Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Tiểu học Skkn một số phương pháp góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường tiểu...

Tài liệu Skkn một số phương pháp góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường tiểu học trưng vương

.PDF
25
1734
110

Mô tả:

Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương MỤC LỤC I. PHẦN MỞ ĐẦU.......................................................................................2 1. Lý do chọn đề tài…..................................................................................2 3. Đối tượng nghiên cứu…..........................................................................4 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu..................................................................5 5. Phương pháp nghiên cứu........................................................................5 5.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu.........................................................5 5.2. Phương pháp khảo sát thực tiễn.........................................................5 II. PHẦN NỘI DUNG.................................................................................5 1. Cơ sở lý luận.............................................................................................5 2.1 Thuận lợi- khó khăn.............................................................................7 2.2. Thành công- hạn chế............................................................................8 2.3. Mặt mạnh- mặt yếu..............................................................................8 2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động…............................................9 2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra...9 3. Giải pháp, biện pháp.............................................................................11 3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp....................................................12 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp...................15 3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp.........................................16 3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp......................................17 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu..........................................................................................................18 III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.....................................................21 1. Kết luận………………………………………………………………..21 2. Kiến nghị……………………………………………………………….21 TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………….23 Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 1 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Xuất phát từ mục tiêu giáo dục và đào tạo, để hình thành nhân cách cho trẻ phát triển toàn diện. Do vậy, việc giáo dục thẩm mĩ cho học sinh tiểu học là một trong những yếu tố vô cùng cần thiết. Thông qua môn mĩ thuật, sẽ trang bị cho các em một số kiến thức, kĩ năng cơ bản về hội họa, tiếp thu những tinh hoa của nền mĩ thuật dân tộc. Từ đó, phát huy óc sáng tạo và tính thẩm mĩ góp phần phát triển năng khiếu, phát hiện tài năng và bồi dưỡng nhân tài cho thế hệ tương lai. Điều 2 luật phổ cập giáo dục tiểu học quy định. Giáo dục tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân, có nhiệm vụ xây dựng và phát tiển tình cảm đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và thể chất của trẻ em nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển toàn diện nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tính nhân văn được thể hiện rõ trước hết ở mục tiêu phổ cập và phát triển ở bậc tiểu học từ năm 1994. Phần lớn giáo viên chính thức thừa nhận quan điểm coi học sinh là trung tâm, cũng từ đó nhiều cuộc hội thảo, nhiều bài giảng, bài viết về đổi mới phương pháp dạy học ở tiểu học được ra đời. Đổi mới phương pháp dạy học là đề tài nghiên cứu khoa học giáo dục mà tính hiệu quả là lấy học sinh làm trung tâm. Học sinh tiểu học là lứa tuổi rất hiếu động, hay tìm tòi, khám phá. Các em sẽ tham gia vào các hoạt động do giáo viên thiết kế một cách chủ động, linh hoạt và sáng tạo. Song song với việc học tập các môn học ở bậc tiểu học thì môn mĩ thuật là môn học hết sức quan trọng. Nó rèn luyện cho các em một tâm hồn thẩm mỹ về bản chất con người sáng tạo theo quy luật cái đẹp nó luôn gắn liền với giác quan thẩm mỹ thông qua đó các em biểu hiện thái độ đánh giá nhận xét các hiện thực trong xã hội góp phần làm phong phú hiện thực cuộc sống. Trao dồi và phát huy tính nghệ thuật, Yêu thích cái đẹp một cách khoa học. Việc dạy tốt môn mĩ thuật ở bậc tiểu học là giáo viên biết gieo vào tâm hồn trẻ những vẻ đẹp như chăm bón vườn hoa muôn hình muôn vẻ, trở thành những Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 2 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương màu sắc chung là cùng khoe cái đẹp mang lại cái có ích cho xã hội phục vụ nền văn minh của loài người. Trong chương trình giáo dục mới, môn mĩ thuật được xem như là một phương tiện giáo dục quan trọng trong việc giáo dục thẩm mỹ cho học sinh. Ngoài việc cung cấp cho học sinh một số kiến thức mĩ thuật phổ thông còn giúp các em hiểu biết về cái đẹp, hoàn thành các bài tập của trương trình, đồng thời còn tạo điều kiện để học tốt các môn học khác.và điều quan trọng hơn vận dụng những hiểu biết kiến thức mĩ thuật vào học tập cũng như sinh hoạt hàng ngày. Môn mĩ thuật rèn luyện cho học sinh cách quan sát, khả năng tìm tòi, tư duy, sáng tạo để góp phần hình thành phẩm chất của người lao động mới. Giúp học sinh nhận thức được vẻ đẹp của mĩ thuật dân tộc và có ý thức giữ gìn và bảo tồn nền mĩ thuật đậm đà bản sắc dân tộc của chúng ta. Vì vậy, học mĩ thuật là mang lại cho các em niềm vui, trí tuệ ngày càng sâu rộng cách nhìn nhận cuộc sống của nền văn minh nhân loại toàn cầu. Giúp các em nhận thức hiện thực khách quan trong tự nhiên, trong xã hội biến cái đẹp ấy thành cái chủ quan qua các giác quan thẩm mĩ để học sinh chúng ta theo kịp sự phát triển của những nước mạnh có nền mĩ thuật lâu đời làm cho các em say mê hứng thú đón nhận cái đẹp từ bên ngoài lẫn bên trong. Để giúp các em biết bộc lộ tình cảm của bản thân mình với mọi người, với tự nhiên, xã hội, thì những người thầy giáo, cô giáo đóng một vai trò hết sức quan trọng để đạt được mục tieu môn học đề ra. Gắn giáo dục thẩm mỹ với các môn học khác, với đặc thù của địa phương phải được tiến hành một cách thường xuyên, nghiêm túc để các em có những tư duy tốt về thẩm mỹ, để các em mang lại nhiều cái hay, cái đẹp cho cuộc sống, cho xã hội. Đối với bậc Tiểu học là bậc học đầu tiên, là cơ sở ban đầu để con người có thể tiếp thu được vốn tri thức ở các cấp học tiếp theo, cũng như mọi tri thức khoa học hiện đại. Bấy lâu nay, mọi người thường chú trọng đến các lớp cuối Trung học phổ thông mà coi nhẹ các lớp Tiểu học, điều đó làm ảnh hưởng rất lớn đến giáo dục phát triển toàn diện và mang nhiều khó khăn tới giáo viên trực Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 3 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương tiếp giảng dạy. Mục tiêu của giáo dục là luôn hướng tới “Đức – Trí – Thể - Mĩ”. Vậy nên trong môn học mĩ thuật cũng vậy, đây là một môn năng khiếu, đòi hỏi các em phải có tính sáng tạo, độc lập trong học tập, để từ đó các em có thể vận dụng một cách linh hoạt để phát triển toàn diện.Vì thế, để các em chủ động trong học tập là điều mà những giáo viên như tôi luôn trăn trở làm thế nào để nâng cao được chất lượng dạy và học môn mĩ thuật ở trường Tiểu học. Chính vì những lý do trên mà tôi đã chọn đề tài : “ Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Mĩ thuật ở trường Tiểu học.” 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài - Mĩ thuật là nghệ thuật của thị giác là nghệ thuật tìm ra cái đẹp nên dạy học mĩ thuật là tổ chức và thực hiện các hoạt động giúp học sinh nâng cao sự hiểu biết về giáo dục thẩm mĩ, rèn luyện kĩ năng để ứng dụng sự hiểu biết thẩm mĩ vào cuộc sống. Với những lý do nêu trên tôi nghiên cứu đề tài giúp bản thân rèn luyện nâng cao tay nghề, đồng thời tích lũy được một số kinh nghiệm qua thời gian công tác đến với bạn bè đồng nghiệp cùng chung tay góp sức vào việc nâng cao chất lượng dạy và học phân môn vẽ tranh trường tiểu học Trưng Vương.. - Tìm hiểu những vấn đề lý luận và phương pháp dạy và học phân môn vẽ tranh trong nhà trường. - Tìm hiểu những ưu điểm của phương pháp dạy và học phân môn vẽ tranh trong trường tiểu học hiện hành và tìm hiểu tâm sinh lý của học sinh cũng như sự nhìn nhận của cha mẹ học sinh về tầm quan trong của bộ môn mĩ thuật. Từ đó tìm ra những phương pháp tốt nhất để thiết kế bài giảng một cách khoa học nhất và lựa chọn những cách dạy, phối hợp các phương pháp dạy học linh hoạt khác nhau cho từng tiết dạy để tạo hứng thú cho các em học sinh học tốt môn mĩ thuật và tạo tiền đề kích thích sự đam mê tự giác trong việc học tập và phát huy khả năng sáng tạo cho các em học sinh, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học phân môn vẽ tranh . 3. Đối tượng nghiên cứu Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 4 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương - Một số phương pháp góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường tiểu học Trưng Vương. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Giáo viên dạy bộ môn mĩ thuật và học sinh trường tiểu học Trưng Vương – Thôn 4 – Xã Bình Hòa – Huyện Krông Ana – Đaklak. 5. Phương pháp nghiên cứu. - Đề tài này sử dụng hai nhóm phương pháp nghiên cứu sau: 5.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu: - Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết (Nghiên cứu qua các văn bản, chương trình, giáo trình, tài liệu sách báo về phương pháp dạy và học phân môn vẽ tranh.) đọc tài liệu và sách tham khảo có liên quan và phục vụ cho việc nghiên cứu. phương pháp này được thực hiện nhằm nghiên cứu lí thuyết, làm cơ sở cho phần lí luận. 5.2. Phương pháp khảo sát thực tiễn: - Khảo sát điều tra thực tế giáo viên dạy mĩ thuật và học sinh trong nhà trường. - Phương pháp này nhằm nghiên cứu thực trạng dạy và học mĩ thuật ở trường tiểu học. - Điều tra phỏng vấn tình hình học sinh. - Dự dự giờ, rút kinh nghiệm về phương pháp dạy và học phân môn vẽ tranh. - Thực hành giảng dạy theo phương pháp mới. - Tìm giải pháp rút kinh nghiệm. - Cho học sinh hoạt động ngoài trời, tham quan, toạ đàm. - Phương pháp thực nghiệm dạy thí điểm ở một số lớp bằng phương pháp mà mình đề ra. II. PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 5 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương Bộ môn vẽ tranh ở trường Tiểu học là một trong những môn học đặc trưng, không nhằm đào tạo hoạ sĩ tương lai hay tạo ra những người chuyên làm về công tác Mĩ thuật mà nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản của cái đẹp để các em tiếp xúc và làm quen với cái đẹp, cảm thụ, yêu quý cái đẹp, biết vận dụng vào trong cuộc sống hàng ngày. Hỗ trợ các em ở các môn học khác giúp các em phát triển toàn diện, lâu dài về Đức - trí - thể - mĩ và các kỹ năng cơ bản góp phần hình thành con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Luật giáo dục điều 24.2 đã ghi rõ: “ Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, từng môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm đem lại niềm vui hứngthú học tập cho học sinh”. Nghị quyết Trung ưung 2 khoá VIII tiếp tục khẳng định: “ Phải đổi mới phương pháp giáo dục khắc phụ truyền thụ một chiều, rèn luyện nếp tư duy sáng tạo củangười học, từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến, hiện đại vào quá trìnhdạy học, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh”. Nghị quyết Trung ương 4 khoá VII đã chỉ rõ “ Đổi mới phương pháp dạy học ởtất cả các cấp học, bậc học; kết hợp với hành, học tập vời lao động sản xuất, thực nghiệm và nghiên cứu khoa học, gắn nhà trường và xã hội; áp dụng nhữngphương pháp giáo dục hiện đại để bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề”. Đất nước ta đang trên còn đường phát triển sự nghiệp công nghiệp hoá, hiệnđại hoá đòi hỏi cần có những con người năng động, sáng tạo có đủ đức, trí, thể, mĩ để sánh vai cùng với bạn bè quốc tế. Vì thế giáo dục ngày càng được xã hội quan tâm, nhu cầu học tập của người dân ngày càng nhiều, trình độ dân trí của đất nước ngày một tăng…Chính vì thế Đảng và nhà nước ta luôn đặt giáo dục lên hàng đầu và đưa ra những yêu cầu và nhiệm vụ cho ngành giáo dục bằng những chỉ thị, nghị quyết,văn bản… nhằm thay đổi mục tiêu, nội dung chương trình và cách đánh giá kếtquả học tập của học sinh để nâng cao chất lượng dạy và học. Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 6 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương trước thực trạng nói trên thì việc thay đổi phương pháp giảng dạy cũng phải đổi theo cho phù hợp vớimục tiêu giáo dục của ngành đề ra. 2.Thực trạng Trường Tiểu học Trưng Vương thuộc địa bàn xã Bình Hòa, huyện Krông Ana, tỉnh DăkLăk được sự chỉ đạo sát xao của lãnh đạo các cấp, Chi bộ cùng với ban giám hiệu nhà trường rất quan tâm đến chất lượng dạy và học của giáo viên và học sinh. Trong quá trình chỉ đạo cũng có nhiều mặt mạnh song vẫn tồn tại một số khó khăn. Do đặc điểm tâm lí lứa tuổi học sinh tiểu học còn nhỏ, sự tập trung chưa cao, nhận thức của các em mới là làm quen với những kiến thức ban đầu, kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực hành còn yếu chưa chú ý đến vai trò của các bước thực hành khi vẽ tranh. Giờ học vẽ còn trầm, học sinh vẽ bài uể oải, chán nản, tiết học đạt hiệu quả không cao nhiều học sinh không hoàn thành bài (kêu là khó, không biết vẽ). Đó là một số nguyên nhân dẫn đến tiết dạy chưa thành công. muốn khắc phục được điều đó, giáo viên cần phải nghiên cứu kĩ chương trình để có kế hoạch hướng dẫn cho học sinh. Không hướng dẫn chung chung với tất cả học sinh, cần có ý định trong từng đối tượng học sinh. Tổ chức tiết dạy sinh động, học sinh hứng thú làm bài đạt hiệu quả. Vì thế mà tôi muốn đề cập đến phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong giảng dạy môn Mĩ thuật ở tiểu học sao cho bài giảng đạt kết quả cao nhất từ đồ dùng trực quan. 2.1 Thuận lợi- khó khăn Thuận lợi Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo điều kiện để bồi dưỡng giáo viên về những phương pháp dạy học mới phù hợp với sự phát triển của toàn xã hội, ban giám hiệu nhà trường luân phiên cử cán bộ giáo viên tham gia các đợt tập huấn do ngành tổ chức. Trong những năm qua toàn bộ giáo viên nhà trường đều được tham gia các đợt tập huấn về đổi mới phương pháp dạy học trong các dịp hè. Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 7 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương Nhà trường đã có hệ thống máy chiếu để phục vụ trong công tác giảng dạy tốt hơn. Đó là những thuận lợi lớn cho công tác giảng dạy của chúng tôi. Song song với những thuận lợi đó cũng còn nhiều khó khăn Khó khăn: Trường Tiểu học Trưng Vương nằm trên tỉnh lộ 2 thuộc xã Bình Hòa, huyện Krông Ana. Địa bàn tuyển sinh của trường thuộc thôn 4, thôn 5, thôn Hải Châu và thôn Sơn Trà. Hộ nghèo : 71/174 hộ, chiếm 40,8 % trên toàn xã. Nơi đây, người dân sống chủ yếu là nghề nông nên trình độ dân trí còn thấp. Vì thế, quan niệm của một số cha mẹ học sinh, chỉ cần cho con em mình đi học biết cái chữ thôi cũng được, chưa quan tâm đến môn học vẽ. 2.2. Thành công- hạn chế Thành công: Khi thực hiện đề tài này, tôi thấy hiệu quả trước mắt là số học sinh đã yêu thích môn vẽ tranh hơn; Nhận thức của gia đình đối với việc học của con cái cũng đã có nhiều tiến bộ rõ rệt và đã góp phần trong công tác giáo dục cho học sinh Tiểu học mà Luật giáo dục đã quy định. Hạn chế: Giải pháp này không mang tính lâu dài vì sự biến động của tình hình xã hội (Sắp tới áp dụng phương pháp mới ( dạy học theo phương pháp Đan Mạch) 2.3. Mặt mạnh- mặt yếu Mặt mạnh: - Đề tài được vận linh hoạt, giáo viên nhiệt tình tâm huyết tích cực tự học để nâng cao trình dộ chuyên môn, tự tin truyền tải kiến thức cho học sinh. Học sinh càng ngày càng yêu thích môn học và học tốt hơn, làm giảm hẳn số lượng học sinh không yêu thích môn vẽ tranh. Có nhiều học sinh tham gia vẽ tranh cấp huyện đạt . Mặt yếu: - Khi tìm hiểu các nguyên nhân không chú ý đến phân môn vẽ tranh, đôi khi các gia đình không hợp tác. Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 8 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương - Giáo viên và học sinh chưa phát huy hết tính sáng tạo, trí tưởng tượng chưa phong phú. 2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động… - Qua thăm dò ý kiến của một số giáo viên thì nhiều giáo viên chưa chú trọng dạy mĩ thuật vì môn học này chưa được đưa vào nội dung các đề kiểm tra, đánh giá. - Qua việc tìm hiểu giáo án, dự giờ môn mĩ thuật của một số đồng nghiệp chúng tôi thấy nhiều giáo viên chưa nắm chắc phương pháp dạy. Trong mĩ thuật nhiều giáo viên chỉ chú trọng cho học sinh tự tìm hiểu và tự thực hành là chính mà ít chú ý đến việc rèn luyện cho học sinh kỹ năng của môn học. - Khâu chuẩn bị của giáo viên không được chu đáo. Giáo viên không nghiên cứu kỹ phân môn vẽ tranh. Những nguyên nhân trên đã ảnh hưởng tốt hơn tới chất lượng giờ mĩ thuật ở tiểu học, không kích thích được hứng thú học tập của học sinh. 2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra. Từ lâu các giáo viên đã biết sử dụng, vận dụng các phương pháp vào tiết dạy học nói chung tiết dạy vẽ tranh nói riêng nhưng sử dụng như thế nào để có hiệu quả thì chưa được quan tâm. Trong bài tập dạy vẽ tranh ngoài phương pháp đặc trưng cần phối hợp các phương pháp một cách nhuần nhuyễn, nhịp nhàng và đồng bộ. Người giáo viên phải luôn sáng tạo, linh hoạt, vận dụng các phương pháp phát huy tính tích cực của học sinh. Từ thực tế giảng dạy ở giai đoạn đầu, phần đông học sinh yêu thích môn học. Bên cạnh đó có một số em rất thờ ơ, thậm chí chán nản mỗi khi đến giờ học, điều này khiến cho tiết học trở nên nặng nề, không hứng thú. Vì vậy việc khắc phục tâm lý cho học sinh quả là khó khăn và hết sức cần thiết. Dựa vào tâm lý của học sinh là thích khen ngợi, động viên và hay tò mò nên trước thời gian thực hành, tôi giới thiệu cho các em một số tác phẩm vẽ tiêu biểu của những hoạ sĩ nhí trong trường bạn để các em xem và tự học tập theo cách vẽ, Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 9 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương cách thể hiện tranh. Phân tích cho các em thấy được cái hay, cái đẹp được thể hiện qua các bức tranh đó, động viên các em ai cũng có thể vẽ đẹp. Vì thế sự căng thẳng và chán nản trong mỗi giờ học được giảm bớt đi, các em đã có hứng thú hơn với các tiết học. Sau đó trong những bài học vẽ tranh tôi khuyến khích các em vẽ nhiều và vẽ đẹp cho học sinh tự nhận xét, tự đánh giá tác phẩm của bạn có đẹp hay không đẹp và vì sao? Như vậy tôi đã hướng dẫn cho các em biết tự nhận xét, đánh giá được bài vẽ của bạn và mình. Môn học vẽ tranh trong mĩ thuật không chỉ đòi hỏi các em vẽ phải có tính sáng tạo, vẽ đẹp mà các bài tập thực hành còn đòi hỏi các em có sự cảm nhận giá trị nghệ thuật, nắm được mục tiêu giáo dục ở trong mỗi bài học. Vì thế trong quá trình giảng dạy tôi đều phải lựa chọn các phương pháp sao cho phù hợp. Ví dụ: Với bài vẽ tranh theo phương pháp quan sát tuỳ vào nội dung mà có thể chia nhóm để các nhóm cùng hoạt động đưa ra những tác phẩm hay, những sáng kiến bất ngờ, dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Với cách này thì toàn bộ học sinh cần phải để ý, tham gia quân số rồi mới trả lời, mới vận dụng được vào làm bài tập thực hành mà bạn nhóm trưởng yêu cầu. Việc muốn học sinh thực sự tập trung vào môn học thì đòi hỏi phải có sự quan tâm của giáo viên, giáo viên cần phải chuẩn bị đầy đủ bài dạy, đồ dùng dạy học phải sát với nội dung bài học, đẹp và hấp dẫn để lôi cuốn học sinh. Muốn học sinh thể hiện được những tác phẩm theo cảm nhận của riêng mình thì người giáo viên phải gợi ý, giảng giải đặc biệt là phải tạo ra được không khí sôi nổi, thoải mái, học mà chơi, chơi mà học, khích lệ, động viên học sinh tự tìm tòi, tự sáng tạo ra những cái hay, cái đẹp ở mỗi bài học, từ đó học sinh có thể lựa chọn và vận dụng linh hoạt vào các bài tập sau này của mình. Trên thực tế muốn có tiết học trở lên hấp dẫn, luôn cuốn, tìm tòi, khám phá, phát huy được trí tưởng tượng, sáng tạo của mình thì giáo viên là người phải hiểu sâu sắc được mục tiêu giáo dục. Vì thế tiết học mới có thể tốt hơn, ngoài ra phải áp dụng cho các em tiếp xúc thực tế với tự nhiên. Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 10 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương Giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp muôn màu của thế giới thực, hướng các em vào việc chọn nội dung tranh, sử dụng sắc màu, hiểu được bố cục, cách chọn hình, mảng chính, phụ và luật xa gần. Sau đó các em tự thể hiện theo cảm nhận riêng của mình. Những buổi học như vậy đã đem lại cho học sinh sự hứng thú và ấn tượng tốt đẹp đối với từng tiết học. Bằng những biện pháp như vậy tôi thấy học sinh trường tôi có rất nhiều tiến bộ trong học tập trong phân môn vẽ tranh cả về tâm lý và năng lực. Khi các em có niềm say mê nghệ thuật thì việc truyền thụ kỹ thuật sẽ thuận lợi hơn, giờ học sổi nổi hơn, điều đó thúc đẩy khả năng sáng tạo của các em, lôi cuốn các em vào môn học và học tốt bộ môn học khác. 3. Giải pháp, biện pháp: Trong những năm học vừa qua, tôi được phân công giảng dạy môn mĩ thuật tại trường Tiểu học Trưng Vương, tôi thấy hầu hết các em đều thích học vẽ, các em học tập với tinh thần hăng say, cảm nhận được cái hay, cái đẹp được thể hiện từ nội dung và hình thức mỗi khi các em vẽ một bức tranh. Bên cạnh đó còn một số học sinh nhút nhát, rụt rè chưa mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của mình, một số em còn chán nản không thích học vẽ. Tất cả những vấn đề trên rất đáng lo ngại, ảnh hưởng lớn đến việc học Mĩ thuật của học sinh cho nên tôi đã tiến hành điều tra một số lớp ở trường TH Trưng Vương năm học 2014 - 2015, xem có bao nhiêu em thích học vẽ và không thích học vẽ để từ đó tìm ra biện pháp khắc phục và kết quả như sau: *Tại trường kết quả đầu năm học 2014 - 2015 (khi chưa áp dụng) Khối Tổng số lớp học sinh Thích học vẽ Không thích học vẽ SL % SL % 1 38 em 30 em 78,9 % 8 em 21,1 % 2 41 em 39 em 95,1 % 2 em 4,9 % Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 11 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương 3 49 em 45 em 91,8 % 4 em 8,2 % 4 52 em 47 em 90,4 % 5 em 9,6 % 5 40 em 37 em 92,5 % 3 em 7,5 % 3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp a. Phương pháp thảo luận nhóm: Phương pháp này rất tối ưu mà lâu nay trong nhà trường chỉ chú trọng trong các môn tự nhiên xã hội, sức khoẻ, đạo đức… Môn mĩ thuật hướng cho học sinh thảo luận nhóm thì điều thú vị bất ngờ sẽ đem đến cho các bạn. có thể cho các em tổ chức nhóm 2, nhóm 4, 8…theo sự hướng dẫn của giáo viên, phần chủ đạo tìm hiểu sẽ là học sinh nhận xét không phải đại diện nhóm mà là trả lời cá nhân. Các em sẽ học tập lẫn nhau trong lúc thảo luận vì mỗi bộ óc có một chủ quan khách thể riêng, nên sự nhận xét của các em sẽ có nhiều điều bất ngờ. Và chính sự bất ngờ ấy là sự sáng tạo của các em. Phương pháp này thường sử dụng nhận xét phác thảo, chọn góc độ, ước lượng và sáng tối đậm nhạt. b. Phương pháp quan sát: Nhằm tập cho các em thói quen quan sát làm giàu vốn biẻu tượng kinh nghiệm sống của các em đó là tiền đề của tranh đề tài, tranh tự do được phong phú đa dạng và sinh động từ những yêu cầu thường xuyên giúp các em có thói quen quan sát hình thành trong trí nhớ vốn kiến thức giúp học sinh nhìn thấy cái hiện thực trong thiên nhiên, trong xã hội sau đó thể hiện chung trong bài vẽ của mình mang vẻ độc đáo riêng biệt. Phương pháp này có thể tổ chức cho lớp học tham quan, dã ngoại, ngắm cảnh (Nếu có điều kiện thì đưa hoạt động này vào những tiết ngoại khoá) c. Phương pháp trực quan: Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 12 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương Trong tiết dạy phương pháp trực quan là phương pháp thường xuyên, là nghệ thuật thị giác giúp các em cảm thụ cái đẹp bằng mắt. Do đó người dạy mĩ thuật không thể thiếu đồ dùng trực quan. Có thể là tranh ảnh.... Chính vì vậy mà phương pháp quan sát và phương pháp trực quan là hành trình song song luôn hỗ trợ cho nhau giúp các em bồi dưỡng thêm vốn thẩm mĩ. d. Phương pháp đàm thoại gợi mở: Giáo viên sử dụng phương pháp này một cách khéo léo thì sẽ tạo cho các em sự đam mê hứng thú và sáng tạo. Hướng các em phối hợp hành động bên ngoài và hành động bên trong chặt chẽ với nhau. Giúp các em thể hiện được bài vẽ và khả năng sáng tạo trong mọi tình huống. e. Phương pháp luyện tập thực hành: Bất cứ bài vẽ nào thì phương pháp này đều được áp dụng sau khi đã nắm được các kiến thức một cách cụ thể về lý thuyết thì sẽ vận dụng và thể hiện bằng kỹ năng của mình qua bước thực hạnh. Nếu nắm lý thuyết mà không thực hành thì không biết kết quả cảo mình đạt được tới đâu. Ta biết rằng môn mĩ thuật ở tiểu học nói riêng và ở phổ thông nói chung không phải nhằm tạo cho các em trở thành hoạ sĩ mà giúp các em nắm được kỹ năng kỹ xảo thể hiện qua bức vẽ giáo viên luôn giúp đỡ các em trong bài thực hành. Nhằm để các em thực hiện hết khả năng tình cảm của mình vào bức vẽ sinh động sáng tạo hơn. Phương pháp này đều được áp dụng vào trong mỗi tiết học(trừ xem tranh) vẽ tranh thì phương pháp thực hành được áp dụng chủ yếu. Đó là thông tin hai chiều mà ta có thể nói là thông tin ngược vì nó giúp cho người học thể hiện tài năng và sự tiếp thu của mình trong quá trình học. Người dạy cũng từ đó mà rút kinh nghiệm về bài dạy có hiệu quả hơn qua quá trình đánh giá chấm bài của các em. f. Nghệ thuật dạy môn mĩ thuật: Nghệ thuật trong giảng dạy là tính sáng tạo của giáo viên. Nghệ thuât dạy mĩ thuật bao hàm rộng hơn vì vậy nó không thể thiếu được trong các bài dạy: Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 13 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương Trang trí, tự do, xem tranh…Nghệ thuật trang trí nói chung, tạo hình nói riêng đối với người dạy học phải nghiên cứu kỹ càng nắm vững những kiến thức cơ bản phát huy và nâng cao năng lực sáng tạo phù hợp với tính dân tộc, hiện đại với tình cảm nguyện vọng quần chúng thưởng thức. Nghệ thuật được áp dụng trong các bài dạy ở bậc tiểu học là trao dồi cho các em vốn kiến thức sơ đẳng nhằm làm quen với caí đẹp trong nghệ thuật. Tuỳ từng tình huống mà ta có thể áp dụng theo đối tượng cho phù hợp với sự nhận biết của lứa tuổi. - Màu sắc: Nghệ thuật màu sắc trong hội hoạ của lứa tuổi tiểu học là ưa màu, vì vậy trong các bài vẽ của các em đều mang đậm tính màu sắc, màu rực rỡ, màu tươi. - Giáo viên cần giúp các em sử dụng màu như thế nào cho phù hợp. Thông qua màu sắc còn thể hiện tình cảm nội tâm tư tưởng tình cảm của mỗi người. Cho các em sử dụng màu sẵn. - Hướng các em làm quen cách pha màu dựa vào vòng màu, thông qua bài pha màu lớp 4. - Giáo viên cần cập nhật cho các em các kiến thức về màu: + Màu gốc. + Màu phụ. + Màu bổ túc – tương phản. + Màu trung tính. + Màu nóng khác màu lạnh. * Màu sắc là yếu tố tạo hình trong trang trí dùng màu sác để biểu lộ không gian thời gian, sự rung cảm của con người trong cuộc sống và thị hiếu của mỗi người xem nghệ thuật. h. Trò chơi mĩ thuật: Trong môn học mĩ thuật có trò chơi dân gian. Trò chơi dân gian bắt nguồn từ cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của nhân dân lao động. Nó tạo ra những sảng khoái vui chơi giải trí của con người. Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 14 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương Các trò chơi dân gian được tổ chức theo nhiều hình thức và các trò chơi thường là hình thức thể thao một số trò chơi tiêu biểu: Chơi bi, chơi ô, đánh đáo… Trò chơi mĩ thuật cũng nhằm tạo sự hứng thú kích thích học sinh tích cực hoạt động, giáo viên phải tổ chức nhiều trò chơi, mỗi tiết dạy có một đặc thù riêng nên các trò chơi cũng luôn biến dạng cho phù hợp. Ví dụ: Như trò chơi xem tranh và đoán tên tranh Lớp 4 “Xem tranh dân gian Việt Nam”. 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp Căn cứ vào mục tiêu giáo dục đã đề ra cho bậc tiểu học, xác định rõ vai trò và mục tiêu giáo dục của bộ môn cũng thông qua thực tế giảng dạy áp dụng phương pháp mới giúp học sinh thực hiện tốt phân môn vẽ tranh tôi tự khẳng định và rút ra một số kinh nghiệm như sau: - Môn Mĩ thuật là môn dành thời gian chủ yếu để học sinh thực hành, do vậy giáo viên cần thiết kế bài dạy như một kế hoạch tổ chức các hoạt động, để học sinh chủ động, tích cực tham gia và phát huy hết khả năng và năng lực của mình ở mỗi bài vẽ. - Trong mỗi tiết học, giáo viên cần lựa chọn và phối hợp các phương pháp dạy học để luôn luôn tạo được không khí học tập vui vẻ, nhẹ nhàng, hấp dẫn, lôi cuốn học sinh, tránh giờ học tẻ nhạt, khô cứng. - Đối với một số bài vẽ tranh đề tài, giáo viên có thể tổ chức cho học sinh hoạt động vẽ theo tổ, theo nhóm để các thành viên trong nhóm có dịp thể hiện năng lực cá nhân trước bạn bè, thầy cô giáo. - Có thể đưa các trò chơi hổ trợ cho nội dung bài học khi thấy cần thiết, phù hợp. - Tạo mọi điều kiện để tất cả học sinh đều được chủ động, tích cực tham gia và tham gia có hiệu quả ở các hoạt động, quan tâm nhiều hơn đến các học sinh nhút nhát, chưa tích cực hoạt động. Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 15 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương - Về phân bố thời gian của tiết học, giáo viên cần lưu ý bố trí thời gian hướng dẫn bài và thời gian thực hành của học sinh sao cho hợp lí (phần hướng dẫn của giáo viên chỉ nên từ 10 đến 14 phút, phần thực hành từ 16 đến 20 phút, phần đánh giá từ 4 đến 5 phút). - Tuỳ theo nội dung của từng bài, giáo viên điều chỉnh thời gian thực hành của học sinh cho phù hợp, không thực hiện máy móc cho tất cả các bài. - Trong quá trình thực hiện các tiết dạy, giáo viên cần lưu ý học sinh hiểu biết cái đẹp, cảm nhận cái đẹp làm trọng tâm, không nên đi sâu rèn luyện kĩ năng vẽ. - Tất cả các bài thực hành của học sinh đều phải được giáo viên đánh giá thường xuyên theo quy định đánh giá của Bộ. - Không áp đặt đòi hỏi quá cao đối với học sinh. Nên lấy động viên, khích lệ là chính, cố gắng tìm những ưu điểm dù nhỏ nhất ở từng học sinh để kịp thời động viên, khen ngợi. - Muốn giảng dạy tốt môn học trước hết giáo viên phải hiểu được mục đích, yêu cầu của môn học, từ đó tìm ra cho mình một định hướng giảng dạy đúng đắn. - Phải hiểu được đặc điểm tâm lý của trẻ, hiểu biết được mức độ cảm nhận của học sinh về thế giới xung quanh thông qua các bài học. - Luôn tôn trọng gần gũi học sinh. - Phải có tính kiên trì trong công tác giảng dạy, khéo léo động viên kịp thời đối với các em. Đặc biệt không nên chê các em trước mặt các bạn trong lớp. - Việc quan trọng yêu cầu của mỗi tiết học là giáo viên phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng trực quan, trực quan phải đẹp, hấp dẫn để học sinh quan sát. - Sử dụng linh hoạt trong phối hợp các phương pháp dạy học. - Thường xuyên trao đổi để tìm ra phương pháp dạy học thích hợp. - Ứng dụng thông tin phần mềm công nghệ thông tin vào môn vẽ tranh như qua đĩa, băng hình, ... có như vậy chất lượng học tập mới đạt kết quả cao 3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 16 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương - Hầu hết học sinh ở đây đều là con em thuần nông nên điều kiện đầu tư cho các em còn hạn chế, điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến tinh thần học tập của các em. - Ngoài ra điều kiện nhà trường còn thiếu thốn như tài liệu tham khảo cho giáo viên và học sinh, phương tiện, đồ dùng trực quan, mẫu vẽ, … Vì thế ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập và giảng dạy của giáo viên và học sinh. - Chính vì những thuận lợi và khó khăn trên nên việc dạy học vẫn chưa đạt chất lượng cao, vẫn còn những học sinh chưa ham học. Bản Thân là một giáo viên tôi luôn tâm huyết với nghề, tôi luôn trăn trở làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy và học, đó chính là lý do tôi chọn nội dung nghiên cứu đề tài này. 3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp - Các giải pháp, biện pháp trên có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, giải pháp biện pháp này hỗ trợ cho giãi pháp biện pháp kia, trong đó nghệ thuật dạy phân môn vẽ tranh trong bộ môn mĩ thuật là quan trọng nhất quyết định sự thành công trong việc vận dụng một số phương pháp góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh. 3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu Qua thực tế giảng dạy tôi luôn xác định được mục tiêu trong nhà trường tiểu học, và bên cạnh đó cũng hiểu được vai trò của môn mĩ Thuật trong việc giáo dục học sinh và tìm ra những mặc còn hạn chế. Từ đó mới nâng cao hiệu quả của việc dạy và học môn mĩ Thuật, những giải pháp dạy học phù hợp sẽ có tác dụng rất lớn trong hoạt động dạy và học, giúp cho giáo viên có một định hướng đúng đắn, phù hợp một cách thức tổ chức giờ hợp lý giúp cho học sinh hứng thú và khám phá thế giới thẩm mĩ một cách say mê để góp phần nên những con người toàn diện theo 4 mục đích: Đức – Trí – Thể - Mĩ. Nó giúp học sinh hoàn thiện phân cách có ý thức tu dưỡng, biết yêu thương, quý trọng mọi người, biết hướng tới những tình cảm cao đẹp hơn, từ đó tạo nên những con người mới với những nhân cách tốt hơn. Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 17 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu - Muốn giảng dạy tốt môn học trước hết giáo viên phải hiểu được mục đích yêu cầu của môn học. Từ đó tìm ra cho mình một định hướng giảng dạy đúng đắn. - Phải hiểu được đặc điểm tâm lý của trẻ, hiểu biết được mức độ cảm nhận của học sinh về thế giới xung quanh thông qua các bài học. - Luôn tôn trọng và gần gũi với học sinh. - Phải có tính kiên trì công tác giảng dạy, khéo léo động viên kịp thời đối với các em. - Áp dụng nhiều phương pháp trò chơi, phương pháp thích hợp, không áp đặt đòi hỏi quá cao đối với học sinh để giúp các em yêu thích môn học và học tốt hơn. - Trong tiết học luôn tạo không khí vui vẻ, thoải mái, nhẹ nhàng, thu hút lòng say mê của các em đối với tiết học, môn học. - Trong tiết học giáo viên phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng trực quan, để học sinh quan sát. - Thường xuyên trao đổi để tìm ra phương pháp dạy học thích hợp. - Ứng dụng thông tin, phần mền của công nghệ thông tin vào môn Mĩ Thuật như qua băng đĩa… có như vậy chất lượng học tập mới đạt hiệu quả cao. - Qua những giải pháp trên tôi thấy cần phải thực hiện. Vì vậy tôi mạnh dạn thực hiện việc giảng dạy trong những năm học tới, nhưng tôi sẽ cố gắng hơn ữa để tìm ra một số giải pháp tối ưu hơn, để đóng góp cho nền giáo dục Mĩ Thuật trong trường tiểu học được tốt hơn và nền giáo dục Mĩ Thuật của toàn ngành nói chung giúp học sinh phát triển toàn diện về “Đức – Trí - Thể - Mĩ”. Việc vận dụng sáng kiến kinh nghiệm vào trong giảng dạy đã mang nhiều hiệu quả tích cực trong học sinh, các em có khả năng cảm nhận được cái đẹp xung quanh mình, muốn tự mình làm ra những sản phẩm tương tự, các em rất thích học môn Mĩ thuật, và đã đạt được kết quả khá cao trong những năm học Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 18 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương vừa qua. 100% các em đều được đánh giá ở mức độ Hoàn thành, không có học sinh Chưa hoàn thành. Cụ thể như: Năm học 2013-2014: Khối K1 K2 K3 K4 K5 Hoàn thành 100% 100% 100% 100% 100% Chưa HT 0 0 0 0 0 Năm học 2014-2015: Khối K1 Hoàn thành 100% Chưa HT 0 K2 K3 100% 0 100% 0 0 K4 K5 100% 100% 0 Một số bài vẽ tranh của học sinh tại trường khi áp dụng các phương pháp trên : Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 19 - Đề tài : Một số PP góp phần dạy và học tốt phân môn vẽ tranh ở trường Tiểu học Trưng Vương Tranh phong cảnh của em Nguyễn Thị Thanh Nhạn lớp 5A Vẽ tranh về đề tài : Chú bộ đội của học sinh lớp 3 Vẽ tranh về đề tài : Ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 của học sinh lớp 5 Người thực hiện : Lê Thị Hiền Dung -Trang 20 -
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan