Tài liệu Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống (công dân 8) tại sao cần hạn chế sử dụng túi ni lông

SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TP. HÀ NỘI PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN ĐỐNG ĐA TRƯỜNG THCS BẾ VĂN ĐÀN 181 Nguyễn Lương Bằng, Quận Đống Đa, TP. Hà Nội Website: www.thcsbevandan.edu.com Email: [email protected] Điện thoại: (04) 38573030 CUỘC THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC TÊN TÌNH HUỐNG “TẠI SAO CẦN HẠN CHẾ SỬ DỤNG TÚI NI-LÔNG” Môn học chính vận dụng trong giải quyết tình huống: Ngữ văn, Giáo dục công dân Các môn tích hợp: Hóa học, Sinh học THÔNG TIN VỀ NHÓM HỌC SINH 1. Đoàn Ngọc Linh Ngày sinh: 8/10/2001 Lớp 8NK 2. Trần Hoàng Lan Nhi Ngày sinh: 13/2/2001 Lớp 8NK Hà Nội, tháng 12 năm 2014 Bài dự thi: Cuộc thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học cơ sở Học sinh thực hiện: Đoàn Ngọc Linh và Trần Hoàng Lan Nhi Lớp 8NK - Trường THCS Bế Văn Đàn, Đống Đa, Hà Nội Page 2 I. TÊN TÌNH HUỐNG “TẠI SAO CẦN HẠN CHẾ SỬ DỤNG TÚI NI-LÔNG?” Việc sử dụng túi ni-lông một cách vô tội vạ của con người đã trở thành thói quen khó bỏ vì tính tiện lợi của nó. Tại các cửa hàng bán lẻ hay các siêu thị, chợ, túi ni-lông được sử dụng với con số cực kỳ lớn mỗi ngày. Không có nơi nào túi ni-lông lại được dùng và được cho hào phóng như ở những nơi này. Chúng ta cũng dễ dàng nhận thấy số lượng khổng lồ túi nilông phế thải hàng ngày ở mọi nơi, ở gốc cây, dưới lòng đường, nơi tập kết rác, v.v.... Đặc biệt ở các khu vui chơi giải trí, chợ búa, các khu đô thị, làng xóm tập trung nhiều người dân sinh sống, đâu đâu cũng thấy túi và bao bì ni-lông phế thải, gây ảnh hưởng tới cảnh quan và vệ sinh môi trường rất nghiêm trọng. Xử lý rác thải và đặc biệt là rác thải nguy hại, trong đó có túi ni-lông phế thải đang là vấn đề nhức nhối tại các đô thị lớn của nước ta, đòi hỏi cần có sự phối hợp của chính phủ, các cơ quan liên ngành và toàn bộ người dân. Bài dự thi: Cuộc thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học cơ sở Học sinh thực hiện: Đoàn Ngọc Linh và Trần Hoàng Lan Nhi Lớp 8NK - Trường THCS Bế Văn Đàn, Đống Đa, Hà Nội Page 3 II. MỤC TIÊU GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG Để trả lời được câu hỏi “Tại sao cần hạn chế dùng túi ni-lông?” thì chúng ta cần phải: 1. Nắm được tính chất hóa học của ni-lông. 2. Biết được ảnh hưởng của bao bì ni-lông đối với môi trường, động thực vật và cả con người. Để biết được những điều này cần phải: - Nắm chắc kiến thức của môn hóa học, sinh học - Hiểu rõ những đặc điểm đặc điểm cũng như nhu cầu sinh hoạt của người dân. - Thu thập thông tin từ văn bản “ Thông tin Trái Đất năm 2000” trong SGK Ngữ văn 8 tập 1 và các kiến thức đã học trong môn khoa học ở các lớp bậc tiểu học. 3. Vận dụng các kiến thức từ môn Giáo dục công dân và đưa ra các giải pháp để giải quyết triệt để vấn đề. III. TỔNG QUAN VỀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG Một vài con số đáng kinh ngạc về túi nilông mà chúng ta có thể chưa biết: * Mỗi năm nước Mỹ tiêu tốn 12 triệu thùng dầu thô để sản xuất khoảng 100 tỉ túi nilông. * Số lượng túi nilông trung bình sử dụng của một người có thể tồn tại đến 4.175 triệu năm. * Mỗi phút trên thế giới có hơn 1 triệu túi nilông được sử dụng. * Bình quân mỗi năm một người Ireland sử dụng 328 túi nilông. Con số này ở Úc là 250 túi/người/năm và ở Scotland là 153 túi/người/năm. (Nguồn: http://library.hust.edu.vn/) Bài dự thi: Cuộc thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học cơ sở Học sinh thực hiện: Đoàn Ngọc Linh và Trần Hoàng Lan Nhi Lớp 8NK - Trường THCS Bế Văn Đàn, Đống Đa, Hà Nội Page 4 Ở Việt Nam, theo số liệu năm 2010 của Bộ Tài nguyên và Môi trường, tại các đô thị, mỗi hộ gia đình sử dụng 225 túi ni lông mỗi tháng. Ước tính mỗi năm Việt Nam sử dụng 12.000 tấn túi ni lông, trong đó phần lớn chỉ được sử dụng một lần. Điều đáng quan tâm là rất nhiều người hàng ngày vẫn sử dụng túi ni-lông mà không hề biết tới những tác động xấu rất lớn của nó tới môi trường và sức khỏe. Theo bộ Tài nguyên và Môi trường, chỉ khoảng 17% tổng số lượng túi ni lông khó phân hủy được thu hồi sau khi thải bỏ để tái sử dụng, số còn lại thải ra môi trường hoặc được chôn lấp cùng với chất thải rắn sinh hoạt. Theo những kiến thức hóa học và sinh học mà chúng em được biết, túi ni-lông phải mất từ 500 đến 1.000 năm sau mới có thể tự phân hủy. Nếu chúng lọt và cống, rãnh, kênh, rạch sẽ làm tắc nghẽn dòng nước gây ngập úng, làm tắc nghẽn các hệ thống thoát nước, tạo điều kiện cho muỗi, bọ sinh sôi lây truyền dịch bệnh. Túi ni-lông lẫn vào đất ngăn cản oxy đi qua đất, làm chậm quá trình tăng trưởng của cây trồng, gây xói mòn đất. Các hoá chất độc hại còn lại hay lẫn trong quá trình sản xuất túi ni-lông cũng sẽ xâm nhập vào đất, vào nguồn nước, vào đồ ăn thức uống gây tổn hại tới sức khoẻ của chính bản thân chúng ta. Theo các nhà khoa học, bao bì thực phẩm bằng nilông, nhất là ni-lông màu và in chữ màu có chứa chì, clohydric gây tác hại cho não và là nguyên nhân gây ung thư phổi, làm suy giảm sức khỏe của con người. Đặc biệt, trong một số loại túi ni-lông phế thải có lẫn lưu huỳnh, dầu hỏa nguyên chất, khi bị đốt cháy, gặp hơi nước sẽ tạo thành axit sunfuric dưới dạng các cơn mưa axit, gây ra các bệnh nan y cho con người và gây dị tật ở trẻ sơ sinh. Túi ni-lông làm bằng nhựa PVC khi cháy sẽ tạo ra chất điôxin gây ngộ độc, khó thở, nôn ra máu, gây ung thư, giảm khả năng miễn dịch, rối loạn chức năng và các dị tật bẩm sinh cho trẻ nhỏ. Bài dự thi: Cuộc thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học cơ sở Học sinh thực hiện: Đoàn Ngọc Linh và Trần Hoàng Lan Nhi Lớp 8NK - Trường THCS Bế Văn Đàn, Đống Đa, Hà Nội Page 5 IV. GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG Sau đây là một số biện pháp để giải quyết vấn đề tình trạng sử dụng bừa bãi túi ni-lông.  1. Chúng ta cần tuyên truyền và cung cấp kiến thức cho người dân để mọi người cùng hiểu tác hại của bao bì thực phẩm và túi ni-lông sử dụng hàng ngày và kêu gọi mọi người hãy hạn chế sử dụng túi ni-lông, giảm thiểu lượng túi ni-lông bằng cách giặt phơi để có thể dùng lại chúng.  2. Sử dụng các túi đựng bằng giấy, lá nếu có thể thay vì bằng túi ni-lông, nhất là để gói thức ăn.  3. Sử dụng làn, rổ, túi cỡ lớn đi chợ để đựng rau quả thực phẩm có thể hạn chế được một lượng lớn túi ni-lông hàng ngày.  4. Không vứt rác, túi ni-lông bừa bãi gây mất cảnh quan và vệ sinh môi trường.  5. Bản thân và vận động mọi người hưởng ứng các Chương trình "Không sử dụng túi nilông" nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm đặc biệt là của thanh thiếu nhi trong công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, nhằm góp phần đẩy mạnh phong trào thi đua vì môi trường xanh, sạch, đẹp. Bài dự thi: Cuộc thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học cơ sở Học sinh thực hiện: Đoàn Ngọc Linh và Trần Hoàng Lan Nhi Lớp 8NK - Trường THCS Bế Văn Đàn, Đống Đa, Hà Nội Page 6 V. THUYẾT MINH TIẾN TRÌNH GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG Tình trạng gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng hiện nay của rác thải trong đó có túi ni-lông các loại là nhiệm vụ vô cùng cấp bách của các cơ quan chức năng và toàn dân. Các cơ quan quản lý nhà nước đã có nhiều giải pháp để giải quyết vấn đề này. Thủ tướng chính phủ đã ký quyết định số 580/QĐ-TTg, ngày 11/4/2013 "về việc kiểm soát ô nhiễm môi trường do việc sử dụng bao bì khó phân hủy" trong đó mục tiêu chung là "giảm dần việc sử dụng túi ni-lông khó phân hủy trong sinh hoạt, tăng cường thu gom, tái chế chất thải túi ni-lông khó phân hủy." và hàng loạt các nhiệm vụ và giải pháp được đưa ra để thực hiện mục tiêu đến năm 2020, cả nước giảm được 65% khối lượng túi ni lông khó phân hủy sử dụng tại các siêu thị, trung tâm thương mại so với năm 2010 và giảm 50% khối lượng túi ni lông khó phân hủy sử dụng tại các chợ dân sinh so với năm 2010; Thực hiện thu gom và tái sử dụng 50% tổng số lượng chất thải túi ni lông khó phân hủy phát sinh trong sinh hoạt. (nguồn http://thuvienphapluat.vn/archive/Quyet-dinh-582-QD-TTg-nam-2013-phe-duyetDe-an-kiem-soat-o-nhiem-moi-truong-vb181902.aspx) Với các chính sách này, mục tiêu đến năm 2020 ô nhiễm môi trường do sử dụng túi ni lông khó phân hủy sẽ được kiểm soát là rất khả thi, không chỉ bảo vệ môi trường mà còn giảm gánh nặng xử lý môi trường cho thế hệ tương lai. Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các bộ và cơ quan liên ngành cũng thực hiện nhiều biện pháp và triển khai các dự án cụ thể để thực hiện đề án này. Nhiều công trình xử lý môi trường và xử lý tái chế chất thải được đầu tư mạnh mẽ. Công nghệ thiêu đốt chất thải vẫn được sử dụng rộng rãi hiện nay ở nước ta. Các tỉnh thành đều có trung tâm hoặc lò thiêu hủy chất thải độc hại. Mặc dù đã nhập khẩu thiết bị thiêu đốt chất thải hiện đại, chống ô nhiễm môi trường nhưng do nước ta còn nghèo, thiết bị không đồng bộ trên cả nước nên chúng ta vẫn phải tăng cường xây dựng ý thức của từng người dân và các nhà sản xuất để giảm thiểu tối đa gây hại cho môi trường và sức khỏe ngay từ từng gia đình của chúng ta. Bài dự thi: Cuộc thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học cơ sở Học sinh thực hiện: Đoàn Ngọc Linh và Trần Hoàng Lan Nhi Lớp 8NK - Trường THCS Bế Văn Đàn, Đống Đa, Hà Nội Page 7 Trong chương trình giáo dục của cả nước, trong nhiều tiết học Giáo dục công dân, Hóa học, Sinh học đã cung cấp các kiến thức cho học sinh hiểu rõ và biết cách làm theo và rèn luyện ý thức của bản thân. Chỉ có hiểu rõ các chất độc hại của túi và bao bì ni-lông có hại như thế nào với sức khỏe con người và động vật, môi trường thiên nhiên, hiểu rõ vai trò của bản thân trong đời sống cộng đồng thì học sinh mới xây dựng cho mình ý thức, trách nhiệm và tình cảm với những người thân, những người xung quanh và môi trường để thực hiện những hành vi mặc dù nhỏ nhoi như "hạn chế dùng túi ni-lông" để bảo vệ môi trường, bản thân và xã hội. VI. Ý NGHĨA CỦA VIỆC GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG Bản thân chúng em là một học sinh còn đang học dưới mái trường trung học cơ sở, chúng em thấy còn rất nhiều kiến thức cần phải học, cần phải rèn luyện rất nhiều để tương lai trở thành một con người trưởng thành toàn diện, có đầy đủ kiến thức về khoa học xã hội. Việc giải quyết tình huống rất có ý nghĩa không những giúp chúng em ôn luyện kiến thức mà còn biết vận dụng kiến thức của nhiều môn học để giải quyết một hiện tượng trong đời sống. Tìm kiếm giải pháp, kiến thức để áp dụng giải quyết thành công tình huống “Tại sao hạn chế dùng túi ni-lông” đúng là đã khẳng định lợi thế về việc nắm chắc kiến thức liên môn của người học. Trong thực tiễn cuộc sống và cả trong học tập chúng chúng em còn sẽ gặp rất nhiều tình huống khác nhau từ đơn giản đến phức tạp cần phải giải quyết, và vận dụng kiến thức của nhiều môn học khác nhau để có được kết quả tốt đẹp nhất. Đây là những kiến thức mà chúng em đã được học ở trường và những thông tin mà chúng em đã tìm kiếm được để bổ sung cho bài dự thi. Chắc chắn bài dự thi của chúng em còn nhiều sai sót. Kính mong các Thầy Cô và các bạn thông cảm và đóng góp. Chúng em xin chân thành cảm ơn. Nhóm học sinh: Đoàn Ngọc Linh và Trần Hoàng Lan Nhi Bài dự thi: Cuộc thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học cơ sở Học sinh thực hiện: Đoàn Ngọc Linh và Trần Hoàng Lan Nhi Lớp 8NK - Trường THCS Bế Văn Đàn, Đống Đa, Hà Nội Page 8