Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo án - Bài giảng Sáng kiến kinh nghiệm Skkn một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên thcs huyện mỹ hào đáp ứng the...

Tài liệu Skkn một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên thcs huyện mỹ hào đáp ứng theo chuẩn nghề nghiệp

.DOC
51
1185
60

Mô tả:

UBND HUYỆN MỸ HÀO PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN MỸ HÀO Họ và tên tác giả : Lưu Thị Minh Tâm Chức vụ : Trưởng phòng Đơn vị công tác: Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào Năm học: 2015 - 2016 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào LÍ LỊCH Họ và tên tác giả :Lưu Thị Minh Tâm Chức vụ : Trưởng phòng Đơn vị công tác: Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN MỸ HÀO Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 2 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian nghiên cứu làm việc tích cực, đến nay đề tài của tôi đã hoàn thành. Có được kết quả này tôi xin chân thành cảm ơn Phòng GD&ĐT Mỹ Hào và các trường THCS đã giúp đỡ tôi hoàn thành Sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào”. Do thời gian nghiên cứu chưa nhiều nên Đề tài này không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của Hội đồng khoa học và của các bạn đồng nghiệp để đề tài này được hoàn chỉnh và có điều kiện được nhân rộng hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 3 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào PHẦN MỞ ĐẦU A. ĐẶT VẤN ĐỀ: Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã xác định: “Xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục gắn với nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng và hội nhập quốc tế. Thực hiện chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ đào tạo”. Thực hiện quản lý dựa vào chuẩn là xu hướng trong nhiều thập kỷ gần đây và ngày càng được mở rộng ra mọi sự vật, đối tượng ở các lĩnh vực của kinh tế - xã hội, lĩnh vực giáo dục cũng không là ngoại lệ. Ở nước ta, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã ban hành Quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở, giáo viên trung học phổ thông1. “Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học là hệ thống các yêu cầu cơ bản đối với giáo viên trung học về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; năng lực chuyên môn, nghiệp vụ”. Hai trong bốn mục đích của việc ban hành quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học, là: “Làm cơ sở để đánh giá, xếp loại giáo viên hằng năm phục vụ công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng đội ngũ giáo viên trung học; Làm cơ sở để xây dựng, phát triển chương trình đào tạo, bồi dưỡng giáo viên trung học”. Cho đến nay, giáo dục phổ thông ở nước ta đã xây dựng được một đội ngũ nhà giáo các cấp tương đối đồng bộ về cơ cấu, đủ về số lượng, có phẩm chất đạo đức và ý thức chính trị, trình độ năng lực chuyên môn, nghiệp vụ. Tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn trình độ đào tạo ở các cấp học khá cao (tiểu học 99,5%; THCS 99,2%, THPT 99,6%). Tuy nhiên, vấn đề đặt ra hiện nay là chất lượng nhà giáo không đồng đều, vẫn còn một tỷ lệ đáng kể giáo viên chưa thật sự đổi mới hiệu quả phương pháp dạy học (PPDH), kiểm tra đánh giá và giáo dục học sinh và chưa biết cách tạo động lực hay phát huy tính 1 Ban hành kèm theo Thông tư số 30/2009/TT-BGDĐT, ngày 22 tháng 10 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 4 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào tích cực, sáng tạo của học sinh trong học tập và rèn luyện nhân cách. Nói cách khác, tỷ lệ giáo viên phổ thông đạt chuẩn, trên chuẩn trình độ đào tạo thì cao song so với yêu cầu của chuẩn nghề nghiệp thì còn nhiều bất cập. Nhiệm vụ "đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục" đang đặt lên vai đội ngũ nhà giáo Việt Nam những yêu cầu mới với trách nhiệm lớn hơn trong dạy học và giáo dục. Mỗi thầy giáo, cô giáo theo yêu cầu đổi mới không những là người giỏi về chuyên môn dạy học các môn học mà còn phải là người có năng lực sư phạm, năng lực giáo dục và truyền động lực học tập, tu dưỡng đạo đức nhân cách tới mỗi học sinh. Vì vậy, việc xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo đáp ứng yêu cầu đổi mới được ngành giáo dục và đào tạo xác định là nhiệm vụ quan trọng, là khâu then chốt trong công cuộc đổi mới giáo dục. Chương trình bồi dưỡng và nâng cao năng lực đội ngũ nhà giáo theo những yêu cầu của chuẩn nghề nghiệp giáo viên các cấp đã bắt đầu triển khai từ năm 2010, đã giúp mỗi nhà giáo ở cương vị công tác của mình, thường xuyên tự học tập và rèn luyện để nâng cao mức đạt được theo các yêu cầu của chuẩn. Các chuẩn đó được thể hiện cụ thể về phẩm chất đạo đức; năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm; năng lực tìm hiểu môi trường và đối tượng giáo dục; năng lực phối hợp với gia đình, cộng đồng và xã hội trong công tác giáo dục, về năng lực phát triển nghề nghiệp... Tuy nhiên, công tác bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng cần được đánh giá, cải tiến nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu nâng chất lượng giáo dục của nhà trường. Trong những năm qua, cùng với sự ổn định và phát triển về kinh tế-văn hóa-xã hội, giáo dục của huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên đã đạt được những kết quả quan trọng, nhất là trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Bên cạnh những kết quả đạt được, hiện tại giáo dục huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên cũng đang có những khó khăn nhất định nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, nhất là trong việc tiếp tục xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên có phẩm chất tốt, năng lực chuyên môn vững vàng, có khả năng đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn cách mạng mới. Một trong những giải pháp Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 5 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào nhằm ổn định và nâng cao chất lượng giáo dục một cách bền vững trong các trường THCS huyện Mỹ Hào là phải chú trọng khâu quản lý bồi dưỡng và phát triển đội ngũ giáo viên của các trường THCS theo định hướng chuẩn nghề nghiệp. Chính vì những lý do trên, bản thân chọn đề tài nghiên cứu: "Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào" nhằm góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên các trường trung học cơ sở trong huyện. * Ý nghĩa và tác dụng của giải pháp mới: Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn phát triển đội ngũ giáo viên THCS đề xuất một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường THCS ở huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên góp phần nâng cao chất lượng, đáp ứng yêu cầu mới của giáo dục. * Với phạm vi nghiên cứu là: - Giới hạn địa bàn nghiên cứu: Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu công tác phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện Mỹ Hào theo chuẩn hiện nay. - Giới hạn thời gian nghiên cứu: Số liệu được thu thập từ năm học 2012 – 2013 đến năm học 2014 – 2015. - Giới hạn đối tượng điều tra: cán bộ quản lý (hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn); giáo viên và học sinh. B. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH: I. CƠ SỞ LÝ LUẬN 1. Khái niệm quản lý: Quản lý: Trong từ điển tiếng Việt “quản lý” là tổ chức điều khiển hoạt động của một số đơn vị, một cơ quan. Lịch sử phát triển của xã hội loài người từ xưa cho đến nay, có 3 yếu tố cơ bản là: nền tảng tri thức, sức lao động và quản lý. Trong đó, quản lý là sự kết hợp giữa tri thức với sức lao động. Khái niệm quản lý đã xuất hiện từ lâu và ngày càng hoàn thiện cùng với lịch sử hình thành và phát triển của xã hội loài người. Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 6 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào Có nhiều quan niệm khác nhau về khái niệm “quản lý”. Dưới đây là một số quan niệm chủ yếu. Theo Henri Fayol (1841-1925), người Pháp, ông là người đặt nền móng cho lý luận tổ chức cổ điển cho rằng: “Quản lý tức là lập kế hoạch, tổ chức, chỉ huy, phối hợp và kiểm tra”. Đây là khái niệm mang tính khái quát về chức năng quản lý. Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý là những tác động có định hướng, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến đối tượng bị quản lý trong tổ chức để vận hành tổ chức, nhằm đạt mục đích nhất định”. Xét với tư cách là một hành động, theo các tác giả Bùi Minh Hiền, Vũ Ngọc Hải, Đặng Quốc Bảo: “Quản lý là tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu đề ra”. Rất nhiều tác giả với nhiều định nghĩa về quản lý tùy theo cách tiếp cận dưới các góc độ khác nhau như: góc độ tổ chức, quản lý, hành động… Như vậy theo nghĩa rộng, quản lý là hoạt động có mục đích của con người, có thể hiểu quản lý là sự tác động chỉ huy, điều khiển, hướng dẫn các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người, phát triển phù hợp với quy luật, đạt tới mục đích đã đề ra. Cần phải hiểu khái niệm quản lý đầy đủ, bao hàm những khía cạnh sau: - Đối tượng tác động của quản lý là một hệ thống hoàn chỉnh. Hệ thống đó được cấu tạo liên kết hữu cơ từ nhiều yếu tố, theo một quy luật nhất định; phù hợp với điều kiện khách quan. - Quản lý bao giờ cũng là hoạt động hướng đích, có mục tiêu xác định. - Hệ thống quản lý gồm có 2 phân hệ. Đó là sự liên kết giữa chủ thể quản lý và đối tượng quản lý, đây là quan hệ ra lệnh – phục tùng, không đồng cấp và có tính bắt buộc. Tuy nhiên, quản lý có khả năng thích nghi giữa chủ thể với đối tượng quản lý và ngược lại. - Tác động của quản lý thường mang tính chất tổng hợp, hệ thống tác động quản lý gồm nhiều giải pháp khác nhau nhằm đưa hệ thống tiếp cận mục tiêu, và nếu xét về mặt công nghệ là sự vận động thông tin. Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 7 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào - Cơ sở của quản lý là các quy luật khách quan và điều kiện thực tiễn của môi trường. - Mục tiêu cuối cùng của quản lý là tạo ra, tăng thêm và bảo vệ lợi ích của con người, bởi thực chất của quản lý là quản lý con người và vì lợi ích của con người. 2. Quản lý giáo dục và quản lý nhà trường Có thể khẳng định, giáo dục và quản lý giáo dục là tồn tại song hành. Nếu nói giáo dục là hiện tượng xã hội tồn tại lâu dài cùng với xã hội loài người thì cũng có thể nói như thế về quản lý giáo dục. Giáo dục xuất hiện nhằm thực hiện cơ chế truyền kinh nghiệm lịch sử - xã hội của loài người, của thế hệ đi trước cho thế hệ sau và để thế hệ sau có trách nhiệm kế thừa, phát triển nó một cách sáng tạo, làm cho xã hội, giáo dục và bản thân con người phát triển không ngừng. Để đạt được mục đích đó, quản lý được coi là nhân tố tổ chức, chỉ đạo việc thực thi cơ chế nêu trên. Ở cấp vĩ mô (quản lý một nền giáo dục): “Quản lý giáo dục được hiểu là những tác động tự giác (có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật) của chủ thể quản lý đến tất cả các mắt xích của hệ thống (từ cấp cao nhất đến các cơ sở giáo dục là nhà trường) nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu phát triển giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ mà xã hội đặt ra cho ngành Giáo dục”. Ở cấp độ vi mô, quản lý giáo dục trong phạm vi nhà trường có thể xem đồng nghĩa với quản lý nhà trường: “Quản lý giáo dục được hiểu là hệ thống những tác động có hướng đích của hiệu trưởng đến các hoạt động giáo dục, đến con người (Cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh), đến các nguồn lực (cơ sở vật chất, tài chính, thông tin v.v…), đến các ảnh hưởng ngoài nhà trường một cách hợp quy luật (quy luật quản lý, quy luật kinh tế, quy luật giáo dục, quy luật tâm lý, quy luật xã hội v.v…) nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu giáo dục của nhà trường. Trong các nhà trường nói chung, nhà trường THCS nói riêng, các hoạt động chủ yếu là: hoạt động dạy của giáo viên, hoạt động học của HS, các hoạt Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 8 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào động phục vụ hoạt động dạy – học như: tổ chức nhân sự, huy động, sử dụng các nguồn lực và xây dựng các mối quan hệ. Do đó, quản lý nhà trường nói chung và quản lý trường THCS nói riêng là quản lý một quá trình gồm các bộ phận chủ yếu là: Dạy – Học, tổ chức các nguồn lực và các mối quan hệ; trong đó lấy quá trình dạy – học là trọng tâm. Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý giáo dục để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với Ngành giáo dục, đối với thế hệ trẻ và với từng học sinh. Trọng tâm của việc quản lý nhà trường phổ thông là quản lý hoạt động dạy và học tức là làm sao đưa hoạt động đó từ trạng thái này sang trạng thái khác để dần dần tiến tới mục tiêu giáo dục. Quản lý giáo dục bao gồm 4 yếu tố, đó là: chủ thể quản lý (trên cơ sở phương pháp và công cụ), đối tượng bị quản lý (gọi tắt là đối tượng quản lý), khách thể quản lý và mục tiêu quản lý. Trong thực tiễn, các yếu tố nêu trên không tách rời nhau mà ngược lại chúng có quan hệ tương tác gắn bó với nhau. Chủ thể quản lý tạo ra những tác nhân thông qua các phương pháp và các công cụ tác động lên đối tượng quản lý, nơi tiếp nhận tác động của chủ thể quản lý và cùng với chủ thể quản lý hoạt động theo một quỹ đạo nhằm cùng thực hiện mục tiêu của tổ chức. Khách thể quản lý nằm ngoài hệ thống quản lý giáo dục. Nó là hệ thống khác hoặc các ràng buộc của môi trường…Nó có thể chịu tác động hoặc tác động trở lại đến hệ thống giáo dục. Vấn đề đặt ra đối với chủ thể quản lý là làm như thế nào để cho những tác động từ phía khách thể quản lý đến giáo dục là tích cực, cùng nhằm thực hiện mục tiêu chung. Tóm lại, từ những khái niệm nêu trên về quản lý giáo dục cho ta thấy bản chất đặc thù của hoạt động quản lý giáo dục chính là sự hoạt động có mục đích, có kế hoạch, có ý thức của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý theo những quy luật khách quan nhằm đưa hoạt động sư phạm của hệ thống giáo dục đạt tới kết quả mong muốn. 3. Quản lý trường Trung học cơ sở : Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 9 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào Quản lý nhà trường nói chung là quản lý giáo dục được thực hiện trong phạm vi xác định của một đơn vị giáo dục nhà trường, nhằm thực hiện nhiệm vụ giáo dục thế hệ trẻ theo yêu cầu của xã hội. Quản lý nhà trường Trung học cơ sở phải căn cứ trên điều lệ trường THCS, quy định vị trí vai trò, nhiệm vụ và quyền hạn của nhà trường này. Theo Điều lệ Trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học (Ban hành kèm theo Quyết định số: 07/2007/QĐ-BGDĐT ngày 02/4/2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo): Trường trung học là cơ sở giáo dục phổ thông của hệ thống giáo dục quốc dân. Trường có tư cách pháp nhân và có con dấu riêng. Trường trung học có những nhiệm vụ: 1. Tổ chức giảng dạy, học tập và các hoạt động giáo dục khác của Chương trình giáo dục phổ thông. 2. Quản lý giáo viên, cán bộ, nhân viên; tham gia tuyển dụng và điều động giáo viên, cán bộ, nhân viên. 3. Tuyển sinh và tiếp nhận học sinh, vận động học sinh đến trường, quản lý học sinh theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. 4. Thực hiện kế hoạch phổ cập giáo dục trong phạm vi cộng đồng. 5. Huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực cho hoạt động giáo dục. Phối hợp với gia đình học sinh, tổ chức và cá nhân trong hoạt động giáo dục. 6. Quản lý, sử dụng và bảo quản cơ sở vật chất, trang thiết bị theo quy định của Nhà nước. 7. Tổ chức cho giáo viên, nhân viên, học sinh tham gia hoạt động xã hội. 8. Tự đánh giá chất lượng giáo dục và chịu sự kiểm định chất lượng giáo dục của cơ quan có thẩm quyền kiểm định chất lượng giáo dục. 9. Thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của pháp luật. Đứng đầu nhà trường là Hiệu trưởng. Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm quản lý các hoạt động của nhà trường, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền bổ nhiệm và công nhận. Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 10 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào Hiệu trưởng THCS: chịu trách nhiệm quản lý nhiều nội dung như: Quản lý hoạt động dạy học, giáo dục; quản lý nguồn nhân lực; quản lý cơ sở vật chất, tài chính; quản lý văn hóa nhà trường... Các nội dung quản lý này có mối quan hệ tương hỗ, gắn bó với nhau, hướng tới kết quả học tập của học sinh. 4. Phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở theo chuẩn hiện nay: Khái niệm đội ngũ giáo viên “Giáo viên là người dạy học ở bậc phổ thông hoặc tương đương” [40]. Giáo viên trường trung học là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, gồm: Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, giáo viên bộ môn, giáo viên làm công tác Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (bí thư, phó bí thư hoặc trợ lý thanh niên, cố vấn Đoàn) đối với trường trung học có cấp THPT, giáo viên làm tổng phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh (đối với trường trung học có cấp tiểu học hoặc cấp THCS). Khái niệm “đội ngũ” được sử dụng khá rộng rãi và dùng để chỉ các tổ chức trong xã hội như: Đội ngũ trí thức, đội ngũ giáo viên, đội ngũ thanh niên, đội ngũ tình nguyện viên…Đó là sự gắn kết những cá thể với nhau, hoạt động qua sự phân công, hợp tác lao động, là những người có chung mục đích, lợi ích và ràng buộc với nhau bằng trách nhiệm pháp lý. Đội ngũ giáo viên là một tập hợp những người làm nghề dạy học – giáo dục, được tổ chức thành một lực lượng, cùng chung một nhiệm vụ, có đầy đủ các tiêu chuẩn của một nhà giáo, cùng thực hiện các nhiệm vụ và được hưởng các quyền lợi theo Luật giáo dục và các Luật khác được nhà nước quy định. Khái niệm đội ngũ giáo viên là khái niệm chung cho những người làm nghề dạy học – giáo dục, ta còn có khái niệm đội ngũ riêng cho từng bậc học, cấp học như: Đội ngũ giáo viên mầm non, đội ngũ giáo viên tiểu học, đội ngũ giáo viên THCS, đội ngũ giáo viên THPT, đội ngũ giáo viên dạy nghề, đội ngũ giáo viên trung học chuyên nghiệp. Phát triển đội ngũ giáo viên THCS theo chuẩn Phát triển theo triết học là sự vận động đi lên, cái mới thay thế cái cũ, sự vận động đó có thể xảy ra theo các hướng từ thấp đến cao, từ đơn giản đến Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 11 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn. Phát triển là nguyên tắc chung nhất chỉ đạo hoạt động nhận tức và hoạt động thực tiễn, ... Trong một tổ chức, khoa học quản lý bàn đến vấn đề phát triển nguồn nhân lực. Phát triển nguồn nhân lực là tạo ra sự phát triển bền vững về hiệu năng của mỗi thành viên và hiệu quả chung của tổ chức, gắn liền với việc không ngừng tăng lên về mặt chất lượng và số lượng của đội ngũ cũng như chất lượng sống của nguồn nhân lực. Phát triển nguồn nhân lực được đặt trong nhiệm vụ quản lý nguồn nhân lực và là một nội dung quan trọng trong quản lý nguồn nhân lực. Trong nhà trường, phát triển đội ngũ giáo viên được coi là vấn đề trọng tâm của nhà quản lý. Nó có quan hệ mật thiết với việc phát triển nguồn nhân lực nói chung. Phát triển đội ngũ giáo viên là tạo ra một đội ngũ nhà giáo đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu chuyên môn, độ tuổi, giới tính nhằm đáp ứng yêu cầu nhân lực giảng dạy và giáo dục của nhà trường, thực hiện có hiệu quả mục tiêu giáo dục, đào tạo của nhà trường. Cụ thể đối cấp THCS, với vấn đề số lượng đội ngũ giáo viên cần phải căn cứ trên tỷ lệ học sinh/ giáo viên theo yêu cầu của trường THCS chuẩn quốc gia; chất lượng phải hướng tới chuẩn trình độ, chuẩn nghề nghiệp, yêu cầu của nhà trường và những yêu cầu đổi mới hội nhập quốc tế; Cơ cấu phù hợp theo chuyên môn (môn học và vị trí công tác). II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 1. Phát triển đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu theo quy định Phát triển đội ngũ giáo viên đủ về số lượng: Đủ số lượng theo biên chế được giao. Đủ khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ trong hiện tại cũng như các giai đoạn kế tiếp. Có dự trữ cần thiết để đáp ứng các yêu cầu nhiệm vụ của nhà trường THCS. Phát triển đội ngũ giáo viên đồng bộ về cơ cấu: Có độ tuổi phù hợp theo Luật lao động. Có cơ cấu hợp lý về các độ tuổi, đảm bảo sự kế thừa, kế tiếp giữa các thế hệ. Có cơ cấu giới tính, cơ cấu vùng miền, cơ cấu dân tộc phù hợp Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 12 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào với yêu cầu của nhà trường và đặc điểm hoạt động sư phạm của các lĩnh vực chuyên môn. Trong cơ chế phân cấp quản lý, Hiệu trưởng các trường THCS có quyền trong công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên. Do vậy, việc phát triển đội ngũ giáo viên đủ về số lượng là công việc đóng vai trò quan trọng hàng đầu đối với mỗi nhà trường THCS. Hiệu trưởng có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch tuyển dụng giáo viên sao cho đủ số lượng mà đã được cấp trên giao chỉ tiêu. Đủ số lượng giáo viên sẽ giúp hoạt động dạy cũng như các hoạt động khác trong trường diễn ra một cách trôi chảy, đạt hiệu quả theo chỉ tiêu đề ra. Ngoài việc phát triển đội ngũ giáo viên đủ số lượng thì việc phát triển đội ngũ giáo viên đồng bồ về cơ cấu cũng đóng vai trò đặc biệt quan trọng bởi: Đồng bộ về cơ cấu góp phần vào việc ổn định, duy trì và phát triển chất lượng giáo dục, đào tạo cho nhà trường. 2. Đánh giá đội ngũ giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp Chuẩn nghề nghiệp của giáo viên bao gồm các tiêu chí về: * Phẩm chất chính trị và đạo đức * Trình độ chuyên môn * Nghiệp vụ sư phạm * Phát triển năng lực nghề nghiệp Đó vừa là các quy định đối với đội ngũ nhà giáo, đồng thời cũng là những căn cứ để Hiệu trưởng nhà trường đánh giá đội ngũ theo chuẩn nghề nghiệp. Việc đánh giá của Hiệu trưởng nhà trường về đội ngũ theo chuẩn nghề nghiệp được thực hiện thường xuyên trong suốt một năm học và trong cả quá trình giảng dạy, giáo dục học sinh của mỗi giáo viên. Từ đó, Hiệu trưởng nắm được năng lực thực sự của từng giáo viên để đề ra kế hoạch bồi dưỡng cũng như việc đào tạo lại hoặc nâng cao trình độ cho đội ngũ. Bản thân người Hiệu trưởng cần có sự phấn đấu, tự đánh giá, tự bồi dưỡng để đạt tiêu chuẩn quy định theo Điều lệ trường trung học, đồng thời được cấp quản lý giáo dục trực tiếp xếp loại từ khá trở lên theo quy định về chuẩn hiệu trưởng. Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 13 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào 3. Đánh giá nhu cầu bồi dưỡng Sau khi khảo sát chất lượng đội ngũ giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp, để thực hiện công tác bồi dưỡng nâng chuẩn cho giáo viên, Hiệu trưởng cần khảo sát nhu cầu bồi dưỡng. Nhu cầu bồi dưỡng bao gồm nhu cầu của địa phương trong việc phát triển nguồn nhân lực, nhu cầu của nhà trường trong việc xây dựng trường chuẩn quốc gia và nhu cầu của cá nhân giáo viên trong việc thường xuyên nâng cao trình độ để đáp ứng yêu cầu công việc và đổi mới giáo dục. Dựa vào kết quả đánh giá nhu cầu nhà trường có cơ sở lập kế hoạch bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên nhằm đạt các chỉ tiêu đề ra về bồi dưỡng trong năm học, bồi dưỡng ngắn hạn, bồi dưỡng và đào tạo dài hạn (đảm bảo ít nhất có 30% giáo viên đạt tiêu chuẩn dạy giỏi từ cấp cơ sở trở lên; Có phẩm chất đạo đức tốt; Không có giáo viên xếp loại yếu về chuyên môn và đạo đức, có 100% giáo viên đạt chuẩn loại khá trở lên theo quy định về chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học). 4. Nâng chuẩn trình độ cho giáo viên đáp ứng yêu cầu chuẩn quốc gia. Đội ngũ giáo viên được tuyển dụng đều đạt chuẩn về trình độ đào tạo theo quy định. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng, Hiệu trưởng nhà trường không có kế hoạch nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ một cách thường xuyên thì chất lượng của đội ngũ giáo viên sẽ không đáp ứng được sự thay đổi và phát triển không ngừng của xã hội. Vì vậy, việc nâng chuẩn trình độ cho đội ngũ giáo viên là việc làm thường xuyên, liên tục của mỗi nhà trường. Đồng thời việc nâng chuẩn trình độ cho giáo viên cũng nhằm đáp ứng yêu cầu đạt chuẩn quốc gia và quốc tế cho đội ngũ giáo viên trong thời đại hội nhập và phát triển. Nâng chuẩn trình độ cho đội ngũ giáo viên bằng nhiều cách: Thứ nhất: Tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên được tham gia học tập trên chuẩn. Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 14 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào Thứ hai: Tạo điều kiện về thời gian để đội ngũ giáo viên được tham gia học tập các lớp ngắn hạn cả trình độ chuyên môn cũng như trình độ lý luận chính trị. Thứ ba: Hỗ trợ một phần hoặc toàn bộ kinh phí để giáo viên học tập nâng chuẩn. Thứ tư: Nhà trường tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên thông qua mạng nội bộ để giáo viên được giao lưu, trao đổi kinh nghiệm giảng dạy cũng như những kiến thức mới mà các thành viên thu lượm được trong quá trình giảng dạy và công tác. Thứ năm: Tổ chức các cuộc thi nhằm đánh giá việc cập nhật kiến thức mới của đội ngũ giáo viên. Qua đó, hiệu trưởng nắm bắt được những giáo viên đã thực hiện tốt công tác nâng chuẩn để khích lệ, động viên khen thưởng kịp thời. Đồng thời phát hiện những giáo viên chưa có tinh thần trách nhiệm trong việc nâng chuẩn trình độ để phê bình, nhắc nhở hoặc xử phạt hành chính, kinh tế buộc họ phải có ý thức, trách nhiệm trong việc thường xuyên thực hiện việc bổ sung những kiến thức mới phục vụ cho công tác giảng dạy. Đồng thời, cần chú ý tuyển dụng và bồi dưỡng nghiệp vụ thường xuyên cho đội ngũ giáo viên hoặc viên chức phụ trách thư viện, phòng bộ môn, phòng thiết bị dạy học theo đúng yêu cầu của trường chuẩn quốc gia. 5. Xây dựng văn hoá nhà trường lành mạnh tạo động lực làm việc cho giáo viên. Văn hóa nhà trường là tập hợp các chuẩn mực, các giá trị, niềm tin và hành vi ứng xử… đặc trưng của một trường học, tạo nên sự khác biệt với các tổ chức khác. Văn hóa nhà trường liên quan đến toàn bộ đời sống vật chất, tinh thần của một nhà trường. Nó biểu hiện trước hết trong tầm nhìn, sứ mạng, triết lý, mục tiêu, các giá trị phong cách lãnh đạo, quản lý, bầu không khí tâm lý… Thể hiện thành hệ thống các chuẩn mực, các giá trị, niềm tin, quy tắc ứng xử… được xem là tốt đẹp và được mọi thành viên trong trường chấp nhận. Xuất phát từ nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam. Xuất phát từ nền văn hiến lâu đời của truyền thống hiếu học, truyền thống Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 15 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào “Tôn sư trọng đạo” được kết tinh qua mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước của ông cha ta. Văn hóa nhà trường đã được hình thành, duy trì và không ngừng phát triển qua các thời kỳ lịch sử. Có thể khẳng định rằng: Trong những năm gần đây, Đảng, Nhà nước và Ngành giáo dục đã phát động nhiều phong trào thi đua, nhiều cuộc vận động lớn nhằm chấn chỉnh và nâng cao những giá trị văn hóa nhà trường bằng việc thực hiện các cuộc vận động: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” theo Chỉ thị số 06-CT/TW của Bộ chính trị; Thực hiện chỉ thị số 33/2006/CT-TTg của Thủ tướng chính phủ về chống tiêu cực và khắc phục bệnh thành tích trong giáo dục; Thực hiện cuộc vận động “Hai không với bốn nội dung”; Cuộc vận động: “Mỗi thầy giáo cô giáo là tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo” và phong trào thi đua: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”… nhằm góp phần xây dựng văn hóa nhà trường ngày càng phong phú, đa dạng và đạt chất lượng, hiệu quả ngày càng cao hơn. Xây dựng văn hóa nhà trường phù hợp, tích cực tạo ra các mối quan hệ tốt đẹp giữa cán bộ, giáo viên, công nhân viên trong tập thể sư phạm, giữa giáo viên và học sinh. Đồng thời tạo ra môi trường làm việc thoải mái, vui vẻ, lành mạnh. Đó là nền tảng tinh thần cho sự sáng tạo – điều vô cùng quan trọng đối với hoạt động sư phạm mà đối tượng là tri thức và con người. Xây dựng văn hóa nhà trường tích cực là giúp cho người dạy, người học và những lực lượng xã hội xung quang có cảm giác tự hào, hãnh diện vì được là thành viên của tổ chức nhà trường, được làm việc vì những mục tiêu cao cả của nhà trường. Để xây dựng văn hóa nhà trường, mỗi thành viên phải ra sức phấn đấu về mọi mặt thì mới xây dựng được văn hóa nhà trường theo mong muốn. Trong nhà trường, người ảnh hưởng lớn nhất, trực tiếp trong việc lãnh đạo phát triển văn hóa nhà trường phải kể đến đầu tiên là người Hiệu trưởng. Hiệu trưởng có vai trò quan trọng trong việc hình thành các chuẩn mục, các giá trị cốt lõi, niềm tin. Sự quan tâm, chú ý của hiệu trưởng đến vấn đề gì thì sẽ ảnh hưởng và chi phối tới văn hóa nhà trường. Hiệu trưởng xác lập, tập hợp, Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 16 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào tạo lập hệ thống giá trị cốt lõi của nhà trường. Hiệu trưởng xác định các đặc trưng và chia sẻ tầm nhìn. Hiệu trưởng phải là người lãnh đạo gương mẫu luôn là tấm gương cho giáo viên, nhân viên và học sinh noi theo. Hiệu trưởng hình thành văn hóa nhà trường thông qua hàng trăm hoạt động tương tác hàng ngày với cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh, phụ huynh và cộng đồng. Hiệu trưởng phải là người chú ý đến nhu cầu của giáo viên và học sinh. Quyết định của người hiệu trưởng ảnh hưởng tới những biến động trong nhà trường. Ví dụ như: Hiệu trưởng xác lập cơ chế đánh giá, thi đua, khen thưởng (đúng người, đúng việc, đúng công lao đóng góp, cống hiến…); Phong cách lãnh đạo dân chủ, tăng cường đối thoại, cùng tham gia, phân công trách nhiệm rõ ràng; khả năng biết lắng nghe của hiệu trưởng nuôi dưỡng bầu không khí tâm lý cởi mở, tin cậy, tôn trọng lẫn nhau ở nơi làm việc; tiêu chuẩn chọn lựa và sa thải nhân viên.... Hiệu trưởng phải là người luôn luôn nuôi dưỡng văn hóa nhà trường thông qua những việc làm cụ thể như: - Chia sẻ tầm nhìn, sứ mệnh của nhà trường với cán bộ, giáo viên, nhân viên. - Giữ vai trò dẫn dắt (bằng các định hướng, chiến lược, mục tiêu…) thể hiện uy tín. Khuyến khích và tích cực ủng hộ sự đổi mới, sự sáng tạo để giáo viên phát triển tối đa khả năng của họ. - Coi trọng việc đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ để không ngừng phát triển đội ngũ. Khuyến khích giáo viên tích cực hợp tác với đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường. Khuyến khích tinh thần hợp tác và kỹ năng làm việc nhóm. Thúc đẩy sự đối thoại, trao đổi chuyên môn và chia sẻ kinh nghiệm. Tạo điều kiện để mỗi giáo viên và học sinh đều có cơ hội thể hiện khả năng, năng lực. - Tạo dựng bầu không khí cởi mở, dân chủ và văn minh. Hiệu trưởng là người lãnh đạo để tạo lập ra văn hóa của nhà trường (cái gì mà hiệu trưởng muốn hướng tới, muốn xây dựng). Triết lý của người hiệu Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 17 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào trưởng ảnh hưởng đến văn hóa nhà trường (triết lý cá nhân của mỗi hiệu trưởng là khác nhau dẫn đến văn hóa của mỗi nhà trường là khác nhau). Như vậy, việc xây dựng văn hóa nhà trường lành mạnh là tạo môi trường thuận lợi để đội ngũ giáo viên làm việc mang lại hiệu quả cao nhất. III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH: Trong quá trình thực hiện sáng kiến, tôi đã sử dụng những phương pháp cơ bản sau: 1. Phương pháp luận : Tiếp cận quan điểm hệ thống: Xem xét đối tượng nghiên cứu như một bộ phận của hệ thống toàn vẹn, vận động và phát triển thông qua việc giải quyết mâu thuẫn nội tại. Bồi dưỡng giáo viên và quản lý bồi dưỡng giáo viên luôn có mối quan hệ với các yếu tố khác trong sự phát triển của trường THCS. Thông qua việc nghiên cứu để phát hiện ra những yếu tố mang tính bản chất của sự vận động và phát triển đội ngũ giáo viên trường THCS. Tiếp cận quan điểm lịch sử: Xem xét đối tượng trong một quá trình phát triển lâu dài, từ quá khứ đến hiện tại, từ đào tạo ban đầu đến việc bồi dưỡng trong quá trình dạy học, từ đó nhằm phát hiện ra những mối liên hệ đặc trưng về quá khứ - hiện tại - tương lai của đối tượng thông qua những phép suy luận biện chứng, logic. Tiếp cận quan điểm thực tiễn: Cơ sở lý luận phải được minh chứng và hoàn chỉnh thông qua các sự kiện và hoạt động thực tiễn, do đó việc khảo sát thực trạng là hết sức cần thiết. Qua khảo sát sẽ phát hiện những mặt mạnh, mặt yếu của công tác bồi dưỡng giáo viên và công tác quản lý bồi dưỡng giáo viên và nguyên nhân của nó để từ đó đề ra các biện pháp nhằm cải thiện thực trạng; đáp ứng được yêu cầu mới trong giai đoạn hiện nay. 2. Phương pháp nghiên cứu lý luận : Phân tích, hệ thống hóa các tài liệu, các văn bản quy định và những thông tin thu thập được trong quá trình nghiên cứu. 3. Phương pháp điều tra : Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 18 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào Khảo sát trên đối tượng CBQL các trường và giáo viên một số trường THCS trên địa bàn huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên. Tham khảo tài liệu, sách, báo, tạp chí, trang thông tin mạng điện tử có liên quan đến nội dung của đề tài. 4. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia : Trao đổi, trưng cầu ý kiến một số cán bộ lãnh đạo và CBQL giáo dục, quản lý nhà nước và chuyên gia về giáo dục. 5. Phương pháp phỏng vấn: Trao đổi với một số CBQL, giáo viên cốt cán; lãnh đạo, chuyên viên Phòng GD&ĐT... 6. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm : Nghiên cứu một số kế hoạch, báo cáo tổng kết của một số trường THCS huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên; một số hồ sơ báo cáo thống kê số liệu tổng hợp đánh giá, kế hoạch phát triển giáo dục, công tác bồi dưỡng giáo viên hàng năm hoặc từng giai đoạn, chiến lược phát triển giáo dục huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên, của Sở GD&ĐT Hưng Yên, Bộ GD&ĐT và các văn bản chỉ đạo... 7. Phương pháp khảo nghiệm : Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất tại một số trường THCS huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên nhằm kiểm tra hiệu quả của các biện pháp nêu ra. 8. Phương pháp thống kê : Xử lý các số liệu trên phiếu điều tra, khảo sát bằng các thuật toán và phần mềm phân tích số liệu. Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 19 Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Mỹ Hào PHẦN NỘI DUNG A. MỤC TIÊU: Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên bậc THCS. Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng về công tác phát triển đội ngũ giáo viên các trường THCS huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên. Đề xuất một số biện pháp phù hợp và có tính khả thi nhằm phát triển đội ngũ giáo viên các trường THCS huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên. Kiểm chứng tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp được đề xuất. B. MÔ TẢ GIẢI PHÁP CỦA ĐỀ TÀI: I.THUYẾT MINH TÍNH MỚI Qua thực tế kết quả điều tra nghiên cứu, tôi nhận thấy trình độ nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về vấn đề này như sau: * THUẬN LỢI Trước khi Thông tư số 30/2009/TT- BGDĐT ngày 22/10/2009 hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo Ban hành Quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở, giáo viên trung học phổ thông ra đời, công tác đánh giá giáo viên hàng năm vẫn được tiến hành đều đặn và cũng đã mang lại những kết quả rất khả quan. Tuy nhiên, việc đánh giá giáo viên nhiều khi còn mang cảm tính, mang tính định tính nhiều hơn là định lượng. Nhưng dù sao đi chăng nữa thì trong một thời gian dài, phương pháp đánh giá giáo viên theo cách cũ cũng đã góp phần quan trọng trong việc đánh giá chất lượng đội ngũ giáo viên hàng năm. Kể từ khi Quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên THCS&THPT được ban hành thì công tác đánh giá GV có nhiều thuận lợi hơn. Tuy nhiên kết quả phỏng vấn cán bộ quản lý nhà trường và giáo viên cho thấy, quy trình đánh giá nhiều khi chưa được thực hiện đúng hoặc còn hình thức. Ví dụ đánh giá về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống chỉ mang tính định tính, tập thể hoặc cá nhân Hiệu trưởng đánh giá chỉ nhìn vào những mặt tích cực bên ngoài mà đội Lưu Thị Minh Tâm Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Hào 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng