Tài liệu Tiềm năng, thực trạng và giải pháp phát triển du lịch làng hoa sa đéc, đồng tháp

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN BỘ MÔN LỊCH SỬ - ĐỊA LÝ - DU LỊCH NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH DU LỊCH Cần Thơ, tháng 11/2014 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN BỘ MÔN LỊCH SỬ - ĐỊA LÝ - DU LỊCH NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM MSSV: C1200859 TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH DU LỊCH Cán bộ hướng dẫn: TS. ĐÀO NGỌC CẢNH Cần Thơ, tháng 11/2014 TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP LỜI CẢM ƠN Thắm thoát thời gian trôi qua rất nhanh cánh cửa quãng đường sinh viên đã gần khép lại, mở ra con đường mới với bao thử thách và chông gai phía trước. Trong cuộc sống, ai cũng gặp phải những khó khăn trở ngại, chúng ta có vượt qua được thì mới trưởng thành và đạt được những thành công trong cuộc sống. Qua thời gian học tập tại trường được sự giúp đỡ tận tình của thầy cô trường Đại học Cần Thơ nói chung và thầy cô Bộ môn Lịch sử - Địa lí - Du lịch nói riêng, tôi cảm thấy rất vui và hạnh phúc. Để hoàn thành luận văn ngoài sự cố gắng của bản thân, tôi còn nhận được nhiều sự chỉ dạy và hướng dẫn của thầy cô, các anh chị cô chú ở từng đơn vị. Trước tiên tôi xin gửi lời cảm ơn đến thầy Đào Ngọc Cảnh đã trực tiếp hướng dẫn để bài luận văn của tôi được hoàn thành. Và tôi cũng không quên gửi lời cảm ơn đến cô chú anh chị ở Uỷ Ban nhân dân Tân Quy Đông, Hợp tác xã Tân Quy Đông, Uỷ Ban nhân dân Thành phố Sa Đéc và Sở Văn Hóa – Thể thao – Du lịch Đồng Tháp đã tận tình giúp đỡ để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Cần Thơ, ngày 28 tháng 11 năm 2014 Sinh viên thực hiện Nguyễn Thị Kim Thủy Em NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ĐBSCL: Đồng bằng sông Cửu Long CSVC: Cơ sở vật chất CSHT: Cơ sở hạ tầng GDP: Gross Domestic Product HDV: Hướng dẫn viên HTX TQĐ: Hợp tác xã Tân Quy Đông Sở VH – TT – DL: Sở Văn hóa – Thể thao – Du lịch THPT: Trung học phổ thông THCS: Trung học cơ sở TNDL: Tài nguyên du lịch UBND TQĐ: Ủy ban nhân dân Tân Quy Đông NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP DANH MỤC BẢNG VÀ HÌNH 1. Danh mục bảng: Bảng 1. Đơn vị hành chính của Đồng Tháp ..................................................... 17 Bảng 2. Tình hình khách du lịch qua các năm của tỉnh Đồng Tháp ................. 19 Bảng 3.Tình hình doanh thu du lịch qua các năm của tỉnh Đồng Tháp ............ 20 Bảng 4. Đặc điểm chung của hộ gia đình trồng hoa kiểng ............................... 25 Bảng 5. Số lượng khách đến Sa Đéc từ năm 2011 – 2014 ............................... 34 2. Danh mục hình: Hình 1. Bản đồ hành chính Đồng Tháp ........................................................... 17 Hình 2. Bản đồ hành chính thị xã Sa Đéc ........................................................ 22 Hình 3. Thời gian hộ gia đình trồng hoa kiểng (%) ......................................... 27 Hình 4. Diện tích trồng hoa kiểng (%)............................................................. 28 Hình 5. Loại hoa kiểng trồng chủ yếu (%) ....................................................... 29 Hình 6. Tiêu thụ hoa kiểng (%) ....................................................................... 29 Hình 7. Thu nhập hộ gia đình (%) ................................................................... 26 Hình 8. Sự hài lòng về mức thu nhập (%)........................................................ 27 Hình 9. Thuận lợi chủ yếu khi hộ gia đình làm hoa kiểng (%) ......................... 30 Hình 10. Sự khó khăn của hộ gia đình làm hoa kiểng (%) ............................... 35 Hình 11. Những khó khăn khi thu hoạch (%) .................................................. 36 Hình 12. Triển vọng phát triển làng hoa (%) ................................................... 37 Hình 13. Những khó khăn khi nhà vườn làm du lịch (%) ................................ 37 Hình 14. Nhà vườn cần hỗ trợ khi làm du lịch (%) .......................................... 38 NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP MỤC LỤC MỞ ĐẦU Trang 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................... 1 2. Lịch sử vấn đề ....................................................................................................... 2 3. Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................................. 3 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu .............................................................................. 3 5. Quan điểm nghiên cứu ........................................................................................... 3 6. Phương pháp nghiên cứu........................................................................................ 4 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN ..................................................................................... 6 1.1. Khái quát về du lịch ............................................................................................ 6 1.1.1. Khái niệm về du lịch ........................................................................................ 6 1.1.2. Phân loại du lịch .............................................................................................. 6 1.1.3. Chức năng du lịch ............................................................................................ 7 1.1.4. Tài nguyên du lịch ........................................................................................ ...8 1.1.4.1 Khái niệm tài nguyên du lịch....................................................................... ...8 1.1.4.2 Vai trò tài nguyên du lịch ............................................................................ ...9 1.1.4.3 Phân loại tài nguyên du lịch ........................................................................ ...9 1.2. Một số vấn đề về làng nghề truyền thống và làng nghề truyền thống kết hợp với du lịch ......................................................................................................................... .11 1.2.1. Khái niệm làng nghề truyền thống................................................................. .11 1.2.2. Đặc trưng của làng nghề truyền thống ........................................................... .11 1.2.3. Điều kiện phát triển làng nghề truyền thống .................................................. .12 1.2.4. Tình hình phát triển làng nghề truyền thống kết hợp với du lịch nước ta ....... .12 1.2.5. Đánh giá chung về tình hình phát triển làng nghề truyền thống với du lịch nước ta ............................................................................................................................ .14 Chương 2. TIỀM NĂNG VÀ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC.................................................................................................................. .15 2.1. Khái quát và tình hình phát triển du lịch Đồng Tháp ........................................ .15 2.1.1. Khái quát về Đồng Tháp ............................................................................... .15 2.1.1.1 Quá trình hình thành Đồng Tháp ................................................................. .15 2.1.1.2 Vị trí địa lí - Điều kiện tự nhiên .................................................................. .16 2.1.1.3 Điều kiện kinh tế - Văn hóa và xã hội ......................................................... .16 2.1.2. Tình hình phát triển du lịch Đồng Tháp......................................................... .18 2.1.2.1 Khách du lịch Đồng Tháp ........................................................................... .18 2.1.2.2 Doanh thu du lịch Đồng Tháp ..................................................................... .19 2.2. Khái quát về Sa Đéc và du lịch Sa Đéc ............................................................ .20 2.2.1. Tên gọi Sa Đéc.............................................................................................. .20 NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP 2.2.2. Vị trí địa lí – Điều kiện tự nhiên .................................................................... .21 2.2.3. Điều kiện kinh tế - Văn hóa và xã hội ........................................................... .22 2.2.3.1 Hành chính.......................................................................................................22 2.2.3.2 Dân số...............................................................................................................22 2.2.3.3 Kinh tế..............................................................................................................22 2.2.3.4 Du lịch..............................................................................................................23 2.3. Tiềm năng phát triền du lịch làng hoa Sa Đéc .................................................. .23 2.3.1. Quá trình hình thành làng hoa Sa Đéc ........................................................... .23 2.3.1.1 Thế hệ thứ nhất từ trước những năm 1930 cho đến năm 1945 ..................... .24 2.3.1.2 Thế hệ thứ hai từ khoảng trước 1945 đến năm 1954 .................................... .24 2.3.1.3 Thế hệ thứ ba khoảng năm 1954 đến 1975 .................................................. .24 2.3.1.4 Thế hệ thứ thứ tư từ 1975 đến nay ............................................................... .24 2.3.2. Những thông tin về hộ gia đình trồng hoa kiểng ở làng hoa Sa Đéc............... .25 2.3.2.1 Khái quát thông tin về mẫu nghiên cứu ....................................................... .25 2.3.2.2 Thông tin về nghề trồng hoa của hộ gia đình ............................................... .27 2.3.2.3 Sự thuận lợi khi trồng hoa kiểng ................................................................. .29 2.3.3. Tiềm năng du lịch làng hoa Sa Đéc ............................................................... .30 2.3.3.1 Cảnh quan ở làng hoa .................................................................................. .30 2.3.3.2 Là làng nghề truyền thống ........................................................................... .30 2.3.3.3 Nhiều chủng loại hoa kiểng ở làng hoa........................................................ .31 2.3.3.4 Đặc điểm trồng hoa kiểng làng hoa Sa Đéc ................................................. .32 2.3.3.5 Đời sống văn hóa của người dân ở làng hoa ................................................ .32 2.3.4. Điều kiện phát triển phát triển cơ sở hạ tầng.................................................. .33 2.4. Thực trạng phát triển làng hoa Sa Đéc.............................................................. .34 2.4.1. Thực trạng khách du lịch ở Sa Đéc................................................................ .34 2.4.2. Tình hình phát triển du lịch ở làng hoa Sa Đéc .............................................. .34 2.4.2.1 Thực trạng những khó khăn của nhà vườn khi trồng hoa kiểng ................... .34 2.4.2.2 Những hộ gia đình trồng hoa kiểng với phát triển du lịch của làng hoa ....... .36 2.4.2.3 Hiện trạng hoạt động du lịch làng hoa Sa Đéc ............................................. .38 2.4.2.4 Thông tin quảng bá du lịch ở làng hoa......................................................... .40 2.4.2.5 Thực trạng tour du lịch kết hợp với du lịch làng hoa Sa Đéc ....................... .40 2.4.2.6 Đánh giá chung về thực trạng phát triển làng hoa Sa Đéc ............................ .40 Chương 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC.................................................................................................................. .42 3.1. Định hướng phát triển du lịch Đồng Tháp ........................................................ .42 3.1.1. Định hướng quy hoạch du lịch Đồng Tháp .................................................... .42 3.1.2. Định hướng phát triển loại hình du lịch ......................................................... .42 3.1.3. Định hướng khách du lịch ............................................................................. .43 NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP 3.2. Định hướng phát triển du lịch làng hoa Sa Đéc ................................................ .43 3.2.1. Định hướng phát triển du lịch Sa Đéc............................................................ .43 3.2.2. Định hướng phát triển du lịch làng hoa Sa Đéc ............................................ .44 3.2.2.1 Định hướng mục tiêu phát triển du lịch làng hoa ......................................... .44 3.2.2.2 Các địa bàn trọng điểm xây dựng du lịch .................................................... .45 3.2.2.3 Loại hình du lịch tại làng hoa ...................................................................... .45 3.2.2.4 Thị trường mục tiêu khách du lịch ............................................................... .46 3.3. Giải pháp phát triển du lịch làng hoa Sa Đéc .................................................... .46 3.3.1. Giải pháp phát triển du lịch làng hoa Sa Đéc ................................................. .46 3.3.1.1 Loại hình du lịch đặc trưng ......................................................................... .46 3.3.1.2 Thị trường mục tiêu khách du lịch ............................................................... .47 3.3.2. Phát triển nguồn nhân lực trong du lịch ......................................................... .47 3.3.3. Đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá về làng hoa ..................................................... .47 3.3.4. Chính sách, vốn cho sản xuất và du lịch ........................................................ .48 3.3.5. Giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống ..................................... .49 3.2.6. Tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật .............................. .49 3.2.7. Bảo vệ môi trường và tài nguyên du lịch ....................................................... .50 3.2.8. Tăng cường công tác quản lý hoạt động du lịch của Ban lãnh đạo, chính quyền địa phương .............................................................................................................. .51 KẾT LUẬN ............................................................................................................ .52 1. Kết quả đạt được ................................................................................................. .52 2. Ý kiến đề xuất..................................................................................................... .52 3. Hướng nghiên cứu tiếp theo ................................................................................ .53 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... .55 PHỤ LỤC ............................................................................................................... .56 Phụ lục 1 ...................................................................................................... .56 Phụ lục 2 ...................................................................................................... .60 Phụ lục 3 ...................................................................................................... .64 Phụ lục 4 ...................................................................................................... .67 NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Về với Đồng Tháp sông nước mênh mông, xe cộ và thuyền bè tấp nập dọc hai bên kênh rạch, buôn bán trở nên sầm uất. Vùng đất này được nhiều người biết đến bởi những di tích lịch sử văn hóa, điểm du lịch khá nổi tiếng như khu di tích Gò Tháp, khu di tích Xẻo Quýt, Lăng cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, Đền thờ Thượng tướng Quận công Trần Văn Năng, Vườn quốc gia Tràm Chim, Nhà cổ Huỳnh Thủy Lê, Vườn cò Tháp Mười, Làng hoa kiểng Sa Đéc,…Hay những câu ca dao, tục ngữ đã đi vào lòng người một cách tự nhiên mộc mạc, chân tình mà mỗi khi chúng ta nghe gợi nhớ: “Tháp Mười đẹp nhất bông sen Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ” Hay “Muốn ăn bông súng mắm kho Thì về Đồng Tháp ăn cho đã thèm” Đồng Tháp một trong 13 tỉnh ĐBSCL khá phát triển về kinh tế - văn hóa cũng như tiềm năng phát triển về du lịch. Đồng Tháp có hai thành phố Cao Lãnh và Sa Đéc là hai trung tâm phát triển kinh tế then chốt của tỉnh nhà. Sa Đéc là thành phố cũng đang được đầu tư xây dựng bởi những lợi thế về tiềm năng phát triển về công nghiệp cũng như trong nông nghiệp. Sa Đéc là một trong những trung tâm kinh tế, tài chính, giáo dục và văn hóa của Đồng Tháp. Trải qua gần trăm năm hình thành và phát triển, Sa Đéc đã từng bước khẳng định là trung tâm kinh tế và đầu mối giao lưu buôn bán ở khu vực ĐBSCL. Chính vì giữ vai trò quan trọng như vậy nên trong những năm gần đây, ngành công nghiệp - xây dựng và thương mại - dịch vụ của Sa Đéc phát triển mạnh mẽ. Những ngành công nghiệp và thương mại được ưu tiên phát triển nhưng lợi thế về nông nghiệp với làng hoa Sa Đéc vẫn được chú trọng khi định hướng đưa làng hoa trở thành thành phố hoa trong tương lai ở ĐBSCL. Để trở thành đô thị mới năng động và phát triển, Sa Đéc có những chính sách phát triển kinh tế - xã hội để giao lưu với những tỉnh bạn và trong khu vực. Từ đó, thúc đẩy những nhà kinh doanh trong và ngoài nước đầu tư những công trình mới tạo thu nhập đáng kể cho tỉnh nhà. Đến với Sa Đéc chúng ta có thể tham quan những nơi khá thú vị như nhà cổ Huỳnh Thủy Lê – ngôi nhà nổi tiếng nhất ở Sa Đéc trong phim “Người tình”, Công viên thị xã Sa Đéc, chùa Kiến An Cung, chùa Kim Huê, cánh đồng Sen ngoại ô Sa Đéc, làng hoa Sa Đéc. Tại thành phố Sa Đéc quý du khách có thể thưởng thức ẩm thực như lẩu cua đồng, hủ tiếu Sa Đéc, cá cuộn lá sen nướng, chuột đồng nướng sả ớt, ốc bươu hấp sả,…Ngoài ra, Sa Đéc còn vang danh với nhiều làng nghề truyền thống như làng bột Tân Phú Đông – Sa Đéc, làng hoa kiểng Tân Quy Đông hay còn gọi là làng hoa Sa Đéc. Điểm du lịch nào cũng NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM 1 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP thú vị nhưng nơi mà ấn tượng nhất đối với tôi đó là làng hoa Sa Đéc bởi những cánh đồng hoa trải dài và thẳng tấp. Làng hoa Sa Đéc là làng hoa lớn nhất ở ĐBSCL với vẻ đẹp tự nhiên của ngàn hoa muôn màu muôn sắc vì vậy cảnh nơi đây đã làm say đắm biết bao trái tim du khách. Làng hoa đã được hình thành trên trăm năm nhưng đến nay nó vẫn duy trì tồn tại và phát triển. Ẩn trong mình biết bao tiềm năng để phát triển du lịch nhưng đến nay Sa Đéc chỉ mới khai thác tiềm năng vốn có của nó. Thực tế, làng hoa còn có nhiều vấn đề bất cập chưa tháo gỡ được cho nên du lịch chưa có thể phát triển. Phần đông những hộ gia đình trồng hoa kiểng ở đây chỉ mang tính tự phát nên hiệu quả sản xuất chưa cao. Chủ yếu họ chỉ dùng kinh nghiệm bản thân nên chưa áp dụng biện pháp khoa học kỹ thuật nên hoa kiểng chưa đạt chất lượng. Du lịch ở làng hoa Sa Đéc chỉ mới hình thành nên người dân nơi đây chưa hiểu gì về du lịch cũng như kiến thức về du lịch. Du lịch là cái gì đó còn mới mẽ và quá xa xôi đối với những người làm hoa kiểng, cần phải có thời gian dài để họ tiềm hiểu nhiều về làng nghề kết hợp với du lịch. Nhận thấy tiềm năng có giá trị để phát triển du lịch của làng hoa nên tôi quyết định chọn làng hoa Sa Đéc để làm đề tài nghiên cứu về du lịch. Mong đề tài nghiên cứu của tôi sẽ đóng góp một phần về định hướng và giải pháp phát triển du lịch của làng hoa Sa Đéc trong tương lai. 2. LỊCH SỬ VẤN ĐỀ Ngày nay hoa kiểng được nhiều người ưa chuộng trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng. Những quốc gia sản xuất và tiêu thụ nhiều hoa kiểng đáng kể đó là Nhật Bản, Hà Lan, Mỹ, Trung Quốc,...hằng năm thu lại lợi nhuận khá cao về xuất khẩu hoa kiểng. Ở Việt Nam, hoa kiểng cũng chiếm một phần khá quan trọng trong đời sống con người tập trung ở một số tỉnh và thành phố như Đà Lạt, Tây Bắc, Sapa, Thành phố Hồ Chí Minh, Sa Đéc (Đồng Tháp), Cái Mơn (Bến Tre) và một số nơi khác. Nơi đặc biệt phải kể đến đó là sản phẩm hoa ở Đà Lạt rất phong phú và đa dạng, khách ưa chuộng nhất là sản phẩm hoa khô đáp ứng được nhu cầu của nhiều du khách. Không giống như hoa ôn đới ở Đà Lạt được đầu tư khá lâu trong du lịch còn làng hoa Sa Đéc là một làng hoa kiểng chỉ mới phát triển du lịch còn quá sơ khai. Ngày nay, đất nước đang trong quá trình hội nhập và phát triển, con người càng tiến bộ biết áp dụng khoa học công nghệ trong đời sống và sản xuất. Làng hoa đã trải qua biết bao khó khăn và thách thức cũng như nó vẫn đang dần cải thiện và hoàn thiện về quy mô trong thời gian sau này. Theo năm tháng, nơi đây giữ cho mình biết bao loài hoa đẹp và quý hiếm để cung cấp thị trường trong nước, xuất khẩu và trong du lịch. Tuy làng hoa Sa Đéc không quy mô như những làng hoa khác như Đà Lạt hay Tây Bắc, nhưng nó đã mang một dáng vẻ hiền hòa đặc trưng cho vùng sông nước miền Tây. Với một thế giới hoa muôn màu muôn sắc đã làm say đắm biết bao lòng du khách khi lãng du đến đây. Ngoài việc du khách được thỏa thích chụp hình họ còn có thể tìm hiểu về đặc điểm của những loài hoa mà mình yêu thích. NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM 2 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP Từ lâu đã có nhiều tài liệu và báo chí viết về làng hoa xinh đẹp này như Luận văn “Làng hoa kiểng Tân Quy Đông - thị xã Sa Đéc (Đồng Tháp)”, Khóa luận tốt nghiệp “Tìm hiểu về lịch sử hình thành và phát triển làng hoa kiểng Tân Quy Đông – Sa Đéc của trường Đại học Đồng Tháp”. Tạp chí Cây cảnh Hồ Chí Minh, Tạp chí Đồng Tháp xưa và nay, báo Tuổi Trẻ, báo Thanh Niên,... Tác giả Lê Kim Hoàng đã nghiên cứu làng hoa kiểng Tân Quy Đông, với “Tản mạn vườn hồng ngày ấy – bây giờ” và quyển “Làng hoa Tân Quy Đông, Sa Đéc” xuất bản năm 1993. Hoa và kiểng là những đối tượng mà truyền hình thường tìm kiếm thông tin để làm tư liệu. Đài truyền hình Đồng Tháp với tư liệu chủ đề kiểng và đời năm 2008, và Đài truyền hình Đồng Tháp có quay hai bộ phim tư liệu Hoa Sa Đéc vươn xa, Hoa và Tết,…Những tài liệu trên chỉ nghiên cứu khái quát về lịch sử và quá trình hình thành của làng hoa Sa Đéc. Những tác giả tìm hiểu nghiên cứu chủ yếu về kỹ thuật trồng, chăm sóc hoa kiểng và đa dạng hóa số lượng trồng hoa kiểng. Trong thời gian này, du lịch chưa được quan tâm, con người tìm hiểu về kỹ thuật ghép, biện pháp cho hoa kiểng phát triển để có nhiều giống hoa kiểng mới. Ngày nay, du lịch đã và đang phát triển, tìm thấy làng hoa Sa Đéc có nhiều điều kiện để phát triển du lịch nên đề tài của tôi xin nghiên cứu về du lịch với “Tiềm năng, thực trạng và giải pháp phát triển du lịch của làng hoa Sa Đéc”. 3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Làng hoa Sa Đéc đã hình thành khá lâu đời nhưng đến nay làng hoa vẫn phát triển manh mún, cá nhân, tự phát nên chưa tạo được mối liên kết trong sản xuất cũng như tiêu thụ. Mặt khác, làng hoa có nhiều tiềm năng phát triển du lịch nhưng hiện tại nó chỉ mới định hướng đầu tư nên còn nhiều vấn đề vướng mắc cần được tháo gỡ. Làng hoa có nhiều thuận lợi để phát triển du lịch về cảnh quan, nằm ở trung tâm thành phố vừa thuận lợi giao thông đường thủy cũng như đường bộ và nhiều tiềm năng khác cần phải khai thác để thu hút du khách tham quan. Ngày nay, làng hoa được đầu tư mở rộng diện tích và quy hoạch phát triển du lịch chưa đồng đồng loạt. Cho nên, cần phải có những chính sách để định hướng và giải pháp thiết thực để phát triển làng hoa thực sự trở thành một khu du lịch hấp dẫn du khách. 4. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Đối tượng nghiên cứu: du lịch làng hoa Sa Đéc. - Phạm vi nghiên cứu: + Nội dung: phát triển du lịch ở làng hoa Sa Đéc. + Thời gian: nghiên cứu từ tháng 8 đến 12 năm 2014. + Địa bàn: khu vực phường Tân Quy Đông và xã Tân Khánh Đông, Sa Đéc. 5. QUAN ĐIỂM NGHIÊN CỨU 5.1. Quan điểm tổng hợp - lãnh thổ NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM 3 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP Thực tế ta thấy rằng giữa các sự vật và hiện tượng luôn có sự phân hóa theo không gian cho nên giữa nơi này với nơi khác sẽ có sự khác nhau rõ rệt. Vì vậy, chúng ta muốn đánh giá xem xét về một sự vật, hiện tượng cần khái quát những thông tin về chúng, đặt chúng trong một mối quan hệ nào đó để có hướng giải quyết. Ngày nay, khi đất nước phát triển thì kéo theo kinh tế - xã hội cũng phát triển. Cuộc sống của con người được nâng cao và họ có cái nhìn thoáng hơn về cuộc sống hiện tại. Nghiên cứu đánh giá tiềm năng, thực trạng và giải pháp phát triển du lịch làng hoa Sa Đéc cần phải xem xét ở nhiều góc độ về đời sống - văn hóa, kinh tế - xã hội, lịch sử, khoa học – kỹ thuật, cơ sở vật chất, điều kiện tự nhiên,…Qua đó, chúng ta có thể xem xét và chắt lọc lại những khía cạnh nào đó để có thể khai thác tiềm năng phát triển du lịch đồng thời đưa ra những định hướng và giải pháp phát triển du lịch làng hoa Sa Đéc một cách hiệu quả. 5.2. Quan điểm lịch sử - viễn cảnh Khi đánh giá sự vật hiện tượng chúng ta cần phải phân tích ở gốc nhìn lịch sử về nguồn gốc hình thành và sự phát triển. Quá khứ, hiện tại và tương lai là chuỗi thời gian khác nhau, thể hiện những vấn đề không giống nhau. Cho nên chúng ta cần phân tích, đánh giá những quan điểm một cách logic, chính xác thì kết quả mới thiết thực. Từ đó, mới đưa ra nhận định và dự báo cho làng hoa Sa Đéc trong phát triển du lịch. 5.3. Quan điểm phát triển bền vững Mỗi sự vật – hiện tượng muốn phát triển bền vững phải có biện pháp bảo tồn và luôn đi đôi với bảo vệ. Du lịch muốn phát triển bền vững thì chúng ta phải có hình thức giữ gìn cảnh quan thiên nhiên, bảo vệ môi trường và tôn tạo những gì có giá trị phát triển du lịch. 6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 6.1. Phương pháp thu thập dữ liệu 6.1.1. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp Những quyết định, luận văn, sách, báo, tạp chí, đề án, dự án, hình ảnh, DVD, CD, bản đồ, truyền hình của thành phố Sa Đéc và tỉnh Đồng Tháp. Những tài liệu này có liên quan chặt chẽ đến vấn đề phát triển du lịch tại làng hoa, đưa ra định hướng phát triển cụ thể cho từng xã từng khu vực làng hoa. Cho nên, những đề án đặt ra cần phải hoàn thành từng bước để du lịch làng hoa phát triển bền vững theo thời gian. Phỏng vấn một số đối tượng người dân Tân Quy Đông – Tân Khánh Đông, một số doanh nghiệp trồng hoa kiểng. Ban lãnh đạo về doanh thu, số lượng khách qua các năm ở Sở VH – TT – DL Đồng Tháp, phòng Văn hóa Sa Đéc, phòng Thống Kê Sa Đéc, UBND Tân Quy Đông, Sa Đéc và một số nơi khác. 6.1.2. Phương pháp khảo sát thực địa Phương pháp khảo sát thực địa để tìm hiểu về tình hình hoạt động du lịch ở làng hoa Sa Đéc. Tôi đến khảo sát ở làng hoa khoảng 4 lần để tiếp xúc với người dân NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM 4 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP và quan sát sự phát triển cũng như quá trình sản xuất hoa kiểng ở những khu vực như phường Tân Quy Đông và xã Tân Khánh Đông. + Khảo sát lần 1: Đến làng hoa để cảm nhận tổng thể về nơi đến và tình hình phát triển tại làng hoa. + Khảo sát lần 2: Phỏng vấn một số đối tượng, thống kê doanh thu và số lượng khách du lịch Đồng Tháp, Sa Đéc và làng hoa Sa Đéc. + Khảo sát lần 3: Phỏng vấn 50 hộ gia đình về thông tin trồng hoa kiểng và tình hình phát triển du lịch tại làng hoa Sa Đéc. + Khảo sát làn 4: Tham gia buổi tập Khoa tập huấn nâng cao nhận thức về du lịch có trách nhiệm cho du lịch cộng đồng do Liên minh Châu Âu tài trợ (25/10/2014). Buổi tập huấn này rất có ý nghĩa cho cán bộ, người dân về phát triển du lịch làng hoa Sa Đéc theo hướng bền vững. Có đi đến Sa Đéc chúng ta mới biết được tình hình thực tế của làng hoa để thông tin về bài viết chính xác hơn. Điều đó giúp chúng ta tiếp cận với thực trạng làng hoa, nhằm đưa ra giải pháp phát triển du lịch một cách hiệu quả. 6.1.3. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp Khảo sát thực trạng những hộ gia đình trồng hoa kiểng bằng cách dùng bảng hỏi tổng hợp ý kiến của nhà vườn. Phương pháp này để tìm hiểu thông tin về nghề trồng hoa của hộ gia đình và vấn đề về phát triển du lịch từ nghề trồng hoa. Tác giả thiết kế bảng hỏi để lấy ý kiến của 50 hộ gia đình ở phường Tân Quy Đông (khóm Tân Mỹ, Hòa Hiệp, Sa Nhiên, Tân Huề) và xã Tân Khánh Đông. Sau khi thiết kế bảng hỏi, tác giả trực tiếp đến từng hộ gia đình để phỏng vấn thu thập thông tin. Sau khi phỏng vấn tác giả tiến hành xử lý dữ liệu. 6.2. Phương pháp xử lí và phân tích dữ liệu 6.2.1. Phương pháp xử lí dữ liệu thứ cấp Sau khi thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, tác giả đã tiến hành chọn lọc và tổng hợp dữ liệu để phân tích nhằm tìm ra những thông tin liên quan chặt chẽ đến đề tài. 6.2.2. Phương pháp phân tích dữ liệu sơ cấp Sau khi lấy ý kiến của 50 hộ dân về tình hình trồng hoa kiểng và vấn đề phát triển du lịch từ nghề trồng hoa, tôi đã sử dụng phần mềm SPSS 18.0 for Windows để phân tích dữ liệu bằng phương pháp thống kê mô tả (tần suất, tần số). 6.3. Phương pháp bản đồ, biểu đồ Phương pháp bản đồ, biểu đồ nhằm thể hiện rõ tổng quát về những vấn đề thống kê về số liệu. Đối tượng được đề cặp đến được thể hiện bằng hình ảnh làm cho người xem dễ hình dung hơn về vấn đề được nói đến. NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM 5 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP Chương 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN 1.1. KHÁI QUÁT VỀ DU LỊCH 1.1.1. Khái niệm về du lịch Hiện nay, có rất nhiều khái niệm khác nhau về du lịch: Theo Liên hiệp quốc tế các tổ chức lữ hành chính thức (International Union of Offical Travel Oragnization: IUOTO): “Du lịch được hiểu là hành động du hành đến một nơi khác với địa điểm cư trú thường xuyên của mình nhằm mục đích không phải để làm ăn, tức không phải để làm một nghề hay một việc kiếm tiền sinh sống…” Tại hội nghị Liên hiệp quốc về du lịch họp tại Roma-Itali (28/8-5/9/1963), các chuyên gia đưa ra định nghĩa về du lịch như sau: “Du lịch là tổng hợp các mối quan hệ, hiện tượng và các hoạt động kinh tế bắt nguồn từ các hành trình và lưu trú của cá nhân hay tập thể ở bên ngoài nơi ở thường xuyên của họ hay ngoài nước họ với mục đích hòa bình. Nơi họ đến lưu trú không phải là nơi làm việc của họ.” Theo các nhà du lịch Trung Quốc thì: “Hoạt động du lịch là tổng hòa hàng loạt quan hệ và hiện tượng lấy sự tồn tại và phát triển kinh tế, xã hội nhất định làm cơ sở, lấy chủ thể du lịch, khách thể du lịch và trung gian du lịch làm điều kiện”. Nhìn từ góc độ kinh tế: “Du lịch là một ngành kinh tế, dịch vụ có nhiệm vụ phục vụ cho nhu cầu tham quan giải trí, nghỉ ngơi, có hoặc không kết hợp với các hoạt động chữa bệnh, thể thao, nghiên cứu khoa học và các nhu cầu khác”. Du lịch đã xuất hiện từ rất lâu nhưng du lịch vẫn còn là một hiện tượng mới mẽ và nó đã và đang trong quá trình hoàn thiện. “Du lịch” là một từ gốc Hán, có thể hiểu “du” là đi chơi, “lịch” là trải nghiệm. Theo luật du lịch Việt Nam (2005): “Du lịch là hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên của mình nằm đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí, nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định”. 1.1.2. Phân loại du lịch Theo mục đích đi du lịch: tham quan, nghỉ ngơi, chữa bệnh, thể thao, công vụ, tôn giáo, thăm hỏi. Theo phạm vi lãnh thổ: du lịch trong nước, du lịch quốc tế. Theo địa bàn cư trú: du lịch biển, núi, nông thôn, đô thị. Theo phương tiện du lịch: du lịch bằng xe đạp, mô tô, ô tô, máy bay, tàu hỏa, tàu thủy. Theo thời gian du lịch: du lịch ngắn ngày, dài ngày. Theo hình thức tổ chức: du lịch tự do, có tổ chức. Theo thị trường du lịch: thị trường nhận khách, gửi khách. Theo tính chất hoạt động du lịch: du lịch khám phá, mạo hiểm, chuyên đề, du lịch kết hợp. NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM 6 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP Theo hành vi thực hiện của khách du lịch: khách đến lần đầu, khách đến lại (từ lần thứ hai trở đi). Theo đặc tính tinh thần của khách: khách đi cá nhân hay tập thể, khách đi theo quyết định của bản thân hay phụ thuộc người khác. Phân loại tổng hợp về du lịch: du lịch sinh thái, văn hóa. 1.1.3. Chức năng du lịch - Chức năng kinh tế: + Du lịch là ngành công nghiệp không khói một ngành kinh tế mũi nhọn của nhiều nước bởi nó là ngành kinh doanh mang lại nhiều ngoại tệ cho đất nước. + Lượng khách du lịch tăng nhanh tạo cơ hội cho du lịch phát triển ngày càng mạnh mẽ. + Năm 1997 du lịch thu hút khoảng 617 triệu khách. Và năm 2010 ước tính có gần 1 tỉ lượt khách du lịch quốc tế. Chính vì số lượng du khách đến du lịch có nhu cầu tìm hiểu, khám phá ngày càng nhiều. Nên mức danh thu của thế giới năm 2008 là 5500 tỉ USD. Du lịch tạo ra nguồn thu nhập GDP cho mỗi quốc gia, ở các nước phát triển thu nhập ngoại tệ từ du lịch khoảng 20%. Du lịch thu hút nhiều lao động góp phần tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người lao động. + Các hoạt động du lịch cũng thúc đẩy các ngành dịch vụ khác phát triển như: vận chuyển, lưu trú, ý tế, thông tin,…Du lịch cũng là một công cụ quảng cáo hữu hiệu cho nước chủ nhà. Bởi vì mỗi một du khách đi và đến một nước đều mang thông tin, hình ảnh điểm du lịch mà họ từng đặt chân đến. Họ sẽ giới thiệu cho người thân, bạn bè về hình ảnh đất nước mà họ du lịch. + Bên cạnh du lịch phát triển cũng thúc đẩy nền kinh tế phát triển, mặt khác du lịch cũng tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Du lịch phát triển ồ ạt làm vật giá tăng, đồng tiền mất giá trị, ai cũng làm du lịch nhưng không chất lượng. Từ đó làm du lịch kém chất lượng không tạo lòng tin cho du khách. Du lịch cũng thúc đẩy sự cạnh tranh khốc liệt, có thể gây ra rối loạn về kinh tế. - Chức năng sinh thái + Du lịch tạo sự gắn bó của con người với môi trường, đưa con người đến với thiên nhiên. Con người luôn luôn khao khát được tìm hiểu và khám phá những điều mới mẽ. Thiên nhiên cũng là điều kì diệu mà họ muốn gần gũi để tinh thần thoải mái và sống tốt hơn. + Hoạt động du lịch cũng góp phần đầu tư bảo tồn và tôn tạo cảnh quan thiên nhiên, môi trường sinh thái. Khi du lịch phát triển thì những cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ sẽ được bảo vệ để phát triển du lịch cũng như tạo không khí trong lành cho sự sống của con người. + Du lịch phát triển đã làm hủy hoại thiên nhiên. Nhiều diện tích rừng cũng như những loài động vật quý hiếm giảm đáng kể. - Chức năng văn hóa, chính trị - xã hội: NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM 7 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP + Du lịch nhằm thỏa mãn nhu cầu và nhận thức, mở rộng tầm hiểu biết của con người. Khi đi du lịch họ tận mắt chứng kiến và chiêm ngưỡng sự hùng vĩ của nơi đến không còn là những hình ảnh chỉ qua tưởng tượng và cảm nhận của họ. + Du lịch là yếu tố làm tăng cường giao lưu. Mở rộng quan hệ xã hội, tăng thêm tình hữu nghị đoàn kết giữa các dân tộc, quốc gia. Khi du lịch đến một nước nào đó, không chỉ điểm du lịch đó hấp dẫn mà còn tính hiếu khách của nước đến. Từ đó, tạo mối quan hệ hữu nghị tất cả cùng hợp tác và phát triển. + Du lịch góp phần tuyên truyền và thực hiện đường lối, chính sách đổi mới của Đảng và Nhà nước. Du lịch cũng như thông điệp hòa bình, tự do, độc lập đến với mọi đất nước. Vì đất nước có yên bình thì du lịch mới phát triển và tạo sự an tâm của du khách khi đi du lịch. + Du lịch cũng góp phần giáo dục lòng yêu nước, ý thức giữ gìn và phát huy truyền thống dân tộc. Mỗi du khách khi đi du lịch đến một nước khác sẽ quan sát, tìm hiểu phong tục, tạp quán của nước đến. Từ đó, họ sẽ so sánh đánh giá sự khác nhau của mỗi nước làm tăng thêm lòng yêu dân tộc. + Du lịch còn là nhân tố rất quan trọng góp phần củng cố hòa bình thế giới. Hiện nay, còn một số nước đang sống trong chiến tranh, mỗi người dân ở đây đều khao khát độc lập, tự do, hạnh phúc. Du lịch đem lại những hình ảnh hòa bình đến mọi nơi, làm cho lòng người ấm lại, góp phần giữ gìn sự yên bình của thế giới. + Du lịch còn góp phần phục hồi và nâng cao sức khỏe, hạn chế bệnh tật, kéo dài tuổi thọ, nâng cao thể lực và khả năng lao động. Vì du lịch nghỉ dưỡng là loại hình du lịch làm cho con người mau hồi phục sức khỏe, cảm thấy tinh thần thoải mái sau một thời gian làm việc vất vả, căng thẳng. + Những mặt hạn chế của chức năng này là làm tăng sự phân hóa giàu nghèo, các tệ nạn xã hội, bị lợi dụng gây náo loạn trong nhân dân. Tất cả những mặt không tốt này đều ảnh hưởng đến du lịch cũng như kinh tế - xã hội của đất nước. Vì vậy nhà nước cần có những chính sách phát triển để du lịch ngày càng hoàn thiện hơn. 1.1.4. Tài nguyên du lịch 1.1.4.1 Khái niệm tài nguyên du lịch Tài nguyên hiểu theo nghĩa chung nhất là tất cả các nguồn vật chất, năng lượng, thông tin có trên trái đất và không gian vũ trụ mà con người có thể sử dụng để thỏa mãn các nhu cầu trong đời sống và sản xuất của mình. Với nhận thức mới hiện nay tài nguyên du lịch có thể hiểu là: “Tài nguyên là tất cả các dạng vật chất, phi vật chất và tri thức được sử dụng để tạo ra của cải vật chất hoặc tạo ra giá trị sử dụng mới cho con người”. Tài nguyên du lịch là một dạng đặc sắc của tài nguyên nói chung. Tài nguyên du lịch được coi là tiền đề, là điều kiện đặc biệt quan trọng để phát triển du lịch. Theo luật du lịch Việt Nam (2005): “Tài nguyên du lịch là cảnh quan tự nhiên, yếu tố tự nhiên, di tích lịch sử - văn hóa, công trình lao động sáng tạo của con người NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM 8 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP và các giá trị nhân văn khác có thể được sử dụng nhằm đáp ứng nhu cầu du lịch, là yếu tố cơ bản để hình thành các khu du lịch, điểm du lịch, tuyến du lịch và đô thị du lịch”. 1.1.4.2 Vai trò tài nguyên du lịch - Tài nguyên du lịch là yếu tố cơ bản để hình thành các sản phẩm du lịch + Sản phẩm du lịch được tạo nên bởi nhiều yếu tố mà yếu tố cơ bản đó là tài nguyên du lịch. Tài nguyên du lịch càng độc đáo, đặc sắc thì càng thu hút khách du lịch đến khám phá. Tài nguyên đa dạng và phong phú thì sẽ càng tạo nhiều sự đa dạng cho sản phẩm du lịch. Ví dụ, Việt Nam có nhiều điểm du lịch thu hút du khách Vịnh Hạ Long, Đà Lạt, Nha Trang,…bởi nét đẹp tự nhiên của nó. Du lịch là một trong những ngành có định hướng tài nguyên rõ rệt. - Tài nguyên du lịch là cơ sở quan trọng để phát triển các loại hình du lịch + Trên thực tế tài nguyên du lịch có 2 loại: TNDL nhân văn và TNDL tự nhiên. Mỗi loại hình du lịch đều có những tiềm năng phát triển các loại hình du lịch bởi tính đa dạng của nó. Tài nguyên biển đảo có thể phát triển du lịch tắm biển, lặn biển, ngắm san hô, du thuyền,…Du lịch văn hóa được tạo nên bởi lễ hội, di tích lịch sử - văn hóa, làng nghề,... + Các loại hình du lịch phát triển đa dạng để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, khám phá của du khách. - Tài nguyên du lịch là một bộ phận quan trọng trong tổ chức lãnh thổ du lịch: + Theo luật du lịch Việt Nam (2005): “Tài nguyên du lịch là cảnh quan tự nhiên, yếu tố tự nhiên, di tích lịch sử - văn hóa, công trình lao động sáng tạo của con người và các giá trị nhân văn khác có thể được sử dụng nhằm đáp ứng nhu cầu du lịch, là yếu tố cơ bản để hình thành các khu du lịch, điểm du lịch, tuyến du lịch, đô thị du lịch”. + Như vậy, có thể hiểu rằng TNDL chính là cơ sở để tổ chức lãnh thổ du lịch. Hệ thống lãnh thổ du lịch thể hiện mối quan hệ không gian của các yếu tố trong hoạt động du lịch. Các yếu tố đó là khách du lịch, tài nguyên du lịch, cơ sở hạ tầng và cơ ở vật chất – kĩ thuật du lịch, đội ngũ cán bộ nhân viên và hệ thống điều hành quản lí du lịch. Bởi vì, khi có tài nguyên du lịch ở một nơi nào đó thì du lịch mới được đầu tư về cơ sở hạ tầng - vật chất kĩ thuật dần dần tạo nên tổ chức lãnh thổ du lịch. + Sự phân bố tài nguyên du lịch tạo nên các điểm du lịch, khu du lịch, cụm du lịch, tuyến du lịch, đô thị du lịch và vùng du lịch tức là những biểu hiện của việc tổ chức hoạt động du lịch theo lãnh thổ. 1.1.4.3 Phân loại tài nguyên du lịch - Tài nguyên du lịch tự nhiên + Địa hình là những đặc điểm bên ngoài của bề mặt trái đất. Địa hình có ba dạng đó là miền núi, đồng bằng, biển và bờ biển. Mỗi loại địa hình có những thế mạnh NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM 9 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP khác nhau để phát triển du lịch. Ví dụ, địa hình núi có thể phát triển du lịch leo núi, cáp treo, hang động, cắm trại,… + Nước ta có khí hậu tương đối ôn hòa không khắc nghiệt, với tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa. Những nơi vùng cao như Đà Lạt, Tam Đảo khí hậu mát mẽ phát triển du lịch nghỉ dưỡng. Khí hậu còn tạo ra nhịp điệu của mùa du lịch. Mùa hè ôi bức, nóng nực du khách có thể đi tắm biển. Mùa xuân là mùa vui chơi đầu năm với tiết trời se se lạnh du khách sẽ được tận hưởng không khí Tết cổ truyền của người Việt khá thú vị. + Nguồn nước có vai trò rất quan trọng trong đời sống và sản xuất của con người. Bao gồm nguồn nước trên mặt, mạch nước ngầm. Nước trên mặt có thể phát triển du lịch biển, du thuyền, sông suối, thác nước,…có giá trị cao trong du lịch. Bên cạnh đó, nguồn nước ngầm cũng có vị trí quan trọng trong du lịch như nước khoáng nghỉ dưỡng ở Kênh Gà, Kim Bôi, Bình Châu,… + Sinh vật đa dạng là tiềm năng để phát triển các Vườn quốc gia, Khu dự trữ sinh quyển thế giới,…Có những loài sinh vật được đưa vào sách đỏ của Việt Nam để bảo vệ nó không bị tuyệt chủng. Có những điểm du lịch cũng khá thú vị thu hút nhiều khách du lịch như vườn thú, bảo tàng sinh vật, điểm nuôi các động vật hoang dã. + Có nhiều hiện tượng thiên nhiên độc đáo và đặc sắc như nhật thực, tuyết rơi, đêm trắng Bắc cực,…trở thành những sự kiện thu hút khách du lịch. - Tài nguyên du lịch tự nhiên + Di tích lịch sử - văn hóa có 4 nhóm chủ yếu như di tích khảo cổ, di tích lịch sử, di tích kiến trúc nghệ thuật, danh lam thắng cảnh. + Lễ hội là những hình thức sinh hoạt cộng đồng của dân cư. Lễ hội gồm phần lễ và phần hội. Lễ hội có sức hấp dẫn rất lớn bởi tính tái hiện cái quá khứ ở hiện tại để con người có thể cảm nhận và tưởng nhớ đến công ơn người đã khuất. Lễ hội là dịp để mọi người gặp nhau để tham gia sinh hoạt vui chơi của cộng đồng. + Làng nghề cổ truyền là những làng nghề hình thành từ lâu đời, lúc đầu chỉ là hình thức mua bán sản phẩm. Dần dần phát triển từ gia đình thành nhiều gia đình thành cả làng làm kinh tế. Những sản phẩm mang tính độc đáo nên trở thành những điểm du lịch cho khách tham quan mua sắm. Việt Nam có nhiều làng nghề nổi tiếng như làng gốm sứ Bát Tràng (Hà Nội), làng tranh Đông Hồ (Bắc Ninh), làng chiếu cói Nga Sơn (Thanh Hóa),… + Các đặc điểm văn hóa dân tộc: Nước ta có 54 dân tộc anh em vì vậy mỗi dân tộc có những phong tục tập quán khác nhau. Chính vì vậy, đây là điểm khác nhau để tạo nên những đặc trưng văn hóa đặc sắc ở trang phục, điệu múa, ẩm thực, cưới hỏi,…hình thành nhiều sản phẩm du lịch thu hút du khách. Có những điệu múa của các dân tộc ở vùng cao, văn hóa sông nước ở đồng bằng, miền Trung với bãi cát trắng và nước biển trong xanh. NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM 10 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP + Sự kiện văn hóa - thể thao: Các hội chợ, triển lãm, thi đấu thể thao, festival, liên hoan âm nhạc, thi hoa hậu thế giới,…thu hút khách du lịch thích khám phá tìm hiểu. Đây là cơ hội nước đến thu được nhiều ngoại tệ cho đất nước mình. + Các tài nguyên du lịch nhân văn khác như bảo tàng, công trình và sản phẩm kinh tế, văn hóa nghệ thuật, ẩm thực,… 1.2. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG VÀ LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG KẾT HỢP VỚI DU LỊCH 1.2.1. Khái niệm làng nghề truyền thống Nghề truyền thống là nghề được hình thành lâu đời, tạo ra những sản phẩm độc đáo, có tính riêng biệt, được lưu truyền và phát triển đến ngày nay hoặc có nguy cơ mai một, thất truyền. Làng nghề là một hoặc nhiều cụm dân cư cấp thôn, ấp, bản, làng, buôn, phum, sóc hoặc các điểm dân cư tương tự trên địa bàn một xã, thị trấn có hoạt động ngành nghề nông thôn, sản xuất ra một hoặc nhiều loại sản phẩm khác nhau. “Vì vậy, làng nghề truyền thống là làng có nghề truyền thống được hình thành từ lâu đời. Làng nghề truyền thống phải đạt tiêu chí làng nghề và có ít nhất một nghề truyền thống. Tuy nhiên đối với những làng chưa đạt tiêu chí của làng nghề nhưng có ít nhất một nghề truyền thống được công nhận thì vẫn được coi là làng nghề truyền thống”. 1.2.2. Đặc trưng của làng nghề truyền thống Làng nghề là cả một môi trường kinh tế – xã hội và văn hoá. Làng nghề là nơi lưu giữ những tinh hoa nghệ thuật truyền từ đời này sang đời khác. Những sản phẩm hết sức độc đáo được tạo từ bàn tay khéo léo của những nghệ nhân nơi đây. Phát triển làng nghề là phát triển bản sắc văn hóa dân tộc cho nên chúng ta phải biết giữ gìn và phát huy nó một cách hoàn mỹ hơn. Làng nghề truyền thống có thể có một nghề hoặc vài nghề truyền thống. Nếu làng có vài nghề thì có một nghề chính và tên nghề đó được gọi tên làng nghề. Sản phẩm của làng nghề có quy trình công nghệ nhất định, được truyền từ thế hệ này sang các thế hệ khác. Trong các làng nghề truyền thống, trước đây chủ yếu là dạy nghề theo phương thức truyền nghề mà trước tiên là trong phạm vi gia đình “Cha truyền, con nối”. Phương thức ngày xưa truyền trong gia đình, sau đó phát triển nhiều nhà rồi cả làng xã. Đôi khi đây là hình thức tốt nhất giữ bí quyết cho cả làng nhưng nó cũng là con dao hai lưỡi gây ra nguy cơ mai một nếu cả làng không phát triển nghề đó nữa. Ngày nay, cách nghĩ của họ thoáng hơn nếu ai có đam mê, chịu khó học hỏi họ sẽ sẵn sàng truyền nghề lại. Nguy cơ thất truyền cũng xảy ra ít hơn. Làng nghề truyền thống là một cụm dân cư sinh sống tạo thành làng quê hay phường hội. Làng nghề luôn tụ hợp những gia đình cùng chung ngành nghề để tạo ra NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM 11 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG HOA SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP những sản phẩm riêng biệt của làng nghề. Vì họ cùng chung sống ở một làng quê cùng phong tục, lối sống. Làng nghề gắn bó chặt chẽ không tách rời với nông nghiệp nông thôn về lao động, nguyên liệu, thị trường….Đa số người làm làng nghề ít nhiều gì họ cũng canh tác nông nghiệp để kiếm thêm thu nhập. Lợi ích của làng nghề truyền thống là tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người dân địa phương, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Từ đó, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển nâng cao đời sống vật chất tinh thần của con người. 1.2.3. Điều kiện phát triển làng nghề truyền thống Chính sách ngày nay, những làng nghề truyền thống ngày càng được quan tâm nhiều hơn bởi nét độc đáo của nó. Những chính sách đầu tư của Nhà nước về nguyên vật liệu, tôn vinh nghệ nhân hay thị trường tiêu thụ ngày càng được chú trọng. Nhất là trong thời đại hiên nay làng nghề truyền thống càng được đánh dấu bởi sự yêu thích của khách du lịch trong từng sản phẩm. Mỗi sản phẩm mang giá trị văn hóa đặc thù của dân tộc Việt Nam. Nhà nước quan tâm phát triển làng nghề để nó không bị mai một theo thời gian. Nghệ nhân là yếu tố quyết định sự thành bại của một làng nghề. Nghệ nhân giỏi mới tạo ra những sản phẩm du lịch đẹp và thú vị cung cấp cho du lịch cũng như sự hài lòng của du khách. Hiện nay, Nhà nước có những chính sách tôn vinh sự tài năng của những nghệ nhân để tạo lòng tin cho họ trong cống hiến về nghệ thuật và sự yêu nghề. Chính vì có những nghệ nhân giỏi làm ra sản phẩm đẹp, thu hút du khách cho nên làng nghề càng phát triển hơn. Thời gian nhàn rỗi cũng tạo ra ngành nghề cho lao động ở nơi đây. Ngoài việc đồng án, người dân có những thời gian rỗi họ tìm việc làm để tạo thu nhập cho gia đình và bản thân. 1.2.4. Tình hình phát triển làng nghề truyền thống kết hợp với du lịch ở nước ta Làng nghề truyền thống Việt Nam ra đời từ rất lâu có vai trò và vị trí vô cùng quan trọng trong đời sống kinh tế xã hội của người dân các địa phương. Làng nghề truyền thống không chỉ giải quyết một số lượng lớn công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người dân địa phương mà còn có vai trò quan trọng trong gìn giữ bản sắc văn hóa của các làng, xã. Các làng nghề đã trải qua những thăng trầm trong lịch sử do không được đầu tư phát triển nên có nguy cơ bị mai một. Ngày nay, du lịch nước ta đang trên đà phát triển những sản phẩm của làng nghề được du khách thật sự quan tâm bởi tính độc đáo, đa dạng và phong phú của nó. Chính vì nhận thấy sự quan trọng của làng nghề nên Đảng và Nhà nước đã chú trọng phát triển du lịch kết hợp với làng nghề. Hoạt động du lịch làng nghề đáp ứng nhu cầu của du khách tìm hiểu về lịch sử, văn hoá – xã hội, đời sống người dân Việt Nam nói chung và các làng nghề nói riêng. Tất NGUYỄN THỊ KIM THỦY EM 12 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP