MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến.
Môn Sinh học là môn học đòi hỏi nhiều tư duy để suy luận và vận dụng
thực tiễn, kiến thức môn học đa dạng phong phú. Để học tốt môn sinh học học
sinh cần hiểu và nắm vững kiến thức lí thuyết và vận dụng linh hoạt, sáng tạo kiến
thức lí thuyết đó vào giải các bài tập sinh học, giải thích các hiện tượng thực tế vận
dụng kiến thức vào giải quyết các tình huống thực tiễn. Thông qua việc giải các bài
tập Sinh học, học sinh được củng cố, khắc sấu kiến thức lí thuyết, phát triển tư duy
sáng tạo, phát triển năng lực học sinh hiểu bài và nhớ bài lâu hơn và đặc biệt là các
em không cảm thấy mệt mỏi hay nhàm chán khi học bộ môn vốn được coi là nặng
về lí thuyết.
Trong thực tế ở trường THCS, một số em học tập chăm chỉ nhưng thành tích
học tập chưa cao. Các em thường học bài nào biết bài ấy, học phần sau không biết
liên hệ với phần trước, không biết hệ thống kiến thức, liên kết kiến thức với nhau,
không biết vận dụng kiến thức trước vào bài học sau. Nhiều học sinh chưa biết cách
học, cách ghi kiến thức vào bộ não mà chỉ học thuộc lòng, học vẹt một cách máy
móc, thuộc nhưng không nhớ kiến thức trọng tâm, không biết liên tưởng đến các
kiến thức liên quan với nhau. Nguyên nhân đó chính là do các em chưa tìm ra
phương pháp học tập phù hợp, chưa có phương pháp ghi nhớ kiến thức một
hiệu quả. Từ đó dễ gây tâm lý chán nản, buông xuôi dẫn đến lỗ hổng kiến thức
ngày càng rộng hơn và đến một lúc nào đó không thể lấp được.Về phía giáo
viên, còn lúng túng trong việc tổ chức các hoạt động trên lớp đặc biệt là các tiết ôn
tập, những tiết học có nhiều nội dung chỉ liệt kê các ý chính ở Sinh học lớp 8 và lớp
9 khiến cả thầy và trò chưa hệ thống lại kiến thức một cách đầy đủ gây khó khăn
cho việc làm các bài tập ứng dụng.
Trước thực trạng này đòi hỏi giáo viên phải cải tiến phương pháp dạy học nhằm
giúp học sinh có hứng thú hơn trong học tập, có điều kiện ghi nhớ và khắc sâu kiến
thức, làm chủ kiến thức mình đã học và đặc biệt là phát trển các năng lực cho học
sinh. GV cần rèn luyện kĩ năng sống, kĩ năng giải quyết các tình huống thực
tiễn cho học sinh thông qua khả năng vận dụng tri thức tổng hợp. Việc xây
4