Tài liệu Skkn xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học phan bội châu

Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu I . PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong những năm qua cùng với sự phát triển đi lên của đất nước, ngành giáo dục cũng đã có những bước chuyển mình tích cực với quyết tâm đổi mới để đưa chất lượng giáo dục lên ngang tầm đòi hỏi của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong đó nổi bật nhất là “ Việc đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng dạy và học ” và phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực ”. Để nâng cao chất lượng giáo dục thì không thể thiếu các yếu tố: Nội dung giáo dục, đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên phụ trách thiết bị, thư viện và cơ sở vật chất trường học mà thư viện trường phổ thông có vai trò đặc biệt quan trọng . Mỗi chúng ta đang sống và làm việc chắc chắn rằng ai ai cũng có những ước mơ, hoài bão, những suy nghĩ ý kiến của mình. Song có một câu châm ngôn làm tôi nhớ mãi “Ai nắm bắt được nhiều thông tin người đó sẽ chiếm ưu thế hơn so với người khác”. Quả vậy, trong thời buổi cơ chế thị trường như hiện nay con người hơn nhau ở chỗ ai nắm bắt được nhiều thông tin hơn tức người đó sẽ chiến thắng. Vậy thì câu hỏi đặt ra bây giờ là, những thông tin đó tìm kiếm ở đâu ? Để trả lời cho câu hỏi đó không ai hết chính Thư viện là nơi sẽ đáp ứng toàn bộ yêu cầu, nguyện vọng tìm kiếm thông tin của con người một cách chính xác, nhanh chóng. Thư viện là một công cụ để chứng minh cho điều đó. Trường tiểu học Phan Bội Châu, huyện Krông Ana tỉnh Đăk Lăk đã và đang tích cực dấy lên xây dựng phong trào“ Trường học thân thiện, học sinh tích cực ” mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành trong toàn ngành giáo dục. Thư viện trường cũng đã có những bước đổi mới rõ nét theo những nội dung trên song cũng chưa đạt được kết quả như mong muốn như chưa đáp ứng được nhu cầu học tập, mở rộng kiến thức cũng như chưa đáp ứng hết nhu cầu giải trí của học sinh, đặc biệt là chưa tạo được môi trường đọc sách có sức hấp dẫn đối với học sinh. Vì những lý do nêu trên, tôi đã chọn nội dung “ Xây dựng môi trường đọc thân thiện Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 1 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu tại trường tiểu học Phan Bội châu – huyện Krông Ana ” làm đề tài Sáng kiến kinh nghiệm với mong muốn góp một phần vào việc phát triển môi trường đọc tại thư viện trường tiểu học Phan Bội Châu . 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài a) Mục tiêu Tổ chức môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu được hình thành trên cơ sở thực tiễn nói trên, nhằm mục đích nâng cao chất lượng hoạt động Thư viện, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên, nâng cao kiến thức cho học sinh. Giúp cho giáo viên nâng cao trình độ chuyên môn trong giảng dạy; học sinh có thói quen thích đọc sách, ham mê tự nghiên cứu tìm tòi tài liệu tham khảo để phục vụ việc học tập. Nguồn tài liệu của thư viện được luân chuyển thường xuyên và liên tục phát huy tối đa tác dụng của tài liệu. Đồng thời bạn đọc sẽ biết quý trọng sách báo hơn. b) Nhiệm vụ Góp phần giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, học tập, vui chơi, đọc sách báo trong môi trường thân thiện. Tôi thường xuyên quan sát nhu cầu đọc của học sinh và giáo viên, tham mưu kịp thời với lãnh đạo đề xuất bổ sung những cuốn sách có nội dung phù hợp với nhu cầu của bạn đọc, đa dạng và phong phú về nội dung và hình thức. Thường xuyên thay đổi cách sắp xếp phòng đọc tạo sự mới mẻ, thân thiện cho thư viện nhằm thu hút bạn đọc. Trưng bày những cuốn sách hay, sách mới lên giá, kệ sách để bạn đọc dễ thấy; giới thiệu sách bằng hình thức trực quan trong các buổi sinh hoạt tập thể hoặc chào cờ đầu tuần. Có các loại danh mục để bạn đọc dễ dàng tìm tài liệu theo nội dung mình cần. 3. Đối tượng nghiên cứu Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 2 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu Một số phương pháp xây dựng môi trường đọc thân thiện Tâm lý cán bộ giáo viên, nhân viên và học sinh trong Trường tiểu học Phan Bội Châu. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Phong trào đọc sách của giáo viên, nhân viên, học sinh trường tiểu học Phan Bội Châu năm học 2015 - 2016 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp khảo sát tình hình thực tế của trường. Phương pháp phân tích, tổng hợp. Phương pháp phỏng vấn. Phương pháp quan sát phong trào đọc, đối tượng bạn đọc trong nhà trường. II. PHẦN NỘI DUNG 1 Cơ sở lý luận Để phục vụ tốt cho công tác giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh trong nhà trường công cụ chủ yếu vẫn là tài liệu sách, báo. Sách, báo chỉ có thể quản lý tốt và phát huy được tác dụng tích cực của nó trên cơ sở tổ chức tốt công tác hoạt động thư viện của nhà trường . Quyết định số 61/1998/QĐ-BGD&ĐT, ngày 6/11/1998 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Ban hành “Quy chế về tổ chức và hoạt động thư viện trường phổ thông. Điều 1: Chương I Quyết định 61/1998/QĐ/BGD&ĐT về qui chế tổ chức và hoạt động Thư viện trường phổ thông cũng đã nhấn mạnh: “ Thư viện trường phổ thông là một bộ phận cơ sở vật chất trọng yếu, trung tâm sinh hoạt văn hóa khoa học của nhà trường. Thư viện góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên. Bồi dưỡng kiến thức cơ bản về khoa học Thư viện và xây dựng thói quen tự học, tự nghiên cứu cho học sinh, tạo cơ sở từng bước thay đổi phương pháp dạy và học, tham gia tích cực vào việc bồi dưỡng tư tưởng chính trị và xây dựng nếp sống văn hóa mới cho các thành viên của nhà trường. Thư viện còn giúp các em học sinh Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 3 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu xây dựng phương pháp học tập và phong cách làm việc khoa học, biết sử dụng sách, báo Thư viện ”. Quyết định số 01/2003/QĐ-BD&ĐT ngày 02/01/2003 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Ban hành “Quy định tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông”. Công văn số 11185/GDTH, ngày 17/12/2004 hướng dẫn thực hiện tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông. Căn cứ phương hướng, nhiệm vụ năm học 2015 -2016 cũng như thực hiện kế hoạch hoạt động thư viện của Phòng GD&ĐT Krông Ana, dựa trên cơ sở đó ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch hoạt động của thư viện và kế hoạch với mục đích nâng cao công tác phục vụ bạn đọc duy trì tồn tại và phát triển phong trào đọc lâu dài đúng với nghĩa của nó. Với tầm quan trọng như vậy, thư viện ngày càng phải có sự đầu tư về cơ sở vật chất, về nghiệp vụ chuyên môn và đặc biệt là đầu tư các phong trào thư viện trường học. Xuất phát từ tầm quan trọng và ý nghĩa thực tiễn đó tôi đã chọn đề tài nói trên. Với mong muốn xây dựng một thư viện hoàn chỉnh, thống nhất để có khả năng chia sẻ nguồn lực thông tin giữa các thư viện trong thời đại thông tin hiện đại, phục vụ bạn đọc ngày càng đa dạng hóa và tốt hơn. 2 Thực trạng thư viện trường tiểu học Phan Bội Châu 2.1 Thuận lợi, khó khăn * Thuận lợi Được sự chỉ đạo sát sao sự quan tâm đặc biệt của ban giám hiệu, các cấp lãnh đạo, tập thể hội đồng sư phạm, ban đại diện hội cha mẹ học sinh cùng học sinh toàn trường hưởng ứng và ủng hộ. Ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch hoạt động của thư viện, tiến hành phát động phong trào đọc sách đến toàn thể giáo viên và học sinh. Được Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên đầu tư kinh phí để nâng cấp phòng đọc, bổ sung vốn tài liệu và sự phối hợp tích cực của các đoàn thể, tổ cộng tác viên thư viện để tôi thực hiện tốt mọi kế hoạch của thư viện đã đề ra. Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 4 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu Hàng năm thư viện đều đạt được danh hiệu thư viện tiến tiến theo công văn số 01/2003/QĐ-BGD&ĐT ngày 02/01/2003 của bộ trưởng Bộ Giáo dục ban hành. Thư viện được bố trí 2 phòng ở vị trí khá thuận lợi cho việc qua lại của học sinh và giáo viên, cán bộ công nhân viên chức khi đến thư viện mượn sách, báo, tài liệu tham khảo. Nhà trường đã trang bị cho thư viện một bộ máy vi tính kết nối mạng nhằm phục vụ cho công tác chuyên môn, và tra cứu tài liệu cập nhật thông tin mới. Trong năm học cũng đã bổ sung một số đầu sách tương đối đảm bảo về số lượng và chất lượng. Cán bộ thư viện chuyên trách, trình độ đào tạo Đại học thư viện, có ý thức trách nhiệm cao, thân thiện gần gũi với cán bộ giáo viên và học sinh. * Khó khăn Cơ sở vật chất còn thiếu, bàn ghế phòng đọc chưa đúng quy cách. Bạn đọc là học sinh học 2 buổi/ ngày nên thời gian rảnh rỗi để đọc sách còn ít, người dân sống trên địa bàn điều kiện kinh tế gia đình còn khó khăn hộ nghèo nhiều nên chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của con em mình. Bạn đọc là học sinh bậc tiểu học nên rất tinh nghịch, hiếu động rất khó khăn trong việc quản lý các em trong giờ đọc sách nếu đọc tập trung các khối . 2.2 Thành công, hạn chế * Thành công Số lượng bạn đọc đến mượn sách, đọc sách ngày càng nhiều hơn, lượng sách luân chuyển trong ngày nhiều hơn. * Hạn chế Có nhiều sách, báo, tài liệu bị rách nát trong quá trình sử dụng. Một số học sinh chưa mạnh dạn khi đến thư viện và không biết mượn sách gì Giờ ra chơi các em có nhu cầu đọc sách nhiều song phòng đọc chỉ phục vụ được 1 lớp/ buổi. 2.3 Mặt mạnh, mặt yếu Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 5 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu * Mặt mạnh Vốn tài liệu, sách báo các loại đảm bảo phong phú đa dạng, theo quy định công văn số 11185/GDTH ngày 17/12/2004 hướng dẫn thực hiện tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông. Cán bộ thư viện chuyên trách đã qua đào tạo, năng động nhiệt tình, yêu nghề và có trách nhiệm với công việc, ham học hỏi. Việc tổ chức môi trường đọc thân thiện được xây dựng phù hợp với giáo viên, và học sinh, thu hút được các em đến thư viện ngày càng nhiều, ý thức của các em cũng tăng lên rõ rệt, đặc biệt nâng cao kiến thức hỗ trợ đắc lực trong việc giảng dạy và học tập, chất lượng giáo dục được nâng lên năm sau cao hơn năm trước . * Mặt yếu Kinh phí của nhà trường còn hạn hẹp vì tổng số học sinh của trường quá ít so với các trường trên địa bàn. Một số phụ huynh và học sinh chưa nhận thức được tầm quan trọng của thư viện. Nên cán bộ thư viện rất khó khăn trong việc vận động và tuyên truyền . Số lượng sách đưa ra phục vụ hàng ngày nhiều nên thường bị rách bìa, giây bẩn. Vì một số em chưa thực sự có ý thức trong việc đọc sách . Một số em trong tổ công tác Thư viện chưa có kinh nghiệm trong khi quản lý kệ sách của lớp mình . 2.4 Các nguyên nhân, các yếu tố tác động Học sinh chưa có thói quen và tự giác đến thư viện đọc sách. Các hình thức tổ chức, thu hút bạn đọc đến với thư viện chưa phong phú. Thời gian học trong lớp nhiều, thời gian ra chơi ngắn. Mặc dù đã được Ban giám hiệu nhà trường quan tâm tạo điều kiện về cơ sở vật chất, có phòng đọc riêng. Song vì là trường tiểu học các em phải học hai buổi trên ngày nên không có thời gian rảnh rỗi để đến thư viện đọc sách mà chỉ được đọc vào giờ ra chơi. Mà mỗi buổi ra chơi thì thư viện chỉ phục vụ được một lớp. Vì Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 6 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu thế bản thân tôi suy nghĩ phải bố trí làm sao để vòng quay của sách đến tay các em học sinh, trước đây lịch đọc được bố trí theo ngày. Một số em ở từng lớp vì không đủ chỗ ngồi, giáo viên giờ nghỉ đến thư viện đọc sách cũng chật chội. Do đó phần nào làm giảm hứng thú đọc truyện, tài liệu của các em, hạn chế tham khảo thêm về chuyên môn của giáo viên. Từ thực tế của đơn vị, bản thân suy nghĩ cần phải tiến hành cải tiến “ Tổ chức môi trường đọc thân thiện ” để các em có thể mượn và ngồi đọc sách, tài liệu bất cứ nơi đâu trong trường trong giờ ra chơi nhằm phát động phong trào đọc sách trong toàn trường. Thể hiện sự thân thiện với mọi người xung quanh: Thầy Cô, bạn bè, cha mẹ anh chị em …Môi trường đọc thân thiện góp phần rèn luyện kỹ năng sống hàng ngày cho học sinh. 2.5 Phân tích đánh giá các vấn đề xây dựng môi trường đọc thân thiện. Được sự quan tâm chỉ đạo, đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị cho thư viện bước đầu đáp ứng nhu cầu đọc của cán bộ giáo viên và học sinh trong nhà trường. Hiện tại có 2 phòng đọc ( 01 của giáo viên có 25 chỗ ngồi ; 01 của học sinh có 45 chỗ ngồi ) với diện tích mỗi phòng 48 m 2. Vốn tài liệu thường xuyên được bổ sung sách, báo trong thư viện, tính đến ngày 31 tháng 12 năm 2015 tổng số sách các loại có trong thư viện là 6.218 bản, đáp ứng 100% nhu cầu cho giáo viên và học sinh. Học sinh chưa có thói quen tự đến thư viện, các em không thích đọc sách. Ở lứa tuổi này rất hiếu động, tinh nghịch, ham chơi, các em chưa ý thức được tầm quan trọng của việc đọc sách. Thực tế như chúng ta đã biết vì là trường tiểu học nên các em đều phải học hai buổi/ngày nên đến giờ ra chơi mỗi buổi học có khoảng gần 200 em học sinh có nhu cầu đọc, trong khi đó phòng thư viện chỉ đáp ứng có 45 chỗ ngồi cho 1 lượt đọc thì không thể đáp ứng nhu cầu của các em trong cùng một buổi ra chơi. Do đó các hình thức tổ chức đọc sách báo phải được mở rộng trong khuôn khổ nhà trường, phù hợp tình hình thực tế của địa phương. Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 7 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu Môi trường đọc đã có song môi trường đọc thân thiện ít được cải thiện; Cần xây dựng môi trường đọc thân thiện để học sinh được học tập sự thân thiện trong văn hóa đọc và có thói quen. Sở dĩ có sự bất cập nêu trên vì điều kiện kinh phí nhà trường còn hạn chế, nhà trường chưa thể xây một phòng đọc rộng hơn để đáp ứng nhu cầu đọc sách rất lớn của các em . Bên cạnh vốn tài liệu chưa có sự chọn lọc phù hợp theo tiêu chuẩn của Bộ vì nguồn sách bổ sung chính, phần nhiều là nguồn sách nhà nước tài trợ ( nguồn sách này có chọn lọc về nội dung nhưng hạn chế về số lượng ). Thực tế trước đây thư viện chưa được quan tâm. Giáo viên và học sinh chưa có thói quen đọc và làm theo sách, số lượng sách còn hạn chế, học sinh tiểu học các em còn nhỏ nên thích chơi, thích chỗ thoáng mát hơn là ngồi gò bó trong phòng thư viện . 3. Giải pháp, biện pháp 3.1 Mục tiêu của biện pháp Vào đầu tháng 9 tôi đã tham mưu với lãnh đạo nhà trường đề xuất kế hoạch hoạt động “ Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường TH Phan Bội Châu ” dựa trên cơ sở tình hình thực tế của nhà trường, lấy ý kiến chỉ đạo từ Ban giám hiệu, sự phối kết hợp với các đoàn thể giáo viên và học sinh trong nhà trường. Mục tiêu của biện pháp xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường mang lại cho bạn đọc sự tự tin, thoải mái, gần gũi, thân thiện mỗi khi đến với thư viện. Đồng thời khắc phục được không gian đọc sách của bạn đọc không bị hạn chế, bạn đọc có thể ngồi đọc sách ở bất cứ chỗ nào trong phạm vi nhà trường mà bạn cho là phù hợp với mình. (thư viện, ghế đá, trong lớp học …). Để xây dựng môi trường đọc thân thiện cần xác định tốt các mục tiêu cụ thể sau: Có kế hoạch xây dựng môi trường đọc thân thiện ngay từ đầu năm học Thủ tục sử dụng thư viện đơn giản, thời gian mở của hợp lý. Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 8 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu Xây dựng vốn tài liệu thân thiện, phù hợp với nhu cầu bạn đọc Tăng cường nâng cao công tác phục vụ bạn đọc Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thư viện. Xây dựng hình ảnh cán bộ thư viện thân thiện 3.2 Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp Ngay từ đầu năm học tôi lên kế hoạch đưa ra ý tưởng xin ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo nhà trường được sự thống nhất cao của các bộ phận, tôi phối hợp với các đoàn thể trong nhà trường cùng nhau chung tay góp sức vận động tuyên truyền đến mọi thành viên trong trường và cùng nhau thực hiện. Bước 1. Xây dựng môi trường đọc thân thiện. Để có được môi trường đọc sách lý tưởng và thân thiện đòi hỏi cơ sở vật chất phải đảm bảo, không gian bên trong của thư viện phải thoáng mát và gần gũi trang thiết bị phù hợp, nội quy đơn giản, thái độ phục vụ gần gũi và thân thiện. Trường TH Phan Bội Châu đã đạt trường chuẩn Quốc gia mức độ I nên cơ sở vật chất khá khang trang và đầy đủ. Thư viện được bố trí 2 phòng gần nhau rất thuận tiện và thoáng mát, được nhà trường đặc biệt quan tâm nên thư viện thường xuyên được bổ sung sách, tài liệu mới đa dạng phong phú cả về số lượng và chất lượng, đáp ứng đủ nhu cầu tìm kiếm và tra cứu của bạn đọc. Tôi thường xuyên quan sát và theo dõi nhu cầu đọc, mượn của từng nhóm người, từng lớp, từng độ tuổi xem họ cần gì và những tài liệu nào thư viện mình chưa có thì kịp thời tham mưu với lãnh đạo để được bổ sung đúng đủ, thường xuyên để phục vụ bạn đọc. Tạo cho các em sự tự do vui tươi, lạ mắt. Tâm lý của các em không gò bó, thích hài hước và mới lạ. Các hoạt động của thư viện phải gần gũi, lôi cuốn và hấp dẫn để các em phát huy được năng lực sáng tạo của bản thân. Cần phải xây dựng thư viện theo hướng mở, đầy tiện nghi, trang bị đầy đủ các thiết bị tối thiểu để giữ gìn và bảo quản tốt sách, báo, tủ để sách, bàn ghế cho các em ngồi đọc…Đặc biệt là bàn ghế phải thiết kế cho phù hợp với lứa tuổi của các em, tạo cho các em môi trường đọc sách gần gũi, thoải mái và thân thiện. Có Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 9 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu môi trường đọc sách: Xanh – Sạch – Đẹp dưới các bóng mát, hàng ghế đá trong sân trường, bày trí thẩm mĩ dễ dàng thu hút bạn đọc khi đến thư viện. Môi trường đọc thân thiện các em sẽ cảm nhận được sự thoải mái khi việc học của mình trong sách vở, vừa thông qua sự thâm nhập, trải nghiệm của chính bản thân trong hoạt động ngoại khóa. Như thế mỗi ngày các em đến thư viện là một niềm vui, để các em phát triển những kỹ năng tìm hiểu, khám phá, sáng tạo trong môi trường đọc thân thiện này. Chúng ta hy vọng đọc sách sẽ làm nên một điều gì đó lớn lao, nhưng chắc chắn là: Thông qua việc đọc sách và duy trì thường xuyên văn hóa đọc trong thư viện nhà trường, sẽ góp phần quan trọng trong bồi dưỡng nhân cánh và tri thức…giúp các em trở thành người có ích cho xã hội và đất nước. Bước 2. Thủ tục sử dụng thư viện đơn giản, thời gian mở của hợp lý. Hình thức phục vụ bạn đọc là một trong những hình thức phổ biến thông tin hay chuyển giao thông tin cho bạn đọc những thông tin mà họ cần hoặc giúp cho bạn đọc tiếp cận thông tin đó. Vì vậy cần phải: Đơn giản hóa thủ tục khi bạn đọc đến mượn tài liệu sách báo. Mượn về nhà Bạn đọc cần mượn tài liệu nào chỉ cần ghi vào phiếu yêu cầu hoặc xuống đăng ký với thư viện, thư viện ghi lại tên tài liệu bạn cần rồi tự tìm lấy tài liệu cho bạn đọc mượn ghi vào sổ mượn và giao cho bạn đọc nhận tài liệu ký nhận vào sổ mượn của thư viện, nếu trong quá trình mượn bạn đọc làm mất mát hư hỏng phải bồi thường theo nội quy thư viện đã đề ra. Mượn về lớp Vì đã có lịch đọc trong tuần cho từng lớp lên các lớp vào thư viện đọc theo quy định của lớp mình, còn các lớp còn lại các em vẫn được đọc nhưng không phải trong thư viện mà đọc tại lớp hoặc ngồi ở bất cứ nơi nào trong sân trường có bóng mát mà các em cho là phù hợp với mình. Vì tại các lớp đã được trang bị kệ để sách (góc thư viện tại lớp), hàng tuần bạn lớp trưởng lên gặp thư viện ký mượn đổi và Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 10 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu mượn sách mới mang về kệ để phục vụ cho lớp. Khi đọc xong các em xếp lên kệ và tự bảo quản kệ sách của lớp mình. Tăng cường thời gian mở cửa phục vụ bạn đọc sao cho phù hợp với thời gian giải lao. Thư viện phục vụ bạn đọc tất cả các ngày trong tuần, nhất là vào thời điểm các mùa thi của Giáo viên và học sinh (kể cả thứ bảy, chủ nhật khi bạn đọc cần mượn tài liệu). Bước 3. Xây dựng vốn tài liệu thân thiện, phù hợp với nhu cầu bạn đọc Phát triển vốn tài liệu và nguồn lực thông tin là nền tảng chính cho mọi hoạt động của cơ quan thông tin thư viện. Đó chính là cơ sở để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ thông tin, để thực hiện hợp tác, trao đổi, chia sẽ nguồn lực giữa các thư viện và cơ quan thông tin. Việc phát triển nguồn lực thông tin và tổ chức khai thác một cách hiệu quả nguồn lực đó có ý nghĩa rất lớn trong hoạt động dạy và học trong nhà trường. Do đó ban giám hiệu trường tiểu học Phan Bội Châu rất chú trọng đến đầu tư kinh phí, bổ sung nguồn vốn tài liệu cho thư viện để đáp ứng nhu cầu đọc, tham khảo của bạn đọc. Cụ thể cán bộ thư viện thường xuyên gần gũi, quan sát nhu cầu đọc của từng nhóm đối tượng bạn đọc xem họ cần gì và không cần gì để có kế hoạch tham mưu với lãnh đạo nhà trường bổ sung kịp thời những tài liệu, sách báo họ cần để gây sự hứng thú cho bạn đọc. Ví dụ như học sinh khối lớp 1, 2 các em thích đọc truyện tranh chữ to nhiều hình ảnh minh hoạ, khối lớp 3,4, 5 các em thích đọc truyện ngắn, cố tích, đô rê mon … Một số các em học sinh giỏi các môn các em thích đọc các sách khoa học, tham khảo, nâng cao …Thư viện phải nắm bắt kịp thời để có phương án bổ sung đúng thời điểm bạn đọc cần. Bước 4. Tăng cường nâng cao công tác phục vụ bạn đọc Phục vụ đọc tại thư viện : Phòng đọc học simh chỉ có 45 chỗ ngồi nên mỗi buổi ra chơi thư viện chỉ phục vụ được một lớp. Vì vậy mỗi lớp chỉ được lên thư viện đọc 1 lần / tuần đọc xong trả lại cho thư viện hết giờ ra chơi. Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 11 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu LỊCH PHỤC VỤ CÁC LỚP ĐỌC SÁCH TẠI THƯ VIỆN Buổi sáng: từ 7h đến 10h 15 phút Buổi chiều: Từ 14h đến 16h 20 phút THỨ HAI BA TƯ NĂM SÁU BUỔI SÁNG Lớp 5A Lớp 4A Lớp 3A Lớp 2A Lớp 1A +1B BUỔI CHIỀU Lớp 5B Lớp 4B Lớp 3B Lớp 2B Sắp xếp lại kho sách (đọc to nghe chung ) THƯ VIỆN LUÔN SẴN SÀNG PHỤC VỤ BẠN ĐỌC Phục vụ mượn: Tôi đã tham mưu với lãnh đạo trường mua mới trang bị cho mỗi lớp một kệ sách mi ni làm góc thư viện tại lớp giao cho lớp quản lý vào những buổi lớp không có lịch được lên thư viện đọc sách thì bạn lớp trưởng đại diện cho lớp lên thư viện mượn những tài liệu mà các bạn cần làm thủ tục ký mượn tập thể cho cả lớp khi nào đọc xong bạn lớp trưởng lại lên làm thủ tục trả và mượn lại cho lớp. Còn bạn nào muốn mượn về nhà tham khảo thì phải lên thư viện làm thủ tục ký mượn với cán bộ thư viện và chỉ được mượn tối đa không quá 2 cuốn / lần. và mỗi lần mượn không quá 7 ngày, nếu đến hạn chưa tham khảo xong phải đến thư viện làm thủ tục gia hạn mới được mượn tiếp. Thư viện luôn sẵn sàng phục vụ bạn đọc, thủ tục mượn đơn giản và thuận tiện, thân thiện với bạn đọc. ( Học sinh mượn về nhà phải trực tiếp lên gặp CBTV để làm thủ tục ký mượn vào sổ mượn của thư viện; giáo viên cũng vậy chỉ cần làm thủ tục ký mượn ở sổ mượn của thư viện rồi nhận tài liệu mình cần ). Bước 5. Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thư viện. Công nghệ thông tin có thể ứng dụng trong hầu hết các chức năng của thư viện: Kiểm soát tài liệu mới nhập về thư viện từ các nguồn khác nhau, thống kê, báo cáo số liệu, xây dựng cơ sở dữ liệu, các phần mềm tiện ích cho thư viện….Vì vậy, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thư viện là rất cần thiết. Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 12 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu Nên thư viện đã ứng dụng và đưa phần mềm thư viện vào quản lý để học sinh và giáo viên tra cứu các tài liệu, thông tin liên quan đến các kỳ thi do cấp trên tổ chức đạt kết quả cao hơn. Bước 6. Xây dựng hình ảnh cán bộ thư viện thân thiện Cán bộ thư viện là linh hồn của thư viện, luôn gần gũi, vui vẻ, thân thiện và hoà đồng với mọi người, là người lựa chọn, bảo quản tài liệu, sắp xếp chúng theo một trật tự nhất định, là nhịp cầu giúp bạn đọc đến gần với thư viện, tiếp xúc vốn tài liệu một cách chính xác và nhanh chóng. Vai trò, tư cách, hoạt động của cán bộ thư viện trong trường phổ thông nói chung và thư viện trường tiểu học có những nét đặc thù riêng. Đối với học sinh tiểu học, do sự phát triển tâm lý diễn ra không đồng đều, ý thức chưa cao nên vận động và phát triển theo quy luật riêng, do vậy cán bộ thư viện cần phải hiểu được giai đoạn phát triển tâm lý từng lứa tuổi cụ thể là từng khối lớp, từng nhóm học sinh để có những định hướng phù hợp. Cán bộ thư viện là người tham mưu đắc lực cho Ban giám hiệu, đề xuất những ý kiến để xây dựng và kiện toàn thư viện, vận động giáo viên, nhân viên và học sinh tham gia các phong trào của thư viện. Phối hợp tốt với bộ phận chuyên môn; Tổng phụ trách đội và học sinh trong nhà trường để thành lập tổ cộng tác viên thư viện nhằm hỗ trợ cho việc tuyên truyền, giới thiệu sách, phục vụ bạn đọc… Bên cạnh đó cán bộ thư viện cần phải: Không ngừng học tập tự nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ tin học, ngoại ngữ. Phải là nhà tâm lý, là nhà tư vấn, hướng dẫn cho giáo viên và học sinh tiếp cận thông tin, tài liệu của thư viện. Cùng học sinh đọc cùng tranh luận về nội dung truyện để tạo mối quan hệ gần gũi, cỏi mở thân thiện tại phòng đọc cũng như các góc đọc ngoài trời. Làm chủ các trang thiết bị hiện đại trong phục vụ, bảo quản tài liệu chu đáo cẩn thận. Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 13 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện giúp đỡ để cán bộ thư viện hoàn thành tốt hướng đi, nhiệm vụ của mình. 3.3 Điều kiện để thực hiện biện pháp, giải pháp Cơ sở vật chất đầy đủ Vốn tài liệu đa dạng, phong phú về số lượng và chất lượng ( phù hợp với thực tế dạy và học trong nhà trường. Có cán bộ thư viện chuyên trách am hiểu về lĩnh vực chuyên môn. Luôn làm tốt công tác vận động, tuyên truyền để mọi thành viên trong nhà trường tham gia và hưởng ứng các phong trào thư viện. Tổ chức cho giáo viên và học sinh có thói quen tham gia các hoạt động thư viện thường xuyên. 3.4 Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp Tạo cho học sinh môi trường thân thiện tự nguyện mỗi khi đến thư viện. Bản thân phối hợp với giáo viên chủ nhiệm giáo dục đạo đức cho học sinh tạo sự hoà đồng thân thiện giữa các lớp với nhau, giúp đỡ lẫn nhau, hướng dẫn dặn dò các em khi đọc sách song phải đặt đúng nơi quy định không được mang sách về nhà. Thường xuyên luân chuyển thay đổi sách, tài liệu trong kệ các lớp để các em được thay đổi sách không gây nhàm chán. Từ đó các em luôn tự nguyện đến trường để tham gia các hoạt động thư viện thân thiện hơn. Bản thân phải theo dõi thường xuyên hoạt động đọc của các em để nắm bắt tình hình đọc và có hướng thay đổi luôn phiên các loại sách, báo các em cần trên kệ sách của lớp để các em được cập nhật sách mới có trong thư viện. thay đổi kịp thời đáp ứng yêu cầu của các em nhằm tạo cho các em gần gũi thân thiện với sách hơn . Công tác phục vụ bạn đọc luôn được coi là khâu quan trọng nhất trong các khâu hoạt động của thư viện. Tại vì làm tốt công tác này thì sách, tài liệu quý hiếm của đất nước mới được mọi người biết đến và tuyên truyền lẫn nhau mở mang kiến thức phục công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước . Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 14 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu Bởi vậy các mối quan hệ đó chúng luôn có quan hệ mật thiết với nhau và hỗ trợ cho nhau không thể thiếu một trong các yếu tố đó. Nếu thiếu một trong các yếu tố đó đó thi không trở thành thư viện. 3.5 Kết quả khảo nghiệm của vấn đề nghiên cứu Từ đầu năm đến nay thư viện nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của cán bộ giáo viên 100% và học sinh là 90 %: Số lượt bạn đọc tại chỗ là gần 90% học sinh toàn trường. So cùng kỳ năm trước tăng trung bình số lượng bạn đọc tăng đáng kể các em được đọc sách tất cả các ngày trong tuần . Phong trào đọc sách trong nhà trường được cải thiện rõ rệt. Các em đọc sách với niềm say mê, tự nguyện không cần giáo viên nhắc nhở như trước. Chất lượng giáo dục hai mặt của nhà trường ngày càng được nâng lên các em đi tham gia học sinh giỏi các cấp đạt kết quả cao tăng lên trông thấy so với các năm trước. 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu KẾT QUẢ THU ĐƯỢC TRƯỚC VÀ SAU KHI THỰC HIỆN BẠN ĐỌC ĐẾN THƯ NĂM HỌC NĂM HỌC VIỆN ĐỌC SÁCH 2014 - 2015 2015 - 2016 Học sinh 80% Giáo viên 90% * Giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu 90 - 100% 100% Qua thực hiê ên giải pháp “Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại thư viê ên trường tiểu học Phan Bội Châu”. Đến nay thư viê ên nhà trường đã thu được những kết quả bước đầu đáng phấn khởi . Năm học 2015 – 2016 giải pháp “Xây dựng môi trường đọc thân thiện” của trường đã đi vào hoạt động thường xuyên và có hiệu quả cao học sinh rất phấn khởi vì các em được đọc sách nhiều hơn và ngồi đọc ở bất cứ chỗ nào các em muốn trong lớp học, sân trường vào giờ ra chơi . Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 15 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu Bên cạnh đó trường còn có lợi thế nhiều bóng mát cây phủ khắp sân trường đảm bảo thư viện luôn thoáng mát, vệ sinh sạch sẽ thu hút học sinh, giáo viên ngày càng đến tìm đọc sách nhiều hơn. Toàn trường đoàn kết thân thiện. Học sinh đến trường tham gia các hoạt động của thư viện với niềm vui thật sự. Thu hút được các em tới đọc sách với tinh thần tự giác. Tạo cho các em hứng thú trong hoạt động thư viện. Rèn luyện cho các em kỹ năng đọc và giao tiếp với bạn bè, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và thực hiện phong trào thi đua xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực. Đảm bảo an toàn giao thông vì trong giờ ra chơi các em quây quần đọc truyện không chạy ra đường. Ngoài việc hoạt động cho thư viện, thư viện thân thiện còn là nơi giải trí cho các bậc phụ huynh, các đại biểu khi đến dự các hoạt động của nhà trường đang trong giờ giải lao. III. KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Những biện pháp mà thư viện trường Tiểu học Phan Bội Châu thực hiện có lẽ chưa phải là những sáng kiến mới lạ đối với các thư viện khác, đặc biệt là đối với những thư viện trường học đang thiếu phòng đọc nhưng tôi tin với những thư viện trường học mới thành lập và còn nhiều khó khăn về kinh phí như trường Tiểu học Phan Bội Châu thì đây là một biện pháp thật sự hiệu quả và đơn giản. Bằng cách làm trên, thư viện trường tôi đã xây dựng thói quen đọc sách của học sinh thúc đẩy phong trào đọc sách hỗ trợ đắc lực cho việc giảng dạy và học tập trong nhà trường. Những kết quả đã đạt được chưa phải là cao nhưng đã đưa hoạt động thư viện dần đi vào nề nếp và thành thói quen. Tôi sẽ không ngừng học hỏi những sáng kiến kinh nghiệm của thư viện bạn, vận dụng những sáng tạo trong công tác của mình, quyết tâm thực hiện nhiệm vụ đặt ra là: Thư viện là trung tâm văn hóa giáo dục trong nhà trường là nơi cung cấp được nhiều kiến thức căn bản, bổ ích và thú vị cho giáo viên và học sinh, là nơi rèn luyện thói quen tự học tự nghiên cứu, tạo hứng Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 16 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu thú cho cả thầy và trò vươn lên tầm cao của tri thức và nhân cách. Điều mà tôi luôn mong muốn đó là “Thư viện thực sự trở thành người bạn thân thiết của giáo viên và học sinh trong nhà trường ”. Cuối cùng xin chân thành cảm ơn sự chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường, sự giúp đỡ nhiệt tình của tổ công tác thư viện và sự đóng góp ý kiến quý giá của các thầy cô giáo giàu kinh nghiệm trong nhà trường đã giúp tôi hoàn thành và áp dụng có hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm này. 2. Kiến nghị * Đối với giáo viên Giáo viên thường xuyên tuyên truyền giáo dục nhắc nhở học sinh có ý thức tham gia tốt các hoạt động phong trào của thư viện phát động. Đặc biệt là thường xuyên nhắc học sinh có ý thức tốt trong việc bảo quản sách báo của thư viện và tự giác tham gia các hoạt động phong trào của thư viện, tích cực ủng hộ đầu sách với các nội dung theo hướng thân thiện cho thư viện để thư viện ngày càng hoàn thiện và phong phú hơn. Buôn Trấp, ngày 30 tháng 01 năm 2016 NGƯỜI VIẾT Nguyễn Thị Bình NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM CẤP TRƯỜNG Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 17 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG CHẤM NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM CẤP HUYỆN ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG CHẤM TÀI LIỆU THAM KHẢO Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 18 Xây dựng môi trường đọc thân thiện tại trường tiểu học Phan Bội Châu TT TÊN SÁCH TÁC GIẢ NHÀ XUẤT NĂM BẢN XUẤT BẢN 01 Tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ thư viện: dùng cho thư viện phổ Tác giả tập thể Giáo dục 02 thông. Sổ tay công tác thư viện trường Từ Văn Sơn 03 học. Giáo dục Một số chuyên đề về nghiệp vụ Đàm Thu Liên, Giáo dục 04 thư viện trường học. Trần Xuân Khóa Phương pháp và kinh nghiệm tuyên truyền giới thiệu sách trong Lê Thị Chinh Giáo dục thư viện trường học. Nguyễn Thị Bình - TH Phan Bội Châu 2013 2010 2009 2 008 19