Tài liệu Skkn xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú

Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT ĐỂ TÀI: XÂY DỰNG KẾ HOẠCH GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh có nói : "Có tài mà không có đức là người vô dụng , có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó ". Có thể nói câu nói của Người như một châm ngôn , như một chân lí sống mà dù trong thời đại nào , thế hệ nào thì cũng hiển nhiên đúng .Trong mục tiêu giáo dục của chúng ta hiện nay cũng coi trọng giáo dục đạo đức và lòng yêu tổ quốc . Những năm gần đây Đảng và Nhà nước ta đã nhận thức sâu sắc về những giá trị lớn lao và ý nghĩa quyết định của việc giáo dục đạo đức cho học sinh , coi trọng yếu tố con người là chủ thể của mọi sáng tạo, mọi nguồn của cải vật chất và văn hoá, các nền văn minh của quốc gia. Cho nên xây dựng và phát triển con người có trí tuệ cao, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức là động lực, đồng thời là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội. Để đạt được điều đó, giáo dục - đào tạo có vai trò quyết định. Ở nước ta hiện nay, đang diễn ra công cuộc đổi mới sâu sắc trong phạm vi toàn xã hội. Sự nghiệp giáo dục đang được coi trọng là quốc sách hàng đầu. Nghị quyết hội nghị lần thứ 2 Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII ghi rõ: “Nhiệm vụ và mục tiêu cơ bản của giáo dục là nhằm xây dựng những con người và thế hệ thiết tha gắn với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; giữ vững và phát huy các giá trị văn hoá dân tộc, có năng lực tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại; phát huy tiềm năng của dân tộc và con người Việt Nam, có ý thức cộng đồng và phát huy tính tích cực của cá nhân, làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo, có kỹ năng thực hành giỏi, có tác phong công nghiệp có tính tổ chức và kỷ luật, có sức khoẻ là những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội”. Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 1 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT Đương thời Hồ Chủ Tịch luôn quan tâm đến giáo dục lý tưởng ,đạo đức cho thế hệ trẻ. Trong di chúc của Người về giáo dục thanh niên Bác chỉ rõ : "Bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho đời sau là một việc làm hết sức quan trọng và cần thiết", và “thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong không ngại khó khăn, có chí tiến thủ, Đảng cần bồi dưỡng họ thành những người kế tục sự nghiệp cách mạng vừa hồng vừa chuyên". Lịch sử phát triển của loài người gắn liền với giáo dục, sự tồn tại và phát triển của giáo dục luôn chịu sự chi phối của kinh tế xã hội và ngược lại giáo dục có vai trò to lớn trong việc phát triển kinh tế xã hội; giáo dục là công cụ, là phương tiện để cải tiến xã hội. Khi xã hội phát triển, giáo dục được coi vừa là động lực vừa là mục tiêu cho việc phát triển tiếp theo của xã hội. Giáo dục trong nhà trường giúp học sinh phát triển toàn diện về “đức, trí, thể, mỹ” và các kỹ năng sống cơ bản; phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa , xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, nhằm thực hiện tốt mục tiêu nguyên lý giáo dục của Đảng. Đức và tài là hai mặt cơ bản hợp thành trong một cá nhân; đạo đức là gốc của nhân cách. Người thành đạt trong học thức mà không thành đạt trong đạo đức coi như là không thành đạt. Giáo dục đạo đức là một phần quan trọng không thể thiếu trong hoạt động giáo dục như Bác Hồ đã nói " Hiền dữ phải đâu là có sẵn , phần nhiều do giáo dục mà nên." . Vì vậy, việc quan tâm tới công tác quản lý và giáo dục đạo đức trong nhà trường là một việc làm cần thiết. Trường dân tộc nội trú ở nước ta ra đời theo yêu cầu của sự nghiệp cách mạng miền núi, vùng dân tộc. Trường ở vị trí mũi nhọn trong sự nghiệp giáo dục miền núi được coi là trường chuyên biệt đào tạo cán bộ nguồn cho dân tộc. Nhiệm vụ của các trường Dân tộc nội trú bậc THCS là đào tạo học sinh con em dân tộc thiểu số có đủ trình độ học vấn, phẩm chất đạo đức để tiếp tục học cấp cao hơn; khi đủ sức, đủ đức, đủ tài trở về xây dựng quê Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 2 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT hương, làng bản thoát khỏi lạc hậu, đói nghèo hoặc có thể sẵn sàng phục vụ xây dựng đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Trường PT DTNT Điểu Xiểng, đối tượng giáo dục là con em của 6 dân tộc thiểu số thuộc các xã vùng sâu, vùng khó khăn ở hai huyện Xuân Lộc, Cẩm Mỹ , Long Khánh. Trong một năm thì có 9 tháng các em ăn, học và sinh hoạt tại trường, đạo đức, nhân cách của các em phát triển tốt hay xấu, chất lượng hạnh kiểm cao hay thấp là do một phần lớn công tác giáo dục của nhà trường . Trước tình hình và thực trạng đó, trong những năm qua đã được các cấp, các ngành, đặc biệt là những người làm công tác giáo dục thực sự quan tâm và sự cần thiết là phải đầu tư cho việc giáo dục toàn diện. Nhưng thực tế thì vấn đề giáo dục lý tưởng đạo đức vẫn có những nơi, những lúc còn bị xem nhẹ, chưa được chú trọng. Giáo dục đạo đức ở các trường Phổ thông đã khó , ở trường Phổ thông dân tộc nội trú lại càng khó hơn , bởi lẽ học sinh chúng ta là 100% con em đồng bào dân tộc thiểu số , các em đã quen với những sinh hoạt cộng đồng , những phong tục tập quán đã ăn sâu vào trong tư tưởng của các em , những tiếng chửi thề , những trò ngỗ nghịch , những hành xử thiếu ý thức ... đã không thể một sớm một chiều mà có thể thay đổi được . Do vậy , trọng trách chèo lái con thuyền Điểu Xiểng – một trường PTDTNT mang tên một Liệt sĩ một người con của đồng bào dân tộc , ngay từ đầu trong tiềm thức của bản thân cũng chưa hình dung ra được bản chất hoạt động của trường như thế nào ? đối tượng học sinh ra làm sao ? nhiệm vụ chủ yếu là gì ?..., nào là việc học tập , sinh hoạt ,nội trú ,ăn uống của các em sẽ làm sao trong lúc bộ phận Ban giám hiệu lại chưa có Hiệu phó . Trong nỗi băn khoăn ngày đêm trăn trở , bản thân tôi đã được Lãnh đạo Sở giáo dục cho cơ hội được đi tiếp cận với cách quản lí của trường PTDTNT Liên huyện Tân phú –Định quán , và nhiều lớp tập huấn giáo dục đặc thù khác . Bản thân tôi đã dần hình dung ra được mục tiêu chính để quản lí trường PTDTNT , đó chính là việc nuôi và dạy . Tuy nhiên, việc nuôi đã có chế độ của nhà nước ban hành theo quy định , còn quan trọng là việc dạy . Đối với trường PTDTNT cấp THPT thì có Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 3 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT thể dễ dàng hơn vì các em cũng đã khôn lớn , còn đối trường PTDTNT cấp THCS thì các em còn rất nhỏ , đây là lần đầu tiên các em phải sống xa gia đình và tự lập . Vậy làm thế nào để giáo dục học sinh rèn luyện nhân cách, phẩm chất đạo đức một cách có hiệu quả để các em có thể vừa học tập , sinh hoạt với nhau suốt cả 24 tiếng đồng hồ mỗi ngày quả là không thực sự đơn giản . Đó chính là lý do khiến tôi thực hiện chuyên đề này. Xuất phát từ những lí do khách quan và chủ quan như đã phân tích ở trên , bản thân đã chọn dề tài : Xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường Phổ thông DTNT ” II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI. 1. Cơ sở lý luận Theo tổ chức Y tế thế giới WHO độ tuổi vị thành niên có từ 10 đến 19 tuổi, ở Việt Nam quy định độ tuổi vị thành niên từ 10 đến dưới18 tuổi.Như vậy học sinh THCS là lứa tuổi cuối của tuổi vị thành niên.Giai đoạn này các em phát triển mạnh về thể chất, sinh lý là thời kỳ chuyển tiếp từ trẻ em sang người lớn, các em luôn có xu hướng tự khẳng định mình, có ý thức vươn lên làm chủ bản thân. Ở giai đoạn phát triển này sự chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của người lớn làm các em cảm thấy rất khó chịu, bực bội và rất dễ nổi nóng. Trong lứa tuổi này các em muốn tìm tòi, phát hiện khám phá,tìm hiểu những điều chưa biết của cuộc sống, các em muốn có quyền tự quyết định trong các công việc và việc làm của mình và muốn không bị sự ràng buộc của gia đình, bố mẹ và các người lớn tuổi. Ở lứa tuổi này sự giao tiếp với bạn bè là một nhu cầu rất lớn. Các em có xu hướng tụ tập thành từng nhóm có cùng sở thích, phù hợp với tình tình để vui chơi, đùa nghịch, có những lúc, những nơi các em có các hành động không đúng, không phù hợp với lứa tuổi của mình. Trong giai đoạn này quá trình phát triển sinh lý ảnh hưởng đến rất nhiều tính cách của các em: các em rất dễ bị xúc động khi có một tác động nào đó, bản thân các em dễ bị lôi kéo, kích động, lòng kiên trì và khả năng tự kiềm chế yếu. Ở lứa tuổi này tính tình không ổn định, dễ nổi cáu, khi thì quá sôi nổi nhiệt tình nhưng có trở Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 4 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT ngại lại dễ buông xuôi, chán nản. Đối với các em ở lứa tuổi này, cái gì cũng dễ dàng, đơn giản, các em luôn ở trạng thái hiếu thắng hoặc tự ti vì thế dễ dàng đi đến những hành động thiếu suy nghĩ chín chắn, nhiều lúc vi phạm mà vẫn không biết. Chính vì vậy, các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và mọi tổ chức trong xã hội phải có trách nhiệm quan tâm sát sao, động viên kịp thời để hướng các em có những suy nghĩ và hành động đúng. Để chỉ đạo và quản lý tốt quá trình giáo dục đạo đức trong trường PT DTNT, người cán bộ quản lý cần xây dựng kế hoạch cụ thể và nắm vững vấn đề cụ thể như sau: a) Đạo đức. Có nhiều cách định nghĩa khác nhau về khái niệm đạo đức, nhưng có thể hiểu khái niệm đạo đức dưới 2 góc độ: - Góc độ xã hội: Đạo đức là một hình thái xã hội đặc biệt được phản ánh dưới dạng nguyên tắc, yêu cầu, chuẩn mực, điều chỉnh (hoặc chi phối) hành vi của con người trong các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, giữa con người với xã hội, giữa con người với nhau và với chính bản thân mình. - Góc độ cá nhân: Đạo đức chính là những sản phẩm, nhân cách của con người, phản ánh ý thức, tình cảm, ý chí, hành vi, thói quen và cách ứng xử của họ trong các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, với xã hội, giữa bản thân họ với người khác và với chính bản thân mình. b) Quá trình hình thành và phát triển đạo đức. Quá trình hình thành và phát triển đạo đức của cá nhân, của con người là quá trình tác động qua lại giữa xã hội và cá nhân để chuyển hoá những nguyên tắc, yêu cầu, chuẩn mực, giá trị đạo đức – xã hội thành những phẩm chất đạo đức cá nhân, làm cho cá nhân đó trưởng thành về mặt đạo đức, công dân đáp ứng các yêu cầu của xã hội. c) Quá trình giáo dục đạo đức. Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 5 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT Là một hoạt động có tổ chức, có mục đích, có kế hoạch nhằm biến chứng những nhu cầu, chuẩn mực, giá trị đạo đức theo yêu cầu của xã hội thành những sản phẩm, giá trị đạo đức của cá nhân, nhằm góp phần phát triển nhân cách của mỗi cá nhân và thúc đẩy sự phát triển, tiến bộ của xã hội. d) Các đặc điểm của quá trình giáo dục đạo đức. - Có định hướng thống nhất các yêu cầu, mục đích giáo dục giữa các tổ chức giáo dục trong và ngoài nhà trường. - Tính biện chứng, phức tạp trong quá trình phát triển, biến đổi về nhân cách của học sinh về mặt đạo đức. - Có sự gắn kết chặt chẽ với quá trình dạy học trên lớp và giáo dục ngoài giờ lên lớp. - Tính lâu dài của quá trình hình thành, phát triển các phẩm chất đạo đức. - Phát triển thông qua các hoạt động và giao lưu tập thể. - Tính đột biến và khả năng tự biến đổi. - Tính cá thể hoá cao. - Chứa nhiều mâu thuẫn. - Có sự tương tác hai chiều giữa nhà giáo dục và đối tượng giáo dục. *. Thực trạng nhà trường: Với đối tượng là học sinh dân tộc, các em ăn, ở sinh hoạt tại trường ngôn ngữ, phong tục tập quán bất đồng, nhân cách của các em chưa được hoàn thiện. Hơn nữa, nhà trường nằm ở khu đông dân cư , học sinh dễ bị ảnh hưởng, tác động, lôi cuốn của thanh niên bên ngoài. Do vậy rất cần được rèn luyện, bồi dưỡng tiếp tục ở bậc THCS để trẻ trở thành con ngoan, trò giỏi đáp ứng lòng mong muốn của phụ huynh, của xã hội. Làm cho học sinh tiến bộ, trưởng thành đó là việc làm đầy tính nhân đạo của người giáo viên nói riêng, người làm công tác giáo dục nói chung. Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 6 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT Phần đa phụ huynh, học sinh ở xa trường, nên việc phối kết hợp giữa nhà trường với gia đình có khi không kịp thời, có một số phụ huynh phó thác toàn bộ con em mình cho nhà trường. Những em là học sinh lớp 6, mới tuyển vào trường, lần đầu tiên xa nhà, xa bố mẹ, người thân, không tránh khỏi ảnh hưởng về tâm lý, tư tưởng cũng như tự phục vụ bản thân mình (hay khóc, buồn chán, chưa thích ứng với môi trường tập thể). Hầu hết học sinh ở các xã vùng sâu, vùng xa, quen với cách sống tản mạn, tự do, tùy tiện, có phong tục, tập quán, ngôn ngữ, lứa tuổi khác nhau, do vậy đưa các em vào kỷ cương, nền nếp không hề dễ dàng. Học sinh ở lứa tuổi từ 11 đến tuổi 16 có đặc điểm tâm lý diễn biến phức tạp ( nhất là tuổi: 14,15) các em tiếp thu cái mới, cái lạ, cái xấu rất nhanh, hay bắt chước, a dua, đua đòi, tính tình bồng bột, tự phát, ít kìm chế được bản thân, không thích người lớn nói nặng, lớn tiếng với mình, có khi phản ứng gay gắt, thậm chí chửi lại thầy cô, công nhân viên bằng những lời tục tĩu, nhất là các em nam thường ngang tàng, bướng bỉnh, thích làm người lớn, thể hiện những hành động của người lớn như hút thuốc, uống rượu, nhuộm tóc, ăn mặc mô del, thích làm nổi trội hơn người khác… Hơn nữa, giáo viên không ai biết tiếng dân tộc, trong khi đó các em giao tiếp với nhau, với người thân toàn bằng tiếng dân tộc riêng của mình, nên việc giao tiếp giữa thầy và trò, giữa thầy với phụ huynh để nắm bắt tâm tư nguyện vọng của học sinh cũng là một trở ngại không nhỏ trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. * Thống kê số liệu về hạnh kiểm học sinh trước khi thực hiện chuyên đề: Khối lớp Tổng số Xếp loại hạnh kiểm Khá % TB % Yếu % học sinh Tốt % 6 68 61 89.7 6 8.8 1 1.47 2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài 2.1.Nội dung và hình thức giáo dục: *Nội dung giáo dục: Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 7 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT - Giáo dục học sinh thực hiện nghiêm túc nội quy nhà trường, nội quy lớp học , nội quy khu nội trú ; chấp hành tốt luật pháp, các quy định; tích cực tham gia đấu tranh với các hành động tiêu cực, phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội; - Giáo dục các em lòng nhân ái, kính yêu ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo, tôn trọng người lớn tuổi, thương yêu và giúp đỡ bạn bè ,các em nhỏ tuổi; có ý thức xây dựng tập thể đoàn kết, được các bạn tin yêu. - Giáo dục lòng yêu đất nước , yêu tổ quốc , yêu nhân dân, yêu nhân loại, yêu hòa bình, yêu quý và tự hào lịch sử vẻ vang của dân tộc, truyền thống văn hóa , đặc điểm địa lý về biển đảo . - Tích cực rèn luyện phẩm chất đạo đức, có lối sống lành mạnh, giản dị, khiêm tốn; chăm lo giúp đỡ gia đình; - Tích cực rèn luyện thân thể, lao động vệ sinh, giữ gìn và bảo vệ môi trường, giữ gìn và bảo quản tài sản. - Giáo dục và rèn luyện đức tính, phẩm chất tốt đẹp như: thật thà, trung thực, giản dị, khiêm tốn, tiết kiệm, đoàn kết dân tộc, thương yêu đùm bọc, giúp đỡ nhau lúc ốm đau, khó khăn, hoạn nạn, tính tự giác, siêng năng, không ăn gian, nói dối, không gian lận trong học tập, sinh hoạt … - Giáo dục và bồi dưỡng tình yêu: trường, lớp, quê hương, đất nước, yêu hòa bình, có niềm tin và biết ơn Hồ Chủ Tịch, Đảng, Nhà nước XHCN Việt Nam, biết ơn những người đã hy sinh giành được độc lập, tự do cho đất nước, biết giữ gìn và phát huy những di sản tinh hoa của dân tộc. - Rèn luyện cho các em tính tự giác, tích cực, chủ động thực hiện và tuân thủ đúng thời gian biểu và nội qui, qui định của nhà trường (ngăn nắp, gòn gàng, giờ nào, việc nấy) - Tích cực lao động vệ sinh trường lớp , khu nội trú nhằm xây dựng nếp sống văn minh , lịch sự , xây dựng môi trường xanh-sạch-đẹp . - Giáo dục học sinh lòng kính yêu Bác Hồ, học tập và làm theo “tấm gương đạo đức của Hồ Chí Minh”. - Lồng ghép giáo dục các em thông qua cuộc vận động “Hai không” và phong trào thi đua xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực’. Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 8 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT * Hình thức giáo dục: - Giáo dục đạo đức cho học sinh vào các buổi chào cờ sáng thứ Hai hàng tuần : trong mỗi buổi sinh hoạt chào cờ đầu tuần học sinh đều được nghe một học sinh đại diện kể về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và nghe chương trình quà tặng cuộc sống sau khi đã được Hiệu trưởng nhận xét , đánh giá ưu khuyết điểm trong tuần . - Giáo dục các em qua các môn học trên lớp; - Giáo dục các em trong các tiết sinh hoạt lớp, các tiết hoạt động NGLL (theo chủ điểm) của giáo viên chủ nhiệm; - Lồng ghép giáo dục các em trong các buổi “rèn kỹ năng sống” vào chiều thứ sáu hàng tuần; - Ngoài ra, còn giáo dục đạo đức cho các em qua gương người tốt, việc tốt, tham gia phong trào “đền ơn, đáp nghĩa”, phòng chống các tệ nạn trong xã hội… 2.2 Biện pháp thực hiện: 2.2.1 Tăng cường sự chỉ đạo của chi bộ Đảng và hiệu lực quản lý của Ban giám hiệu nhà trường: - Trong trường học, chi bộ Đảng là tổ chức cao nhất, nắm quyền lãnh đạo, chỉ đạo toàn bộ hoạt động của nhà trường; là hạt nhân, là nền tảng của sự đoàn kết. Chi bộ nhà trường luôn thực hiện theo phương châm “Đảng lãnh đạo, nhân dân làm chủ, nhà nước quản lý”. - Triển khai kịp thời sâu rộng mọi văn bản chỉ đạo của Đảng và nhà nước để công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh đạt hiệu quả cao. - Phân công các đảng viên vào các vị trí quan trọng của nhà trường để các đảng viên phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của mình trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. - Chi bộ Đảng, Ban giám hiệu lập kế hoạch cụ thể, phù hợp, sát thực với từng thời điểm, gắn liền với việc giáo dục đạo đức học sinh từng tháng, từng tuần theo các chủ điểm; giao cụ thể cho từng bộ phận, tổ công tác và cá nhân thực hiện. Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 9 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT 2.2.2 Phân công, chỉ đạo nhiệm vụ cụ thể trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh Giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh là một công việc khó, đòi hỏi phải có sự chung tay góp sức của nhiều lực lượng trong nhà trường và xã hội. Ngay từ đầu năm học, nhà trường đã phân công, chỉ đạo, giao trách nhiệm cụ thể như sau: Đối với học sinh, tiết chào cờ đầu tuần góp phần quan trọng trong việc giúp các em rèn luyện nhân cách, từ những việc nhỏ như: ham học, siêng làm, cần kiệm…đến những việc lớn như hun đúc tinh thần dân tộc, lòng yêu nước. Giáo dục đạo đức cho học sinh là việc làm thiết thực và rất quan trọng , là công việc không của riêng ai, đây là trách nhiệm của toàn thể đội ngũ trong nhà trường, Ban giám hiệu không chỉ là người chỉ đạo mà là người trực tiếp giáo dục đạo đức cho học sinh. Ngay từ đầu năm học, hiệu trưởng đã họp phân công cụ thể cho từng thành viên luôn phiên giáo dục học sinh vào sáng thứ hai trong tiết chào cờ và chiều thứ Sáu trong buổi giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Khi được phân công cá nhân phải xây dựng kế hoạch trước , xây dựng dự thảo kế hoạch về giáo dục đạo đức cho học sinh từng thời điểm , từng tháng , tuần : a. Đối với Hiệu trưởng : Là Hiệu trưởng nhà trường – người chịu trách nhiệm chính về quản lí , chỉ đạo hoạt động dạy và học của nhà trường , chịu trách nhiệm về việc giáo dục đạo đức cho học sinh, tôi phải xây dựng cho mình một kế hoạch cụ thể để thường xuyên giáo dục các em bằng nhiều nội dung khác nhau như: lòng biết ơn, tinh thần đoàn kết, lễ phép, kính trọng người lớn, nói lời hay, làm việc tốt, kiên trì, siêng năng trong học tập, lao động làm vệ sinh trường lớp …: Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 10 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI TRƯỜNG PTDTNT THCS ĐIỂU XIỂNG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - tự do – hạnh phúc KẾ HOẠCH GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH NĂM HỌC 2012-2013 I.MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU 1.Mục đích. Mục tiêu giáo dục của nhà trường là giáo dục các em thành những con người phát triển toàn diện‘ Khỏe về thể chất, đẹp về tâm hồn, sáng về trí tuệ”. Các em là những con người có ý thức kỷ luật, có tinh thần trách nhiệm với công việc. biết yêu thương kính trọng ông bà cha mẹ, thầy cô.Đặc biệt học sinh nội trú tại trường nên việc các em biết đoàn kết giúp đỡ bạn bè, giúp đỡ nhau trong đời sống xa gia đình , các em thuộc nhiều dân tộc khác nhau nên phải làm cho học sinh tránh tình trạng phân biệt dân tộc là một việc làm rất cần thiết. Có những hiểu biết cơ bản về tự nhiên xã hội, biết giữ vệ sinh và bảo vệ của công , biết giữ gìn tài sản chung trong sinh hoạt nội trú. Biết yêu trường, yêu lớp, yêu thầy cô bè bạn. Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường. Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, ý thức tôn trọng pháp luật và hành vi chấp hành pháp luật của nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục và người học, góp phần ổn định môi trường giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Giúp cán bộ, giáo viên, nhân viên, cha mẹ học sinh, học sinh thấy rõ tầm quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật, truyền thống lịch sử, văn hóa, lòng tự hào dân tộc, đạo lý uống nước nhớ nguồn cho học sinh trong nhà trường; Tiếp tục nâng cao ý thức tự giác trong học sinh về thực hiện pháp luật ở mọi lúc, mọi nơi và biết cách tuyên truyền cho những người xung quanh; biết trân trọng, giữ gìn, phát huy những giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc, của quê hương; sống trung thực, tự trọng, lành mạnh. 2/. Yêu cầu: Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 11 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT Giáo dục pháp luật, đạo đức, nếp sống cho học sinh phù hợp với bậc THCS theo hướng kết hợp lý luận và thực tiễn, học đi đôi với hành. Học sinh nội trú tại trường nên việc sinh hoạt nội trú là rất cần thiết ,GVCN cần sinh hoạt với học sinh vào những ngày cuối tuần. Kết hợp giáo dục chính khoá với giáo dục ngoại khoá; tích hợp, lồng ghép nội dung pháp luật một cách hợp lý trong môn học Giáo dục công dân ở THCS và một số môn học khác; bảo đảm sự liên thông về kiến thức giữa các cấp học và kết hợp giáo dụcthông qua các môn học với các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.Đặc biệt GVCN cần cho học sinh giao lưu với nhau, để các em hòa đồng trong môi trường nội trú, tránh tình trạng phân biệt dân tộc, biết giúp đỡ lẫn nhau trong đời sống hàng ngày. Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật với giáo dục đạo đức, nếp sống và việc thực hiện các cuộc vận động, các phong trào thi đua trong ngành; phối hợp các lực lượng làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong và ngoài ngành Giáo dục II. NỘI DUNG Thực hiện các hoạt động giáo dục bao gồm trong giờ lên lớp và hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm giúp HS phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho HS tiếp tục học hoặc đi vào cuộc sống lao động. Chú trọng giáo dục ngoài giờ lên lớp bao gồm các hoạt động ngoại khóa về khoa học, văn học, nghệ thuật, TDTT, ATGT, phòng chống tệ nạn xã hội, giáo dục giới tính, giáo dục pháp luật, giáo dục hướng nghiệp, giáo dục kỹ năng sống nhằm phát triển toàn diện và bồi dưỡng năng khiếu; các hoạt động vui chơi, tham quan, du lịch, giao lưu văn hóa, giáo dục môi trường; hoạt động từ thiện và các hoạt động xã hội khác phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi HS. Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 12 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT Thực hiện sinh hoạt chủ nhiệm theo đúng Điều lệ trường phổ thông. Thực hiện các nhiệm vụ của GVCN theo Điều lệ trường PT. Phân công trách nhiệm cụ thể, phối hợp đồng bộ giữa GVCN lớp, GV bộ môn, các tổ chức đoàn thể trong công tác quản lý, giáo dục học sinh. Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo đúng quy định của ngành. Phối hợp chặt chẽ gữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục học sinh. Giáo dục truyền thống, tuyên truyền cho học sinh về truyền thống nhà trường, truyền thống cách mạng của quê hương, đất nước; tinh thần tự tôn dân tộc; niềm tự hào dân tộc, tình yêu thương gia đình và trách nhiệm của học sinh trong thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới, hội nhập quốc tế sâu rộng. Đẩy mạnh giáo dục chủ nghĩa Mác-Lê nin, Tư tưởng Hồ Chí Minh; học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; lý tưởng cách mạng, hoài bão ước mơ, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước; kính trọng thầy, cô giáo và người lớn tuổi; đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ bạn bè; có động cơ, thái độ học tập đúng đắn; có hành vi giao tiếp, ứng xử văn hoá; chủ động, tích cực giữ gìn vệ sinh cá nhân, giữ gìn và bảo vệ môi trường Duy trì, tổ chức tốt các cuộc họp cha mẹ học sinh đầu năm học, cuối kỳ I và cuối năm học để kịp thời thông báo kết quả học tập, rèn luyện của học sinh, bàn và thống nhất các biện pháp giáo dục. Giáo viên chủ nhiệm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được ghi trong điều lệ nhà trường, thực hiện quản lý, sử dụng có hiệu quả Sổ liên lạc phối hợp giáo dục giữa gia đình -nhà trường - xã hội; có kế hoạch thăm hỏi gia đình học sinh; tư vấn hướng dẫn cha mẹ học sinh. Phối hợp tổ chức các hoạt động tập thể như mít tinh kỷ niệm các ngày truyền thống, ngoại khoá, cắm trại, tham quan các di tích lịch sử, văn hoá, cách mạng. Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 13 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT Hàng tháng GVCN phải báo cáo với nhà trường về kết quả phối hợp với gia đình trong việc giáo dục học sinh, đặc biệt là đối với những học sinh ý thức và kết quả học tập, rèn luyện chưa tốt. Tổ chức ký cam kết giữa cha mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm, giữa giáo viên chủ nhiệm với nhà trường về trách nhiệm giáo dục tư tưởng, đạo đức , lối sống cho học sinh. Đẩy mạnh quan hệ với gia đình, cơ quan, tổ chức, đoàn thể có liên quan để thường xuyên nắm bắt thông tin, kịp thời xử lý những vấn đề đột xuất trong công tác giáo dục truyền thống, đạo đức, lối sống cho học sinh. GVCN quan tâm sát sao về đời sống nội trú của học sinh để qua đó ren luyện đạo đức cho hoc sinh trong đời sống tập thể Kết hợp chặt chẽ giáo dục truyền thống, đạo đức, lối sống với việc thực hiện nghiêm chỉnh luật pháp của Nhà nước, Điều lệ nhà trường, Quy chế chuyên môn. Mọi CB- GV trong nhà trường nghiêm túc chấp hành pháp luật của Nhà nước, điều lệ nhà trưòng, Quy chế chuyên môn để làm gương cho học sinh học tập, noi theo. Tiếp tục thực hiện nghiêm túc các cuộc vận động và các phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Tổ chức kiểm tra, đánh giá xếp loại học sinh đảm bảo khách quan, khoa học, thực chất, duy trì kỷ cương trong trường học. Đoàn TN, GVCN tăng cường giáo dục pháp luật cho HS. Tổ chức nghiêm túc, có hiệu quả việc triển khai tìm hiểu, học tập Điều lệ trường học, Luật giáo dục, Luật giao thông, Luật thanh niên, Luật chăm sóc và giáo dục thiếu niên nhi đồng, Luật phòng chống ma tuý. Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 14 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT Ngay từ đầu năm học, căn cứ vào các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, nhà trường xâydựng nội quy học sinh, cho học sinh thảo luận, học tập, viết thu hoạch và lấy đó là một trong các tiêu chí đánh giá thi đua xếp loại HS, xếp loại thi đua tập thể lớp. Đoàn TN, GVCN thực hiện nghiêm túc công tác tuyên truyền giáo dục ATGT, chủ động tham mưu, đề xuất với nhà trường mời cán bộ Công an huyện, cán bộ Y tế về trường phối kết hợp với nhà trường trong công tác tuyên truyền phòng chống ma tuý, phòng chống HIV/AISD và các tệ nạn xã hội; giáo dục giới tính. Đa dạng hoá các hoạt động giảng dạy nội, ngoại khoá lồng ghép những nội dung giáo dục truyền thống cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh. Tổ chức tốt các phong trào thi đua yêu nước, các phong trào rèn luyện đạo đức, lối sống cho học sinh và giáo viên trong nhà trường. Việc tổ chức các phong trào thi đua, rèn luyện phải gắn chặt với nhiệm vụ trọng tâm mỗi tháng,học kỳ, năm học của nhà trường, trong đó xác định rõ, cụ thể những mục tiêu, chuẩn mực, hành vi cần thực hiện. Chú trọng các hoạt động giáo dục từ thiện, nhân đạo, giáo dục tình thương, l nḷ g nhân ái qua cáccuộc vận động, ủng hộ; phối hợp với các ngành chức năng, tổ chức đoàn thể triển khai, phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Đoàn TN phối hợp với GVCN, chính quyền, đoàn thể địa phương tích cực cho học sinh chăm sóc và phát huy các giá trị của các di tích lịch sử, văn hoá, cách mạng, nghĩa trang liệt sĩ, chăm sóc,giúp đỡ các gia đình thương binh, liệt sĩ, gia đình có công với cách mạng … III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN. 1. Đối với nhà trường. Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 15 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT Ngay từ đầu năm đưa học sinh vào kỷ cương nề nếp của nhà trường, ổn định nhanh chóng các tổ chức lớp, các hoạt động của cờ đỏ lớp, để công tác giáo dục có hiệu quả và nhanh chóng đi vào chiều sâu. Tăng cường các hoạt động giáo dục đạo đức, giáo dục truyền thống. Sắp xếp chỗ ăn ở cho học sinh thật hợp lý, tránh tinh trạng học của 1 dân tộc ở với nhau sẽ gây nên phân biệt dân tộc. Xây dựng kế hoạch thực hiện, tổ chức chỉ đạo, kiểm tra thực hiện kế hoạch. Phối hợp với Chi ủy, các Tổ trưởng chuyên môn, BCH Công Đoàn, BCH Đoàn và giáo viên cán bộ công nhân viên toàn trường chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá kết quả quá trình triển khai thực hiện. 2. Đối với Công đoàn, Đoàn thanh niên. Căn cứ vào chức năng nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn, Đoàn TN, căn cứ vào kế hoạch của trường để xây dựng kế hoạch cụ thể, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên và triển khai thựchiện kế hoạch đạt hiệu quả. Báo cáo xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết, mang tính khả thi bằng văn bản để nhà trường theo dõi, đôn đốc triển khai thực hiện kế hoạch. Thực hiện chế độ báo cáo sơ kết, tổng kết theo kế hoạch của nhà trường. 3. Đối với GVCN và các lớp. Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của GVCN và bám sát kế hoạch của nhà trường để phối kết hợp tổ chức thực hiện tốt các nội dung kế hoạch. Hàng tháng GVCN lớp báo cáo công tác thực hiện kế hoạch trong báo cáo chủ nhiệm. 4. Đối với Ban đại diện cha mẹ học sinh Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 16 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT Nhà trường phối hợp chặt chẽ để xây dựng quy chế phối thuộc giáo dục truyền thống cách mạng, đạođức, lối sống trong học sinh. 5. Đối với giáo viên bộ môn. Tích cực phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường trong việc giáo dục truyền thống cách mạng, đạo đức, lối sống trong học sinh đạt hiệu quả. IV. Nội dung cụ thể 1- Giáo dục nền nếp ý thức kỷ luật: Học sinh đi học đúng giờ, không chơi trò chơi nguy hiểm, không phá hoại của công, giữ vệ sinh chung, trang phục gọn gàng đúng quy định, đồng phục dân tộc vào ngày cuối tuần. Giữ vệ sinh cá nhân: Đồng phục sạch sẽ, hợp thời tiết. Không mang và ăn quà trong trường. Không bỏ rác bừa bãi, đi vệ sinh đúng nơi quy định. Đi nhẹ nói khẽ ở khu vực cầu thang phòng học, khu nội trú đặc biệt là giờ nghỉ ngơi. Bảo vệ các máy móc, trang thiết bị, bàn ghế, tiết kiệm điện nước, chăm sóc và bảo vệ cây xanh. Đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ nhau. Cư xử quan hệ giáo tiếp: Với thầy cô phải kính trọng lễ phép, với bè bạn thân ái giúp đỡ nhau trong học tập và cuộc sống hàng ngày, với khách ra vào trường học phải chào hỏi lễ phép. Trật tự, kỷ luật, không nói chuyện riêng trong lớp , chú ý nghe giảng, tích cực học tập. Chuẩn bị đầy đủ đồ dùng trước khi tới lớp. Các buổi chào cờ, tập trung: Nhanh chóng, trật tự, chăm chú lắng nghe. Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 17 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT Sinh hoạt lớp, Đoàn: Thường xuyên, có nền nếp và chất lượng. 2. Các giải pháp tiến hành Giáo dục thông qua chương trình chính khóa: Đảm bảo chương trình, có nhiều hình thức tổ chức dạy học cho sinh động phong phú và đạt hiệu quả cao.Quan tâm đến rèn kỹ năng sống và thực hành cho học sinh. BGH quan tâm chỉ đạo, dự giờ thăm lớp, rút kinh nghiệm tiết dạy. Chương trình ngoại khóa: Chỉ đạo và phối hợp với Đoàn thanh niên tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp, các câu lạc bộ mà các em yêu thích, các chương trình văn hóa văn nghệ, thể dục, thể thao. Các buổi giao lưu, nói chuyện truyền thống. Giáo dục qua các giờ chào cờ đầu tuần: Nhận xét đánh giá, tuyên dương khen thưởng. Sinh hoạt theo chuyên đề, giáo dục kỹ năng sống, tùy tình hình cụ thể. Tăng cường vai trò của giáo viên chủ nhiệm, nêu cao vai trò kỷ cương tình thương trách nhiệm. Các buổi sinh hoạt hội đồng dành thời gian thích đáng cho công tác chủ nhiệm. V.KẾ HOẠCH CỤ THỂ TỪNG THÁNG, TUẦN Kế hoạch tháng 9 1.Kế hoạch chung. - Ổn định tổ chức lớp, các lọai sổ sách: Sổ chủ nhiệm, sổ đầu bài, danh sách tổng hợp học sinh, sổ liên lạc, ổn định nề nếp học sinh, nắm bắt tình hình đối tượng học sinh trong lớp nhất là các học sinh có hoàn cảnh đặc biệt, học sinh chậm tiến bộ. - Giáo dục đạo đức cho học sinh trong các giờ sinh hoạt về ý thức công dân, trách nhiệm và nghĩa vụ thực hiện nội quy nhà trường - Tham gia và chỉ đạo HS hoạt động 15 phút đầu giờ có hiệu quả.GVCN có mặt sinh hoạt với lớp. Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 18 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT - Triển khai thảo luận, học tập nội quy nhà trường; thảo luận tiêu chí đánh gia thi đua và đăng ký thi đua. - Tổ chức cho HS viết đăng ký cam kết thực hiện nhiệm vụ năm học.Đề ra nội quy của lớp. - Tổ chức biên chế lớp (cử CB lớp, phân tổ, xếp vị trí ngồi, cử HS ghi SĐB - Tổ chức đại hội lớp đầu năm học: giúp các em biết sống tốt trong các mối quan hệ:trong gia đình, trong trường lớp và đời sống nội trú. - GVCN tìm hiểu hoàn cảnh gia đình, nơi ở và bản thân các em học sinh để có biện pháp giáo duc hiệu quả. 2. Kế hoạch cụ thể trong tuần. Thời gian Nội dung Người thực hiện - Ổn định tổ chức lớp, các lọai sổ sách: Sổ chủ nhiệm, sổ đầu bài, danh sách tổng hợp học sinh, sổ liên lạc, ổn định nề nếp học sinh, nắm bắt tình hình đối tượng học HT,TPT, sinh trong lớp nhất là các học sinh có QS,GVCN hoàn cảnh đặc biệt, học sinh chậm tiến bộ. - Tổ chức đại hội lớp đầu năm học: giúp TUẦN 1 các em biết sống tốt trong các mối quan 3/9hệ:trong gia đình, trong trường lớp và đời 8/9/2012 sống nội trú. - Tổ chức biên chế lớp (cử CB lớp, phân tổ, xếp vị trí ngồi, cử HS ghi SĐB - Giáo dục đạo đức cho học sinh tiết sinh hoạt cuối tuần. Tham gia và chỉ đạo HS hoạt động 15 phút đầu giờ có hiệu quả.GVCN có mặt TUẦN 2 sinh hoạt với lớp. 10/9- Tham gia và chỉ đạo HS hoạt động 15 HT, TPT, QS, 15/9/2012 phút đầu giờ có hiệu quả.GVCN có mặt GVCN Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 19 Xây dựng Kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh trường Phổ thông DTNT sinh hoat với lớp. - Triển khai thảo luận, học tập nội quy nhà trường; thảo luận tiêu chí đánh gia thi đua và đăng ký thi đua. - Tổ chức cho HS viết đăng ký cam kết thực hiện nhiệm vụ năm học.Đề ra nội quy của lớp. TUẦN 3 17/922/9/2012 TUẦN 4 24/929/9/2012 - Giáo dục đạo đức cho học sinh tiết sinh hoạt cuối tuần. - GVCN tìm hiểu hoàn cảnh gia đình, nơi ở và bản thân các em học sinh để có biện pháp giáo duc hiệu quả. - GVCN tìm hiểu hoàn cảnh gia đình, nơi ở và bản thân các em học sinh để có biện pháp giáo duc hiệu quả. . - GVCN tìm hiểu hoàn cảnh gia đình, nơi ở và bản thân các em học sinh để có biện pháp giáo duc hiệu quả. - Dạy 2 tiết ngoại khóa về chủ điểm tháng 9: “Truyền thống nhà trường”. HT, TPT, QS, GVCN HT, TPT, QS, GVCN Kế hoạch tháng 10 1.Kế hoạch chung. - Giáo dục đạo đức cho học sinh trong các giờ sinh hoạt về ý thức công dân, trách nhiệm và nghĩa vụ thực hiện nội quy nhà trường - GVCN cùng tập thể lớp làm đèn lồng và tập các tiết mục văn nghệ để đón trung thu qua đó có thời gian tâm sự. giáo dục đạo đức cho học sinh. - Tổ chức Trung thu cho học sinh. - Tiếp tục tuyên truyền nội dung ATGT, phòng chống ma túy, tội phạm và các tệ nạn xã hội trong các giờ sinh hoạt cuối tuần. Kiều Mạnh Hà – Trường Phổ thông dân tộc nội trú Điểu Xiểng 20