Tài liệu Skkn một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thông qua phong trào “ xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”

Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 MỤC LỤC TT Nội dung Trang I Phần mở đầu 1 Lý do chọn đề tài 2 Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 2 3-4 3 Đối tượng nghiên cứu 4 4 Giới hạn của đề tài 4 5 Phương pháp nghiên cứu 4 II Phần nội dung 1 Cơ sở lí luận 4-5 2 Thực trạng vấn đề nghiên cứu 5 -12 3 Nội dung và hình thức của biện pháp 12 - 27 a Mục tiêu của biện pháp 12 b Nội dung và cách thức thực hiện của các biện pháp 13 - 24 c Mối quan hê ê giữa các biê ên pháp 24-25 d Kết quả thu được qua khảo nghiê êm, giá trị khoa học của vấn đề 25-27 nghiên cứu. III Phần kết luận, kiến nghị 1 Kết luận 27-28 2 Kiến nghị 28-29 Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông -1- Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng Giáo dục toàn diện thông qua phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” I. Phần mở đầu 1. Lí do chọn đề tài. Trường Tiểu học là đơn vị cơ sở Giáo dục bậc Tiểu học bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân. Trường Tiểu học phải có đủ những tiêu chuẩn cần thiết để đảm bảo chất lượng, hiệu quả giáo dục theo yêu cầu của từng giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương nói riêng và của đất nước nói chung, nhằm đưa nước Việt Nam hội nhập với các nước trong khu vực và trên thế giới. Trường Tiểu học chính là chiếc nôi văn hoá, ở đó trẻ em được đảm bảo quyền lợi và các nghĩa vụ của mình, được bảo vệ, chăm sóc, học tập tu dưỡng, vui chơi, giải trí và phát triển. Nơi đây sẽ giúp các em có tâm trạng vui vẻ lúc ở nhà, tinh thần thoải mái khi đến trường học tập và vui chơi đạt kết quả tốt. Tinh thần thoải mái làm cho các em thân thiết với mọi thành viên trong gia đình, thân thiện với bạn bè và trường lớp, với thiên nhiên, vui vẻ - yêu thích đến trường và tích cực học tập. Học sinh Tiểu học rất hồn nhiên, sáng trong như tờ giấy trắng, đa số các em thích hoạt động, thích được khẳng định mình trước bè bạn, đây là một nhu cầu bình thường mà mỗi học sinh của chúng ta đều có. Các em cũng rất thích thi đua, không những vì cá nhân mà còn vì tập thể lớp của trẻ được khen ngợi, được đánh giá tốt dưới ánh mắt của mọi người. Nhưng để khơi gợi sự ham muốn đó và tạo cơ hội, điều kiện cho mong muốn của trẻ được phát huy là một việc để đội ngũ thầy cô giáo chúng ta, người cán bộ quản lý cần phải suy nghĩ đề ra những giải pháp thích hợp giúp cho các hoạt động của cá nhân trẻ được đi đúng hướng. Đối với trẻ, mái trường là chỗ dựa tinh thần và bền vững nhất, tinh túy nhất, tin cậy nhất và có sức hấp dẫn nhất. Vì vậy, chúng ta phải làm sao cho trẻ thích đến trường học tập và các em thực sự cảm nhận được rằng: “ Đi học là hạnh phúc và mỗi ngày đến trường là một ngày vui .” Và nhà giáo chúng ta phải tìm cho được mảnh đất tốt để những ý tưởng sáng tạo của trẻ được nảy mầm bén rễ. Lớp học thân thiện, trường học thân thiện chính là mảnh đất ấy. Nhưng khai phá mảnh đất ấy thế nào để mọi hạt nhân sáng tạo có thể nảy mầm, thành công bén rễ tốt tươi, đơm hoa kết trái trên đó thì cần có những con người với một mong muốn cháy bỏng là làm sao cho trẻ có được môi trường học tập và phát Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông -2- Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 triển nhân cách tốt nhất. Để thực hiện hóa mong muốn đó, cần nỗ lực cả trong tư duy và hành động của mỗi người thầy “trồng người” trong xã hội hiện nay. Trải qua hơn nửa chặng đường triển khai thực hiện, phong trào thi đua: “Xây dựng trường học thân thiện – học sinh tích cực” ở trường chúng tôi đã đạt được những kết quả khả quan, đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo và sự đánh giá, ghi nhận của lãnh đạo phòng Giáo dục, của phụ huynh và các cấp. Hưởng ứng phong trào thi đua, trường chúng tôi đã tổ chức nhiều hoạt động với những yếu tố đổi mới nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục nói chung và giáo dục Tiểu học Ea Bông nói riêng. Đó là niềm say mê cháy bỏng và tất cả tâm huyết của những hiện thực hóa ở mong muốn ấy. Trong phạm vi bài viết này, tôi xin chia sẻ cùng đồng nghiệp một số kinh nghiệm thực tế đã áp dụng thành công: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thông qua phong trào Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Đây thực sự là một ý tưởng mà tôi rất tâm đắc và nhận thấy có tính khả thi cao. Phong trào vừa là mục tiêu vừa là phương tiện để người quản lí lãnh đạo tập thể hội đồng Sư phạm làm tròn nhiệm vụ của mình. Qua thực hành và trải nghiệm thực tế 8 năm ở Tiểu học Ea Bông, tuy mới khởi đầu nhưng bản thân đã đóng góp những giải pháp để xây dựng thành công lớp học thân thiện làm tiền đề vững chắc cho trường học thân thiện tại ngôi trường mà tôi vô cùng yêu quý, đã từng gắn bó và tâm huyết; Những hoạt động này đã góp phần không nhỏ trong việc xây dựng con người mới của thế kỷ XXI: Biết sống và biết hợp tác, hình thành nhiều kỹ năng sống trong thời niên thiếu. Điều đó giúp các em tự tin để phát triển năng lực, góp phần tạo nên sự năng động trong học tập, sinh hoạt của học sinh dưới mái trường và trong cuộc sống đời thường. Đây cũng là cơ hội và điều kiện để nhà quản lí, giáo viên Tiểu học “Trình diễn nghề” của mình. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ. a) Mục tiêu Trên cơ sở đánh giá đúng thực trạng cơ sở vật chất, thực tế giáo viên, học sinh trường tiểu học Ea Bông làm căn cứ cho việc tìm kiếm mô hình giải pháp xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực ở trường cho những năm tới. Tạo môi trường trường học Xanh, sạch đẹp, học sinh tích cực, tự tin, năng động , sáng tạo. Giáo viên hòa đồng, thân thiện. b) Nhiệm vụ Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông -3- Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 Khảo sát và phân tích thực trạng cơ sở vật chất, thực tế giáo viên, học sinh trường tiểu học Ea Bông để tìm ra những ưu điểm cần tiếp tục phát huy và những tồn tại, yếu kém cần khắc phục. Từ đó đưa ra những giải pháp tạo ra môi trường nhà trường thân thiện 3. Đối tượng nghiên cứu. Về các hình thức, biện pháp tạo môi trường dạy học thân thiện tại trường tiểu học Ea Bông. 4. Giới hạn của đề tài. - Môi trường giáo dục tại Trường Tiểu học Ea Bông huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lắk. - Từ ngày 28 tháng 11 năm 2015 đến 18 tháng 02 năm 2017. 5. Phương pháp nghiên cứu. a) Phương pháp luận lý luận Vận dụng lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan điểm của Đảng, Nhà nước và của ngành về vấn đề Giáo dục và đào tạo. b) Phương pháp cụ nghiên cứu thực tiễn Khảo sát thống kê, điều tra xã hội học những số liệu về các đối tượng nghiên cứu về những vấn đề có liên quan đến đề tài. Tiến hành phân tích, tổng hợp, so sánh về các số liệu, các vấn đề có liên quan đến môi trường, cảnh quan của nhà trường. Nghiên cứu đặc điểm tâm sinh lí giáo viên, học sinh tại trường. II. Phần nội dung 1. Cơ sở lý luận Ngay từ đầu năm học 2008-2009, trong thư của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết gửi nhân ngày khai giảng đã nhấn mạnh yêu cầu “Ngành giáo dục cần tiếp tục triển khai mạnh mẽ các chủ trương của Đảng, Nhà nước và của ngành, đặc biệt là thực hiện tốt chủ đề năm học “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đổi mới quản lý tài chính và triển khai phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Mỗi thầy Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông -4- Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục”. Phong trào thi đua “ Xây dựng Trường học thân thiện – học sinh tích cực” trong ngành học phổ thông từ năm học 2008-2009 và giai đoạn 2008-2013 của Bộ giáo dục phát động nhằm xây dựng trường học có chất lượng giáo dục toàn diện và hiệu quả giáo dục không ngừng được nâng cao. Đó là sự kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường và cộng đồng xã hội nhằm hướng tới một môi trường giáo dục an toàn, bình đẳng, thân thiện, hiệu quả, tạo hứng thú cho học sinh học tập và tham gia các hoạt động khác, góp phần đảm bảo quyền trẻ em, nâng cao chất lượng giáo dục trên cơ sở tập trung mọi nguồn lực của nhà trường vì học sinh thân yêu. Phong trào đã và đang thổi luồng gió mới, tạo thêm sinh khí cho toàn xã hội, cho ngành giáo dục có thêm sức mạnh để hoàn thành thiên chức “trồng người” của mình. Các thầy cô giáo phải thân thiện trong giảng dạy, thân thiện trong đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của học sinh, công bằng, khách quan với lương tâm và trách nhiệm cuả nhà giáo. Trường học thân thiện gắn bó chặt chẽ với việc phát huy tính tích cực của học sinh. Trong môi trường phát triển toàn diện đó, học sinh hứng thú học tập, chủ động tìm hiểu kiến thức dưới sự dìu dắt của người thầy, gắn chặt giữa học và hành, biết tổ chức thư giãn khoa học, biết rèn luyện kỹ năng và phương pháp học tập, trong đó đặc biệt là phát huy khả năng tự tìm hiểu, khám phá, tư duy sáng tạo. Trong suốt quá trình thực hiện đổi mới giáo dục, thực hiện phong trào thi đua trên, các biện pháp giáo dục tích cực là cơ sở để hình thành mô hình trường học thân thiện học sinh tích cực. 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu Thực hiện phong trào thi đua Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực chính là tiếp tục phấn đấu để đạt được các chuẩn mực quốc gia đã qui định. Do vậy, chuẩn quốc là sự hội tụ đầy đủ các tiêu chí của phong trào thi đua. Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực là sự cụ thể hóa của yêu cầu “ Dạy tốt, học tốt” mà chúng ta đã tiến hành thực hiện trước đây, tuy nhiên trong hoàn cảnh hiện nay dạy tốt không chỉ là hoạt động của các cá nhân giáo viên, mà còn là hoạt động của tập thể thầy cô, là sự tham gia của gia đình, đoàn thể vào quá trình sư phạm, là tạo môi trường thân thiện cho các em. Dạy tốt không chỉ là nói cho các em nghe, chỉ cho các em làm mà còn là tạo điều kiện để các em nói, để các em tự đề xuất việc mình cần làm và tự làm. Dạy tốt không chỉ có các thầy cô là người dạy, mà các em, qua các hoạt động tích cực trong học tập, hoạt động tập thể, hoạt động xã hội mà tự giúp nhau trưởng thành, tự rèn luyện. Các em không Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông -5- Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 chỉ là đối tượng cần được giáo dục mà thông qua hoạt động tích cực các em chính là những người nuôi dưỡng và phổ biến văn hóa dân tộc, truyền thống cách mạng của đất nước. Các biện pháp giáo dục trước đây đã cho thấy những mặt hạn chế là chưa phát huy được tính tích cực và sự hứng thú học tập cho học sinh. Hưởng ứng phong trào thi đua “Xây dựng Trường học thân thiện – học sinh tích cực”, ngay từ đầu của đợt phát động, cùng những kinh nghiệm được tích lũy qua chỉ đạo phong trào “ dạy tốt học tốt” trước đây, tôi đã có thêm hành trang tự tin để áp dụng các biện pháp chỉ đạo tích cực nhằm tạo mô hình lớp học thân thiện ở trường Tiểu học Ea Bông (2 năm học trước) và trường trong năm học 2015 -2016, phát huy cao nhất khả năng tích cực, chủ động và vốn sống của học sinh ở các lớp trong trường mình phụ trách. Thực trạng mô hình “Trường học thân thiện học sinh tích cực” của trường tiểu học Ea Bông từ năm 2010 đến 2016 a) Thuận lợi Trường có diện tích 6.840m2, nằm trên địa bàn của thôn 10/3, Buôn kNul, Buôn Riăng, xã Ea Bông huyện Krông Ana. Nhà trường luôn được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo huyện, xã và đặc biệt là sự chỉ đạo sát sao, tận tình của lãnh đạo phòng Giáo dục trong các hoạt động của nhà trường. Cơ cấu tổ chức lãnh đạo phù hợp đặc điểm trường hạng hai. Lãnh đạo trường chỉ đạo sát sao mọi hoạt động của trường. Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, tận tụy, tâm huyết với nghề, yêu thương trẻ, có tinh thần trách nhiệm trong mọi công việc, hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Tích cực tham gia học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và năng lực Sư phạm cho bản thân. Cơ sở vật chất trang thiết bị, phương tiện hiện đại được đầu tư đáp ứng yêu cầu giáo dục Tiểu học trong giai đoạn hiện nay. Ban đại diện cha mẹ học sinh của trường quan tâm, chăm lo đến việc học tập của các em, tích cực tham gia vào các hoạt động của nhà trường. Tỷ lệ huy động trẻ trong độ tuổi đến trường đạt kế hoạch được giao. b) Khó khăn Trường Tiểu học Ea Bông là một trường thuộc vùng đặc biệt khó khăn của huyện và có chất lượng giáo dục chưa cao. Là một trường có số lượng lớp và học sinh dân tộc thiểu số khá đông với hơn 70% HS là HSDT thiểu số vì vậy việc quản lý chỉ đạo trong trường học cũng gặp tương đối khó khăn và phức tạp. Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông -6- Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 Khi thực hiện vấn đề này tôi nhận thấy có một số giáo viên chủ nhiệm suy nghĩ chủ nghĩa bình quân nên chưa tích cực, chủ động trong công tác này. Bên cạnh đó cũng còn một vài giáo viên quan niệm: giảng dạy tốt mới là việc phải làm, phải phấn đấu. Từ đó dẫn đến thực hiện công tác chủ nhiệm còn hình thức, khuôn mẫu chưa có tính sáng tạo. Tuy nhà trường cũng đã có nhiều biện pháp để giải quyết những vấn đề khó khăn trước mắt của công tác chỉ đạo nhưng đây là vấn đề đòi hỏi người quản lý cần tính kiên trì, bền bỉ. Học sinh trong địa bàn nhà trường tuyển sinh là con em của nhân dân ở các Buôn Knul, Buôn Riăng, Thôn 10/3. Dân cư chủ yếu là người Dân tộc ÊĐê thuộc vùng đặc biệt khó khăn, người kinh thuộc vùng kinh tế mới từ miền Bắc vào làm ăn, sinh sống . Qua điều tra có tới 98% hộ gia đình làm nông nghiệp, nhìn chung có trình độ học vấn thấp, điều kiện, hoàn cảnh kinh tế còn khó khăn. Thực tế, trong địa bàn một bộ phận hộ có kinh tế khá giả, thì tập trung gần mặt đường giao thông, con em họ thường chọn học trường có điều kiện vật chất khá hơn (trường chuẩn Quốc gia) để theo học. Bởi vậy, số học sinh học đúng tuyến ở trường thường là gia đình có điều kiện kinh tế khó khăn hơn. Số hộ thuộc diện nghèo vẫn còn khá đông 168/319 học sinh thuộc hộ nghèo. Những năm học gần đây, số học sinh thuộc diện nghèo, khó khăn, hộ đồng bào dân tộc phải nhận trợ cấp của nhà nước từ chương trình 135. Nhiều gia đình quá khó khăn hoặc mải lo cái ăn, cái mặc cả vợ chồng phải đi làm nương rẫy cà phê cách nhà rất xa, khoảng 10 đến 15 cây số, phải ở lại rẫy hàng tuần mới về nhà, nhất là trong các đợt vào mùa. Vì vậy việc quan tâm chăm sóc con cái học hành, việc tiếp cận thông tin và nhận thức về giáo dục còn nhiều hạn chế. Mặt khác, cán bộ chính quyền địa phương và các đoàn thể mặc dù đã có nhiều quan tâm chỉ đạo công tác giáo dục của địa phương, song cũng mới chỉ tập trung quan tâm về xây dựng cơ sở vật chất. Kinh nghiệm chỉ đạo, lãnh đạo về giáo dục tại địa phương còn hạn chế nhất định như công tác điều tra, vận động phối hợp với gia đình để giáo dục học sinh ... Tất cả vấn đề nêu trên đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng, hiệu quả giáo dục của nhà trường từ những khó khăn thuận lợi trên, trên cơ sở thực tế nhà trường để áp dụng các biện pháp giáo dục và đã có những thành công và hạn chế sau c. Những thành công và hạn chế * Những thành công - Về phát triền số lượng học sinh Hàng năm, trường đã huy động tối đa học sinh trong độ tuổi đến trường, tỉ lệ học sinh nghỉ bỏ, bỏ học hàng năm không có. Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông -7- Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 Chất lượng học sinh 2 năm qua Năng lực Phẩm chất Năm học Năm học 2015-2016 Ghi chú (tốt nghiệp lớp 5) Đạt 2014 2015 Hoàn thành chương trình tiểu học Chưa đạt Chưa đạt Đạt - 308/320 12/320 308/320 12/320 96.25% 3.75% 96.25% 3.75% 319/322 3/320 319/320 3/320 99% 1% 99% 1% Số lượng Tỉ lệ (%) 62/62 100 68/68 100% Ngoài những kết quả chất lượng học tập của học sinh được nâng lên năm sau cao hơn năm trước. Các hoạt động ngoài giờ lên lớp để giáo dục đạo đức học sinh: Tổ chức viết thư UPU, quyên góp tặng quà cho đơn vị bộ đội nhân ngày 22/12, ủng hộ bạn nghèo, ủng hộ vùng bão lụt, thiên tai, ủng hộ học sinh khuyết tật, học sinh có hoàn cảnh khó khăn… xây dựng các công trình măng non để tạo cảnh quan nhà trường ... tất cả các hoạt động đó đều có kết quả cụ thể góp phần lớn vào việc giáo dục đạo đức cho học sinh cùng với các môn học khác. Xếp loại giáo viên theo quyết định 14 cuối năm học 2015 - 2016 TSCB -VC 33 Xếp loại giáo viên theo QĐ 14/2007 Lý luận chính trị Xuất sắc Khá Trung bình Kém 16 14 3 0 0 Hiện nay,số cán bộ, giáo viên của trường đạt chuẩn và trên chuẩn là 100%. Trường có 05 giáo viên đã dược nhận huy chương vì sự nghiệp giáo dục; có 05 giáo viên giỏi cấp huyện. Số giáo viên đang theo học trên chuẩn là 05 đồng chí để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Nhìn chung kinh nghiệm giảng dạy của đội ngũ giáo viên đã nâng lên rõ rệt theo thời gian do tinh thần ham học hỏi của mỗi cá nhân, đặc biệt là từ khi thay sách giáo khoa với phương pháp giảng dạy mới. Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông -8- Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 - Về cơ sở vật chất của trường Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo ngành, chính quyền và các đoàn thể địa phương và cha mẹ học sinh, cách đây 5 năm nhà trường cơ sở vật chất còn tạm bợ: phòng học xuống cấp, sân chơi còn là sân đất… Đến nay, trường đã có 12 phòng học đúng quy cách, sân chơi đã được bê-tông hóa. Khuôn viên của nhà trường đang được quy hoạch trồng cây xanh bóng mát và cây cảnh phù hợp tạo cảnh quan môi trường sư phạm xanh - sạch - đẹp. Năm học 2015 – 2016 trường được nhà nước Xây dựng 2 nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn và toàn bộ tường rào tại phân hiệu. Trường tiếp tục huy động Hội cha mẹ học sinh tự nguyện đóng góp xây dựng thêm phòng học và các công trình phụ trợ nhằm sớm đưa nhà trường đạt mức chất lượng tối thiểu, tiến tới xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia năm 2020 * Các tổ chức đoàn thể Mặc dù nhiệm vụ chính là thực hiện công tác giảng dạy theo quy định nhưng các hoạt động đoàn thể: Công đoàn, Đoàn thanh niên, Hội chữ thập đỏ vẫn được sự tham gia nhiệt tình của đội ngũ. Các hoạt động đoàn thể đã góp phần làm cho chất lượng công tác ngày càng được nâng cao với nội dung sinh hoạt phong phú và thiết thực. Các công tác như: kết nghĩa thôn buôn, tổ chức quyên góp, tặng quà, ủng hộ đồng bào bị bão lụt, xây dựng quỹ vì người nghèo, quỹ xây nhà “Mái ấm công đoàn”, quỹ hỗ trợ giúp đỡ nhau làm kinh tế gia đình, tổ chức thăm hỏi động viên các trường hợp của đội ngũ; tổ chức cho các hội viên tham gia các hội thi, hội thao do ngành và các đoàn thể các cấp tổ chức… Các hoạt động đó dược duy trì thành nề nếp sinh hoạt đều đặn và ngày càng nâng cao về chất lượng hoạt động. Những năm qua, nhà trường đã từng đạt giải cao trong các hội thi và nhiều cuộc thi khác đạt giải nhất kéo co ( nam - nữ, kéo co nữ cấp huyện. Ngoài ra, tổ chức hội cha mẹ học sinh, Hội khuyến học cũng đóng góp một phần lớn vào thành tích của nhà trường trong công tác xã hội hóa giáo dục, trong công tác vận động đóng góp tự nguyện để tu sửa cơ sở vật chất nhà trường ngày một khang trang hơn: làm sân chơi, bãi tập, công trình vệ sinh; khen thưởng, quyên góp ủng hộ giúp đỡ học sinh nghèo vượt khó, thăm hỏi động viên thầy cô giáo… vì thế đã tạo điều kiện để đội ngũ cán bộ, giáo viên hoàn thành nhiệm vụ giảng dạy, dần nâng cao chất lượng đội ngũ. * Hạn chế - Về công tác phát triển số lượng, chất lượng học sinh Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông -9- Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 Về số lượng học sinh mặc dù đã huy động được số lượng học sinh đúng độ tuổi ra lớp với tỷ lệ cao 100% nhưng số học sinh nghỉ học theo mùa vụ vẫn còn nhiều từ 5-7% Tỉ lệ học sinh chưa đạt, lưu ban vẫn còn 3%. Công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu và phụ đạo học sinh chưa đạt hiệu quả chưa cao chưa đạt chỉ tiêu đề ra . Việc tổ chức học 2 buổi/ngày chưa xây dựng được thời khóa biểu phù hợp để tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh dạy - học phát huy được hiệu quả, nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập. Các hoạt động ngoài giờ lên lớp chưa tổ chức được để đem lại hiệu quả thiết thực, là hoạt động bổ trợ giúp học sinh phát triển toàn diện. Ngoài ra, trường cũng chưa thực hiện được đồng phục cho học sinh khi đến trường vào các ngày trong tuần. - Về tình hình đội ngũ cán bộ - giáo viên nhà trường Công tác quản lý, chỉ đạo còn thiếu kinh nghiệm. Chất lượng giảng dạy chưa cao; thời gian đầu tư cho việc soạn giảng còn hạn chế, nhất là việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học; số lượng giáo viên dạy giỏi các cấp còn ít. Việc sử dụng máy vi tính để phục vụ cho công tác soạn giảng của giáo viên chưa đạt yêu cầu, nhiều giáo viên chưa biết sử dụng giáo án điện tử, trình độ chuyên môn giáo viên chưa đồng đều. - Về cơ sở vật chất của trường Trường chưa có các phòng chức năng, hệ thống công trình vệ sinh chưa đảm bảo tiêu chuẩn, một số phòng học đã xuống cấp chưa có kinh phí để tu sửa, nâng cấp; hệ thống nước sinh hoạt chưa đảm bảo vệ sinh. Bàn ghế học sinh còn một số chưa đảm bảo đúng quy cách theo quy định của Bộ Giáo dục. Các trang thiết bị phục vụ giảng dạy, học tập vẫn còn thiếu thốn chưa đáp ứng nhu cầu để giảng dạy theo phương pháp mới; công tác thiết bị dạy học chưa đảm bảo. Các công trình phụ trợ chưa đáp ứng nhu cầu về các tiêu trí xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực. Cảnh quan môi trường còn một số nơi chưa xanh, sạch, đẹp d) Nguyên nhân, các yếu tố tác động. Điều kiện, hoàn cảnh của nhân dân địa phương đa số vẫn còn nhiều khó khăn. Trình độ dân trí còn thấp hoặc không đều nên nhận thức về việc xã hội hóa giáo dục của họ còn rất hạn chế, đặc biệt là đối với bậc tiểu học. Trình độ lý luận, tin học và nhận thức về giáo dục nói chung của đội ngũ vẫn còn hạn chế: chưa thấy rõ tầm quan trọng, chưa thật sự đầu tư có hiệu quả Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông - - 10 Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 vào giảng dạy; điều kiện cơ sở vật chất chưa đáp ứng nhu cầu của thời đại: các thiết bị giảng dạy phục vụ dạy – học còn thiếu về số lượng và chưa đảm bảo về chất lượng. Điều kiện của đội ngũ cán bộ giáo viên vẫn còn nhiều khó khăn. Về trình độ tay nghề của đội ngũ giáo viên chưa đồng đều, một số tay nghề còn hạn chế; việc tiếp cận phương pháp dạy học mới của giáo viên chưa nhanh nhạy, chưa hiệu quả. Một bộ phận học sinh còn chưa chủ động, sáng tạo trong học tập theo phương pháp học tập mới, còn tỏ ra nhút nhát thụ động ít chịu khó tìm tòi, độc lập suy nghĩ, sáng tạo học hỏi. Tất cả điều đó đều làm ảnh hưởng lớn đến chất lượng giảng dạy của nhà trường. Môi trường học tập còn chưa đáp ứng yêu cầu vui chơi, giải trí của các em. Cây xanh chưa đủ bóng mát. Sân chơi bãi tập chưa đáp ứng nhu cầu hiện nay. Về điều kiện đất đai không thuận lợi mấy cho việc cải tạo môi trường xanh, sạch đẹp. e) Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra Vấn đề nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện hiện nay là một vấn đề nan giải mà Đảng, Nhà nước và toàn xã hội quan tâm. Nhà nước dùng một khoản lớn ngân sách cho giáo dục tuy nhiên việc nâng cao chất lượng giáo dục ở các trường gặp hàng rào cản lớn từ hệ thống quản lý bên trên và sức ỳ trong nhận thức cũng như hành động từ chính những người trong cuộc. Để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện phải có kế hoạch đầu tư sâu cho đội ngũ giáo viên thông qua việc nâng cao trình độ chuyên môn và lý luận chính trị cho giáo viên và tiếp tục đổi mới phương pháp giáo dục theo hướng tích cực, sáng tạo của học sinh nhiệm vụ đặt ra chúng ta phải sắp xếp con người hợp lí nhất. Trong đó vai trò vô cùng to lớn là vai trò lãnh đạo của chi bộ Đảng, sự quản lí của Lãnh đạo nhà trường và việc nâng cao chất lượng giáo viên. Một trong những yếu tố không thể thiếu trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy đội ngũ giáo viên là việc tăng cường công tác hành chính, quản trị, tài chính, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học của nhà trường đây là yếu tố góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giảng dạy của đội ngũ giáo viên từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Yếu tố không thể thiếu trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy là xây dựng cảnh quan môi trường Sư phạm chính yếu tố này góp phần cho giao viên, học sinh hứng thú thích đến trường đến lớp, yêu trường, yêu lớp. Việc Bố trí sắp xếp đôi ngũ giáo viên phù hợp đây là yếu tố vô cùng quan trọng góp phần lớn trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ nói riêng và chất Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông - 11 - Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 lượng giáo dục nói chung. Việc sắp xếp bố trí này phát huy năng lực sở trường của từng người, từng nhân tố trong nhà trường. Đồng thời việc kết hợp giữa Gia đình – Nhà trường- Xã hội cũng là vấn đề lớn để nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và Xây dựng “ Trường học thân thiện, học sinh tích cực nói riêng” Chính vì thực trạng trên tôi đưa ra một số biện pháp Chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thông qua phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” 3. Nội dung và hình thức của biện pháp a) Mục tiêu của biện pháp Trường học thân thiện là mô hình do Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF) đề xướng, xây dựng và triển khai trong hơn chục năm qua tại nhiều nước trên thế giới và đã thu được những kết quả tốt đẹp. Ở Việt Nam, Bộ Giáo dục đã tổ chức thí điểm tại 50 trường trung học cơ sở trên cả nước đã có kết quả tốt. Đến năm học 2008-2009, Bộ GD&ĐT quyết định mở rộng mô hình này không ngoài mục đích nhằm tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác giáo dục toàn diện cho học sinh. Phong trào này có tính chất gợi ý cho các trường, tuy nhiên trong quá trình nhân rộng và triển khai phong trào, vận dụng một cách linh hoạt, chủ động, sáng tạo phù hợp với tình hình thực tế của trường lớp mình, các trường cần phải bám chắc vào các nội dung chính của Chỉ thị, có như thế kết quả phong trào đạt được mới tập trung và hiệu quả cao. Trên cơ sở đó, trước tình hình thực tế của trường Tiểu học Ea Bông, tôi đề ra các nội dung thiết thực phù hợp tình hình thực tế của nhà trường để chỉ đạo, tổ chức cho giáo viên toàn trường thực hiện các việc làm này không vượt quá khả năng, không sáo rỗng – hình thức, mang tính khả thi cao, đó là: 1. Xây dựng môi trường lớp học thân thiện: bảo đảm lớp học an toàn, sạch sẽ, có cây xanh, thoáng mát và ngày càng đẹp hơn. Học sinh được gần gũi với thiên nhiên, tích cực tham gia tạo cảnh quan - trang trí lớp học, giữ gìn vệ sinh lớp học và cá nhân. 2. Giảng dạy tích cực: Giáo viên thân thiện với học sinh, gần gũi, quan tâm tới trẻ, đồng thời tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự chuyên cần, tích cực, chủ động, sáng tạo và ý thức vươn lên, rèn luyện khả năng tự học của học sinh. Hiệu quả dạy và học ngày càng cao. 3. Rèn luyện kỹ năng học, sinh hoạt theo nhóm và kỹ năng sống, kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống bằng trò chơi học tập tích cực. Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông - - 12 Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 4. Hoạt động vui tươi, lành mạnh qua các tiết sinh hoạt lớp, sinh hoạt dưới cờ. 5. Giáo dục truyền thống văn hóa dân tộc và anh hùng cách mạng qua tủ sách lớp em và các câu chuyện kể; Học sinh tham gia tìm hiểu ý nghĩa ngôi trường mình đang học tập, tu dưỡng, rèn luyện. Ngoài những nội dung trên tôi còn chỉ đạo xây dựng, phát triển mối quan hệ thân thiện giữa: Trò –Thầy, giữa Trò – Trò, giữa Thầy – Trò – Phụ huynh nhằm củng cố và duy trì, phát huy những thành quả đã xây dựng được từ phong trào. b) Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp Biện pháp1: Xây dựng môi trường trường học, lớp học thân thiện, gần gũi với thiên nhiên Một trường học thân thiện thì kiến trúc của toàn bộ trường học cũng cần được thiết kế phù hợp với lứa tuổi và tâm sinh lý học sinh. Trong điều kiện chưa đáp ứng được mô hình theo kiến trúc người lãnh đạo nên lập kế hoạch chỉ đạo, tổ chức cho giáo viên và học sinh tự thiết kế phù hợp với lớp của mình trước. Chính vì thế, từng em, từng nhóm được được trực tiếp tham gia các công việc làm cụ thể hằng ngày, hằng tuần về xây dựng lớp học, trường học của mình ngày càng xanh, sạch, đẹp hơn ( trồng cây, chăm sóc cây, vệ sinh trường lớp...). Đồng thời, không những chỉ chú trọng phát triển mảng xanh trong khuôn viên trường, lớp, xây dựng môi trường học tập hiệu quả còn được đặt ra ở từng lớp học. Và nhiệm vụ này do chính giáo viên, học sinh đảm nhận. Tìm cây xanh, hoa lá trang trí trong lớp với giáo viên, học sinh không khó. Cây cỏ quanh nhà, ngay trong sân vườn đây thôi. Quan trọng là tạo lập, rèn luyện cho học sinh thói quen gần gũi và quan tâm đến tập thể, môi trường, thiên nhiên. Đến lúc các em có thể cảm nhận: có thêm chậu cây, lớp học như thêm bạn. Hoa lá trong lớp dần trở thành góc khám phá vô tận: hình như có thêm một mầm non, một chiếc lá sắp nhú; hình như, có chiếc lá đã già cỗi, bắt đầu ngả vàng; hình như thân cây đã dài thêm được một đoạn … Chan hòa cùng sắc màu thiên nhiên, lúc này những căng thẳng, mệt mỏi trong học tập vì thế sẽ giãn ra rất nhiều. Một trường học, lớp học xanh mát, ngập tràn sắc màu thiên nhiên, để mỗi ngày đến lớp, các em học sinh có cảm giác như mình đang vào công viên. Quả là tâm trạng tuyệt vời. Nhìn ở phương diện khoa học: cây cỏ, lá hoa được ví như lá phổi thanh lọc những khí chất độc hại cho cơ thể. Ở góc độ đời sống tinh thần, màu xanh thiên nhiên có tác dụng giúp tâm hồn thư giãn, sảng khoái … Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông - - 13 Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 ( Trường học xanh sạch đẹp, thân thiện) Trong trường học, hai hoạt động chính đó là dạy và học. Hai hoạt động này thực hiện chủ yếu trong lớp học nhưng môi trường học tập này thật đơn điệu và kém hấp dẫn. Trang bị trong một lớp học phổ biến ngoài bàn ghế học sinh, bàn ghế giáo viên, bục giảng, bảng đen, giá để mũ nón cuối lớp và bốn bức tường. Học sinh phải ngồi trong lớp học cả ngày trong hàng năm trời thì tránh sao khỏi nhàm chán. Học sinh cần được khuyến khích tự tạo ra môi trường học tập trong lớp theo sở thích của các em. Cùng với trồng những bình - chậu cây lá, hãy để các em trang trí lớp học bằng tranh ảnh hay các vật trang trí khác để lớp học thật gần gũi và ấm cúng như là góc học tập ở nhà của các em sẽ tạo thêm hứng thú học tập cho các em. Hãy để các em tự nêu ra khẩu hiệu học tập và rèn luyện cho chính các em. Đến với 15 lớp học của trường tôi sẽ cảm nhận được: môi trường học tập thân thiện đã được quan tâm thực hiện đồng bộ: ngoài các bàn ghế và diện tích lớp học đạt chuẩn quy định, các biện pháp tích cực khác do Lãnh đạo tham mưu bổ sung và lên kế hoạch chi tiết để chỉ đạo giáo viên và phụ huynh cùng kết hợp thực hiện. Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông - - 14 Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 Chúng tôi chỉ đạo theo các nội dung và việc làm sau (trong đó còn khuyến khích thêm phần sáng tạo của GV - HS để phù hợp với lớp của các em hơn). Phần cứng đó là: Biện pháp tích cực thực hiện 1.1) Trang trí góc cửa sổ của lớp học theo chủ đề, màu sắc. Hoạt động tích cực của học sinh Học sinh chủ động tìm kiếm, suy nghĩ tìm đồ vật, cây cối hợp chủ đề, phối hợp trong nhóm tổ cùng trang trí thi đua. 1.2) Trang trí lồng ghép các khẩu hiệu thực hiện nội quy lớp và hình ảnh yêu thích. Học sinh tự bàn bạc theo nhóm và đưa ra các khẩu hiệu thực hiện theo nội quy lớp. Học sinh được tuỳ chọn các tranh yêu thích gần gũi để trang trí. 1.3) Bảng theo dõi Môi trường thân thiện của thi đua các tổ kết hợp cả lớp được thể hiện như ở hình ảnh đoàn kết ở gia đình. Khuyến khích tự thân thiện lớp học. phấn đấu thi đua của học sinh, tổ nhóm để nhận được hoa đỏ gắn trên bảng thi đua. 1.4) Góc tủ sách lớp Học sinh tự đóng góp, và ý em. thức việc tự quản lý. Phát huy khả năng ham đọc sách, tự tìm hiểu qua sách báo. 1.5) Trang trí các Học sinh tự tìm cây lá xanh chậu cây lá xanh trang trí lớp, học sinh ý thức trong lớp. việc tự phân công chăm sóc Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông - Các biện pháp tích cực hỗ trợ Giáo viên gợi ý, phân công các chủ đề yêu thích cho các tổ. Phụ huynh hỗ trợ tìm kiếm đồ vật, cây cối yêu thích giúp các em. Giáo viên hướng dẫn tổ, nhóm thảo luận nội quy lớp và phụ huynh tham khảo đóng góp. Giáo viên thể hiện biểu dương khen thưởng tổng kết theo tuần, tháng, và khuyến khích trực quan thi đua giữa các em. Phụ huynh đóng góp hình ảnh cá nhân con em và thường xuyên theo dõi được sự tiến bộ của trẻ. Giáo viên hướng dẫn và phát huy khả năng tự tham gia quản lý tủ sách, và thể hiện những điều hay qua sách. Phụ huynh yên tâm về nội dung và khuyến khích con em tự tìm hiểu qua sách báo Giáo viên định hướng ý thức cảm nhận yêu thiên nhiên, bảo vệ môi trường - 15 Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 cây xanh tạo lập, rèn luyện ở học sinh. cho học sinh thói quen quan Phụ huynh khuyến khích tâm đến tập thể, môi trường, và phát triển qua các sinh thiên nhiên. hoạt ở nhà và xã hội. Ngoài ra, do điều kiện hạn chế về diện tích trang trí trong lớp học, tôi cũng đã chỉ đạo giáo viên quan tâm kết hợp dành những góc riêng để trưng bày các sản phẩm, tác phẩm các em tự sáng tác trong các lĩnh vực của môn thủ công, mỹ thuật, tập viết,...điều này đã thực sự kích thích các em thi đua sáng tạo, thi đua học tập tốt để có được sản phẩm đẹp, tác phẩm hay và tự được dán, trưng bày cho các bạn cùng lớp xem đã tạo được một môi trường lớp học thân thiện như ở nhà của mình. Ví dụ: Trưng bày " Sản phẩm của em ": các sản phẩm đẹp do các em làm ra sau khi học thủ công, mĩ thuật, hay các tác phẩm đi thi đạt giải ... được trang trí trên tường để học sinh trong lớp cùng xem, học tập lẫn nhau, kích thích học sinh phấn đấu hoàn thiện làm đẹp sản phẩm của mình để được biểu dương trước lớp. Bên cạnh đó, Góc văn thơ – kết hợp ở tủ sách lớp: Yêu cầu GV nên chọn những học sinh viết chữ đẹp trong các bài tập viết, viết một số bài thơ trong chương trình đã học trong tuần… treo lên phần trưng bày, để tất cả học sinh cùng đọc nhằm kích thích sự yêu mến văn thơ, yêu thích viết chữ đẹp trong các em. Góc tủ sách lớp em thật sự đã trau dồi kỹ năng đọc, giúp học sinh thư giãn, chúng tôi tổ chức các đợt vận động học sinh đóng góp truyện, sách báo hay ở lứa tuổi các em,...Chúng tôi rất vui khi thấy các em dần hình thành thói quen đọc sách theo nhóm hằng tuần, các em tham gia làm giàu cho tủ sách một cách tích cực, hăng hái hơn. Tổ chức hợp lí để giáo viên cho các em mượn sách về nhà đọc, các em rất thích thú, mỗi lần như thế giáo viên dặn các em biết giữ gìn sách sạch sẽ, quý trọng sách, và trả đúng thời hạn. Khi các em mang sách về nhà đọc, phụ huynh cũng thấy được lợi ích từ việc đọc sách của các em, nên chúng tôi nhận được sự hưởng ứng tích cực từ phía phụ huynh, nhiều phụ huynh còn tặng sách để làm giàu thêm cho tủ sách của lớp, của nhà trường. Vui nhất là nhờ đọc sách đã đem lại sự tiến bộ cho các em trong học tập, vốn sống của các em được mở rộng thêm rất nhiều. Từ đọc sách các em đã chủ động chọn lựa những câu chuyện hay, chuyện ưa thích có tính chất giáo dục. Các bài dự thi kể chuyện đạt giải của nhiề lớp trong các đợt thi đều nằm trong các nội dung các câu chuyện mà các em đã yêu thích chọn lựa từ tủ sách. Đối với các môn Đạo đức, tự nhiên –xã hội, các em tích cực chủ động phát biểu xây dựng bài, biết ứng xử phù hợp với các tình huống giáo dục, đối với môn Tiếng Việt những mảng kiến thức Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông - - 16 Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 được các em tiếp thu một cách chủ động hơn, tích cực hơn trong các hoạt động tập thể. Tôi vẫn tâm đắc nhất là ý tưởng sẽ hình thành ở các lớp góc thi đua của lớp được trang trí hình ảnh cô giáo đứng lớp, cùng chân dung của từng học sinh tạo một hình ảnh thân thiện giữa cô giáo và học sinh. Đó là nơi gắn hoa biểu dương tổ chăm ngoan, giữ vệ sinh tốt, tích cực phát biểu, thân ái giúp đỡ bạn ....giúp các em phấn khởi học tập tốt, chấp hành tốt nội qui nhà trường, lớp học. Đó cũng là nơi biểu dương bạn học tốt, chăm ngoan: nơi này sẽ gắn hoa khen thưởng hằng tuần ở chân dung những học sinh giỏi, chăm ngoan để làm gương và là niềm vui cho các em. Vừa là cơ sở để khuyến khích học sinh khác phấn đấu noi theo. Đồng thời để cuốn hút sự quan tâm của các phụ huynh khi đến lớp, qua đó nắm bắt được tình hình học tập của con em mình, cũng như các học sinh trong lớp, một mối quan hệ thân thiện cũng dần được hình thành qua đó trong môi trường thân thiện của lớp học. Đây quả là một thực tế cụ thể sinh động, có tác dụng giáo dục học sinh và đôi khi còn có ý nghĩa hơn bài học trong sách giáo khoa. Việc “Trang trí lớp học thân thiện, tích cực” đã đem lại nhiều niền ham thích cho học sinh. Dẫn chứng khi bản thân lãnh đạo nhà trường đến thăm các lớp, cụ thể như lớp 5A, 3A, 1A, 1C,... tôi có hỏi các em học sinh thì đều nhận được câu trả lời là: “ Rất yêu thích hoạt động này vì nó đem lại cho các em nhiều điều bổ ích, như được bày tỏ những điều mình mong muốn, được tự tay làm-trồng và chăm bón hằng ngày, được trưng bày những sản phẩm mình làm ra, được cùng các bạn bàn bạc để tạo nên phong cách cho lớp mình…”. Qua đó cũng cho thấy mỗi lớp đều có sự đầu tư, suy nghĩ và cách sáng tạo riêng đã làm cho lớp học trở nên vui tươi có nhiều màu sắc, giúp các em có cảm giác hưng phấn khi bước chân vào lớp học hàng ngày. Lớp học xanh – sach – đẹp đã thật sự tạo ra môi trường học tập, sinh hoạt, vui chơi an toàn, thú vị, hấp dẫn đối với học sinh và giúp các em càng thêm yêu quý trường lớp, thầy cô, bạn bè. Ngay chính bản thân tôi cũng mong muốn ngày ngày được rảo nhẹ bước chân qua 3 dãy nhà phòng học của trẻ để được ngắm nhìn và thư giãn, để được hòa niềm vui lòng mình và cảm nhận cái đẹp giản dị thân thương ở từng lớp học, thầm tự hào về học trò yêu quí của trường mình - khéo tay quá, thông minh và sáng tạo, đáng yêu đến vậy! Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông - - 17 Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 ( Lớp học thân thiện, học sinh tích cực) Trong việc làm này chúng ta phải thấy rằng: Quá trình xanh, sạch, đẹp chủ yếu xuất phát từ học sinh, dự kiến kế hoạch để giúp các em tự nhận thấy, tự thảo luận, tự đề xuất và chủ động tham gia công việc dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Lưu ý không được làm thay học sinh những công việc mà các em tự tổ chức được, tự làm được. Phải giúp cho học sinh thật sự có hành vi và thói quen xử sự đúng với môi trường các em đang sống và không ai giữ gìn môi trường, lớp học xanh – sạch – đẹp tốt hơn bằng chính cá em. Biện pháp thứ 2: Giảng dạy tích cực. Phương pháp giảng dạy theo đường hướng “Lấy người học làm trung tâm” thực sự là phương pháp giảng dạy “thân thiện” với người học vì người ta quan niệm người thầy chỉ là người tổ chức và trợ giúp hoạt động tiếp thu kiến thức cho học trò. Học trò thực sự là nhân vật trung tâm trên lớp học. Người thầy là người nêu vấn đề và cùng học trò tranh luận cho tới khi học trò hiểu thấu đáo vấn đề đó. Học sinh có thể được thầy cô giao cho các bài tập làm chung theo nhóm để các em có cơ hội cùng nhau chia sẻ và đóng góp kiến thức của cá nhân mình cho nhóm. Người thầy cũng có thể nêu trước vấn đề và cho học trò về nhà tự nghiên cứu, tìm tòi để đến buổi học trên lớp sau đó học trò thảo luận và tranh luận với nhau trong cặp và trong nhóm. Việc tranh luận đó sẽ giúp các em hiểu sâu hơn và nhớ nhanh hơn vì các em được tiếp thu kiến thức một cách chủ động, thoải mái. Cùng với việc quan tâm tạo tâm thế học tập tốt trên lớp qua mô hình tô điểm, trang trí lớp thì giáo viên Tiểu học cần chú ý đến cách giúp học sinh biết cách học, học gì được nấy và học đến đâu chắc đến đấy. Và những lúc này Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông - - 18 Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 đây, vai trò chỉ đạo hướng dẫn của nhà quản lí để giáo viên hợp tác với học sinh của mình để thầy trò cùng tạo nên một không khí học tập hiệu quả nhất, đó là: *Dạy học tích cực Phần lớn học sinh tiểu học còn chưa xác định rõ ràng mục đích việc học tập là gì. Trong thực tế hiện nay, không ít em còn học là do bị ép buộc hoặc học chỉ để thầy cô, cha mẹ vui lòng… Điều đó cho thấy nhận thức và nhu cầu học tập của học sinh còn chưa cao, các em sẽ dễ dàng nhàm chán, không hứng thú đến trường nếu như trong quá trình dạy học, giáo viên không nắm rõ đặc điểm tâm lí của học sinh và không thay đổi cách thức dạy học của mình ở từng bài, từng tiết học. Thực trạng đó cho thấy: Cần thiết yêu cầu giáo viên phải đổi mới cách thức dạy học, phải cần có các biện pháp cụ thể để xây dựng được môi trường thân thiện ngay trong lớp học, làm sao để tạo cho học sinh sự hứng thú, có nhu cầu nhận thức và chủ động tích cực trong việc học tập của mình một cách hứng thú và hiệu quả. * Chỉ đạo đổi mới tư duy, tự hoàn thiện các kĩ năng của người giáo viên từ đó tiến hành đổi mới một cách tích cực, đúng đắn. Việc giáo dục học sinh ở trường tiểu học không chỉ giúp các em tiếp thu tốt các kiến thức trong SGK mà còn phải trang bị cho các em đầy đủ những kĩ năng để có thể hiểu và giải quyết những vấn đề phức tạp trong cuộc sống. Điều đó cho thấy vai trò của người giáo viên hết sức quan trọng. Đã có lúc tôi tự hỏi: “GV của mình đã phát triển hoàn chỉnh các kĩ năng phục vụ cho việc giảng dạy chưa?”. Đó là vấn đề tôi hết sức băn khoăn bởi có lúc tôi nhận ra họ chưa thật tự tin khi xử lý một số tình huống phát sinh trong lớp học, còn lúng túng trong việc tổ chức lớp học sao cho thật hiệu quả để rèn luyện và phát triển cho học sinh những kĩ năng cần có… * Cụ thể: a) Kĩ năng phát triển tư duy giúp giáo viên hoàn thiện hệ thống câu hỏi đặt ra cho học sinh. Thực tế cho thấy, trong những giờ học trước đây, hệ thống câu hỏi mà người dạy đặt ra tuy phù hợp với các đối tượng học sinh nhưng vẫn còn hạn chế bởi mục đích khai thác câu hỏi chủ yếu để học sinh hiểu rõ nội dung mà chưa chú trọng rèn các hoạt động tư duy cho các em. b) Trong những năm học trước đây, giáo viên thường xây dựng các kế hoạch chủ nhiệm, kế hoạch bồi dưỡng, phụ đạo học sinh theo một lề lối cũ, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và không tránh khỏi sự sao chép. Qua quá trình giảng Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông - - 19 Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2016 - 2017 dạy và hoàn thiện, những kế hoạch chủ nhiệm lớp, kế hoạch bồi dưỡng và phát triển kĩ năng cho học sinh… nay đã được giáo viên xây dựng một cách có căn cứ thực tế và linh hoạt, sáng tạo, đạt hiệu quả bởi ở từng kế hoạch hoạt động, họ luôn chủ động về việc thực hiện mục tiêu, liệt kê rõ từng bước mình đã thực hiện thế nào, dự đoán những thử thách có thể xảy ra, xác định rõ các nguồn tài nguyên để từ đó vận dụng linh hoạt những giải pháp phù hợp và kịp thời. c) Với việc ứng dụng Công nghệ thông tin và kết hợp các phương pháp dạy học đổi mới, tích cực, đã giúp giáo viên tổ chức được các hoạt động học tập đa dạng, phong phú tạo được những hoạt động học tập hiệu quả cao . Lớp tập huấn áp dụng CNTT vào giảng dạy cho giáo viên do phòng Giáo dục kết hợp với VNPT tổ chức đã tạo điều kiện cho giáo viên tiếp xúc với công nghệ cũng nắm bắt cách thực hiện một cách dễ dàng. Bản thân tôi sau khi tiếp cận lớp học này, kĩ năng sử dụng công nghệ trở nên thuần thục hơn, nó đã hỗ trợ tôi rất nhiều trong công tác quản lí như việc kiểm tra điểm số, làm các hồ sơ sổ sách quản lí học sinh – CBGV, NV… Hơn nữa, nó còn giúp công tác chỉ đạo chuyên môn và các mặt giáo dục khác của tôi đạt hiệu quả hơn. Giáo viên trường tôi luôn cập nhật những tư liệu trực quan sinh động, đẹp mắt có tính thực tế để áp dụng vào các bài dạy, từ đó giúp học sinh hiểu sâu hơn các kiến thức,gắn kiến thức thu được không xa rời thực tiễn, các tiết học có bài giảng điện tử ở các lớp đã thu hút học sinh tham gia phát biểu, xây dựng bài tích cực hơn. *. Nắm vững các phương pháp dạy học tích cực, vận dụng kết hợp nhuần nhuyễn các phương pháp vào giảng dạy sao cho vừa đạt mục tiêu giáo dục, vừa phù hợp với đối tượng học sinh và điều kiện thực tiễn của cơ sở. Chính việc vận dụng những phương pháp dạy học tích cực đã giúp giáo viên từng bước hoàn thiện những kĩ năng sư phạm, từ đó vận dụng linh hoạt, sáng tạo trong công tác giảng dạy. Trong quá trình vận dụng những phương pháp dạy học tích cực này, sự say mê học tập và những tiến bộ rõ rệt của học sinh chính là nguồn động lực thúc đẩy người dạy cũng như tôi luôn nỗ lực và phấn đấu không ngừng. Việc áp dụng giảng dạy theo hướng chuyên môn hóa đã tạo mọi nhiều thuận lợi cho người giáo viên nắm bắt được các đối tượng học sinh. Từ đó sẽ vận dụng những phương pháp dạy học tích cực sao cho phù hợp, từng bước uốn nắn và tạo điều kiện để các em khắc phục những mặt còn tồn tại đồng thời giúp các em phát huy tối đa khả năng của bản thân. Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông - - 20