Tài liệu Skkn-hướng dẫn giải các bài toán khó về diện tích cho học sinh lớp 5

.DOC

1615

146

Phần I: Những vấn đề chung
I. Lí do chọn đề tài
1. Cơ sở lí luận.
- Nhiệm vụ và mục tiêu cơ bản của giáo dục trong thời kì đổi mới là
nhằm xây dựng, đào tạo những con người, thế hệ có năng lực tiếp thu
tốt những tinh hoa văn hoá của nhân loại. Phát huy tiềm năng, dân tộc
và tính tích cực cá nhân, làm chủ tri thức, có khả năng thực hành giỏi,
có tư duy sáng tạo có tác phong công nghiệp, có tính tổ chức kỉ luật để
thực hiện công nghiệp hoá , hiện đại hoá đất nước.
- Nghị quyết Trung ương 2 chỉ rõ: “ Đổi mới mạnh mẽ phương pháp
giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện nếp
tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp
tiên tiến, các phương hiện hiện đại vào quá trình học”
2. Cơ sở thực tiễn.
Trong quá trình dạy học thực tế của bản thân, qua dự giờ và trao đổi
cùng đồng nghiệp, tôi thấy rằng việc dạy học và nâng cao các bài toán có
nội dung về diện tích hình tam giác ở lớp 5 gặp phải nhiều khó khăn.
Những khó khăn đó đều từ hai chủ thể của quá trình dạy học- học sinh và
giáo viên. Học sinh rất khó tiếp thu và vận dụng linh hoạt các kiến thức để
giải toán dẫn đến tình trạng chỉ làm theo mẫu mà không hiểu nội dung yêu
cầu của bài tập. Về phía giáo viên thì đa số chưa phân loại được các dạng
bài cụ thể để từ đó có cái nhìn tổng quát và sâu về các bài toán có nội dung
-1-
Trang 1
về diện tích hình tam giác. Vì vậy công tác bồi dưỡng học sinh giỏi các
cấp ở lớp 5 gặp nhiều khó khăn.
II. Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Nghiên cứu phương pháp dạy học môn Toán từ đó tìm ra các phương
pháp thích hợp để hướng dẫn các bài toán khó về diện tích hình tam giác
cho học sinh giỏi lớp 5.
- Nghiên cứu , phân loại các dạng bài tập về diện tích hình tam giác ở
lớp 5.(Qua các đề thi học sinh giỏi trong nước và quốc tế).
- Đề xuất phương pháp giảng dạy phù hợp để nâng cao chất lượng bồi
dưỡng học sinh giỏi lớp 5 .
III.Khách thể và đối tượng nghiên cứu.
a. Khách thể nghiên cứu:
Phương pháp giải các bài toán khó về diện tích hình tam giác ở lớp 5.
b. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh giỏi khối lớp 5 Trường Tiểu học Phương Đông B.
IV.Giới hạn của đề tài
Hướng dẫn giải các bài toán khó về diện tích hình tam giác cho học
sinh giỏi lớp 5.
V. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu lí thuyết.
- Phương pháp phân tích tổng hợp.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn. ( Phỏng vấn, điều tra, thực
nghiệm và đối chứng)
VI.kế hoạch thực hiện:
Sáng kiến kinh nghiệm “ Hướng dẫn giải các bài toán khó về diện tích
cho học sinh lớp 5” được tiến hành triển khai trong năm học 2008- 2009.
-2-
Trang 2
+ Giai đoạn I: nghiên cứu thực trạng việc tiếp thu các bài toán nâng cao
về diện tích hình tam giác của học sinh giỏi lớp 5; nghiên cứu các phương
pháp giải Toán (đặc biệt là các phương pháp giải toán ở cấp Tiểu học).
+ Giai đoạn II: Từ thực trạng việc tiếp thu các bài toán nâng cao về
diện tích hình tam giác của học sinh giỏi lớp 5; từ việc nghiên cứu các
phương pháp giải Toán tiến hành hướng dẫn học sinh tự giải các bài toán
khó về diện tích hình tam giác.
+ Giai đoạn III: Qua thực tiễn giảng dạy các bài toán nâng cao về diện
tích hình tam giác của học sinh giỏi lớp 5 đề ra các giải pháp nhằm cải
thiện thực trạng việc dạy học nội dung về diện tích hình tam giác nói riêng
và góp phần nâng cao chất lượng học sinh giỏi lớp 5 của nhà trường.

Phần II: Nội dung
Chương I: Một số lý luận liên quan đến đề tài
I.Đặc điểm lứa tuổi và đặc điểm cá nhân học học sinh cuối bậc Tiểu học.
1. Hoạt động nhận thức của học sinh
Với học sinh tiểu học, nhận thức của các em còn mang đậm màu sắc
cảm tính trực quan. Sự nhận thức này luôn gắn liền với các vật thật, các
hình ảnh cụ thể gần gũi với cuộc sống thừng ngày của các em. Song, quá
trình nhận thức của học sinh tiểu học cũng thay đổi theo đặc điểm lứa tuổi
và đặc điểm cá nhân học sinh. Mỗi học sinh là một thực thể riêng biệt có
những phẩm chất năng lực và hoàn cảnh hoàn toàn khác nhau nhưng đều
mang trong mình một tâm hồn nhạy cảm.
ở cuối bậc Tiểu học nhận thức lí tính và tư duy trừu tượng bắt đầu xuất
hiện và định hình. Các em có sự ghi nhớ lôgic, ghi nhớ khoa học…Vì vậy,
-3-
Trang 3
hoạt động học tập của học sinh cũng khác nhiều so với giai đoạn đầu bậc
học- “Trẻ em tự sản sinh ra mình bằng hoạt động của chính mình”.
Việc học của học sinh cũng giống như việc ăn uống và hít thở khí trời
của mỗi con người, không ai có thể làm thay. Trong hoạt động học, mỗi
học sinh làm việc theo sự tổ chức, hướng dẫn của thầy giáo để lĩnh hội tri
thức và trên cơ sở đó hình thành kĩ năng, kĩ xảo nhờ vậy mà trí tuệ các em
phát triển, tâm hồn các em phong phú. Nhà trường có nhiệm vụ tổ chức
quá trình phát triển của trẻ bằng cách tổ chức cho các em tiến hành hoạt
động lĩnh hội vốn kinh nghiệm của thế hệ trước để lại. Trong giáo dục
người thầy là người tổ chức cho các em hoạt động để các em tự làm ra các
sản phẩm giáo dục, cần nuôi dưỡng và phát triển nhu cầu học tập của trẻ
làm cho các em có hứng thú học tập.
2. Đặc điểm về tư duy của học sinh
Tư duy của học sinh là quá trình tâm lí, nhờ đó mà các em hiểu được,
phản ánh được bản chất của đối tượng, bản chất của các sự vật, hiện tượng
được học sinh nghiên cứu, xem xét trong quá trình học tập. Tư duy của học
sinh được các nhà nghiên cứu chia ra thành các loại hình, các kiểu khác
nhau, đáng chú ý là kiểu phân biệt tư duy thành tư duy kinh nghiệm, tư
duy tái tạo, tư duy khoa học, tư duy sáng tạo.
Tư duy kinh nghiệm có ở các em từ trước lúc các em tới trường. Đó
là kiểu tư duy hình thành và phát triển trên cơ sở vốn kinh nghiệm mà mỗi
em tích luỹ được nhờ cuộc sống hàng ngày và quá trình học tập mang lại.
Kiểu tư duy này chủ yếu dựa vào việc so sánh, đối chiếu đối tượng đang
xem xét, nhiệm vụ cần giải quyết với những cái tương tự. Nó được sử
dụng và phát triển trong quá trình học tập của học sinh. Bên cạnh đó thì
kiểu tư duy khoa học cũng được hình thành dần ở các em. Đây là kiểu tư
-4-
Trang 4
duy chủ yếu dựa vào việc phân tích các mối quan hệ bên trong theo những
dấu hiệu chuẩn của đối tượng nhờ đó mà các em phát hiện được, hiểu và
nắm vững bản chất của đối tượng cần nghiên cứu, xem xét. Việc dạy học ở
tiểu học cần phải hình thành kiểu tư duy này cho các em.
Tư duy tái tạo là kiểu suy nghĩ và giải quyết vấn đề đặt ra theo khuôn
mẫu có sẵn. Đối lập với nó là tư duy sáng tạo. Tư duy sáng tạo là quá trình
tìm tòi phát hiện ra cái mới, phương pháp mới giải quyết vấn đề. Xuất phát
từ đặc điểm các loại tư duy nói trên nên việc tổ chức dạy học trong nhà
trường tiểu học hiện nay là phải hình thành ở các em kiểu tư duy khoa học,
tư duy sáng tạo chứ không phải hình thành ở các em tư duy tái tạo, tư duy
kinh nghiệm.
3. Đặc điểm về chú ý của học sinh
ở học sinh tiểu học có hai loại chú ý: chú ý có chủ định và chú ý không
chủ định. Chú ý không chủ định là loại chú ý không có dự định trước,
không cần có một sự cố gắng hoặc áp đặt nào cả. Loại chú ý này đặc trưng
cho lứa tuổi trẻ trước tuổi đi học. Chú ý có chủ định của học sinh tiểu học
thể hiện rõ trong quá trình học tập của các em, đó là loại chú ý có chủ ý
trước và cần có sự tham gia của ý chí. Đến nhà trường tiểu học, học sinh
được rèn luyện loại chú ý có chủ định, khả năng này của học sinh tăng dần
từ lớp 1 đến lớp 5.Trong quá trình học tập, trẻ em không chỉ làm tăng vốn
hiểu biết của mình mà trong các em còn diễn ra quá trình phát triển tâm lý,
trong đó có quá trình phát triển chú ý có chủ định. Cùng với việc hình
thành các thuộc tính chú ý như: Sự tập trung chú ý, sự bền vững chú ý, sự
di chuyển chú ý…Muốn học tập tốt học sinh phải biết tập trung chú ý,
chăm chú theo dõi và làm việc theo sự chỉ dẫn của người thầy, biết bỏ qua
những tác động bên ngoài làm ảnh hưởng tới quá trình học tập và biết di
-5-
Trang 5

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng

Tài liệu xem nhiều nhất