Tài liệu Vận dụng dạy học tích hợp trong môn địa lí thpt

1 VẬN DỤNG DẠY HỌC TÍCH HỢP TRONG MÔN ĐỊA LÍ Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1. Tên dự án dạy học : 2. Mục tiêu dạy học : - Theo chương trình và sách giáo khoa sau năm 2015, học sinh nước ta sẽ học theo phương pháp tích hợp. Đây là xu hướng dạy học hiện đại mà nhiều quốc gia trên thế giới tiến hành thành công. - Khoa học Địa Lí có nội dung rất rộng nhưng dễ tìm kiếm để phục vụ cho dạy học tích hợp ( qua internet để khai thác các nguồn học liệu từ website giáo dục violet, tailieu.com.vn...; từ các phần mềm World Atlats, Encarta... ; từ các niên giám thống kê và nhất là sự giao thoa kiến thức với tất cả các môn học ở trường trung học phổ thông. → Phải nói rằng là rất thuận lợi để dạy học tích hợp liên môn, xuyên môn vừa tránh chồng chéo, vừa đảm bảo tính toàn diện và hiện đại của kiến thức Địa Lí. - Cấu trúc chương trình môn Địa Lí ở trường trung học phổ thông đi từ khái quát đến cụ thể ( từ lý thuyết : Địa Lí kinh tế - xã hội đại cương ở lớp 10 để vận dụng tìm hiểu Địa Lí kinh tế - xã hội Thế giới ở lớp 11 và Địa Lí kinh tế - xã hội Việt Nam ở lớp 12; Từ thực hành: rèn luyện kỹ năng theo mức độ khó dần trong suốt 3 năm học Địa Lí phổ thông trung học. → Phải nói rằng là rất thuận lợi để dạy học tích hợp nội môn ( dọc và ngang ) nhằm đảm bảo tính lô - ric kế thừa và khoa học của kiến thức, đảm bảo phương châm dạy học tích cực " lấy học sinh làm trung tâm ". 3. Đối tượng dạy học của dự án : 3a. Chọn trường thực nghiệm dự án : Trường : trung học phổ thông Phạm Văn Đồng ( địa chỉ : thị trấn Đồng Cát, huyện : Mộ Đức, tỉnh : Quảng Ngãi ) - Đây là trường đã đạt chuẩn quốc gia nên có nhiều thuận lợi : + Có đầy đủ thiết bị, giáo cụ trực quan... để dạy học tích hợp + Có Ban giám hiệu và cán bộ giáo viên quan tâm hổ trợ cho đổi mới phương pháp dạy học. + Có nhóm giáo viên Địa Lí với nhiều năm kinh nghiệm ( 4 Thầy Cô : Lê Văn Tuyết, Huỳnh Thà, Trần Thị Lệ Thủy, Võ Thị Kim Lai giảng dạy trên 15 năm ) 3b. Chọn lớp thực nghiệm dự án : - Tổng số lớp của trường là 33, mỗi khối : 11 lớp. Chọn khối 10 và khối 11, mỗi khối 2 lớp có trình độ và khả năng nhận thức tương tự nhau ( 1 lớp dạy thực nghiệm dự án tích hợp, 1 lớp vẫn dạy truyền thống ). 3c. Công tác chuẩn bị dạy thực nghiệm dự án : 2 - Chuẩn bị phiếu điều tra, phiếu khảo sát tình hình học tập của học sinh và thực hiện giảng dạy của giáo viên. - Phân công nhóm giáo viên tham gia dự án dạy học tích hợp, do Thầy Lê Văn Tuyết làm trưởng nhóm. - Lập bảng kế hoạch thực hiện dự án dạy học tích hợp để đề xuất lên Ban giám hiệu xét duyệt. 4. Ý nghĩa của dự án : 4a. Đối với thực tiễn giảng dạy : - Theo tôi, thông qua kinh nghiệm 27 năm giảng dạy môn Địa Lí thì dạy học tích hợp sẽ giúp học sinh: + Nhận thức thế giới một cách tổng thể và toàn diện hơn để từ đó hình thành năng lực một cách hiệu quả. + Dễ hiểu, dễ nhớ, dễ phát huy sở trường tư duy cho từng học sinh. - Nguyên nhân là do dạy học tích hợp đã phối kết một cách lô-ríc những bộ phận kiến thức khác nhau về độ sâu, độ rộng nhưng giống nhau về hướng phản ánh: làm bài học sinh động, hấp dẫn hơn mà vẫn đảm bảo đặc tính bộ môn và trọng tâm. → Tôi thấy dạy học tích hợp hoàn toàn khả thi vì nó đảm bảo cho giáo viên thực hiện tốt 4 nguyên tắc cơ bản của giáo dục: + Tính khoa học và tính vừa sức đối với học sinh + Tính hệ thống và liên hệ thực tế + Tính giáo dục + Tính tự lực và phát triển tư duy cho học sinh 4b. Đối với thực tiễn đời sống xã hội : - Mọi tình huống xảy ra trong cuộc sống bao giờ cũng là tình huống tích hợp. ( Cùng một hiện tượng nhưng xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong mỗi nguyên nhân lại cùng chịu tác động đồng thời từ hàng loạt các yếu tố khác nữa. ) Vậy, dạy học tích hợp sẽ định hướng cho học sinh thích nghi tốt trong đời sống và sản xuất hiện đại. 5. Thiết bị dạy học, học liệu : 5a. Đồ dùng dạy học : - Như: tranh ảnh, các đoạn phim, bảng số liệu, biểu đồ, sơ đồ hệ thống hóa kiến thức, lược đồ, bản đồ... thiết bị cho thực hiện câc phương pháp mới như: thảo luận nhóm, phát phiếu... như sơ đồ câm, bản đồ câm, phiếu học tập có dấu chấm lững để học sinh điền khuyết... - Có thể chia làm 3 nhóm giáo cụ trực quan : Tự nhiên, Kinh tế, Xã hội; Mỗi một trong 3 nhóm này lại chia ra làm 4 nhóm nhỏ hơn là Việt Nam, khu vực, châu lục, thế giới. 3 5b. Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy và học của dự án : - Máy vi tính, máy chiếu... là phương tiện hiện đại để dạy học Địa Lí vì có khả năng cung cấp thông tin khá đa dạng, phong phú ( chữ, hình ảnh tĩnh và động, âm thanh ) → rất hấp dẫn sự theo dõi của người học. - Đặc biệt các hình ảnh động về hiện tượng tự nhiên, kinh tế - xã hội được chiếu liên tục : sẽ tạo ra tầm nhìn gần gũi, sát với sự phân hóa về không gian và thời gian của các đối tượng Địa Lí → Giúp học sinh hình dung kiến thức Địa Lí dễ hơn, nhanh hơn, sâu và rộng hơn. 6. Hoạt động dạy học và các tiến trình dạy học : 6a. Các hình thức tích hợp cơ bản : - Có 3 hình thức tích hợp cơ bản là : liên môn, xuyên môn và nội môn. + Tích hợp liên môn : Là hình thức tích hợp được chú trọng nhất. Đây là hướng tích hợp mở rộng ra tất cả các bộ môn khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, nghệ thuật, thể dục – thể thao ( ngoài môn Địa Lí ). + Tích hợp xuyên môn : Là hình thức tích hợp mở rộng phạm vi tìm hiểu ra ngoài trường học. Nó đảm bảo tính cập nhật, tính thực tế vì gắn với các tư liệu thu thập được trong cuộc sống cộng đồng và các phương tiện thông tin đại chúng. + Tích hợp nội môn : Là hình thức tích hợp lâu nay vẫn thường sử dụng trong dạy học truyền thống, nay sẽ có định hướng rõ ràng hơn. Tích hợp nội môn gồm : * Tích hợp dọc ( là tích hợp trong cùng một phân môn Địa Lí với nhau từ bậc trung học cơ sở trở lên ) * Tích hợp ngang ( là tích hợp giữa 2 phân môn Địa Lí với nhau, giữa lý thuyết và thực hành rèn luyện kĩ năng ). 6b. Các mức độ tích hợp trong một bài học : - Tích hợp ở mức độ toàn phần ( cao nhất ) - Tích hợp ở mức độ bộ phận ( trung bình - Tích hợp ở mức độ liên hệ ( thấp nhất ) 6c. Cách tổ chức dạy học và phương pháp dạy học : - Để có 1 tiết dạy học tích hợp của môn Địa Lí trung học phổ thông trên lớp, tôi xác định có 4 bước chuẩn bị cơ bản : - Xác định giáo cụ trực quan và mức độ tích hợp cho bài học - Xác định được mục tiêu bài học và các nội dung cần tích hợp - Xác định hình thức tích hợp và hướng khai thác giáo cụ trực quan - Xác định hệ thống câu hỏi mang tính sát thực với nội dung, có liên hệ thực tế và tính phân hóa được dẫn dắt từ dễ đến khó 4 _ Tạo môi trường tương tác giữa người dạy và người học, giữa người học với người học, giữa người dạy với người dạy. → Giúp cho học sinh và giáo viên tự tin bày tỏ ý kiến cá nhân, tạo điều kiện học tập và giảng dạy với tính tự lập và liên kết nhóm, tính sáng tạo ngày càng được phát huy. 7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập : - Dự giờ thực hiện dự án để quan sát hoạt động của giáo viên và học sinh trong tiết học. -Trao đổi, tọa đàm, thăm dò ý kiến qua phiếu điều tra với giáo viên và học sinh tham gia dự án. - Kiểm ta chất lượng giờ học thông qua các bài kiểm ta trắc nghiệm sau mỗi tiết học Địa Lí. - Tổng hợp, xử lý ra %, nhận xét và giải thích khái quát kết quả điểm của các bài kiểm tra, sau khi giáo viên chấm ( câu hỏi và đáp án của đề kiểm tra giữa lớp thực nghiệm dự án và lớp đối chứng là giống nhau ) 8. Các sản phẩm của học sinh : 8a. Bảng số liệu về điểm số của bài kiểm tra ở các lớp thực nghiệm : + Thang điểm là 10 với 3 mức phân loại : + dưới 5 điểm ( điểm dưới trung bình ) + Từ 5 → 7 điểm ( điểm trung bình và khá ) + Từ 8 → 10 điểm ( điểm giỏi ) Khối Lớp Điểm dưới TB 10 Thực nghiệm 0.3 % Đối chứng 16.7 % 11 Thực nghiệm 0% Đối chứng 10 % TB & Khá 68.2 % 63.3 % 56.2 % 66.7 % Điểm Giỏi 31.5 % 20 % 43.8 % 23.3 % 8b. Nhận xét : ( So sánh giữa lớp thực nhiệm và lớp đối chứng ) - Khối 10 : dưới trung bình thấp hơn 16,4 %, trung bình & khá cao hơn 4,9 %, giỏi: cao hơn đến 11,5 %. - Khối 11 : dưới trung bình thấp hơn 10,0 %, trung bình & khá thấp hơn 10,5 %, giỏi: cao hơn đến 20,5 %. => Lớp thực nghiệm có kết quả tốt hơn và có chiều hướng tốt hơn nữa khi lên lớp 11 ( vì giảm được điểm dưới trung bình và tăng mạnh được điểm giỏi ). 8c. Giải thích khái quát : 5 - Về kiến thức lý thuyết : ở lớp thực nghiệm, nhờ được hình thành tư duy Địa Lí tốt hơn nên học sinh có trí nhớ lý thuyết nhanh hơn, nhiều hơn và Lâu hơn ( khả năng nhớ trên cơ sở hiểu và suy diễn ). Về thực hành : ở lớp thực nghiệm, nhờ được rèn luyện kỹ năng thường xuyên nên học sinh hoàn toàn chủ động tìm ra hướng nhận xét cũng như giải thích cho các bài tập. → Vậy, giờ Địa Lí ở lớp thực nghiệm diễn ra nhẹ nhàng, sinh động hơn, nhưng hiệu quả học tập cao hơn, học sinh hứng thú và chủ động tiếp thu kiến thức hơn. → Về lâu dài sẽ phát huy được sở trường để hình thành tính sáng tạo và tính định hướng nghề nghiệp cho học sinh. - Thúc đẩy giáo viên đổi mới phương pháp dạy học, học sinh đổi mới phương pháp học tập là nhằm nâng cao chất lượng. góp phần thực hiện tốt mục tiêu giáo dục mà Đảng và Nhà nước đã đề ra. 9. Thuyết trình tiến trình thực hiện phương pháp dạy học tích hợp : ( thông qua ý tưởng thiết kế cho tiến trình 1 tiết dạy Địa Lí bình thường ) ------------------------------------------------------------------Bài 9 : NHẬT BẢN Tiết 1 : TỰ NHIÊN VÀ DÂN CƯ - Tiết thứ theo phân phối chương trình : 20 - Mức độ tích hợp : bộ phận Nội dung bài giảng Hoạt động của Thầy và Trò * Giới thiệu bài mới : - Giáo viên gắn lên bảng hình ảnh lá cờ Nhật Bản. - Đây là hình ảnh quốc kỳ của một quốc gia. Các em thấy nó được biểu hiện rất đơn giản: trên nền trắng có một hình tròn màu đỏ nằm ở chính giữa. - Vậy, em nào cho Thầy biết: đây là quốc kỳ của quốc gia nào ? - Đúng rồi! Việt Nam – Nhật Bản có mối quan hệ mật thiết nên nhiều em hiểu ngay: đây là lá cờ Nhật Bản. Và, hôm nay sang bài mới, các em sẽ tìm hiểu Hình thức tích hợp - Tích hợp: Xuyên môn ( tìm hiểu trên các phương tiện thông tin đại chúng ) 6 qua bài: Bài 9: NHẬT BẢN * Giải thích khái quát: - Hình tròn đỏ để thể hiện mặt trời. Theo tiếng Hán: " Nhật " là mặt trời, còn " Bản " là gốc. Vậy, " Nhật Bản" có thể hiểu là: xứ sở Mặt trời mọc. Nguyên nhân: vì người Nhật cho mình là con cháu của tổ tiên xa xưa là nữ thần Mặt trời hay " Thái dương Thần nữ ". Tiết 1: TỰ NHIÊN VÀ DÂN CƯ - Diện tích: 378 nghìn km² - Dân số: 127,7 triệu người ( 2005 ) - Thủ đô: Tô ki ô I. Vị trí địa lí và - Quan sát: bản đồ tự nhiên Nhật Bản, hay hình 9.2 lãnh thổ: trang 75 Sách giáo khoa, các em cho biết vị trí địa lí và lãnh thổ Nhật Bản có đặc điểm gì? Là nước quần đảo ở Đông Á, * Minh họa và mở rộng: trải dài - Nhìn lên bản đồ tự nhiên Nhật Bản: Hô cai đô là theo một hòn đảo tận cùng phía bắc, Kiu xiu là hòn đảo tận vòng cung cùng phía nam. Vậy, Hôn xu là hòn đảo ở trung tâm - Gồm 4 Nhật Bản và là hòn đảo lớn nhất của Nhật Bản đảo lớn là ( chiếm đến 61 % diện tích cả nước ). Chính thủ đô Hô cai đô, Nhật Bản là Tô ki ô cũng đặt ở trung tâm của hòn Hôn xu, đảo này, chính cố đô Ki ô tô cũng đặt ở đây! Xi cô cư, Kiu xiu - 4 hòn đảo này nằm nối tiếp nhau theo hình uốn cong như cánh cung. Nhìn xa xa như hình ảnh của con rồng đang uốn mình bay lên trên sóng nước Thái Bình Dương. - Tích hợp: Liên môn ( Sử ) - Tích hợp: nội môn ( tích hợp: ngang giữa Thực hành và Lý thuyết ) - Tích hợp: nội môn ( tích hợp: dọc về phân môn Thực hành) - Tích hợp: Liên môn ( Văn ) 7 - Và, với đặc điểm như thế này: vị trí địa lí và lãnh - Tích hợp: thổ Nhật Bản có thuận lợi và khó khăn gì đối với nội môn - Thuận lợi: việc phát triển kinh tế? ( tích hợp: phát triển dọc về kinh tế biển phân môn - Khó Lý thuyết ) khăn: hay xảy ra động đất, núi lửa * Minh họa và mở rộng: - Về thuận lợi kinh tế biển là quá rõ ràng! - Tích hợp: + Nhìn lên bản đồ tự nhiên Nhật Bản: Từ các cảng nội môn biển lớn nhất Châu Á như Kô bê, Ô xa ca hay ( tích hợp: Yô cô ha ma, Tô ki ô... tàu chở hàng của Nhật Bản dọc về đi về phương nam để đến với vùng Đông Nam Á phân môn ( Nơi có 11 quốc gia giàu có, tiềm năng về nguyên Thực hành) nhiên liệu, thị trường tiêu thụ ); Hay đi về phía tây, vượt qua biển Nhật Bản là đã tiếp cận với Hàn Quốc, Trung Quốc: 2 quốc gia có nền kinh tế phát triển năng động bậc nhất thế giới hiện nay. + Tàu cá Nhật Bản cũng dễ dàng đánh bắt đầy khoang vì bao quanh Nhật Bản là biển và đại dương. Đặc biệt là có dòng biển nóng Cư rô si vô chảy từ phía nam lên và dòng biển lạnh Ôi a si vô chảy từ phía bắc xuống. Nơi gặp nhau đã hình thành vùng nước ấm. → Đây chính là ngư trường và vùng nuôi trồng thủy sản bậc nhất thế giới. - Về khó khăn: động đất, núi lửa... + Là vì Nhật Bản nằm trên vành đai động đất, núi lửa Thái Bình Dương. + Hiện ở Nhật Bản có hơn 80 ngọn núi lửa đang hoạt - Tích hợp: động và mỗi năm có đến hàng nghìn trận động đất Xuyên môn lớn nhỏ. Vậy trung bình mỗi ngày có hơn 3 lần ( thông tin động đất với mức phổ biến là từ 3° đến 4° rích te. từ internet ) Với cấp độ này thì chỉ hơi rung rung. Nhưng cứ khoảng hơn 30 năm sẽ có 1 trận động đất lớn, trên 7° rích te kèm theo sóng thần: sẽ làm hàng chục nghìn người tử vong. Và khi đó: trong nháy mắt, cả thành phố đông đúc, tráng lệ chỉ còn là đống gạch vụn, không một bóng người! II. Điều 8 kiện tự nhiên: 1. Địa hình: - Chủ yếu là đồi núi, đồng bằng ít nhưng màu mỡ. - Quan sát: bản đồ tự nhiên Nhật Bản, hay hình 9.2 trang 75 Sách giáo khoa, các em cho biết địa hình Nhật Bản có đặc điểm gì? * Minh họa và mở rộng: - Nhìn lên bản đồ tự nhiên Nhật Bản, đồng bằng là Khu vực có màu xanh lá cây. Vậy, đồng bằng chỉ là những dãi đất nhỏ hẹp. - Đồi núi Nhật Bản chiếm đến 4 phần 5 diện tích cả nước, Việt Nam: đồi núi chiếm ¾ diện tích cả nước. Vậy, quốc gia nào có diện tích đồi núi cao hơn? - Tích hợp: nội môn ( tích hợp: ngang giữa Thực hành và Lý thuyết ) - Tích hợp: Liên môn ( Toán ) Đáp án: trả lời nhanh là Nhật Bản Tính nhanh: 4 phần 5 > ¾ vì 16 phần 20 > 15 phần 20. Mà tổng diện tích Nhật Bản > tổng diện tích VN - Với đặc điểm trên: địa hình Nhật Bản có thuận lợi - Tích hợp: và khó khăn gì đối với việc phát triển kinh tế? nội môn * Khó khăn: - Thiếu đất canh tác nông nghiệp ( tích hợp: - Chi phí đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng quá cao, nhất dọc về là giao thông vận tải đường bộ phân môn * Thuận lợi: - Đất đai màu mỡ nhờ có dung nham núi Lý thuyết ) lửa phong hóa - Có thế mạnh phát triển rừng để hấp dẫn du lịch sinh thái - Theo em, ngọn núi thơ mộng nào được xem là biểu tượng của Nhật Bản? - Là ngọn Phú Sĩ, tiềng Nhật là Phu zi za ma: cao 3778 mét ( cao nhất Nhật Bản ) - Đỉnh Phú Sỹ quanh năm tuyết phủ trắng xóa, còn dưới chân núi có cảnh thiên nhiên cũng xinh đẹp quanh năm: mùa xuân với hoa Anh Đào đủ màu sắc nở rộ nổi bật trên những thảm cỏ xanh mượt như nhung, mùa hạ cây cối xanh tươi dưới bầu trời trong xanh: tự như ở Địa Trung Hải, còn mùa thu cũng đầy quyến rũ với sắc vàng, sắc đỏ của lá cây Phong. - Tích hợp: Liên môn ( Văn ) 9 2. Khí hậu: - Thiên nhiên Nhật Bản không những xanh mà còn sạch, đẹp nhờ ý thức bảo vệ môi trường rất cao của người dân " xứ sở Mặt Trời mọc ". - Quan sát: bản đồ tự nhiên Nhật Bản, hay hình 9.2 trang 75 Sách giáo khoa, em hãy cho biết khí hậu Nhật Bản có đặc điểm gì? - Tích hợp: Giáo dục bảo vệ môi trường - Tích hợp: nội môn ( tích hợp: ngang giữa Thực hành và Lý thuyết ) - Nằm trong vùng gió mùa Châu Á. - Phía Bắc có khí hậu * Minh họa và mở rộng: ôn đới, - Nhìn lên bản đồ tự nhiên Nhật Bản: các em thấy gió - Tích hợp: phía nam mùa mùa đông với mũi tên màu xanh: thổi theo nội môn có khí hậu hướng Tây Bắc và gió mùa mùa hạ với mũi tên màu ( tích hợp: cận nhiệt. đỏ: thổi ngược lại theo hướng Đông Nam. ngang giữa → Cơ cấu - Hướng gió nào cũng đi qua biển nên đều tích được Thực hành cây trồng hơi nước, khi đến Nhật Bản lại bị các dãy núi chắn và Lý vật nuôi đa lại → Vì vậy, Nhật Bản có mưa nhiều, quanh năm. thuyết ) dạng. - Nhưng với lãnh thổ kéo dài theo chiều Bắc Nam, - Tích hợp: Kéo dài 20° vĩ tuyến thì Nhật Bản từng có loại mưa nội môn nào: từng đóng vai trò quan trọng trong mưa mùa ( tích hợp: đông ở tỉnh Quảng Ngãi? dọc về - Đó là mưa frông phân môn Lý thuyết ) - Về lượng mưa là như vậy nhưng về nhiệt độ nhưng về nhiệt độ thì tại sao nhiệt độ ở vùng ven biển phía - Tích hợp: đông lại ôn hòa hơn nhiệt độ ở vùng ven biển phía nội môn tây? Em nào biết? ( tích hợp: - Hướng trả lời: ngang giữa + Mùa đông với khối không khí lạnh thì phía đông ở Thực hành sườn khuất gió nên đỡ lạnh, ngược lại mùa hạ với và Lý khối không khí nóng thì sườn đông ở sườn đón gió thuyết ) nên có nhiệt độ mát mẻ hơn. + Và chính điều này mà dân cư Nhật Bản đã tập 3. Sông Trung ở đồng bằng ven biển phía đông và nam. ngòi: - Núi ém sát biển trong điều kiện lãnh thổ hẹp ngang - Tích hợp: Ngắn và sẽ làm sông ngòi có đặc điểm? nội môn dốc, ( tích hợp: 10 nhiều nước - Mưa nhiều làm thủy văn sông ngòi có đặc điểm? → có giá trị thủy * Minh họa và mở rộng: điện - Vì sao vùng trung bộ đảo Hôn xu của Nhật Bản có tiềm năng rất lớn về thủy điện? * Hướng trả lời: - Nơi đây có độ rộng đông – tây đến 250 km, vì vậy sông có nhiều chi lưu với tổng lưu lượng nước lớn. - Đây là nơi sông có độ dốc lớn: vì tập trung các dãy Núi cao nhất Nhật Bản. - Góc chắn hướng gió mang hơi nước trong mùa hạ 4. Tài và mùa đông: lớn nhất ( gần 90° ). nguyên: Đất đai ít, * Minh họa và mở rộng: khoáng sản - Tài nguyên thiên nhiên Nhật cơ bản là nghèo ( Bởi nghèo → lẽ Nhật vẫn có vài tài nguyên giàu có như rừng, hải gây khó sản. khăn cho phát triển * Chuyển ý: công nông Tuy điều kiện tự nhiên gặp nhiều khó khăn nhưng nghiệp. Nhật Bản vẫn khắc phục được bằng nghị lực và tính sáng tạo phi thường trong lao động → đưa đảo quốc " hoa Anh Đào " có bước phát triển kinh tế xã hội " III. Dân thần kỳ ", các em sẽ rõ điều này qua phần: cư: 1. Dân số: Đông - Quan sát bảng số liệu về " 10 quốc gia có số dân nhưng gần trên 100 triệu người trên thế giới vào 2005 " này, đây có xu em hãy rút ra 2 số liệu để chứng minh rằng: Nhật hướng Bản là nước có dân số đông? Em nào biết? giảm. * Hướng trả lời: Nhật Bản có dân số đông vì: thứ nhất là có số dân > 100 triệu người, thứ hai là dân số đứng thứ 10 toàn thế giới. dọc về phân môn Lý thuyết ) - Theo số liệu thống kê: vào tháng 7 năm 2013 vừa qua thì dân số Nhật vẫn đứng thứ 10 thế giới nhưng dân số giảm 0,4 triệu người so với năm 2005. số - Gia tăng dân tự nhiên rất giảm chủ yếu là do: thấp ( chỉ 0,1 % vào - Tích hợp: Xuyên môn ( thông tin từ internet ) - Tích hợp: nội môn ( tích hợp: ngang giữa Thực hành và Lý thuyết ) - Tích hợp: nội môn ( tích hợp: dọc về phân môn Lý thuyết ) - Tích hợp: Liên môn ( GDCD) ) - Tích hợp: nội môn ( tích hợp: dọc về phân môn Thực hành) 11 2005 ) và ngày càng giảm * Minh họa và mở rộng: - Quan sát bảng số liệu: " sự biến động của dân số theo độ tuổi " của Nhật Bản giai đoạn 1950 – 2025, ( hay nhìn vào bảng 9.1 trang 76 Sách giáo khoa ) em có nhận xét và giải thích vì sao? - Tích hợp: nội môn ( tích hợp: dọc về phân môn Thực hành * Hướng nhận xét và giải thích: và Lý - Dưới 15 tuổi ( dưới độ tuổi lao động ) giảm liên tục: thuyết ) do tỉ lệ sinh giảm - 65 tuổi trở lên ( ngoài độ tuổi lao động ) tăng liên tục: do tuổi thọ tăng nhờ mức sống nâng cao, y tế phát triển. Vậy: → Dân số đang già hóa. → Nguy cơ thiếu lao - Từ 15 – 64 tuổi ( trong độ tuổi lao động ) từ 1997 động đến nay có xu hướng giảm liên tục. Vậy: * Chuyển ý: → Chính phủ Nhật Bản đã khuyến khích nhập cư nhưng gặp nhiều khó khăn do thị trường lao động Nhật Bản rất khắt khe về mặt chất lượng. Các em sẽ hiểu điều nầy qua phần 3. Người lao động: Cần cù, trình độ kỹ * Minh họa và mở rộng: thuật và - Chính phẩm chất ưu tú của người lao động Nhật tinh thần Bản là động lực " thần kỳ " đưa kinh tế - xã hội trách nhiệm " xứ sở Mặt trời mọc " phát triển rực rỡ. cao. - Đây là kết quả lâu dài mà chính phủ Nhật Bản đã dày công xây dựng, mà khởi nguồn là chính sách sớm mở cửa và chú trọng phát triển giáo dục. Ngay từ thời Minh Trị Thiên Hoàng ( tức Nhật Hoàng Mây Gi ) Nhật Bản đã đưa hàng loạt sinh viên đi du học khắp thế giới để sau đó trở về phát triển nước Nhật, như: sang Nga học nghề đánh cá, sang Phần Lan học nghề trồng rừng, sang Đức học nghề nấu bia, sang Hoa Kì học nghề điện tử... * Củng cố bài dạy: * Nhận xét, đánh giá kết quả học tập của học sinh: * Dặn dò: - Tích hợp: Liên môn ( Sử ) 12 10. Mục lục : 1. Tên dự án dạy học .....................................................................Trang : 1 2. Mục tiêu dạy học .......................................................................Trang : 1 3. Đối tượng dạy học của dự án ....................................................Trang : 1,2 4. Ý nghĩa của dự án .....................................................................Trang : 2 5. Thiết bị dạy học, học liệu ..........................................................Trang : 2,3 6. Hoạt động dạy học và các tiến trình dạy học ...........................Trang : 3,4 7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập ...........................................Trang : 4 8. Các sản phẩm của học sinh ......................................................Trang : 4,5 9. Thuyết trình tiến trình thực hiện phương pháp dạy học tích hợp ...........................Trang : 5,6,7,8,9,10,11 10. Mục lục ..................................................................................Trang : 12 Mộ Đức Ngày 10 / 2 / 2014 G.V.B.M. Huỳnh Thà