Tài liệu Skkn kiểm tra trắc nghiệm trực tuyến môn tin học cấp trung học phổthông.

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI TRƯỜNG THPT LONG THÀNH Mã số: …………………… SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Người thực hiện: Vũ Đăng Khôi Lĩnh vực nghiên cứu: - Quản lý giáo dục ...........................................
- Phương pháp giảng dạy bộ môn Tin học ......  - Lĩnh vực khác................................................
Có đính kèm: Các sản phẩm không thề hiện trong bản in SKKN
Mô hình  Phần mềm
Phim ảnh
Hiện vật khác Năm học 2012 – 2013 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CNTT GV HS KT KTĐG Công nghệ thông tin Giáo viên Học sinh Kiểm tra Kiểm tra đánh giá KTKN SBT SGK THCS THPT Kiến thức kỹ năng Sách bài tập Sách giáo khoa Trung học cơ sở Trung học phổ thông DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1.1. Bảng tóm tắt các cấp độ nhận thức theo quan niệm của Bloom ....................... 17 Bảng 1.2. So sánh ưu thế của trắc nghiệm khách quan và tự luận .................................... 19 Bảng 1.3. Bảng mô tả độ phân cách của câu hỏi trắc nghiệm ........................................... 22 Bảng 1.4. Ma trận kiến thức môn học ............................................................................... 24 Bảng 2.1. Cấu trúc chương trình tin học 10 ...................................................................... 29 Bảng 2.2. Phân phối chương trình tin học 10 .................................................................... 31 Bảng 2.3. Phân phối các bài kiểm tra tin học 10 ............................................................... 33 Bảng 2.4. Cấu trúc chương trình tin học 11 ...................................................................... 33 Bảng 2.5. Phân phối chương trình tin học 11 .................................................................... 35 Bảng 2.6. Phân phối các bài kiểm tra tin học 11 ............................................................... 37 Bảng 2.7. Cấu trúc chương trình tin học 12 ...................................................................... 37 Bảng 2.8. Phân phối chương trình tin học 12 .................................................................... 39 Bảng 2.9. Phân phối các bài kiểm tra tin học 12 ............................................................... 41 Bảng 3.1. Ma trận kiến thức môn tin học 10 ..................................................................... 49 Bảng 3.2. Bảng tổng hợp các đề kiểm tra trắc nghiệm tin học 10..................................... 49 Bảng 3.3. Ma trận kiến thức môn tin học 11 ..................................................................... 49 Bảng 3.4. Bảng tổng hợp các đề kiểm tra trắc nghiệm tin học 11..................................... 50 Bảng 3.5. Ma trận kiến thức môn tin học 12 ..................................................................... 50 Bảng 3.6. Bảng tổng hợp các đề kiểm tra trắc nghiệm tin học 12..................................... 50 Bảng 3.7. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 1 – tin học 10 ................................. 51 Bảng 3.8. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 1 – tin học 10 ................................. 51 Bảng 3.9. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 2 – tin học 10 ................................. 52 Bảng 3.10. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 2 – tin học 10 ............................... 52 Bảng 3.11. Ma trận kiến thức đề thi học kì I – tin học 10 ................................................. 52 Bảng 3.12. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 3 – tin học 10 ............................... 53 Bảng 3.13. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 3 – tin học 10 ............................... 53 Bảng 3.14. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 4 – tin học 10 ............................... 54 Bảng 3.15. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 4 – tin học 10 ............................... 54 Bảng 3.16. Ma trận kiến thức đề thi học kì II – tin học 10 ............................................... 54 Bảng 3.17. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 1 – tin học 11 ............................... 55 Bảng 3.18. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 1 – tin học 11 ............................... 55 Bảng 3.19. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 2 – tin học 11 ............................... 55 Bảng 3.20. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 2 – tin học 11 ............................... 55 Bảng 3.21. Ma trận kiến thức đề thi học kì I – tin học 11 ................................................. 56 Bảng 3.22. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 3 – tin học 11 ............................... 56 Bảng 3.23. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 3 – tin học 11 ............................... 56 Bảng 3.24. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 4 – tin học 11 ............................... 56 Bảng 3.26. Ma trận kiến thức đề thi học kì II – tin học 11 ............................................... 57 Bảng 3.27. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 1 – tin học 12 ............................... 57 Bảng 3.28. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 1 – tin học 12 ............................... 57 Bảng 3.29. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 2 – tin học 12 ............................... 57 Bảng 3.30. Ma trận kiến thức đề thi học kì I – tin học 12 ................................................. 58 Bảng 3.31. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 3 – tin học 12 ............................... 58 Bảng 3.32. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 2 – tin học 12 ............................... 58 Bảng 3.33. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 4 – tin học 12 ............................... 59 Bảng 3.34. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 3 – tin học 12 ............................... 59 Bảng 3.35. Ma trận kiến thức đề thi học kì II – tin học 12 ............................................... 59 Bảng 3.17. Kết quả phân tích đề kiểm tra 15 phút Lần 1 – Tin học 10 ............................ 67 Bảng 3.18. Kết quả phân tích đề kiểm tra 45 phút Lần 1 – Tin học 10 ............................ 68 Bảng 3.19. Khung ma trận kiến thức đề kiểm tra .............................................................. 71 Bảng 3.20. Tổng hợp kết quả phân tích câu hỏi Tin học 10 theo chủ đề .......................... 77 Bảng 3.21. Tổng hợp kết quả phân tích câu hỏi Tin học 11 theo chủ đề .......................... 77 Bảng 3.22. Tổng hợp kết quả phân tích câu hỏi Tin học 12 theo chủ đề .......................... 78 DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH Hình 3.1. Sơ đồ quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm ................................ 48 Hình 3.2. Màn hình quản lí ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm theo từng chủ đề.................. 62 Hình 3.3. Màn hình quản lí ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm theo từng Chuẩn .................. 62 Hình 3.4. Màn hình thêm câu hỏi trắc nghiệm theo từng dạng ......................................... 63 Hình 3.5. Màn hình biên soạn câu hỏi trắc nghiệm dạng đúng-sai ................................... 63 Hình 3.6. Màn hình tạo kì thi mới ..................................................................................... 64 Hình 3.7. Màn hình thiết kế đề kiểm tra ............................................................................ 64 Hình 3.8. Màn hình bắt đầu làm bài kiểm tra của HS ....................................................... 65 Hình 3.9. Màn hình xác nhận thông tin HS trước khi làm bài .......................................... 66 Hình 3.10. Màn hình hiển thị quá trình làm bài kiểm tra của HS ..................................... 66 Hình 3.11. Màn hình hiển thị kết quả làm bài kiểm tra của HS ........................................ 67 Hình 3.12. Sơ đồ quy trình tổ chức kiểm tra đánh giá môn Tin học THPT ...................... 72 Hình 3.13. Màn hình đăng nhập vào hệ thống DK Testing Management......................... 73 Hình 3.14. Màn hình quản trị của hệ thống DK Testing Management ............................. 73 Hình 3.15. Màn hình quản lý kỳ thi................................................................................... 73 Hình 3.16. Màn hình quản lý đề thi ................................................................................... 74 Hình 3.17. Màn hình chọn các chủ đề cần kiểm tra .......................................................... 74 Hình 3.18. Màn hình phát sinh mã đề thi .......................................................................... 75 Hình 3.19. Màn hình quản lý danh sách mã đề thi ............................................................ 75 Hình 3.20. Màn hình xem và thống kê kết quả thi ............................................................ 76 MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................... 1 2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài ........................................................................... 3 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu................................................................... 3 3.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................... 3 3.2. Khách thể nghiên cứu ........................................................................................... 3 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................... 3 4.1. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................. 3 4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................................... 4 5. Giả thuyết nghiên cứu........................................................................................ 4 6. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 4 6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận .......................................................................... 4 6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn ....................................................................... 5 6.3. Phương pháp thống kê toán học ........................................................................... 5 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ VÀ NGÂN HÀNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM ................................................................ 6 1.1. Tình hình nghiên cứu về khoa học đo lường và đánh giá .............................. 6 1.1.1. Trên thế giới ...................................................................................................... 6 1.1.2. Trong nước ........................................................................................................ 7 1.2. Một số khái niệm cơ bản .............................................................................. 11 1.2.1. Khái niệm về đo lường và đánh giá ................................................................. 11 1.2.2. Chức năng của kiểm tra đánh giá .................................................................... 12 1.2.3. Mục đích của kiểm tra đánh giá ...................................................................... 12 1.2.4. Các tiêu chuẩn của một bài kiểm tra ............................................................... 12 1.2.5. Các nguyên tắc đánh giá .................................................................................. 13 1.2.6. Phương pháp kiểm tra đánh giá ....................................................................... 13 1.2.6.1. Phân loại theo cách thức thực hiện ........................................................... 13 1.2.6.2. Phân loại theo mục tiêu đánh giá.............................................................. 14 1.2.6.3. Phân loại theo phương hướng sử dụng kết quả đánh giá ......................... 14 1.2.7. Phân loại mục tiêu dạy học và cấp độ nhận thức ............................................ 15 1.2.7.1. Mục tiêu dạy học ...................................................................................... 15 1.2.7.2. Cấp độ nhận thức ...................................................................................... 15 1.3.1. Các phương pháp trắc nghiệm khách quan ..................................................... 18 1.3.2. Các kiểu câu hỏi trắc nghiệm khách quan ....................................................... 18 1.3.3. So sánh trắc nghiệm khách quan với tự luận ................................................... 19 1.3.4. Đánh giá và phân tích câu hỏi trắc nghiệm ..................................................... 20 1.3.4.1. Tiêu chí đánh giá câu hỏi trắc nghiệm ..................................................... 20 1.3.4.2. Phân tích câu hỏi trắc nghiệm .................................................................. 20 1.3.5. Đánh giá đề trắc nghiệm .................................................................................. 22 1.3.5.1. Độ tin cậy ................................................................................................. 22 1.3.5.2. Độ giá trị ................................................................................................... 22 1.3.6. Ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm ....................................................................... 23 1.3.6.1. Khái niệm ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm ............................................... 23 1.3.6.2. Quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm cho môn học........... 23 1.3.7. Chuẩn kiến thức, kĩ năng ................................................................................. 24 1.3.7.1. Khái niệm về Chuẩn ................................................................................. 24 1.3.7.2. Những yêu cầu cơ bản của Chuẩn ............................................................ 25 1.3.7.3. Chuẩn kiến thức, kĩ năng .......................................................................... 25 1.3.7.4. Những đặc điểm của Chuẩn kiến thức, kĩ năng........................................ 25 1.3.7.5. Yêu cầu kiểm tra, đánh giá bám sát Chuẩn kiến thức, kĩ năng ................ 26 1.3.8. Phần mềm trắc nghiệm .................................................................................... 27 1.3.8.1. Một số khái niệm cơ bản trong tin học ..................................................... 27 1.3.8.2. Khái niệm về phần mềm, phần mềm trắc nghiệm .................................... 28 Chương 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA VIỆC XÂY DỰNG NGÂN HÀNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM MÔN TIN HỌC THPT .................................... 29 2.1. Giới thiệu môn Tin học 10 ........................................................................... 29 2.1.1. Cấu trúc chương trình ...................................................................................... 29 2.1.2. Nội dung chương trình .................................................................................... 29 2.1.3. Phân phối chương trình ................................................................................... 31 2.2.4. Phân phối các bài kiểm tra............................................................................... 33 2.2. Giới thiệu môn Tin học 11 ........................................................................... 33 2.2.1. Cấu trúc chương trình ...................................................................................... 33 2.2.2. Nội dung chương trình .................................................................................... 34 2.2.3. Phân phối chương trình ................................................................................... 35 2.2.4. Phân phối các bài kiểm tra............................................................................... 37 2.3. Giới thiệu môn Tin học 12 ........................................................................... 37 2.3.1. Cấu trúc chương trình ...................................................................................... 37 2.3.2. Nội dung chương trình .................................................................................... 38 2.3.3. Phân phối chương trình ................................................................................... 39 2.3.4. Phân phối các bài kiểm tra............................................................................... 40 2.4. Thực trạng việc kiểm tra đánh giá môn Tin học THPT ............................... 41 2.4.1. Những bất cập trong kiểm tra, đánh giá môn Tin học ở trường THPT ........... 41 2.4.2. Một số nguyên nhân dẫn đến những bất cập trong kiểm tra đánh giá môn Tin học ở trường THPT.................................................................................................... 42 2.4.3. Tình hình công tác kiểm tra, đánh giá môn Tin học ở trường THPT Long Thành ......................................................................................................................... 43 2.5. Yêu cầu về đổi mới kiểm tra đánh giá môn Tin học THPT ......................... 44 2.5.1. Định hướng đổi mới KTĐG ............................................................................ 44 2.5.2. Yêu cầu đổi mới KTĐG theo chuẩn KTKN .................................................... 45 2.6. Nhu cầu xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm Tin học ......................... 46 2.7. Nhu cầu xây dựng phần mềm quản lí ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm và hỗ trợ kiểm tra, đánh giá môn Tin học ..................................................................... 46 Chương 3. KIỂM TRA TRẮC NGHIỆM TRỰC TUYẾN MÔN TIN HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ................................................................ 48 3.1. Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học THPT ................... 48 3.1.1. Quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học THPT ....... 48 3.1.2. Xây dựng ma trận kiến thức môn học ............................................................. 49 3.1.3. Xây dựng ma trận kiến thức các đề kiểm tra ................................................... 51 3.1.3.1. Ma trận kiến thức các đề kiểm tra tin học 10 ........................................... 51 3.1.3.2. Ma trận kiến thức các đề kiểm tra tin học 11 ........................................... 55 3.1.3.2. Ma trận kiến thức các đề kiểm tra tin học 12 ........................................... 57 3.1.4. Thiết kế câu hỏi trắc nghiệm ........................................................................... 59 3.1.4.1. Lựa chọn dạng câu hỏi trắc nghiệm ......................................................... 59 3.1.4.2. Nguyên tắc biên soạn câu hỏi trắc nghiệm ............................................... 59 3.1.4.3. Biên soạn câu hỏi trắc nghiệm ................................................................. 61 3.1.5. Rà soát, chỉnh sửa câu hỏi trắc nghiệm ........................................................... 61 3.1.6. Biên tập và lưu trữ câu hỏi trắc nghiệm .......................................................... 62 3.1.7. Tạo các đề trắc nghiệm và thi thử ................................................................... 63 3.1.7.1. Tạo đề trắc nghiệm ................................................................................... 63 3.1.7.2. Xây dựng đáp án và biểu điểm ................................................................. 64 3.1.7.3. Tổ chức thi thử ......................................................................................... 65 3.1.8. Chấm điểm, phân tích và định cỡ câu hỏi trắc nghiệm ................................... 67 3.1.8.1. Chấm điểm................................................................................................ 67 3.1.8.2. Phân tích và định cỡ câu hỏi trắc nghiệm................................................. 67 3.1.9. Xử lí các câu hỏi trắc nghiệm .......................................................................... 69 3.2. Quy trình biên soạn đề kiểm tra đánh giá theo chuẩn kiến, thức kĩ năng môn Tin học THPT ...................................................................................................... 70 3.2.1. Xác định mục đích, yêu cầu của đề kiểm tra ................................................... 70 3.2.2. Xác định hình thức đề kiểm tra ....................................................................... 70 3.2.3. Thiết lập ma trận đề kiểm tra ........................................................................... 70 3.2.4. Thiết kế câu hỏi, bài tập theo ma trận ............................................................. 71 3.2.5. Xây dựng hướng dẫn chấm (đáp án) và thang điểm........................................ 71 3.2.6. Xem xét lại việc biên soạn đề kiểm tra ........................................................... 71 3.3. Quy trình tổ chức kiểm tra đánh giá môn Tin học bằng phần mềm DK Testing Management System .............................................................................. 72 3.3.1. Tạo kỳ thi mới ................................................................................................. 72 3.3.2. Tạo đề thi ......................................................................................................... 74 3.3.3. Cho HS làm bài ............................................................................................... 75 3.3.4. Xem và thống kê kết quả ................................................................................. 76 3.3.5. Phân tích và xử lý câu hỏi trắc nghiệm ........................................................... 76 3.4. Kết quả nghiên cứu ....................................................................................... 76 3.4.1. Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học THPT ...................... 76 3.4.2. Hiệu quả thực hiện........................................................................................... 78 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................. 81 1. Đóng góp của đề tài ......................................................................................... 81 2. Đề xuất ............................................................................................................. 82 2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo......................................................................... 82 2.2. Đối với các trường THPT ................................................................................... 82 2.3. Đối với giáo viên ................................................................................................ 83 3. Hướng phát triển .............................................................................................. 83 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 84 Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 1 Trường THPT Long Thành MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh là một yêu cầu cần thiết và cấp bách, nhằm đảm bảo tính khoa học, chính xác, khách quan, giúp người dạy và người học nhìn nhận được đúng thực chất của việc dạy học, từ đó có những biện pháp thiết thực để nâng cao chất lượng dạy học. Một trong những yêu cầu đổi mới chương trình và sách giáo khoa đã và đang thực hiện là cần tiến hành một cách đồng bộ giữa mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học và kiểm tra - đánh giá. Nếu không đổi mới kiểm tra - đánh giá thì việc đổi mới về phương pháp dạy học sẽ trở nên vô nghĩa. Chính vì vậy, việc ra đề kiểm tra cần phải suy nghĩ, nghiên cứu và trao đổi kĩ hơn để tránh những tình trạng thiên lệch, cực đoan, vội vàng, thiếu đi sự toàn diện, khách quan và công bằng, và nhất là làm sao để việc kiểm tra, đánh giá phải góp phần thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy học. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành quy định về chuẩn kiến thức kĩ năng đối với môn Tin học bậc THPT. Do đó, việc dạy học và kiểm tra đánh giá của giáo viên phải bám sát chuẩn kiến thức kĩ năng này. Tuy nhiên, việc biên soạn đề kiểm tra theo chuẩn kiến thức kĩ năng của giáo viên còn gặp nhiều khó khăn nhất định. Nguyên nhân chủ yếu là do giáo viên biên soạn đề chưa theo một quy trình thống nhất chung. Mặt khác, giáo viên ra đề còn mang tính chủ quan nhiều hơn là dựa trên chuẩn quy định. Thực tiễn công tác kiểm tra, đánh giá ở trường phổ thông hiện nay cho thấy tình trạng đánh đồng việc cho điểm với đánh giá năng lực học sinh; có xu hướng chú trọng kiến thức ghi nhớ hơn là rèn kĩ năng và năng lực học sinh; công tác kiểm tra, đánh giá chịu sức ép của thi cử và bệnh thành tích; các kết quả kiểm tra thường để xếp loại học sinh hơn là tìm ra điểm mạnh yếu của học sinh để giúp học sinh tiến bộ và định hướng cho giáo viên trong việc cải tiến nội dung và phương pháp giảng dạy; giáo viên và nhà quản lý còn yếu về năng lực đánh giá trong giáo dục. Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 2 Trường THPT Long Thành Hướng tới yêu cầu kiểm tra đánh giá công bằng, khách quan kết quả học tập của học sinh, ngoài phương pháp đánh giá bằng quan sát và vấn đáp, trong phương pháp viết người ta bổ sung các hình thức đánh giá khác như đưa thêm các dạng câu hỏi trắc nghiệm khách quan; chú ý hơn tới việc đánh giá cả quá trình lĩnh hội tri thức của học sinh, quan tâm tới việc tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh. Trên cơ sở khoa học về đo lường và đánh giá trong giáo dục, cần tiến hành xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm chuẩn hóa cho từng môn học của mỗi cấp học hay bậc học. Sử dụng ngân hàng này, học sinh có thể tự ôn tập kiểm tra kiến thức, giáo viên có thể sử dụng để kiểm tra đánh giá học sinh. Để làm được điều này, phải bắt đầu từ việc đào tạo đội ngũ chuyên gia về đánh giá trong giáo dục và bồi dưỡng các kiến thức về khoa học đo lường đánh giá trong giáo dục cho giáo viên ở mọi cấp học, bậc học. Việc đổi mới công tác kiểm tra đánh giá ở THPT hiện nay đang được ngành giáo dục đặc biệt quan tâm, các giáo viên THPT được tập huấn về đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá, tuy nhiên hiệu quả chưa cao. Đa số giáo viên chưa có nhận thức đúng đắn về công tác kiểm tra đánh giá, phần lớn vẫn quan niệm rằng kiểm tra chỉ để cho điểm và xếp hạng học sinh. Các câu hỏi trắc nghiệm khách quan do giáo viên soạn không được phân tích, đánh giá nên các đề kiểm tra do giáo viên soạn cũng chưa có hiệu quả. Các trường THPT có đội ngũ giáo viên đông đảo giảng dạy ở từng bộ môn, nếu có kiến thức chuyên môn sâu sắc cộng với kiến thức về đo lường đánh giá, chắc chắn việc cùng nhau góp phần thành lập ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm dùng để kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh là việc làm không khó, nhưng sẽ mất nhiều thời gian và công sức. Đứng trước tình hình trên, tôi chọn đề tài: “Kiểm tra trắc nghiệm trực tuyến môn Tin học cấp trung học phổ thông”. Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ là tài liệu cần thiết góp phần vào quá trình đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh ở bậc THPT, nâng cao kĩ năng của giáo viên trong việc thiết kế câu hỏi TNKQ dùng để kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh và góp phần ứng dụng CNTT vào công tác đổi mới kiểm tra, đánh giá. Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 3 Trường THPT Long Thành Từ những vấn đề còn tồn tại trong lĩnh vực kiểm tra, đánh giá và kiểm tra đánh giá theo hình thức trắc nghiệm với sự trợ giúp của máy tính, đề tài đề xuất xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học THPT dựa trên Chuẩn kiến thức, kĩ năng của Bộ GD-ĐT với sự trợ giúp của phần mềm máy tính nhằm giúp giáo viên Tin học các trường THPT trong việc kiểm tra đánh giá, bao gồm các vấn đề như: biên soạn câu hỏi trắc nghiệm và quản lý ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm, quản lý các kỳ thi và đề thi, tổ chức thi trên máy và trên giấy, quản lý kết quả thi. 2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài - Nội dung: xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm cho môn Tin học THPT. - Địa bàn thực nghiệm sư phạm: trường THPT Long Thành, tỉnh Đồng Nai. 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu - Ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm Tin học THPT theo Chuẩn KTKN. - Phần mềm hỗ trợ kiểm tra đánh giá. 3.2. Khách thể nghiên cứu Quá trình dạy học Tin học và kiểm tra đánh giá trong dạy học Tin học. 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Mục tiêu nghiên cứu - Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học THPT dựa trên Chuẩn kiến thức, kĩ năng của Bộ GD-ĐT dùng trong kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh. - Giới thiệu và hướng dẫn sử dụng một phần mềm với các chức năng hỗ trợ công việc biên soạn câu hỏi trắc nghiệm, thiết kế đề kiểm tra đánh giá môn Tin học cấp THPT. Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 4 Trường THPT Long Thành 4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu các tài liệu và hệ thống lý luận về kiểm tra đánh giá. - Khảo sát thực trạng việc kiểm tra, đánh giá tại một số trường trên địa bàn huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai. - Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học THPT dựa trên Chuẩn kiến thức, kĩ năng của Bộ GD-ĐT. - Thử nghiệm các câu hỏi trắc nghiệm đã xây dựng để phân tích, lựa chọn các câu hỏi có chất lượng đưa vào ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm. - Thiết kế và xây dựng phần mềm hỗ trợ công tác kiểm tra, đánh giá. 5. Giả thuyết nghiên cứu Nếu sử dụng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm được xây dựng với số lượng và chất lượng đáp ứng được Chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Tin học THPT kết hợp sử dụng phần mềm DK Testing Management System sẽ giúp cho giáo viên giảm được nhiều công sức, thời gian và chi phí trong việc ra đề kiểm tra, chấm, trả bài; giúp cho học sinh có điều kiện ôn luyện, củng cố bài và thoải mái, tự tin trong quá trình kiểm tra với sự trợ giúp của máy tính. 6. Phương pháp nghiên cứu 6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận - Nghiên cứu lý luận về đo lường và đánh giá trong dạy học. - Nghiên cứu xu hướng đổi mới kiểm tra đánh giá, ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm tra đánh giá. - Nghiên cứu sách giáo khoa, sách bài tập Tin học THPT. - Nghiên cứu tài liệu hướng dẫn sử dụng phần mềm hỗ trợ kiểm tra đánh giá. Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 5 Trường THPT Long Thành - Phân tích, tổng hợp, khái quát hóa và hệ thống hóa các nguồn tài liệu để xây dựng cơ sở lý thuyết và nội dung của đề tài. 6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Điều tra: thực trạng vấn đề kiểm tra đánh giá môn Tin học THPT; thực trạng sử dụng công nghệ thông tin trong kiểm tra đánh giá. - Lấy ý kiến chuyên gia: tiếp thu ý kiến của các chuyên gia, đồng nghiệp, học sinh trong quá trình thiết kế, thử nghiệm, phân tích câu hỏi trắc nghiệm. - Thực nghiệm sư phạm: triển khai việc sử dụng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm Tin học THPT trong việc ra đề kiểm tra và việc sử dụng phần mềm trắc nghiệm cho giáo viên và học sinh trường THPT Long Thành, đánh giá tính khả thi và hiệu quả khi sử dụng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm và phần mềm hỗ trợ. 6.3. Phương pháp thống kê toán học - Phân tích số liệu và xử lý kết quả theo thống kê toán học bằng phần mềm DK Testing Management System. Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 6 Trường THPT Long Thành Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ VÀ NGÂN HÀNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM 1.1. Tình hình nghiên cứu về khoa học đo lường và đánh giá 1.1.1. Trên thế giới Các phương pháp trắc nghiệm đo lường thành quả học tập đầu tiên được tiến hành vào thế kỷ XVII - XVIII tại Châu Âu. Sang thế kỉ XIX đầu thể kỉ XX , các phương pháp trắc nghiệm đo lường thành quả học tập đã được chú ý. Năm 1904 nhà tâm lí học người Pháp - Alfred Binet trong quá trình nghiên cứu trẻ em mắc bệnh tâm thần, đã xây dựng một số bài trắc nghiệm về trí thông minh. Năm 1916, Lewis Terman đã dịch và soạn các bài trắc nghiệm này ra tiếng Anh từ đó trắc nghiệm trí thông minh được gọi là trắc nghiệm Stanford - Binet. Vào đầu thế kỷ XX, E. Thorm Dike là người đầu tiên đã dùng trắc nghiệm khách quan như là phương pháp "khách quan và nhanh chóng" để đo trình độ học sinh, bắt đầu dùng với môn số học và sau đó là một số môn khác. Những mốc quan trọng trong quá trình phát triển khoa học đo lường đánh giá, nhất là trắc nghiệm khách quan, như Trắc nghiệm trí tuệ Simon-Binet được xây dựng bởi hai nhà tâm lý học người Pháp Alfred Binet và Theodore Simon vào khoảng năm 1905, tiếp đến được cải tiến tại Đại học Standford tại Mỹ bởi Lewis Terman năm 1916, sau đó được cải tiến liên tục và được sử dụng ngày nay với tên gọi là Trắc nghiệm trí tuệ IQ (Intelligence Quotient). Bộ trắc nghiệm thành quả học tập đầu tiên Standford Achievement Test ra đời vào năm 1923 ở Mỹ. Một ngành công nghiệp về trắc nghiệm đã hình thành kể từ khi đưa vào chấm trắc nghiệm bằng máy của IBM năm 1935, và việc thành lập Hội quốc gia về Đo lường trong giáo dục vào thập niên 1950, cùng với sự ra đời của hai tổ chức tư nhân Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 7 Trường THPT Long Thành Educational Testing Services (ETS) năm 1947 và American College Testing (ACT) năm 1959. Các thành tựu lý luận quan trọng của khoa học về đo lường trong giáo dục đạt được cho đến thập niên 1970 bao gồm trong “lý thuyết trắc nghiệm cổ điển”. Trong khoảng những năm gần đây, “lý thuyết trắc nghiệm hiện đại” hay “lý thuyết ứng đáp câu hỏi” (Item Response Theory – IRT) được hình thành và phát triển mạnh. IRT đã được thành tựu quan trọng nâng cao độ chính xác của trắc nghiệm, và trên cơ sở lý thuyết đó, công nghệ Trắc nghiệm Thích ứng nhờ máy tính (Computer Adaptive Test – CAD) ra đời. Hiện nay trên thế giới, trong các kì kiểm tra, thi tuyển một số môn đã sử dụng trắc nghiệm khá phổ biến. Có thể kể ra một số tổ chức và kỳ thi trắc nghiệm phổ biến như: “Dịch vụ trắc nghiệm giáo dục” (Educational Testing Services – ETS) là một tập đoàn tư nhân sản xuất các đề thi và tổ chức các kỳ thi trắc nghiệm tiêu chuẩn hóa lớn nhất Hoa Kỳ. Trong số các kỳ thi trắc nghiệm nổi tiếng của công ty này có thể kể đến: Trắc nghiệm Đánh giá Học vấn (Scholastic Assesment Test – SAT) để phục vụ kỳ thi tuyển sinh đại học; các kỳ thi Ghi nhận Sau đại học (Graduate Record Examination – GRE) bao gồm đề thi đại cương và các đề thi theo một số môn học xác định; Trắc nghiệm tuyển sinh Sau đại học ngành Quản lý (Graduate Management Admission Test – GMAT) hỗ trợ tuyển sinh sau đại học vào các ngành quản trị kinh doanh; Trắc nghiệm Ngoại ngữ tiếng Anh (Test of English as a Foreign Language – TOEFL) “Trắc nghiệm Đại học Hoa Kỳ” (American College Testing – ACT) là một tập đoàn phi chính phủ khác của Hoa Kỳ tổ chức kỳ thi trắc nghiệm phục vụ tuyển sinh đại học…. 1.1.2. Trong nước Từ thập niên 50 của thế kỷ XX, trắc nghiệm cũng đã được đề cập đến. Kiến thức về trắc nghiệm được thu thập qua các tài liệu giáo dục học và tâm lý học chủ Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 8 Trường THPT Long Thành yếu của Liên Xô. Ở miền Nam Việt Nam, năm 1964 đã thành lập một cơ quan đặc trách về trắc nghiệm có tên là “Trung tâm trắc nghiệm và hướng dẫn”, là cơ quan phổ biến tài liệu hướng dẫn về trắc nghiệm. Năm học 1965 – 1966, kỳ thi trung học đệ nhất cấp, các môn Sử, Địa, Công dân thi dưới hình thức trắc nghiệm. Năm học 1973-1974, tất cả các môn học trong kỳ thi tú tài đều thi trắc nghiệm. Tuy vậy, loại tài liệu hướng dẫn giáo viên biên soạn trắc nghiệm vẫn còn ít phổ biến. Từ năm 1975 đến 1993, hình thức trắc nghiệm được áp dụng trong kiểm tra thành tích học tập của học sinh, nhưng không phổ biến rộng rãi, thường chỉ áp dụng cho các môn Ngoại Ngữ. Việc nghiên cứu trắc nghiệm vẫn còn nhiều hạn chế. Từ đầu năm 1994, khi Bộ GD-ĐT có những hoạt động cụ thể như tập huấn về trắc nghiệm, khuyến khích sử dụng phương pháp trắc nghiệm thì tại nhiều trường đại học đã sử dụng trắc nghiệm thành tích học tập cho các môn thi, kiểm tra. Sau khi triển khai kỳ thi tuyển sinh đại học bằng giải pháp “3 chung”, Bộ GDĐT đã chủ trương từng bước đưa phương pháp TNKQ vào kỳ thi tuyển sinh đại học và kỳ thi tốt nghiệp THPT. Bắt đầu từ năm học 2006-2007, Bộ GD-ĐT đã sử dụng đề thi theo hình thức trắc nghiệm cho một số môn trong các kỳ thi tuyển sinh đại học và kỳ thi tốt nghiệp THPT. Ngoài ra, các trường đại học đã đưa vào hình thức kiểm tra trắc nghiệm kết thúc học phần cũng như kỳ thi đầu ra cho một số môn học. Ngày 5 tháng 5 năm 2006, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ký quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT về việc ban hành Chương trình giáo dục phổ thông. Cũng từ năm học 2006-2007 môn Tin học được chính thức đưa vào giảng dạy ở cấp THPT như một môn học chính khóa. Cũng như các môn học khác, môn Tin học THPT được giảng dạy dựa trên khung Chương trình giáo dục phổ thông môn Tin học. Trong Chương trình giáo dục phổ thông, Chuẩn kiến thức kĩ năng được thể hiện, cụ thể hóa ở các chủ đề của chương trình môn học. Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 9 Trường THPT Long Thành Việc dạy học, kiểm tra đánh giá môn Tin học phải dựa trên Chuẩn kiến thức kĩ năng, tạo nên sự thống nhất trong cả nước, khắc phục tình trạng quá tải trong giảng dạy, học tập. Nhìn chung, ở các trường THPT hiện nay, bước đầu đã vận dụng được Chuẩn kiến thức kĩ năng trong giảng dạy, học tập, kiểm tra đánh giá. Công nghệ thông tin (CNTT) ngày càng phát triển và được ứng dụng mạnh mẽ trong dạy học. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ra chỉ thị số 29/2001/CT-BGD&ĐT về việc tăng cường giảng dạy và ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành Giáo dục “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học theo xu hướng sử dụng công nghệ thông tin như là một công cụ hỗ trợ đắc lực nhất cho đổi mới phương pháp giảng dạy, học tập ở tất cả các môn học”. Sau đây là một số định hướng việc ứng dụng CNTT trong đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá: a) Đẩy mạnh một cách hợp lý việc triển khai ứng dụng CNTT trong đổi mới phương pháp dạy và học ở từng cấp học. b) Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 47/2008/CT-BGDĐT của Bộ GD & ĐT về “Đẩy mạnh một cách hợp lý việc triển khai ứng dụng CNTT trong đổi mới phương pháp dạy và học ở từng cấp học”. c) Khai thác mặt kĩ thuật thì CNTT là phương tiện dạy học hiệu quả. d) Đẩy mạnh khai thác mặt tiềm năng sư phạm thì CNTT làm thay một số công việc của người thầy giáo. Vấn đề KTĐG môn Tin học còn có nhiều bất cập, cụ thể là, GV ra đề còn mang nhiều cảm tính, nghĩa là ra đề một cách tự phát, chủ quan mà không hoặc ít dựa trên Chuẩn kiến thức, kĩ năng. Mặt khác, việc ra đề kiểm tra còn thiếu một quy trình chung thống nhất nên GV gặp khó khăn khi ra đề. Cuối cùng, các phần mềm máy tính hỗ trợ biên soạn câu hỏi và đề kiểm tra chưa đủ đáp ứng nhu cầu của GV. Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 10 Trường THPT Long Thành Các công trình nghiên cứu về KTĐG môn Tin học nói chung và KTĐG môn Tin học theo hình thức trắc nghiệm khách quan còn rất hạn chế. Sau đây là một số tài liệu tiêu biểu liên quan đến vấn đề KTĐG và trắc nghiệm môn Tin học: 1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2009). Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Tin học THPT. NXB Giáo dục. 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2009). Tài liệu Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá có sự hỗ trợ của Công nghệ thông tin cho giáo viên cấp Trung học phổ thông. Dự án phát triển giáo viên THPT và TCCN. 3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2010). Tài liệu Tập huấn giáo viên – dạy học, kiểm tra đánh giá theo chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Tin học cấp THPT. 4. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2010). Tài liệu Tập huấn giáo viên biên soạn đề kiểm tra theo chuẩn KTKN. 5. Lê Viết Chung (chủ biên 2010). Bài tập Tin học 10, 11, 12. NXB Giáo dục. 6. Hồ Sĩ Đàm (chủ biên 2008). Bài tập Tin học 10, 11, 12. NXB Giáo dục. 7. Hồ Sĩ Đàm (chủ biên 2008). Bài tập trắc nghiệm và đề kiểm tra Tin học 10, 11, 12. NXB Giáo dục. 8. Bùi Việt Hà (2012). Mô hình tin học hóa quản lý ngân hàng câu hỏi và đề kiểm tra. Công ty công nghệ tin học nhà trường schoolnet. 9. Đậu Mạnh Hoàn, Trần Dũng (2007). Phương pháp giải các bài tập Tin học 11. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. 10. Đào Hải Tiệp, Lê Thái Hòa (2007). Câu hỏi và bài tập trắc nghiệm Tin học 11. NXB Hà Nội. 11. Các phần mềm máy tính nước ngoài hỗ trợ biên soạn câu hỏi trắc nghiệm và đề kiểm tra tiêu biểu như: Microsoft Powerpoint, Platin Violet, Adobe Presenter, Lecture Maker, Quiz Builder, Wondershare QuizCreator, Adobe Captivate, Hot Potatoes, Netop School, Adobe Flash, Moodle, eXe, Reload, Lectora, … 12. Các phần mềm máy tính trong nước hỗ trợ biên soạn câu hỏi trắc nghiệm và đề kiểm tra tiêu biểu như: McMix, TestPro, TestPro Plus, EmpTest, Examgen, iQB, VMind, TracNghiem, … Các công trình trên đây chủ yếu là giới thiệu các chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Tin học, cơ sở lý luận về vấn đề kiểm tra đánh giá nói chung và môn Tin học nói Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 11 Trường THPT Long Thành riêng, các câu hỏi và đề trắc nghiệm tham khảo. Các phần mềm trên đây chủ yếu là hỗ trợ giáo viên trong việc biên soạn câu hỏi và đề kiểm tra, định dạng đề kiểm tra, trộn đề kiểm tra và hỗ trợ kiểm tra trắc nghiệm trên máy. Về quy trình biên soạn đề kiểm tra trắc nghiệm môn Tin học và ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm cho môn Tin học thì chưa có công trình được công bố. Những năm gần đây, Bộ GD-ĐT thực hiện việc kiểm tra đánh giá theo hình thức trắc nghiệm khách quan cho một số môn học trong kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học hàng năm. 1.2. Một số khái niệm cơ bản 1.2.1. Khái niệm về đo lường và đánh giá Đánh giá là một khâu quan trọng trong quá trình giáo dục. Quá trình giáo dục nào mà một con người tham gia cũng nhằm tạo ra những biến đổi nhất định trong con người đó. Muốn biết những biến đổi đó xảy ra ở mức độ nào phải đánh giá hành vi của người đó trong một tình huống nhất định. Sự đánh giá cho phép chúng ta xác định mục tiêu giáo dục được đặt ra có phù hợp hay không và có đạt được hay không, việc giảng dạy có thành công hay không, người học có tiến bộ hay không. Đo lường (Measurement) là quá trình thu thập thông tin một cách định lượng (số đo) về các đại lượng đặc trưng của đào tạo năng lực (nhận thức, tư duy, kĩ năng và phẩm chất nhân văn) trong quá trình giáo dục. Kiểm tra (Assesment) là công cụ để đo lường trình độ kiến thức kĩ năng, kĩ xảo của HS. Đánh giá (Evaluation) là xác định mức độ của trình độ kiến thức kĩ năng, kĩ xảo của HS. Mối quan hệ giữa kiểm tra và đánh giá là mối quan hệ giữa mục đích và phương tiện, trong đó kiểm tra là phương tiện còn đánh giá là mục đích. Kiểm tra đánh giá là khâu cuối cùng của quá trình dạy học, có ý nghĩa quan trọng vì không có kiểm tra và đánh giá thì quá trình dạy học không hoàn tất. Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 12 Trường THPT Long Thành 1.2.2. Chức năng của kiểm tra đánh giá Chức năng so sánh: so sánh giữa mục đích yêu cầu đề ra với kết quả thực hiện được. Nếu không có kiểm tra đánh giá thì không có dữ kiện, số liệu xác thực để so sánh kết quả nhận được với mục đích yêu cầu. Chức năng phản hồi: hình thành mối liên hệ nghịch (trong và ngoài). Nhờ có chức năng này GV dần dần điều chỉnh quá trình dạy học ngày một tối ưu. Chức năng dự đoán: căn cứ vào kết quả kiểm tra và đánh giá có thể dự đoán sự phát triển của người học. 1.2.3. Mục đích của kiểm tra đánh giá Đối với HS: Giúp HS đào sâu kiến thức, hệ thống hóa khái quát hóa kiến thức, phát hiện những lỗ hổng về tri thức và kịp thời bổ sung, rèn được thói quen tìm hiểu sâu sắc tài liệu và giải quyết vấn đề. Đối với GV: Thấy được tình hình học tập của từng HS cũng như cả lớp. Phát hiện được những nội dung giảng dạy thiếu sót cũng như các phương pháp giảng dạy chưa phù hợp để bổ sung và sửa đổi. Đối với nhà trường, phụ huynh và các cơ quan giáo dục: Dựa trên cơ sở của kiểm tra - đánh giá có thể theo dõi đánh giá quá trình giảng dạy của GV và tình hình học tập của HS. Căn cứ vào đó mà bổ sung hoàn thiện và phát triển chương trình giảng dạy. Qua kiểm tra và đánh giá giúp cho phụ huynh biết rõ sự học tập của con em mình vì vậy mà có mối liên hệ giữa nhà trường và gia đình chặt chẽ hơn. 1.2.4. Các tiêu chuẩn của một bài kiểm tra Có giá trị. Bài kiểm tra phải đo được đúng cái mà nó định đo. Một bài kiểm tra có giá trị là phải thực sự đo lường đúng với đối tượng cần đo. Đáng tin cậy. Bài kiểm tra phải đo bất cứ cái gì mà nó đo với sự tin cậy có căn cứ, ổn định. Bài kiểm tra đáng tin cậy nói lên tính chất vững chãi của điểm số. Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 13 Trường THPT Long Thành Dễ sử dụng. Bài kiểm tra phải soạn kĩ tránh những trở ngại khi HS làm bài, bài kiểm tra có hướng dẫn rõ ràng, ghi thời gian làm bài, các điểm số và tài liệu được sử dụng (nếu có). Bài kiểm tra phải thực hiện sao cho việc chấm bài được dễ dàng, thang điểm chính xác để nâng cao mức tin cậy của bài KT. Phải tiết kiệm thời gian và phương tiện. 1.2.5. Các nguyên tắc đánh giá Đánh giá phải khách quan. Trong mọi trường hợp GV cũng không được có ác cảm hay thiện cảm chen vào trong quá trình đánh giá. Mà đánh giá phải khách quan, dựa vào kết quả mà người GV thu được của GV. Đánh giá phải dựa vào mục tiêu dạy học. Dạy học nhằm mục đích gì thì khi đánh giá GV phải dựa vào mục đích đề ra ban đầu đó. Đánh giá phải toàn diện. Đánh giá không những chỉ chú trọng vào kiến thức của HS mà cần cả về mọi mặt từ tư tưởng chính trị, tác phong, thái độ đến kiến thức khoa học, kĩ thuật. Đánh giá phải thường xuyên và có kế hoạch. Kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo cũng như mọi hoạt động của con người đều có quá trình vận động và phát triển không ngừng, cho nên kết quả đánh giá chỉ có giá trị thực sự ngay trong thời điểm đánh giá. Do đó đánh giá chính xác, phải thực hiện thường xuyên và có kế hoạch trong quá trình dạy học. Đánh giá phải nhằm cải tiến phương pháp giảng dạy, hoàn chỉnh chương trình. Qua các kỳ kiểm tra cũng như thi, GV cũng như các cơ quan giáo dục tìm hiểu những tác nhân đưa đến kết quả vạch ra những ưu điểm để phát huy, phát hiện những nhược điểm để sửa chữa, cải tiến phương pháp giảng dạy, sửa đổi chương trình học cho thích hợp với mục tiêu đào tạo. 1.2.6. Phương pháp kiểm tra đánh giá 1.2.6.1. Phân loại theo cách thức thực hiện Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi Sở GD-ĐT Đồng Nai Trang 14 Trường THPT Long Thành a) Loại quan sát Đánh giá các thao tác, hành vi, phản ứng vô thức, các kĩ năng thực hành và một số kĩ năng về nhận thức. b) Loại vấn đáp Đánh giá khả năng ứng đáp các câu hỏi được nêu một cách tự phát trong một tình huống cần kiểm tra. c) Loại viết c.1) Tự luận. Các câu hỏi được trả lời theo dạng mở, thí sinh phải tự mình trình bày ý kiến trong một bài viết để trả lời câu hỏi nêu ra. c.2) Trắc nghiệm khách quan (gọi tắt là trắc nghiệm). Đề thi gồm nhiều câu hỏi, mỗi câu nêu lên vấn đề và những thông tin cần thiết để thí sinh có thể trả lời một cách ngắn gọn. 1.2.6.2. Phân loại theo mục tiêu đánh giá a) Đánh giá tiến trình. Sử dụng trong quá trình dạy và học để nhận được các phản hồi từ học viên, xem xét mức độ thành công của việc dạy và học, chỉ ra trở ngại và tìm cách khắc phục. b) Đánh giá tổng kết. Tổng kết những gì người học đạt được, xếp loại người học, lựa chọn người học thích hợp để tiếp tục đào tạo hoặc sử dụng trong tương lai, đề ra mục tiêu trong tương lai cho học viên. 1.2.6.3. Phân loại theo phương hướng sử dụng kết quả đánh giá a) Đánh giá theo tiêu chuẩn. Đánh giá được sử dụng để xác định mức độ thực hiện của một cá nhân nào đó so với các cá nhân khác trong một nhóm. b) Đánh giá theo tiêu chí. Đánh giá được sử dụng để xác định mức độ thực hiện của một cá nhân nào đó so với các tiêu chí xác định cho trước của môn học hay chương trình học. Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2012-2013 Thực hiện: Vũ Đăng Khôi