Tài liệu Skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức đội

Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG I. Phần mở đầu: 3 1. Lý do chọn đề tài. 3 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. 5 a. Mục tiêu 5 b. Nhiệm vụ 6 3. Đối tượng nghiên cứu 7 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 7 5. Phương pháp nghiên cứu. 7 a. Nhóm nghiên cứu phương pháp lí luận 7 b. Nhóm nghiên cứu phương pháp thực tế 7 c. Nhóm nghiên cứu phương pháp thống kê toán học II. Phần nội dung 7 1. Cơ sở lý luận 8 2. Thực trạng 9 a. Hạn chế 13 b. Những nguyên nhân khách quan và chủ quan 13 3. Giải pháp, biện pháp 14 a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp 14 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện 15 c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp 23 d. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa 24 pháp học của vấn đề nghiên cứu III. Kết luận, kiến nghị 1. 28 Kết luận 28 2. Kiến nghị IV. Tài liệu tham khảo 29 31 1 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội PHẦN I MỞ ĐẦU 2 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội 1. Lý do chọn đề tài Trong điều lệ Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh đã Khẳng định rõ: Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh là tổ chức của Thiếu nhi Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, là lực lượng hậu bị của Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; lực lượng nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi. Trong chương 1 Điều 4 - Điều lệ Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh quy định rõ: “Đội viên Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh có nhiệm vụ: Thực hiện Điều lệ, Nghi thức Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và chương trình rèn luyện đội viên. Thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy để trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ…”. Ngoài ra trong các văn kiện chỉ đạo, chương trình công tác Đội và phong trào thiếu nhi, của Hội Đồng Đội các cấp đều có đề cập tới việc các tổ chức Đội (Liên đội, chi đội) nghiêm chỉnh thực hiện Chương trình rèn luyện đội viên và việc công nhận chuyên hiệu Nghi thức Đội, coi đây là một yếu tố không thể tách rời của một cá nhân và tập thể Đội và chương trình rèn luyện đội viên phải được diễn ra thường xuyên, có kế hoạch hàng tuần, hàng tháng và xuyên suốt cả năm học. Việc thực hiện tốt chuyên hiệu Nghi thức Đội có ý nghĩa quan trọng, là một trong những chỉ tiêu đánh giá xếp loại các cá nhân và tập thể Đội. Một tập thể hoặc cá nhân Đội vững mạnh xuất sắc thì tất yếu phải triển khai có hiệu quả chuyên hiệu Nghi thức Đội sâu rộng tới các đội viên thuộc liên đội mình quản lí, giúp các em hiểu được tầm quan trọng và ý thức phải luôn phấn đấu rèn luyện bản thân trở thành người chủ nhân tương lai của đất nước, và các em tự hoàn thiện mình. Tuy nhiên trong thực tế ở các trường phổ thông, đặc biệt là các trường Tiểu học các hoạt động của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh nói chung và chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu Nghi thức Đội nói riêng đôi khi còn chưa chú trọng. 3 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội Chất lượng của một chương trình hoạt động Đội phần lớn phụ thuộc vào người chỉ đạo nó, đó chính là các tổng phụ trách; nhưng nhìn chung lực lượng này trong trường phổ thông đa số còn rất trẻ, mới ra trường sư phạm chưa lâu nên kinh nghiệm còn hạn chế, chưa nắm rõ và hiểu biết hết về chương trình rèn luyện đội viên cho nên việc thực hiện nhiều khi chưa sát sao, chưa hiệu quả, nên việc người tổng phụ trách đội nắm rõ kinh nghiệm triển khai vấn đề này là hết sức cần thiết. Hiện nay, Hội Đồng Đội các cấp cũng rất quan tâm đến vấn đề này, thường xuyên mở lớp tập huấn cho các Tổng phụ trách Đội, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm giữa các địa phương về công tác Đội, Nghi thức Đội sửa đổi, cho nên việc người tổng phụ trách cần có kế hoạch cụ thể để triển khai thực hiện Chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu Nghi thức Đội tại liên đội của mình là hết sức cần thiết. Ngành giáo dục đang triển khai cuộc vận động Hai không với bốn nội dung rất mạnh mẽ, quyết liệt, bên cạnh đó việc rèn luyện đạo đức và nhân cách của học sinh cũng đang được quan tâm lớn; các hoạt động Đội cũng phải phù hợp làm sao cho đảm bảo hài hoà, góp phần không nhỏ vào việc phát triển toàn diện học sinh về đức, trí, thể, mĩ. Trong vài năm trở lại đây Nghi thức Đội luôn có những thay đổi (còn gọi là Nghi thức Đội sửa đổi) theo hướng tích cực, thiết thực và đơn giản hóa hơn, làm cho đội viên dễ thực hiện, cho nên cần phải cập nhật thường xuyên các nghi thức sửa đổi để đáp ứng với tình hình thực tế của liên đội cho phù hợp với hiện tại và theo mẫu mà Hội Đồng Đội Trung ương ban hành. Với quá trình làm công tác Đội tại Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, với vốn tích luỹ kinh nghiệm của mình, được sự động viên, giúp đỡ, của các đồng nghiệp, các anh chị tổng phụ trách Đội trong huyện nhà, của Hội Đồng Đội và Phòng Giáo Dục Huyện Krông Ana, năm học 2016 – 2017. Tôi mạnh dạn đăng kí thực hiện đề tài sáng kiến kinh nghiệm này; mong góp phần tích luỹ nhỏ bé của mình để các đồng nghiệp góp ý xây dựng, và có thể triển khai tại liên đội mình. Rất mong nhận được sự góp ý của các đồng nghiệp, Ban Giám Hiệu nhà trường 4 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội Hội Đồng Đội và Phòng Giáo Dục Huyện Krông Ana để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn nữa trong những năm tiếp theo. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài a. Mục tiêu Thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Thiếu nhi Việt Nam thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy”; tích cực xây dựng môi trường học tập thân thiện bằng cách đẩy mạnh hoạt động Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh; tạo chuyển biến tích cực trong hoạt động thiếu nhi ở địa bàn dân cư và nhà trường; phát huy vai trò của tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Nghiên cứu đề tài này thực hiện chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu Nghi thức Đội nhằm thấy rõ việc giáo dục các em là cần thiết, từ đó giáo dục các em thông qua hoạt động Đội, làm các em đội viên hiểu rõ được tầm quan trọng của chuyên hiệu Nghi thức Đội đối với bản thân các em. Qua đây giúp các em tự ý thức phải luôn phấn đấu rèn luyện mình và thi đua hoàn thành các chuyên hiệu với thành tích cao nhất. Thông qua các hoạt động còn giúp việc giáo dục đạo đức các em một cách hiệu quả, các em có mong muốn trở thành một người có ích cho xã hội, cho gia đình từ đó điều chỉnh suy nghĩ và hành vi của mình một cách phù hợp theo các chuẩn mực của xã hội. Tổ chức công nhận chuyên hiệu nhằm giáo dục ý thức tổ chức kỉ luật, tinh thần tập thể của đội viên học sinh, tham gia tốt các hoạt động của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Đối với từng đội viên còn giúp các em có một tư thế tác phong nhanh nhẹn, tháo vát, nhằm hoàn thiện vẻ đẹp trong con người, cả trong lời nói lẫn hành động từ đó có ý thức vươn lên trong mọi hoạt động góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh. Góp phần triển khai sâu rộng tới các em học sinh chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu Nghi thức Đội góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện các hoạt động Đội, phát triển công tác phong trào trong trường học nói chung và Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi nói riêng. 5 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội Hướng đến mục tiêu “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, tăng cường giáo dục truyền thống cho học thông qua các hoạt động Đội trong trường học mang nhiều ý nghĩa thiết thực. Nó không chỉ góp phần giáo dục các kiến thức cho học sinh, kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc sống, thói quen và kỹ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm mà còn giúp học sinh rèn khả năng ứng xử văn hóa. Chúng tôi nhận thấy ở đa số các em còn rụt rè, thiếu tự tin. Kĩ năng làm việc theo nhóm còn hạn chế, khả năng ứng xử trước các tình huống không linh hoạt. Vì vậy việc nâng cao chất lượng hoạt động của một trong những mô hình tiêu biểu của tổ chức Đội là cần thiết và rất quan trọng. Ngoài ra, tiến hành nghiên cứu đề tài này còn giúp cho những anh chị tổng phụ trách đội nắm chắc chắn hơn các kiến thức và kĩ năng Đội, Nghi thức Đội, cách thức công nhận chuyên hiệu Nghi thức Đội. b. Nhiệm vụ Những nhiệm vụ về nhận thức như giúp học sinh bổ sung cũng cố và hoàn thiện những tri thức đã học trên lớp đồng thời giúp các em có các hiểu biết mới, mở rộng nhân sinh quan với thế giới xung quanh, cộng đồng và xã hội; tạo điều kiện cho học sinh vận dụng tri thức vào hoạt động hằng ngày, tự biết điều chỉnh hành vi đọa đức, lối sống cho phù hợp; giúp học sinh định hướng chính trị, xã hội, có những hiểu biết nhất định về truyền thống đấu tranh cách mạng, truyền thống tốt đẹp của văn hóa tại địa phương, dân tộc. Qua đó tăng thêm hiểu biết về Đảng, Bác Hồ, Đoàn, Đội... Những nhiệm vụ về giáo dục thái độ như từng bước hình thành cho học sinh những tình cảm tốt đẹp trong sáng, tình bạn, tình thầy trò, tình yêu quê hương đất nước. Qua đó giúp các em biết kính yêu và tôn trọng cái đẹp, cái tốt; bồi dưỡng cho học sinh tính tích cực năng động, sáng tạo, sẵn sàng tham gia các hoạt động xã hội, hoạt động tập thể của Nhà trường, vì lợi ích chung và sự trưởng thành, phát triển của bản thân. 6 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội Những nhiệm vụ về rèn luyện kỹ năng như rèn luyện cho học sinh giao tiếp ứng xử có văn hóa, có thói quen tốt trong học tập, lao động công ích và các hoạt động khác; rèn cho học sinh kỹ năng tổ chức, điều khiển một hoạt động tập thể có hiệu quả. 3. Đối tượng nghiên cứu Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu Nghi thức Đội. 4. Phạm vi nghiên cứu Tiến hành nghiên cứu trong 2 năm học: 2015- 2016 và 2016 - 2017. Địa bàn nghiên cứu: Liên đội Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi xã Quảng Điền, Huyện Krông Ana, Tỉnh DăkLăk. 5. Phương Pháp nghiên cứu Để thực hiện đề tài này, chúng tôi đã sử dụng phối hợp nhiều phương pháp nghiên cứu. a. Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết Nghiên cứu chỉ thị hướng dẫn của Hội đồng đội về thực hiện nhiệm vụ năm học 2014 – 2015 và 2015– 2016. Điều lệ Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh về Nghi thức Đội sửa đổi. b. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phương pháp tra cứu tài liệu Phương pháp phân tích tổng hợp kinh nghiệm Phương pháp toạ đàm trao đổi. Kết hợp giữa quan sát và phỏng vấn Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp Kiểm chứng sự đúng đắn và tính khả thi của quy trình đã đề xuất. c. Phương pháp thống kê toán học Sử dụng công thức thông kê toán học để xử lí số liệu PHẦN II NỘI DUNG 7 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội 1. Cơ sở lý luận Chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu Nghi thức Đội là một chương trình quan trọng không thể thiếu của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh ngay từ khi thành lập tháng 5 năm 1941. Trải qua quá trình lịch sử phát triển 76 năm với nhiều lần sửa đổi, bổ sung, được nhiều nhà nghiên cứu, nhà khoa học thực hiện và triển khai thì hiện nay Hội đồng đội Trung ương là cơ quan có thẩm quyền quyết định việc bổ sung, sửa đổi, ban hành việc thực hiện trên cơ sở nghiên cứu đầy đủ ý kiến chính đáng của đội viên, các tập thể Đội và Hội đồng Đội các cấp. Qua đề tài này, tôi muốn đóng góp một số biện pháp nhằm triển khai hiệu quả hơn nữa chuyên hiệu Nghi thức Đội sửa đổi qua kinh nghiệm thực tế công tác của tôi tại trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi. Có thể áp dụng kinh nghiệm triển khai ở cả hai cấp học tuy nhiên người tổng phụ trách phải biết cụ thể hoá cho phù hợp với từng cấp học khác nhau, từng trường khác nhau trong địa bàn huyện Krông Ana và rộng hơn nữa. Tuy đề tài này đã được rất nhiều các bậc nhà giáo, các anh chị tổng phụ trách nghiên cứu nhưng tôi mạnh dạn thực hiện nhằm tạo hiệu quả cao nhất cho việc tiếp thu của các em đội viên phù hợp với đơn vị, ngoài ra Nghi thức Đội viên luôn có sự sửa đổi hàng năm nên cần phải triển khai liên tục trong Liên đội. Như vậy có thể khẳng định đề tài này là mới và có ý nghĩa thiết thực phục vụ cho việc xây dựng tổ chức Đội vững mạnh. Chương trình triển khai ở các địa phương cần áp dụng cho phù hợp với tình hình cụ thể của địa phương. Nhất là ở vùng miền khác nhau cần có những bổ sung nội dung, yêu cầu rèn luyện…để đội viên thiếu nhi ở địa phương mình tự phấn đấu rèn luyện đạt kết quả tốt theo yêu cầu của Trung ương nhưng đồng thời cũng đáp ứng yêu cầu cụ thể của địa phương. Đặc biệt việc giáo dục truyền thống lịch sử và những phong tục, tập quán tốt đẹp của địa phương hoặc từng dân tộc ở các vùng miền khác nhau. Chuyên hiệu Nghi thức Đội : Nghi thức là một phương tiện giáo dục của Đội Thiếu niên Tiền phong với những quy định biểu hiện bằng ngôn ngữ, hình thức 8 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội tượng trưng, thủ tục, nghi lễ và đội ngũ. Nghi thức Đội góp phần mạnh mẽ vào việc xây dựng phương pháp giáo dục toàn diện, mang nét đặc trưng của Đội. Trong đó nổi bật là giáo dục ý thức kỉ luật, tư thế, tác phong và tinh thần tập thể cho đội viên tạo ra vẻ đẹp tính nghiêm chỉnh và thống nhất của tổ chức Đội. Kinh nghiệm này tập trung vào việc nâng cao chất lượng chuyên hiệu Nghi thức Đội bao gồm: 7 yêu cầu của người đội viên, đội hình đội ngũ, nghi lễ, phần hội (múa hát). 2. Thực trạng Trong năm vừa qua Liên đội đã được kết quả nhất định, làm cho công tác Đô ôi - Sao trong trường học ngày càng sôi nổi hơn, tạo không khí vui tươi, phấn khởi cho học sinh đến lớp, đến trường. Anh chị Phụ trách Đội được tham gia các lớp tập huấn về kỹ năng nghiệp vụ công tác đội như : Múa, hát sân trường; hồ sơ sổ sách; nghi thức, nghi lễ.... Tham gia tốt các phong trào văn hóa, văn nghệ - thể dục, thể thao do Liên đội đề ra. Nhìn chung các em học sinh đều hứng thú khi tham gia vào các hoạt động của Đội. Bên cạnh những tiến bộ trong học tập của học sinh - kết quả giảng dạy của giáo viên - vẫn không tránh khỏi những tồn tại cần khắc phục như các hiện tượng sai trái trong nền nếp, thiếu động cơ thi đua học tập, chưa thật thà khiêm tốn, thiếu tinh thần đoàn kết…dù được nhà trường nhắc nhở nhiều lần. Tuy nhiên qua quá trình triển khai thực hiện thì đã gặp phải một số vướng mắc hay hạn chế, làm cho chất lượng chương trình không được đảm bảo hoặc không đảm bảo được mục đích của các chương trình đã đề ra. Trước khi thực hiện sáng kiến: Hiểu biết và kĩ năng thực hành Nghi thức Đội sửa đổi của học sinh còn kém và yếu. Biểu hiện cụ thể như sau: Tiến hành điều tra như sau: Bài kiểm tra nhận thức chung: Phiếu Điều Tra Học Sinh 9 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội Về Việc Tham Gia Các Hoạt Động Đội TNTP Hồ Chí Minh Câu Hỏi 1. Em thấy chương trình rèn luyện đội viên có A. Gợi Ý Trả Lời Có quan trọng với bản thân em không? B. 2. Em thích tham gia vào các hoạt động Đội A. Không Có không? B. Không 3. Em không nhận xét gì về hoạt động Đội A.Không phù hợp với lứa tuổi trường mình (hạn chế)? B. Không hấp dẫn C.lí do khác 4. Em gặp những khó khăn gì khi tham gia vào (tự bộc lộ)……………………. các hoạt động Đội nói chung? ……………………………….. 5. Em có đê xuất gì với cô tổng phụ trách Đội ……………………………….. về việc thực hiện các chương trình rèn luyện ……………………………….. đội viên và thực hiện tập luyện, thi nghi thức ………………………………. Đội hàng năm ? Bài kiểm tra kiến thức chuyên môn (về Nghi thức Đội sửa đổi) Bài Kiểm Tra Việc Thực Hiện Chuyên Hiệu Nghi Thức Đội (Khoanh tròn vào ô đúng nhất) 1) Theo nghi thức Đội Thiếu Niên Tiền 6) Đội hình chữ U trong nghi thức Đội Phong, có bao nhiêu yêu cầu đối với dùng để: đội viên a. Nghỉ giải lao c. Sinh hoạt trò chơi a. 6 yêu cầuc. 8 yêu cầu b. Đốt lửa trại b. 7 yêu cầu d. 9 yêu cầu d. Thực hiện các nghi lễ của Đội 2)Trong đội hình hàng dọc, người chỉ 7) Khi nghe lệnh tập hợp đội hình sẽ huy ra hiệu bằng: triển khai về: a. Tay trái c. Cả a, b đều đúng a. Bên trái của chỉ huy b. Tay phải d. Cả a, b đều sai c. Hai phía của chỉ huy 3) Khi đang chạy đều, nếu có lệnh b. Bên phải của chỉ huy đứng lại thì: d. Phía đằng sau của chỉ huy 10 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội a. Đội hình chạy chậm dần thêm 2 8) Khi chỉnh đốn đội ngũ hàng dọc, hàng ngang, chữ U, cự ly rộng giữa 2 bước b. Đội hình chạy chậm dần thêm 3 đội viên cùng phân đội bằng: bước. a. Một cánh tay trái c. Đội hình chạy chậm dần thêm 4 c. Một cánh tay phải bước. b. Một khuỷu tay trái d. Đội hình chạy chậm dần thêm 5 d. Một khuỷu tay phải bước. 9) Khi có nhiều đội trống cùng đánh, 4) Khẩu hiệu Đội Thiếu Niên Tiền bắt nhịp cho tất cả là: Phong Hồ Chí Minh: a. Một trống cái trong các đội a. Vì lý tưởng của Bác Hồ vì đại. Hãy c. Một người hô sẵn sàng! b. Một người có gậy điều khiển. b. Vì Chủ nghĩa Cộng sản. Vì lý tưởng d. Cả a, b, c đều đúng của Bác Hồ vĩ đại. Sẵn sàng! 10)Tên bài hát được chọn làm Đội ca c. Vì tổ quốc ã hội chủ nghĩa. Vì lý của Đội Thiếu Niên Tiền Phong Hồ tưởng của Bác Hồ vĩ đại. Sẵn sàng! Chí Minh là: d. Vì danh dự Đội Thiếu Niên Tiền a. Hành khúc Đội Thiếu Niên Tiền Phong Hồ Chí Minh. Hãy sẵn sàng! Phong Hồ Chí Minh 5) Động tác chào trong nghi thức Đội c. Tiến quân ca được sử dụng trong: b. Cùng nhau ta đi lên a. Báo cáo d. Em là mầm non của Đảng c. Các nghi lễ hoạt động của Đội b. Chào cờ d. a và b đúng Ngoài ra tiến hành phỏng vấn, điều tra những tâm tư nguyện vọng của các em đội viên để nắm bắt tình hình thực tế, từ đó đưa ra những hoạt động cho phù hợp với điều kiện thực tế. 11 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội Tổng kết kết quả điều tra kết quả như sau: Phiếu 1 70% đội viên cho rằng chương trình rèn luyện đội viên là quan trọng. 70% đội viên thích tham gia vào các hoạt động do Đội thiếu niên tổ chức. 20% đội viên cho rằng một số hoạt động không phù hợp với lứa tuổi. 18% đội viên cho rằng các chương trình không hấp dẫn khi tham gia. 15% đội viên cho rằng một số nguyên nhân khác làm em không thích như: chương trình dài quá, một số phần không hay, thường lặp đi lặp lại, nhàm chán, chất lượng chưa cao… Các em có đề xuất là: nên tổ chức các chương trình thường xuyên, các thầy cô giáo cần cho những em học lực trung bình, yếu tham gia nhiều hơn nữa, rất mong được công nhận thêm nhiều chuyên hiệu bổ ích khác nữa. 90% đội viên mong các hoạt động Đội gắn liền với các hoạt động học tập của các em. Phiếu 2 Điểm dưới Trung bình: 25% Điểm từ 5 – 7: 35% Điểm 8 – 9: 30% Điểm 10: 10% Nhìn chung các em đều nhiệt tình tham gia các hoạt động Đội Thiếu Niên Tiền Phong Hồ Chí Minh. Ý thức tổ chức kỉ luật tốt, ngoan ngoãn, lễ phép với thầy cô giáo, bạn bè. Đều mong muốn tổ chức các chương trình rèn luyện đội viên để các em có điều kiện tham gia hơn nữa, và được công nhận và hoàn thành các chuyên hiệu đội viên. Có tinh thần cầu tiến, ham học hỏi. a. Hạn chế Kiến thức về Đội Thiếu Niên Tiền Phong Hồ Chí Minh còn hạn chế, các em chưa được tham gia nhiều vào các hoạt động. 12 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội Điều kiện gia đình cũng gây khó khăn cho các em khi tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp khi các em phải phụ giúp gia đình công việc nhà. Liên đội chưa đa dạng các hình thức tổ chức cho các em. Một số chương trình còn dài, chưa hiệu quả, nội dung chưa phù hợp, tổ chức chưa hay với các em. Đối với công tác tổ chức: nhìn chung vẫn còn mang nặng tính hình thức, chưa chú trọng đến chất lượng thật. Việc triển khai các chuyên hiệu đôi khi còn mờ nhạt. Kiến thức về Nghi thức đội của học sinh còn yếu, chưa hiểu rõ các kĩ năng của người đội viên. b. Những nguyên nhân khách quan và chủ quan có thực trạng đó : Nguyên nhân chủ quan : Giáo viên, học sinh và các lực lượng giáo dục khác chưa nhận thức đúng về hoạt động Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, do đó chưa quan tâm đầu tư thích đáng cho hoạt động này, giáo viên bộ môn chọn cách thức tổ chức hợp với từng nội dung sinh hoạt để thu hút học sinh. Đa số giáo viên không được đào tạo về lý luận, chuyên môn, nghiệp vụ, bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động Đội trong trường sư phạm nên hiệu quả của việc quản lý, tổ chức hoạt động này bị hạn chế. Kỹ năng tổ chức hoạt động tập thể của đa số học sinh còn yếu kém, sĩ số học sinh trên lớp của nhà trường đông, gây quá tải cho hoạt động. Cơ sở vật chất chỉ ưu tiên cho dạy trên lớp, phụ đạo học sinh yếu, bồi dưỡng học sinh giỏi. Nguyên nhân khách quan : Cơ chế thi cử còn nặng nề, sự kỳ vọng của cha mẹ vào việc học tập của con em nên cha mẹ quan tâm đầu tư vào học các môn để thi Đại học, Cao đẳng sau này, xem nhẹ các môn tự chọn, các hoạt động tập thể. Do việc tổ chức còn chưa có kinh nghiệm từ việc lên chương trình, phân công, tổ chức thực hiện chưa có sự đồng bộ và thống nhất; mặt khác thời gian tổ chức còn dài; chương trình chưa hấp dẫn, lôi cuốn các em tham gia. 13 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội Còn chưa có kinh nghiệm tổ chức, ít được giao lưu học hỏi, ít quan tâm tới chương trình này. Việc nghi thức Đội sửa đổi liên tục khiến việc cập nhật cũng khó khăn đối với các em học sinh trong liên đội. Trong những năm đầu Tổng phụ trách làm việc chưa có kinh nghiệm, chưa hiểu và làm tốt công tác xây dựng tổ chức Đội đặc biệt là Đội nghi thức – Nghi lễ. Tổng phụ trách và Ban chỉ huy Liên đội chưa nhận thấy tầm quan trọng của mô hình này. Các giáo viên chủ nhiệm là Phụ trách các chi đội chưa vào cuộc trong công tác Đội, thiếu nhiệt tình trong hoạt động chung. Có nhiều nguyên nhân khác nhau, cả nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan đẫn đến hiệu quả công việc của việc thực hiện chuyên hiệu nghi thức Đội còn thấp nhưng nguyên nhân quan trọng nhất vẫn là nhận thức về tầm quan trọng trong công tác Đội. Chính và vậy yếu tố tiên quyết là người Tổng phụ trách phải nâng cao năng lực, bồi dưỡng nghiệp vụ về công tác Đội, phải thật sự say mê phong trào, gắn bó với các em đội viên, với hoạt động đội nhà trường thì những hoạt động đội mới đi vào chiều sâu. Tổ chức đội mới thực sự vững mạnh. 3.Giải pháp, biện pháp a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp Tăng cường nâng cao bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ cho giáo viên Tổng phụ trách đội và anh chị phụ trách về việc xây dựng các hoạt động hoạt động đội. Bồi dưỡng nhiều kỹ năng hay và bổ ích cho người phụ trách. Tạo không khí vui tươi cởi mở giữa giáo viên và học sinh, học sinh và học sinh. Nâng cao được chất lượng hoạt động đội và công tác sinh hoạt sao nhi trong nhà trường. Thực hiện tốt việc thực hiện kế hoạch và kiểm tra đánh giá kết quả quá trình tiến hành các hoạt động 14 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp Để thực hiện kinh nghiệm này thành công, bản thân tôi đã thực hiện theo các nội dung sau: b.1. Biện pháp 1: Tổng phụ trách Đội lập kế hoạch thiết kế một hoạt động Đội hợp lí, phù hợp, khoa học : Các bước thiết kế hoạt động có thể thực hiện như sau : Thi Nghi thức Đội Cách thực hiện Bước 1: Công tác chuẩn bị Người tổng phụ trách cần tìm hiểu và nghiên cứu những chỉ thị và những chủ trương của Hội đồng Đội cấp trên và nhiệm vụ năm học của nhà trường (do Ban Giám Hiệu nhà trường lập kế hoạch từ đầu năm học); nắm bắt những nhu cầu nguyện vọng của các em thiếu nhi những bài học kinh nghiệm đã thiết kế và thi công để chọn loại hình hoạt động cho phù hợp. Ví dụ: - Căn cứ vào công văn số 161 CT/ HĐĐ về “ Chương trình công tác Đội và phong trào thiếu nhi năm học 2016 - 2017” của Hội đồng đội huyện Krông Ana ngày 10 tháng 09 năm 2016; Căn cứ vào chương trình công tác Đội và phong trào thiếu nhi năm học 2016 - 2017 của Liên đội; Căn cứ vào kế hoạch năm học 2016 – 2017 của trường TH Nguyễn Văn Trỗi. Căn cứ vào các ngày lễ lớn trong năm, những ngày truyền thống của đơn vị và địa phương để thiết kế các hoạt động Thông thường việc triển khai các chuyên hiệu thường diễn ra theo các chủ điểm thi đua của từng tháng mà người tổng phụ trách đã lên kế hoạch từ trước. Chọn đội ngũ cán bộ phụ trách, cán bộ Đội có năng lực phụ trách các nội dung khác nhau sao cho phù hợp với sở trường và điều kiện của cá nhân họ. Chuẩn bị cơ sở vật chất phục vụ tối đa cho các hoạt động đồng thời dự kiến thời gian, thời điểm thích hợp. Nên mua sắm các trang thiết bị khi mà cần dùng cho nhiều hoạt động của nhiều chương trình khác nhau. 15 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội Bước 2: Thiết kế nội dung, chương trình hoạt động Đây là một khâu rất quan trọng, có tính quyết định cho việc thành công hay không của việc thực hiện chương trình Rèn luyện đội viên và chuyên hiệu Nghi thức Đội. Phải đảm bảo bám sát mục đích, yêu cầu đặt ra và phải có tính khả thi cao. Nội dung các hoạt động cần được chia thành các công việc cụ thể và thời gian dự kiến. Ví dụ: Hội thi Nghi thức Đội của Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi Nội dung công việc Lễ diễu hành 20 phút Lễ chào cờ 5 phút Lễ duyệt đội 10 phút Thi nghi thức các chi đội 45 phút Tổng kết trao giải, công nhận chuyên 20 phút hiệu Tổng kết, rút kinh nghiệm Tổng thời gian Ngoại khoá Thời gian dự kiến 15 phút 2 tiếng Phân công công việc Nội dung công việc Văn nghệ HS Trang trí khánh tiết BGK ... Phân công đ/c ............ đ/c ................... đ/c ................... ... Ghi chú (4 tiết mục) ... Xác định những công việc thường xuyên, chủ yếu và trọng tâm. Tiến trình công việc gắn với thời điểm cụ thể của hoạt động dó. Khẳng định được tính thống nhất chung, tính riêng biệt của các chương trình. Chương trình kế hoạch hoạt động phải được lập một cách khoa học, chi tiết đảm bảo hiệu quả cao. Đặc biệt phải cương quyết chỉ đạo, tránh tình trạng đầu voi đuôi chuột, đánh trống bỏ dùi, sẽ làm cho các em chán nản, thiếu tác dụng giáo dục. 16 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội Bước 3: Chỉ đạo thực hiện Sau khi đã làm tốt công tác chuẩn bị và thiết kế nội dung chương trình kế hoạch hoạt động thì tiến hành phổ biến vận động thực hiện. Trong quá trình thực hiện thì trưởng ban (thường là Tổng phụ trách Đội) phải chịu trách nhiệm quán xuyến toàn bộ công việc, thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, đánh giá để kịp thời động viên, tuyên dương cũng như nhắc nhở những lệch lạc của cá nhân và tập thể Đội. Các uỷ viên phụ trách từng phần việc phải chịu trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức công việc được phân công và báo cáo kịp thời diễn biến cho trưởng ban để phối hợp thực hiện. Lưu ý là phải chỉ đạo một cách cương quyết nội dung và chương trình hoạt động trong thiết kế. Tuy nhiên cũng có thể có phát sinh trong quá trình thực hiện vì vậy cần linh hoạt, sáng tạo để sử dụng và điểu chỉnh kịp thời cho phù hợp với tình hình. Người tổ chức cần có các phương án dự phòng. Tổng phụ trách phải thường xuyên hội ý Ban tổ chức để nắm bắt diễn biến các hoạt động, tạo mọi điều kiện về vật chất và tinh thần để thực hiện trọn vẹn nội dung và chương trình đề ra. Bước 4: Tổng kết, đánh giá kết quả Sau khi một chương trình kết thúc cần phải có buổi họp bàn rút kinh nghiệm và đánh giá kết quả, xem xét nghiêm túc những mặt mạnh và mặt yếu của công tác tổ chức, của các đội tham gia thi, của khâu chuẩn bị, tiến hành… Mặt khác tổng kết đánh giá kết quả cũng là để kịp thời động viên, tuyên dương khen thưởng những Đội xuất sắc. Tổng kết đánh giá kết quả phải khách quan, công bằng. để rút kinh nghiệm cho những chương trình tiếp theo, tạo được khí thế của các chi đội và các cá nhân đội viên. b.2. Biện pháp 2: Áp dụng kiểu thiết kế chương trình Hội thi Với kinh nghiệm tích lũy nhiều năm, theo tôi cách thiết kế Hội thi Nghi thức Đội dưới đây là khoa học và hợp lí nhất, mang lại hiệu quả cao nhất: 17 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội Ưu điểm: Tiến trình phù hợp, đảm bảo thời gian, lôgic giữa các phần. HS dễ tiếp thu, ban tổ chức cũng dễ dàng theo dõi quán xuyến Hội thi. b3. Biện pháp 3: Phương pháp công nhận chuyên hiệu sau khi hoàn thành Hội thi: Để nâng cao chất lượng và hiệu quả của chương trình rèn luyện đội viên, cụ thể là việc tiến hành công nhận chuyên hiệu Nghi thức Đội, bản thân tôi qua quá trình thực hiện đã đúc kết được một số kinh nghiệm như sau: Cách thực hiện Một số quy định chung: Việc tổ chức thực hiện và rèn luyện theo chương trình rèn luyện đội viên phải làm thường xuyên, đội viên phải tự rèn luyện hàng ngày, luôn phải vươn cao hơn yêu cầu của lứa tuổi, chi đội, liên đội và các anh chị phụ trách phải tổ chức các lớp huấn luyện, hướng dẫn cụ thể những nội dung của từng chương trình. Hiện nay Hội đồng Đội Trung Ương đã ban hành 13 loại chuyên hiệu và các loại giấy chứng nhận để đội viên và thiếu nhi phấn đấu thực hiện hàng năm. Các loại giấy chứng nhận: Giấy chứng nhận đạt 13 loại chuyên hiệu Giấy chứng nhận hoàn thành chương trình rèn luyện đội viên theo lứa tuổi: Chương trình Măng non (cho lứa tuổi từ 9 đến 11) Chương trình Sẵn sàng (cho lứa tuổi từ 11 đến 13) Chương trình Trưởng thành (cho lứa tuổi từ 13 đến 15) Một số Biện pháp tiến hành triển khai kiểm tra và công nhận, giúp nâng cao chất lượng chuyên hiệu Nghi thức Đội Quy mô tổ chức kiểm tra công nhận là chi đội, liên đội, tiến hành kiểm tra thứ tự từng chi đội, cần sáng tạo các hình thức kiểm tra, đặc biệt là phải gắn với các hoạt động của Đội trong năm học như thi đua nhân ngày 20/11; Tháng Thanh niên; hội trại Cháu ngoan Bác Hồ, ngày thành lập Đội Thiếu Niên Tiền Phong Hồ Chí Minh... Sáng tạo các hình thức công nhận như: 18 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội Gắn hoa vào bảng công nhận chuyên hiệu Nghi thức Đội sau khi kết thúc Hội thi Công bố danh sách đạt chuyên hiệu trên hệ thống loa phóng thanh, bảng tin Đội để tạo điều kiện phấn khởi cho đội viên phấn đấu. Phối hợp với các tổ chức trong nhà trường để công nhận chuyên hiệu cho các em như: Hội phụ huynh (giúp đỡ vật chất); Công đoàn ( con người, chỉ đạo, tư vấn); đoàn thanh niên (Công tác tổ chức, văn nghệ, quản lí học sinh)... Tất cả các cuộc kiểm tra đều phải mang tính giáo dục cao dù tổ chức ở hình thức nào, quy mô nào, địa điểm nào. Tránh tình trạng ganh đua để tạo cho các em niềm phấn khởi, hứng thú thực hiện các chuyên hiệu tiếp theo. Việc tổ chức phải giúp cho các em có điều kiện học tập rèn luyện từng loại chuyên hiệu theo từng đợt, tránh việc theo ý muốn của tổng phụ trách, hoặc chạy theo số lượng mà quên đi chất lượng của các chương trình. Sổ sách theo dõi chương trình rèn luyện đội viên phải đảm bảo, rõ ràng, minh bạch. Tạo niềm tin cho các em và làm các em phấn đấu hoàn thành các chuyên hiệu tiếp theo với kết quả cao: đồng chí Tổng phụ trách phải yêu cầu mỗi đội viên có một cuốn sổ theo dõi chương trình rèn luyện đội viên của các em, trong đó các em theo dõi mình đã hoàn thành bao nhiêu chuyên hiệu, xếp loại như thế nào -> các em có hứng thú khi tham gia. Ví dụ: Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, các em đều có sổ theo dõi của từng em, của chi đội và của liên đội. Lồng ghép vào các chương trình lớn của trường, của ngành Giáo dục, của địa phương. Ví dụ như qua Ngày hội Thiếu nhi vui khỏe - Tiến bước lên Đoàn, Liên đội sẽ tổ chức công nhận cho những đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội. Trong công tác chỉ đạo và tổ chức kiểm tra nhất thiết phải gắn với công tác thi đua công nhận danh hiệu cháu ngoan Bác Hồ, công nhận chi đội vững mạnh, hoặc các thành tích khác cuối năm học. Nếu có thể, có điều kiện tổ chức và phong trào tốt, liên đội có thể tạm thời ban hành các chuyên hiệu riêng cho các em phấn đấu rèn luyện: 19 Lê Thị Hiền Trang Một số biện pháp nâng cao chất lượng chương trình rèn luyện đội viên chuyên hiệu nghi thức Đội Việc công nhận chuyên hiệu phải diễn ra trang trọng, nghiêm túc; tốt nhất là ngay sau khi chương trình diễn ra và công bố kết quả hoặc lựa thời điểm vào các giờ chào cờ đầu tuần. Tổng phụ trách chuẩn bị các bảng biểu, bông hoa khác màu để các em gắn vào, Hoa vàng: loại trung bình, hoa đỏ: loại khá, hoa xanh: loại một. sau khi công nhận xong, nên treo tẩm bảng công nhận tại vị trí trang trọng. Tổng phụ trách cần nắm vững các tiêu chí xếp loại chuyên hiệu Nghi thức Đội. Đối với liên đội Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, chúng tôi có tiêu chí cụ thể như sau: Chuyên hiệu : “Nghi Thức Đội Viên” Hạng ba : - Biết hát đúng Quốc ca, Đội ca. - Biết và hiểu rõ khẩu hiệu Đội. - Thực hiện các yêu cầu về nghi thức Đội. - Biết 2 bài trống nghi thức Đội : Chào cờ, hành tiến. - Tham gia hướng dẫn Sao nhi đồng hoạt động. Hướng dẫn giúp các đội viên bậc dưới thực hiện chương trình rèn luyện đội viên. Lập Bảng công nhận Chuyên hiệu rèn luyện đội viên sẵn sàng Chuyên hiệu nghi thức Đội : Khi kết thúc Hội thi, cần có bảng công nhận công khai, rõ ràng, minh bạch, tránh ganh đua giữa các chi đội và đội viên trong việc xếp loại, Tôi đã thực hiện như bảng sau: Xếp Loại Stt 1 ... Họ Và Tên Nguyễn Văn A Trần Thị B ... Chi Đội 4C 5B ... Loại I * ... 20 Loại II Loại III * ... ... Lê Thị Hiền Trang