PHẦN I- ĐẶT VẤN ĐỀ
Ngôn ngữ có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển và quá
trình nhận thức của trẻ. Ngôn ngữ làm cho trẻ trở thành một thành viên của
xã hội loài người. Ngôn ngữ là một công cụ hữu hiệu để trẻ bầy tỏ những
nguyện vọng của mình từ khi còn rất nhỏ để người lớn có thể chăm sóc, điều
khiển, giáo dục trẻ, là một điều kiện quan trọng để trẻ tham gia vào mọi hoạt
động và trong hoạt động hình thành nhân cánh trẻ.
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một nhiệm vụ quan trọng trong công tác
giáo dục toàn diện cho trẻ. Công tác phát triển ngôn ngữ cho trẻ đã được nhà
giáo dục mầm non Liên Xô nổi tiếng: Eiti-Khêva xem là khâu chủ yếu nhất
của việc hoạt động trong trường mầm non, là tiền đề thành công của các
công tác khác. Ng«n ng÷ cña trÎ ph¸t triÓn tèt gãp phÇn quan träng vµo viÖc
h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch cho trÎ. ViÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch
l¹c cho trÎ trong giao tiÕp sÏ gióp trÎ dÔ dµng tiÕp cËn víi c¸c m«n khoa häc
kh¸c nh: M«i trêng xung quanh, lµm quen víi to¸n, ©m nh¹c, t¹o h×nh… mµ
®iÒu t«i muèn nãi ë ®©y ®Æc biÖt lµ th«ng qua bé m«n lµm quen v¨n häc.
Bé m«n lµm quen v¨n häc d¹y trÎ ®äc th¬, kÓ chuyÖn, ®ãng kÞch… t¹o
cho trÎ ®îc ho¹t ®éng nhiÒu. ViÖc ph¸t triÓn vèn tõ luyÖn ph¸t ©m vµ d¹y trÎ
nãi ®óng ng÷ ph¸p kh«ng thÓ t¸ch rêi gi÷a c¸c m«n häc còng nh c¸c ho¹t
®éng cña trÎ. Mçi tõ cung cÊp cho trÎ ph¶i dùa trªn mét biÓu tîng cô thÓ, cã
ý nghÜa g¾n liÒn víi ©m thanh vµ t×nh huèng sö dông chóng. Néi dung vèn
tõ cung cÊp cho trÎ còng nh h×nh thøc ng÷ ph¸p ph¶i phô thuéc vµo kh¶ n¨ng
tiÕp xóc, ho¹t ®éng vµ nhËn thøc cña trÎ.
Ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ lµ mét nhiÖm vô quan träng trong c«ng t¸c
gi¸o dôc toµn diÖn cho trÎ.
HiÖn nay viÖc trÎ em cña chóng ta nãi trèng kh«ng, nãi ngäng, nãi
kh«ng ®ñ c©u, trän nghÜa chiÕm mét sè lîng kh«ng nhá vµ rÊt khã cho viÖc
tiÕp cËn víi t¸c phÈm v¨n häc bëi v× trÎ mét phÇn nghÌo nµn vÒ vèn tõ, mét
phÇn trÎ kh«ng biÕt diÔn ®¹t sao cho m¹ch l¹c. V× vËy, t«i chän ®Ò tµi “Ph¸t
triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c cho trÎ th«ng qua bé m«n lµm quen v¨n häc”.
Ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c cho trÎ lµ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng nghe, hiÓu
ng«n ng÷, kh¶ n¨ng tr×nh bµy cã logic, cã tr×nh tù, chÝnh x¸c vµ cã h×nh ¶nh,
cã mét néi dung nhÊt ®Þnh.
PHẦN II- GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1.ThuËn lîi:
- Chúng tôi luôn đîc sù quan t©m cña ban gi¸m hiÖu nhµ trêng vµ sù
quan t©m gióp ®ì cña c¸c cÊp l·nh ®¹o ®· t¹o ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt, trêng líp khang trang, s¹ch sÏ, ®å dïng phôc vô cho viÖc häc vµ ch¬i cña trÎ
®Çy ®ñ, ®Ñp m¾t, g©y høng thó cho trÎ khi ®Õn líp. §Æc biÖt lµ sù quan t©m
gióp ®ì cña ban gi¸m hiÖu vÒ chuyªn m«n x©y dùng ph¬ng ph¸p ®æi míi
h×nh thøc tæ chøc ho¹t ®éng gi¸o dôc mÇm non, t¹o mäi ®iÒu kiÖn gióp t«i
thùc hiÖn tèt ch¬ng tr×nh ®æi míi.
- Phô huynh quan t©m ®Õn con em m×nh, nhiÖt t×nh ñng hé cïng t«i
trong viÖc d¹y dç c¸c con vµ thêng xuyªn ñng hé nh÷ng nguyªn vËt liÖu ®Ó
lµm ®å dïng d¹y häc vµ vui ch¬i cho c¸c ch¸u.
2.Khã kh¨n.
- Trêng mÇm non cña chóng t«I n»m trªn khu ®«ng d©n c nªn nhu cÇu
guiwr con cña c¸c bËc phô huynh rÊt lín, v× vËy sÜ sè trÎ trong líp kh¸ ®«ng.
- C¸c ch¸u trong líp cßn nãi ngäng nhiÒu, mét sè ch¸u cha m¹nh d¹n
giao tiÕp.
- Mét sè phô huynh cßn cha quan t©m ®Õn con, Ýt cã thêi gian trß
chuyÖn víi con vµ nghe c¸c con nãi.
Víi nh÷ng khã kh¨n nh vËy t«i ph¶i dÇn dÇn kh¾c phôc, söa ®æi vµ híng dÉn trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷ mét c¸ch ®óng ®¾n nhÊt qua giao tiÕp vµ tËp
cho trÎ lµm quen v¨n häc.
3. HÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p
3.1/ Yªu cÇu ®èi víi gi¸o viªn:
Gi¸o viªn ph¶i nghiªn cøu, t×m hiÓu dÓ n¾m râ ®Æc ®iÓm, kh¶ n¨ng cña
trÎ, tõ ®ã cã nh÷ng gi¶I ph¸p cô thÎ.
- Muèn lµm ®îc ®iÒu ®ã, tríc tiªn t«i ph¶i x¸c ®Þnh néi dung cÇn nãi
gióp cho lêi nãi cña trÎ cã néi dung th«ng b¸o ng¾n gän, râ rµng. X¸c ®Þnh
sù viÖc chÝnh trong nhiÒu sù viÖc, x¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm næi bËt, c¬ b¶n trong
nhiÒu ®Æc ®iÓm cña con vËt, cña c©y, cña bøc tranh, néi dung chÝnh trong
ph¸t triÓn v¨n häc.
VÝ dô: §å vËt: T¶ h×nh d¸ng bªn ngoµi, c«ng dông, c¸ch sö dông.
Con vËt: H×nh d¸ng, hµnh ®éng, thøc ¨n, n¬I sèng.
C©y: H×nh d¸ng bªn ngoµi, sù thay ®æi theo mïa.
- S¾p xÕp néi dung ®· lùa chän gióp cho lêi nãi cña trÎ ®îc ®Çy ®ñ,
hîp lý, cã logic.
- TrÎ mÉu gi¸o cha cã kh¶ n¨ng lùa chän néi dung diÔn ®¹t, v× vËy cÇn
ph¶i híng dÉn ®Ó gióp trÎ, sau khi ®· lùa chän néi dung trÎ cÇn lùa chän tõ
®Ó diÔn t¶ chÝnh x¸c néi dung m×nh cÇn th«ng b¸o chän tõ gióp cho lêi nãi
cña trÎ râ rµng, chÝnh x¸c mang s¾c th¸i biÓu c¶m.
- Sù liªn kÕt c¸c c©u nãi l¹i víi nhau t¹o thµnh chuçi lêi nãi nh»m diÔn
t¶ chän vÑn mét ý, mét néi dung nµo ®ã ®Ó gióp ngêi nghe hiÓu ®îc. §©y lµ
sù s¶n xuÊt toµn bé néi dung th«ng b¸o mét c¸ch cã logic. §Ó diÔn t¶ mét ý,
mét néi dung ng¾n gän nµo ®ã th× viÖc s¾p xÕp cÊu tróc lêi nãi lµ ®¬n gi¶n
®èi víi trÎ, nhng nÕu yªu cÇu trÎ kÓ l¹i chuyÖn hay tù s¸ng t¸c miªu t¶ nh÷ng
hiÖn tîng, sù kiÖn x¶y ra trong ®êi sèng th× trÎ gÆp khã kh¨n cÇn ph¶i luyÖn
tËp dÇn dÇn. Khi trÎ diÔn ®¹t ph¶i ngõng nghØ, ng¾t giäng ®óng, ®Ó giäng nãi
cña trÎ kh«ng ª a, Ëm õ. LuyÖn cho trÎ t¸c phong khi nãi tho¶i m¸i, tù nhiªn
khi nãi nh×n vµo mÆt ngêi nãi.
- TrÎ cha ph©n biÖt ®îc sù kh¸c nhau rÊt tinh tÕ trong c¸ch ph¸t ©m vµ
chØ tiÕp nhËn mét c¸ch chung chung.
- Kh¶ n¨ng chó ý cña trÎ cßn yÕu, kh«ng ®Òu, kh«ng æn ®Þnh v× vËy
nªn trÎ cha chó ý ®Òu ®Õn c¸c thµnh phÇn trong c©u, trong tõ. V× vËy nh÷ng
©m ®iÖu ®îc ®äc lít, nh÷ng tõ kh«ng nhÊn m¹nh trong c©u trÎ dÔ bá qua
kh«ng chó ý.
- TrÝ nhí cña trÎ cßn h¹n chÕ nªn trÎ cha biÕt khèi lîng ¸cc ©m tiÕt
còng nh trËt tù c¸c tõ trong c©u. V× thÕ trÎ bá bít tõ, bít ©m khi nãi kinh
nghiÖm sèng cña trÎ cßn nghÌo nµn, nhËn thøc h¹n chÕ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trÎ
dïng tõ kh«ng chÝnh x¸c, c©u lñng cñng.
- TrÎ ®· sö dông chÝnh x¸c c¸c tõ chØ tÝnh chÊt kh«ng gian nh: CaothÊp, dµi- ng¾n, réng- hÑp. C¸c tõ chØ tèc ®é nh: Nhanh- chËm. Mµu: §ávµng- xanh- tr¾ng- ®en. Ngoµi ra c¸c tõ cã kh¸i niÖm t¬ng ®èi nh: H«m nay,
h«m qua, ngµy mai trÎ dïng cßn cha chÝnh x¸c. Mét sè trÎ cßn biÕt sö dông
c¸c tõ chØ mµu s¾c nh: X¸m, xanh l¸ c©y, tÝm, da cam, xanh da trêi, tuy nhiªn
trÎ sö dông mét sè tõ cßn cha chÝnh x¸c.
VÝ dô: C©y hoa loa kÌn (trÎ nãi lµ c©y hoa loa quÌn).
- TrÎ ®· sö dông c¸c c©u phøc kh¸c nhau
VÝ dô: TÝch chu ®i ch¬i. TÝch chu kh«ng lÊy níc cho bµ (Ch¸u §øc
Dòng)
TrÎ Ýt sö dông c©u côt h¬n. Tuy nhiªn trong mét sè trêng hîp trÎ dïng
tõ trong c©u vÉn cha thËt chÝnh x¸c.
VÝ dô: MÑ ¬i con muèn c¸i dÐp kia
- TrÎ cã kh¶ n¨ng kÓ l¹i truyÖn vµ kÓ chuyÖn cã tr×nh tù logic. ThÕ nhng qua t×m hiÓu qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ th× ®a phÇn trÎ cha cã
kh¶ n¨ng kÓ chuyÖn vµ kÓ chuyÖn cã tr×nh tù logic.
3.2/ C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn:
Tríc t×nh h×nh ®ã, t«i ®· t×m ra mét sè biÖn ph¸p gióp trÎ häc tèt m«n
lµm quen v¨n häc nh t¹o m«i trêng häc tËp, rÌn luyÖn cho trÎ. T«i lu«n tËn
dông diÖn tÝch phßng häc, ®éi h×nh ®Ó t¹o m«i trêng häc tho¶i m¸i cho trÎ.
VÝ dô: Khi thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng lµm quen v¨n häc thÓ lo¹i kÓ
chuyÖn mµ träng t©m lµ d¹y kÓ chuyÖn s¸ng t¹o th× t«i lu«n lu«n tËn dông
kh«ng gian líp häc ®Ó bÇy dông cô kÓ chuyÖn, khung s©n khÊu s¾p ®Æt tranh
vµ c¸c con rèi sao cho trÎ dÔ sö dông , kÝch thÝch trÎ ho¹t ®éng tÝch cùc h¬n.
T«i chó ý ®Õn kh¶ n¨ng ph¸t ©m cña trÎ ®Ó cã sù ®iÒu chØnh vµ söa sai,
rÌn luyÖn cho trÎ.
* B¶n th©n t«i tríc khi tæ chøc ho¹t ®éng còng ph¶i tù luyÖn giäng kÓ,
c¸ch sö dông tranh, s¸ch tranh, rèi, m« h×nh…®Ó trÎ c¶m thô ®îc t¸c phÈm
v¨n häc ®ã mét c¸ch tèt nhÊt.
- T«i vµo bµi d¹y mét c¸ch sinh ®éng ®Ó thu hót sù chó ý cña trÎ.
VÝ dô: Chñ ®iÓm “§éng vËt” t«i kÓ chuyÖn “C¸o thá vµ gµ trèng” t«i
sö dông m« h×nh rèi dÑt ®Ó g©y sù høng thó cho trÎ.
- Víi m« h×nh vµ c¸c lo¹i con rèi t«i sö dông c¸c nguyªn vËt liÖu më
nh: Thanh tre, ly nhùa, hép s÷a, lâi giÊy vÖ sinh ®Ó lµm thµnh nh÷ng con rèi
xinh x¾n.
- §Ó lµm trang phôc cho trÎ t«i dïng v¶i vôn, giÊy, l¸ c©y ®Ó t¹o nhiÒu
kiÓu trang phôc l¹ m¾t.
- Ngoµi ra, theo ph¬ng ph¸p d¹y tÝch hîp c¸c bé m«n lµm quen v¨n
häc cã thÓ lång ghÐp, kÕt hîp víi tÊt c¶ c¸c bé m«n kh¸c vµ gióp cho c¸c bé
m«n kh¸c trë nªn sinh ®éng h¬n.
VÝ dô: M«n ©m nh¹c:
§Ò tµi: C©u chuyÖn: “C©y t¸o thÇn” cã thÓ cho trÎ h¸t vËn ®éng bµi
“gieo h¹t”
M«n m«i trêng xung quanh:
§Ò tµi: §éng vËt nu«i trong gia ®×nh c©u chuyÖn “ gµ trèng, mÌo con
vµ cón con” trÎ biÕt ®Æc ®iÓm, n¬i sèng cña mét sè con vËt nu«i trong gia
®×nh. Kh«ng nh÷ng thÕ t«i cßn «n luyÖn cho trÎ ë mäi lóc, mäi n¬i còng lµ
mét biÖn ph¸p gióp æn ®Þnh trÎ.
- Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng tæ chøc lÔ héi t«i tæ chøc ho¹t ®éng kÓ
chuyÖn, ®ãng kÞch theo mét ch¬ng tr×nh biÓu diÔn v¨n nghÖ mµ trÎ ®îc tham
gia nh»m gióp trÎ høng thó bé m«n lµm quen v¨n häc, kÕt hîp víi c«ng t¸c
tuyªn truyÒn phô huynh.
- §Ó viÖc rÌn trÎ cã kÕt qu¶ cao t«i ®· luyÖn cho trÎ nh÷ng kü n¨ng tr¶
lêi tõ dÔ ®Õn khã, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p vµ thay ®æi c¸c mÉu c©u kh¸c
nhau tuú theo løa tuæi, ®Ó cñng cè kü n¨ng nãi ®óng ng÷ ph¸p, ph¸t triÓn trÝ
tëng, s¸ng t¹o cña trÎ.
Dùa vµo tõng chñ ®Ò t«i triÓn khai kÕ ho¹ch lµm ®å dïng ®å ch¬i mét
c¸ch cô thÓ mçi chñ ®Ò ®Òu cã mét bé ®å dïng ®å ch¬i phôc vô cho qu¸ tr×nh
gi¶ng d¹y vµ vui ch¬i cña trÎ. Nh÷ng ®å dïng ®ã t«i vµ trÎ cïng lµm. Khi kÓ
chuyÖn t«i thêng sö dông nh÷ng lo¹i s¸ch tranh truyÖn ®ã ®Ó g©y høng thó
cho trÎ.
* §Ó gióp trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c qua bé m«n lµm quen v¨n
häc t«i cho trÎ kÓ l¹i chuyÖn. D¹y trÎ kÓ chuyÖn gióp trÎ t¸i hiÖn l¹i mét c¸ch
m¹ch l¹c, diÔn c¶m t¸c phÈm v¨n häc mµ trÎ ®· ®îc nghe. TrÎ sö dông néi
dung, h×nh thøc ng«n ng÷ ®· cã s½n cña t¸c gi¶ vµ cña gi¸o viªn trÎ ph¶i kÓ
b»ng ng«n ng÷ cña chÝnh m×nh, truyÒn ®¹t néi dung c©u chuyÖn mét c¸ch
tho¶i m¸i mµ ph¶i ®¶m b¶o néi dung cèt chuyÖn.
- KÓ néi dung chÝnh cña c©u chuyÖn, kh«ng yªu cÇu trÎ kÓ chi tiÕt toµn
bé néi dung t¸c phÈm. Lêi kÓ ph¶i cã cÊu tróc ng÷ ph¸p. KhuyÕn khÝch trÎ
dïng ng«n ng÷ cña chÝnh m×nh kÓ l¹i, giäng kÓ diÔn c¶m to, râ kh«ng ª a Êp
óng, cè g¾ng thÓ hiÖn ®óng ng«n ng÷ ®èi tho¹i hay ®éc tho¹i.
- ChuÈn bÞ: TiÕn hµnh tríc giê häc kÓ chuyÖn cho trÎ nghe tríc khi kÓ
c« giao nhiÖmvô ghi nhí vµ kÓ l¹i.
- TiÕn hµnh: §µm tho¹i víi trÎ vÒ néi dung c©u chuyÖn. §µm tho¹i
nh»m môc ®Ých gióp trÎ nhí l¹i néi dung c©u chuyÖn, gióp trÎ x©y dùng dµn
ý c©u chuyÖn kÓ, lùa chän h×nh thøc ng«n ng÷ (c¸ch dïng tõ ®Æt c©u)
- Yªu cÇu víi c©u hái: §Æt c©u hái vÒ tªn nh©n vËt, hµnh ®éng chÝnh,
lêi nãi, thêi gian, kh«ng gian, c¸ tÝnh nh©n vËt, kh«ng nªn ®Æt qu¸ nhiÒu c©u
hái chi tiÕt vôn vÆt. C©u hái ph¶i phï hîp víi trÎ c¶ vÒ h×nh thøc ng÷ ph¸p vµ
nhËn thøc. Khi ®µm tho¹i c« cÇn lu ý, giíi thiÖu cho trÎ biÕt thªm c¸c tõ
®ång nghÜa, nh÷ng côm tõ thay thÕ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ lùa chän tõ ®Ó kÓ.
- T«i dïng ng«n ng÷ ng¾n gän, dÔ hiÓu, phï hîp. T«i ®Æc biÖt lu ý khi
trÎ kÓ chuyÖn, trÎ ph¶i quay mÆt xuèng c¸c b¹n, kÓ víi tèc ®é võa ph¶i giäng
râ rµng, t thÕ tù nhiªn. trong qu¸ tr×nh kÓ trÎ ®øng sai t thÕ, ph¸t ©m sai c«
nªn cho trÎ kÓ xong míi söa cho trÎ.
- Khi gäi trÎ lªn trÎ kh«ng kÓ, c« nªn ®Æt c©u hái gîi ý ®Ó trÎ tr¶ lêi
gióp trÎ m¹nh d¹n, cã thãi quen giao tiÕp. NÕu trÎ quªn c« cã thÓ nh¾c hoÆc
®Æt c©u hái cho trÎ nhí.
- Sau khi trÎ kÓ xong c« nªn nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chuyÖn kÓ cña trÎ,
kh«ng nªn ®Ó ®Õn cuèi giê trÎ sÏ quªn mÊt nh÷ng u, nhîc ®iÓm cña m×nh hay
cña b¹n. C« cÇn nhËn xÐt ®óng, chÝnh x¸c ®Ó cã t¸c dông khuyÕn khÝch ®éng
viªn trÎ, nhËn xÐt c¶ vÒ néi dung, ng«n ng÷, t¸c phong.
* Gi¸o viªn cÇn lång ghÐp trÎ kÓ chuyÖn s¸ng t¹o vµo trong c¸c tiÕt
v¨n häc hay c¸c ho¹t ®éng chiÒu. KÓ chuyÖn s¸ng t¹o kh«ng nh÷ng gióp ph¸t
triÓn m¹n t duy s¸ng t¹o cña trÎ mµ cßn lµ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn rÊt tèt ng«n
ng÷ m¹ch l¹c cho trÎ. Mçi mét c©u chuyÖn yªu cÇu trÎ kÓ s¸ng t¹o, gi¸o
viªn kh«ng nªn dïng nhiÒu tranh, chØ 3 ®Õn 4 tranh ®Ó ®¶m b¶o cho trÎ cã
thÓ t duy ®îc tèt, ®Ó trÎ cã thÓ dÔ dµng ch¾p ghÐp logic c¸c tranh vµ kÓ
chuyÖn sao cho cã néi dung phï hîp víi néi dung tranh. Víi nh÷ng tranh ®ã,
c« l¹i cho trÎ kh¸c lªn kÓ theo c¸ch riªng cña trÎ, kh«ng gièng víi b¹n.Cuèi
cïng c« nªu nhËn xÐt c¸c c¸ch kÓ chuyÖn theo c¸ch s¾p xÕp tranh cña trÎ.
Cuèi cïng c« chän c¸ch s¾p xÕp tranh vµ kÓ chuyÖn theo c¸ch cña mét trÎ
hoÆc theo c¸ch mµ c« vµ trÎ ®· chän ®Ó kh¾c s©u cho trÎ néi dung c©u
chuyÖn.
* ë c¸c ho¹t ®éng kh¸c t«i d¹y trÎ kÓ l¹i sù vËt, hiÖn tîng trÎ quan s¸t
®îc.
+ Ho¹t ®éng ngoµi trêi:
D¹y trÎ kÓ vÒ nh÷ng hiÖn tîng, sù kiÖn trong cuéc sèng hµng ngµy,
nh÷ng ®iÒu mµ trÎ ®· biÕt, tëng tîng… trÎ ph¶i tù chän néi dung, h×nh thøc
ng«n ng÷ s¾p xÕp chóng theo mét trËt tù nhÊt ®Þnh.
T«i chñ yÕu tËp cho trÎ kÓ theo 2 d¹ng: KÓ chuyÖn miªu t¶, kÓ chuyÖn
theo chñ ®Ò.
. KÓ chuyÖn miªu t¶: T«i d¹y trÎ nªu tªn, ®Æc ®iÓm theo thø tù kh¶o
s¸t, tÝnh liªn hÖ, kÕt thóc nªu ý nghÜ hoÆc hµnh ®éng.
VÝ dô: Miªu t¶ hiÖn tîng thêi tiÕt: Trêi ©m u, m©y ®en giã thæi m¹nh,
trêi s¾p ma.
. KÓ chuyÖn theo chñ ®Ò: T«i chñ yÕu rÌn cho trÎ truyÒn ®¹t l¹i nh÷ng
sù kiÖn x¶y ra trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh cña nh©n vËt ®ã.
VÝ dô: TruyÖn: “Dª con nhanh trÝ” Con c¸o gi¶ lµm dª mÑ lóc dª mÑ
®i v¾ng, nã gi¶ giäng dª mÑ, nã nhóng ch©n vµo bét cho ch©n tr¾ng gièng dª
mÑ. Nhng c¸o vÉn bÞ dª con ph¸t hiÖn ra vµ ®uæi c¸o ®i.
+Ho¹t ®éng gãc: Kh«ng nh÷ng ph¸t hiÖn ë trÎ ng«n ng÷ ®éc tho¹i,
nªn cho trÎ nãi ®óng ng÷ ph¸p, t thÕ t¸c phong khi nãi mµ cßn gãp phÇn ph¸t
triÓn tèt c¸c c¬ quan c¶m gi¸c cña trÎ. Bëi v× trÎ cã quan s¸t tèt míi kÓ miªu
t¶ ®îc chÝnh x¸c
Khi trÎ kÓ t«i thêng nh¾c trÎ: TrÎ ph¶i ®øng quay mÆt vÒ phÝa c¸c b¹n.
Giäng kÓ râ rµng, tèc ®é hîp lý, t thÕ tù nhiªn tho¶i m¸i. Khi trÎ kÓ t¸c
phong kh«ng ®óng, trÎ kÓ sai, ph¸t ©m ngäng, c« nªn ®Ó trÎ kÓ xong råi míi
söa, nhËn xÐt nhng kh«ng nªn dõng l¹i qu¸ l©u. NÕu trÎ quªn hoÆc kh«ng
nãi, c« ®Æt c©u hái gîi ý gióp trÎ. Sau khi trÎ kÓ, c« nhËn xÐt, ®¸nh gi¸
chuyÖn cña tõng trÎ kÓ ngay, kh«ng nªn ®Ó ®Õn cuèi giê häc.
§Ó cã kü n¨ng ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c t«i tÝch cùc giao lu víi
phô huynh vµo giê ®ãn tr¶ trÎ. §éng viªn phô huynh dµnh thêi gian kÓ
chuyÖn, ®äc chuyÖn cho ch¸u nghe tríc khi ®i ngñ, l¾ng nghe trß chuyÖn víi
con gióp con ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c. Tõ ®ã nhËn ra sù ph¸t triÓn ng«n
ng÷, t×nh c¶m cña trÎ nh thÕ nµo theo tõng th¸ng. VËn ®éng phô huynh ®ãng
gãp ®å dïng häc tËp phï hîp víi chñ ®Ò.
Trong trêng mÇm non t«i muèn ®Ò cËp tíi viÖc luyÖn cho trÎ ng«n ng÷
m¹ch l¹c thÓ hiÖn qua viÖc thùc hiÖn 2 nhiÖm vô d¹y trÎ ®èi tho¹i gi÷a trß
ch¬i vµ ®éc tho¹i qua bé m«n lµm quen v¨n häc. NhiÖm vô ph¸t triÓn ng«n
ng÷ m¹ch l¹c ®îc thùc hiÖn ë mäi lóc, mäi n¬i trong sinh ho¹t hµng ngµy cña
trÎ.
3.3/ C«ng t¸c phèi hîp víi phô huynh:
- Lªn b¶ng tin vÒ ch¬ng tr×nh d¹y trÎ theo chñ ®Ò vµ thay lÞch hµng
tuÇn ®Ó phô huynh biÕt vµ phèi hîp víi gi¸o viªn rÌn luyÖn thªm cho trÎ.
- VËn ®éng phô huynh hç trî vËt liÖu më: Thïng giÊy, s¸ch b¸o cò,
chai nhùa…
- T«i thêng trao ®æi, ®éng viªn phô huynh cè g¾ng dµnh thêi gain ®Ó
t©m sù víi trÎ vµ l¾ng nghe trÎ nãi. Khi trß chuyÖn víi trÎ ph¶i nãi râ rµng,
m¹ch l¹c, tèc ®é võa ph¶i ®Ó trÎ nghe cho râ.
Cha mÑ, ngêi th©n cè g¾ng ph¸t ©m ®óng, kh«ng ph¸t ©m sai v× trÎ hay
b¾t chíc.
- KhuyÕn khÝch hoÆc tuyªn truuyÒn víi phô huynh cung cÊp kinh
nghiÖm sèng cho trÎ, cÇn tr¸nh kh«ng cho trÎ nghe nh÷ng h×nh th¸i ng«n ng÷
kh«ng chÝnh x¸c.
- Thêng xuyªn trao ®æi víi phô huynh vÒ t×nh h×nh vµ t×m hiÓu c¸c kÕt
qu¶ ®¹t ®îc trªn mçi trÎ, ®Æc biÖt lµ nh÷ng trÎ yÕu trong giao tiÕp ®Ó cã
nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc h¬n rÌn luyÖn thªm cho trÎ.
- Phèi hîp chÆt chÏ víi phô huynh khi cïng tæ choc c¸c ngµy lÔ, ngµy
héi ®Ó ®a c¸c phÇn thi kÓ chuyÖn, ®ãng kÞch vµo c¸c hît ®éng ®Ó trÎ cã c¬
héi thÓ hiÖn, c¬ héi ®îc tr¶I nghiÖm, t¨ng thªm sù tù tin cho trÎ khi giao tiÕp.
PHÇN IV. KÕT THóC VÊN §Ò
1. KÕt qu¶:
Víi sù nç lùc cè g¾ng rÌn trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c th«ng qua
bé m«n lµm quen v¨n häc t«i ®· ®¹t ®îc mét sè kÕt qu¶ nh sau:
§Çu n¨m
Cuèi n¨m
Tæng sè
Tû lÖ%
Tæng sè
Tû lÖ%
KÕt qu¶
Tèt
20
28,5
30
42,9
Kh¸
35
50,0
35
50,0
TB
15
21,5
5
7,1
Víi kÕt qu¶ ®¹t ®îc nh vËy 100% phô huynh ñng hé cho trÎ mang
thªm ®å dïng ®å ch¬i, tranh ¶nh, s¸ch b¸o su tÇm, truyÖn tranh phï hîp víi
chñ ®Ò, gãp phÇn ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c cho trÎ, trÎ høng thó h¬n khi
häc m«n lµm quen v¨n häc.
2. Bµi häc kinh nghiÖm:
Tõ nh÷ng kÕt qu¶ trªn t«i rót ra bµi häc kinh nghiÖm khi d¹y trÎ ph¸t
triÓn ng«n ng÷ m¹ch l¹c th«ng qua bé m«n lµm quen v¨n häc nh sau:
- Gi¸o viªn cÇn n©ng cao tr×nh ®é ng«n ng÷ cña chÝnh b¶n th©n m×nh,
coi ng«n ng÷ lµ mét ph¬ng tiÖn gi¸o dôc chñ ®¹o.
- Gi¸o viªn ph¶i thùc sù yªu quý trÎ.
- Su tÇm tranh ¶nh cã néi dung phï hîp, trao ®æi kiÕn thøc tù häc qua
s¸ch b¸o, qua gi¸o viªn ®ång nghiÖp.
- Phèi hîp víi phô huynh ®Ó ®éng viªn gi¸o dôc trÎ thùc hiÖn yªu cÇu
cÇn ®¹t cña gi¸o viªn.
LuyÖn cho trÎ nãi m¹ch l¹c th«ng qua bé m«n lµm quen v¨n häc lµ sù
tæng hîp néi dung rÌn luyÖn ng«n ng÷. Nãi m¹ch l¹c chøng tá ng«n ng÷ cña
trÎ ®¹t yªu cÇu cao vÒ mÆt biÓu hiÖn ©m thanh, tõ diÔn ®¹t, c©u dóng ng÷
ph¸p còng nh sù m¹nh d¹n tin tëng trong giao tiÕp. §Ò tµi nghiªn cøu nµy sÏ
lµm c¬ së v÷ng ch¾c cho viÖc häc tËp cña trÎ trong nh÷ng n¨m tiÕp theo.
3. §Ò xuÊt khuyÕn nghÞ:
- §èi víi phßng gi¸o dôc:
+ CÇn t¨ng cêng h¬n n÷a c¸c líp tËp huÊn båi dìng chuyªn m«n, tæ
chøc c¸c buæi kiÕn tËp vÒ bé m«n v¨n häc ®Ó gi¸o viªn häc tËp vµ n©ng cao
tr×nh ®é chuyªn m«n.
+Bæ sung c¸c lo¹i s¸ch vÒ bé m«n v¨n häc vµ c¸c bé m«n kh¸c, tranh
¶nh, ®Üa h×nh ®Ó giê d¹y cña gi¸o viªn ®¹t kÕt qu¶ cao.
- §èi víi nhµ trêng:
+ §Çu t mét sè trang thiÕt bÞ, ®å dïng ®å ch¬i phôc vô cho viÖc häc
tËp vµ ho¹t ®éng vui ch¬i cña trÎ.
+ T¨ng cêng tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tËp thÓ trong c¸c ngµy lÔ, héi cã
lång ghÐp c¸c phÇn thi kÓ chuyÖn, ®ãng kÞch cho trÎ.
Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p cña b¶n th©n t«i nh»m ph¸t triÓn ng«n
ng÷ m¹ch l¹c qua bé m«n lµm quen v¨n häc. T«i rÊt mong ®îc sù ñng hé cña
®ång nghiÖp vµ ban gi¸m hiÖu nhµ trêng ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó b¶n s¸ng kiÕn
kinh nghiÖm cña t«i ®îc hoµn thiÖn h¬n.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Xác nhận của thủ trưởng cơ quan
Hà Nội ngày 10 tháng 3 năm 2014
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến
kinh nghiệm của mình viết, không
sao chép nội dung của người khác.
Đoàn Thị Hoàng Yến
- Xem thêm -