Phßng GD&§T Thanh Oai Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
Trêng MÇm Non Kim Th
§éc lËp- Tù do- H¹nh Phóc
®Ò tµi s¸ng kiÕn kinh nghiÖm
N¨m häc 2009-2010
I. S¬ yÕu lý lÞch
- Hä vµ tªn: NguyÔn ThÞ Th¹ch
- Ngµy, th¸ng, n¨m sinh: 30-12-1970
- N¨m vµo nghµnh: 2002
- Chøc vô vµ ®¬n vÞ c«ng t¸c ;gi¸o viªn trêng mÇm non kim th
- Tr×nh ®é chuyªn m«n ;Trung cÊp
- HÖ ®µo t¹o ;ChÝnh quy
- Khen thëng: chiÕn sü thi n®ua cÊp c¬ së n¨m häc :2008-2009
II. Néi dung cña ®Ò tµi
1. Tªn ®Ò tµi : Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng cho trÎ 4-5 tuæi
lµm quen víi v¨n häc
2. Lý do chän ®Ò tµi:
Tõ l©u con ngêi ®· nhËn thÊy v¨n häc lµ nguån suèi kh«ng c¹n cña
tri thøc, lµ kinh nghiÖm sèng mµ con ngêi cÇn tiÕp thu vµ ph¸t triÓn .TrÎ
mÉu gi¸o lµ mét sinh thÓ toµn khèi cã c¸i nh×n nguyªn hîp ®èi víi hiÖn
thùc .Ngay tõ khi cßn trong bµo thai ,ë th¸ng thø s¸u trÎ ®· sèng trongnhÞp
1
®iÖu ,lêi du,tiÕng h¸t ,vò ®iÖu ©m nh¹c cña nh÷ng c©u chuyÖn bµi th¬ ,c©u
ca dao ,tôc ng÷ … Nh÷ng nhÞp ®iÖu bµi th¬ ,lêi du, tiÕng h¸t,nh÷ng c©u ca
dao ,tôc ng÷ c©u chuyÖn kÓ lµ nh÷ng bíc ®i ®Çu tiªn cña trÎ mÇm non ®i
vµo thÕ giíi v¨n häc nghÖ thuËt, trÎ ®îc lµm quen víi bµi th¬ c©u chuyÖn
cauu ca dao, tôc ng÷ chän läc dµnh cho løa tuæi mÇm non sÏ gióp trÎ ph¸t
triÓn toµn diÖn vÒ mäi mÆt trong ®ã bao gåm c¶ viÖc lµm giµu vèn tõ cho
trÎ lµm quen víi t¸c phÈm v¨n häc qua nh÷ng c©u chuyÖn, bµi th¬, c©u ca
dao, tôc ng÷. §· tËp cho luyÖn cho trÎ ph¸t ©m chÝnh x¸c diÔn ®¹t râ dµng
®óng ng÷ ®iÖu, ®óng ng÷ ph¸p… Lµm quen víi t¸c phÈm v¨n häc sÏ t¹o
®iÒu kiÖn cho trÎ kü n¨ng sö dông ng«n ng÷ ®Ó giao tiÕp vµ häc tËp, viÖc
cho trÎ lµm quen víi v¨n häc tõng bíc x©y dùng cho trÎ lßng yªu thÝch v¨n
häc, ph¸t triÓn m¹nh mÏ nh÷ng xóc c¶m t×nh c¶m ®¹o døc vµ tÝnh thÈm mÜ
ë trÎ. Ngoµi ra viÖc cho trÎ lµm quen víi c¸c t¸c phÈm v¨n häc lµ cho trÎ
häc tiÕng mÑ ®Î, häc c¸ch ph¸t ©m ®óng tõ, nãi ®óng ng÷ ®iÖu, diÔn ®¹t lêi
nãi m¹ch l¹c cña m×nh vµ chØ ra møc ®ä giíi h¹n yªu cÇu cña viÖc cho trÎ
tiÕp xóc víi t¸c phÈm v¨n häc qua nghÖ thuËt ®äc diÔn c¶m cña c«.
Th«ng qua nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc dµnh cho trÎ em, trÎ b¾t ®Çu
nhËn ra trong x· héi nhngc mèi quan hÖ t×nh c¶m gia ®×nh, t×nh b¹n bÌ,
t×nh c« ch¸u…Vµ trÎ còng dÇn dÇn nhËn ra r»ng cã mét x· héi rµng buéc
con ngêi víi nhau, trong lÞch sö ®Êu tranh c¸ch m¹ng, trong t×nh lµng
nghÜa xãm…Nhê ®îc nghe ®îc tiÕp xóc víi t¸c phÈm v¨n häc trÎ cã nh÷ng
hiÓu biÕt s¬ ®¼ng vÒ v¨n häc. Bíc ®Çu trÎ nhËn ra sù kh¸c nhau vÒ néi
dung, h×nh thøc gi÷a c¸c thÓ lo¹i nh: TruyÖn, th¬, tôc ng÷, ca dao, nh÷ng
h×nh ¶nh nh©n vËt…®· gióp trÎ trao ®æi nh÷ng ®iÒu trÎ ®· nghe ®îc vµ ®îc
béc lé nh÷ng t×nh c¶m cña m×nh nh»m ph¸t triÓn ®êi sèng tinh thÇn cho
trÎ. ChÝnh v× vËy gi¸o viªn mÇm non cÇn ph¶i d¹y trÎ biÕt c¶m thô c¸c t¸c
phÈm v¨n häc, chÝnh nh÷ng yÕu tè ®ã ®· l«i cuèn trÎ ®em l¹i cho trÎ niÒm
vui síng v« h¹n vµ cã ý nghÜa to lín trong viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë
trÎ.
TrÎ em lu«n kh¸t khao nhËn thøc kh¸m ph¸ thÕ giíi hiÖn thùc xung
quanh trÎ, rÊt muèn t×m tßi hiÓu biÕt tÊt c¶ nh÷ng lý do tån t¹i cña cuéc
sèng, Trong sù suy nghÜ nhá bÐ cña m×nh , ë trong ®iÒu kiÖn ®ã nh÷ng c©u
tôc ng÷, ca dao, bµi th¬, c©u chuyÖn lµ nh÷ng bµi häc ®Çu tiªn gióp c¸c bÐ
nhËn thøc thÕ giíi, chÝnh x¸c ho¸ nh÷ng biÓu tîng ®· cã vÒ thùc tÕ x· héi.
DÇn dÇn tõng bíc cung cÊp cho trÎ nh÷ng kh¸i niÖm míi vµ më réng kiÕn
thøc cho trÎ.
2
ViÖc cho trÎ lµm quen víi t¸c phÈm v¨n häc gãp phÇn lµm phong phó
sù hiÓu biÕt cña trÎ vµ ph¸t triÓn toµn diÖn nh©n c¸ch trÎ.
XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ trªn. T«i ®· chän ®Ò tµi “ Mét sè biÖn ph¸p n©ng
cao chÊt lîng cho trÎ 4-5 tuæi lµm quen víi v¨n häc” ®Ó nghiªn cøu vµ
thùc hiÖn.
3. Ph¹m vi, thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi:
Trong n¨m häc 2009-2010 cho líp mÉu gi¸o nhì 4 tuæi trêng mÇm non
Kim Th- Thanh Oai- TP Hµ Néi.
III. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi:
1.C¬ së lý luËn:
Nh chóng ta ®· biÕt v¨n häc cã t¸c dông to lín trong viÖc gi¸o dôc
®¹o ®øc t×nh c¶m vµ ph¸t triÓn lêi nãi, ®Æc biÖt lµ lêi nãi nghÖ thuËt cho trÎ
em, c¸c t¸c phÈm v¨n häc nh: TruyÖn, th¬, tôc ng÷, ca dao…Cã t¸c dông
ph¸t triÓn ë trÎ kh¶ n¨ng tri gi¸c ng«n ng÷ nghÖ thuËt, c¶m thô nhÞp ®iÖu,
giai ®iÖu bµi th¬ vµ tõ ®ã cã thÓ sö dông c¸c ph¬ng tiÖn biÓu c¶m ng«n
ng÷ , ng÷ ®iÖu, gióp trÎ biÕt giao tiÕp ng«n ng÷ mét c¸ch cã biÓu c¶m, biÕt
kÓ chuyÖn ®äc th¬ diÔn c¶m.
Ch¬ng tr×nh cho trÎ mÉu gi¸o nhì lµm quen víi t¸c phÈm v¨n häc ë
trêng mÇm non lµ: TiÕp tôc d¹y trÎ c¶m nhËn vÇn nhÞp ®iÖu cña th¬, ca
dao, ®ång dao, d¹y trÎ hiÓu néi dung nhËn biÕt c¸ch so s¸nh trong th¬,
truyÖn…Råi ®¸nh gi¸ nh©n vËt vµ néi dung cña nã, d¹y trÎ kÓ l¹i c©u
chuyÖn kÓ theo tranh mét c¸ch diÔn c¶m. Khi d¹y c¸c nh÷ng bµi th¬, c©u
ca dao, tôc ng÷, c« gi¸o ph¸t triÓn ë trÎ n¨ng lùc nhËn xÐt, c¶m thô v¨n
häc nghÖ thuËt, sù phong phó ng«n ng÷ mÑ ®Î.
2. C¬ së thùc tiÔn:
Kh¶o s¸t thùc tÕ líp 4 tuæi A2 trêng mÇm non Kim Th- Thanh Oai- TP
Hµ Néi.
T×nh tr¹ng thùc tÕ khi cha thùc hiÖn ®Ò tµi: Líp 4 tuæi A2 do t«i phô
tr¸ch víi sè lîng ch¸u lµ: 28 trÎ
+ Sè trÎ g¸i: 13 trÎ
+ Sè trÎ trai: 15 trÎ
- Sè trÎ ®îc chuyÓn tõ líp 3-4 tuæi lµ 14 trÎ tØ lÖ ®¹t: 50%
- Cßn l¹i 14 trÎ lÇn ®Çu tiªn míi ®Õn trêng tØ lÖ ®¹t: 50%
- Nhng hÇu hÕt c¸c ch¸u rÊt thÝch ®i häc, thÝch ®îc tiÕp xóc víi t¸c
phÈm víi v¨n häc.
*VÒ líp häc:
3
- Líp häc réng r·i s¹ch sÏ tho¸ng m¸t.
- C¸c gãc ch¬i cho trÎ ®· cã nhng cha ®îc ®Çy ®ñ phong phó.
- Cha cã phßng chøc n¨ng cho trÎ
* VÒ ®å dïng ®å ch¬i:
- §å dïng ®å ch¬i phôc vô cho ho¹t ®éng v¨n häc cha ®îc nhiÒu, chñ
yÕu lµ tranh vÏ minh ho¹ néi dung c©u chuyÖn, do vËy ®å dïng cha ®Ñp cha phong phó s¸ng t¹o, cha l«i cuèn hÊp dÉn trÎ.
- §· cã gãc v¨n häc dµnh cho trÎ nhng cha kÝch thÝch ®îc høng thó cña
trÎ.
* VÒ phÝa phô huynh:
- Cã sù quan t©m ®Õn viÖc häc hµnh cña con nhng ®ãng gãp cßn h¹n
chÕ.
+ Sè liÖu ®iÒu tra ban ®Çu:
STT
Ph©n lo¹i kh¶ n¨ng cña Møc ®é ®¸nh gi¸
Tèt
Kh¸
TB
trÎ
(tû lÖ%) (tû lÖ%)
(tû lÖ%)
YÕu
(tû lÖ %)
1
10 trÎ
TrÎ yªu thÝch t¸c phÈm, høng 3 trÎ
thó tiÕp nhËn t¸c phÈm
10,7% 35,7%
11 trÎ
39,3%
4 trÎ
14,3%
2
TrÎ cã kh¶ n¨ng ®äc kÓ diÔn
4 trÎ
8 trÎ
c¶m t¸c phÈm diÔn ®¹t ng«n
14,3% 28,6%
ng÷ m¹ch l¹c
10 trÎ
35,7%
6 trÎ
21,4%
3
8trÎ
Gi¸o dôc lÔ gi¸o, ®¹o ®øc 6 trÎ
qua c¸c t¸c phÈm v¨n häc
21,4% 28,6%
12trÎ
42,8%
2 trÎ
7,2%
4
7 trÎ
TrÎ m¹nh d¹n tù tin tr¶ lêi 4 trÎ
c¸c c©u hái cña c«
14,3% 25%
14 trÎ
50%
3 trÎ
10,7%
Tõ kÕt qu¶ kh¶o s¸t ban ®Çu t«i ®· rót ra mét sè biÖn ph¸p sau:
3. Nh÷ng biÖn ph¸p thùc hiÖn:
*BiÖn ph¸p 1: T¹o m«i trêng kÝch thÝch høng thó häc tËp cña
trÎ khi cho trÎ lµm quen víi ho¹t ®éng v¨n häc qua c¸c m«n häc
kh¸c.
4
Nh chóng ta ®· biÕt ngay tõ khi cßn n»m trong bµo thai ë th¸ng thø
s¸u trÎ ®· ®îc nghe nh÷ng nhÞp ®iÖu lêi ru, tiÕng h¸t, nh÷ng c©u ca dao,
tôc ng÷… V× trÎ tiÕp xóc sím víi nh÷ng lêi ca tiÕng h¸t , nh÷ng c©u
th¬, ca dao, tôc ng÷, ®ã lµ bµi häc ®Çu tiªn gióp trÎ nhËn thøc ®îc thÕ
giíi, ®Þnh híng vÒ biÓu tîng x· héi, nh÷ng kh¸i niÖm kinh nghiÖm t×nh
c¶m. Lµm quen sím víi t¸c phÈm v¨n häc lµ tiÒn ®Ò cña qu¸ tr×nh nhËn
thøc th«ng qua c¸c t¸c phÈm v¨n häc nh kÓ chuyÖn, ®äc th¬… SÏ ph¸t
triÓn c¸c mÆt ë trÎ, chÝnh v× vËy viÖc t¹o m«i trêng kÝch thÝch høng thó
cho trÎ lµm quen víi v¨n häc kh«ng chØ diÔn ra ë ho¹t ®éng chÝnh, mµ
cßn diÔn ra trong c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh:
+ Häat ®éng lµm quen víi m«i trêng xung quanh
+ Ho¹t ®éng t¹o h×nh
+ HoÆc qua ch¬i trß ch¬i vËn ®éng vµ trong c¸c ho¹t gãc vµ ho¹t ®éng
ngoµi trêi…
V× th«ng qua c¸c ho¹t ®éng kh¸c ng«n ng÷ v¨n häc kh«ng hÒ mÊt ®i
mµ cßn gióp trÎ hiÓu mét c¸ch râ rµng vµ ®Æc biÖt nh: Kü n¨ng ®äc th¬,
kÓ chuyÖn diÔn c¶m, lêi nãi ng«n ng÷ dÇn dÇn ph¸t triÓn vµ phong phó,
v× trÎ ë løa tuæi nµy rÊt thÝch b¾t chíc, thÝch kh¸m ph¸ t×m tßi ®Ó tho¶
m·n tÝnh tß mß ham hiÓu biÕt cña trÎ. V× vËy th«ng qua c¸c ho¹t ®éng
kh¸c t«i cã thÓ lång v¨n häc vµo v× qua c¸c ho¹t ®éng ®ã trÎ cã thÓ ®îc
nghe l¹i, ®äc l¹i nh÷ng c©u chuyÖn, bµi th¬, c©u tôc ng÷, ca dao…Mét
c¸ch høng thó nhiÒu lÇn cïng mét c©u chuyÖn, bµi th¬ mµ trÎ ®· thuéc
lßng, trÎ thêng nh¾c ®i nh¾c l¹i nhiÒu lÇn nh÷ng bµi th¬ c©u chuyÖn ®ã
VÝ dô: Khi d¹y trÎ ho¹t ®éng t¹o h×nh “ VÏ ng«i nhµ cña bД T«i cã thÓ
lång vµo ®ã bµi th¬ nh: Em yªu nhµ em…Hay khi cho trÎ ch¬i trß ch¬i
vËn ®éng “KÐo ca lõa sΔ T«i còng cã thÓ võa cho trÎ ch¬i võa ®äc
®ång dao.
V× vËy viÖc t¹o m«i trêng kÝch thÝch høng cho trÎ lµm quen víi v¨n
häc th«ng qua c¸c ho¹t ®éng kh¸c lµ kÝch thÝch kh¶ n¨ng b¾t chíc sù
tiÕp nhËn, ®Æc biÖt lµ sù ph¸t triÓn rÊt nhiÒu vÒ ng«n ng÷ ©m thanh cho
trÎ, t¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ cã kh¶ n¨ng nhËn ra nh÷ng h×nh ¶nh sinh
®éng cña cuéc sèng, kh¶ n¨ng nghe nh×n vµ c¶m nhËn mµu s¾c xóc
c¶m qua nh÷ng bµi th¬, c©u chuyÖn… mµ c« ®· lång ghÐp c¸c ho¹t
®éng kh¸c
VÝ dô: Khi d¹y trÎ ho¹t ®éng m«i trêng xung quanh vÒ sù n¶y mÇm
cña c©y ®Ëu, khi d¹y ho¹t ®éng nµy t«icho trÎ quan s¸t tranh vÏ hoÆc
5
m« h×nh, c« cã thÓ võa cho trÎ quan s¸t võa kÓ cho trÎ nghe mét cËu
chuyÖn vÒ: Chó ®ç con. ChÝnh nh÷ng yÕu tè ®ã ®· l«i cuèn trÎ ®em l¹i
niÒm vui síng thÝch kh¸m ph¸ vµ t×m hiÓu thÕ giíi xung quanh. V×
trong thÕ giíi thiªn nhiªn chøa ®ùng bao nhiªu ®iÒu mµ trÎ cÇn t×m hiÓu
lµ n¬i quan s¸t cuéc sèng cña mu«n loµi, ®éng vËt, thùc vËt mµ kh«ng
bao giê ch¸n ®èi víi trÎ, trÎ rÊt høng thó nghe ®äc, nghe kÓ vÒ nh÷ng
®Æc ®iÓm ®êi sèng sinh s«i n¶y në ®ã.
ë trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã nh÷ng c©u ca dao tôc ng÷, nh÷ng c©u
chuyÖn bµi th¬ lµ nh÷ng bµi häc ®Çu tiªn gióp trÎ nhËn biÕt thÕ giíi
xung quanh. V× v¨n häc chÝnh ng«n tõ lµ kho v« tËn vÒ ©m thanh, lµ
bøc tranh kh¸i niÖm vÒ cuéc sèng, khi cho trÎ lµm quen víi v¨n häc
th«ng qua c¸c ho¹t ®éng kh¸c, gióp trÎ cã nh÷ng h×nh tîng v¨n häc
phong phó xóc c¶m t×nh c¶m, ®a trÎ ®Õn nh÷ng ng«n ng÷ d©n téc.
Nh÷ng h×nh tîng ®ã sÏ lµm phong phó nhËn thøc râ rµng cho trÎ, lµm
chÝnh x¸c hoµn h¶o c¸c c©u c¸c cÊu tróc ng÷ ph¸p. Kh«ng nh÷ng thÕ
khi cho trÎ lµm quen víi v¨n häc th«ng qua c¸c ho¹t ®éng kh¸c cßn
gióp trÎ cã høng ®äc s¸ch, kü n¨ng gië s¸ch vµ kü n¨ng ®äc kÓ diÔn
c¶m.
VÝ dô: Khi cho trÎ ch¬i ho¹t ®éng gãc, ë gãc v¨n häc trÎ ®îc gië s¸ch
xem truyÖn, tËp ®äc th¬… Th«ng qua ho¹t ®éng nµy trÎ ®îc hiÓu biÕt vµ
ph¸t huy nh÷ng kü n¨ng tiÒm Èn, nh÷ng ®éng lùc thóc ®Èy, kh¸t väng
t×m hiÓu thÕ giíi xung quanh.
MÆt kh¸c, th«ng qua ho¹t ®éng gãc nµy víi c¸i thÕ giíi thu nhá
trong quyÓn s¸ch nh÷ng c©u truyÖn nh÷ng bµi th¬ ®· trá thµnh niÒm vui
niÒm h¹nh phóc ®èi víi trÎ nã ®· tho¶ m·n tÝnh tß mß ham hiÓu biÕt
cña trÎ gióp trÎ cã høng thó ham thÝch ®äc s¸ch, ph¸t triÓn kü n¨ng gië
s¸ch, t thÕ ngåi vµ gióp trÎ cã mét sè kü n¨ng cÇn thiÕt cho cuéc sèng
sau nµy cña trÎ.
§Ó kÝch thÝch trÎ cã høng thó víi v¨n häc th«ng qua c¸c ho¹t ®éng
kh¸c th× c« gi¸o ph¶i lµ ngêi tæ chøc c¸c ho¹t ®éng, nh»m gióp trÎ ph¸t
triÓn kÝch høng thó häc v¨n häc, ®Ó ph¸t triÓn toµn diÖn nh©n c¸ch trÎ.
Gióp trÎ cã kü n¨ng kinh nghiÖm sèng cho cuéc sèng sau nµy cña trÎ
nh»m ph¸t triÓn ë trÎ mét con ngêi míi, con ngêi cã Ých cho x· héi.
* BiÖn ph¸p 2: T¹o høng thó cho trÎ lµm quen víi v¨n häc qua lêi
kÓ giäng ®äc cña c«.
6
§Ó truyÒn thô mét t¸c phÈm v¨n häc ®Õn víi trÎ mét c¸ch chän vÑn
vµ trÎ cã høng thó khi tiÕp nhËn t¸c phÈm v¨n häc ®ã mét c¸ch dÔ
dµng, chän vÑn th× ngêi gi¸o viªn ph¶i cÇn cho trÎ mét sè kü n¨ng thñ
thuËt ng«n ng÷ khi ®äc th¬ kÓ chuyÖn diÔn c¶m, thËm chÝ lµ kü x¶o ®äc
kÓ diÔn c¶m. ViÖc rÌn luyÖn nµy ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i ®äc kü c¸c t¸c
phÈm v¨n häc vµ ph©n tÝch tõng chi tiÕt nhá cña tõng t¸c phÈm v¨n häc,
tõ ®ã x¸c ®Þnh vµ sö dông ®óng giäng ®iÖu c¬ b¶n, ng÷ ®iÖu cêng ®é
©m thanh, ng«n ng÷ cña m×nh.
Giäng ®iÖu lµ t×nh chÊt chung cña giäng ®äc, giäng kÓ, khi tr×nh bµy
mét t¸c phÈm v¨n häc nghÖ thuËt giäng ®iÖu c¬ b¶n phô thuéc vµo c¸c
thÓ lo¹i néi dung, t tëng phong phó, phong c¸ch cña ng«n ng÷ cña t¸c
phÈm v¨n häc. V× trÎ 4 tuæi cha thÓ tù ®äc mét t¸c nµo ®ã, cho nªn sù
tiÕp nhËn c¸c t¸c phÈm v¨n häc th«ng c« gi¸o. Qua giäng ®äc lêi kÓ
cña c« trÎ cã kh¶ n¨ng nh×n ra nh÷ng h×nh ¶nh sinh ®éng vÒ cuéc sèng
vµ c¶m nhËn ®îc mµu s¾c, xóc c¶m, t×nh c¶m cña c¸c t¸c phÈm v¨n
häc, gióp trÎ cã høng thó tiÕp nhËn tèt c¸c t¸c phÈm v¨n häc ®ã.
VÝ dô: Víi bµi th¬ “ TÕt ®ang vµo nhµ”. C« cÇn ®äc víi giäng ®iÖu
bé rµng, vui vÎ, ®Ó kh¾c ho¹ c¶nh vËt, ho¹t ®éng cña con ngêi rÊt s¸ng
sña sinh ®éng thùc sù gîi t©m tr¹ng vui síng, yªu ®êi víi xu©n ®ang
tíi.
“ Hoa ®µo tríc ngâ…
…TÕt ®ang vaß nhµ.”
HoÆc víi bµi th¬: §µn gµ con
Giäng ®iÖu khi ®äc cÇn hån nhiªn trong trÎo, t×nh c¶m thÓ hiÖn bøc
tranh thiªn nhiªn ®Ñp t¬i s¸ng gi¶n dÞ, pha chót tinh nghÞch t×nh c¶m cña
trÎ th¬.
“ Mêi qu¶ trøng trßn…
… Ta yªu chó l¾m.”
ViÖc lô¨ chon lêi kÓ c¬ b¶n cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc ph¸t ©m,
ngoµi ra ®èi víi trÎ 4 tuæi c« gi¸o cÇn chän vµ ®äc, kÓ cho trÎ nh÷ng t¸c
phÈm v¨n häc phï hîp theo tõng ®é tuæi. V× trÎ ë løa tuæi nµy ®· ph©n biÖt
®îc râ rÖt sù kh¸c nhau gi÷a c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng vµ c¸c thÓ lo¹i nh:
Th¬, truyÖn…TrÎ ®· chó l¾ng nghe ®îc c¸c c©u chuyÖn kh¸ dµi, biÕt nghe
©m thanh nhÞp ®iÖu qua lêi kÓ giäng ®äc, lêi kÓ nghÖ thuËt cña c«. Tõ ®ã
trÎ nhËn ra ®îc tÝnh c¸ch phÈm chÊt cña c¸c nh©n vËt trong c¸c t¸c phÈm
v¨n häc.
7
VÝ dô: Khi kÓ chuyÖn cæ tÝch “ Cãc kiÖn trêi” C« cÇn kÓ giäng ®iÖu s«i
næi râ rµng, cã pha chót c¶m phôc. §o¹n ®Çu ®îc kÓ víi giäng chËm
r·i, môc ®Ých giíi thiÖu bèi c¶nh c©u chuyÖn vµ c¸c nh©n vËt.
“ Thña xa xa Ngäc Hoµng……………………...........
C¸c con vËt häp bµn nhau quyÕt ®Þnh cö cãc lªn gÆp Ngäc Hoµng…”
§o¹n miªu t¶ cuéc chiÕn gi÷a c¸c nh©n vËt vµ tay ch©n cña Ngäc hoµng
l¹i cÇn nhÞp ®iÖu nhanh h¬n, cêng ®é m¹nh h¬n, thÓ hiÖn c¨ng th¼ng cña
cña chiÕn ®Êu.
“… BÇy gµ võa lã ra……………………… Kh«ng cßn sãt ngêi nµo.”
Liªn quan ®Õn cêng ®é, nhÞp ®iÖu ph¶i kÓ ®Õn ng¾t giäng, ng¾t giäng
ng¾n thêng ë nhÞp ®iÖu nhanh, cêng ®é m¹nh, ng¾t giäng dµi thêng ë trong
nhÞp ®iÖu chËm, cêng ®é nhÑ, thÓ hiÖn t×nh c¶m buån, bi th¬ng.
Qua nh÷ng lêi kÓ giäng ®äc cña c« gi¸o trÎ c¶m thô ®îc tr¹ng th¸i cña
c¸c nh©n vËt, ©m ®iÖu, c¸c bµi th¬, c©u chuyÖn…NhËn ra ®îc tÝnh c¸ch,
h×nh ¶nh cña c¸c nh©n vËt cã trong néi dung t¸c phÈm v¨n häc. Qua ®ã trÎ
còng nhËn ra ®îc tr¹ng th¸I tù hµo vui t¬i hay ©u yÕm, tr«ng nh÷ng bµi th¬
hay c©u chuyÖn ®iÒu ®ã sÏ gióp trÎ nhËn d¹ng ®îc tôc ng÷, ca dao, chuyÖn
kÓ, v¨n xu«i, th¬ ca…Thu hót høng thó kÝch thÝch cho trÎ khi lµm quen víi
t¸c phÈm v¨n häc vµ trÎ thÝch häc ho¹t ®éng v¨n häc. V× qua c¸c t¸c phÈm
v¨n häc ®ã sÏ gióp trÎ ph¸t triÓn nhËn thøc, gi¸o dôc ®¹o ®øc, t×nh c¶m
thÈm mÜ vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ, gióp trÎ cã kh¶ n¨ng , n¨ng khiÕu
vÒ m«n v¨n häc nghÖ thuËt.
* BiÖn ph¸p 3: X©y dùng ho¹t ®éng v¨n häc theo chñ ®Ò chñ ®iÓm
phï hîp.
Do ®Æc ®iÓm t©m lý cña trÎ mÇm non “ Häc mµ ch¬i ch¬i mµ häc” NhÊt
lµ ®èi víi trÎ 4 tuæi, víi ph¬ng ph¸p d¹y häc theo h×nh thøc ®æi míi tÝch
cùc nh hiÖn nay, khi d¹y trÎ theo chñ ®Ò chñ ®iÓm lång ghÐp tÝch hîp c¸c
néi dung gi¸o dôc trÎ trong c¸c ho¹t ®éng cã chñ ®Ých lµm quen víi t¸c
phÈm v¨n häc. T«i ®· ph¶i ®Çu t thêi gian vµo nghiªn cøu c¸c ®Ò tµi cña
m×nh d¹y cã thÓ ®a vµo chñ ®Ò nµy hay chñ ®Ò kia sao cho phï hîp. §Ó
lµm sao khi cho trÎ lµm quen víi v¨n häc th× néi dung chñ ®Ò ®ã ph¶i
xuyªn suèt liªn kÕt trong qu¸ tr×nh häc, sù nèi tiÕp gi÷a phÇn nä víi phÇn
kia, lu«n lu«n g¾n víi chñ ®Ò th× ho¹t ®éng ®ã sÏ kh«ng bÞ nhµm ch¸n, rêi
r¹c, kiÕn thøc cung cÊp cho trÎ còng kh«ng hêi hît mµ sÏ t¹o ®îc sù høng
thó l«i cuèn hÊp dÉn trÎ tõ ho¹t ®éng nµy sang ho¹t ®éng kh¸c. TrÎ cã c¶m
gi¸c nh m×nh ®ang ®îc vui ch¬i t×m hiÓu trong thÕ giíi ®ã chø kh«ng ph¶I
8
ë trong mét giê häc. Do vËy viÖc cho trÎ lµm quen víi v¨n häc theo chñ ®Ò
chñ ®iÓm sÏ gióp trÎ tiÕp thu tèt h¬n, høng thó tÝch cùc h¬n.
VÝ dô: §Ò tµi: KÓ chuyÖn “TÝch Chu”.
Chñ ®iÓm: Gia ®×nh
Chñ ®Ò: Nh÷ng tÊm lßng hiÕu th¶o
Gåm c¸c phÇn: Cho trÎ xem h×nh ¶nh bµ ch¸u trªn mµn h×nh vi tÝnh vµ giíi
thiÖu tªn truyÖn, KÓ néi dung c©u chuyÖn cho trÎ nghe.
+ LÇn 1 b»ng lêi, tranh minh häa
+ LÇn 2 b»ng lêi, rèi s©n khÊu
Gi¶ng néi dung c©u chuyÖn, tãm t¾t néi dung c©u chuyÖn, ®µm tho¹i
cïng trÎ( Lång gi¸o dôc).
+ KÓ l¹i lÇn 3 b»ng rèi tay, cho trÎ kÎ nèi tiÕp cïng c«
+ Cã thÓ cho trÎ xem ®Üa phim ho¹t h×nh cã näi dung c©u truyÖn “ TÝch
Chu”Trß ch¬i kÕt hîp lÊy níc suèi cho bµ…
Nh vËy nh÷ng lêi nãi dÉn d¾t cña c« nh÷ng ho¹t ®émg ®îc ®a vµo chñ
®Ò chñ ®iÓm trÎ cã c¶m gi¸c ch¬i c¸c trß ch¬i chø kh«ng ph¶i lµ ®ang häc.
Bªn c¹nh x©y dùng ho¹t theo chñ ®Ò, chñ ®iÓm, t«i cßn x©y dùng c¸c
gãc ch¬i vµ trang trÝ líp còng theo híng cñ ®Ò chñ ®iÓm nh»m g©y høng
thó cho trÎ gióp trÎ cã høng thó vµ yªu thÝch tham gia ho¹t ®éng v¨n häc.
*BiÖn ph¸p 4: §a c«ng nghÖ th«ng tin vµo c¸c tiÕt häc cã chñ ®Ých
§èi víi trÎ mÇm non c¸i g× ®èi víi trÎ còng lµ míi l¹, bëi vËy lµ mét
gi¸o viªn mÇm non khi cho trÎ lµm quen víi v¨n häc muèn thu hót ®îc trÎ
®Õn víi ho¹t ®éng nµy th× viÖc ®a c«ng nghÖ th«ng tin ®Õn víi trÎ vµ sö
dông c«ng nghÖ th«ng tin nh mét ®å dïng d¹y häc cho trÎ lµ mét yÕu tè
quan träng, v× víi trÎ 4 tuæi rÊt thÝch t×m hiÓu vµ kh¸m ph¸, v× t duy cña trÎ
ë løa tuæi nµy lµ t duy trùc quan, h×nh tîng, cô thÓ, trÎ ®îc ng¾m nh÷ng
h×nh ¶nh ®Ñp trªn mµn h×nh vi tÝnh. §èi víi tõng lo¹i ho¹t ®éng ®Ó gióp trÎ
cã høng thó häc l¹i nhanh hiÓu, dÔ nhí nh÷ng t×nh tiÕt néi dung, nh©n vËt
cña c©u chuyÖn, bµi th¬, tôc ng÷, ca dao…T«i ®· vµo m¹ng truy cËp mäi
h×nh ¶nh cã néi dung t«i cÇn t×m vµ ®a vµo m¸y vi tÝnh cho trÎ quan s¸t ®Ó
thu hót sù høng thó cña trÎ trong c¸c ho¹t ®éng nhÊt lµ trong ho¹t ®éng
cho trÎ lµm quen víi v¨n häc t«i ®· sö dông phÇn mÒm ph« t« xèp vÏ, c¾t
nh÷ng h×nh ¶nh nh©n vËt, den ®¬ lµm thµnh nh÷ng bé phim ho¹t h×nh rÊt
sinh ®éng, cho trÎ xem vµ quan s¸t. Trong c¸c ho¹t ®éng kh¸c còng vËy,
t«I còng cã thÓ sö dông mét sè phÇn mÒm exel, pastwort… Cho c¸c ho¹t
®éng kh¸c sao cho phï hîp h¬n.
9
VÝ dô: Khi kÓ cho trÎ nghe chuyÖn tÝch chu t«i ®· quay c¶nh bµ ch¸u,
bµ ch¨m sãc ch¸u…®Ó cho trÎ quan s¸t.
Hay khi d¹y trÎ bµi th¬: Gióp bµ. T«i quay nh÷ng h×nh ¶nh ng· t ®êng
phè n¬i cã nhiÒu ngêi qua l¹i, cã mét sè h×nh ¶nh chÊp hµnh luËt lÖ
giao th«ng vµ ®ang gióp ®ì nh÷ng ngêi kh¸c qua ®êng, cho trÎ quan s¸t
nh÷ng h×nh ®ã sÏ rÊt hÊp dÉn vµ l«i cuèn trÎ. Khi t«i thùc hiÖn kÓ cho
trÎ nghe c©u chuyÖn “ C¸o thá gµ trèng”.T«i ®· ®a c«ng nghÖ th«ng tin
vµo trong giê kÓ chuyÖn ®ã, t«i thÊy trÎ rÊt ch¨m chó l¾ng nghe vµ say
mª t×m hiÓu c¸c nh©n vËt cã trong c©u chuyÖn, néi dung, t×nh tiÕt c©u
chuyÖn t«i cÇn cho trÎ biÕt. §iÒu ®ã sÏ gióp trÎ nhí l©u tªn truyÖn, tªn
nh©n vËt, néi dung còng nh t×nh tiÕt cña c©u chuyÖn.
Nãi chung tuú theo tõng ho¹t ®éng mµ t«i ®a nh÷ng h×nh ¶nh c«ng
nghÖ th«ng tin vµo phï hîp theo tõng ho¹t ®éng, gióp cho c¸c giê ho¹t
®éng cña t«i ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt lµ ho¹t ®éng lµm quen víi v¨n häc.
MÆt kh¸c muèn thùc hiÖn ®îc biÖn ph¸p nµy th× ph¶i cã sù phèi hîp
chÆt chÏ gi÷a c¸c gi¸o viªn mÇm non vµ nh÷ng chuyªn gia tin häc, ®Ó
lËp nh÷ng ch¬ng tr×nh cã néi dung phï hîp víi tõng løa tuæi mÉu gi¸o.
V× vËy t«i nghÜ nh÷ng h×nh ¶nh diÔn ra trªn mµn h×nh vi tÝnh cã søcc
hÊp dÉn l«i cuèn trÎ m¹nh mÏ vµ nhÊt ®Þnh sÏ cã sù ®ãng gãp ®¸ng kÓ
vµo hiÖu qu¶ gi¸o dôc ë trêng mÇm non.
* BiÖn ph¸p 5: §å dïng ®å ch¬i cho trÎ lµm quen víi v¨n häc ph¶i
bÒn, ph¶i ®Ñp, hÊp dÉn vµ l«i cuèn trÎ.
Khi tæ chøc cho trÎ lµm quen víi mét ho¹t ®éng nµo ®ã, th× ho¹t
®éng ®ã ®Õn víi trÎ ®Òu míi l¹, bëi vËy lµ mét ngêi gi¸o viªn mÇm non
khi cho trÎ tiÕp xóc víi ho¹t ®éng v¨n häc, muèn thu hót g©y høng thó
trÎ ®Õn víi bé m«n nµy th× viÖc lµm vµ chän mua ®å dïng ®å ch¬i vµ sö
dông ®å dïng d¹y häc cho trÎ lµm quen lµ mét yÕu tè v« cïng quan
träng. V× ®èi víi trÎ 4 tuæi ®Æc ®iÓm t©m lý cña trÎ lµ b¾t chíc, t duy
cña trÎ lµ trùc quan h×nh tîng, cô thÓ. Do ®ã ®å dïng ®èi víi trÎ ph¶i
bÒn, ®Ñp vµ hÊp dÉn sinh ®éng s¸ng t¹o, ®èi víi tõng lo¹i ho¹t ®éng t«I
chän mua ®å dïng b»ng vËt thËt hay m« h×nh, b»ng ®å ch¬i ®Ó sö dông
trong c¸c giê sao cho phï hîp
VÝ dô: Khi t«i d¹y trÎ bµi th¬: Hoa kÕt tr¸i
T«i cã thÓ lµm m« h×nh mét vên hoa ®ang ra hoa kÕt qu¶…Cã rÊt nhiÒu
lo¹i hoa cã lo¹i hoa trang trÝ, cã loµi hoa ra hoa kÕt qu¶… §Ó trÎ ®îc
quan s¸t sê mã…Gióp trÎ cã høng thó häc h¬n.
10
HoÆc khi kÓ truyÖn “TÝch Chu” ngoµi tranh ¶nh ra t«i sÏ c¾t xèp lµm
thµnh nh÷ng nh©n vËt b»ng rèi cã néi dung cña c©u chuyÖn, g¾n nh¸m
dÝnh hoÆc ®Õ, ngoµi ra t«i cã thÓ lµm b»ng rèi tay kÕt hîp gät khèi h×nh
ngêi vµ trang trÝ quÇn ¸o ®å dïng cho tõng nh©n vËt, nh÷ng nh©n vËt
mµ t«i tù lµm tù t¹o ®îc t«i trang trÝ trªn mét m« h×nh s©n khÊu vµ kÓ
cho trÎ nghe. ChÝnh nh÷ng ®å dïng lµm b»ng xèp ®ã sÏ l«i cuèn hÊp
dÉn trÎ, gióp trÎ cã høng h¬n khi cho trÎ lµm quen víi t¸c phÈm v¨n
häc.
Nãi chung tuú theo tõng bµi d¹y, tõng thÓ lo¹i th¬ chuyÖn mµ t«i ®a
®å dïng ®å ch¬i phï hîp vµo ho¹t ®éng, gióp cho ho¹t ®éng ®¹t kÕt qu¶
cao.
4. KÕt qu¶ thùc hiÖn cã so s¸nh ®èi chøng.
Qua mét n¨m thùc hiÖn t«i thÊy so víi ®Çu n¨m chÊt lîng tiÕn bé
mét c¸ch râ rÖt:
*Tríc khi thùc hiÖn:
Møc ®é ®¸nh gi¸
STT
Ph©n lo¹i kh¶ n¨ng cña
trÎ
Kh¸
lÖ (tû lÖ%)
TB
(tû lÖ%)
YÕu
(tû lÖ %)
1
10 trÎ
TrÎ yªu thÝch t¸c phÈm, høng 3 trÎ
thó tiÕp nhËn t¸c phÈm
10,7% 35,7%
11 trÎ
39,3%
4 trÎ
14,3%
2
TrÎ cã kh¶ n¨ng ®äc kÓ diÔn
4 trÎ
8 trÎ
c¶m t¸c phÈm diÔn ®¹t ng«n
14,3% 28,6%
ng÷ m¹ch l¹c
10 trÎ
35,7%
6 trÎ
21,4%
3
8trÎ
Gi¸o dôc lÔ gi¸o, ®¹o ®øc 6 trÎ
qua c¸c t¸c phÈm v¨n häc
21,4% 28,6%
12trÎ
42,8%
2 trÎ
7,2%
Tèt
(tû
%)
11
7 trÎ
TrÎ m¹nh d¹n tù tin tr¶ lêi 4 trÎ
c¸c c©u hái cña c«
14,3% 25%
4
14 trÎ
50%
3 trÎ
10,7%
Kh¸
lÖ (tû lÖ%)
TB
(tû lÖ%)
YÕu
(tû lÖ %)
10 trÎ 10 trÎ
35,7% 35,7%
8 trÎ
28,6%
0 trÎ
0%
9 trÎ
13 trÎ
32,1% 46,4%
6 trÎ
21,5%
0 trÎ
0%
20 trÎ 7 trÎ
71,4% 25%
1trÎ
3,6%
0 trÎ
0%
6 trÎ
21,5%
0 trÎ
0%
* Sau khi thùc hiÖn:
STT
1
2
3
4
Ph©n lo¹i kh¶ n¨ng cña
trÎ
TrÎ yªu thÝch t¸c phÈm, høng
thó tiÕp nhËn t¸c phÈm
TrÎ cã kh¶ n¨ng ®äc kÓ diÔn
c¶m t¸c phÈm diÔn ®¹t ng«n
ng÷ m¹ch l¹c
Gi¸o dôc lÔ gi¸o, ®¹o ®øc qua
c¸c t¸c phÈm v¨n häc
Møc ®é ®¸nh gi¸
Tèt
(tû
%)
TrÎ m¹nh d¹n tù tin tr¶ lêi 12 trÎ 10 trÎ
c¸c c©u hái cña c«
42,8% 35,7%
KÕt luËn: Qua mét n¨m thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p trªn t«I thÊy ®·
®em l¹i kÕt qu¶ cao trªn trÎ.
IV. Bµi häc kinh nghiÖm.
Tõ nh÷ng kÕt qu¶ trªn t«i rót ra mét sè kinh nghÖm sau:
1. T¹o m«i trêng kÝch thÝch høng thó cho trÎ lµm quen víi t¸c phÈm
v¨n häc th«ng qua ho¹t ®éng kh¸c.
2. T¹o høng thó cho trÎ lµm quen víi t¸c phÈm v¨n häc qua lêi kÓ cña
c«.
3. X©y dùng ho¹t ®éng v¨n häc theo chñ ®Ò chñ ®iÓm phong phó s¸t
víi chñ ®Ò, chñ ®iÓm vµ lång ghÐp tÝch hîp c¸c néi dung gi¸o dôc,
lÔ gi¸o ®¹o ®øc, vÖ sinh, thÈm mÜ… vµo trong tõng ho¹t ®éng sao
cho phï hîp.
4. §a c«ng nghÖ th«ng tin vµo c¸c tiÕt häc cã chñ ®Ých, phèi hîp víi
c¸c chuyªn gia tin häc cïng víi gi¸o viªn mÇm non cã nh÷ng ph¬ng
ph¸p biÖn ph¸p d¹y trÎ ®¹t kÕt qu¶ cao
5. §å dïng ®å ch¬i cho trÎ lµm quen víi v¨n häc ph¶i bÒn, ph¶i ®Ñp, cã
s¸ng t¹o, hÊp dÉn vµ l«i cuèn trÎ.
V. Nh÷ng kiÕn nghÞ vµ ®Ò nghÞ.
12
Nhµ trêng hµng th¸ng tæ chøc cho gi¸o viªn mét buæi to¹ ®µm vÒ
chuyªn m«n ®Ó gi¸o viªn trong trêng cã c¬ héi häc hái chuyªn m«n
cña nhau, cã nhiÒu biÖn ph¸p s¸ng t¹o, linh ho¹t trong c¸c ho¹t ®éng
kh¸c.
§Ò nghÞ phßng gi¸o dôc thêng xuyªn x©y dùng nhiÒu ho¹t ®éng
mÉu ®Ó gi¸o viªn ®i dù giê vµ ®îc tham quan c¸ch trang trÝ gãc, chñ ®Ò,
chñ ®iÓm cña c¸c trêng b¹n.
§Ò nghÞ phomh gi¸o dôc ®Çu t thªm trang thiÕt bÞ ®å dïng ®å ch¬i
m« h×nh bÒn ®Ñp s¸ng t¹o, phôc vô cho viÖc gi¶ng d¹y, ®Ó gi¸o viªn cã
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc d¹y trÎ vµ g©y høng thó cho trÎ trong
nh÷ng n¨m häc míi ®¹t kÕt qu¶ cao.
Trªn ®©y lµ b¶n s¸ng kiÕn kinh nghiÖm cña t«i, t«i mong Ban gi¸m
hiÖu, c¸c b¹n ®ång nghiÖp, Héi ®ång xÐt duyÖt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm
xem xÐt vµ gãp ý cho t«i./.
NhËn xÐt ®¸nh gi¸ xÕp lo¹i
cña Héi ®ång khoa häc c¬ së
Kim th, ngµy 18 th¸ng 4 n¨m 2010
T¸c gi¶
(Chñ tÞch héi ®ång Ký,®ãng dÊu)
13
- Xem thêm -
.DOC 
13 
1930 
92 
