Tài liệu Skkn tìm hiểu hứng thú môn toán ở trường thcs

.PDF

1463

S¸ng KiÕn Kinh NghiÖm - Trêng PTCS Híng ViÖt
Giáo viên:

Ph¹m Phó Xu©n

1

S
S
¸
¸
n
n
g
g

k
k
i
i
Õ
Õ
n
n

k
k
i
i
n
n
h
h

n
n
g
g
h
h
i
i
Ö
Ö
m
m
:
:

T×m hiÓu høng thó m«n
to¸n ë trêng THCS

Ngêi thùc hiÖn :
Ph¹m Phó Xu©n
Chøc vô:
Gi¸o viªn
§¬n vÞ c«ng t¸c:
Trêng PTCS Híng ViÖt

Híng ViÖt, th¸ng 5 n¨m 2009

PHßNG GD-§T Híng ho¸
Trêng ptcs híng viÖt
-------------------***-------------------
Trang 1
S¸ng KiÕn Kinh NghiÖm - Trêng PTCS Híng ViÖt
Giáo viên:

Ph¹m Phó Xu©n

2
A. MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài:
1. Cơ sở lý luận:
Giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát
triển. Mặt khác, HỒ CHỦ TỊCH đã từng dạy chúng ta: “ Vì lợi ích mười năm trồng
cây, vì lợi ích trăm năm phải trồng người”, hơn ai những người làm giáo dục cần
hiểu sâu sắc rằng, trường học chính là môi trường tốt nhất để giáo dục thế hệ trẻ
thành những công dân tốt cho xã hội. Trường học chính là điểm tựa để chúng ta
cần nổ lực phấn đấu để góp phần nhỏ của mình trong sự nghiệp chung của toàn xã
hội.
Trong mỗi một cuộc đời của chúng ta từ lúc nhỏ đến lúc lớn ai cũng trãi qua
một quá trình học hỏi và rèn luyện ở trường Tiểu học, đó là cấp học rất quan trọng
trong nền giáo dục quốc dân, là cơ sở, là nền móng cho sự nhận thức sau này, nó
có phần nâng cao mặt bằng dân trí cho toàn xã hội.
Bởi vậy, việc học ở nhà trường luôn luôn được chú ý đúng mức, việc nghiên
cứu cải tiến, việc tìm tòi các phương pháp dạy học là việc thường xuyên đòi hòi
mỗi thầy cô giáo phải làm giàu vốn kiến thức của mình.
Như chúng ta đã biết, lứa tuổi học sinh THCS là lứa tuổi chuyển tiếp từ tuổi
thơ sang tuổi trưởng thành, là thời kì khó bảo, quá độ hay bất trí, khủng hoảng. lúc
này các em thấy được sự phát triển của trí tuệ, sự biến đổi về mặt giải phẩu sinh lí.
Khi còn nhỏ, thái độ của trẻ đối với môn học phụ thuộc vào thái độ của các em đối
với giáo viên và điểm số nhận được. Trẻ nhỏ thích cái dể hiểu và có kết quả nhưng
dần thì những nội dung đòi hòi tính tích cực của trí tuệ, đòi hỏi hoạt động độc lập
và mở rộng tầm hiểu biết sẻ hấp dẫn thiếu niên hơn. Thái độ của các em đối với
môn học cũng được phân hoá (Có môn”hay”, môn “không hay”, có môn “ cần
thiết”, có môn” không cần thiết”).
Từ những đặc điểm đó, giáo viên cần phát huy nhu cầu học tập, gây hứng
thú học tập của học sinh. Để thực hiện vấn đề này đòi hỏi giáo viên phải có nhiều
năng lực sư phạm: năng lực hiểu học sinh, năng lực chế biến tài liệu học tập, năng
lực ngôn ngữ…điều đó được khẳng định: Trong hệ thống công tác dạy học, người
giáo viên phải áp dụng nhiều phương pháp dạy học hiệu nghiệm nhất để tổ chức
việc học tập của học sinh nhằm kích thích và phát triển ở học sinh tính tích cực
nhận thức.
Hiện nay hiện tượng lấy học sinh làm trung tâm cho việc dạy học ngày càng
càng được phát triển bởi nó có nhiều ưu điểm. Phương pháp dạy học này đã trở
thành phương pháp chủ thể của quá trình nhận thức chủ thể của hoạt động học tập,
còn người giáo viên đóng vai trò chủ thể của quá trình dạy học, tức là sự tác động
sư phạm lên học sinh và hoạt động nhận thức của học sinh trong quá trình dạy học.
Trong quá trình dạy học, giáo viên là người hướng dẫn tổ chức, điều khiển
hoạt động của học sinh còn người học sinh luôn phải tìm tòi học hỏi để đem lại
kiến thức cũng như mang lại kết quả cao trong quá trình học. Vì vậy muốn học
sinh đạt kết quả cao, trước hết giáo viên là người kích thích được sự hứng thú của
học sinh để học sinh hiểu được và biết được tầm quan trọng của học tập.
Hiện nay các môn học ở trường học rất được coi trọng vì nó góp phần gìn
giữ được tinh hoa của dân tộc và giá trị nhân văn của cha ông bao đời nay đã gây
dựng nên và quá trình học tập tôi cảm thấy rằng hứng thú trong khi học cũng là
Trang 2
S¸ng KiÕn Kinh NghiÖm - Trêng PTCS Híng ViÖt
Giáo viên:

Ph¹m Phó Xu©n

3
một quá trình quan trọng bởi trong quá trình học tập mỗi một con người muốn đạt
kết quả tốt thì phải có hứng thú học với môn học nào đó. Ví dụ: Học sinh A có
hứng thú học môn Toán thì em đó luôn luôn tìm tòi và làm sao cho mình đạt kết
quả cao trong học tập vì vậy mà tôi đã chọn đề tài này.
2. Cơ sở thực tiễn:
Trong xã hội hiện nay, yêu cầu đối với những học sinh là luôn luôn có hứng
thú trong khi học. Yêu cầu này không nằm ngoài mục đích phát huy tích cực hoạt
động nhận thức của học sinh. Lòng khao khát hiểu biết, tích cực cao trong hoạt
động nhận thức và kĩ năng tự học, rèn luyện bản thân là những đức tính cần được
phát triển và giáo dục cho học sinh ngay trên ghế nhà trường.
Một trong những đặc điểm cơ bản của thời đại ngày nay là cuộc cách mạng
khoa học - công nghệ đang phát triển như vũ bảo đã dẫn đến sự bùng nổ thông tin.
Tình hình đó đò hỏi phải không ngừng đổi mới, hiện đại hoá nội dung dạy học để
phản ánh những thành tựu về các lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học xã hôi -
nhân văn, nhằm cung cấp cho học sinh những khối lượng kiến thức cập nhật đẻ họ
có thể thích nghi với cuộc sống và cơ sở để tiếp tục học tập.
Vì lẽ đó quá trình dạy học ở các bậc học đang tồn tại mẫu thuẫn giữa 1 bên
là khối lượng tri thức đã được đổi mới tăng lên, phức tạp hoá với một bên là thời
gian học tập không thể tăng lên được. Để giải quyết mâu thuẫn đó phải đổi mới
phương pháp theo hướng tích cực hoá hoạt động nhận thức của người học. Bản
chất của hướng đó là khơi dậy và phát huy năng lực tìm tòi độc lập, sáng tạo của
người học thông qua việc tạo điều kiện cho họ phát hiện và giải quyết vấn đề, nhờ
vậy học sinh nắm vững tri thức và học được cách học.
Với cách học như vậy, vị thế của người giáo viên trong quá trình dạy học
hiện nay ở trường phổ thông trung học cơ sở: “ Trước hết không phải là nguời
cung cấp thông tin mà là người hướng dẫn đắc lực cho học sinh tự mình học tập.
Họ nhường việc cung cấp tri thức cho sách vở, tài liệu và cuộc sống, để thay vào
đó, họ phải đóng vai trò người hỗ trợ cho kinh nghiệm học tập của bản thân học
sinh”.
Song bất cứ ở đâu, người giáo viên phải luôn xây dựng được hứng thú cho
học tập của các em, bởi thế giáo viên cần lựa chọn phương pháp dạy học như thế
nào để kích thích được sự hứng thú đọc đẻ các em phát huy được khả năng học
tâph của mình. Phù hợp với trình độ nhận thức của từng học sinh.
Trong quá trình dạy học, giáo viên là người hướng dẫn tổ chức hoạt động
nhận thức của người học và người đóng vai trò tự giác, tích cực, chủ động phối hợp
với sự tác động của người giáo viên bằng cách tự tổ chức, tự điều khiển hoạt động
nhận thức của mình, nhằm đạt được nhiệm vụ dạy học.
Vì vậy muốn học sinh đạt được kết quả cao trước hết giáo viên là người kích
thích được hứng thú của học sinh để biết được và hiểu được tầm quan trọng của
học tập, để các luôn tự phấn đấu để đạt được kết quả cao trong các môn học. Để
nghiên cứu rõ hơn về vấn đề này tôi đã tìm hiểu và dự giờ, khảo sát và tiến hành
giảng dạy các lớp THCS ở trường PTCS Hướng Việt.
II. Khách thể và đối tượng nghiên cứu:
1. Khách thể:
Xuất phát từ khái niệm: “ Quá trình dạy học là quá trình trong đó dưới sự tác
dụng của tổ chức, điều khiển người giáo viên, học sinh tự giác, tích cực tự tổ
Trang 3
S¸ng KiÕn Kinh NghiÖm - Trêng PTCS Híng ViÖt
Giáo viên:

Ph¹m Phó Xu©n

4
chức, tự điều khiển hoạt động nhận thức nhằm thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ
dạy học”.
Vì quá trình dạy học được diễn ra ở nhà trường, cho nên quá trình dạy học
và quá trình tiếp thu của học sinh là hai quá trình luôn chịu sự tác động qua lại giữa
giáo viên và học sinh. Dạy và học được phản ánh tập trung trong việc điều khiển
hệ thống. Nên giáo viên xây dựng hứng thú học tập cho học sinh chủ yếu được
thực hiện ngay tại trường. Vì vậy nhà trường là nơi tổ chức chuyên biến quá trình
phát triển của học sinh, nhà trường là nơi kết tinh trình độ văn minh của xã hôi
trong lĩnh vực giáo dục, trong lĩnh vực đào tạo kế hoạch theo mục tiêu giáo dục
của mỗi nước.
Ở trường trung học, nơi diễn ra các hoạt động dạy của giáo viên và hoạt
động học của người học sinh thông qua các phương pháp dạy học, các hình thức
dạy học nhằm kích thích sự hứng thú của các em.
Do khả năng nhận thức của mỗi em mỗi khác, cho nên việc xây dựng hứng
thú cho học sinh mỗi lớp mỗi khác.
III. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Để hoàn thành đề tài này tôi phải nghiên cứu hai nhiệm vụ sau:
1. Phát hiện thực trạng hứng thú của học sinh các lớp THCS ở trường PTCS
Hướng Việt đối với bộ môn toán.
2. Rút ra những kết luận và ý kiến đề xuất để tạo hứng thú học tập cho học
sinh.
IV. Phương pháp nghiên cứu:
Để tiến hành đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
1. Phương pháp quan sát: Tôi đã quan sát giờ học trên lớp, các buổi sinh
hoạt các tiết học ngoại khoá. Qua đó để biết được cách thức hoạt động của giáo
viên để nắm được biểu hiện hứng thú của học sinh.
2. Phương pháp trò chuyện:
- Trò chuyện với giáo viên: tôi đã học hỏi được kinh nghiệm mà đồng chí đã
làm trong những năm qua về việc tìm hiểu thực trạng hứng thú của học sinh trong
học tập.
- Trò chuyện với học sinh nhằm nắm bắt những hứng thú, sở thích nguyện
vọng của các em trong học tập.
3. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động.
- Đối với giáo viên tôi đã nghiên cứu các đồ dùng dạy học nghiên cứu giáo
án để biết được mức độ bài dạy của giáo viên như thế nào và để biết được đồ dùng
dạy học có phù hợp với nội dung dạy học hay không.
- Đối với học sinh: Tôi đã nghiên cứu sách giáo khoa, vở bài tập ở lớp, ở nhà
để xem các em tiếp thu, vận dụng lý thuyết vào thực hành như thế nào. Qua đó
nắm bắt trình độ chung của lớp cũng riêng từng em.
4. Phương pháp đàm thoại: Để thấy rõ những suy nghĩ đề xuất thấy được
cái mà giáo viên là được và chưa làm được.
5. Phương pháp điều tra giáo dục: Nhằm thu thập rộng rãi các số liệu để từ
đó phát hiện các vấn đề cần giải quyết. Ngoài ra tôi còn sữ dụng một số phương
pháp khác.
****************
B.NỘI DUNG ĐỀ TÀI
Trang 4
S¸ng KiÕn Kinh NghiÖm - Trêng PTCS Híng ViÖt
Giáo viên:

Ph¹m Phó Xu©n

5
Chương I : Cơ sở lí luận
1. Hứng thú là gì ?
Có rất nhiều định nghĩa về hứng thú : Theo I.F.Khalamp trong sách “ Phát
huy tính tích cực của học sinh như thế nào”(Nhà xuất bản GD năm 1978) thì hứng
thú: đó là nhu cầu nhuộm màu sắc xúc cảm đi trước giai đoạn gây động cơ và làm
cho hoạt động của mỗi con người có tính cách hấp dẫn.
Còn đối cới sách tâm lí học đại cương (Nhà xuất bản GD – 1999) thì hứng thú
là thai độ đặc biệt của cá nhân đối với đối tượng nào đó vừa có ý nghĩa đối với
cuộc sống vừa có khả năng mang lại khoái cảm cho cá nhân trong quá trình hoạt
động.
2. Vai trò của hứng thú:
Hoạt động nhận thức bao gồm nhiều quá trình phản ánh hiện thực khách
quan ở những mức độ khác nhau : Cảm giác, tri thức, tư duy, tưởng tượng. Hoạt
động nhận thức có thể chia làm hai giai đoạn: Nhận thức cảm tính và nhận thức lí
tính.Trong hoạt động nhận thức của con người hai giai đoạn này có tác động chặt
chẽ và tác động lẫn nhau. I.V.Lê nin đã tổng kết quy luật đó của hoạt động nhận
thức nói chung như sau: “ Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, tư tư duy
trừu tượng đến thực tiễn, đó là con đường biện chứng minh con đường chân lý,
nhận thức hiện thực khách quan.
Trong hoạt động nhận thức hứng thú có vai trò quan trọng như một hình ảnh
tác động trực tiếp vào giác quan ta thì ngay lập tức ta cảm nhận được hình ảnh đó
như thế nào? Tính nhạy cảm của cảm giác đã giúp con người nhận thức ngay. Sự
tương phản chính là hiện tượng tác động qua lại giữa cảm giác đã làm cho nhanh
chóng nhận ra hình ảnh đó mình đã xem khi nào rồi hay là mới xem lần đầu. Tri
thức giúp ta nhớ lại nếu có hứng thú và nhớ k ỹ hơn.
Khi hoạt động nhận thức của học sinh dựa trên cơ sở của sự hứng thú, các
em trở nên hào hứng, tập trung chú ý cao độ về bài học, say mê tìm tòi một cách
thoải mái và dễ dàng, khi đó học sinh không cần có sự động viên bên ngoài đối với
học tập mà các em làm việc với say mê bên trong nguyện vọng của bản thân.
Một điều nữa đó là cơ sở của hứng thú và nhu cầu sẽ thành động cơ học tập.
Nếu hứng thú là nhu cầu mang màu sắc xúc cảm thì động cở học tập là thái độ chủ
quan của học sinh đối với học tập mà là cơ sở có nục đích học tập được các em tự
giác xác định.
Hứng thú còn tham gia tích cực vào hoạt động trí nhớ, làm cho việc ghi nhớ,
giữ gìn và nhớ lại nhanh hơn, chính xác hơn.
3. Biểu tượng hứng thú:
Hứng thú là biểu hiện của sự chú ý tập trung cao độ, ở sự say mê hấp dẫn
nội dung hoạt động ở bề rộng và chiều sâu hứng thú.
Khi ta nói một học sinh có hứng thú đối với môn Sử hoặc môn Toán là
chúng ta thừa nhận em học sinh này đã có ý thức và hiểu rõ ý nghĩa môn học đối
với bản thân mình đồng thời em học sinh cũng có tình cảm đặc biệt đối với môn
học và trên thực tế, một học sinh có hứng thú đối với môn học nào đó thì em này sẽ
say sưa trong học tập và đạt kết quả cao trong học tập.
Hứng thú mỗi học sinh mỗi khác, có em hứng thú với nhiều môn học (hứng
thú rộng) nhưng không lâu bền, nhưng bên cạnh đó có một số em không có hứng
thú với một môn học nào cả.
Trang 5

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng

Tài liệu xem nhiều nhất