Tài liệu Skkn những biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường thpt vinh xuân , huyện phú vang, tỉnh thừa thiên huế trong giai đoạn hiện nay

MỤC LỤC Trang PHẦN MỞ ĐẦU 1 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Mục đích nghiên cứu 3 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3 4. Đối tượng nghiên cứu 3 5. Phương pháp nghiên cứu 3 PHẦN NỘI DUNG 4 Chương 1. Thực trạng của việc quản lí nhằm nâng cao chất 4 lượng giáo dục đạo đức của học sinh trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế trong giai đoạn hiện nay 1.1. Những nét khái quát về trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú 5 Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế 1.2. Những tồn tại, khó khăn 8 1.3. Những vấn đề đặt ra trong quản lí nâng cao chất lượng giáo 8 dục đạo đức học sinh ở trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế trong giai đoạn hiện nay Chương 2. Những biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng 9 giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế 2.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Chi bộ Đảng trong trường học 9 2.2. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm 9 và giáo viên bộ môn trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh 2.3. Phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của Đoàn TNCS Hồ Chí 12 Minh và Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam trong nhà trường 2.4. Đẩy mạnh công tác giáo dục truyền thống 15 2.5. Phát huy hoạt động tự quản của tập thể học sinh 15 2.6. Kết hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội để giáo dục đạo 16 đức học sinh PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 17 1. Kết luận 17 2. Kiến nghị 19 PHẦN TÀI LIỆU THAM KHẢO 1 20 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Trong cuộc sống của con người, trí tuệ, đạo đức, nhân cách là nền tảng để tồn tại và phát triển. Con người cần có giáo dục để phát triển tri thức và nhân cách, phát triển năng lực của bản thân, từ đó góp phần xây dựng để phát triển xã hội. Để có đủ năng lực và phẩm chất chúng ta cần ý thức được vai trò quan trọng của giáo dục trong sự phát triển của con người, ý thức tầm quan trọng của việc giáo dục phẩm chất đạo đức cho mỗi người từ lúc còn nhỏ cho đến lúc trưởng thành. Bởi vì phẩm chất đạo đức của con người là gốc rễ để phát triển các phẩm chất khác như: trí tuệ, khí chất, bản lĩnh, tài năng... Do đó từ xa xưa, nhà tư tưởng lớn thời cổ đại Trung Hoa là Khổng Tử đã quan niệm : “ Tiên học lễ, hậu học văn” và ông cha ta đã tiếp thu, răn dạy con cháu đời sau tầm quan trọng của việc học tập, rèn luyện đức và tài ngay từ khi chúng ta bước vào trường học. Bác Hồ cũng đã từng dạy: ”Có tài mà không có đức là người vô dụng. Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó ”. Ngay từ khi lập nước và qua các thời kì phong kiến, ông cha ta đã hết sức coi trọng việc giáo dục để phát hiện, đào tạo những người hiền tài giúp dân giúp nước; các bậc tiền nhân đã nói : “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì đất nước thịnh, nguyên khí suy thì đất nước suy”. Trong lịch sử phát triển của hầu hết các quốc gia trên thế giới đều thấy rằng: giáo dục và đào tạo có vai trò hết sức quan trọng trong công cuộc xây dựng đất nước, trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt là giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ- chủ nhân tương lai của mỗi quốc gia. Ngay từ khi lãnh đạo dân tộc Việt Nam đấu tranh chống thực dân, phong kiến, giải phóng dân tộc và trong suốt quá trình lãnh đạo đất nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến giáo dục lí tưởng, đạo đức cho thế hệ trẻ. Trong bản Di chúc trước lúc Người đi xa, phần viết về giáo dục thanh niên Bác đã căn dặn : “Bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho đời sau là một việc làm hết sức quan trọng 2 và cần thiết, và...thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong không ngại khó khăn, có chí tiến thủ, Đảng cần bồi dưỡng họ thành những người kế tục sự nghiệp cách mạng vừa hồng vừa chuyên”. Hiện nay, Việt Nam đang diễn ra công cuộc đổi mới sâu sắc trong phạm vi toàn xã hội. Sự nghiệp giáo dục của nước ta đang được nhận thức một cách sâu sắc và rất quan trọng là “quốc sách hàng đầu", được thể hiện rõ ở Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ VIII và được khẳng định lại ở Đại hội X. Đảng và Nhà nước ta đã và đang có những chủ trương, chính sách quan trọng đối với giáo dục để thúc đẩy nền giáo dục Việt Nam phát triển toàn diện, hiện đại phù hợp với xu thế chung của thế giới. Do đó công tác giáo dục tư tưởng, đạo đức cho học sinh phổ thông cần được cải tiến và đẩy mạnh, góp phần tích cực vào sự nghiệp giáo dục toàn diện, hài hoà, đáp ứng yêu cầu mới của xã hội nhằm góp phần xây dựng thành công sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá tiến lên xây dựng xã hội chủ nghĩa của nước ta. Trong văn kiện Hội nghị lần II Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII khẳng định rằng: “Muốn tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá thắng lợi phải phát triển mạnh giáo dục và đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản của sự phát triển nhanh và bền vững, để thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh. Phát triển nguồn lực con người là phát triển đức và tài". Ở bất kì thời đại nào, ở bất kì xã hội nào con người cũng là chủ thể sáng tạo ra lịch sử ; con người là động lực của mọi sự phát triển xã hội. Con người càng có nhân cách cao đẹp thì sự tác động của con người đến xã hội đó càng to lớn. Do đó cần chú trọng đến vai trò của giáo dục trong sự phát triển của xã hội. Trong các mặt Đức, Trí, Thể, Mỹ của giáo dục; giáo dục đạo đức bao giờ cũng được đặt lên hàng đầu, “được xem là nền tảng, gốc rễ để tạo ra nội lực tiềm tàng vững chắc cho các mặt giáo dục khác“. Trong điều kiện đời sống hiện nay, xã hội có những bước chuyển biến không ngừng, sâu rộng và to lớn về mọi mặt. Tuy nhiên với sự phát trển của nền 3 kinh tế thị trường đã có những mặt trái của nó; mặt trái của cơ chế thị trường đang tác động rất mạnh đến tư tưởng và lối sống của một bộ phận nhân dân. Trong đó sự tác động đối với thanh niên, thiếu niên là rất lớn, các tệ nạn xã hội đang xâm nhập vào các trường học. Vấn đề đặt ra là giáo dục thế hệ trẻ một cách toàn diện, đặc biệt là tăng cường giáo dục lí tưởng, đạo đức, giáo dục những giá trị nhân văn, giá trị đạo đức để thực hiện nhiệm vụ giáo dục cho học sinh có đủ năng lực và phẩm chất để trở thành những người công dân có ích cho đất nước. Trong văn kiện Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ II khoá VIII đã nêu rõ: “Xây dựng những con người và thế hệ trẻ thiết tha, gắn bó với lí tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc“. Qua những năm thực hiện công cuộc đổi mới của Đảng, chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu to lớn về kinh tế - xã hội, tuy vậy về mặt tư tưởng, đạo đức có những vấn đề đáng lo ngại. Đặc biệt là thế hệ trẻ, một số bộ phận thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên sống không có lí tưởng, không có mục đích, sống thực dụng chạy theo các nhu cầu tầm thường, ngại cống hiến, ngại khó khăn, sống thích hưởng thụ, sống không có niềm tin, hoang mang, sống buông thả. Đánh giá thực trạng này, trong văn kiện Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng II khóa VIII nhấn mạnh: “Đặc biệt đáng lo ngại là trong một bộ phận học sinh, sinh viên có tình trạng suy thoái về đạo đức, mờ nhạt về lí tưởng, theo lối sống thực dụng, thiếu hoài bão lập thân, lập nghiệp vì tương lai bản thân và đất nước“. Trước tình hình và thực trạng này, trong những năm qua đã được các cấp các ngành, đặc biệt là ngành giáo dục đã quan tâm, đầu tư giáo dục toàn diện, nhưng vấn đề giáo dục lí tưởng đạo đức có những lúc, có những nơi còn bị xem nhẹ, chưa được quan tâm và đầu tư đúng mức, việc tổ chức thực hiện chưa đồng bộ và thiếu hiệu quả . Đối với trường THPT Vinh Xuân , huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế từ khi mới thành lập mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng trong những năm gần đây 4 đã có nhiều tiến bộ, đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ trong giáo dục toàn diện. Đó là nhờ vào kết quả của việc tăng cường giáo dục kỷ cương nề nếp trong hoạt động dạy và học, đặc biệt là giáo dục đạo đức cho học sinh. Bản thân đang là một cán bộ Đoàn, được nhà trường phân công quản lí công tác thi đua và giáo dục học sinh cùng với Ban Thường vụ Đoàn trường, tôi nhận thấy vai trò giáo dục đạo đức, lí tưởng, hoài bão cho học sinh luôn luôn phải được coi trọng và có nhiều giải pháp thích hợp, từ đó làm nền tảng cho giáo dục toàn diện ở các trường THPT nói chung và trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế nói riêng. Xuất phát từ những lý do khách quan và lý do chủ quan như đã nêu trên, tôi chọn đề tài: Những biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT Vinh Xuân , huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế trong giai đoạn hiện nay . 2. Mục đích nghiên cứu: Đề xuất những biện pháp quản lí để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế; để giúp cho cán bộ quản lí và giáo viên trong nhà trường có những nhận thức đầy đủ và đúng đắn về vai trò của việc giáo dục đạo đức cho học sinh ở bậc THPT, góp phần nâng cao chất lượng toàn diện giáo dục, đáp ứng điều kiện đào tạo con người mới phù hợp với yêu cầu của đất nước trong giai đoạn phát triển hiện nay. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu: 3.1 Phân tích, đánh giá thực trạng đạo đức học sinh ở trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. 3.2 Đề xuất những biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn hiện nay. 4. Đối tượng nghiên cứu: 5 4.1 Nghiên cứu thực tế từ cán bộ, giáo viên và học sinh của trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. 4.2 Từ thực trạng, nghiên cứu những biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. 5. Phương pháp nghiên cứu: 5.1 Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận : Nghiên cứu các văn kiện, tài liệu của Đảng và Nhà nước về giáo dục - đào tạo, của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các ngành có liên quan. 5.2 Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Nghiên cứu các giáo trình, tài liệu, các kinh nghiệm thực tiễn về giáo dục và giáo dục đạo đức học sinh được tiếp thu trong quá trình học tập từ các thầy giáo giảng dạy ở lớp Chứng chỉ Quản lý giáo dục, khoá 1; do Sở GD&ĐT Thừa Thiên Huế và Trường Đại học Sư phạm Huế tổ chức; những kinh nghiệm thực tế đã tiếp thu được khi tham quan ở Trường THPT Lê Quý Đôn, thành phố Đà Nẵng. Qua quá trình công tác quản lí Tổ chuyên môn và công tác quản lí Đoàn trường và Chi đoàn Giáo viên ; khảo sát thực tế, tổng kết thực tế, so sánh, thống kê chất lượng giáo dục trong 4 năm học 2003 - 2004; 2004 – 2005; 2005 – 2006; 2006 - 2007 của trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. 5.3 Nhóm phương pháp nghiên cứu hỗ trợ: Bảng biểu, thống kê, điều tra xử lý số liệu. 5.4 Từ những phương pháp trên, tiến hành phân tích, tổng hợp và khái quát thành những vấn đề cơ bản trong công tác quản lí giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. 6 PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG 1 THỰC TRẠNG CỦA VIỆC QUẢN LÍ NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CỦA HỌC SINH TRƯỜNG THPT VINH XUÂN, HUYỆN PHÚ VANG, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY Để xác định đúng mục tiêu của việc quản lí giáo dục và quản lí giáo dục đạo đức ở trường THPT chúng ta cần nhận thức đúng đắn, đầy đủ về đối tượng giáo dục; từ đó người quản lí xác định được nội dung, phương pháp chính xác, toàn diện để đảm bảo đạt hiệu quả cao trong công tác giáo dục học sinh. Trước hết, nhà quản lí và giáo viên phải nhận thức rõ cơ sở pháp lí về vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh THPT. Trong văn kiện Hội nghị lần thứ II Ban chấp hành TW Đảng khoá VIII đã nêu rõ: “Nhiệm vụ mục tiêu cơ bản của giáo dục là nhằm xây dựng những con người và thế hệ thiết tha gắn bó với lí tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hoá của dân tộc, có năng lực tiếp thu tinh hoa văn hoá của nhân loại, phát huy tiềm năng của dân tộc và con người Việt Nam, có ý thức cộng đồng và phát huy tính tích cực của cá nhân, làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo, có tính tổ chức kỷ luật cao là những con người kế thừa và xây dựng chủ nghĩa xã hội, vừa hồng vừa chuyên“. Quan điểm của Đảng về phát triển giáo dục trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2001 - 2010 đã khẳng định: “Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện có đạo đức, có tri thức, có sức khoẻ và thẩm mỹ... góp phần làm 7 cho dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc“. Điều 2 chương I của Luật Giáo dục năm 2005 nêu rõ: “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lí tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc“. Trong Điều 23 mục 2 chương II Luật Giáo dục cũng khẳng định: “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc“. Muốn giáo dục đạo đức học sinh đạt hiệu quả cao trước hết cần nắm vững đặc điểm tâm lí lứa tuổi, đặc điểm tâm lí học sinh ở mỗi địa phương, tình hình thực trạng các mặt chất lượng của học sinh trong nhà trường. Đồng thời, giáo dục đạo đức học sinh phải được tiến hành bằng nhiều biện pháp, có mục tiêu phù hợp. Phải được xây dựng nội dung, kế hoạch cụ thể và được làm thường xuyên liên tục, phải có hệ thống mới đạt kết quả cao. Giáo dục đạo đức cho học sinh phải được tiến hành bằng nhiều hình thức phong phú, linh hoạt, phù hợp với lứa tuổi học sinh. Thông qua các hoạt động giáo dục trong và ngoài nhà trường. Đồng thời phải biết kết hợp giáo dục giữa nhà trường - gia đình - xã hội để tạo nên sức mạnh tổng hợp. Huy động mọi nguồn lực, mọi sự hỗ trợ của tất cả các tổ chức, các cơ quan ban ngành, các đoàn thể cùng phối hợp để thực hiện tốt xã hội hoá giáo dục, góp phần nâng cao đạo đức, chất lượng học tập và rèn luyện của học sinh. 1.1. Những nét khái quát về trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế : 8 Phú Vang là huyện vùng biển nằm ở phía Đông tỉnh Thừa Thiên Huế, có nền kinh tế chủ yếu là nông nghiệp, ngư nghiệp và nuôi trồng thuỷ sản, do đó nền kinh tế chưa phát triển mạnh. Nguồn thu nhập của người dân còn thấp và đời sống của phần lớn nhân dân còn khó khăn . Những năm gần đây huyện Phú Vang được nhà nước và tỉnh quan tâm đầu tư để thúc đẩy nền kinh tế của huyện phát triển , trong đó có việc đầu tư xây dựng trường lớp ở các xã các còn khó khăn, đặc biệt là xây dựng các trường phổ thông trung học. Hiện nay, trên địa bàn của huyện Phú Vang có 4 trường THPT và một trường THCS và THPT. Trường THPT Vinh Xuân nằm ở xã Vinh Xuân, huyện Phú Vang , một xã thuộc diện bãi ngang vùng cát ven biển. Học sinh chủ yếu của trường là con em vùng dân cư của bốn xã Phú Diên, Vinh Xuân, Vinh Thanh, Vinh An, ngoài ra còn có những học sinh ở xã khác như: Thuận An, Phú Thuận, Phú Hải, Vinh Hà,Vinh Phú. Đời sống người dân cơ bản là thu nhập từ nguồn nông nghiệp, ngư nghiệp; chỉ có một bộ phận học sinh có đời sống khá cao là con em của những gia đình có thân nhân đi nước ngoài tập trung ở xã Vinh An. Trường THPT Vinh Xuân được xây dựng năm 2001, lúc này trường là phân hiệu cấp 3 của trường THCS Vinh Thanh, năm 2003 trường chính thức được thành lập được mang tên là trường THPT Vinh Xuân. Trường THPT Vinh Xuân là ngôi trường mới, xây dựng theo dự án trường bán nội trú dành cho vùng đầm phá. Về sau do nhu cầu giáo dục của vùng bãi ngang ven biển Phú Vang nên được chuyển thành trường THPT công lập. Khi mới thành lập trường chỉ có 4 lớp với số học sinh khoảng 200 em và 15 giáo viên giảng dạy ở bậc THPT. Khi tách trường, trường có 18 lớp, 800 học sinh và 32 giáo viên. Đến nay trường đã có 28 lớp với số lượng học sinh là 1217 em và 65 cán bộ, giáo viên và nhân viên. Sau bốn năm được thành lập , nhà trường đã từng bước phát triển từ cơ sở vật chất đến các mặt chất lượng dạy học. Ban đầu chỉ là một dãy nhà hai tầng với 14 phòng học và một khoảng sân rộng toàn cát trắng, không một bóng cây xanh. Đến nay, trường đã xây dựng một số hạn mục như : nhà hiệu bộ, nhà thi đấu đa chức năng; các phòng chức năng như : phòng thực hành, thư viện, phòng vi tính ; 9 đã trang bị một số thiết bị dạy học như: máy tính, máy chiếu, máy projector... để phục vụ cho việc nghiên cứu giảng dạy và học tập của giáo viên, học sinh; sân trường đã được lát gạch và cây xanh đã vươn mình phủ bóng tạo nên sự khang trang cho ngôi trường mới ở vùng đầm phá ven biển. Do trường mới thành lập, ở trên địa bàn dân cư phần lớn đời sống còn nhiều khó khăn nên chất lượng đầu vào của trường qúa thấp, sức học không đồng đều, nhiều học sinh bị hổng kiến thức cơ bản ở bậc THCS nên việc tiếp thu kiến thức mới còn nhiều hạn chế; ngoài ra còn do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan khác nên chất lượng giáo dục của trường còn thấp so với nhu cầu xã hội . Tuy nhiên từ khi mới thành lập cho đến nay, với sự cố gắng không ngừng của cán bộ, giáo viên và học sinh toàn trường, chất lượng giáo dục của nhà trường ngày càng đựơc nâng cao và phát triển rõ rệt về mọi mặt như: kỷ cương nề nếp, chất lượng đội ngũ, cơ sở vật chất và chất lượng giáo dục học sinh. Hiện nay quy mô nhà trường có 28 lớp , đội ngũ cán bộ giáo viên gồm 65 đồng chí đều đạt chuẩn. Cơ cấu tổ chức của nhà trường như sau: - Chi bộ gồm có 04 đảng viên, mới tách Chi bộ ghép từ năm học 20052006. - Ban giám hiệu gồm có 02 đồng chí được phân công nhiệm vụ cụ thể: Hiệu trưởng phụ trách chung, Phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn (mới được bổ nhiệm trong cuối năm học 2006-2007). - Tổ chức Công đoàn có 05 đồng chí trong Ban chấp hành được phân công phụ trách về các mặt như đời sống, nữ công ... -Tổ chức Đoàn - Thanh niên gồm có 29 Chi đoàn, trong đó có 28 Chi đoàn học sinh và 01 Chi đoàn giáo viên. Chi đoàn giáo viên gồm 55 đồng chí . Ban Thường vụ Đoàn trường có 03 đồng chí, được phân công quản lí công tác thi đua và giáo dục đạo đức học sinh. Những năm học gần đây, chất lượng giáo dục đã có sự thay đổi về chất, giáo viên trong trưởng đã tích cực ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học và đã đạt được nhiều giải giáo án điện tử do Sở tổ chức , không ngừng đổi mới 10 phương pháp dạy học...đặc biệt từ khi nhà trường thực hiện nghiêm túc cuộc vận động của ngành “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục “, từ đó đã thay đổi nhận thức dạy và học của giáo viên và học sinh; đã đạt được một số kết quả khả quan. - Tỷ lệ tốt nghiệp THPT và học đạt giải học sinh giỏi cấp Tỉnh: Năm học 2003-2004: 82% ; 01 giải KK Năm học 2004-2005: 92% ; 01 giải KK Năm học 2005-2006: 86%.; 01 giải KK Năm học 2006-2007: 75%; 02 giải ba, 02 giải KK - Tỷ lệ học sinh lớp 12 đỗ vào các trường đại học, cao đẳng hằng năm đạt khoảng 20 đến 30%. - Kết quả giáo dục trong 4 năm học như sau : Năm học 2003 2004 2004 2005 2005 2006 2006 2007 Khối Học lực (Tỉ lệ) SL Giỏi Khá TB Yếu Hạnh kiểm (Tỉ lệ) Kém Tốt Khá TB Yếu 10 09 6,2 32,0 58.1 18,3 1,6 60,2 32,0 7,3 0,5 11 05 4,0 30,5 49.2 14,2 0,5 65,0 30,5 4,2 0,3 12 04 2,2 25,5 34.4 0 68,2 31,5 0,3 0 TS 18 4,1 35,5 45,9 14,2 0,3 65,2 30,3 4,2 0,3 10 11 6,0 32,0 58.6 18,5 1,6 59,2 34,0 6,5 0,3 11 08 4,0 30,5 49.2 14,2 0,5 66,0 31,0 2,5 0,5 12 05 2,2 25,5 34.4 0 69,2 30,3 0,5 0 TS 24 4.5 36.2 45.9 13.2 0.2 66,2 31,3 2,3 0,2 10 10 6,5 32,8 58.1 18,0 1,6 58,0 34,0 7,3 0,7 11 10 4,2 30,3 49,0 14,0 0,5 65,0 30,5 4,0 0,5 12 08 2,5 26,5 34,3 0 68,7 31,0 0,3 0 TS 28 4.7 36.3 46.4 12.3 0.3 65,5 30,2 4,1 0,2 10 10 0,5 15,3 56,6 26,4 1,2 62 28 1,4 0,6 11 09 1,7 17,0 55,9 25,0 0,4 56,9 32,9 9,7 0,5 12 09 0 14,6 61,3 24,0 0 64,7 32,3 3,0 0 TS 28 0,7 15,6 56,7 26,2 0,7 60,9 31,2 7,5 0,4 6,7 6,7 6,7 11 - Học sinh vi phạm nội quy bị kỷ luật và học sinh bị đuổi học: Năm học Tổng số Học sinh bị kỷ luật Học sinh bị đuổi học học sinh 2003 - 2004 800 26 02 2004 - 2005 1020 24 01 2005 - 2006 1225 18 0 2006 - 2007 1217 12 0 Để đạt được kết quả trên đó là nhờ sự quan tâm giúp đỡ của các tổ chức, cơ quan cấp trên, sự nỗ lực của đội ngũ quản lí, các tổ chức đoàn thể, đặc biệt là tập thể Hội đồng sư phạm của trường. Tuy vậy đội ngũ quản lí cần phải cố gắng tìm giải pháp tốt hơn nữa để đưa nhà trường phát triển ngày càng vững mạnh đáp ứng được nhu cầu của xã hội và của địa phương. Trong năm học 2007-2008, thực hiện cuộc vận động của ngành “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục, nói không với vi phạm đạo đức nhà giáo và việc ngồi nhầm lớp’’, đội ngũ cán bộ quản lí, các tổ chức đoàn thể, giáo viên của trường cần phải cố gắng nhiều hơn nữa để phát huy những thành quả đã đạt được và khắc phục những hạn chế, tồn tại để nâng cao chất lượng toàn diện của học sinh. 1.2. Những tồn tại, khó khăn : Qua những năm công tác tại trường, tôi nhận thấy do một số nguyên nhân khách quan và chủ quan mà chất lượng giáo dục chưa cao là: đội ngũ cán bộ quản lí còn quá thiếu, chỉ có Hiệu trưởng; không có giám thị chuyên trách, chỉ có Ban giám thị kiêm nhiệm. Vì thế kỷ cương nề nếp dạy và học của giáo viên, học sinh chưa thực sự được quan tâm đầy đủ, đúng mức, mặc dù đã đặt lên vị trí hàng đầu, đồng thời còn thiếu những giải pháp cụ thể trong việc nâng chất lượng chất lượng đạo đức cho học sinh. Cụ thể ở học sinh còn có những biểu hiện vi phạm, suy thoái về mặt đạo đức như sau: 12 - Một số bộ phận học sinh sống không có lí tưởng, thiếu ý chí cố gắng phấn đấu, không có bản lĩnh vững vàng trước những ảnh hưởng tiêu cực của xã hội; sống thờ ơ, không thực sự hoà đồng với các bạn trong lớp, trong trường, không tích cực tham gia các hoạt động xã hội, hoạt động từ thiện của nhà trường, chỉ lo vui chơi, đua đòi chạy theo các trào lưu thời trang, bắt chước các thần tượng âm nhạc, điện ảnh, thể thao... của mình một cách lố lăng không phù hợp với học sinh... - Một bộ phận học sinh không thực hiện tốt Nội quy của nhà trường, có những hành vi vi phạm như: bỏ tiết, mặc trang phục không đúng quy định đồng phục, gây rối, đánh bậy, gây mất trật tự trong giờ học, đi xe máy đến trường, không trung thực trong học tập... - Một số em chưa xác định được mục tiêu học tập và phương pháp và nội dung học tập. Có nhiều trường hợp coi việc học là do gia đình yêu cầu, bắt buộc nên động cơ học tập chưa cao hoặc không có động cơ học tập, không có ý chí cố gắng phấn đấu học tập và rèn luyện. - Học sinh phần lớn là sống ở nông thôn nên trong giao tiếp các em còn vụng về, hay nói trống không hoặc nói năng còn cục cằn không suy nghĩ, một số học sinh có lúc còn nói tục, phát ngôn bừa bãi ... - Một số em còn thích vui chơi, đua đòi, thậm chí có em còn uống rượu, đánh bạc, gây bè phái làm mất trật tự nơi công cộng và trong nhà trường. Một số học sinh cá biệt có thái độ vô lễ với thầy cô giáo. -Việc kết hợp giữa giáo dục nhà trường-gia đình-xã hội còn chưa đồng bộ. Nhiều phụ huynh học sinh không hoặc ít quan tâm đến việc học tập của con em, họ phó mặc việc giáo dục con em cho nhà trường. Đồng thời các quán nhậu, quán cà phê, quán internet...quá gần trường, dung túng, bao che, chứa chấp một số học sinh bỏ học để vui chơi, trong khi đó chính quyền địa phương chỉ làm qua loa chiếu lệ khi nhà trường yêu cầu phối hợp, không có biện pháp hữu hiệu và không tích cực phối hợp giúp đỡ nhà trường giải quyết những vướng mắc đó. 13 1.3. Một số vấn đề đặt ra trong quản lí nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên trong giai đoạn hiện nay : Dựa trên cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý và phân tích cụ thể thực trạng của việc quản lí nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT Vinh Xuân, Phú Vang, Thừa Thiên Huế; tôi nhận thấy có những vấn đề đặt ra là : - Tăng cường vai trò lãnh đạo của Chi bộ Đảng trong việc quản lí để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, đặc biệt là giáo dục đạo đức để phát triển nhân cách của học sinh . - Nâng cao vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn trong việc giáo dục đạo đức và rèn luyện nhân cách cho học sinh. - Phát huy vai trò xung kích sáng tạo của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam trong nhà trường. - Đẩy mạnh công tác giáo dục truyền thống để phát huy những giá trị đạo đức cao quý của dân tộc và của học sinh trong nhà trường . - Phát huy hoạt động tự quản của tập thể học sinh trong việc giáo dục và rèn luyện nâng cao phẩm chất đạo đức. - Kết hợp giáo dục giữa nhà trường - xã hội - gia đình trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh. ****** Chương 2 Những biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT Vinh Xuân, huyện phú vang, tỉnh thừa thiên huế trong giai đoạn hiện nay 2.1. Tăng cường vai trò lãnh đạo của Chi bộ Đảng: 14 Từ khi mới thành lập, Chi bộ Đảng cần tăng cường vai trò lãnh đạo trong các hoạt động giáo dục của nhà trường, có những định hướng, nghị quyết, kế hoạch đúng đắn để nâng cao hiệu quả chất lượng giáo dục của nhà trường. Bởi vì trong trường THPT vị trí của Chi bộ Đảng là trung tâm chính trị tập hợp các lực lượng quần chúng nhằm thực hiện tốt các chủ trương, đương lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Trong trường học, Chi bộ Đảng nắm quyền lãnh đạo quản lí các hoạt động của nhà trường, là hạt nhân, là nền tảng của sự đoàn kết, chính vì thế phải xây dựng Chi bộ Đảng nhà trường luôn luôn trong sạch vững mạnh, thực hiện tốt vai trò của mình, luôn thực hiện theo phương châm "Đảng lãnh đạo, nhân dân làm chủ, Nhà nước quản lí". Mỗi một đảng viên phải đầu tàu gương mẫu trong mọi hoạt động, đặc biệt là trong công tác giáo dục chính trị, tư tưởng . Chi bộ thường xuyên cập nhật thông tin, quán triệt các quan điểm, đường lối, nghị quyết của Đảng và các cấp chính quyền. Họp định kỳ vào cuối tháng để đánh giá công tác đã thực hiện, tìm ra ưu điểm để phát huy và những mặc tồn tại để khắc phục, từ đó đề ra chủ trương cụ thể, giao trách nhiệm cho các tổ chức trong nhà trường thực hiện. Đặc biệt là công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cho cán bộ giáo viên, học sinh . Chi bộ phân công đảng viên theo dõi kiểm tra, đôn đốc, uốn nắn, sữa chữa kịp thời những tư tưởng lệch lạc sai đường lối chủ trương mà Chi bộ đã đề ra. Đồng thời phân công đảng viên phụ trách chỉ đạo, giúp đỡ Ban chấp hành Công đoàn, Ban Thường vụ Đoàn trường có kế hoạch tổ chức những hoạt động có chủ điểm và thường xuyên, phát động nhiều phong trào thi đua cho giáo viên, đoàn viên, thanh niên; thông qua đó giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cho học sinh. Khi còn Chi bộ ghép, Chi bộ có lúc chưa lãnh đạo kịp thời, sâu sát một số hoạt động của trường. Sau khi thành lập Chi bộ ở trường, sự lãnh đạo về công tác giáo dục tư tưởng, đạo đức cho học sinh thực sự được quan tâm đúng mức, 01 đồng chí trong Chi bộ được phân công vừa phụ trách chỉ đạo hoạt động của tổ chức Đoàn và Hội, vừa là Phó Bí thư Đoàn trường do đó việc quản lí hoạt động 15 giáo dục tư tưởng đạo đức cho học sinh được nâng cao và ngày càng toàn diện hơn. 2.2. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn trong việc giáo dục đạo đức và rèn luyện nhân cách cho học sinh: a/ Đối với giáo viên chủ nhiệm: Trong nhà trường PTTH, giáo viên chủ nhiệm có vai trò rất quan trọng, có tác dụng đến sự thành công của một lớp học và góp phần quan trọng đến công tác giáo dục học sinh toàn trường. Nhà giáo dục vĩ đại Nga K.D. Usinxki nói rằng : “Muốn giáo dục con người về mọi mặt thì phải hiểu con người về mọi mặt “. Muốn tìm hiểu và nắm vững những đặc điểm của học sinh thì người quản lí cần lựa chọn giáo viên có năng lực và nhiều kinh nghiệm giáo dục học sinh làm công tác chủ nhiệm. Giáo viên chủ nhiệm là người trực tiếp quản lí học sinh, gần gũi, gắn bó dễ tìm hiểu được tâm tư, nguyện vọng và hoàn cảnh của các em, là người mà các em cảm thấy gần gũi thân thiết, muốn thổ lộ, giải bày những cảm xúc tình cảm của mình. Vì thế để làm tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh thì người cán bộ quản lí cần phải làm tốt các công việc sau: - Khi phân công giáo viên chủ nhiệm, người quản lí phải chọn trong những giáo viên có lập trường chính trị tư tưởng vững vàng, có phẩm chất đạo đức tốt, có nhiều kinh nghiệm, yêu nghề, năng động, thương yêu học sinh, hết lòng vì sự nghiệp giáo dục, đặc biệt nên quan tâm đến giáo viên là người ở địa phương để có nhữn điều kiện thuận lợi hơn trong việc kết hợp giáo dục giữa nhà trường, giáo viên chủ nhiệm với gia đình học sinh . - Có kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm thường xuyên để giáo viên nắm vững được nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của mình, kế hoạch cụ thể, phù hợp trong công tác chủ nhiệm. Đồng thời phải kết hợp với giáo viên bộ môn, ban cán sự lớp và Ban chấp hành Hội Phụ huynh học sinh để theo dõi, giúp đỡ để kịp thời uốn nắn, giáo dục học sinh. Nhất là các học sinh có vấn đề về 16 đạo đức, như trong Điều 29 chương IV Điều lệ trường trung học quy định về nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm là: "Cộng tác chặt chẽ với phụ huynh học sinh, chủ động phối hợp với các giáo viên bộ môn... trong quá trình giảng dạy và giáo dục học sinh". Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt nhà trường phối hợp với các lực lượng giáo dục khác để tổ chức giáo dục đạo đức và giáo dục toàn diện cho học sinh. - Ngoài các tổ khối chuyên môn, cần thành lập tổ giáo viên chủ nhiệm, tổ chức hội nghị hội thảo dành cho giáo viên chủ nhiệm để trao đổi và học tập lẫn nhau. Chú trọng công tác học tập kinh nghiệm bằng cách cho các giáo viên chủ nhiệm đi dự giờ thăm lớp các giờ sinh hoạt lớp của đồng nghiệp có năng lực và kinh nghiệm chủ nhiệm hoặc giao lưu với các giáo viên chủ nhiệm của trường bạn để học hỏi và nâng cao năng lực chủ nhiệm. - Trong công tác quản lí, cần quán triệt chỉ đạo cho giáo viên chủ nhiệm phải kết hợp chặt chẽ với Ban chấp hành Đoàn trường, Ban giám thị để tìm hiểu tình hình học sinh trong lớp để uốn nắn và xử lý kịp thời, nghiêm minh đối với những học sinh vi phạm nội quy, quy định của trường như: đi muộn, trốn học, bỏ tiết, trang phục không đúng quy định....Đồng thời động viên khen thưởng những học sinh trong lớp có sự tiến bộ, đạt thành tích tốt trong các hoạt động của Đoàn và nhà trường. Giáo viên chủ nhiệm phải thực sự khách quan, công bằng trong việc đánh giá xếp loại để tạo niềm tin cho các em. Đây là biện pháp tâm lí rất quan trọng, có hiệu quả tích cực. - Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm có kế hoạch mời Ban đại diện Hội Phụ huynh học sinh của lớp tham gia sinh hoạt cùng với học sinh, một tháng một lần. Qua đó để phụ huynh nắm bắt tình hình học tập và rèn luyện của các em, đồng thời có ý kiến động viên, phê bình để giáo dục học sinh ở mỗi lớp. Đây là biện pháp giáo dục hữu hiệu, kịp thời có tác dụng tích cực trong việc giáo dục đạo đức và toàn diện cho học sinh. - Ban giám hiệu cùng với giáo viên chủ nhiệm, đại diện Hội Phụ huynh học sinh của trường mỗi tháng một lần họp giao ban nhằm thông tin hai chiều với 17 nhau những tồn tại trong học sinh về các mặt đạo đức cũng như nguyện vọng của các em từ đó có biện pháp khắc phục trong quá trình giáo dục đạo đức học sinh nhất là các em học sinh cá biệt về đạo đức. - Thường xuyên kiểm tra, đánh giá, xếp loại để động viên và khen thưởng kịp thời những giáo viên chủ nhiệm làm tốt công việc, bên cạnh đó cũng nhắc nhở các giáo viên chủ nhiệm làm chưa tốt công việc của mình. Trường hợp đã nhắc nhở mà vẫn không chuyển biến thì có biện pháp xử lí, nếu có điều kiện cho phép thì không để cho giáo viên đó làm công tác chủ nhiệm nữa. Sau mỗi đợt thi đua cần có tổng kết rút kinh nghiệm kịp thời để giáo viên phát huy những ưu điểm và khắc phục những thiếu sót hạn chế trong công tác chủ nhiệm . b/ Đối với giáo viên bộ môn và cán bộ nhân viên : Trong nhà trường PTTH, ngoài giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn là một thành phần hết sức quan trọng hợp thành một tập thể sư phạm có sức mạnh to lớn. Người giáo viên vừa là nhà sư phạm, vừa là nhà tổ chức, vừa tham gia các hoạt động chính trị, xã hội. Phương tiện lao động của người giáo viên là phẩm chất nhân cách và trí tuệ của chính họ. Những phẩm chất đó tạo nên sức mạnh, niềm tin và lí tưởng nó thấm nhuần vào bài giảng, từng hoạt động giáo dục của họ. Để giáo dục đạo đức cho học sinh trước hết người quản lí cần phải chú ý bồi dưỡng lòng nhân ái sư phạm cho đội ngũ giáo viên. Lòng nhân ái, tình yêu thương con người là cái gốc của đạo lý làm người, tình yêu thương học sinh là điểm xuất phát của sự sáng tạo sư phạm làm cho giáo viên có trách nhiệm cao với công việc của mình. Xukhômlinki đã nói "Nhờ sức mạnh của tình yêu đó mà nhà sư phạm có tâm hồn cao thượng, tinh thần sảng khoái, trí tuệ sáng suốt tình cảm nhạy bén và tinh tế ...". Tình yêu thương học sinh thể hiện trong các hoạt động dạy học và giáo dục, đó cũng là cơ sở xuất phát của tình yêu nghề nghiệp. ý thức thái độ và tình yêu nghề nghiệp thể hiện ở việc không ngừng nâng cao phẩm chất đạo đức để trở thành gương sáng, tạo nên niềm tin đạo đức trước học sinh, trước nhân dân. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt yêu cầu đạo đức của người thầy lên hàng đầu, Người đòi hỏi thầy giáo "Không những phải có trí tuệ phổ thông 18 mà phải có đạo đức cách mạng, vì quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách đạo đức ...". Đối với người giáo viên lòng yêu nghề, sự say sưa hứng khởi, sự kiên trì, khắc phục khó khăn trong học hỏi rèn luyện, toàn tâm toàn ý với sự nghiệp giáo dục, tất cả vì học sinh thân yêu là biểu hiện đạo đức cách mạng và lí tưởng nghề nghiệp. Người quản lí cần có trách nhiệm : - Xây dựng được phong trào tự học, tự rèn luyện, không ngừng nâng cao phẩm chất chính trị, tư tưởng, trình độ chuyên môn và năng lực sư phạm cho cán bộ giáo viên thông qua các buổi sinh hoạt chuyên môn các tổ khối, họp hội đồng, các buổi học tập chính trị. - Tổ chức các buổi hội thảo, học tập chính trị để từ đó giáo viên thấy vai trò của mình, nhận thức đầy đủ trách nhiệm giáo dục học sinh của mỗi người và nhiệt tình tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục đạo đức học sinh thông qua các bài học trên lớp. - Chỉ đạo cho giáo viên thông qua các giờ học trên lớp giáo viên bộ môn có thể tổ chức giảng dạy lồng ghép, tích hợp các kiến thức bộ môn nhằm giáo dục đạo đức học sinh như: Môn Giáo dục công dân giúp học sinh nắm được các khái niệm cơ bản về các phạm trù đạo đức trong việc ứng xử hàng ngày, nắm được các chuẩn mực về đạo đức, các hành vi trong các hoạt động và các mối quan hệ; nhận thức rõ trách nhiệm, nghĩa vụ, lương tâm, các quy định cơ bản của pháp luật để chuẩn bị bước vào cuộc sống mới. Môn Ngữ văn bồi dưỡng tâm hồn, tình cảm, lòng yêu thương con người, yêu quê hương đất nước, sống có nghị lực bản lĩnh; biết phân biệt các việc nên và không nên làm; biết ghét cái xấu, cái ác, biết làm theo điều tốt, điều thiện; biết giúp đỡ những con người hoạn nạn khó khăn... Môn Lịch sử giúp học sinh hiểu biết truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ nước của ông cha ta, biết tự hào và trân trọng về những truyền thống đó mà thấy rõ trách nhiệm của mình với quê hương đất nước. 19