Tài liệu Skkn hiệu trưởng với vai trò quản lý chuyên môn thông qua sự phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn.

A. ĐẶT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÝ LUẬN THỰC TIỄN Để xây dựng trường học xứng đáng với tên gọi “Trường THPT Trọng điểm Chất lượng cao” như hiện nay thì theo tôi việc xây dựng các tổ chuyên môn hoạt động đạt hiệu quả cao là vấn đề quan trọng hàng đầu đối với công tác quản lý của Hiệu trưởng. Công tác chuyên môn là hoạt động tiên phong quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường. Bởi vì tổ chuyên môn có hoạt động tốt thì tất yếu dẫn đến chất lượng dạy và học ngày càng được nâng cao. Một nhà trường chỉ có thể thay đổi, phát triển bằng chính nội lực của mình. Hơn hết, đối với trường THPT yếu tố tăng trưởng giáo dục phụ thuộc rất nhiều vào đơn vị tổ. Nhưng trong thực tế có nhiều lý do khách quan và chủ quan mà công tác này phần nào chưa được quan tâm đúng mức. Chính vì vậy, hoạt động của tổ chuyên môn chưa thực sự phát triển huy hết sức mạnh tiềm ẩn của mình, để tạo ra những sản phẩm giáo dục nhiều về quy mô và tốt về chất lượng cho xã hội. Bộ mặt của tổ chuyên môn thể hiện trước hết ở người tổ trưởng. Đó là sự gương mẫu, phong cách lãnh đạo dân chủ, tăng cường đối thoại cùng phân công, cùng tham gia mọi hoạt động của tổ. Tổ chuyên môn có tư duy tốt, biết đổi mới sẽ tạo ra sự phát triển vượt bậc cho tổ chuyên môn. Đã đến lúc thực tế giáo dục trong các nhà trường đòi hỏi phải tìm ra những biện pháp thiết thực nhất, hiệu quả nhất để quản lý, phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn. Điều đó sẽ dẫn đến sự phát huy đúng nghĩa vai trò nòng cốt của tổ chuyên môn trong nhà trường hiện nay. Ở các trường THPT, Hiệu trưởng chính là người trực tiếp tuyển chọn, bổ nhiệm đồng thời cũng chính là người trực tiếp bồi dưỡng, nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn. Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực tiễn trên, từ những yêu cầu bức thiết của năm học này. Và trên hết, bản thân đã và đang là Hiệu trưởng trường THPT Trọng điểm chất lượng cao đầu tiên của tỉnh Đồng Nai. Tôi đã lựa chọn và tiến hành nghiên cứu và thực thi đề tài “Hiệu trưởng với vai trò quản lý chuyên môn thông qua sự phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn”. II. THỰC TRẠNG VỀ CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC NỘI DUNG Lên lớp thẳng Kết quả năm học Kết quả năm học 2010 – 2011 2011 – 2012 1899 1854 So với tỉ lệ chung của tỉnh Hạng nhì toàn tỉnh Lên lớp sau thi lại 4 Học sinh ở lại lớp 7 Tốt nghiệp THPT 651/653 (99.69%) Xếp loại học lực 149 Giỏi 182 Xếp loại học lực 1741 Trung bình – Khá 1672 Xếp loại học lực 20 yếu 4 Đạt giải tỉnh 20 30 Đạt giải quốc gia Đậu ĐH-CĐ 1 522 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CHƯƠNG I MỘT SỐ HẠN CHẾ CỦA TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN – GIẢI PHÁP QUẢN LÝ, PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN Việc dạy và học theo các tổ bộ môn khoa học tự nhiên và xã hội dẫn đến đội ngũ giáo viên trong các trường học nói chung và trường THPT nói riêng, được chia thành các tổ, nhóm chuyên môn. Như vậy, tổ chuyên môn là nơi tập hợp những người có cùng nhiệm vụ, phạm vi chuyên môn, có sự tương đồng nào đó về trình độ đào tạo. Nói cách khác, tổ chuyên môn chính là hạt nhân là tế bào của hoạt động chuyên môn trong nhà trường. Ở đó các thế hệ giáo viên nối tiếp nhau theo thứ bậc chuyên môn, nghiệp vụ. II. NHỮNG BẤT CẬP CHỦ YẾU TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TỔ CHUYÊN MÔN. 1) Nguyên nhân khách quan nổi lên vẫn là cơ chế nhân lực và chương trình, nội dung cần thực hiện không tương thích với nhau. Mặt khác, những điều kiện cung cấp cho nhu cầu con người và hoạt động còn quá nhiều mâu thuẫn. Đặc biệt, công tác quản lý tổ chuyên môn nhiều năm chưa được đề cập đến trong lý luận. 2 Bên cạnh những nguyên nhân khách quan thì nguyên nhân chủ quan vẫn là nguyên nhân chính tạo ra sự bất cập ấy. Một trong những nguyên nhân thuộc nhóm chủ quan là giải pháp quản lý của Hiệu trưởng chưa sâu sát với tổ, và tính độc lập sáng tạo của các tổ trưởng chưa đạt yêu cầu. Đối với trường THPT, theo chức năng, nhiệm vụ có những đặc điểm khác biệt rất xa so với khối Tiểu học, THCS mà biểu hiện là tính độc lập tương đối cao. Hiệu trưởng nhà trường, vì thế mà có vai trò chủ thể quản lý vô cùng quan trọng. Hình ảnh người quản lý như chiếc đầu tàu, nếu hội đủ sức mạnh cần thiết và chạy đúng hướng thì chắc chắn sẽ thành công – mà nổi bật nhất là nội dung quản lý tổ chuyên môn để nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường. 2) Những mặt hạn chế của tổ chuyên môn. Đối với trường THPT, tổ chuyên môn được ví như “người thợ cả” xây dựng “ngôi nhà giáo dục” phát triển bền vững, toàn diện. Do đó, việc phát huy vai trò của “người thợ cả” là vô cùng bức thiết nếu muốn nâng cao chất lượng dạy và học xứng tầm với tên gọi mà trường được vinh dự mang tên. Trong nhà trường phổ thông, đặc biệt là cấp bậc Trung học, tổ chuyên môn có vai trò rất quan trọng, họ là những cán bộ quản lý trực tiếp đối với đội ngũ nhà giáo và mọi hoạt động lớn, nhỏ liên quan đến vấn đề dạy và học của nhà trường. Tuy nhiên, có một thực tế không thể phủ nhận là đội ngũ tổ trưởng chuyên môn hiện nay, phần lớn đang làm công tác quản lý một cách cảm tính, chủ quan. Chưa được đào tạo về kỹ năng quản lý, năng lực quản lý và phương pháp tổ chức tổ chuyên môn. Do chưa được đào tạo bài bản, mà phần lớn tổ trưởng chuyên môn chủ yếu học hỏi kinh nghiệm của người đi trước, thiếu kỹ năng lập kế hoạch, chưa mạnh dạn đề xuất hoạt động riêng của từng tổ chuyên môn dựa vào đặc trưng bộ môn, mà chủ yếu dựa vào kế hoạch chung của nhà trường. Chính sự non kém về kỹ năng quản lý của các tổ trưởng chuyên môn đã và đang làm ảnh hưởng đến sự phát triển và đổi mới chất lượng giáo dục trong các trường THPT hiện nay. Mặt khác, vẫn còn tồn tại đâu đó một số trường sinh hoạt tổ chuyên môn chủ yếu mang tính hình thức, đối phó, chỉ truyền đạt công việc của nhà trường một cách đơn điệu, nhàm chán. Chưa kể trong đội ngũ giáo viên vẫn còn tư tưởng phân biệt môn chính, môn phụ … Thực trạng này cũng ảnh hưởng không nhỏ đến công tác giáo dục toàn diện cho học sinh. Nhìn chung các tổ trưởng chuyên môn có khả năng làm kế hoạch trong hoạt động quản lý tổ chuyên môn nhưng chất lượng còn nhiều bất cập. Qua tìm hiểu thực tế, tôi nhận thấy rằng có nhiều bản kế hoạch trình bày chung chung, dàn trải, thậm chí còn lẫn lộn giữa mục tiêu và biện pháp. Các mục tiêu đưa ra thì chưa cụ thể, biện pháp đưa ra thì ít tính khả thi, gây khó khăn cho việc tổ chức thực hiện cũng như rất khó có thể đo lường, đánh giá mức độ hoàn thành. Ở những 3 trường theo mô hình quản lý, tổ đa môn thì tổ trưởng chuyên môn lại càng lúng túng trong việc cụ thể hóa mục tiêu đến từng nhóm môn. Điểm yếu trong năng lực kiểm tra, đánh giá của các tổ trưởng chuyên môn ở đây chính là kỹ năng xác định tiêu chí khách quan để kiểm tra, đánh giá các hoạt động chuyên môn. Sau những lần kiểm tra hồ sơ cá nhân của tổ trưởng chuyên môn, các thành viên tổ cho thấy, khi kiểm tra hồ sơ giáo án chủ yếu vẫn còn dừng lại ở việc đối chiếu với phân phối chương trình, hình thức … Rõ ràng chưa quan tâm đúng mức đến chất lượng giáo án. Thậm chí những tiết dạy tăng cường, nâng cao cũng chưa có chuyên đề cụ thể, thuộc dạng “cưỡi ngựa xem hoa” dẫn đến chất lượng giữa các lớp bị chênh một cách đáng báo động! Tổ trưởng chuyên môn vẫn chưa quản lý tốt công tác này. Ngoài ra, các kỹ năng cơ bản như: kỹ năng đưa các hoạt động kiểm tra vào kế hoạch, kỹ năng tổ chức đánh giá theo tư tưởng khách quan, khoa học, kỹ năng làm cho việc đánh giá trở thành tự kiểm tra đánh giá của mỗi thành viên, kỹ năng kết hợp các hình thức và phương pháp kiểm tra đánh giá … đều còn rất hạn chế. III. NỘI DUNG VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG ĐỐI VỚI CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN. 1. Thái độ tiếp cận các thành viên trong tổ chuyên môn cần thể hiện tính chân, thiện, mỹ nghĩa là thực sự chân thành, trung thực, cầu thị, không ác ý, bao dung, gương mẫu, ứng xử văn hóa với đồng nghiệp. 2. Học hỏi chữ “NHẪN” trong quản lý. - Nhẫn nại (nên) - Nhẫn nhịn (cần) - Nhẫn tâm (tránh) 3. Đức tính hi sinh lợi ích cá nhân, gương mẫu trong công việc, vững vàng trong chuyên môn, hóm hỉnh, thân thiện trong giao tiếp. 4. Phương châm quản lý trong việc quản lý tổ chuyên môn: Nắm cái không thể buông – cũng như buông cái không cần nắm. 5. Thuần thuận các chức năng quản lý: Kế - Tổ - Đạo – Kiểm 6. Phương pháp tác động đối với đồng nghiệp mắc lỗi phải thực sự cầu thị, bao dung, tâm lý. 7. Thể hiện tánh rèn luyện, kỹ năng quản lý, học hỏi đồng nghiệp về chuyên môn nghiệp vụ, tạo sự đồng thuận cao trong việc giao tiếp và tiếp cận với đồng nghiệp. 4 8. Tăng tần suất giao lưu với đồng nghiệp của trường bạn trong tỉnh, ngoài tỉnh, mạng thông tin và xa lộ thông tin toàn cầu. 9. Nghệ thuật sư phạm của tổ trưởng chuyên môn trong việc đánh giá thi đua cuối kỳ và cuối năm học. Cần tạo bầu không khí lành mạnh, môi trường sư phạm tích cực, thân thiện. Trước khi triển khai hội nghị đánh giá thi đua, tổ trưởng chuyên môn cần hội ý tranh thủ ý kiến của nhóm trưởng tổ bộ môn, của giáo viên nồng cốt có được sự tín nhiệm cao trong tổ về việc đánh giá thi đưa từng thành viên. 10. Thể hiện tính khoa học trong mọi hoạt động quản lý tổ chuyên môn tổ trưởng chuyên môn cần soạn thảo chương trình làm việc, chương trình hội nghị tổ trước khi họp tổ chuyên môn định kỳ tháng, học kỳ, năm học và thông báo cụ thể chi tiết ở bảng thông báo của tổ chuyên môn nhằm tiết kiệm thời gian hội họp. Sau đây là một số biểu mẫu quản lý hành chính tổ trưởng chuyên môn theo chức năng, nhiệm vụ và hoạt động của tổ chuyên môn. Biểu mẫu 1 (Dành tổ trưởng chuyên môn). Hướng dẫn lập kế hoạch nhiệm vụ năm học của tổ trưởng chuyên môn năm học: CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc KẾ HOẠCH NHIỆM VỤ NĂM HỌC TỔ CHUYÊN MÔN: I. CƠ SỞ XÂY DỰNG KẾ HOẠCH + Đặc điểm thuận lợi, khó khăn về đội ngũ cán bộ giáo viên trong tổ. + Đặc điểm tình hình, chất lượng 2 mặt giáo dục của học sinh, điều kiện cơ sở vật chất, Phòng thí nghiệm, đồ dùng dạy học, môi trường tự giáo dục, nề nếp dạy và học của thầy trò. + Chỉ thị nhiệm vụ năm học của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo trường trực thuộc, kế hoạch năm học theo đặc trưng của nhà trường. II. MỤC TIÊU PHẤN ĐẤU THỰC HIỆN NHIỆM VỤ NĂM HỌC 1. Mục tiêu và hoạt động giảng dạy của Giáo viên theo chương trình chuẩn bộ môn do Bộ Giáo dục và đào tạo quy định. 2. Mục tiêu về hoạt động bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh đỗ tốt nghiệp, cao đẳng – đại học. 3. Mục tiêu đổi mới phương pháp giảng dạy, đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá nhằm nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường. 5 4. Mục tiêu về hoạt động tự bồi dưỡng, báo cáo chuyên đề, SKKN, nghiên cứu khoa học, ứng dụng CNTT, hoạt động ngoại khóa, thiết kế và sử dụng ĐDDH. 5. Mục tiêu về các hoạt động đoàn thể, công tác chủ nhiệm lớp. 6. Mục tiêu về đánh giá, xếp loại thi đua theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên. III. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN KẾ HOẠCH + Đảm bảo và duy trì hoạt động tổ nhóm chuyên môn theo quy định, đảm bảo đầy đủ các loại hồ sơ tổ, nhóm và mỗi giáo viên. + Tăng cường quản lý giáo viên trong việc thực hiện chuẩn kiến thức kỹ năng theo phương pháp chính trị của Bộ GD&ĐT, viết báo cáo kinh nghiệm, nghiên cứu khoa học sư phạm, thanh tra chuyên đề, thanh tra toàn diện và tham gia hội giảng giáo viên dạy giỏi cấp trường, cấp tỉnh theo Điều lệ mới (Thông tư 21). + Bám sát chỉ tiêu chất lượng văn hóa, đạo đức theo các tiêu chí chất lượng giáo dục trường chuẩn quốc gia. + Đổi mới phương pháp giảng dạy qua từng tiết dạy: Soạn giáo án, sử dụng ĐDDH tự làm, phương pháp kiểm tra đánh giá, ngân hàng đề kiểm tra và đề thi. + Gắn sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn để học tập kinh nghiệm, khắc sâu bài giảng, chỉnh sửa tài liệu, phương pháp điều khiển bài giảng trên lớp của thầy. + Giáo dục động cơ học tập, kết hợp giáo dục giữa nhà trường – gia đình – xã hội. IV. KIẾN NGHỊ ĐIỀU KIỆN ĐẢM BẢO THỰC HIỆN KẾ HOẠCH + Về tài chính, CSVC, thiết bị dạy học, tài liệu, sách giáo khoa về an ninh trường học, môi trường giáo dục của địa phương, gia đình. V. ĐĂNG KÝ THI ĐUA NĂM HỌC - Danh hiệu thi đua của tổ chuyên môn, tổ công đoàn. - Danh hiệu thi đua cá nhân: LĐTT, CSTĐ cấp cơ sở, CSTĐ cấp tỉnh, ... Ban chuyên môn duyệt kế hoạch Tổ trưởng Biểu mẫu 2: DỰ KIẾN PHÂN CÔNG CHUYÊN MÔN ĐẦU NĂM HỌC: … KỲ HỌC: …. (Đề nghị có sự thống nhất đồng bộ với các tổ viên) STT Họ và tên Phân công Công chuyên môn khác tác Số tiết/tuần Điều chỉnh phân công 6 1 ... Biểu mẫu 3: HƯỚNG DẪN LẬP KẾ HOẠCH NHIỆM VỤ NĂM HỌC CỦA CÁN BỘ GIÁO VIÊN NĂM HỌC ... CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Họ tên giáo viên: Tháng, năm vào ngành Đơn vị công tác: Tổ Trường: Nhiệm vụ được giao: - Giảng dạy môn: - Lớp dạy: - Công tác kiêm nhiệm: I. CƠ SỞ XÂY DỰNG KẾ HOẠCH + Đặc điểm tình hình, chất lượng văn hóa, đạo đức học sinh, điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị đồ dùng dạy học, môi trường giáo dục, nề nếp dạy và học. + Chỉ thị nhiệm vụ năm học của ngành, kế hoạch năm học của nhà trường, của tổ nhóm chuyên môn. II. MỤC TIÊU PHẤN ĐẤU THỰC HIỆN NHIỆM VỤ NĂM HỌC 1. Thực hiện quy chế chuyên môn: Thực hiện chương trình, soạn bài lên lớp, kiểm tra đánh giá, chấm trả bài học sinh, sử dụng ĐDDH, ứng dụng CNTT, đề tài nghiên cứu, báo cáo chuyên đề, phụ đạo bồi dưỡng, tự bồi dưỡng để nâng cao tay nghề, phương hướng đổi mới phương pháp dạy học. 2. Chỉ tiêu chất lượng văn hóa lớp phụ trách. Lớp Năm học cũ (kết quả khảo sát) Khá Giỏi – TB Yếu Kém Chỉ tiêu năm học mới – Khá Giỏi – TB Yếu Kém – 7 Chỉ tiêu khác: + Lớp chủ nhiệm. + Kết quả học sinh đỗ tốt nghiệp, Đại học, Cao đẳng. + Công tác kiêm nhiệm. III. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN KẾ HOẠCH + Bám sát chỉ tiêu chất lượng văn hóa, đạo đức, duy trì sĩ số theo tiêu chí chất lượng giáo dục xây dựng trường chuẩn quốc gia. + Đổi mới phương pháp giảng dạy qua từng tiết dạy: Soạn giáo án, sử dụng thiết bị đồ dùng tự làm, ứng dụng hiệu quả CNTT, phương pháp kiểm tra đánh giá, ngân hàng đề kiểm tra và đề thi. + Gắn sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn để học tập kinh nghiệm, khắc sâu bài giảng, chỉnh sửa tài liệu, phương pháp điều khiển bài giảng trên lớp ,.. + Giáo dục động cơ học tập, kết hợp một cách khéo léo, hiệu quả cao trong việc giáo dục học sinh giữa nhà trường – gia đình – xã hội, ... IV. KIẾN NGHỊ ĐIỀU KIỆN ĐẢM BẢO THỰC HIỆN KẾ HOẠCH Về tài chính, CSVC, thiết bị dạy học, tài liệu, sách giáo khoa, sách tham khảo, ... Về an ninh trường học, môi trường giáo dục ở gia đình, địa phương. V. ĐĂNG KÝ THI ĐUA NĂM HỌC Danh hiệu thi đua công chức, công đoàn, Đảng viên. Tổ trưởng chuyên môn duyệt kế hoạch Người viết kế hoạch 11. Lập sổ quản lý tổ Bao gồm: + Kế hoạch năm học. + Kế hoạch tháng. + Bảng tổng hợp các mặt hoạt động của Tổ viên. + Lịch kiểm tra hồ sơ cá nhân của tổ viên. + Lịch dự giờ. + Thống kê chất lượng bộ môn, chất lượng cả năm, (năm học cũ), điểm thi học kỳ. + Biên bản họp tổ. + Báo cáo tháng, học kỳ, năm. 8 + Các hồ sơ hội giảng, thanh tra, báo cáo chuyên đề, ... + Bảng tổng hợp nhiệm vụ cụ thể của tất cả thành viên tổ.  Tổ chức thực hiện. a) Phân công quản lý: Tổ trưởng: chịu trách nhiệm chung về các hoạt động, lập kế hoạch phân công tổ viên, thực hiện cùng với các nhóm trưởng bộ môn, kiểm tra hồ sơ cá nhân – Lập báo cáo tháng, học kỳ. Kiểm tra, đôn đốc tổ viên việc thực hiện các chỉ tiêu, biện pháp điều chỉnh kịp thời, phù hợp với từng bộ môn. Tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn cho giáo viên, đề nghị kỷ luật, khen thưởng đối với thành viên tổ. Các nhóm trưởng bộ môn: cùng với tổ trưởng tham gia trực tiếp trong việc tổ chức hoạt động của tổ bộ môn. Thay mặt tổ trưởng chuyên môn điều động công việc của nhóm bộ môn khi tổ trưởng vắng mặt. Chịu trách nhiệm tổ chức tất cả các hoạt động phong trào lớn, nhỏ thuộc về chuyên môn theo đặc trưng của bộ môn. b) Xây dựng kế hoạch trọng tâm: Điều này được thực hiện hàng tháng trong kế hoạch năm học của tổ, trong đó có phân công cụ thể cho từng thành viên, thời gian hoàn thành, biện pháp thực hiện (giao chỉ tiêu cá nhân và biểu mẫu phù hợp để giáo viên chủ động trong công việc được giao – Sau khi hoàn thành nộp lại cho tổ trưởng chuyên môn đúng thời gian quy định). c) Thông tin báo cáo: + Thông tin: Do đặc trưng công việc của tổ trưởng, nhóm trưởng vừa giảng dạy, vừa tham gia quản lý, vừa phải tham gia thực hiện chỉ tiêu nhưng lại không có mặt thường xuyên ở trường như nhân viên hành chính nên tổ cần có quy ước cụ thể về thông tin, báo cáo thông suốt trong tổ bằng nhiều hình thức như: thông báo trên bảng, điện thoại, email, …nhằm mục đích là làm thế nào để hoạt động tổ chuyên môn diễn ra kịp thời và chính xác. Ngoài việc nhận sự chỉ đạo trực tiếp từ Ban Giám hiệu, tổ trưởng, nhóm trưởng chuyên môn cần nắm bắt, cập nhật kịp thời những thay đổi về chuyên môn từ Bộ, Sở Giáo dục qua mạng Internet hằng ngày để không bị động trong công việc quản lý. Tổ chức tốt thông tin sẽ góp phần nâng cao hiệu quả cho việc quản lý của người tổ trưởng. + Báo cáo: Tất cả các loại hình chuyên môn đều nên có biểu mẫu thống nhất trên trang giấy A4 (lưu file). Tất cả các biểu hồ sơ cá nhân đều đã được phân phối cho giáo viên từ đầu năm giáo viên chủ động hoàn thành công tác được giao. Căn cứ vào các biểu mẫu đã nhận mà không cần có sự có mặt của tổ trưởng, nhóm trưởng. Điều này giúp 9 cho hoạt động chuyên môn được đồng bộ. Giúp cho tổ viên tự nâng cao tinh thần trách nhiệm, tự giác hoàn thành nhiệm vụ một cách tốt nhất. Công việc còn lại là sự kiểm tra của tổ trưởng, nhóm trưởng trong thời điểm thích hợp. d) Họp tổ chuyên môn: Nâng cao hoạt động tổ chuyên môn điều quan trọng nhất là tránh “bệnh hình thức”. Trong phần sau của đề tài tôi sẽ đi sâu vào vấn đề cụ thể các công việc cần làm cho một buổi sinh hoạt tổ chuyên môn. e) Tổ trưởng chuyên môn cần quán triệt về công tác xây dựng điển hình tiên tiến. Xây dựng điển hình tiên tiến là hoạt động mà theo tôi là rất cần thiết. Thông qua đó xác định hiệu quả việc hoàn thành công tác của từng giáo viên. Kết quả xây dựng điển hình tiên tiến còn tạo cơ sở khoa học giúp cho tổ trưởng, nhóm trưởng có thể đánh giá, xếp loại giáo viên một cách chính xác, công bằng. Do vậy, cần có sự khen thưởng, kỷ luật rõ ràng vào cuối học kỳ, cuối năm. Có như thế mới không xảy ra tình trạng “cào bằng” trong hội đồng nhà trường. Kết luận: Đội ngũ tổ trưởng chuyên môn có vai trò vô cùng quan trọng trong việc chỉ đạo trực tiếp hoạt động chuyên môn trong nhà trường THPT. Xây dựng một đội ngũ chuyên môn có phẩm chất tốt, có năng lực chuyên môn vững vàng, có khả năng quản lý giỏi, nhiệt tình, mẫu mực, sáng tạo, năng động là yếu tố quyết định chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường, là nền tảng cho chiến lược phát triển giáo dục đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp CNH – HĐH đất nước. Vì vậy, để phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn thật sự là hạt nhân trong hoạt động chuyên môn thì rõ ràng vai trò của người Hiệu trưởng trong việc xây dựng và quản lý đội ngũ tổ trưởng chuyên môn là hết sức quan trọng. Thông qua đội ngũ này, Hiệu trưởng mới có thể thu thập thông tin đầy đủ, chính xác các hoạt động chuyên môn. Từ đó, hàng năm có thể điều chỉnh biện pháp quản lý sao cho phù hợp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo cho học sinh. CHƯƠNG II NỘI DUNG VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG ĐỐI VỚI TỔ CHUYÊN MÔN I. LẬP VÀ CÔNG BỐ KẾ HOẠCH 1. Lập và công bố kế hoạch. Căn cứ chức năng lãnh đạo toàn diện và lập kế hoạch quản lý tổng thể; Hiệu trưởng là người trực tiếp xây dựng kế hoạch chỉ đạo hoạt động tổ trưởng chuyên môn như một nội dung trọng yếu. Yêu cầu kế hoạch phải đạt bao gồm: 10 a) Các nội dung cụ thể định hướng mục tiêu, nội dung, phương pháp cho từng mặt hoạt động. b) Người chỉ đạo trực tiếp, gián tiếp và trách nhiệm của người chỉ đạo. Đối tượng quản lý bao gồm:  Hiệu trưởng với vai trò tổng quản lý các đơn vị tổ.  Tổ trưởng chuyên môn, người luôn đóng vai trò chủ đạo trong quá trình hoạt động của một đơn vị.  Phó Hiệu trưởng chuyên môn chỉ đạo từng nội dung công việc và giám sát hoạt động của tổ chuyên môn. Cơ chế thực hiện bao gồm các văn bản chỉ đạo, nhân lực, CSVC và kinh phí thực hiện. Có hai loại kế hoạch cần được phân biệt:  Kế hoạch định kỳ: Sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn trong các tuần lễ.  Kế hoạch cho các hoạt động chuyên đề dài ngày và các hoạt động không định kỳ: Hội giảng, nghiên cứu khoa học (SKKN) học tập chuyên đề. Các kế hoạch này được triển khai theo mốc thời gian cụ thể: - Kế hoạch tổng thể đầu năm: Công bố vào tuần 1 hoặc tuần 2 vào tháng 8 hàng năm. - Kế hoạch tổng thể hàng tháng: Công bố vào tuần 1 của các tháng trong năm học. Chú ý nội dung được xây dựng theo từng phần. 2. Triển khai kế hoạch vào thực tiễn. 2.1. Thống nhất nội dung quy trình làm việc với tổ trưởng chuyên môn và các phó Hiệu trưởng được chỉ đạo và nắm tình hình đơn vị phụ trách. 2.2. Tổ trưởng chuyên môn chỉ đạo trực tiếp các hoạt động theo quá trình thống nhất. Quy trình này bao gồm: + Quán triệt yêu cầu về mục tiêu, nội dung của hoạt động theo định hướng của Hiệu trưởng đến các tổ viên, gắn kết với tình hình tổ. + Phân công công việc cụ thể cho các tổ viên và lịch hoạt động cụ thể. + Tổ chức thực hiện các nội dung cụ thể theo những phương pháp tương ứng, sáng tạo phù hợp đặc điểm tổ. + Ghi chép quy trình thực hiện bằng nhiều hình thức như: biên bản, nhật ký tổ, … 11 + Duy trì báo cáo đột xuất (về các thông tin) và định kỳ (về kết quả). Trong quá trình thực hiện, Hiệu trưởng sử dụng các thanh tra chuyên môn thực hiện kiểm tra đánh giá khối lượng, chất lượng công việc của tô chuyên môn và báo cáo thông tin. Sau đó, ra các quy định quản lý kịp thời. 3. Tổng kết và rút kinh nghiệm. - Hiệu trưởng thu nhận báo cáo từ 2 nguồn + thanh tra chuyên môn và tổ trưởng chuyên môn. Thực hiện tập hợp những dữ liệu báo cáo. - Tổ chức hội thảo đánh giá với cán bộ chủ chốt trưng cầu ý kiến. - Tổng kết hoạt động tại cơ quan theo quy trình đánh giá, thực hiện khen thưởng phê bình và nêu bài học bổ khuyết. II. CÁC NỘI DUNG VÀ GIẢI PHÁP CHỈ ĐẠO CỤ THỂ. 1) Chỉ đạo xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ chuyên môn. Hoạt động quản lý chung của Hiệu trưởng:  Hướng dẫn mẫu viết kế hoạch, các yêu cầu về hình thức và nội dung (đã nêu ở Chương I).  Quán triệt các tổ trưởng chuyên môn về xây dựng kế hoạch. Mặc dù, tôi đã đưa ra mẫu kế hoạch ở Chương I nhưng ở đây tôi cũng muốn nhấn mạnh thêm một số yêu cầu sau: + Phải thể hiện và cụ thể hóa được định hướng của mục tiêu về hoạt động chuyên môn. + Phải bảo đảm tính khả thi trên cơ sở các mục tiêu đề xuất và điều kiện phù hợp về nhân lực, vật lực, tài lực nhằm phát huy tối đa năng lực của từng thành viên trong tổ. + Phải cụ thể rõ ràng về các mục tiêu phấn đấu của tổ, nhóm bộ môn và từng cá thể trên các mặt: Chất lượng bộ môn đại trà trong các kỳ học, kỳ thi, lên lớp, tốt nghiệp …? Chất lượng được giao về hoạt động mũi nhọn? Chất lượng lớp chủ nhiệm? Số đề tài SKKN? Chỉ tiêu về học sinh? Về các danh hiệu thi đua, … + Biện pháp và phương pháp hoạt động thể hiện cụ thể theo thời gian hàng tuần, hàng tháng đối với tổ chuyên môn. + Những dự án phát sinh và biện pháp phòng ngừa. Tổ chức hội nghị thông qua kế hoạch và ký duyệt sau khi các đơn vị hoàn thiện báo cáo được xây dựng từ tổ. Cần chú ý tính chất một buổi hội thảo các cán bộ chủ chốt để tham gia góp ý kiến thêm để tạo thêm sự hoàn thiện và thuyết phục. Hiệu trưởng ký duyệt với tổ trưởng chuyên môn và văn bản được lưu thành 2 bản. 2) Chỉ đạo nội dung sinh hoạt tổ định kỳ. 12 a) Tổ chức nội dung hành chính. Trên thực tế, tổ chuyên môn là một đơn vị quản lý nhỏ, do vậy nó có chức năng hoạt động hành chính và hoạt động chuyên môn thường diễn ra trong các buổi sinh hoạt chuyên môn định kỳ. Do tính chất chuyên môn là chủ yếu, nên Hiệu trưởng cần xác định những nội dung về hành chính trong các khoảng thời gian và các hình thức sau này. - Thống nhất các quy định, quy chế làm việc từ tháng 8 của năm học. - Thống nhất các nội dung về hành chính được điều chỉnh bằng thông báo hoặc Hiệu trưởng và các tổ trưởng trên các phương tiện thông tin của trường, đặc biệt là Website và hòm thư cá nhân. Như vậy, nội dung sinh hoạt hành chính của tổ giảm thiểu hơn rất nhiều. Kế hoạch từng phần việc có thê tiến hành như sau: + Thống nhất cơ chế làm việc và phân công chuyên môn: ½ ngày trong tháng 8. + Hoạt động sơ kết ½ ngày sau khi kết thúc học kỳ I, hoạt động tổng kết ½ ngày sau khi kết thúc năm học. Hoạt động sự vụ hành chính (nếu có) là 25% dung lượng thời gian trong các buổi sinh hoạt. + Nội dung hành chính cần ngắn gọn với các nội dung thiết thực quan trọng cần trưng cầu ý kiến tập thể. Các nội dung còn lại là các thông tin mang tính quyết định thực hiện. b) Tổ chức nội dung chuyên môn 1. Các bước thực hiện một buổi sinh hoạt trong đơn vị tổ: - Xác định mục đích, yêu cầu, phân công chủ trì, thư ký. - Tổ trưởng chuyên môn chuẩn bị nội dung sinh hoạt. - Trao đổi, thảo luận các nội dung sinh hoạt. - Thống nhất các nội dung đã trao đổi, thảo luận. 2. Các nội dung chuyên môn cần tập trung. - Thống nhất nội dung chương trình của tuần, tháng. - Các nội dung về đổi mới phương pháp giảng dạy (nếu có). - Các nội dung về chi tiết khó, bài khó, chương khó, … - Hội thảo ngắn về tình huống sư phạm trong giảng dạy và chủ nhiệm. Lưu ý: Do dung lượng thời gian ngắn, tổ trưởng chuyên môn cần khéo léo, khoa học bố trí được nội dung phù hợp cho 3 tuần sinh hoạt. Về nội dung hội thảo, không nhất thiết phải là vấn đề lớn mà có thể là 1 chi tiết nhỏ cần khắc phục được đưa ra mà thôi. 13 3) Chỉ đạo hoạt động các chuyên đề. a) Hội thảo chuyên đề chuyên môn chung cấp trường (tổ) Thực hiện công tác chuẩn bị: Hiệu trưởng làm kế hoạch thực hiện hội thảo chuyên đề của trường dựa trên các căn cứ chỉ đạo của Sở GD&ĐT. Hiệu trưởng họp các phó Hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn và lực lượng cốt cán chuyên môn để bàn thống nhất kế hoạch chi tiết. Phân công các bộ phận phụ trách chuẩn bị cho hội thảo. Công việc chuẩn bị gồm: nội dung, hình thức, con người (nhà trường, khách mời, chuyên gia ngoài), điều kiện hỗ trợ …theo từng công đoạn thời gian tương ứng với các chuyên đề. Hiệu trưởng thông báo kế hoạch thực hiện của trường trên các phương tiện thông tin. Thực hiện chỉ đạo hội thảo: - Phát tài liệu cho đại biểu về dự hội thảo. - Nêu lý do hội thảo, chương trình làm việc của hội thảo. - Trình bày báo cáo phần lý thuyết đã xây dựng. - Tổ chức tham dự phần thực hành minh họa. - Tổ chức thực hiện (Phản biện và trả lời phản biện. Bình luận và đóng góp xây dựng mở rộng, đánh giá của các chuyên gia tham dự. Trong hội thảo tổ: những công việc trên, tổ trưởng chuyên môn sẽ chủ trì trên cơ sở có chỉ đạo và hỗ trợ của Ban Giám hiệu. Về nhân sự, tham gia quản lý là các nhóm trưởng bộ môn và nhóm trưởng khối. Xác định nhiệm vụ của tổ trưởng chuyên môn. - Tham mưu những nội dung chuyên đề cần thiết, khách mời chuyên gia quan trọng để Hiệu trưởng chọn lựa đưa vào chương trình hội thảo. - Tổ trưởng chuyên môn họp tổ để thống nhất giáo viên thực hiện phần lí thuyết và minh họa. Giáo viên nhận việc nghiên cứu chọn bài, theo tuần trong phân phối chương trình. Sau đó báo lại tổ trưởng chuyên môn. - Chỉ đạo hỗ trợ xây dựng chuyên đề báo cáo cho nhân sự được lựa chọn. Chuẩn bị các điều kiện thực hành khác. - Tổ trưởng chuyên môn báo cáo kết quả phân công cho Hiệu trưởng. b) Tổ chức Hội giảng, thi giáo viên giỏi cấp trường. Hoạt động của Hiệu trưởng 14 Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch căn cứ vào kế hoạch năm học của trường, văn bản chỉ đạo của cấp trên. Kế hoạch cần định rõ mục tiêu, biện pháp thực hiện và những quy định bắt buộc. Đặc biệt là những nội dung mới được áp dụng. Kế hoạch được hội thảo thống nhất trong cán bộ chủ chốt và thông tin phổ biến toàn cơ quan. - Hiệu trưởng thành lập Ban tổ chức, Ban giám khảo và chuẩn bị các điều kiện cho hoạt động. Toàn bộ quá trình điều hành tiến trình sau bước lập kế hoạch và ra quy định thành lập Ban tổ chức, Ban giám khảo, Hiệu trưởng có thể giao cho Phó Hiệu trưởng chuyên môn đảm nhiệm trên cơ sở hỗ trợ của các Phó Hiệu trưởng còn lại trong các mảng công việc khác có liên quan. - Chỉ đạo Ban giám khảo tiến hành tiết dạy của Giáo viên đã đăng ký, kiểm tra các học sinh liên quan, nhận xét, đánh giá kết quả, rút kinh nghiệm, báo cáo kết quả cho Ban tổ chức. - Chỉ đạo Ban tổ chức tổng kết hội giảng và phát thưởng. Xác định nhiệm vụ của tổ trưởng chuyên môn. - Nôi dung kế hoạch được tổ trưởng chuyên môn quán triệt tại đơn vị tổ và xác định đúng các yêu cầu với đơn vị tổ mình. (Nội dung chương trình, đối tượng,…) đề ra các quyết định quản lý với tổ và lập báo cáo với cấp trên về nhân sự tham gia đề nghị hỗ trợ … - Tổ chức hỗ trợ các thành viên của tổ về chuyên môn và các điều kiện khi đủ điều kiện tham gia. - Bố trí điều hành các thành viên tham gia dự giờ rút kinh nghiệm khi hội giảng kết thúc. Chú ý: Trong các kỳ thi quy mô hơi nhỏ: hội giảng cấp tỉnh, việc quán triệt quy chế do Hiệu trưởng lĩnh hội từ cấp trên và chỉ đạo cụ thể đến các tổ chuyên môn. Quy trình làm việc của tổ trưởng chuyên môn vẫn được lập lại như cũ. 4) Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và nghiên cứu khoa học. a) Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn Chỉ đạo nội dung và phương pháp thực hiện của Hiệu trưởng. Bằng kế hoạch định sẵn, Hiệu trưởng nhà trường làm rõ một số nội dung của hoạt động này cho các tổ trưởng nắm bắt, đồng thời thông báo trên các phương tiện thông tin. - Xác định mục tiêu, yêu cầu, đối tượng tham gia bồi dưỡng. - Nội dung, kiến thức bồi dưỡng bao gồm các hình thức: + Thường xuyên. + Tại chỗ: Thăm lớp, dự giờ, thực tập, hội giảng thi Giáo viên giỏi, tổ chức các chuyên đề thiết thực. 15 + Không thường xuyên: Tham gia các lớp, khóa đào tạo bồi dưỡng, tự bồi dưỡng, … - Cung cấp các điều kiện về văn bản, CSVC, cơ chế thực hiện. - Tổ chức đánh giá, rút kinh nghiệm công tác bồi dưỡng. Xác định nhiệm vụ của tổ trưởng chuyên môn - Xây dựng kế hoạch áp dụng trong đơn vị tổ: xác định đối tượng, nội dung, hình thức bồi dưỡng phù hợp với điều kiện tổ. - Thực hiện giao khoán cho nhóm, cá nhân các nội dung bồi dưỡng cụ thể và nhiệm vụ theo lịch thời gian quy định. Đề xuất với Hiệu trưởng về các nội dung nhân sự cần tham gia trong các chương trình bồi dưỡng không thường xuyên. b) Quản lý sáng kiến kinh nghiệm Chỉ đạo của Hiệu trưởng đối với đơn vị tổ: - Xây dựng kế hoạch nghiên cứu khoa học trong năm học và dài kỳ. - Xác định các đề tài cần thiết ứng dụng thực tế tại trường. Ưu tiên các đề tài tháo gỡ vấn đề mà trường đang bức xúc. Thống kê số lượng đề tài cần có giao cho các đơn vị tổ chuyên môn. Ủng hộ các đề tài quy mô cấp tỉnh. - Cung cấp lý luận viết SKKN bằng hình thức tự lên lớp hoặc chuyên gia lên lớp tập huấn cho tổ trưởng và giáo viên toàn trường. - Hỗ trợ các điều kiện: tư liệu, thời gian khảo sát, kinh phí … trong quá trình thực tế đề xuất của đơn vị tổ. - Tổ chức đánh giá kết quả của hội đồng khoa học và báo kết quả. Giới thiệu những sáng kiến kinh nghiệm tốt lên hội đồng khoa học cấp trên xem xét, công nhận. - Tổng kết, đánh giá quá trình, thông báo kết quả SKKN và khen thưởng, đồng thời triển khai, phổ biến áp dụng các SKKN. Xác định nhiệm vụ của tổ trưởng chuyên môn - Nhận kế hoạch chung và xây dựng chương trình của đơn vị tổ. Đề xuất, báo cáo những kiến nghị của tổ yêu cầu trợ giúp. - Xác định các đề tài cho giáo viên lựa chọn, đăng ký đề tài viết thông qua hội thảo của tổ. Chú trọng giải pháp cho nhóm tác giả cùng thực hiện. - Xác định nhóm tác giả, hướng dẫn quy trình phối hợp cùng thực hiện đề tài trong đó có chủ đề tài, đồng tác giả và nhóm phản biện cùng nghiên cứu đề tài. - Trao đổi, góp ý hoàn chỉnh đề cương SKKN bằng hội thảo chuyên đề có sự phản biện của nhóm phản biện. 16 - Tổ chức báo cáo văn bản hoàn thiện tại đơn vị tổ, hoàn thiện lần cuối. - Tổ chức đánh giá SKKN theo mẫu chấm quy định và quy định các SKKN được nộp lên hội đồng khoa học cấp trường. III. THU THẬP VÀ XỬ LÝ THÔNG TIN KẾT HỢP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ ĐIỀU CHỈNH. Chức năng kiểm tra giúp cho người quản lý thu thập được những thông tin quản lý và ra các quy định điều chỉnh các nội dung lệch chuẩn với kế hoạch đã định. Để đạt được mục tiêu này Hiệu trưởng cần thực hiện tốt các nội dung sau: - Xây dựng kế hoạch kiểm tra đánh giá kế hoạch phù hợp với diễn biến hoạt động của các đơn vị tổ. - Xác định lực lượng tham gia và giao nhiệm vụ cụ thể bao gồm: các Phó Hiệu trưởng, mỗi người phụ trách thanh tra, kiểm tra một tổ chuyên môn nhất định. Ban tổ trưởng chuyên môn phụ trách thanh tra đột xuất và định kỳ thanh tra chuyên đề theo kế hoạch. - Duy trì chế độ báo cáo từ các nguồn hỗ trợ và tổ chuyên môn. - Khuyến khích các hoạt động quản lý thông tin thông qua sử dụng CNTT. Đặc biệt: Nhóm giải pháp hỗ trợ hoạt động các đơn vị tổ chuyên môn. 1) Bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý của tổ trưởng, nhóm trưởng chuyên môn: Thực hiện giải pháp này, Hiệu trưởng cần tập trung vào các nội dung cơ bản sau: - Lựa chọn đề bạt người tổ trưởng chuyên môn có khả năng tốt nhất trên hai lĩnh vực: chuyên môn và tổ chức quản lý. - Xác định chương trình huấn luyện lý luận tại chỗ bằng nhiều hình thức kết hợp với hướng dẫn các nội dung, phương pháp điều chỉnh tổ chức, đánh giá nhận xét từng giáo viên cụ thể trong quá trình tổ trưởng chuyên môn thực thi nhiệm vụ. - Cho tham dự nhiều hoạt động thực tiễn ngoài nhà trường trên các lĩnh vực quản lý xã hội, đặc biệt những hoạt động mang tính chất quản lý giáo dục tại các cơ sở giáo dục. - Tạo điều kiện cho tổ trưởng chuyên môn tham gia các lớp quản lý ngắn ngày. 2) Hỗ trợ các giáo viên vượt chuẩn đào tạo. - Lựa chọn, phân loại, khuyến khích các đối tượng có nhu cầu nâng cao trình độ (bậc cao học), nhất là đối với các giáo viên trẻ. - Có kế hoạch thực hiện phù hợp để bình ổn chuyên môn của cơ quan. 17 - Xây dựng trong quy chế chỉ tiêu nội bộ nội dung cần hỗ trợ kinh phí cụ thể cho các cá nhân tham gia bồi dưỡng. - Tăng cường kinh phí, điều kiện cơ sở vật chất phát huy CNTT. - Hiệu trưởng lấy nguyên tắc tập trung tất cả cho chuyên môn, xem giải pháp chi cho chuyên môn là giải pháp ưu tiên (trong đó bao gồm cả phần hỗ trợ kinh phí lẫn tinh thần cho những giáo viên có nhu cầu học vượt chuẩn trong điều kiện nhà trường cho phép). Từ đó, lập kế hoạch cân đối kinh phí theo căn cứ yêu cầu của tổ chuyên môn để quy định số lượng chi. V. PHÁT HUY HIỆU QUẢ CỦA CÔNG TÁC THI ĐUA. - Thực hiện nguyên tắc thi đua công bằng, dân chủ. Thực hiện kết quả khen thưởng cao nhất bằng huy động kinh phí từ nhiều nguồn, kết hợp với việc đề nghị khen thưởng, nâng bậc lương sớm do cấp trên quy định. - Xác định được các “Bộ quy định” về các mặt hoạt động của trường như mọi thứ “hương ước” để các thành viên tham gia thực hiện. - Những “Bộ quy định” gồm một số căn bản về: + Quy chế chi tiêu nội bộ + Quy chế dân chủ + Tiêu chí công việc. + Tiêu chí đánh giá thi đua + Quy định khoán chất lượng giảng dạy, … + Tất cả được lượng hóa cụ thể bằng những nội dung minh chứng và biểu điểm đánh giá nhiều cấp độ, để giúp giáo viên tự đánh giá, tự biết được mức thi đua đã đạt. C. KẾT LUẬN VẤN ĐỀ Sự thật nội dung của đề tài là rất lớn, đòi hỏi sự nghiên cứu công phu và trên thực tế là chưa có nghiên cứu cụ thể về chuyên môn, hay đúng hơn dành riêng cho tổ trưởng chuyên môn. Trong khuôn khổ cho phép, tôi chỉ xin nêu những giải pháp thật cơ bản và nhằm mục đích nhấn mạnh làm rõ một số giải pháp để phát triển đội ngũ chuyên môn thông qua quá trình chỉ đạo thực tiễn của người Hiệu trưởng với công tác quản lý tổ, nhóm chuyên môn, chủ yếu tập trung xây dựng giải pháp bằng định hình công việc cụ thể. Tham vọng của người viết là muốn mang đến được những nội dung đích thực của công tác quản lý tổ cho 2 đối tượng là Hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn trong nhà trường THPT. Nó giải đáp câu hỏi Hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn phải làm những nội dung gì và làm như thế nào để đạt hiệu quả như mong muốn và khắc chế được một số bất cập cơ bản trong quá trình quản lý. D. BÀI HỌC KINH NGHIỆM Trong năm học 2011-2012, khi áp dụng các biện pháp thực hiện chỉ đạo các hoạt động trên, bản thân đã rút ra được một số kinh nghiệm sau: 18 * Chỉ đạo hoạt động chuyên môn tốt kết hợp với việc xây dựng được một đội ngũ tổ trưởng chuyên môn có năng lực vững vàng, sẽ xây dựng được khối đoàn kết, đem lại hiệu quả thiết thực. * Thu thập thông tin và xử lý thông tin một cách chính xác, đầy đủ sẽ tạo cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch cụ thể. * Kế hoạch chuyên môn nhà trường và kế hoạch tổ chuyên môn phải mang tính khả thi cao, thuyết phục mới nhận được sự đồng thuận của hội đồng sư phạm. * Làm tốt việc lập kế hoạch và phát triển được đội ngũ tổ trưởng chuyên môn có chuyên môn vững vàng, năng lực quản lý tốt, biết tư duy sáng tạo trong quá trình làm việc thì khả năng đẩy mạnh phong trào dạy và học là tất yếu. * Đảm bảo chất lượng thi chọn giáo viên giỏi các cấp, đẩy mạnh phong trào viết và áp dụng SKKN, công tác chủ nhiệm, kiểm tra thi đua tạo động lực thúc đẩy cho hoạt động chuyên môn đạt kết quả tốt. * Kế hoạch chuyên môn phải được công khai, dân chủ trong Hội đồng sư phạm mới có sự phối kết hợp của các tổ chức đoàn thể. * Có kinh phí hợp lý để khen thưởng kịp thời cho giáo viên và học sinh đạt thành tích xuất sắc trong hoạt động dạy và học và các hoạt động khác cũng là một trong những yếu tố vô cùng quan trọng để khích lệ tinh thần cho tổ chuyên môn. * Ban giám hiệu và đội ngũ tổ trưởng chuyên môn phải là người thật sự có bản lĩnh, thường xuyên học hỏi, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ quản lý, trình độ lý luận chính trị góp phần thực hiện công cuộc đổi mới trong giai đoạn hiện nay. Tài năng được phát triển là do tình yêu đối với công việc của mình. Đồng thời, qua công việc, Hiệu trưởng sẽ có cơ hội phát triển những nhân tố tích cực cá nhân điển hình và từ đó tạo điều kiện bồi dưỡng tạo nguồn nhân lực cho sự nghiệp giáo dục nước nhà. Biên Hòa, ngày 20 tháng 05 năm 2012 Người viết Nguyễn Văn Hưng 19