Tài liệu Tích hợp kiến thức các môn vật lý, toán học, sinh vật và giáo dục công dân vào giảng dạy bài “rượu êtylic” môn hóa học 9

Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Nam Phòng Giáo dục và Đào tạo Duy Xuyên. Trường THCS Trần Cao Vân. Địa chỉ: Thị trấn Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam. Điện thoại: 05103877301 Email: [email protected] BÀI DỰ THI BÀI GIẢNG TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN MÔN HÓA HỌC LỚP 9. THÔNG TIN VỀ NHÓM GIÁO VIÊN 1. Họ và tên: Trần Thị Phúc Ngày sinh: 25 tháng 9 năm 1965 2. Họ và tên: Hồ Vỹ Ngày sinh: tháng năm 3. Họ và tên: Hồ Thị A Ngày sinh: tháng năm PHỤ LỤC III PHIẾU MÔ TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC DỰ THI CỦA GIÁO VIÊN 1. Tên hồ sơ dạy học: TÍCH HỢP KIẾN THỨC CÁC MÔN VẬT LÝ, TOÁN HỌC, SINH VẬT VÀ GIÁO DỤC CÔNG DÂN VÀO GIẢNG DẠY BÀI “RƯỢU ÊTYLIC” MÔN HÓA HỌC 9. 2. Mục tiêu dạy học: Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta thường gặp rất nhiều hiện tượng liên quan đến kiến thức hóa học. Một trong những chất tác động rất lớn đến các đời sống của con người đó là “ Rượu Êtylic”. Để góp phần vào việc giúp các em học sinh hiểu được tính chất, CTCT, ứng dụng và sản xuất rượu Êtylic như thế nào … Nhóm giáo viên chúng tôi đã đề ra một số giải pháp vận kiến thức các môn học toán, lý, sinh, giáo dục công dân để giải quyết tốt các vấn đề liên quan đến bài rượu Êtylic. a. Kiến thức: Biết được: - Tính chất vật lý: Trạng thái, màu sắc, mùi vị, tính tan, khối lượng riêng, nhiệt độ sôi. - Khái niệm độ rượu. - CTPT, CTCT, đặc điểm cấu tạo. - Tính chất hoá học: phản ứng với Na, với Axitaxetic, phản ứng cháy. - Ứng dụng: Làm nguyên liệu, dung môi trong công nghiệp. - Phương pháp điều chế ancol Êtylic từ tinh bột, đường hoặc từ Êtylen. b. Kỹ năng: - Quan sát mô hình ph/tử, thí nghiệm, mẫu vật, hình ảnh rút ra được nhận xét về đặc điểm cấu tạo phân tử và tính chất hoá học. - Viết các PTHH dạng CTPT và CTCT thu gọn. - Ph/biệt Ancol Êtylic với Benzen - Tính khối lượng Ancol Êtylic th/gia hoặc tạo thành trong ph/ứng có s/dụng độ rượu và h/suất quá trình - Giúp các em rèn tốt khả năng tư duy, thảo luận nhóm, thu thập thông tin, phân tích các kênh hình, kênh chữ, liên hệ thực tế. - Biết vận dụng kiến thức liên môn trong giải quyết vấn đề. c. Thái độ: - Học sinh cần có năng lực vận dụng những kiến thức liên môn sau để giải quyết các vấn đề bài học đặt ra: + Môn vật lý: - Biết cách sử dụng ống đong để đong 1 thể tích rượu cho trước. + Môn toán học: - Biết vận dụng những kiến thức toán học để biến đổi các công thức tính toán về độ rượu, những công thức chuyển đổi giữa các đại lượng để thực hiện 1 bài toán hóa. + Môn sinh học: - Biết được các tác hại của rượu đối với sức khỏa con người. + Môn GDCD: - Giải thích vấn đề bảo vệ môi trường trong sản xuất, tận dụng những phế phẩm của quá trình sản xuất rượu để sản xuất những sản phẩm khác. - Nghiêm túc, hợp tác tốt , linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức liên môn trong việc lĩnh hội kiến thức. 3. Đối tượng dạy học của bài học. - Số lượng học sinh: 50 em học sinh khối 9 của trường Trần Cao Vân. - Đặc điểm của Học sinh: Đại trà * Dự án mà chúng tôi thực hiện là môn hóa học 9, đối với môn này có 1 số thuận lợi sau: - Thứ nhất: các em học sinh lớp 9 đã tiếp cận và làm quen với kiến thức chương trình bậc THCS nói chung và môn hóa học nói riêng nên các em không còn bỡ ngỡ, lạ lẫm với những hình thức kiểm tra đánh giá mà giáo viên đề ra. - Thứ hai: Đối với kiến thức bài “ Rượu Êtylic” các em đã học ở bài trước các kiến thức liên quan đến Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ; Tính chất của chất.. - Thứ 3: Đối với các môn học khác cũng vậy như môn vật lý, sinh học, toán học.. các em cũng được tìm hiểu kiến thức liên quan đến môn hóa học trong đó có kiến thức về cách xây dựng 1 công thức tính toán, cách biến đổi các đại lượng trong 1 công thức, cấu tạo cơ thể người, cách đong thể tích chất lỏng bằng ống đong. Vì vậy khi cần tích hợp kiến thức của một môn học nào đó vào vào bộ môn hóa học để giải quyết vấn đề trong bài học các em không cảm thấy bỡ ngỡ. Như vậy việc tích hợp được kiến thức của các môn học này để giải quyết vấn đề trong môn hóa học một cách rất thuận lợi. 4. Ý nghĩa của dự án: - Đối với thực tiễn dạy học: + Nắm được tính chất vật lý và hóa học của rượu Êtylic, khái niệm độ rượu, công thức tính độ rượu. + Nắm được ứng dụng và cách điều chế rượu Êtylic. - Đối với thực tiễn đời sống: + Học sinh hiểu được ý nghĩa về độ rượu trên các nhãn chai rượu. + Biết cách pha chế rượu theo độ rượu cho trước bằng ancol kế. + Biết được lợi ích của rượu và tác hại khi uống nhiều rượu. + Biết cách sản xuất rượu từ những sản phẩm của ngành sản xuất nông nghiệp. 5. Thiết bị dạy học, học liệu: - Giaó viên: + Máy trình chiếu, ancol kế, ống đong, 1 số nhãn của các chai rượu, rượu Êtylic, đèn cồn, diêm, kim loại Natri, mô hình phân tử rượu êtylic, bát sứ, ống nghiệm, kẹp gỗ, panh sắt. + Chèn 1 số hình ảnh về ứng dụng và điều chế rượu Êtylic. - Học sinh: Nghiên cứu kĩ nội dung bài học 6. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học. Đối với bài “Rượu Êtylic” giáo viên thực hiện theo các bước sau: CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC Nội dung Mô tả hoạt động của thầy và trò Hoạt động của thầy Hoạt động của trò HĐ1: Giới thiệu bài mới ( 2 phút) - GV thuyết giảng: Khi lên Tư liệu, phương tiện, đồ dùng - Bảng trình men gạo, sắn, ngô (đã nấu chiếu: chin) hoặc quả nho, quả táo - HS nghe giảng. người ta thu được rượu - HS trả lời: Êtylic. Vậy rượu ÊTylíc có + CTPT: C2H6O - Slide 2 CTCT như thế nào? Có tính + PTK: 46 + Giới thiệu bài chất và ứng dụng gì? Ta sẽ Rượu Êtylic. tìm hiểu trong bài học hôm nay. + Nút lệnh: - GV cho HS dựa vào SGK CTPT, PTK cuả nêu CTPT và tính phân tử rượu êtylic khối của rượu Êtylic. - Chốt lại câu trả lời đúng HĐ2: Tìm hiểu tính chất vật lý rượu Êtylic.( 8 phút ) Mục tiêu: - Sử dụng kiến thức môn toán và môn vật lý cho HS tìm hiểu tính tan của rượu, xây dựng cong thức tính độ rượu và công thức biến đổi để làm bài tập. - Tính chất vật lý, khái niệm độ rượu. - Phân tích được kết quả TN để rút ra nhận xét - Vận dụng kiến thức môn vật lý để rèn kỹ năng sử dụng ống đong để pha chế rượu và môn toán hóa học để xây dựng công thức tính độ rượu. Phương pháp: Trực quan, phát vấn, trao đổi nhóm I. Tính chất vật lý. 1. Tính chất vật lý. - HS quan sát lọ đựng rượu 1. Tính chất vật lý. - GV: Cho các nhóm HS quan etilic, 1 HS trả lời câu hỏi Bảng trình Rượu etilic là chất sát lọ đựng rượu etilic. Gọi chiếu. lỏng không màu, HS nêu các tính chất vật lý - 1 lọ rượu nhẹ hơn nước, tan của rượu (thể, màu, mùi) 1 HS lên bảng làm TN0, 1 Êtylic, 1 cốc vô hạn trong nước, - Gọi 1 HS lên bảng làm TN0 HS khác nhận xét khả năng nước, iốt. sôi ở 78,30 . Rượu hòa tan rượu vào nước, nhận hòa tan của rượu trong - Slide 2: etylic hoà tan được xét khả năng hòa tan của nước. + Bảng trình nhiều chất như iot, rượu trong nước. benzen - Gọi 1 HS lên bảng làm TN0 chiếu kết luận về 1 HS lên bảng làm TN0 hòa hòa tan iốt vào rượu, nhận xét tan iốt vào rượu, 1 HS khác khả năng hòa tan của iốt nhận xét khả năng hòa tan tính chất vật lý trong rượu. của iốt trong rượu. - GV cho HS liên hệ thực tế - HS liên hệ thực tế và giải và giải thích vì sao thường thích. ngâm chuối, 1 số vị thuốc bắc - HS rút ra kết luận về tính vào rượu, ngâm để làm gì? chất vật lý của rượu Êtylic - GV cho HS rút ra kết luận - HS ghi bài. về tính chất vật lý của rượu Êtylic - Chốt lại câu trả lời đúng. - HS quan sát - Trình chiếu tính chất vật lý - Rút ra lết luận của rượu Êtylic. Và cho HS ghi bài. - Ghi vở 2. Độ rượu: 2. Độ rượu: - Độ rượu là số ml - Trình chiếu 1 số nhãn rượu - Slide 3: Trình rượu etylic có (Nếp mới, Hữu nghị), hướng chiếu 1 số nhãn trong 100ml hỗn dẫn HS quan sát độ rượu ghi - HS quan sát hợp rượu với nước trên nhãn. - HS thảo luận nhóm trả lời: Hữu nghị) - Công thức tính độ - GV giới thiệu độ rượu và rượu (Nếp mới, Là có 45ml rượu nguyên rượu: Độ rượu = cho HS tìm hiểu khái niệm độ chất trong 100 ml hỗn hợp Số ml rượu nguyên rượu. rượu và nước chất x 100/ Số ml - GV cho HS vận dụng kiến - HS thảo luận nhóm trả lời: hỗn hợp Rượu thức vật lý 6 ôn lại cách sử Độ rượu là số ml rượu dụng ống đong để pha loãng etylic có trong 100ml hỗn rượu. hợp rượu với nước - Trình chiếu TN0 ảo về cách - HS thảo luận nhóm vận - Slide 5: Trình pha chế rượu 450, hướng dẫn dụng kiến thức môn toán chiếu thí nghiệm HS quan sát và cho HS trả lời học xây dựng công thức ảo về các pha câu hỏi: Thế nào là rượu 450 tính độ rượu: Độ rượu = Số rượu 450 - Cho HS thảo luận nhóm trả ml rượu nguyên chất x 100/ lời câu hỏi: Thế nào là độ Số ml hỗn hợp Rượu rượu? - HS thảo luận nhóm làm - Chốt lại câu trả lời đúng. BT 4a,b - Slide 6: - Trình chiếu kết luận về độ + Bảng trình rượu. chiếu kết luận về - Cho HS pha chế rượu 500. độ rượu Kiểm tra lại độ rượu bằng ancol kế. - Từ khái niệm về độ rượu, - Slide 7: cho HS vận dụng kiến thức + Bảng trình môn toán học xây dựng công chiếu về công thức tính độ rượu thức tính độ - Chốt lại câu trả lời đúng. rượu - Trình chiếu công thức tính độ rượu. - Bảng nhóm để - Cho HS thảo luận nhóm làm HS làm BT4a, b BT 4a,b HĐ3: Tìm hiểu cấu tạo phân tử của Rượu Êtylic: ( 4’) Mục tiêu: CTPT, CTCT, đặc điểm cấu tạo. Quan sát mô hình phân tử, mẫu vật, hình ảnh rút ra được nhận xét về đặc điểm cấu tạo phân tử. Phương pháp: Làm thí nghiệm, trực quan; hoạt động nhóm; II. Cấu tạo phân - Cho HS quan sát mô hình - HS: Quan sát mô hình Bảng trình tử của Rượu phân tử rượu etilic , sau đó ph/tử và thảo luận nhóm chiếu. Êtylic. cho HS viết công thức cấu viết CTCT của rượu etilic. - Mô hình phân tạo của rượu etilic . - 1 HS lên bảng viết CTCT tử rượu ÊTylic. - Trình chiếu CTCT của rượu của rượu etilic. - Slide 8: nút etilic, cho HS khác nhận xét. - 1 HS khác nhận xét. lệnh: - Trình chiếu lên màn hình - HS thảo luận nhóm trả lời: + CTCT của công thức cấu tạo rượu etilic Trong phân tử Rượu Êtylic rượu êtylic hay CH3-CH2-OH trong đó nhóm (-OH) có màu có 1 H không liên kết với C * Đặc điểm liên khác. Cho HS nêu đặc điểm mà liên kết với O tạo kết: Trong phân tử cấu tạo của rượu etilic ranhóm (-OH). Chính nhóm + Hiệu ứng màu (-OH) này làm cho rượu có nhóm OH H  H  H- C-C-O-H  H  H Rượu Êtylic có 1 H (hướng HS lưu ý sự khác không liên kết với nhau về vị trí của 6 nguyên tử tính chất đặc trưng. C mà liên kết với O hiđro) - HS ghi bài tạo ra nhóm (-OH). - Chốt lại câu trả lời đúng. + đặc điểm liên Chính nhóm (-OH) - Trình chiếu về đặc điểm cấu kết này làm cho rượu tạo của rượu Êtylic và cho có tính chất đặc HS ghi bài trưng. HĐ4:Tính chất hoá học: (10’) Mục tiêu: Biết được:- Tính chất hoá học. Quan sát mô hình phân tử, thí nghiệm, mẫu vật, hình ảnh rút ra được nhận xét về tính chất hoá học.Viết các PTHH dạng CTPT và CTCT thu gọn. Ph/biệt Ancol Êtylic với Benzen. Vận dụng công thức toán học để tính khối lượng Ancol Êtylic th/gia hoặc tạo thành trong ph/ứng có s/dụng độ rượu và h/suất quá trình Phương pháp: Làm thí nghiêm, hoạt động nhóm, làm việc cá nhân. III. Tính chất hoá 1- Rượu Êtylíc có cháy - HS theo dõi màn hình. Bảng trình học: không? - HS các nhóm làm TN0 đốt chiếu. 1- Phản ứng cháy: - Trình chiếu cách tiến hành cồn, quan sát màu ngọn lửa - Slide 10: Nút PTPƯ: C2H5OH + TN0 - HS nêu hiện tượng, rút ra lệnh: 3O2 - GV: yêu cầu HS các nhóm nhận xét và viết PTPƯ. + Trình chiếu làm TN0 ( GV hướng dẫn HS + Hiện tượng: Rượu etilic cách tiến hành làm thí nghiệm đốt cồn, yêu cháy với ngon lửa xanh, toả TN0 đốt rượu cầu HS quan sát màu ngọn nhiều nhiệt êtylic lửa..) + Nhận xét : Rượu etilic tác - dụng cụ: khay, - GV: Gọi một HS nêu hiện dụng mạnh với oxi khi đốt đèn cồn, rượu tượng, rút ra nhận xét và viết nóng. êtylic, bát sứ. PTPƯ. + PTPƯ: C2H5OH + 3O2 + Trình chiếu - Trình chiếu kết luận và t  0 t  2CO2 + 3H2O 0 2CO2 + 3H2O hiện tượngquan PTHH. sát được. 2. Phản ứng với Na 2. Rượu etilic có phản ứng - Slide 11: Nút PTPƯ : C2H5OH + với Natri không ? lệnh: 2Na → 2 C2H5- - Trình chiếu cách tiến hành - HS theo dõi màn hình. + Trình chiếu ONa + H2 TN0: Cho một mẫu natri vào - HS: Làm thí nghiệm theo PTHH phản ứng cốc đựng rượu etilic. nhóm và quan sát hiện cháy - GV hướng dẫn HS làm TN. tượng xảy ra. - Slide 12: Nút Yêu cầu HS quan sát hiện - HS nêu hiện tượng, rút ra lệnh: tượng xảy ra. nhận xét và viết PTPƯ. + Trình chiếu - GV: Gọi một HS nêu hiện + Hiện tượng: Có bọt khí cách tiến hành tượng, rút ra nhận xét và viết thoát ra, mẫu Natri tan dần. TN0 rượu êtylic PTPƯ. + Nhận xét: Rượu etilic tác Tác dụng với Na - Gọi HS cho biết phản ứng dụng tác dụng với Na giải - dụng cụ: khay, trên thuộc loại phản ứng gì? phóng khí H2 ống nghiệm, kẹp ( thế), nguyên tử nào đã thế + PTPƯ : C2H5OH + 2Na gỗ, kẹp sắt, rượu cho nguyên tử nào? → 2 C2H5ONa + H2 êtylic, Na - Chốt lại câu trả lời đúng. - HS thảo luận nhóm trả lời: + Trình chiếu - Trình chiếu kết luận và cho phản ứng thế. Nguyên tử Na hiện tượngquan HS ghi bài. đã thế cho nguyên tử H sát được. 3. Phản ứng với 3. Phản ứng với axit axetic trong nhóm OH. + Trình chiếu axit axetic (sẽ học (sẽ học ở bài 45) - HS ghi bài. PTHH phản ứng ở bài 45) Na tác dụng vơi rượu êtylic. HĐ4: Ứng dụng ( 5’) Mục tiêu: - Biết được ứng dụng của rượu Êtylic. - Vận dụng kiến thức sinh học để biết được lợi ích của rượu và tác hại của rượu đối với cơ thể nếu như uống nhiều rượu. IV. Ứng dụng - Trình chiếu ứng dụng của - HS theo dõi màn hình. Bảng trình rượu Êtylic - HS nêu ứng dụng. chiếu. - GV cho HS nêu ứng dụng. - HS thảo luận nhóm vận - GV cho HS vận dụng kiến dụng kiến thức môn sinh thức môn sinh giải thích vì giải thích: quá khả năng khử chiếu ứng dụng sao uống nhiều rượu có hại độc của gan, làm tê liệt tiểu cho sức khỏe? não… - Slide 15: Trình của rượu Êtylic - GV nhấn mạnh: Uống nhiếu rượu rất có hại cho sức khoẻ. HĐ5: Điều chế: ( 5’) Mục tiêu: - Biết được phương pháp điều chế ancol Êtylic từ tinh bột, đường hoặc từ Êtylen. - Vận dụng kiến thức môn giáo dục công dân trong việc giáo dục bảo vệ môi trường. V: Điều chế: - GV: người ta có thể điều - HS: rượu etilic thường Bảng trình - Chất bột ( hoặc chế rượu etilic bằng những được điều chế theo các cách chiếu.  đường ) lênmem cách nào? sau: lên men TB hoặc - Slide 17: Trình Rượu etilic - Trình chiếu cách sản xuất đường, cho C2H4 hợp nước chiếu các bước - Cho etilen tác rượu Êtylic từ tinh bột, cho - HS theo dõi màn hình. nấu rượu Êtylic dụng với nước: HS nêu các bước tiến hành - HS nêu các bước sản xuất. C2H4 + H2O Axit sản xuất rượu từ TB - HS ghi bài. - Slide 18: Trình C2H5OH - Trình chiếu kết luận và cho - HS vận dụng kiến thức chiếu PTHH HS ghi bài môn GDCD để giải thích điều chế rượu - GV vận dụng kiến thức môn vấn đề bảo vệ môi trường giáo dục công dân trong việc trong sản xuất, tận dụng giáo dục bảo vệ môi trường. những phế phẩm của quá trình sản xuất rượu để sản xuất những sản phẩm khác. Hoạt động 3: Vận dụng, củng cố (10 phút ) Mục tiêu: - Củng cố, vận dụng những kiến thức đã học để làm bài tập. - Vận dụng kiến thức toán học để làm bài toán tính theo PTHH. Phương pháp: Phát vấn, làm việc cá nhân. Êtylic Vận dung - Trình chiếu slide 19: Hệ - HS tóm tắt các kiến thức Bảng trình thống hóa kiến thức của bài, của bài. chiếu. cho HS tóm tắt nội dung của - HS thảo luận nhóm tìm - Slide 19: Trình bài học. hiểu các bước làm bài 1: chiếu bảng tóm Bài tập 1: Đốt cháy hoàn + nCaCO3 = 1 mol, tắt hệ thống hóa toàn 30 ml rượu Êtylic chưa + PTHH: C2H5OH + 3O2 kiên thức rượu rõ độ rượu, cho toàn bộ sản t  0 2CO2 + 3H2O Êtylic phẩm cháy đi vào dd Ca(OH)2 dư được 100 gam Ca(OH)2 + CO2 kết tủa. a/ Tính thể tích O2 để + H2O đốt cháy lượng rượu đó. + Từ nCaCO3 và 2 PTHH → b/ Xác định độ rượu, biết nCO2 → nO2 → VO2 khối lượng riêng của rượu là + Từ nO2 và PTHH → 0,8g/ml nC2H5OH → mC2H5OH → - Trình chiếu slide 20: VC2H5OH → Độ rượu Bài tập 2: Chất nào sau đây - HS thảo luận nhóm tìm - Slide 20: Bài phản ứng được với Na ? Vì hiểu các bước làm bài 2: tập 2 sao ? b vì trong phân tử chất b có a. CH3 – CH3 nhóm OH b. CH3 – CH2 - OH - HS thảo luận nhóm tìm c. CH3 – O – CH3 hiểu các bước làm bài 3: b 0 t  CaCO3 - Trình chiếu slide 21: Bài tập 3: Rượu Êtylic có thể - Slide 21: Bài tác dụng được với dãy chất tập 3 nào sau đây ? a. K, Na, Ca, Mg b. K, Na, O2, Axit Axetic c. K, Na, Axit Axetic , NaOH  Cộng điểm cho HS trả lời đúng Hướng dẫn về nhà ( 1 phút) -Học thuộc nội - Trình chiếu slide 22: Bảng trình dung phần ghi nhớ - Tổng kết giờ học, chốt lại chiếu. -Trả lời và làm lại kiến thức cần nhớ - Slide 22: Nội các câu hỏi và bài - Giáo viên hướng dẫn nội dung dặn dò. tập trong SGK dung về nhà -Làm thêm các bài tập trong SBT. Tiết 54: RƯỢU ÊTYLIC A. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức : Biết được: - Tính chất vật lý: Trạng thái, màu sắc, mùi vị, tính tan, khối lượng riêng, nhiệt độ sôi. - Khái niệm độ rượu. - CTPT, CTCT, đặc điểm cấu tạo. - Tính chất hoá học: phản ứng với Na, với Axitaxetic, phản ứng cháy. - Ứng dụng: Làm nguyên liệu, dung môi trong công nghiệp. - Phương pháp điều chế ancol Êtylic từ tinh bột, đường hoặc từ Êtylen. 2. Kỹ năng : - Quan sát mô hình ph/tử, thí nghiệm, mẫu vật, hình ảnh rút ra được nhận xét về đặc điểm cấu tạo phân tử và tính chất hoá học.- Viết các PTHH dạng CTPT và CTCT thu gọn. - Ph/biệt Ancol Êtylic với Benzen - Tính khối lượng Ancol Êtylic th/gia hoặc tạo thành trong ph/ứng có s/dụng độ rượu và h/suất quá trình 3- Thái độ : Giáo dục ở lứa tuổi HS không được dùng bia rượu B. CHUẨN BỊ: Mô hình phân tử rượu etilic. Cốc thuỷ tinh (2 chiếc), đèn cồn, panh sắt, diêm Hoá chất : Natri, C2H5OH( cồn), H2O. C. PHƯƠNG PHÁP: Trực quan thí nghiệm + vấn đáp, thảo luận nhóm. D. TỔ CHỨC 1- Ổn định: (1’) 2- KTBC: 3- Bài mới: Hoạt động của GV và HS Công thức phân tử : C2H5OH Phân tử khối : 46 Nội dung ghi bài HĐ1:Tính chất vật lý(7’) I. Tính chất vật lý * KT và KN: Biết được:- Tính chất vật lý, khái niệm độ rượu. Rượu etilic là chất lỏng - GV:Cho các nhóm HS quan sát lọ đựng rượu etilic( còn gọi là cồn). Gọi không màu, nhẹ hơn nước, HS nêu các tính chất vật lý của rượu tan vô hạn trong nước, sôi - HS: Quan sát và phát biểu, nhận xét về tính chất vật lý của rượu etilic: ở 78,30 . Rượu etylic hoà Rượu etilic là chất lỏng không màu, nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong tan được nhiều chất như nước, sôi ở 78,30 , hoà tan được nhiều chất như iot, C6H6 iot, benzen - GV: Gọi 1 HS đọc khái niệm độ rượu và giải thích: Độ rượu là số ml * Công thức tính độ rượu rượu etylic có trong 100ml hỗn hợp rượu với nước Độ rượu = Số ml rượu - GV yêu cầu HS thảo luận nhóm nêu công thức tính độ rượu nguyên chất x 100/ Số ml Độ rượu = Số ml rượu nguyên chất x 100/ Số ml hỗn hợp Rượu hỗn hợp Rượu Ví dụ: Rượu 450 có nghĩa là: Cứ 100ml rượu có chứa 45ml rượu etylic nguyên chất HĐ 2:Cấu tạo phân tử : ( 8’) II. Cấu tạo phân tử: * KT và KN: Biết được: H - CTPT, CTCT, đặc điểm cấu tạo. Quan sát mô hình phân tử, mẫu vật,  hình ảnh rút ra được nhận xét về đặc điểm cấu tạo phân tử. H  H - C - C- O-H - GV: Cho HS quan sát mô hình phân tử rượu etilic , sau đó cho HS viết  công thức cấu tạo của rượu etilic . H  H - HS: Quan sát mô hình ph/tử và viết CTCT của rượu etilic. hay CH3 - CH2 - OH - GV: Chiếu mô hình hay dùng mô hình thật (bằng nhựa ) cho HS xem để * Đặc điểm liên kết: Trong biết công thức cấu tạo của nó. phân tử Rượu Êtylic có 1 H - GV: Hãy nêu đặc điểm cấu tạo của rượu etilic( hướng HS lưu ý sự khác không liên kết với C mà nhau về vị trí của 6 nguyên tử cacbon) liên kết với O tạo ra nhóm - GV: Chiếu lên màn hình công thức cấu tạo rượu etilic trong đó nhóm (- (-OH). Chính nhóm (-OH) OH) có màu khác. này làm cho rượu có tính - HS thảo luận nhóm trả lời: Trong phân tử Rượu Êtylic có 1 H không chất đặc trưng. liên kết với C mà liên kết với O tạo ra nhóm (-OH). Chính nhóm (-OH) này làm cho rượu có tính chất đặc trưng. HĐ3 :Tính chất hoá học : (13’) III.Tính chất hoá học: * KT và KN: Biết được:- Tính chất hoá học. Quan sát mô hình phân tử, thí nghiệm, mẫu vật, hình ảnh rút ra được nhận xét về tính chất hoá học.Viết các PTHH dạng CTPT vsà CTCT thu gọn.Ph/biệt Ancol Êtylic với Benzen. Tính khối lượng Ancol Êtylic th/gia hoặc tạo thành trong ph/ứng có s/dụng độ rượu và h/suất quá trình 1- Phản ứng cháy: 1. Phản ứng cháy: - GV: yêu cầu HS các nhóm làm TN ( GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm PTPƯ: C2H5OH + 3O2 đốt cồn, yêu cầu HS quan sát màu ngọn lửa..) 2CO2 + 3H2O - GV: Gọi một HS nêu hiện tượng, rút ra nhận xét và viết PTPƯ. - HS: Làm thí nghiệm theo nhóm và nêu hiện tượng quan sát được: Rượu etilic cháy với ngon lửa xanh, toả nhiều nhiệt 0 t  Nhận xét : Rượu etilic tác dụng mạnh với oxi khi đốt nóng. PTPƯ: C2H5OH + 3O2 0 t  2CO2 + 3H2O - GV: Có thể liên hệ các ứng dụng của rượu cồn. 2/ Rượu etilic có phản ứng với Natri không ? 2. Rượu etilic có phản ứng - GV: Hướng dẫn HS làm TN:Cho một mẫu natri vào cốc đựng rượu với Natri không? etilic .HS nêu hiện tượng quan sát được: PTPƯ: C2H5OH + 2Na → + Có bọt khí thoát ra + Mẫu Natri tan dần. 2C2H5ONa + H2 - GV: Gọi HS viết PTPƯ : C2H5OH + 2Na → 2 C2H5ONa + H2 3/ Phản ứng với axit axetic ( sẽ học ở bài 45) 3/Phản ứng với axit axetic ( sẽ học ở bài 45) HĐ4: Ứng dụng ( 5’) IV/Ứng dụng (SGK) * KT và KN: Biết được- Ứng dụng của rượu Êtylic - GV: gọi HS nêu các ứng dụng .- HS: nêu ứng dụng dựa vào SGK. - GV: Nhấn mạnh : Uống nhiếu rượu rất có hại cho sức khoẻ . HĐ5: Điều chế: ( 5’) V/Điều chế * KT và KN: Biết được phương pháp điều chế ancol Êtylic từ tinh bột, - Chất bột ( hoặc đường ) đường hoặc từ Êtylen. lênmem  - GV: người ta có thể điều chế rượu etilic bằng những cách nào? - Cho etilen tác dụng với - HS: rượu etilic thường được điều chế theo các cách sau : nước: C2H4 + H2O Axit  - Chất bột ( hoặc đường ) lênmem C2H5OH Rượu etilic Rượu etilic - Cho etilen tác dụng với nước: C2H4 + H2O Axit C2H5OH 4- Củng cố ( 5’)- GV:Gọi HS nhắc lại các tính chất cơ bản của rượu etilic. * Bài tập 1: Có 2 chất lỏng là rượu Êtylic và benzen. Hãy nhận biết mỗi chất bằng phương pháp vật lý và phương pháp hoá học: * Bài tập 2: Đốt cháy hoàn toàn 30 ml rượu Êtylic chưa rõ độ rượu, cho toàn bộ sản phẩm cháy đi vào dd Ca(OH)2 dư được 100 gam kết tủa. a/ Tính thể tích O2 để đốt cháy lượng rượu đó. b/ Xác định độ rượu, biết khối lượng riêng của rượu là 0,8g/ml * GV hướng dẫn: nCaCO3 = 1 mol, PTHH: C2H5OH + 3O2 Ca(OH)2 + CO2 0 t  0 t  2CO2 + 3H2O CaCO3 + H2O Từ nCaCO3 và 2 PTHH → nCO2 → nO2 → VO2 Từ nO2 và PTHH → nC2H5OH → mC2H5OH → VC2H5OH → Độ rượu 5- Dặn dò: (1’)Làm các bài tập 1,2,3,4,,5 trang 139SGK, chuẩn bị bài mới: Axit Axetic 7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập: Kiểm tra 10 phút: Câu 1: Nêu tính chất vật lý của rượu Êtylic và khái niệm độ rượu, công thức tính độ rượu, cách biến đổi công thức. Câu 2: Nêu tính chất hóa học của rượu Êtylic. Viết PTHH minh họa. Câu 3: Nêu ứng dụng và cách sản xuất rượu Êtylic. 8. Các sản phẩm của học sinh: Kết quả bài làm của học sinh: Giỏi Khá TB Yếu 10/50 20/50 17/50 3/50 Từ kết quả học tập của các em chúng tôi nhận thấy việc kết hợp kiến thức liên môn vào một môn học nào đó là một việc làm hết sức cần thiết, có hiệu quả rõ rệt đối với học sinh. Giúp các em học sinh không những giỏi một môn mà cần biết cách kết hợp kiến thức các môn học lại với nhau để trở thành một con người phát triển toàn diện. Đồng thời việc thực hiện những dự án này sẽ giúp người giáo viên dạy bộ môn không ngừng trau rồi kiến thức của các môn học khác để dạy bộ môn của mình tốt hơn, đạt kết quả cao hơn