5.1
Mô hình tổ chức các hội nghề gỗ mỹ nghệ ở vùng ĐBSH
131
5.2
Kênh phân phối sản phẩm gỗ mỹ nghệ vùng đồng bằng sông Hồng
141
xii
DANH MỤC HÌNH
STT
3.1
Tên hình
Trang
Bản đồ vùng đồng bằng sông Hồng
xiii
51
DANH MỤC HỘP
STT
Tên hộp
Trang
4.1
Đánh giá về giá bán sản phẩm gỗ mỹ nghệ vùng đồng bằng sông Hồng
78
4.2
Lao động tại các làng nghề
98
xiv
TRÍCH YẾU LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Tên tác giả: Trần Quang Vinh
Tên luận án: Năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng nghề truyền
thống vùng đồng bằng sông Hồng.
Chuyên ngành: Kinh tế phát triển
Mã số: 62 31 01 05
Cơ sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Mục tiêu nghiên cứu
* Mục tiêu chung: Đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ
nghệ của một số làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng; Từ đó đề xuất một
số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một
số làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng.
* Mục tiêu cụ thể: i)Hệ thống hóa và làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về năng
lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của làng nghề truyền thống; ii)Đánh giá năng lực
cạnh tranh và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ
nghệ của một số làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng; iii) Đề xuất một số
giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng
nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng trong thời kỳ tới.
Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp tiếp cận: tiếp cận theo vùng, tiếp cận theo ngành hàng.
- Nguồn và phương pháp thu thập dữ liệu:
+ Dữ liệu thứ cấp: Nguồn số liệu này được lấy từ các công trình nghiên cứu đã
được công bố (sách, báo, tạp chí, các website), các văn bản Chính phủ ban hành như:
sắc lệnh, pháp lệnh, nghị định, nghị quyết, Thông tư...; Số liệu về thực trạng sản xuất,
xuất khẩu gỗ mỹ nghệ ở các làng nghề Đồng Kỵ, Vạn Điểm, La Xuyên lấy từ các báo
cáo của các cơ quan chức năng như Ủy ban nhân dân huyện, phòng thống kê, Sở Công
nghiệp, Sở Lao động thương binh xã hội, các Hiệp hội gỗ và lâm sản, tạp chí nghiên
cứu kinh tế.
+ Dữ liệu sơ cấp: Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát các chủ
hộ, doanh nghiệp sản xuất sản phẩm gỗ tại các làng nghề Đồng Kỵ, Vạn Điểm, La
Xuyên; Các cửa hàng kinh doanh tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh; Người tiêu
dùng tại Hà Nội. Tổng mẫu điều tra là 1200 gồm: 650 doanh nghiệp, hộ sản xuất, 100
cửa hàng kinh doanh. 450 người tiêu dùng.
- Phương pháp phân tích: Kết hợp các phương pháp thống kê mô tả, phương
pháp chuyên gia, khảo sát nhanh có sự tham gia (PRA), phương pháp phân tích định
lượng, phương pháp phân tích ma trận SWOT trong quá trình đánh giá thực trạng và các
yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng nghề
xv
truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng.
Kết quả chính và kết luận
* Một số kết quả chính có thể tóm tắt như sau:
i) Năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng nghề truyền thống
vùng đồng bằng sông Hồng là sự vượt trội của sản phẩm gỗ mỹ nghệ vùng đồng bằng
sông Hồng (về các chỉ tiêu) so với các sản phẩm gỗ mỹ nghệ cùng loại do các làng nghề
ở các vùng khác cung cấp trên cùng một thị trường.
ii) Nội dung nghiên cứu năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số
làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng bao gồm: Chất lượng sản phẩm; Giá
thành, giá bán; Thị phần sản phẩm. Kết quả nghiên cứu cho thấy thực trạng sản xuất và
năng lực cạnh tranh của sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng nghề truyền thống vùng
đồng bằng sông Hồng giai đoạn 2011 – 2015 nhìn chung có sự phát triển về sản xuất
được biểu hiện qua các chỉ tiêu như sự phát triển về quy mô và số lượng của doanh
nghiệp, hộ sản xuất, doanh thu, vốn đầu tư... Tuy nhiên, năng lực cạnh tranh của sản
phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng vẫn
còn có những hạn chế so với nhiều làng nghề trong nước và trong khu vực.
iii) Năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng nghề truyền
thống vùng đồng bằng sông Hồng chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố: Chính sách và quy
hoạch; Năng lực, trình độ của doanh nghiệp, hộ; Mức độ đổi mới của doanh nghiệp, hộ;
Dịch vụ sau bán hàng của doanh nghiệp, hộ; Quảng bá, xúc tiến phát triển thị trường
của doanh nghiệp, hộ; Nguyên liệu sản xuất; Văn hoá kinh doanh của doanh nghiệp, hộ.
iv) Luận án đã đề xuất các nhóm giải pháp nhằm nâng cao đến năng lực cạnh
tranh của sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng nghề truyền thống vùng đồng bằng
sông Hồng gồm: (1) Nhóm giải pháp liên quan đến các yếu tố bên ngoài; (2) Nhóm giải
pháp liên quan đến các yếu tố bên trong doanh nghiệp, hộ sản xuất. Thực hiện đồng bộ
các nhóm giải pháp trên sẽ có tác động tích cực việc nâng cao năng lực cạnh tranh của
sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng nghề truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng.
Đây là cơ sở để các nhà hoạch định chính sách, các địa phương tham khảo trong định
hướng chính sách và phát triển sản xuất sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng nghề
truyền thống.
* Kết luận
Luận án đã hệ thống hóa và phát triển cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh sản
phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng nghề truyền thống; phân tích đánh giá thực trạng
năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng nghề truyền thống vùng
đồng bằng sông Hồng, tìm ra nguyên nhân và đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm nâng
cao năng lực cạnh tranh sản phẩm gỗ mỹ nghệ của một số làng nghề truyền thống vùng
đồng bằng sông Hồng trong thời gian tới.
xvi
THESIS ABSTRACT
PhD candidate: Tran Quang Vinh
Thesis title: Competiveness of handicraft joinery products of several traditional
handicraft villages in the Red River Delta Region
Major: Development Economics
Code: 62 31 01 05
Educational organization: Vietnam National University of Agriculture
Research Objectives
* General objectives: Assess the competitiveness situation of handicraft joinery
products of some traditional handicraft villages in the Red River Delta Region;
Whereby, suggest some key measures to enhance the competitiveness of handicraft
joinery products of some traditional handicraft villages in the Red River Delta Region.
* Specific objectives : i) Systemize and clarify the rationale and practice of the
competitiveness of handicraft joinery products of traditional handicraft villages; ii)
Assess the competitiveness and analyse factors influencing the competitiveness of
handicraft joinery products of some traditional handicraft villages of the Red River
Delta Region; iii) Propose some solutions to improve the competitiveness of handicraft
joinery products of some traditional handicraft villages in the Red River Delta Region in
the upcoming period.
Materials and Methods
- Approaching method: approach by regions, approach by research fields,
approach by the commodity lines.
- Sources and data collection methods:
+ Secondary data: This data source is obtained from published research works
(books, newspapers, magazines, web sites), documents issues by the Government such
as Decrees, Ordinances, Resolutions and Circular; Data on the status of the production
system, handicraft joinery exports in Dong Ky, Van Diem and La Xuyen village taken
from the reports of such authorities as the District People's Committee, Statistics Office,
Industry Department, Department of Labour, Invalids and Social Affairs, the
Association of Timber and Forest products, Economic Research Journal
+ Primary method: Primary data was collected through a survey of landowners,
businesses producing joinery products in Dong Ky, Van Diem and La Xuyen village;
The stores in Hanoi and Ho Chi Minh City; Consumers in Hanoi. The total sample is
1200, including 650 enterprises and production households, 100 business stores. 450
consumers
- Analysis methods: Combining the method of descriptive statistics, expertise
method, Participatory Rapid assessment (PRA), quantitative analysis method, SWOT
matrix analysis method in the process of evaluating the situation and factors affecting
the competitiveness of handicraft joinery products of several traditional handicraft
villages in the Red River Delta Region.
xvii
Main findings and conclusions
* Several main results can be summarized as follows
i) The Competitiveness of handicraft joinery products of several handicraft
villages in Red River Delta Region is the superiority of handicraft joinery products in
Red River Delta Region (regarding the criteria) in comparison to handicraft joinery
products of the same kind supplied on the same market by handicraft villages in other
regions.
ii) The content of the research on the competitiveness of handicraft joinery
products of several traditional handicraft villages in Red River Delta Region includes:
Quality of the products, selling price, market share of the products. The research results
demonstrate the production situation and the competitiveness of handicraft joinery
products of several traditional hadicraft villages in Red Reiver Delta Region in the
period of 2011 – 2015. Overall, there has been development in term of production
expressed through such norms as the development of the scale and number of
eneterprises, manufacturing households, revenue, capital investment, etc. However, the
competitiveness of handicraft joinery products of several traditional handicraft villages
in Red River Delta Region still has limitations compared to many other handicraft
villages in the locality and through out the country.
iii) The competitiveness of handicraft joinery products of several handicraft
villages in Red River Delta Region is under the influence of such factors as: Policy and
planning; Capacity, level of enterprises and households; Degree of innovation of
enterprises and households; After-sales services of enterprises and households; Market
development promotion of enterprises and households; Production materials; Business
culture of enterprises and households.
iv) The dissertation has proposed groups of solution to enhance the competitiveness
of handicraft joinery products of several traditional handicraft villages in the Red River
Delta Region, including: (1) The group of solutions related to external factors; (2) Group of
solutions involving internal factors. Synchronously implemention of the solutions will have
a positive impact on improving the competitiveness of handicraft joinery products of
several traditional handicraft villages in the Red River Delta Region. This is the basis for
policy makers, the local reference in the policy orientation and production development of
handicraft joinery products of several traditional handicraft villages.
* Conclusion
The dissertation has systemized and developed a theoretical basis for the
competitiveness of handicraft joinery products of several traditional handicraft villages;
analysis and assessment of the competitiveness situation of handicraft joinery products
of several traditional handicraft villages in the Red River Delta Region, find the cause
and propose solutions mainly to enhance the competitiveness of handicraft joinery
products of several traditional hnadicraft villages in the Red River Delta Region in the
near future.
xviii
- Xem thêm -