Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng ở tỉnh bắc ninh hiện nay ...

Tài liệu Quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng ở tỉnh bắc ninh hiện nay

.PDF
106
414
115

Mô tả:

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ HẠNH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THI ĐUA KHEN THƯỞNG Ở TỈNH BẮC NINH HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ THỊ HẰNG HÀ NỘI – 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này là kết quả của riêng tôi, dưới sự hướng dẫn của TS. Lê Thị Hằng. Luận văn là sản phẩm của quá trình nghiên cứu, tìm tòi, sưu tầm và xử lý của cá nhân. Nội dung luận văn có tham khảo và sử dụng các thông tin, số liệu trích dẫn được đăng tải trên các tác phẩm, tạp chí theo danh mục tài liệu tham khảo. Bắc Ninh, ngày tháng năm 2017 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Hạnh LỜI CẢM ƠN Trước hết tôi xin gửi tới TS. Lê Thị Hằng lời cảm ơn chân thành và lòng biết ơn sâu sắc. Cô đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ đạo tận tình trong quá trình thực hiện luận văn này. Tôi xin gửi lời cảm ơn tới những thầy, cô giáo trực tiếp giảng dạy và các thầy, cô Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia đã chỉ dạy tôi để đạt được kết quả ngày hôm nay. Mặc dù đã rất cố gắng nhưng với thời gian và điều kiện nghiên cứu còn nhiều hạn chế nên luận văn không thể tránh được những thiếu sót. Kính mong nhận được sự tham gia đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo và bạn bè đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Bắc Ninh, ngày tháng năm 2017 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Hạnh MỤC LỤC MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1  Chương 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THI ĐUA KHEN THƯỞNG VÀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THI ĐUA KHEN THƯỞNG 8  1.1. Khái quát chung về thi đua, khen thưởng .................................................. 8  1.1.1. Khái niệm thi đua ....................................................................... 8 1.1.2. Khái niệm khen thưởng............................................................. 12 1.1.3. Mối quan hệ giữa thi đua và khen thưởng ....................................... 18 1.2. Nội dung quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng ................ 20 1.2.1. Ban hành các văn bản pháp luật về thi đua, khen thưởng............... 20 1.2.2. Xây dựng chính sách về thi đua, khen thưởng ................................. 22 1.2.3. Tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn và tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng ............................................ 24 1.2.5. Sơ kết, tổng kết, tặng thưởng các hình thức khen thưởng đánh giá hiệu quả công tác thi đua.................................................................. 26 1.2.6. Hợp tác quốc tế về thi đua, khen thưởng .................................. 28 1.2.7. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử lý vi phạm việc thực hiện các quy định pháp luật về thi đua, khen thưởng ............... 28 1.3. Vai trò của quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng .................. 31  TIỂU KẾT CHƯƠNG 1.................................................................................. 33  Chương 2 . THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THI ĐUA, KHEN THƯỞNG ................................................................................. 34  2.1. Tổng quan về công tác thi đua, khen thưởng ........................................... 34  2.1.1. Sự hình thành công tác thi đua, khen thưởng .................................. 34 2.1.2. Công tác thi đua, khen thưởng qua các thời kỳ ............................... 34 2.2. Thực trạng quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng ở tỉnh Bắc Ninh ................................................................................................................. 39  2.2.1. Thực hiện và xây dựng các văn bản pháp luật về thi đua, khen thưởng .................................................................................................... 39 2.2.2. Trách nhiệm tổ chức, cá nhân, các cấp, ngành; Quy định về thời gian đề nghị khen thưởng trong triển khai tổ chức thực hiện......................... 41 2.2.3. Tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn và tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật về Thi đua, khen thưởng ........................................... 46 2.2.4. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức làm công tác thi đua, khen thưởng ............................................................................................................. 48 2.2.5. Sơ kết, tổng kết, đánh giá hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng ........ 49 2.2.6. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử lý vi phạm pháp luật về thi đua, khen thưởng........................................................................... 53  2.3. Kết quả của phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng tỉnh Bắc Ninh từ năm 2010 - 2015 ......................................................................... 55  2.3.1. Trên lĩnh vực phát triển kinh tế ....................................................... 56  2.3.2. Trên lĩnh vực văn hoá - xã hội ........................................................ 62  2.3.3. Phong trào thi đua trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh................... 66  2.3.4. Phong trào thi đua trong lĩnh vực xây dựng Đảng, Chính quyền, Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể nhân dân ............................................................ 66  2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý nhà nước đối với công tác thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh ......................................................... 69  2.4.1. Ưu điểm ........................................................................................... 69  2.4.2. Những hạn chế, bất cập................................................................... 70  2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế, bất cập ................................................. 74  TIỂU KẾT CHƯƠNG 2.................................................................................. 77  Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THI ĐUA, KHEN THƯỞNG Ở TỈNH BẮC NINH ........................................................................................... 78  3.1. Phương hướng .......................................................................................... 78  3.1.1. Tiếp tục quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước đối với công tác thi đua, khen thưởng cụ thể ........................................................ 78  3.1.2. Quán triệt và triển khai Luật Thi đua, khen thưởng và các văn bản hướng dẫn thi hành luật của Chính phủ ......................................................... 79  3.1.3. Tăng cường quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng theo hướng nâng cao chất lượng hiệu quả để công tác thi đua, khen thưởng thực sự là động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển ................................. 80  3.2. Những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng........................................................................................ 81  3.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền trong thực hiện và xây dựng các văn bản pháp luật về công tác thi đua, khen thưởng ............................................................................................................. 81  3.2.2. Xác định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, các cấp, ngành trong triển khai tổ chức thực hiện công tác thi đua, khen thưởng ........................... 81  3.2.3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức và hành động trong các phong trào thi đua, phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng các điển hình tiên tiến.................................................................................................... 82  3.2.4. Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức làm công tác thi đua, khen thưởng......................................................................... 83  3.2.5. Nâng cao chất lượng công tác sơ kết, tổng kết, đánh giá hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng......................................................................... 85  3.2.6. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết, khiếu nại, tố cáo, xử lý vi phạm pháp luật về công tác thi đua, khen thưởng .............................................................. 86  3.2.7. Cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng......................................... 88  3.2.8. Tiếp tục đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước....................... 89  TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 .................................................................................. 92  KẾT LUẬN ..................................................................................................... 93  DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................ 95  DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU STT Nội dung Trang 1 Sơ đồ 1.1: Hệ thống tổ chức bộ máy quản lý công tác thi đua, khen thưởng các cấp 30 2 Sơ đồ 1.2: Bộ máy quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng ở tỉnh Bắc Ninh 43 3 Sơ đồ 1.3: Quy trình triển khai phong trào thi đua 44 4 Sơ đồ 1.4: Quy trình đề nghị khen thưởng ở tỉnh Bắc Ninh 44 5 Bảng số 2.1: Bảng tổng các danh mục thi đua, hình thức khen thưởng và thẩm quyền quyết định khen thưởng 45 6 Bảng số 2.2: Tổng hợp số lượng bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh 46 7 Bảng số 2.3: Tổng hợp các tập thể, cá nhân được khen thưởng trong phong trào thi đua yêu nước 52 8 Biểu đồ 1.a: Phong trào thi đua trong lĩnh vực Nông nghiệp (năm 2015) 56 9 Biểu đồ 1.c: Phong trào thi đua trong lĩnh vực Thương mai, dịch vụ 59 10 Biểu đồ 2.a: Phong trào thi đua trong lĩnh vực Giáo dục - Đào tạo về đầu tư cơ sở vật chất, trình độ của cán bộ giáo viên (năm 2012 - 2015). 62 11 Biểu đồ 2.c: Phong trào thi đua phát triển nếp sống văn hóa năm 2015 64 12 Biểu đồ 2.e: Phong trào thi đua thực hiện chính sách xã hội, giải quyết việc làm cho lao động 65 13 Bảng số 4.c: Tổng hợp Khen thưởng trong công tác xây dựng chính quyền, giai đoạn 2010 - 2015 69 14 Bảng số 2.4. Các thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực thi đua, khen thưởng tại Bắc Ninh 89 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngay từ khi Nhà nước ra đời Đảng, nhà nước và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất quan tâm đến Thi đua, khen thưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Thi đua là yêu nước, ai yêu nước thì phải thi đua. Và những người thi đua là những người yêu nước nhất” [4, tr.13] và công việc hàng ngày chính là nội dung thiết thực của thi đua. Phong trào thi đua yêu nước do Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi xướng và lãnh đạo từ những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp đã nhanh chóng phát triển thành phong trào sâu rộng và liên tục qua nhiều thập kỉ, trong từng giai đoạn lịch sử của đất nước. “Thi đua, khen thưởng là động lực phát triển và là biện pháp quan trọng để xây dựng con người mới, thi đua yêu nước phải được tiến hành thường xuyên, liên tục hàng ngày”. Công tác thi đua, khen thưởng của Nhà nước dưới sự lãnh đạo của Đảng và hệ thống chính trị các cấp từ trung ương tới cơ sở đã tạo sức mạnh thúc đẩy mọi người, mọi thành phần trong xã hội tích cực lao động, sản xuất, học tập và sáng tạo. Những tư tưởng về đổi mới công tác thi đua, khen thưởng của Đảng thể hiện rõ trong các Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 3/6/1998, Chỉ thị số 39- CT/TW ngày 21/5/2004 của Bộ Chính trị, Kết luận số 83KL/TW của Ban Bí thư ngày 30/8/2010 và gần đây nhất là Chỉ thị số 34CT/TW ngày 7/4/2014, trong đó, Đảng ta khẳng định tiếp tục thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh coi thi đua khen thưởng là động lực phát triển và là biện pháp quan trọng để xây dựng con người mới, thi đua yêu nước phải được tiến hành thường xuyên, liên tục hàng ngày. Tạo sự nhận thức trong các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tầng lớp nhân dân vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Hiện nay, đất nước ta đang trong giai đoạn thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, công tác thi đua luôn là một nhiệm vụ quan trọng, nhằm phát huy 1 nội lực về tinh thần để lôi cuốn, động viên, khuyến khích mọi cá nhân, tổ chức phát huy truyền thống yêu nước, năng động sáng tạo, vươn lên lập thành tích xuất sắc trên mọi lĩnh vực, góp phần thành công trong sự nghiệp đổi mới đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Để thực hiện được nhiệm vụ này, công tác thi đua, khen thưởng càng phải phát huy vai trò và thực hiện theo hướng cạnh tranh lành mạnh, vì vậy nhà nước cần phải quản lý công tác này. Trong những năm gần đây, quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng ở tỉnh Bắc Ninh đã có bước chuyển biến rõ rệt, đồng bộ và nề nếp hơn. Tuy nhiên, phong trào thi đua yêu nước, công tác khen thưởng còn bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém; sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng với các phong trào thi đua “bị buông lỏng” chưa trở thành động lực mạnh mẽ động viên cổ vũ mọi tầng lớp nhân dân, khen thưởng chưa gắn chặt với công tác thi đua, chưa phát huy mạnh mẽ tác dụng khuyến khích động viên thi đua, nhất là trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế. Công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng còn coi nhẹ, giao khoán cho các đoàn thể. Công tác đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng và nhân rộng điển hình tiên tiến còn hạn chế, chậm tiến độ. Công tác tổng kết, bình bầu chưa bán sát vào tiêu chuẩn, còn tình trạng nể nang chạy theo thành tích. Tổ chức bộ máy và cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng còn hạn chế về chuyên môn, không đồng nhất. Để đánh giá đúng thực trạng công tác thi đua, khen thưởng từ đó đưa ra những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng ở tỉnh Bắc Ninh, tác giả chọn vấn đề “Quản lý nhà nước về công tác thi đua khen thưởng ở tỉnh Bắc Ninh hiện nay” làm đề tài luận văn tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Công tác thi đua, khen thưởng ngày càng có vị trí, vai trò quan trọng và được mọi cấp, ngành quan tâm. Đã có rất nhiều đề tài khoa học nghiên 2 cứu về công tác thi đua, khen thưởng ở các lĩnh vực, địa bàn khác nhau được công bố trên sách báo, tạp chí và các báo cáo tổng kết Hội thảo, đề tài khoa học, luận văn,…tiêu biểu như: đề tài “Đổi mới quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng ở địa phương”. Luận văn thạc sĩ quản lý nhà nước của tác giả Dương Thị Thanh, hoàn thành và bảo vệ năm 2007; đề tài “Đổi mới công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực thi đua, khen thưởng ”. Luận văn thạc sĩ quản lý nhà nước của tác giả Nguyễn Thị Thu Sương, hoàn thành và bảo vệ năm 2008; đề tài “Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức ngành thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay”. Đề tài “Tăng cường quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng giai đoạn 2011-2012”. Luận văn thạc sĩ quản lý Hành chính công của tác giả Trần Thị Bằng, hoàn thành và bảo vệ năm 2009. Luận văn đã phân tích thực trạng làm công tác thi đua, khen thưởng ở nước ta thông qua những tiêu chí đánh giá năng lực của cán bộ, công chức làm công tác thi đua khen thưởng để đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức ngành thi đua, khen thưởng. Đề tài “ Tăng cường quản lý nhà nước với hoạt động thi đua, khen thưởng ở nước ta hiện nay” Luận văn thạc sĩ quản lý Hành chính công của tác giả Bùi Hồng Thiết, hoàn thành và bảo vệ năm 2010. Luận văn đã nêu ra những vấn đề về quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng ở nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội như kinh tế, văn hóa, xã hội, qua đó đưa ra một số giải pháp đổi mới công tác này ở nước ta hiện nay. Đề tài “Hoàn thiện tổ chức bộ máy nhà nước về thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay”. Luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công của tác giả Nguyễn Công Hoan, Học viện Hành chính Quốc gia (2013). Luận văn đã đề cập đến tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng và sự cần thiết, khách quan phải hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về 3 thi đua, khen thưởng để đáp ứng tốt hơn yêu cầu thực hiện, chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước đối với công tác này. Luận văn thạc sĩ Luật học của tác giả Nguyễn Hữu Đạt với đề tài “Hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật đối với công tác thi thua, khen thưởng ở Việt Nam hiện nay” bảo vệ năm 2010; đề tài “Tăng cường quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng ở nước ta hiện nay”. Luận văn thạc sĩ quản lý nhà nước của tác giả Lê Xuân Khánh, hoàn thành và bảo vệ năm 2011; đề tài “ Quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng tại Ninh Bình Thực trạng và giải pháp” Luận văn thạc sĩ Quản lý công của tác giả Chu Thị Huyền Chinh, hoàn thành và bảo vệ năm 2014; Đề tài độc lập cấp nhà nước năm 2013 “Cơ sở lý luận và thực tiễn đổi mới công tác thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay”. Mã số 02/2010 của tác giả Trần Thị Hà, Trưởng Ban thi đua, khen thưởng Trung ương đã tập trung nghiên cứu, làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn về thi đua, khen thưởng trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nhằm đổi mới hoạt động thi đua, khen thưởng và quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng. Thông qua đó làm căn cứ để kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật thi đua, khen thưởng. Đề tài khoa học “Đổi mới và nâng cao chất lượng công tác thi đua, khen thưởng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng”. Đề tài cũng khái quát những vấn đề lý luận và cơ sở pháp lý của công tác thi đua, khen thưởng của thành phố Đà nẵng và phân tích thực trạng chất lượng công tác thi đua, khen thưởng để kiến nghị, đề xuất những giải pháp nâng cao hơn nữa chất lượng công tác thi đua, khen thưởng của thành phố. Đề tài khoa học “Đổi mới công tác thi đua khen thưởng” của Tiến sĩ Hà Duy Dĩnh - Chủ tịch Công đoàn Dầu khí Việt Nam: Đề tài đã nêu được tại sao cần đổi mới công tác thi đua, khen thưởng, song các giải pháp đưa ra chỉ mang tính áp dụng ở phạm vi nhỏ đối với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam. 4 Đề tài khoa học “Giải pháp nâng cao chất lượng công tác thi đua khen thưởng trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc” của UBND tỉnh Vĩnh Phúc: Đề tài nhấn mạnh thi đua là một biện pháp hữu hiệu xây dựng con người mới, con người xã hội chủ nghĩa và khen thưởng là biện pháp quản lý nhà nước, quản lý con người. Công tác thi đua, khen thưởng có vị trí, ý nghĩa, vai trò quan trọng, là động lực thúc đẩy hoạt động kinh tế, xã hội phát triển, là biện pháp để người quản lý thực hiện nhiệm vụ trọng tâm, chính trị của cơ quan, đơn vị mình nhằm khuyến khích, động viên mọi người hăng hái lập thành tích trong lao động sản xuất và công tác. Tuy nhiên cũng còn một số hạn chế như chưa đề ra được biện pháp cụ thể về việc khen thưởng cho đối tượng là đồng bào dân tộc miền núi, những người làm trong ngành nghề độc hại, khó khăn… Các bài giảng, tập huấn về thi đua, khen thưởng, Kỷ yếu về Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc và một số địa phương ở thời kỳ đổi mới, các Hội thảo về thi đua, khen thưởng, nhiều bài viết liên quan đến thi đua, khen thưởng trên các trang thông tin điện tử của địa phương, chuyên mục chuyên đề của Ban Thi đua, khen thưởng Trung ương… Các đề tài đã tập trung làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về thi đua, khen thưởng; trên cơ sở đó đề xuất các quan điểm, phương hướng và giải pháp nhằm đổi mới hoạt động thi đua, khen thưởng và quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng. Thực tiễn, cho đến nay chưa có một đề tài nghiên cứu nào về quản lý nhà nước trong công tác thi đua, khen thưởng ở tỉnh Bắc Ninh hiện nay. Những nghiên cứu trên là những nguồn tài liệu vô cùng hữu ích, có giá trị về lý luận, giúp định hướng cho học viên trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành đề tài nghiên cứu này. 5 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn Mục đích: Luận văn hướng tới làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực trạng của QLNN về công tác thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, để đưa ra phương hướng và giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong thời gian tới, nhờ đó góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bắc Ninh. Nhiệm vụ: Thứ nhất, nghiên cứu, phân tích làm rõ những cơ sở lý luận của quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng thông qua việc làm rõ khái niệm, nguyên tắc, nội dung của quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng. Thứ hai, đánh giá thực trạng, phân tích nguyên nhân hạn chế hiệu quả của quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng ở tỉnh Bắc Ninh từ năm 2010 đến 2015. Thứ ba, xác định các phương hướng và đề xuất hệ thống giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng trên ở tỉnh Bắc Ninh trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu hoạt động quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng ở tỉnh Bắc Ninh. Phạm vi nghiên cứu: Về không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu công tác thi đua, khen thưởng ở tỉnh Bắc Ninh. Về thời gian: giới hạn trong giai đoạn từ năm 2010 đến 2015. 6 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối và các quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng. Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu: Phương pháp phân tích, phương pháp tổng hợp khái quát hóa, so sánh, thống kê và phương pháp tổng kết kinh nghiệm. 6. Những đóng góp của luận văn Về mặt lý luận: Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ là những bổ sung quan trọng góp phần làm rõ và củng cố cơ sở lý luận khoa học và nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng tại tỉnh Bắc Ninh. Về mặt thực tiễn: Luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh hay một số địa phương khác có đặc điểm tương tự như tỉnh Bắc Ninh để có thể từng bước nâng cao, hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng. Luận văn có thể làm tài liệu để giúp cơ quan ở địa phương để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng tham khảo. 7. Kết cấu của Luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của Luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chương I: Một số vấn đề lý luận về thi đua, khen thưởng và quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng. Chương II: Thực trạng quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng ở tỉnh Bắc Ninh. Chương III: Phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng ở tỉnh Bắc Ninh. 7 Chương 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THI ĐUA KHEN THƯỞNG VÀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THI ĐUA KHEN THƯỞNG 1.1. Khái quát chung về thi đua, khen thưởng 1.1.1. Khái niệm thi đua Từ lâu, các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác - Lênin đã coi thi đua như là một đặc trưng riêng có trong xã hội chủ nghĩa. C.Mác và Ph.Ăng-ghen cho rằng, trong xã hội tương lai, cạnh tranh sẽ không còn; thay vào đó là sự thi đua lẫn nhau giữa những người lao động trong quá trình sản xuất. Khi Cách mạng Tháng Mười Nga thành công, nhà nước công nông đầu tiên trên thế giới ra đời để lãnh đạo xây dựng xã hội mới, V. I. Lênin đòi hỏi “nhiệm vụ của chúng ta hiện nay, khi chính phủ xã hội chủ nghĩa đang cầm quyền, là tổ chức thi đua”[45, tr.235]. Khi phân tích quá trình hợp tác lao động xã hội, C.Mác đã phát hiện ra đặc điểm tâm lý thi đua của con người trong lao động và giao tiếp. Theo C.Mác, thi đua là một hiện tượng xã hội; thi đua nảy sinh trong quá trình tổ chức và phân công lao động xã hội. Ông viết “… ngay sự tiếp xúc xã hội cũng đẻ ra thi đua, cũng kích thích nguyên khí làm tăng năng suất cá nhân của từng người riêng rẽ… Đó là vì con người ta, do bản tính, nếu không phải là động vật chính trị như Arixtôt nói, thì dầu sao cũng là một động vật xã hội”[19, tr.474]. C.Mác cũng sử dụng khái niệm tinh thần thi đua để nói về tâm lý thi đua giữa những người trong lao động trong quá trình hợp tác. Nghiên cứu quá trình hợp tác giữa con người và con người trong lao động sản xuất, thấy được hiện tượng diễn ra một cách khách quan trong quá trình hợp tác lao động, Mác đã đưa ra khái niệm về thi đua "Thi đua nảy nở trong quá trình hợp tác lao động, trong hoạt động chung và kế hoạch của con người. Sự tiếp xúc xã hội tạo nên thi đua và sự nâng cao theo lối đặc biệt nghị lực sinh động tăng thêm nghị lực cho riêng từng người”[18]. 8 Bàn về ngày thứ bảy lao động cộng sản Lênin đã nói đến thi đua xã hội chủ nghĩa đó là phong trào lao động tự nguyện, góp sức giải quyết khó khăn, xây dựng xã hội mới của quần chúng lao động được giải phóng khỏi ách áp bức bóc lột. Lênin coi đây là một sáng kiến vĩ đại, chính quyền cách mạng cần chăm lo, tổng kết, phổ biến sáng kiến kinh nghiệm. Theo Phêđôxêép nhà khoa học Viện Hàn lâm khoa học Liên Xô trước đây cho rằng "Thi đua là sự đọ sức trong lao động và sáng tạo, mang đặc tính của con người trong xã hội, được sinh ra bởi sự hợp tác lao động và bởi mối quan hệ xã hội của con người trong quá trình sản xuất...", " Thi đua xã hội chủ nghĩa là mối quan hệ xã hội mới có lịch sử. Nó mang tính sáng tạo xã hội của giai cấp công nhân, ...thi đua xã hội chủ nghĩa xuất hiện như là nhiệt tình cách mạng là hành động tự giác của quần chúng lao động - những người đã tổ chức sản xuất xã hội theo kiểu mới trong lao động" [25, tr.60]. Ngay từ khi Nhà nước ta mới ra đời Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chú trọng đến công tác thi đua. Theo chủ tịch Hồ Chí Minh thi đua tồn tại khách quan trong xã hội, người dạy "...Tưởng lầm rằng thi đua là một việc khác với những công việc hàng ngày. Thật ra công việc hàng ngày chính là nền tảng thi đua". Thi đua là một hiện tượng khách quan, là qui luật phát triển tất yếu trong quá trình hợp tác lao động của con người. Ở đâu có hợp tác lao động thì ở đó nảy sinh thi đua. Dưới chế độ xã hội chủ nghĩa, thi đua yêu nước bao giờ cũng là phong trào thi đua tập thể của những công nhân, nông dân, trí thức, những người lao động tự mình làm chủ vận mệnh của mình, không đối kháng về lợi ích cá nhân, tập thể và xã hội; mọi người mang hết nhiệt tình và khả năng của mình ra để xây dựng đất nước. Nguyên tắc quan trọng nhất của thi đua xã hội chủ nghĩa là đoàn kết, hợp tác cùng phát triển, phổ biến sáng kiến, kinh nghiệm; Người tiền tiến 9 thân ái giúp đỡ người chậm tiến để đạt tới sự tiến bộ chung. Hoàn toàn không giống với bí mật thương nghiệp trong cạnh tranh. Thi đua xã hội chủ nghĩa chẳng những nhằm mục tiêu kinh tế mà còn nhằm xây dựng con người mới, rèn luyện nhân cách cao đẹp cho người lao động. Thi đua phải có mục đích, mục tiêu. Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Thi đua ái quốc nhằm 3 mục đích chính: diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm. Tức là làm cho nhân dân no, ấm, biết chữ, làm Tổ quốc độc lập, tự do” [27, tr.658]. Nói như vậy thi đua có ý nghĩa nhân văn, nhân đạo cao cả. Thông qua thi đua để giáo dục động viên mọi người, nâng cao lòng yêu nước, ý thức giác ngộ giai cấp, trách nhiệm công dân và tính cộng đồng xã hội. Công tác thi đua qua những chặng đường lịch sử, đặc biệt thấy rõ vai trò thi đua thời kỳ đổi mới, trong cơ chế thị trường Nhà nước đã có Luật Thi đua, khen thưởng ngày 26/11/2003 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng ngày 16/11/2013 quy định : "Thi đua là hoạt động có tổ chức với sự tham gia tự nguyện của các cá nhân, tập thể nhằm phấn đấu đạt được thành tích tốt nhất trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc". 1.1.1.1.Nguyên tắc thi đua Khoản 1, Điều 6, Luật Thi đua, Khen thưởng quy định: “Nguyên tắc thi đua gồm tự nguyện, tự giác, công khai; đoàn kết, hợp tác và cùng phát triển”. Để đạt được mục tiêu hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị, cơ quan, tổ chức thì các cấp ủy Đảng và chính quyền phải lãnh đạo và tổ chức thực hiện phong trào thi đua một cách thiết thực; triển khai nhiều biện pháp tuyên truyền, vận động, giác ngộ quần chúng cho họ thất rõ vai trò, tác dụng của phong trào thi đua yêu nước đối với mỗi cá nhân, gia đình và xã hội; qua đó nhận thức đúng trách nhiệm của công dân có ý thức tự nguyện, tự giác tham gia. Nguyên tắc tự nguyện, tự giác để thể hiện 10 quyền dân chủ của công dân; thấy rõ trách nhiệm của cơ quan tham mưu cho cấp ủy Đảng, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể nhân dân trong công tác tuyên truyền, vận động quần chúng tham gia các phòng trào thi đua thực hiện nhiệm vụ chính trị. Phòng trào thi đua muốn đạt được kết quả tốt, việc công khai có ý nghĩa quan trọng. Nội dung công khai gồm: công khai mục tiêu, mục đích, vai trò, tác dụng của phong trào thi đua; công khai trong kế hoạch, xây dựng tiêu chí thi đua, tổ chức phát động, ký giao ước thi đua; kiểm tra, đôn đốc, bình xét, suy tôn, biểu dương điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua; công khai trong trao tặng danh hiệu, tiền thưởng, tuyên truyền nhân điển hình tiên tiến và công khai tài chính. Qua việc công khai, thể hiện tính minh bạch, dân chủ trong thi đua, góp phần tạo niềm tin trong mỗi cá nhân tham gia phong trào. Nguyên tắc công khai là cơ sở đảm bảo tính chính xác trong khen thưởng. 1.1.1.2. Hình thức tổ chức phong trào thi đua Thi đua thường xuyên: là hình thức thi đua căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao của cá nhân, tập thể tổ chức phát động, nhằm thực hiện tốt công việc hằng ngày, hằng tháng, hằng quý, hằng năm của cơ quan, tổ chức, đơn vị. Đối tượng thi đua thường xuyên là các cá nhân trong một tập thể, các tập thể trong cùng một cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc giữa các đơn vị có chức năng, nhiệm vụ, tính chất công việc tương đồng nhau. Thi đua theo chuyên đề (hoặc theo đợt): là hình thức thi đua nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ trọng tâm được xác định trong một khoảng thời gian nhất định hoặc tổ chức thi đua để phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ đột xuất, cấp bách của cơ quan, tổ chức, đơn vị. Cơ quan, tổ chức, đơn vị chỉ phát động thi đua theo chuyên đề (hoặc theo đợt) khi đã xác định rõ mục đích, yêu cầu, chỉ tiêu, nội dung, giải pháp và thời gian. 11 1.1.1.3. Danh hiệu thi đua Theo Điều 7, Luật Thi đua, Khen thưởng, danh hiệu thi đua gồm: - Danh hiệu thi đua đối với cá nhân; - Danh hiệu thi đua đối với tập thể; - Danh hiệu thi đua đối với gia đình. Theo khoản 1, Điều 20, Luật Thi đua, khen thưởng quy định, danh hiệu thi đua đối với cá nhân gồm: - “Chiến sỹ thi đua toàn quốc” - “Chiến sỹ thi đua cấp bộ, ngành, tỉnh, đoàn thể trung ương” - “Chiến sỹ thi đua cơ sở” - “Lao động tiên tiến”, “Chiến sỹ tiên tiến” Khoản 2, Điều 20, Luật Thi đua, khen thưởng quy định, danh hiệu thi đua đối với tập thể gồm: - “Cờ thi đua của Chính Phủ” - “Cờ thi đua cấp bộ, ngành, tỉnh, đoàn thể trung ương” - “Tập thể lao động xuất sắc”, “Đơn vị quyết thắng” - “Tập thể lao động tiên tiến”, “Đơn vị tiên tiến” - “Thôn, làng, ấp, bản, tổ dân phố văn hóa” Khoản 3, Điều 20, Luật Thi đua, khen thưởng quy định, danh hiệu thi đua đối với hộ gia đình là “Gia đình văn hóa” Các danh hiệu thi đua được xét tặng hằng năm theo đợt. 1.1.2. Khái niệm khen thưởng Khen thưởng là công việc đã tồn tại khá lâu trong lịch sử xã hội, gắn liền với thưởng phạt của nhà nước thuộc các chế độ xã hội khác nhau. Khen thưởng đã được thực hiện ở nước ta từ các triều đại phong kiến trước đây. Trong sách Đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sĩ Liên đã ghi rõ những hình thức khen thưởng như sau: 12
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan