Tài liệu Skkn một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong giờ học môn giáo dục công dân lớp 6, 7.

O NGUYEÃN VAÊN XIEÂM (Tröôøng THCS Huøng Vöông) Giaûi B A. PHAÀN MÔÛ ÑAÀU: I. ÑAËT VAÁN ÑEÀ: ÔÛ baát kì moät quoác gia naøo, nhöõng ñoåi môùi veà giaùo duïc noùi chung, giaùo duïc phoå thoâng noùi rieâng cuõng ñeàu baét ñaàu töø vieäc xem xeùt, ñieàu chænh veà muïc tieâu giaùo duïc vôùi mong muoán laø caùc nhaø tröôøng ñaøo taïo cho ñaát nöôùc nhöõng con ngöôøi môùi coù ñuû phaåm chaát, trình ñoä, naêng löïc thöïc hieän toát caùc nghóa vuï cuûa ngöôøi coâng daân trong töøng giai ñoaïn xaây döïng vaø phaùt trieån ñaát nöôùc. ÔÛ n öôùc ta, vieäc thöïc hieä n ñoå i môùi giaùo duïc p hoå thoâng noùi chung, ñoåi môùi chöông trình, noäi dung vaø phöông phaùp giaûn g daïy moân giaù o duï c co âng daân (GDCD ) ôû caáp trung hoï c cô sôû (THCS ) no ùi rieâng cuõn g khoâng ngo aøi muïc ñích ñoù ñoøi hoûi caùc caáp quaûn lí giaùo duïc vaø moãi giaùo vieân phaûi noã löïc thöïc hie än . Nhöng vaán ñeà ñaët ra laø caùch toå chöùc thöïc hieän caùc yeâu caàu ñoåi môùi ñoù nhö the á naøo ñeå vöø a coù tính khaû thi, vöøa ñaûm baû o tính ñuùng ñaén cuû a moät chu û tröông trong ñie àu kieän coù ñöôïc cuûa moãi nhaø tröôøng, moãi ñòa phöông vaø keát quaû thu ñöôïc ñaït nhö mong muoán - nhaát laø ñoái vôùi giaùo v ieân , löïc löôïng coù vai tr oø quyeát ñònh chaát löôïng giaùo duïc vaø ñaøo taïo trong caùc nhaø tröôøn g thì phaûi ñoåi môùi caùch daï y, caùch toå chöùc hoïc taä p cho hoïc sinh cuûa mình nhö the á naøo ñeå ñaït ñöôï c nhöõng yeâu caàu vaø muïc tieâu cuûa ñoåi môùi ñaët ra? Xuaát phaùt töø quan ñieå m va ø nhöõng yeâu caàu nhö vaä y cuû a vieäc ñoåi môùi phöông phaùp giaûng daïy ôû caùc moân hoïc noùi chung, moân GDCD ôû caáp THCS noùi rieâng thì baát cö ù n göôøi giaùo vieân naøo cuõn g ñeàu coù theå söû duïng nhöõng phöông phaù p daï y hoïc phuø hôïp v ôùi ñaëc thuø cuû a moãi boä moân nhö: tröïc quan, ñaøm thoaïi, neâu vaán ñeà, giaûng thuyeát, thaûo luaän nhoùm, toå chöùc ngoaïi khoùa, thöïc haønh… ñeå chuyeån taûi ñeán caùc ñoái töôïng hoïc sin h nhöõn g noäi dung cô baûn cuûa töøng baøi hoïc trong saùch giaùo khoa (SGK). Tuy nhieân, vieä c chuyeån taûi ñoù coù gaây cho caùc ñoái töôïn g hoï c sinh coù ñöôï c n höõng höùng thuù hoïc taä p caàn thieá t haây khoân g thì ñaây môùi laø vaán ñeà voâ cuøn g quan troïng trong tie án trình thöïc hieä n giôø daï y cuûa mình, vì theo lí luaä n daï y ñaõ khaún g ñònh: - Höùng thuù laø nguoàn löïc voâ taän cuûa moïi caûm nhaän cuûa con ngöôùi, noù kích thích tö duy vaø haønh ñoäng cuûa con ngöôøi vöôn tôùi söï tri giaùc caùc söï vaät, hieän töôïng coù trong theá giôùi khaùch quan maø con ngöôøi muoán lónh hoäi. - Höùng thuù coøn laø cöûa soå, laø löïc huùt cuûa quaù trình nhaän thöùc vaø hình thaønh nhöõng tri thöùc môùi ôû con ngöôøi. - Höùng thuù chính laø ñoäng löïc thoâi thuùc vaø giuùp con ngöôøi luoân coù nhöõng höng phaán, naêng ñoäng vaø saùng taïo ñeå vöôn tôùi nhöõng muïc tieâu môùi. Thaät vaäy, trong quaù trình giaûng daïy boä moân naøy ôû khoái lôùp 6, 7 taïi tröôøng THCS Huøng Vöông - TP Long Xuyeân vaø qua döï giôø, hoïc taäp kinh nghieäm töø caùc tieát thao giaûng, chuyeân ñeà cuû a caùc ñoàng nghieäp trong toå, ôû cuïm vaø hoäi ñoàng boä moân … baûn thaân toâi laïi caøng thaáy roõ vaø caøng thaám thía hôn veà yeáu toá naøy vaø noù luoân thoâi thuùc toâi coù nhöõng suy nghó, nghieân cöùu vaø quyeát taâm thöïc hieän noù. Ñoù laø lí do maø toâi maïnh daïn ñaêng kí nghieân cöùu, traûi nghieäm vaø ñuùc keát ñeà taøi saùng kieán kinh nghieäm ( SKKN ) veà: “ Moät soá bieän phaùp taïo höùng thuù hoïc taäp cho hoïc sinh trong giôø hoïc moân GDCD ôû khoái lôùp 6, 7 ”. II. NHÖÕNG COÂNG VIEÄ C ÑAÕ NGHIEÂN CÖÙU VAØ TRAÛI NGHIEÄM ÑEÀ TAØI SKKN: Ñeå thöïc hieän nhöõng muïc tieâu cuûa ñeà taøi SKKN ñaët ra, baûn thaân toâi ñaõ tieán haønh nhöõng coâng vieäc cuï theå nhö sau: - Nghieân cöùu naém vöõng chöông trình, noäi dung caùc baøi daïy moân GDCD lôùp 6, 7 vaø tích cöïc tìm hieåu theâm nhöõng vaán ñeà veà ñaïo ñöùc, phaùp luaät vaø xaõ hoäi coù lieân quan ñeán kieán thöùc baøi hoïc trong thöïc teá. - Nghie âm tuùc thöïc hieän vieäc ñoåi môùi phöông phaùp giaûn g daï y va ø kieåm tra ñaùnh giaù hoïc sin h trong tieá n trình soaïn , giaûng theo höôùn g daãn vaø taäp huaán cuû a Sôû ñoái vôùi boä moân. - Nghieân cöùu taøi lieäu veà taâm lí hoïc löùa tuoåi hoïc sinh ôû caáp THCS vaø keát hôïp vôùi caùc giaùo vieân chuû nhieäm lôùp ñeå naém, bieát veà hoaøn caûnh soáng cuûa gia ñình, moâi tröôøng sinh hoaït… cuû a nhöõng hoïc sinh coù daáu hieäu baát thöôøng veà ñaïo ñöùc, loái soáng vaø yù thöùc chaáp haønh trong lôøi noùi, haønh vi giao tieáp, öùng xöû. - Thöïc hieän ñaàu tö thieát keá vaø bieân soaïn noäi dung caùc tieát daïy theo höôùng gaén keát noäi dung tieát daïy vôùi nhöõng hoaït ñoäng ñeå taïo cho caùc ñoái töôïng hoïc sinh coù söï höng phaán caàn thieát vaø ham thích hoïc taäp. - Thöôøng xuyeân ñuùc ruùt kinh nghieäm sau töøng tieát daïy ñeå coù nhöõng ñieàu chænh, boå sung hôïp lí veà heä thoáng caùc caâu hoûi, caùch dieãn ñaït caùc noäi dung vaø kó naêng, thao taùc söû duïng caùc phöông tieän, ñoà duøng daïy hoïc … ñeå tieát daïy sau ñaït hieäu quaû hôn. III. PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU, TRAÛI NGHIEÄM ÑEÀ TAØI SKKN : Do thôøi gian tieáp caän, giaûng daïy moân GDCD ôû tröôøng phoå thoâng khoâng laâu so vôùi caùc ñoàng nghieäp khaùc trong tröôøng vaø ñöôïc tröôøng saép xeáp, taïo ñieàu kieän cho toâi ñöôïc giaûng daïy lieân tuïc moân hoïc naøy ôû 2 khoái lôùp 6 vaø 7 neân vieäc nghieân cöùu, traûi nghieäm ñeà taøi SKKN cuûa toâi cuõng chæ xoay quanh “ Moät soá bieän phaùp taïo höùng thuù hoïc taäp cho hoïc sinh trong giôø hoïc moân GDCD lôùp 6, 7 “ ôû tröôøng THCS Huøng Vöông – TP.Long Xuyeân töø ñaàu hoïc kì II naêm hoïc 2008 – 2009 ñeán nay maø thoâi. B. PHAÀN NOÄI DUNG : I. NHÖÕNG CAÊN CÖÙ NGHIEÂN CÖÙU, TRAÛI NGHIEÄM ÑEÀ TAØI SKKN : 1. Cô sôû lí luaän: Muïc tieâu cuûa moân GDCD ôû tröôøng phoå thoâng noùi chung, caáp THCS noùi rieâng laø nhaèm cung caáp cho hoïc sinh hieåu bieát veà nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc, phaùp luaät cô baûn phuø hôïp vôùi nhaän thöùc cuûa löùa tuoåi, hieåu bieát veà nhöõng chuaån möïc giao tieáp, öùng xöû cuûa con ngöôøi Vieät Nam trong giai ñoaïn coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa vaø hoäi nhaäp quoác teá cuûa ñaát nöôùc. Töø nhöõng hieåu bieát ñoù cuûa hoïc sinh, baèng khaû naêng sö phaïm cuûa mình maø ngöôøi giaùo vieân tieán haønh caùc hoaït ñoäng giaùo duïc nhaèm hình thaønh vaø xaùc laäp cho caùc ñoái töôïng hoïc sinh coù yù thöùc vaø haønh vi sinh hoaït, hoïc taäp ñuùng ñaén; tích cöïc, töï giaùc trong thöïc hieän nhöõng chuaån möïc, nhöõng qui ñònh maø caùc em ñaõ hoïc ôû moïi nôi, moïi luùc (gia ñình, nhaø tröôøng vaø xaõ hoäi). Noäi dung cuûa moân GDCD caáp THCS laø ñöôïc xaây döïng döïa treân nhöõng caên cöù khoa hoïc cuûa caùc ngaønh vaø moân hoïc khaùc nhö : Ñaïo ñöùc hoïc, Luaät hoïc, Luaân lí hoïc, Xaõ hoäi hoïc, Giaùo duïc hoïc … vaø döïa vaøo nhöõng chuû tröông, ñöôøng loái, chính saùch, phaùp luaät cuûa Ñaûng - Nhaø nöôùc ta trong chieán löôïc chaêm lo phaùt trieån nhaân toá con ngöôøi. Maët khaùc, noäi dung moân GDCD caáp THCS coøn tích hôïp giaùo duïc cho hoïc sinh coù nhöõng hieåu bieát caàn thieát veà moät soá vaán ñeà coù tính thôøi söï, xaõ hoäi khaùc phuø hôïp vôùi löùa tuoåi caùc em nhö : Giaùo duïc veà kó naêng soáng, veà giöõ gìn veä sinh - baûo veä moâi tröôøng, veà thöïc hieän chính saùch daân soá - gia ñình, veà giôùi tính vaø söùc khoûe sinh saûn tuoåi vò thaønh nieân, veà phoøng choáng HIV/AIDS … Song, duø thöïc hieän ôû noäi dung naøo ñi nöõa thì vaán ñeà xuyeân suoát vaø coù tính xaâu chuoãi caùc noäi dung giaùo duïc naøy laïi vôùi nhau laø söï gaén keát chaët cheõ giöõa kieán thöùc hoïc taäp vôùi thöïc tieãn cuoäc soáng theo nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc vaø phaùp luaät ñöôïc moïi ngöôøi quan taâm thöïc hieän. Muïc ñích cuoái cuøng cuûa vieäc daïy vaø hoïc moân GDCD ôû caáp THCS laø laøm theá naøo ñeå höôùng caùc ñoái töôïng hoïc sinh coù yù thöùc vaø haønh vi luoân vöôn tôùi nhöõng giaù trò chaân, thieän, miõ cuûa cuoäc soáng; coù nieàm tin vaø thoùi quen haønh ñoäng theo nhöõng qui ñònh, chuaån möïc ñaïo ñöùc, phaùp luaät cuûa moät ngöôøi coâng daân môùi trong thôøi kì coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa vaø hoäi nhaäp quoác teá cuûa ñaát nöôùc. Ñeå thöïc hieän ñöôïc nhöõng yeâu caàu, muïc tieâu cuûa vieäc ñoåi môùi chöông trình vaø noäi dung trong daïy hoïc moân GDCD caáp THCS noùi chung, khoái lôùp 6, 7 noùi rieâng thì vaán ñeà tröôùc tieân ñöôïc caùc caáp quaûn lí giaùo duïc quan taâm chæ ñaïo vaø toå chöùc thöïc hieän laø phaûi ñoåi môùi coù hieäu quaû veà phöông phaùp giaûng daïy ôû boä moân naøy nhaèm ñaûm baûo cho caùc ñoái töôïng hoïc sinh lónh hoäi ñöôïc ñaày ñuû nhöõng kieán thöùc, kó naêng vaø coù thaùi ñoä, tình caûm vaø lí töôûng haønh ñoäng ñuùng ñaén, trung thöïc trong vieäc thöïc hieän nhöõng chuaån möïc, nhöõng giaù trò veà ñaïo ñöùc vaø phaùp luaät theo noäi dung caùc kieán thöùc ñaõ hoïc; bieát phaân bieät ñöôïc nhöõng haønh vi, thaùi ñoä “ ñuùng – sai “, “ toát – xaáu “ trong töøng lôøi noùi, vieäc laøm … cuûa baûn thaân vaø cuûa nhöõng ngöôøi xung quanh trong thöïc hieän nhöõng chuaån muïc, qui ñònh ñoù. Töø ño, giuùp caùc em coù nhöõng ñieàu chænh veà caùch öùng xöû cuûa mình phuø hôïp vôùi nhöõng quy ñònh cuûa phaùp luaät vaø nhöõng truyeàn thoáng, ñaïo lí cuûa daân toäc. Song, vieäc ñoåi môùi phöông phaùp giaûng daïy ôû moân GDCD caáp THCS noùi chung, ôû khoái lôùp 6,7 noùi rieâng khoâng phaûi laø söï boû ñi nhöõng nguyeân taéc, phöông phaùp giaùo duïc truyeàn thoáng cô baûn cuûa boä moân maø laø söï vaän duïng coù choïn loïc, keá thöøa vaø naâng leân nhöõng phöông phaùp daïy hoïc naøy trong ñieàu kieän xaõ hoäi vaø caùc phöông tieän daïy hoïc môùi ngaøy nay thoâng qua laêng kính vaø caùc kó naêng sö phaïm cuûa ngöôøi thaày ñeå giuùp cho töøng hoïc sinh coù nhöõng höùng thuù, ham thích vaø say meâ hoïc taäp moät caùch tích cöïc, töï giaùc vaø chuû ñoäng hôn. Nhö Ñai-ri ( nhaø GD Lieân Xoâ cuõ ) ñaõ noùi : “ Daïy hoïc hay daïy baát cöù caùi gì thì ñieàu tröôùc tieân laø ñoøi hoûi ngöôøi thaày phaûi kheâu gôïi cho ñöôïc caùi thoâng minh, caùi caûm höùng ôû ngöôøi hoïc, chöù ñöøng baét trí nhôù cuûa ngöôøi hoïc laøm vieäc moät caùch maùy moùc, baét noù ghi cheùp roài traû laïi ”. Nhö vaäy, muïc ñích cuûa vieäc ñoåi môùi phöông phaùp giaûng daïy ôû caùc moân hoïc noùi chung, moân GDCD noùi rieâng khoâng gì khaùc hôn laø taïo cho hoïc sinh coù nhöõng höùng thuù hoïc taäp ñeå töø ñoù caùc em môùi thaáy ñöôïc söï caàn thieát cuûa vieäc hoïc, bieán quaù trình lónh hoäi ( coù söï giuùp ñôõ, höôùng daãn cuûa giaùo vieân ) thaønh quaù trình töï lónh hoäi ( söï töï vaän ñoäng caùc tri giaùc vaø taâm löïc cuûa hoïc sinh ) moät caùch thoâng minh vaø saùng taïo. 2. Cô sôû thöïc tieãn: ÔÛ tröôøng THCS Huøng Vöông ña soá hoïc sinh laø con em cuûa nhaân daân lao ñoäng ngheøo, cha meï cuûa caùc em phaûi böôn chaõi ñeå coù mieáng aên haèng ngaøy. Moät boä phaän phuï huynh hoïc sinh töø nôi khaùc ñeán hoaëc ñi laøm thueâ, mua baùn xa, gia ñình ñoå vôõ, soáng vôùi oâng baø … nôi ôû cuûa nhöõng em naøy thöôøng khoâng oån ñònh, thieáu ñöôïc söï quan taâm kieåm tra, nhaéc nhôû cuûa gia ñình, … neân veà ñaïo ñöùc, loái soáng, tình caûm vaø suy nghó cuûa caùc em ít nhieàu ñaõ bò nhöõng tieâu cöïc, loái soáng thieáu laønh maïnh taùc ñoäng. Töø ñoù, laøm cho moät boä phaän hoïc sinh cuûa tröôøng luoân coù nhöõng bieåu hieän khoâng ñuùng ñaén veà ñoäng cô, thaùi ñoä hoïc taäp; moät soá thoùi hö, taät xaáu nhö : chöûi theà, noùi tuïc, doái traù vôùi thaày coâ, thoâ tuïc baïo haønh vôùi baïn beø … thöôøng xaûy ra trong giôø hoïc laãn giôø chôi. Maët khaùc, do quan nieäm cuûa moät soá hoïc sinh vaø phuï huynh vaãn coøn coi GDCD laø moân phuï, khoâng aûnh höôûng gì ñeán vieäc thi cöû sau naøy neân cuõng khoâng quan taâm, ñoäng vieân vaø coá gaé n g. Maëc duø baûn thaân vaø caùc giaùo vieân chuû nhieäm lôùp coù giaûi thích nhöng vaãn coøn nhieàu yù kieán chöa thaät söï ñoàng tình, vì theo hoï : neáu goïi laø moân hoïc quan troïng thì taïi sao Nhaø nöôùc khoâng ñöa moân GDCD vaøo heä thoáng caùc moân trong caùc kì thi tuyeån ? Vôùi caùch suy nghó naøy khoâng chæ coù ôû nhöõng hoïc sinh coù caù tính veà hoïc taäp maø ngay caû moät soá hoïc sinh coù hoïc löïc khaù gioûi, ñaïo ñöùc ngoan hieàn trong nhöõng giôø hoïc khaùc thì cuõng thieáu taäp trung trong giôø hoïc moân GDCD, bieåu hieän deã thaáy ôû nhöõng em naøy laø thöôøng noùi chuyeän trong giôø hoïc, khoâng ghi cheùp baøi, lô laø vôùi lôøi giaûng, caâu hoûi cuûa giaùo vieân ... Moät soá khaùc thöôøng xuyeân coù thaùi ñoä boû ngoaøi tai ôû nhöõng noäi dung mang tính giaùo duïc veà ñaïo ñöùc vaø reøn luyeän nhaân caùch, vì nhöõng hoïc sinh naøy cho ñoù laø “chuyeän cuõ rích”, “chuyeän daïy ñôøi” neân cuõng khoâng caàn chuù yù. Beân caïnh nhöõng quan nieäm ñoäng cô, thaùi ñoä khoâng ñuùng ñaén trong moät boä phaän hoïc sinh veà hoïc taäp boä moân nhö ñaõ vöøa neâu thì trong giaûng daïy do nhieàu yeáu toá khaùc nhau, baûn thaân cuõng nhö moät soá giaùo vieân cuøng giaûng daïy boä moân ñoâi khi cuõng chöa thaät söï taïo ñöôïc söï höùng thuù hoïc taäp caàn thieát cho hoïc sinh trong töøng giôø daïy. Söï raäp khuoân, sô cöùng trong aùp duïng caùc phöông phaùp daïy hoïc ñaõ taïo cho hoïc sinh veà loái moøn suy nghó vaø lónh hoäi, caùc tình huoáng thöïc teá, caùc tuïc ngöõ ca dao, caùc tranh aûnh … minh hoïa thieáu ñöôïc ngöôøi giaùo vieân “ thoåi hoàn “ ñeå taïo ra nhöõng haáp daãn töø nhöõng phöông tieän daïy hoïc naøy. Töø thöïc traïng daïy vaø hoïc ôû moân GDCD noùi chung, khoái lôùp 6, 7 noùi rieâng nhö ñaõ neâu treân, baûn thaân toâi ñoâi luùc cuõng thaáy bò “ soác “ - nhaát laø khi môùi veà tröôøng. Nhöng do xaùc ñònh ñuùng ñaén traùch nhieäm cuûa moät giaùo vieân daïy moân GDCD : moät moân hoïc coù chöùc naêng giaùo duïc, reøn luyeän vaø xaây döïng nhaân caùch con ngöôøi töø trong luùc ngoài gheá nhaø tröôøng ñaõ giuùp toâi truï vöõng vaø luoân traên trôû laø phaûi daïy nhö theá naøo ñeå caùc em coù nhöõ n g höùng thuù hoïc taäp , ham thích phaùt bieåu, tích cöïc tham gia xaây döïng baøi, töï giaùc thöïc haønh, ghi cheùp … ? Vôùi nhöõng traên trôû nhö vaäy, töø ñaàu hoïc kì II naêm hoïc 2008 – 2009 ñeán nay baûn thaân ñaõ khoâng ngöøng nghieân cöùu, maøy moø, traõi nghieäm ôû ñeà taøi : “ Moät soá bieän phaùp taï o höùng thuù hoïc taäp cho hoïc sinh trong giôø hoïc moân giaùo duïc coâng daân lôùp 6, 7 “ ñaõ thu ñöôïc moät soá keát khaû quan vaø xin ñuùc keát laïi ôû nhöõng vieäc laøm vaø keát quaû nhö sau : II. MOÄT SOÁ BIEÄN PHAÙP THÖÏC HIEÄN ÑEÀ TAØI SKKN : 1. Ñaàu tö cho vieäc laøm vaø söû duïng hôïp lí heä thoáng caùc phöông tieän giaûng daïy tröïc quan ñaûm baûo tính khoa hoïc, chuaån xaùc, sinh ñoäng vaø deã hieåu : Ñaây laø phöông phaùp giaûng daïy coù nhieàu öu theá ñöôïc haàu heát caùc giaùo vieân söû duïng trong quaù trình daïy hoïc ôû caùc nhaø tröôøng. Tuy nhieân, do tính ña daïng veà noäi dung giaùo duïc cuûa moân GDCD laø xaây döïng, reøn luyeän yù thöùc, haønh vi, thaùi ñoä, nhaân caùch con ngöôøi treân nhieàu lónh vöïc ñôøi soáng xaõ hoäi neân caùc phöông tieän, ñoà duøng giaûng daïy tröïc quan chöa ñöôïc caùc caáp quaûn lí caùc ñôn vò chöùc naêng thieát keá, cung caáp cho vieäc daïy vaø hoïc ôû boä moân naøy nhö caùc moân hoïc khaùc. Ñeå coù ñöôïc nhöõng loaïi phöông tieän, ñoà duøng giaûng daïy tröïc quan caàn thieát theo yeâu caàu toái thieåu cuûa töøng baøi daïy, baûn thaân cuõng nhö haàu heát caùc giaùo vieân cuøng daïy boä moân phaûi töï laøm hoaëc töï söu taàm theo nhöõng tính toaùn daïy hoïc chuû quan neân ñoâi luùc coù nhöõng thieáu soùt veà tính chính xaùc, chöa ñaûm baûo tính khoa hoïc, thao taùc, kó naêng khai thaùc, trình baøy caùc phöông tieän, ñoà duøng daïy hoïc naøy cuõng coù nhöõng baát caäp, chöa thaät söï hôïp lí … thaäm chí ñoâi khi coøn laøm taêng theâm tính röôøm raø, phöùc taïp cho quaù trình lónh hoäi caùc tri thöùc cuûa hoïc sinh. Thaáy ñöôïc nhöõng öu vaø haïn cheá trong söû duïng phöông phaùp daïy hoïc naøy, baûn thaân ñaõ tieán haønh nhöõng ñieàu chænh ñeå khaéc phuïc nhöõng sai soùt, haïn cheá töø khaâu chuaån bò ñeán kó naêng trình dieãn caùc loaïi ñoà duøng, phöông tieän giaûng daïy naøy nhö : tranh aûnh, sô ñoà, maãu chuyeän … sao cho hôïp lí, khoa hoïc, chuaån xaùc, sinh ñoäng vaø deã hieåu ñeå thu huùt söï taäp trung, chuù yù cuûa caùc ñoái töôïng hoïc sinh. Töø ñoù daãn daét caùc em ñi vaøo noäi dung cuûa töøng vaán ñeà, töøng lónh vöïc cuûa baøi hoïc ñaët ra. Ví duï: . Khi daïy baøi 1: “Töï chaêm soùc - Reøn luyeän thaân theå” ôû GDCD. 6, phaàn giôùi thieäu baøi toâi cho hoïc sinh xem hình moät baïn saùng thöùc daâïy ñuùng giôø, taäp theå duïc vaø hình moät baïn nguû treã, ñi hoïc muoän maø toû veû khoâng lo laéng gì vaø yeâu caàu hoïc sinh nhaän xeùt vaø cho yù kieán veà yù thöùc “reøn luyeän thaân theå vaø töï chaêm soùc” cuûa 2 baïn naøy. Taäp theå duïc buoåi saùng ñu ùng giôø Löôøi taäp theå duïc buoåi saùng Nguû muoän, ñi hoïc treã giôø Khi daùn caùc aûnh naøy leân phaàn baûng daønh cho caùc hoaït ñoäng tìm hieåu cuûa hoïc sinh thì laäp töùc caùc em coù söï ñoäng naõo vaø caû lôùp höùng thuù quan saùt, traû lôøi. Caùch daïy naøy, neáu nhaø tröôøng hoaëc giaùo vieân coù ñieàu kieän veà coâng ngheä thoâng tin ( CNTT ) thì vieäc trình chieáu nhöõng hình aûnh naøy baèng maùy hoaëc ñoaïn videùo clip thì hoïc sinh laïi caøng höùng thuù hôn vaø vieäc vaøo baøi môùi hieäu quaû vaø haáp daãn hôn. Töông töï nhö vaäy, khi daïy baøi 3: “Töï troïng” ôû GDCD.7 cho hoïc sinh xem aûnh moät ngöôøi taät nguyeàn baùn veù soá vaø giôùi thieäu ngöôøi naøy töø choái khoâng nhaän tieàn giuùp ñôõ cuûa ngöôøi qua ñöôøng, roài ñaët caâu hoûi : Vì O sao ngöôøi taät nguyeàn naøy khoâng nhaän tieàn giuùp ñôõ? Do tính cuï theå, deã hieåu cuûa hình aûnh vôùi caâu hoûi tinh goïn, roõ raøng ñaõ kích thích ñöôïc söï höùng thuù cuûa nhieàu hoïc sinh giô tay traû lôøi chuaån xaùc laø : Vì ngöôøi baùn veù soá coù loøng “töï troïng”. Song, khi söû duïng phöông phaùp daïy naøy giaùo vieân cuõng caàn chuù yù laø nhöõng hình aûnh khoâng ñöôïc quaù nhoû (toái thieåu baèng khoå giaáy A44 ñoái vôùi nhöõng aûnh ñôn giaûn) vaø traùnh ñöa ra nhöõng hình aûnh coù quaù nhieàu chi tieát phuï seõ laøm cho hoïc sinh deã bò phaân taùn söï quan saùt, khoù phaùt hieän nhöõng ñieåm chính maø noäi dung baøi hoïc ñaët ra. 2. Xaây döïng heä thoáng caâu hoûi ôû töøng baøi daïy phaûi ñaûm baûo tính roõ raø n g, ñuû nghóa vaø coù chuû ñích saùt hôïp vôùi noäi dung, phuø hôïp cho töøng ñoái töôïng hoïc sinh : Heä thoáng caùc caâu hoûi laø moät phöông tieän khoâng theå thieáu trong quaù trình giaûng daïy treân lôùp cuûa ngöôøi giaùo vieân vaø ñöôïc ngöôøi giaùo vieân söû duïng noù moät caùch linh hoaït, saùng taïo cuøng vôùi caùc phöông phaùp daïy hoïc khaùc theo ñaëc tröng cuûa töøng boä moân. Xaùc ñònh ñöôïc taàm quan troïng vaø nhöõng lôïi theá cuûa phöông phaùp daïy hoïc naøy neân trong quaù trình thieát keá, xaây döïng noäi dung baøi daïy ñeán vieäc toå chöùc daïy vaø hoïc treân lôùp thì baûn thaân toâi luoân quan taâm xaây döïng vaø khai thaùc toát caùc tính naêng öu ñieåm veà heä thoáng caùc caâu hoûi trong moät baøi daïy döôùi nhieàu daïng, loaïi khaùc nhau goàm : loaïi caùc caâu hoûi chính ñöa vaøo baøi soaïn ( do baûn thaân ñaët ra theo noäi dung töøng muïc cuûa baøi hoïc hoaëc coù trong SGK ); loaïi caùc caâu hoûi phuï ñeå giuùp hoïc sinh phaùt hieän vaán ñeà; daïng caâu hoûi mang tính ñònh höôùng, daãn daét hoïc sinh tieáp caän, nhaän thöùc caùc tri thöùc môùi; daïng caâu hoûi kheâu gôïi trí thoâng minh, söï höùng thuù hoaëc ñoäng vieân nhaèm phaùt huy söï saùng taïo vaø tính taäp trung cuûa hoïc sinh…Ví duï : Khi daïy baøi 7: “Ñoaøn keá t , töông trôï “GDCD.7 ñeå vaøo baø i , toâi ñoïc leân caâu ca dao: O “Moät caây laøm chaúng neân non, Ba caây chuïm laïi neân hoøn nuùi cao” roài ñaët caâu hoûi vöøa mang tính ñònh höôùng nhaän thöùc, vöøa coù yù kheâu gôïi söï höùng thuù vaø trí thoâng minh cuûa hoïc sinh nhö sau : “ Em haõy cho bieát yù nghóa cuûa caâu ca dao treân laø ñeà cao tinh thaàn gì ? “.Khi caâu hoûi keát thuùc thì nhieàu caùnh tay cuûa hoïc sinh giô leân xin phaùt bieåu. Vaø khi goïi thì nhieàu em phaùt bieåu raát chính xaùc laø ñeà cao tinh thaàn “ ñoaøn keát, töông trôï “ cuûa nhaân daân ta. Hoaëc ñeå giuùp hoïc sinh tìm hieåu saâu hôn veà yù nghóa cuûa söï “ ñoaøn keát, töông trôï “ trong baøi daïy naøy, baûn thaân toå chöùc cho hoïc sinh töøng lôùp tieán haønh thaûo luaän nhoùm xoay quanh caùc daïng caâu hoûi sau . Ví duï cho hoïc sinh: O + Nhoùm 1: Thaûo luaän ñeå chæ ra nhöõng vieäc laøm chöùng toû “ñoaøn keát, töông trôï” seõ giuùp con ngöôøi deã daøng hoøa nhaäp, hôïp taùc vôùi moïi ngöôøi xung quanh hôn ? + Nhoùm 2: Thaûo luaän ñeå chæ ra nhöõng vieäc laøm chöùng toû “ ñoaøn keát, töông trôï” seõ taïo ra söùc maïnh, giuùp con ngöôøi vöôït qua khoù khaên hoaøn thaønh toát muïc tieâu ñaõ ñònh? + Nhoùm 3: Thaûo luaän tìm ra nhöõng söï kieän, nhöõng vieäc laøm trong lòch söû vaø trong thöïc teá ñeå chöùng toû “ ñoaøn keát, töông trôï “ laø truyeàn thoáng quyù baùu cuûa daân toäc ? Do nhöõng noäi dung cuûa nhöõng caâu hoûi naøy ñaõ coù trong phaàn yù nghóa cuûa baøi hoïc neân vaán ñeà coøn laïi laø hoïc sinh chæ caàn neâu ñöôïc caøng nhieàu vieäc laøm cuï theå vaø caøng nhieàu söï kieän lòch söû theå hieän tinh thaàn vaø truyeàn thoáng “ ñoaøn keát, töông trôï “ cuûa nhaân daân ta laø ñuû. Vôùi nhöõng daï n g, loaïi caâu hoûi naøy vöøa kích thích söï taùi hieän nhöõng kieán thöùc, nhöõng vieäc laøm noùi veà “ ñoaøn keát, töông trôï “ maø caùc em ñaõ hoïc, ñaõ bieát vaø vöøa gaây cho caùc em coù söï höùng thuù caàn thieát trong reøn luyeän kó naê n g laäp luaän, thuyeát trình ... Töø ñoù giuùp hoïc sinh khaéc saâu hôn veà nhöõ n g kieán thöùc ñaõ hoïc trong phaàn khaùi nieäm cuûa baø i , laø m neàn taû n g cho caùc em vöôn tôùi nhöõ n g vieäc laøm toát ñeïp theå hieän roõ hôn veà traù c h nhieäm cuû a ngöôøi coâ n g daân ôû töông lai trong giöõ gìn vaø phaùt huy truyeàn thoáng quy ù baùu naøy. Vieäc söû duïng nhöõng daïng, loaïi caâu hoûi naøy, vaán ñeà caàn löu yù laø ôû nhöõng caâu hoûi coù yeâu caàu hoïc sinh taùi hieän laïi nhöõng vieäc laøm ñaõ qua hay nhöõng söï kieän lòch söû thì coù theå hoïc sinh gaép nhöõng khoù khaên, khoâng taùi hieän ñöôïc ñaày ñuû hoaëc chính xaùc ngay treân lôùp. Do ñoù, ñoøi hoûi ngöôøi giaùo vieân caàn phaûi chuaån bò nhöõng loaïi caâu hoûi phuï hoaëc hình aûnh mang tính gôïi yù ñeå giuùp caùc em deã taùi hieän hôn. Hay, khi daïy baøi 11 : “Muïc ñích hoïc taäp cuûa hoïc sinh “ ôû GDCD.6. Nhaèm ñeå phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng hoïc taäp cuûa hoïc sinh sau khi cho hoï c sinh tìm hieåu noäi dung vaø yù nghóa cuûa truyeän ñoïc veà ” Taám göông cuûa moät hoïc sinh ngheøo vöôït khoù “ trong SGK thì baûn thaân neâu ngay caâu hoûi : “Muïc ñích hoïc taäp cuûa em laø gì ?” ñeå taïo söï taäp trung, ñoä n g naõo cuûa hoïc sinh. Vôùi daï n g caâu hoûi naøy, nhieàu hoïc sinh traû lôøi raát thaät veà muïc ñích hoïc taäp cuûa mình coäng vôùi nhöõng lôøi ngôïi khen, nhaän xeùt vaø chuyeån maïch roõ raøng cuûa giaùo vieân taïo cho lôùp hoïc coù baàu khoâ n g khí phaán khôûi böôùc vaøo baøi hoï c môùi. O Toùm laïi , vieäc söû duïng heä thoáng caùc caâu hoûi trong giaûng daïy moân GDCD lôùp 6, 7 neáu ñöôïc ngöôøi giaùo vieân khai thaùc moät caùch hôïp lí thì deã taïo cho hoïc sinh nhöõng höùng thuù hoïc taäp, kích thích söï tích cöïc, töï giaùc vaø chuû ñoäng ôû caùc em nhieàu hôn do tính deã ñieàu chænh ñoä khoù, deã cuûa noù. Heä thoáng caùc caâu hoûi trong giaûng daïy moân GDCD thöôøng ôû caùc daïng, loaïi sau: Thöù nhaát laø loaïi caâu hoûi daãn daét hoïc sinh tìm hieåu khaùi nieäm cuûa moät chuaån möïc ñaïo ñöùc hay qui ñònh naøo ñoù cuûa phaùp luaät. Loaïi caâu hoûi naøy thöôøng ñöôïc xaây döïng döôùi 1 trong 3 hình thöùc sau : Hình thöùc thöù nhaát laø yeâu caàu hoïc sinh haõy trình baøy khaùi nieäm veà moät chuaån möïc ñaïo ñöùc hay qui ñònh naøo ñoù cuûa phaùp luaät; Hình thöùc thöù hai hoûi veà moät chuaån möïc ñaïo ñöùc hay qui ñònh naøo ñoù cuûa phaùp luaät laø gì; Hình thöùc thöù ba hoûi veà moät chuaån möïc ñaïo ñöùc hay qui ñònh cuûa phaùp luaät naøo ñoù laø theá naøo. Tuøy noäi dung cuûa moãi ñònh nghóa veà chuaån möïc ñaïo ñöùc hay quy ñònh cuûa phaùp luaät maø ngöôøi ta seõ söû duïng 1 trong 3 loaïi caâu hoûi naøy. Ví duï: Khi daïy baøi 10: “Tích cöï c , töï giaùc trong hoaït ñoä n g taäp theå vaø hoaït ñoä n g xaõ hoäi” (GDCD. 6 ) thì hoûi : Em haõy trình baøy khaùi nieäm veà tích cöï c , töï giaùc trong … xaõ hoäi? O Hoaëc: Khi daïy baøi 12: “Soáng vaø laøm vieäc coù keá hoaïch” (GDCD.7) thì hoûi: Theá naøo laø soáng vaø laøm vieäc coù keá hoaïch? O Hay: Daïy baøi 14: “Baûo veä moâi tröôøng vaø taøi nguyeân thieân nhieân” (GDCD.7) thì hoûi: Moâi tröôøng laø gì? Taøi nguyeân thieân nhieân laø gì? O Thöù hai laø loaïi caâu hoûi daãn daét hoïc sinh tìm hieåu yù nghóa veà moät chuaån möïc ñaïo ñöùc hay qui ñònh cuûa phaùp luaät. Loaïi caâu hoûi naøy thöôøng ñöôïc theå hieän döôùi 1 trong 3 hình thöùc sau: O Hình thöùc thöù nhaát laø haõy trình baøy yù nghóa. Ví duï: Haõy neâu yù nghóa cuûa vieäc “ Giöõ gìn vaø phaùt huy truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa gia ñình, doøng hoï? “(Baøi 10 GDCD.7) Hình thöùc thöù hai laø hoûi vì sao hoaëc taïi sao phaûi thöïc hieän veà moät chuaån möïc ñaïo ñöùc hay qui ñònh naøo ñoù cuûa phaùp luaät. Ví duï : Vì sao chuù n g ta soáng phaûi coù tö tin? (Baøi 11 – GDCD.7). Hay: Taïi sao chuùng ta phaûi soá n g vaø laøm vieäc coù keá hoaïch? (Baøi 12 - GDCD.7) O Hình thöùc thöù ba laø hoûi veà söï ích lôïi cuûa vieäc thöïc hieän veà moät chuaån möïc ñaïo ñöùc hay qui ñònh cuûa phaùp luaät naøo ñoù. Ví duï : “ Tieát kieäm seõ coù nhöõng lôïi ích gì ( hay lôïi ích naøo ) cho ñaát nöôùc, cho gia vaø cho baûn thaân ? “ ( Baøi 3 – GDCD.6 ) O Thöù ba laø loaïi caâu hoûi khôi daäy hay xaùc ñònh yù thöùc traùch nhieäm cuûa ngöôøi coâng daân, cuûa ngöôøi hoïc sinh trong vieäc thöïc hieän nhöõng vaán ñeà veà moät chuaån möïc ñaïo ñöùc hay qui ñònh cuûa phaùp luaät. Ví duï: Daïy baøi 16: “Quyeàn töï do tín ngöôõng vaø toân giaùo” (GDCD.7) hoûi: “ Moïi ngöôøi phaûi laøm gì ñeå theå hieän ñuùng ñaén veà quyeàn töï do tín ngöôõng vaø toân giaùo? “Hay daïy ôû baøi 15: “Quyeàn vaø nghóa vuï hoïc taäp” (GDCD.6) hoûi : “Hoïc sinh coù boån phaän gì ñeå thöïc hieän toát quyeàn vaø nghóa vuï hoïc taäp cuûa mình?” 3. Toå chöùc toát caùc hoaït ñoäng thi ñua hoïc taäp taïo cho hoïc sinh coù nhöõng höùng thuù trong giôø hoïc GDCD : Xaùc ñònh thi ñua laø ñoäng löïc thuùc ñaåy moïi noã löïc cuûa con ngöôøi höôùng tôùi muïc tieâu moät caùch hoaøn thieän vaø nhanh nhaát. Vì theá, baûn thaân luoân chuù troïng toå chöùc toát caùc hình thöùc thi ñua hoïc taäp cho hoïc sinh trong giôø hoïc moân GDCD thoâng qua caùc troø chôi tieáp söùc, thi tuyeân truyeàn vieân gioûi, thi öùng xöû lòch söï, teá nhò, vaên minh … Ñeå vieäc thöïc hieän phöông phaùp daïy naøy coù hieäu quaû vaø gaây ñöôïc höùng thuù hoïc taäp cho caùc ñoái töôïng hoïc sinh, baûn thaân ñaõ ñaàu tö toát cho töøng khaâu chuaån bò töø noäi dung chöông trình ñeán hình thöùc, thôøi gian thöïc hieän sao cho phuø hôïp vôùi töøng loaïi hình, thöïc hieän toát khaâu giao nhieäm vuï vaø daën doø cuï theå cho töøng nhoùm hoïc sinh chuaån bò tröôùc ôû nhaø. Trong moãi giôø daïy, baûn thaân thöôøng söû duïng thôøi gian cuûng coá baøi ñeå thöïc hieän coâng vieäc naøy. Ví duï : Sau khi daïy xong phaàn noäi dung cuûa baøi 4 : “ Leã ñoä “ ( GDCD.6 ) toâi chia lôùp thaønh 2 ñoäi chôi troø chôi tieáp söùc : Moãi em trong moãi ñoäi chæ vieát leân baûng ôû oâ daønh cho ñoäi mình moät bieåu hieän noùi veà giao tieáp, öùng xöû coù leã ñoä vaø vaên minh trong voøng 5 phuùt ñoäi naøo vieát ñöôïc nhieàu bieåu hieän ñuùng thì ñoäi ñoù thaéng, nhöõng em tham gia troø chôi thì ñöôïc coäng 1 ñieåm vaøo coät ñieåm thöïc haønh. Do tính raøng buoäc cuûa vieäc ñöôïc coäng theâm ñieåm neân hoïc sinh ôû moãi ñoäi ñeàu haêng haùi chuaån bò vaø soâi noãi noái tieáp nhau giaønh phaàn thöïc hieän troø chôi. Nhôø thöïc hieän toát caùc hoaït ñoäng thi ñua naøy ñaõ giuùp hoïc sinh khaéc saâu hôn veà nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc, ñoàng thôøi giuùp caùc em reøn luyeän toát nhöõng kó naêng theo muïc tieâu cuûa baøi hoïc ñaët ra. 4. Khai thaùc toái ña caùc lôïi theá cuûa nhöõng baøi taäp tình huoáng vaø yù nghóa cuûa nhöõng caâu cao dao, tuïc ngöõ ñeå laøm taêng theâm tính haáp daãn trong giaùo duïc tö töôûng vaø hình thaønh nhaân caùch toát ñeïp cho caùc ñoái töôïng hoïc sinh : Nhö chuùng ta ñaõ bieát, vaán ñeà xuyeân suoát trong noäi dung cuûa moân GDCD caáp THCS noùi chung vaø ôû lôùp 6, 7 noùi rieâng laø söï gaén boù chaët cheõ giöõa kieán thöùc vôùi nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc, phaùp luaät ñaõ vaø ñang dieãn ra trong cuoäc soá n g. Vì theá, trong tieán trình chuaån bò vaø giaûng daïy baûn thaân toâi luoân chuù troïng khai thaùc ñuùng möùc nhöõng lôïi theá cuûa caùc baøi taäp tình huoáng vaø yù nghóa cuûa nhöõng caâu ca dao, tuïc ngöõ coù trong SGK vaø trong ñôøi soáng ñeå laøm taê n g theâm tính haáp daãn, thu huùt hoïc sinh hoïc taäp toát hôn. Ví duï: Trong daïy baøi : “ Bieát ôn “ ( GDCD.6 ) toâi keå cho hoïc sinh nghe veà moät tình huoáng: “Haûi vaø Bình laø hai baïn thaân hoïc cuøng lôùp 6A, Haûi laø con nhaø ngheøo vaø luoân ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa Bình nhö: quaù giang xe, hoã trôï buùt, taäp … Moät hoâm vaøo giôø kieåm tra moân toaùn, Bình khoâng laøm ñöôïc baøi, ñeán luùc saép heát giôø Bình giaät baøi cuûa Haûi cheùp, Haûi cöông quyeát khoâng cho. Khi tan hoïc veà, Bình khoâng cho Haûi quaù giang xe nöõa vaø coøn maéng Haûi laø ñoà voâ ôn. Vaø toâi neâu caâu hoûi: O a) Vieäc Haûi khoâng cho Bình cheùp baøi laøm kieåm tra ôû moân Toaùn coù phaûi Haûi laø ngöôøi voâ ôn khoâng? Vì sao? b) Neáu em laø Haûi thì caàn phaûi laøm nhöõng gì ñeå Bình hieåu mình laø khoâng voâ ôn? Töø nhöõng tình tieát cuûa caâu chuyeän vaø hai caâu hoûi ñöôïc neâu ra ñaõ taïo trong hoïc sinh coù ngay 2 luoàng suy nghó traùi ngöôïc vaø tranh luaän nhau : Moät soá em cho laø Bình ñuùng, coøn moät soá ñoâng khaùc thì cho Haûi laø ngöôøi khoâng voâ ôn … vaø baàu khoâng khí tranh luaän, hoïc taäp cuûa lôùp hoïc trôû neân haøo höùng vaø soâi noãi. Ñeå giuùp cho caùc em coù nhaän thöùc ñuùng ñaén vaø keát thuùc tranh luaän, baûn thaân ñaõ ñöa ra lôøi giaûi ñaùp döïa treân nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc vaø noäi qui hoïc taäp, kieåm tra cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi hoïc sinh. Qua vieäc vaän duïng tình huoáng trong giaûng daïy moân GDCD lôùp 6, 7 baûn thaân ñaõ thaáy roõ ôû ña soá caùc hoïc sinh laø thaáy ñöôïc nhöõng lôïi ích cuûa vieäc hoïc taäp ôû boä moân naøy vaø luoân coá gaéng hoïc taäp toát. Cuõng trong daïy baøi : “Bieát ôn” ñeå giaùo duïc tö töôûng veà phaùt huy nhöõng truyeàn thoáng ñaïo ñöùc toát ñeïp cuûa daân toäc, cuûa gia ñình … toâi neâu leân O nhöõng caâu ca dao, tuïc ngöõ ñeå cho caùc em tìm hieåu vaø noùi leân yù nghóa. Chaúng haïn: Ca dao : “ Duø ai ñi ngöôïc veà xuoâi; Nhôù ngaøy gioå Toå muøng möôøi, thaùng ba ” Tuïc ngöõ : “ Aên traùi nhôû keû troàng caây ”; Hay: “ Uoáng nöôùc nhôù nguoàn ” .v.v. Qua vieäc khai thaùc veà yù nghóa vaø tính töôi maùt, eâm dòu, nheï nhaøng töø vaàn, ñieäu trong caùc caâu ca dao, tuïc ngöõ naøy vöøa gaàn guõi vôùi söï hieåu bieát cuûa caùc em, vöøa taïo theâm söï phong phuù vaø tính haáp daãn cho noäi dung baøi hoïc, giuùp hoïc sinh thích thuù hoïc taäp nhieàu hôn. 5. Taêng cöôøng gaén keát caùc noäi dung baøi hoïc vôùi caùc hoaït ñoäng toå chöùc thöïc haønh cuûa hoïc sinh qua vieäc laøm caùc baøi taäp, hoaït ñoäng saém vai, söu taàm tö lieäu vaø giôùi thieäu veà göông ngöôøi toát, vieäc toát ñeå caùc em töï reøn luyeän, phaán ñaáu vöôn leân : Toå chöùc cho hoïc sinh thöïc haønh caùc noäi dung baøi hoïc laø moät yeâu caàu khoâng theå thieáu trong baát kì hình thöùc hay loaïi hình giaùo duïc naøo. ÔÛ moân GDCD caáp THCS noùi chung, khoái lôùp 6, 7 noùi rieâng thì vieäc toå chöùc cho hoïc sinh thöïc haønh veà caùc kó naêng soáng ( giao tieáp, öùng xöû, sinh hoaït, leã nghi … ) theo nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc vaø caùc qui ñònh cuûa phaùp luaät maø caùc em ñaõ hoïc laïi caøng coù yù nghóa vaø vai troø ñaëc bieät voâ cuøng. Bôûi vì ñaây laø moät moân hoïc coù chöùc naêng, nhieäm vuï reøn luyeän vaø hình thaønh nhaân caùch caùc ñoái töôïng hoïc sinh, giuùp cho caùc hoïc sinh luoân coù nhöõng ñöùc tính vaø thoùi quen toát ñeïp, phaán ñaáu vöôn tôùi nhöõng giaù trò chaân, thieän, mó töø khi caùc em coøn ngoài hoïc treân gheá nhaø tröôøng. Coù theå cuï theå hôn laø chæ thoâng qua caùc hoaït ñoäng thöïc haønh thì ngöôøi giaùo vieân môùi coù ñuû cô sôû ñeå ñaùnh giaù ñaày ñuû veà yù thöùc vaø söï hieåu bieát cuûa hoïc sinh veà caùc vaán ñeà ñaõ hoïc. Ñoàng thôøi thöïc haønh cuõng laø thöôùc ño ñeå ngöôøi giaùo vieân naém bieát ñöôïc thaùi ñoä, tình caûm vaø loái soáng cuûa moãi hoïc sinh trong thöïc hieän caùc chuaån möïc ñaïo ñöùc vaø caùc qui ñònh cuûa phaùp luaät moät caùch trung thöïc vaø teá nhò nhaát. Vôùi yù nghóa vaø söï taùc duïng cuûa thöïc haønh nhö vaäy, trong töøng baøi daïy baûn thaân luoân chuù troïng khai thaùc ñuùng möùc vieäc höôùng daãn vaø toå chöùc cho caùc ñoái töôïng hoïc sinh laøm toát caùc baøi taäp thöïc haønh, caùc tình huoáng, caùc söï kieän, thoâng tin trong SGK. Maët khaùc, baûn thaân coøn toå chöùc cho hoïc sinh caùc lôùp hoaëc trong cuøng khoái thi ñua trình baøy, giôùi thieäu veà nhöõng saûn phaåm töï laøm, töï söu taàm ñöôïc nhö : tranh aûnh; maåu chuyeän “ ngöôøi toát – vieäc toát “; caùc söï kieän, thoâng tin, hoø, veø vaø caùc tö lieäu khaùc coù lieân quan ñeán noäi dung baøi hoïc hay naèm trong nhoùm chuû ñeà tuyeân truyeàn, giaùo duïc cuûa nhaø tröôøng vaø xaõ hoäi. Ví duï: Tröôùc khi daïy baøi : “Lòch söï, teá nhò” (GDCD.6), trong phaàn daën doø cuoái baøi “ Soáng chan hoøa vôùi moïi ngöôøi” thì baûn thaân phaân cho hoïc sinh moãi nhoùm (6 - 8 em) veà nghieân cöùu, luyeän ñoïc dieãn caûm noäi dung phaàn tình huoáng trong SGK O (trang 21) theo caùch phaân vai (1 em ñoïc lôøi daãn, 1 em ñoùng vai thaày Huøng, 1 em ñoùng vai baïn Tuyeát vaø nhöõng em coøn laïi ñoùng vai caùc baïn ñi hoïc treã) ñeå tieát hoïc sau caùc nhoùm leân baét thaêm xem nhoùm naøo phaûi theå hieän tình huoáng. Moãi hoïc sinh trong nhoùm ñöôïc coäng theâm vaøo ñieåm thöïc haønh : 2 ñieåm neáu theå hieän toát, 1,5 ñieåm neáu theå hieän khaù vaø 1 ñieåm neáu theå hieän ñaït yeâu caàu. Do khoâng bieát tröôùc nhoùm naøo phaûi theå hieän tình huoáng neân taát caû hoïc sinh ôû moãi nhoùm ñeàu coá gaéng reøn luyeän toát phaàn vai dieãn cuûa mình vaø khi vaøo tieát hoïc thì taát caû hoïc sinh ñeàu phaán khôûi vaø ñaïi dieän moãi nhoùm haêng haùi leân boác thaêm. Moät raøng buoäc khaùc laø caùc thaêm chæ ñöôïc môû ra cuøng luùc laøm cho khí theá lôùp hoïc laïi caøng vui nhoän leân. Khi ñeán phaàn traû lôøi caâu hoûi gôïi yù, do töøng em coù söï chuaån bò tröôùc neân khoâng khí xung phong, hoà hôûi xin phaùt bieåu cuûa hoïc sinh laïi caøng soâi noãi hôn. Hay tröôùc khi daïy baøi : “ Tìm hieåu veà HIV/AIDS” (tieát 16 - PPCT ôû GDCD.7 thuoäc phaàn meàm giaùo duïc veà caùc vaán ñeà ñòa phöông - Sôû ban haønh). Beân caïnh baûn thaân ñaõ chuaån bò toát cho tieát daïy baèng öùng döïng CNTT thì keát hôïp vôùi chuû ñieåm tuyeân truyeàn “Thaùng haønh ñoäng veà phoøng choáng HIV/AIDS” vaø “Thaùng boä moân Söû, Ñòa, GDCD” cuûa nhaø tröôøng toå chöùc baûn thaân toâi cuõng cho hoïc sinh thi tìm hieåu veà HIV/AIDS baèng söu taàm nhöõng hình aûnh vaø sinh hoaït döôùi côø... taïo ra khoâng khí thöïc haønh soâi noãi trong thaày vaø troø nhaø tröôøng. Nhaân vieäc ñuùc keát ñeà taøi naøy, toâi xin giôùi thieäu moät soá hình aûnh maø hoïc sinh khoái 6, 7 söu taàm vaø baûn thaân toâi choïn vaø saép xeáp laïi theo noäi dung cuûa baøi “ Tìm hieåu veà HIV/AIDS “ nhö döôùi ñaây : O Tuy nhieân, ñeå vieäc thöïc haønh caùc vaán ñeà ñaïo ñöùc vaø phaùp luaät cuûa hoïc sinh theo töøng noäi dung baøi daïy ñöôïc keát quaû toát thì ñieàu tröôùc tieân cuûa ngöôøi giaùo vieân daïy moân GDCD phaûi coù söï ñaàu tö thích ñaùng trong töøng khaâu chuaån bò. Bieát löôøng tröôùc nhöõng khoù khaên, nhöõng tình huoáng coù theå daãn ñeán söï keùm hieäu quaû cuûa vieäc toå chöùc hoïc sinh thöïc haønh ñeå coù nhöõng phöông aùn döï phoøng, xöû lí. III. KEÁT QUAÛ: 1. Ñoái vôùi hoïc sinh: Ngoaøi nhöõng tieán boä tích cöïc cuûa hoïc sinh ñöôïc neâu trong töøng bieän phaùp thì chaát löôïng hoïc taäp boä moân cuûa caùc em cuõng ñem laïi nhöõng keát quaû khaû quan ñöôïc thoáng keâ nhö sau : 2. Ñoái vôùi giaùo vieân: Tuy quaù trình ñaàu tö cho töøng tieát daïy coù coâng phu vaø vaát vaû hôn nhöng hieäu quaû treân töøng tieát daïy treân lôùp laø raát khích leä; ít hao toán coâng söùc cho vieäc oån ñònh vaø nhaéc nhôû hoïc sinh, söï theå hieän moät tieát daïy luoân ñöôïc troâi chaûy, nheï nhaøng hôn; taâm lí leân lôùp khoâng bò “ soác “ vaø bôùt caêng thaúng so vôùi tröôùc khi aùp duïng ñeà taøi. IV. MOÄT SOÁ KINH NGHIEÄM ÑUÙC KEÁT ÑÖÔÏC: 1. Nhöõng kinh nghieäm ñöa ñeán thaønh coâng: Tröôùc tieân laø phaûi xaây döïng ñöôïc chöông trình thöïc hieän nhöõng coâng vieäc phaûi laøm ( 06 vieäc chính ñaõ neâu ôû phaàn II ) trong quaù trình ñònh höôùng nghieân cöùu vaø traûi nghieäm ñeà taøi; phaûi thöôøng xuyeân caäp nhaät tieán ñoä thöïc hieän vaø nhöõng thaønh coâng, nhöõng vieäc laøm chöa hieäu quaû ñeå kòp thôøi xem xeùt ñieàu chænh, boå sung caùc bieän phaùp phuø hôïp vôùi thöïc tieãn daïy vaø hoïc. O Naém vöõng noäi dung, muïc tieâu cuûa töøng baøi daïy, tieát daïy vaø muïc daïy; chaêm chuùt vaø ñaàu tö thích ñaùng trong khaâu thieát keá baøi soaïn, khai thaùc toái ña nhöõng lôïi O