Tài liệu Skkn một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở trường thpt lê hoàn

SỞ GD – ĐT GIA LAI TRƯỜNG THPT LÊ HOÀN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG THPT LÊ HOÀN Họ và tên: Nguyễn Văn Tèo Chức vụ: Phó Hiệu trưởng Đức Cơ, 03/2013 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Sự nghiệp giáo dục đào tạo là sự nghiệp chung của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội nhưng người trực tiếp thực hiện nhiệm vụ là nhà giáo. Theo Hồ Chủ tịch, vấn đề then chốt quyết định chất lượng giáo dục chính là đội ngũ những người thầy giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Thế kỷ XXI với sự phát triển của nền kinh tế tri thức, sự tác động của công nghệ đã làm cho thế giới có nhiều biến đổi sâu sắc và thường xuyên. Cùng với mạng viễn thông toàn cầu cho phép trao đổi thông tin một cách nhanh chóng, việc tiếp cận của mỗi người với tri thức nhân loại rất tiện lợi và với khối lượng lớn. Để thích ứng với điều đó, giáo dục phải chuyển từ việc coi trọng truyền thụ tri thức sang việc giáo dục cho mọi người khả năng tự học, tự giải quyết vấn đề, hợp tác với nhau. Làm được điều đó, giáo dục mới cung cấp cho xã hội hiện đại những người lao động mới phù hợp. Trong bối cảnh đó, vị trí và vai trò của người giáo viên trong giáo dục lại càng quan trọng càng nặng nề hơn bao giờ hết, đặc biệt là người giáo viên ở trường Phổ thông trung học. Người giáo viên chính là cầu nối giữa học sinh với tri thức, với những kỹ năng, kỹ xảo tương ứng cho học sinh; chuẩn bị đầy đủ cho học sinh hành trang bước vào cuộc sống. Đảng ta đã khẳng định vai trò hết sức quan trọng của sự nghiệp giáo dục, là chìa khóa mở cửa tiến vào tương lai, để đào tạo nên những con người mới vừa hồng vừa chuyên đáp ứng yêu cầu của xã hội. Luâ ât giáo dục (Điều 15 chương I) nêu rõ “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong viê âc đảm bảo chất lượng giáo dục. Nhà giáo phải không ngừng học tâ pâ , rèn luyê ân, nêu gương tốt cho người học…”. Với nhận thức hoạt động trung tâm của nhà trường là dạy học và giáo dục. Để phát triển toàn diện học sinh, thầy cô giáo là lực lượng trực tiếp thực hiện chương trình giáo dục của cấp học. Chất lượng giáo dục của nhà trường phần lớn do đội ngũ giáo viên quyết định. Do đó việc bồi dưỡng, phát triển đội ngũ nhà giáo vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển nhà trường. Tăng cường xây dựng đội ngũ nhà giáo một cách toàn diện theo hướng chuẩn hóa là nhiệm vụ vừa 1 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài nhằm thực hiện thành công chiến lược phát triển giáo dục và chấn hưng đất nước. Việc bồi dưỡng, phát triển đội ngũ trong nhà trường rất rộng thể hiện ở nhiều mặt: đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu, chuẩn về trình độ đào tạo, có tư tưởng và lập trường chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức tốt, có lương tâm nghề nghiệp, giỏi về chuyên môn, năng động, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ,… nhưng trong khuôn khổ đề tài, Tôi xin trình bày: Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn – Huyện Đức Cơ – Tỉnh Gia Lai. Bản thân tôi rất phấn khởi và tin tưởng rằng đề tài sẽ đóng góp một phần nhỏ vào việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn nói riêng và có thể áp dụng ở quy mô toàn tỉnh nói chung. 2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Qua viê câ nghiên cứu lý luâ nâ và thực tiễn, đề xuất và lý giải một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn, từ đó góp phần nhỏ bé của mình vào viê âc nâng cao chất lượng quản lý, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diê ân cho học sinh của nhà trường. 3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU - Phân tích thực trạng viê âc quản lý, chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở trường THPT Lê Hoàn. - Đề xuất và lý giải một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn trong giai đoạn hiê ân nay. 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 4.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luâ ân Nghiên cứu các Văn kiê ân Đại hô âi Đảng, Hiến pháp, Luâ ât Giáo dục, Điều lê â trường trung học, Hướng dẫn thực hiê ân chương trình giáo dục của Bô â Giáo dục, của Sở GD&ĐT Gia Lai, Tài liê âu, Tạp chí... 4.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Quan sát, khảo sát, tổng kết kinh nghiê âm quản lý giáo dục. 2 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn 4.3. Nhóm phương pháp nghiên cứu hỗ trợ: Thống kê, toán học,... 3 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn PHẦN II: NỘI DUNG I. CƠ SỞ KHOA HỌC 1. Cơ sở lý luận Trong nhà trường trung học phổ thông, người thầy có sự tác động mạnh đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách của người học sinh. Khác với các loại hình lao động khác, lao động sư phạm của người giáo viên là loại hình lao động mang tính đặc thù. Đối tượng lao động sư phạm ở đây là học sinh với lứa tuổi có sự phát triển cao về tâm lí, sinh lý, có nhu cầu cao về trí tuệ và tình cảm. Phương tiện lao động là nhân cách người thầy cùng các thiết bị dạy học, trong đó nhân cách người thầy có vai trò quan trọng nhất. Thời gian lao động của người giáo viên không chỉ là thời gian quy định trong chương trình mà cần mang tính năng động, sáng tạo cộng với niềm say mê nghề nghiệp và tinh thần trách nhiệm trước thế hệ trẻ và toàn xã hội. Hiệu quả và sản phẩm lao động sư phạm là nhân cách phát triển toàn diện đạt mục tiêu phát triển của nhà trường. Nhà trường không được phép “sản xuất ra phế phẩm”. Học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông phải đáp ứng những nhu cầu phát triển của bản thân, gia đình và xã hội. Giáo dục hiện nay đang thay đổi theo hướng đảm bảo mọi người đều được học để phát triển mọi mặt, nội dung giáo dục phù hợp với yêu cầu của cá nhân và xã hội, phương pháp giáo dục phải hướng vào việc phát huy vai trò chủ động, tích cực, tự giác, sáng tạo của người học. Giáo viên là lực lượng quan trọng nhất của trong nhà trường, là cầu nối học sinh với nhà trường, gia đình và các lực lượng xã hội. Nghị quyết lần 2 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII đã nêu: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng và được xã hội tôn vinh. Giáo viên phải có đủ đức, đủ tài”. Nghị quyết của Hội nghị Trung ương 4 khóa VI cũng đặc biệt quan tâm đến xây dựng đội ngũ quản lý giáo dục và đội ngũ nhà giáo cần có đủ đức, đủ tài để chấn hưng nền giáo dục nước nhà và chú trọng việc nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất lối sống của nhà giáo. Chất lượng dạy học và giáo dục của nhà trường phụ thuộc vào trình độ và khả năng của đội ngũ giáo viên là chủ yếu. Vì thế mà vai trò của giáo viên 4 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn lại càng nặng nề hơn bao giờ hết. Như Tiến sĩ Raja Rosingh, nhà giáo dục Ấn Độ, chuyên gia giáo dục UNESCO khu vực Châu Á - Thái Bình Dương có lời bình khá ấn tượng về tầm quan trọng của người giáo viên trong bối cảnh giáo dục đi vào thế kỷ XXI: “Giáo viên giữ vai trò quyết định trong quá trình giáo dục và đặc biệt trong việc định hướng lại giáo dục. Không một hệ thống giáo dục nào có thể vươn cao quá tầm những giáo viên làm việc cho nó”. Để đáp ứng nhu cầu này đòi hỏi đội ngũ giáo viên trong nhà trường phải thường xuyên học tập, bồi dưỡng, rèn luyện, từ đó mới có đủ khả năng thực hiện sứ mệnh của mình, mới xứng đáng là nguyên khí của một trường trung học phổ thông. Do vậy công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên là việc làm hết sức quan trọng, quyết định sự phát triển của mỗi nhà trường nên cần được quan tâm thích đáng, thường xuyên. 2. Cơ sở thực tiễn Giáo dục nước ta hiện nay đang trong bối cảnh thế giới có nhiều thay đổi nhanh và phức tạp. Toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế về giáo dục đã trở thành xu thế tất yếu. Cách mạng khoa học công nghệ, công nghệ thông tin và truyền thông, kinh tế trí thức ngày càng phát triển mạnh mẽ, tác động trực tiếp đến sự phát triển của các nền giáo dục trên toàn thế giới. Thực trạng giáo dục đào tạo nước ta trong thời gian qua tuy đã thu được nhiều thành tựu đáng kể, đã có bước phát triển mới, góp phần chuẩn bị tiền đề cho những bước phát triển mạnh mẽ và vững chắc hơn của sự nghiệp giáo dục trong thế kỷ XXI, vì mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Vấn đề bức xúc nhất trong giáo dục nước ta hiện nay là chất lượng giáo dục toàn diện, nhất là giáo dục đại trà nhìn chung còn thấp so với yêu cầu phát triển của đất nước trong thời kỳ mới và so với trình độ của các nước có nền giáo dục tiên tiến trong khu vực, trên thế giới. Chưa giải quyết tốt mối quan hệ giữa phát triển số lượng với yêu cầu nâng cao chất lượng; có biểu hiện lệch lạc về hành vi, lối sống trong một bộ phận học sinh. Nội dung phương pháp dạy học chưa đáp ứng tốt yêu cầu 5 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn chuẩn bị nhân lực cho công nghiệp hoá rút ngắn và trình độ chưa theo kịp sự phát triển khoa học công nghệ hiện đại. Đối với Trường THPT Lê Hoàn, đội ngũ giáo viên hiện nay hầu hết đều đạt trình độ chuẩn, song chất lượng không đồng đều. Một số giáo viên mới ra trường năng lực chuyên môn và năng lực sư phạm còn hạn chế, kinh nghiệm giảng dạy còn ít, phương pháp giảng dạy chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới. Số giáo viên lớn tuổi nhận thức, trình độ vận dụng các phương pháp dạy học, kỹ thuật dạy học, kiểm tra đánh giá theo hướng đổi mới còn thấp, chưa nhuần nhuyễn, dẫn đến tâm lý ngại sử dụng. 3. Cơ sở pháp lý Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định “Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là khâu then chốt” và “Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng xây dựng đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam”. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII đã nêu: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng của giáo dục và được xã hội tôn vinh. Giáo viên phải có đủ đức, đủ tài”. Nghị quyết của Hội nghị Trung ương khoá VI cũng đặc biệt quan tâm đến xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục và đội ngũ nhà giáo cần có đủ sức đủ tài để chấn hưng nền giáo dục nước nhà và chú trọng việc nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất lối sống của nhà giáo. Luật Giáo dục (Điều 15 chương I) nêu rõ: “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo duc. Nhà giáo phải không ngừng học tập, rèn luyện, nêu gương tốt cho người học. Nhà nước tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo, có chính sách đảm bảo các điều kiện cần thiết về vật chất và tinh thần để nhà giáo thực hiện nhiệm vụ của mình”. 6 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn Điều lệ trường THPT (Điều 31, chương IV, mục 1, điểm c) có ghi: Giáo viên có nhiệm vụ “Rèn luyện đạo đức, học tập văn hoá, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ để nâng cao chất lượng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục; vận dụng các phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo, rèn luyện phương pháp tự học của học sinh; ”. Trong chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011 – 2020, Chính phủ cũng đã xác định rõ: để đạt được mục tiêu chiến lược, cần thực hiện tốt 8 giải pháp, trong đó giải pháp: Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là giải pháp then chốt. Quy định chuẩn giáo viên trung học cơ sở, giáo viên trung học phổ thông ban hành kèm theo Thông tư số 30/2009/TT-BGDĐT ngày 22/10/2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Quy chế Bồi dưỡng thường xuyên giáo viên mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên ban hành kèm theo Thông tư số 26/2012/TT-BGDĐT ngày 10 tháng 7 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định việc bồi dưỡng thường xuyên giáo viên tại các cơ sở giáo dục để cập nhật kiến thức, phát triển năng lực dạy học, năng lực giáo dục và những năng lực khác theo yêu cầu của chuẩn nghề nghiệp giáo viên. Căn cứ vào tình hình cụ thể về đội ngũ giáo viên, học sinh và cơ sở vật chất của nhà trường. Xuất phát từ những cơ sở trên, để đáp ứng yêu cầu của thời đại, mục tiêu giáo dục và đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, việc bồi dưỡng chuyên môn để xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo trong Trường trung học phổ thông Lê Hoàn là một đòi hỏi hết sức cấp bách và tất yếu. II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ 1. Đặc điểm tình hình Năm học 2012 - 2013, trường THPT Lê Hoàn có 07 tổ chuyên môn. + Tổ Toán – Tin: 14 giáo viên + Tổ Ngữ văn: 07 giáo viên 7 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn + Tổ Ngoại ngữ: 08 giáo viên + Tổ Lý – Công nghệ: 08 giáo viên + Tổ Hóa – Sinh: 09 giáo viên + Tổ Sử - Địa – GDCD: 09 giáo viên + Tổ Thể dục – Giáo dục quốc phòng: 06 giáo viên. Nhìn chung, nhà trường có đội ngũ giáo viên trẻ đoàn kết, có sức khỏe, có phẩm chất đạo đức tốt; có tinh thần xây dựng và có trách nhiệm cao; trình độ chuyên môn chuẩn, năng động, sáng tạo; có uy tín với học sinh và nhân dân địa phương. Nhiều giáo viên đã có thâm niên công tác, có kinh nghiệm trong giảng dạy và giáo dục học sinh, có quyết tâm xây dựng nền nếp, chất lượng. Hiện nay 100% giáo viên của trường đạt trình độ chuẩn, trong đó có 06 nhà giáo đã hoàn thành chương trình cao học (gồm các môn: Hóa học, Vật lý, Toán học, Lịch Sử, Địa lý, Văn học). Đội ngũ giáo viên của nhà trường đa số an tâm công tác, ổn định đời sống, đang phấn đấu nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu đổi mới, phát triển ngành. Đa số giáo viên tích cực trong công tác chuyên môn, tích cực đổi mới phương pháp dạy học, tích cực thăm lớp dự giờ để nâng cao trình độ chuyên môn. Chất lượng dạy và học được nâng lên qua từng năm học. Cụ thể: * Năm 2009-2010 - Về học sinh: HỌC LỰC Giỏi 0,5% Khá 15,7% TB 47,9% Yếu 34,2% Kém 0,7% Có 06 HS đạt giải HS giỏi cấp tỉnh HẠNH KIỂM Tốt 38,0% Khá 30,1% TB 27,7% Yếu 4,3% (Trong đó: 02 giải nhì và giải KK của các môn văn hóa và giải toàn trên máy tính Casio). 01 HS tham gia vào đội tuyển HSG cấp Quốc gia môn Lịch sử. 06 tập thể lớp tiên tiến. Trong năm số HS bỏ học 101 em chiếm 9,3 %, thấp hơn so với năm 8 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn học trước 0,4 %. Đa số các em bỏ học là những HS lớp 10, do học lực cấp dưới quá yếu kém khi vào lớp 10 không tiếp thu đươc kiến thức nên bỏ học, nhà trường nhiều lần gặp cha mẹ HS để thuyết phục vận động nhưng các em không thể tiếp tục tham gia học. Học sinh lớp 12 đỗ tốt nghiệp THPT chiếm 100%, số HS đỗ vào các trường ĐH-CĐ chiếm 31,1%. * Năm học 2010 – 2011 Hạnh kiểm: Năm học 2010-2011 47,0% 35,6% 16,7% 0,7% Tăng (giảm) T: 9.6 T: 5.2 G: 11.2 G: 3.6 Năm học Năm học 2009-2010 2010-2011 Giỏi 0,5% 0.2% Khá 15,7% 18.3% TB 47,9% 50.4% Yếu 34,2% 30.7% Kém 0,7% 0.4% +Tỷ lệ HS lên lớp cả năm chiếm 88,4% Tăng (giảm) G: 0,3 T: 2,6 T: 2,5 G: 3,5 G: 0,3 Xếp loại Tốt Khá TB Yếu Học lực: Năm học 2009-2010 37,4% 30,4% 27,9% 4,3% Xếp loại +Về duy trì sĩ số đạt 93,5% (1087/1163) +Thi tốt nghiệp THPT đạt tỉ lệ chung là 98,56%, xếp thứ 3 toàn tỉnh. + Có 14 giải học sinh giỏi cấp tỉnh + Số HS đỗ vào các trường đại học, cao đẳng đạt tỷ lệ cao chiếm 32,48% (nguyện vọng 1). * Năm học 2011 - 2012 Hạnh kiểm: Xếp loại Tốt Khá TB Yếu Năm học 2010-2011 47,0% 35,6% 16,7% 0,7% Năm học 2011-2012 49,2% 29,7% 20,1% 1,0% Tăng (giảm) T: 2,2 G: 5,9 T: 3,4 G: 0,3 9 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn Học lực: Năm học Năm học 2010-2011 2011-2012 Giỏi 0.2% 0,7% Khá 18.3% 20,6% TB 50.4% 49,6% Yếu 30.7% 24,7% Kém 0.4% 4,4% +Tỷ lệ học sinh lên lớp cả năm chiếm 89,4% Xếp loại Tăng (giảm) T: 0,5 T: 2,3 G: 0,8 G: 6,0 T: 4,0 +Về duy trì sĩ số đạt 89,8% (1106/1231) +Thi tốt nghiệp THPT đạt tỉ lệ chung là 100% . + Có 08 giải học sinh giỏi cấp tỉnh + Số HS đỗ vào các trường đại học đạt 19,7% (NV 1). + HS lớp Ban KHTN có học lực khá giỏi chiếm 74,6% và thi đỗ ĐH 48,8% * Học kỳ I năm 2012 – 2013 - Về Hạnh kiểm: Xếp loại Năm học Năm học Tăng 2011-2012 2012-2013 (giảm) Tốt 42,3% 45.0% T 2.7% Khá 34,9% 32.0% G 2.9% TB 15,6% 19.4% T 3.8% Yếu 7,0% 3.6% G 3.4% - Về Học lực: Năm học Năm học Số HS đạt từ TB trở Xếp loại 2011-2012 2012-2013 lên Giỏi 0,1% 0.8% Khá 11,4% 17.4% Chiếm 64,4% TB 39,9% 46.2% tăng 13.0% so với năm học trước Yếu 40,5% 32.0% Kém 8,1% 3.7% Trong nhiều năm liền nhà trường đều có học sinh giỏi cấp Tỉnh, tỉ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp đạt tỉ lệ cao và ổn định, số lượng học sinh đậu vào các trường đại học, cao đẳng ngày một tăng. 2. Những yếu kém và khó khăn, thách thức Mặc dù đã có nhiều cố gắng và đạt được một số kết quả bước đầu, nhưng công tác dạy và học của nhà trường vẫn bộc lộ một số yếu kém, bất cập; đồng thời đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức cần phải vượt 10 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn qua. Trước hết, chất lượng và hiệu quả giáo dục còn thấp so với yêu cầu phát triển của địa phương và mặt bằng chung của Tỉnh. Chất lượng học sinh đỗ tốt nghiệp lớp 12 loại Khá, Giỏi chưa cao, thi đỗ vào các trường ĐH, CĐ, THCN cũng còn chưa xứng tầm. Chất lượng mũi nhọn còn thấp. Mô ât số giáo viên và học sinh phương pháp dạy và học vẫn còn lệch lạc, nặng về truyền thụ một chiều, chưa phát huy tính tự chủ, sáng tạo của học sinh. Mô ât số giáo viên còn chậm đổi mới phương pháp dạy học, chưa theo kịp với sự đổi mới chương trình sách giáo khoa. Chưa thực sự đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy học. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học còn hạn chế nên tiết dạy khô khan không gây hứng thú cho học sinh. Vẫn còn tình trạng dùng phôi giáo án cũ để chỉnh sửa đối phó, giáo án có nội dung không thâm nhập với bài dạy. Công tác tự học tự rèn còn ít, đặc biệt việc dự giờ học hỏi kinh nghiệm còn hạn chế không thường xuyên. Những yếu kém, hạn chế trên, cùng với các khó khăn, thách thức đang đặt ra cho nhà trường trong quá trình xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, trong bối cảnh khoa học công nghệ phát triển nhanh; nhu cầu sử dụng nguồn nhân lực có trình độ ngày càng cao của thị trường lao động..., đòi hỏi người quản lí giáo dục và các cấp uỷ đảng, chính quyền trong tỉnh phải có các biện pháp mạnh mẽ hơn trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ về giáo dục- và đào tạo đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong tình hình mới. III. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Để có nhiều trò giỏi, trước hết người giáo viên phải giỏi về chuyên môn mà mình phụ trách, kiến thức đó không phải vì được trang bị khi họ đang còn ngồi trên ghế các trường đại học mà nó còn được tích lũy và bồi đắp trong suốt quá trình công tác của mỗi người. Ở mỗi giáo viên, tri thức sâu và rộng là nền tảng của năng lực sư phạm. Vì vậy chúng tôi đã thực hiện các biện pháp sau: 11 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn 1. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về sự cần thiết phải bồi dưỡng chuyên môn Sự phát triển của xã hội cũng như sự phát triển của công nghệ thông tin để vươn tới nền kinh tế tri thức đã tác động trực tiếp mạnh mẽ vào giáo dục và đào tạo. Một xã hội dựa vào sức mạnh của tri thức bắt nguồn từ sự khai thác tiềm năng của con người - con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Xu hướng toàn cầu hoá tác động và làm thay đổi hàng loạt vấn đề ngay trong bản thân giáo dục, làm cho giáo dục và đào tạo cũng phải phát triển không ngừng mới có thể đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã hội. Đội ngũ giáo viên là nhân tố quyết định sự phát triển của giáo dục do đó từng giáo viên phải không ngừng học tập, bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ mới đáp ứng được yêu cầu phát triển giáo dục. Biện pháp: - Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, vai trò quản lý của chính quyền và các đoàn thể đối với công tác bồi dưỡng chuyên môn thường xuyên cho đội ngũ. Tập trung sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ đảng, cụ thể hoá các nội dung bồi dưỡng thành kế hoạch, quán triệt sâu rộng đến các cán bộ đảng viên, đội ngũ giáo viên để thực hiện, đưa kết quả xếp loại chuyên môn thành một tiêu chí để xét bồi dưỡng kết nạp Đảng. - Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về giáo dục- đào tạo, nhằm nâng cao nhận thức của mọi lực lượng trong phát triển giáo dục và xây dựng xã hội học tập. - Tổ chức các hoạt động và động viên đội ngũ nhà giáo và cán ộ quản lý giáo dục tích cực hưởng ứng, thực hiện hiệu quả các cuộc vận động và phong trào thi đua : cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ; “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”, phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. - Xây dựng đội ngũ có tổ chức chặt chẽ, ý thức tổ chức kỷ luật cao. Nghiêm chỉnh chấp hành luật pháp Nhà Nước, quy chế của ngành và nội quy của trường. Có sự thống nhất ý chí và hành động của mọi thành viên, 12 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn tạo nên sức mạnh của tập thể đó. Có mục tiêu rõ ràng, có quy chế cụ thể và mỗi thành viên phải luôn lấy đó làm căn cứ cho hoạt động của mình. 2. Tăng cường bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ sư phạm cho đội ngũ Bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ sư phạm cho nhà giáo là một nội dung cơ bản quan trọng trong công tác bồi dưỡng. Thực tế cho thấy có những đồng chí giáo viên có trình độ chuyên môn vững, nhưng phương pháp sư phạm, khả năng truyền đạt cho học sinh còn hạn chế, dẫn đến hiện tượng học sinh tiếp thu không tốt, giờ giảng đạt kết quả thấp. Biện pháp: - Quy hoạch đào tạo trên chuẩn, bồi dưỡng giáo viên cốt cán ở các môn học. - Tổ chức cho giáo viên học tập chuyên môn, đổi mới phương pháp giảng dạy dựa theo chương trình của Bộ, Sở. Tạo điều kiện cho giáo viên tham gia đầy đủ các lớp tập huấn trong hè, các lớp tập huấn chuyên đề do Sở Giáo dục Đào tạo tổ chức. - Tổ chức thao giảng, hội giảng để phát huy tính sáng tạo của giáo viên, nâng cao năng lực công tác cho đội ngũ. Qua đó, nhà trường cũng có thể biết được giáo viên nào có năng lực tốt, giáo viên nào có năng lực còn yếu để tập trung bồi dưỡng. - Tăng cường quản lý, chỉ đạo đẩy mạnh công tác tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên. Bằng việc tự học, tự bồi dưỡng ở các mức độ, hình thức khác nhau, con người đã tiếp thu, lĩnh hội, vận dụng và phát triển các kinh nghiệm, kiến thức của xã hội loài người. Từ đó biến kinh nghiệm, kiến thức chung của xã hội thành vốn kinh nghiệm, kiến thức riêng của bản thân. Nội dung tự bồi dưỡng của giáo viên khá toàn diện, đa dạng và phong phú bao gồm nhiều mặt như: + Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; + Kiến thức chuyên môn nghiệp vụ phục vụ cho hoạt động dạy học: kiến thức khoa học cơ bản; kiến thức khoa học sư phạm; kiến thức chung về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội; kiến thức tin học, ngoại ngữ. 13 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn + Kỹ năng nghề nghiệp: kỹ năng dạy học; kỹ năng giáo dục; kỹ năng xử lý tình huống; kỹ năng giao tiếp; kỹ năng tự học, tự bồi dưỡng; kỹ năng nghiên cứu khoa học; và các kỹ năng khác. Trong đó, mỗi nội dung bồi dưỡng đặt ra những yêu cầu và mức độ thành thạo khác nhau. Vì vậy, tự bồi dưỡng không chỉ có ý nghĩa đối với mỗi giáo viên mà còn góp phần nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục học sinh trong nhà trường. - Đẩy mạnh công tác dự giờ. Ngay từ đầu năm học, nhà trường đã quy định số tiết dự giờ cho mỗi giáo viên. Sau mỗi tiết dự giờ phải có trao đổi, phân tích, đánh giá, rút kinh nghiệm về giờ dạy. Các vấn đề cần trao đổi chính là: tính chính xác, khoa học, qua tiết học học sinh đạt được những mục tiêu gì? Về nội dung kiến thức, về kỹ năng thái độ, phương pháp giảng dạy của giáo viên có giúp cho học sinh đạt được các mục tiêu đề ra hay không? Việc sử dụng đồ dùng dạy học như thế nào? Cách thức tổ chức lớp của giáo viên có phát huy được tính tích cực của học sinh không? Có quan tâm đến các đối tượng học sinh không từ đó rút ra những ưu khuyết điểm và nguyên nhân để cho bản thân giáo viên được dự giờ và các giáo viên khác cùng tiếp thu. - Tổ chức bồi dưỡng các kỹ năng nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên như: kỹ năng lập kế hoạch, kỹ năng quản lý giáo dục học sinh, kỹ năng sử dụng các kỹ thuật dạy học tích cực, kỹ năng làm công tác chủ nhiệm,... - Thường xuyên tổ chức bồi dưỡng tập huấn năng lực cho giáo viên về: sử dụng bản đồ tư duy trong dạy học, về công tác tổ trưởng chuyên môn, tập huấn về ứng dụng công nghệ thông tin trong việc nhập điểm, sử dụng bảng tương tác ActivBoard trong dạy học. - Trang bị các phương tiện hiện đại, kết nối mạng Internet, cung cấp các loại sách báo về giáo dục có liên quan đến công tác giảng dạy để giáo viên tham khảo nghiên cứu tự học, tự bồi dưỡng. Việc này giúp cho giáo viên có thói quen cập nhật thông tin thường xuyên, kịp thời làm cho bài giảng của mình ngày càng trở nên thiết thực và phong phú. - Xây dựng phong trào thi đua sôi nổi trong nhà trường. Qua phong 14 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn trào thi đua, mọi người có cơ hội để tự biểu hiện mình, làm tăng thêm sự say mê sáng tạo trong nghề nghiệp. - Tăng cường việc kiểm tra, đánh giá giáo viên theo chuẩn. - Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm. Viết sáng kiến kinh nghiệm và tham gia nghiên cứu khoa học sẽ có tác dụng thúc đẩy việc thực hiện nhiệm vụ dạy học được tốt hơn, trình độ hiểu biết về chuyên môn cũng được nâng lên. 3. Chỉ đạo việc nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn Nâng cao hiệu quả các buổi sinh hoạt chuyên môn là điều kiện thuận lợi cho giáo viên bồi dưỡng tay nghề. Biện pháp: Xây dựng tổ, nhóm chuyên môn thực sự là nơi diễn ra hoạt động chuyên môn sâu rộng, có ý nghĩa thiết thực đối với sự phấn đấu vươn lên của mỗi thành viên trong hoạt động nâng cao chất lượng giáo dục giảng dạy. Tổ, nhóm chuyên môn là nơi để giáo viên trao đổi, học tập, giúp đỡ lẫn nhau. Trong sinh hoạt chuyên môn ngoài việc tổ chức kiểm tra đánh giá chất lượng thực hiện nhiệm vụ của giáo viên theo kế hoạch của nhà trường; Đi sâu trao đổi, bàn bạc kỹ về việc đổi mới phương pháp dạy học; đổi mới soạn giảng và kế hoạch của tổ trong thời gian tới. Cần bàn giải pháp để giúp đỡ giáo viên có tay nghề còn yếu; thảo luận những tiết khó trong phân phối chương trình; xây dựng các tiết lên lớp chuyên đề như: chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học, tổ chức lên lớp bằng giáo án điện tử,...tổ trưởng cử giáo viên dạy thử nghiệm, tổ góp ý cùng tìm ra hướng đi phù hợp, giáo viên có điều kiện học tập đồng nghiệp, nâng cao nghiệp vụ của mình. 4. Bồi dưỡng kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Công nghệ thông tin được ứng dụng rộng rãi trong quá trình dạy học. Nếu không muốn tụt hậu giáo viên cần phải tìm hiểu, nắm vững tin học cơ sở, ứng dung trong dạy học. 15 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn Biện pháp: - Tăng cường các điều kiện về cơ sở vật chất phục vụ dạy học, phát động phong trào sưu tầm và làm đồ dùng dạy học; Tích cực bồi dưỡng cho giáo viên khả năng thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin trong soạn giảng, trong dạy học. - Tin học hóa việc cộng điểm, xếp loại, thống kê kết quả học tập của học sinh. Cung cấp kịp thời, đầy đủ, chính xác các kết quả đó cho tổ và nhóm chuyên môn. 5. Thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế độ chính sách đối với nhà giáo. Sử dụng biện pháp kích thích về vật chất trong quản lý nhằm xây dựng và nâng cao năng lực chuyên môn của đội ngũ giáo viên là cách thức gắn lợi ích cá nhân với lợi ích tập thể. Biện pháp: - Thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế độ chính sách về lượng và phụ cấp lương, chế độ làm việc đối với nhà giáo theo quy định. - Phối hợp với tổ chức Công đoàn chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, tình cảm của mọi thành viên, chú trọng công tác xây dựng tập thể giáo viên sáng tạo. - Công bằng trong đánh giá thi đua, trong khen thưởng, kỷ luật. - Thực hiện phương pháp khoán thưởng trong dạy học. Phần khoán thưởng chất lượng chủ yếu giải quyết phần tăng năng suất trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy học. Trao thưởng cho giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, chiến sĩ thi đua cấp Tỉnh, chiến sĩ thi đua cấp cơ sở, giáo viên bồi dưỡng học sinh đạt giải cấp tỉnh, lao động tiên tiến, tổ tiên tiến,… IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Từ khi thực hiện các biện pháp như vừa trình bày ở trên, với sự nổ lực của đội ngũ, chúng tôi đã đạt được nhiều kết quả trong việc nâng cao chuyên môn cho đội ngũ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, cụ thể như sau: Năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm giáo viên được nâng lên rõ 16 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn rệt, khoảng cách giữa các thế hệ giáo viên không lớn; qua các hình thức nội dung bồi dưỡng lực lượng giáo viên trẻ được lực lượng giáo viên thâm niên hỗ trợ và chia sẻ kinh nghiệm, ngược lại lực lượng giáo viên trẻ nhạy bén thuận lợi tiếp cận và ứng dụng công nghệ thông tin, thể hiện phương pháp mới hỗ trợ giáo viên thâm niên. Chất lượng giảng dạy được cải thiện rõ rệt qua kết quả cuối năm học tỷ lệ học sinh xếp loại giỏi khá tăng, xếp loại yếu kém giảm, thi tốt nghiệp trung học phổ thông, tỷ lệ điểm trên 5 tăng dần, năm sau cao hơn năm trước. Kết quả xếp loại hạnh kiểm, học lực học kỳ I năm học 2012 - 2013 của học sinh: Về Hạnh kiểm: Xếp loại Năm học 2011-2012 42,3% 34,9% 15,6% 7,0% Tốt Khá TB Yếu Về Học lực: Xếp loại Giỏi Khá TB Yếu Kém Năm học 2011-2012 0,1% 11,4% 39,9% 40,5% 8,1% Năm học 2012-2013 45.0% 32.0% 19.4% 3.6% Năm học 2012-2013 0.8% 17.4% 46.2% 32.0% 3.7% Tăng (giảm) T 2.7% G 2.9% T 3.8% G 3.4% Số HS đạt từ TB trở lên Chiếm 64,4% tăng 13.0% so với năm học trước Chất lượng dạy học và kết quả xếp loại viên chức hàng năm có nhiều sự chuyển biến tích cực. Kết quả xếp loại viên chức: * Năm học 2010 – 2011: Một số chỉ tiêu 1/Xếp loại TTCT,ĐĐLS: Tốt Khá TB Kém 2/Xếp loại chuyên môn: Giỏi Khá TB 3/Xếp loại CC cuối năm: XS Khá 2009-2010 84,5% 13,8% 0 1,7% 64,3% 33,9% 1,8% 58,6% 36,2% Năm học 2010-2011 85,5% 12,9% 1,6% 0 72,6% 21,0% 6,5% 72,6% 20,9% 17 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn TB Kém 3,4% 1,7% 6,5% 0 4/ Kết quả khen thưởng: + Cá nhân: CSTĐ cấp tỉnh 0 0 CSTĐ cấp cơ sở 2 7 LĐTT 26 30 + Tập thể: Tập thể LĐ xuất sắc 0 0 Tập thể LĐTT 5 5 Trong năm học có 04 giáo viên được vinh dự kết nạp vào hàng ngũ của Đảng Cộng sản Việt Nam. * Năm học 2011 – 2012: Một số chỉ tiêu 1/Xếp loại CC cuối năm: XS Khá TB Kém 2/ Kết quả khen thưởng: + Cá nhân: CSTĐ cấp tỉnh UBND Tỉnh khen Giám đốc Sở GD&ĐT khen CSTĐ cấp cơ sở LĐTT + Tập thể: Tập thể LĐ xuất sắc Tập thể LĐTT Năm học 2010-2011 2011-2012 72,6% 76,5% 20,9% 22,1% 6,5% 1,4% 0 0 0 7 30 0 5 0 01 02 06 44 0 06 Trong năm học có 02 giáo viên được vinh dự kết nạp vào hàng ngũ của Đảng cộng sản Việt Nam. 18 Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường THPT Lê Hoàn PHẦN III: KẾT LUẬN Công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên là một nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát triển giáo dục. Thực hiện việc bồi dưỡng là nhiệm vụ được tiến hành trong suốt quá trình công tác của giáo viên, với mục tiêu cập nhật, bổ sung kiến thức, đào tạo tiếp tục, đào tạo lại về chuyên môn nghiệp vụ cho người giáo viên, giúp người giáo viên không ngừng nâng cao năng lực và phẩm chất nghề nghiệp, có trình độ chuyên môn sâu, rộng; có kĩ năng sư phạm lành nghề, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về chất lượng. Trong một nhà trường, đội ngũ giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục. Do đó tìm ra những biện pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên là một việc làm có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn, là một hướng đi đúng đắn và đóng vai trò thiết thực của người cán bộ quản lý trong tình hình hiện nay nhằm đưa đội ngũ giáo viên mạnh về số lượng, vững về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu. Đó là sứ mệnh, là việc làm thường xuyên, liên tục và lâu dài. Trên đây chỉ là một số kinh nghiệm bước đầu mà chúng tôi đã đúc rút, thực hiện trong quá trình chỉ đạo các hoạt động bồi dưỡng chuyên môn. Chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót và chưa đầy đủ, rất mong nhận được ý kiến đóng góp của Hội đồng khoa học, quý thầy cô và các bạn đồng nghiệp để chúng tôi tiếp tục hoàn thiện cách thức tổ chức và triển khai thực hiện có hiệu quả hơn trong thời gian đến. Xin chân thành cảm ơn ! Đức Cơ, ngày 06 tháng 3 năm 2013 Người viết Nguyễn Văn Tèo 19