Tài liệu Biện pháp quản lý quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện thanh miện, tỉnh hải dương

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM ––––––––––––––––––– ĐẶNG VĂN GIAO BIỆN PHÁP QUẢN LÝ QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ GIÁO VIÊN MẦM NON THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở HUYỆN THANH MIỆN, TỈNH HẢI DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN, 2013 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM ––––––––––––––––––– ĐẶNG VĂN GIAO BIỆN PHÁP QUẢN LÝ QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ GIÁO VIÊN MẦM NON THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở HUYỆN THANH MIỆN, TỈNH HẢI DƢƠNG Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Mai Công Khanh THÁI NGUYÊN, 2013 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả luận văn Đặng Văn Giao Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu i http://lrc.tnu.edu.vn/ LỜI CẢM ƠN Với tình cảm kính trọng và chân thành tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với: - Khoa Đào tạo sau Đại học trường Đại học sư phạm Thái Nguyên, các thầy cô giáo đã tạo điều kiện, nhiệt tình giảng dạy và tư vấn giúp đỡ chúng tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. - Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc về sự giúp đỡ, chỉ bảo quí báu đối với: Thầy giáo TS Mai Công Khanh - Người trực tiếp hướng dẫn khoa học, đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Đồng thời tôi xin chân thành cảm ơn: - Lãnh đạo Huyện uỷ, HĐND, UBND huyện và các phòng chức năng của huyện Thanh Miện. - Lãnh đạo và chuyên viên của Phòng Giáo dục - Đào tạo huyện Thanh Miện. - Các đồng chí Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, các thầy cô giáo của cấp học mầm non huyện Thanh Miện. - Gia đình, bạn bè và những đồng nghiệp. Đã tạo điều kiện, động viên, khích lệ, cung cấp tư liệu, đóng góp ý kiến cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Mặc dù đã hết sức cố gắng nhưng chắc chắn luận văn này không thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong có sự góp ý, bổ sung thêm. Thái Nguyên, tháng 5 năm 2013 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Đặng Văn Giao Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu ii http://lrc.tnu.edu.vn/ MỤC LỤC Lời cam đoan ........................................................................................................ i Lời cảm ơn ........................................................................................................... ii Mục lục ...............................................................................................................iii Danh mục các chữ viết tắt trong luận văn .......................................................... iv Danh mục các bảng .............................................................................................. v Danh mục các sơ đồ ............................................................................................ vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 4 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4 5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu .................................................................... 4 6. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5 7. Những đóng góp của đề tài .............................................................................. 5 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ GIÁO VIÊN MẦM NON THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP ........................ 6 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu .................................................................. 6 1.1.1. Đánh giá Giáo dục - Giáo dục mầm non ................................................... 6 1.1.2. Đánh giá giáo viên Mầm non .................................................................... 8 1.1.3. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non .................................................... 8 1.2. Một số khái niệm cơ bản .............................................................................. 9 1.2.1. Khái niệm về quản lý ................................................................................. 9 1.2.2. Quản lý giáo dục ...................................................................................... 13 1.2.3. Khái niệm về quản lý trường học ............................................................ 14 1.2.4. Khái niệm về quản lý trường mầm non ................................................... 15 1.2.5. Quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ............ 16 Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu iii http://lrc.tnu.edu.vn/ 1.2.5.1. Người giáo viên mầm non .................................................................... 16 1.2.5.2. Khái niệm Chuẩn .................................................................................. 19 1.2.5.3. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non ............................................... 19 1.2.5.4. Quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ......... 20 1.2.5.5. Mục đích ban hành Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non ............... 21 1.2.5.6. Nội dung đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ......... 23 1.2.5.7. Mô hình cấu trúc của Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non ............ 26 1.3. Những yêu cầu đổi mới quản lý giáo dục mầm non hiện nay .................... 28 1.3.1. Yêu câu nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ........................................................................................................ 29 1.3.2. Tầm quan trọng của việc thực hiện quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ..................................................................................... 30 1.3.3. Quan điểm của Đảng, Nhà nước về việc xây dựng đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp .............................................................................. 32 Kết luận chương 1.............................................................................................. 35 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ GIÁO VIÊN MẦM NON THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở HUYỆN THANH MIỆN, TỈNH HẢI DƢƠNG ........................................................................... 37 2.1. Khái quát về kinh tế - xã hội, giáo dục ....................................................... 37 2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội huyện Thanh Miện tỉnh Hải Dương .............. 37 2.1.2. Tình hình giáo dục huyện Thanh Miện tỉnh Hải Dương ......................... 38 2.1.2.1.Về giáo dục đào tạo huyện Thanh Miện ................................................ 38 2.1.2.2. Giáo dục mầm non huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương ..................... 40 2.2. Thực trạng quản lý quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương .................................................. 46 2.2.1. Thực trạng chất lượng chăm sóc giáo dục, đội ngũ giáo viên mầm non ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương.................................................................. 46 Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu iv http://lrc.tnu.edu.vn/ 2.2.1.1. Chất lượng chăm sóc giáo dục mầm non ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương ......................................................................................................... 46 2.2.1.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên mầm non ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương ......................................................................................................... 47 2.2.2. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan trọng của công tác đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ................................. 51 2.2.3. Thực trạng việc tổ chức thực hiện quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương ....................... 54 2.3. Thực trạng công tác quản lý đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện tỉnh Hải Dương ................................................... 55 2.3.1. Thực trạng việc xác định nguồn minh chứng đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ..................................................................................... 55 2.3.2. Thực trạng sử dụng các phương pháp thu thập minh chứng để xây dựng căn cứ đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương ........................................................................................ 58 2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương ................ 60 2.4.1. Những mặt mạnh ..................................................................................... 60 2.4.2. Những mặt hạn chế .................................................................................. 61 2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ........................................................................ 62 Kết luận chương 2.............................................................................................. 63 Chƣơng 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ GIÁO VIÊN MẦM NON THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở HUYỆN THANH MIỆN, TỈNH HẢI DƢƠNG ........................................................................... 64 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp .............................................................. 64 3.1.1. Các biện pháp đề xuất đảm bảo tính mục tiêu ......................................... 64 3.1.2. Các biện pháp đề xuất đảm bảo tính thực tiễn, khả thi ........................... 64 3.1.3.Các biện pháp đề xuất đảm bảo tính trọng tâm, trọng điểm..................... 65 Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu v http://lrc.tnu.edu.vn/ 3.1.4. Các biện pháp đề xuất đảm bảo tính kế thừa ........................................... 65 3.2. Biện pháp quản lý quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện tỉnh Hải Dương ................................................... 66 3.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cán bộ quản lý, giáo viên mầm non ............................................................................................................ 66 3.2.1.1. Mục đích ý nghĩa . .................................................................................... 66 3.2.1.2. Nội dung tăng cường sự lãnh đạo của đảng đối với CBQL và giáo viên mầm non. ........................................................................................................... 66 3.2.1.3. Cách thức tổ chức thực hiện. ................................................................ 67 3.2.1.4. Điều kiện thực hiện............................................................................... 68 3.2.2. Nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên đối với công tác đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ................................. 69 3.2.2.1. Mục đích của công tác nâng cao nhận thức .......................................... 69 3.2.2.2. Nội dung nâng cao nhận thức ............................................................... 69 3.2.2.3. Cách thức tổ chức thực hiện ................................................................. 70 3.2.2.4. Điều kiện thực hiện............................................................................... 71 3.2.3. Xác định minh chứng khi đánh giá các tiêu chí Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương ...................................... 71 3.2.3.1. Mục đích ý nghĩa của việc xác định minh chứng ................................. 71 3.2.3.2. Nội dung xác định minh chứng và các chỉ báo theo yêu cầu, tiêu chí 72 3.2.3.3. Tổ chức thực hiện ................................................................................. 73 3.2.3.4. Điều kiện thực hiện............................................................................... 73 3.2.4. Xây dựng bảng phương pháp thu thập minh chứng đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ..................................................................... 74 3.2.4.1. Mục đích xây dựng bảng phương pháp thu thập minh chứng .............. 74 3.2.4.2. Nội dung của bảng phương pháp thu thập minh chứng ....................... 74 3.2.4.3. Tổ chức thực hiện bảng phương pháp thu thập minh chứng ................ 76 3.2.4.4. Điều kiện thực hiện bảng phương pháp thu thập minh chứng ............. 76 Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu vi http://lrc.tnu.edu.vn/ 3.2.5. Xây dựng quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp .. 77 3.2.5.1. Mục đích xây dựng quy trình. .............................................................. 77 3.2.5.2. Nội dung xây dựng quy trình................................................................ 77 3.2.5.3. Tổ chức thực hiện đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp.. 80 3.2.5.4. Điều kiện thực hiện việc đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp.. 81 3.2.6. Tổ chức bồi dưỡng, tự bồi dưỡng đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ........................................................................................................ 81 3.2.6.1. Mục đích tổ chức bồi dưỡng, tự bồi dưỡng đội ngũ giáo viên ............. 81 3.2.6.2. Nội dung tổ chức bồi dưỡng, tự bồi dưỡng đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ..................................................................................... 82 3.2.6.3. Tổ chức thực hiện bồi dưỡng, tự bồi dưỡng đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ..................................................................................... 82 3.2.6.4. Điều kiện tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ........................................................................................................ 84 3.2.7. Tăng cường xây dựng cơ sở vật chất, đầu tư trang thiết bị dạy học, quản lý, sử dụng hiệu quả nâng cao chất lượng giáo dục và dạy học cho đội ngũ giáo viên......... 85 ........................................................................ 85 3.2.7.2. Nội dung của biện pháp ........................................................................ 85 3.2.7.3. Cách tiến hành của biện pháp ............................................................... 86 .............................................................. 87 3.3. Mối quan hệ của các biện pháp quản lý ..................................................... 87 3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ............. 88 Kết luận chương 3.............................................................................................. 91 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 92 1. Kết luận .......................................................................................................... 92 2. Một số kiến nghị ............................................................................................ 93 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 96 PHỤ LỤC Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu vii http://lrc.tnu.edu.vn/ DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN CBQL Cán bộ quản lý CBGV Cán bộ giáo viên CSVC Cơ sở vật chất CNH - HĐH Công nghiệp hoá, hiện đại hoá GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo GDMN Giáo dục mầm non GVMN Giáo viên mầm non KT-XH Kinh tế - xã hội THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông THSP Trung học sư phạm UBND Ủy ban nhân dân Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu iv http://lrc.tnu.edu.vn/ DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1: Cấu trúc thang điểm của Chuẩn nghề nghiệp GVMN ...................... 27 Bảng 2.1: Qui mô trường, lớp, trẻ mầm non từ 2009 - 2012 ............................ 41 Bảng 2.2: Chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ mầm non. .............................. 43 Bảng 2.3: Chất lượng giáo dục trẻ mầm non ..................................................... 43 Bảng 2.4: Số lượng cán bộ quản lý GDMN - GVMN ............................................ 44 Bảng 2.5: Trình độ đào tạo của đội ngũ CBQL và GVMN ............................. 45 Bảng 2.6: Thống kê số lượng, cơ cấu độ tuổi, số năm giảng dạy của GVMN ở huyện Thanh Miện năm học 2011 - 2012 ......................................... 47 Bảng 2.7: Thống kê trình độ chuyên môn, trình độ chính trị của GVMN ở huyện Thanh Miện năm học 2011 - 2012 ........................................ 48 Bảng 2.8: Thống kê xếp loại GVMN theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện năm học 2011 - 2012 .............................................................. 48 Bảng 2.9: Đánh giá của cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan trọng của công tác đánh giá GVMN theo chuẩn nghề nghiệp ......................... 51 Bảng 2.10: Mức độ quan tâm đến các bước tổ chức thực hiện quy trình đánh giá GVMN theo chuẩn nghề nghiệp........................................................ 54 Bảng 2.11: Mức độ sử dụng các nguồn cung cấp minh chứng ......................... 56 Bảng 2.12: Mức độ sử dụng các phương pháp thu thập minh chứng................ 59 Bảng 3.1: Phương pháp thu thập minh chứng ................................................... 74 Bảng 3.2: Ý kiến của CBQL và giáo viên về mức độ cần thiết của các biện pháp ........................................................................................... 88 Bảng 3.3: Ý kiến của CBQL và giáo viên về tính khả thi của các biện pháp ... 89 Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu v http://lrc.tnu.edu.vn/ DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Mô hình quản lý ............................................................................. 11 Sơ đồ 1.2: Mối quan hệ giữa các chức năng quản lý....................................... 12 Sơ đồ 1.3: Đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp .................. 21 Sơ đồ 3.1: Sơ đồ về mối quan hệ giữa các giai đoạn của quy trình đánh giá GVMN ..... 78 Sơ đồ 3.2: Sơ đồ quy trình đánh giá GVMN theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, Hải Dương ................................................................... 79 Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu vi http://lrc.tnu.edu.vn/ MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII của Đảng cộng sản Việt Nam đưa ra “Định hướng phát triển GD&ĐT trong thời kỳ CNH-HĐH và nhiệm vụ đến năm 2000” [17], và xác định vấn đề có ý nghĩa then chốt là tăng cường, phát triển mạnh sự nghiệp GD&ĐT. Đặc biệt, Nghị quyết đã đưa ra bốn nhóm giải pháp: Tăng cường nguồn lực cho GD&ĐT; Xây dựng đội ngũ giáo viên, tạo động lực cho người dạy, người học; Tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp và cơ sở vật chất trường học; Đổi mới công tác quản lý giáo dục. Trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, nguồn lực con người Việt Nam càng trở nên có ý nghĩa quan trọng, quyết định sự thành công của công cuộc phát triển đất nước. Giáo dục ngày càng có vai quan trọng trong việc xây dựng một thế hệ người Việt Nam mới. Phát triển giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững. Đây là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, trong đó nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là lực lượng nòng cốt, có vai trò quan trọng. Tôn sư trọng đạo là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Chúng ta đã xây dựng được đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, phần lớn có đạo đức và phẩm chất chính trị tốt, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ được nâng cao. Đội ngũ cơ bản đáp ứng yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp giáo dục dân tộc. Bên cạnh những đóng góp to lớn của đội ngũ nhà giáo trong sự nghiệp trồng người, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp xây dựng đất nước và và thực hiện công cuộc CNH HĐH. Nhưng trong những giai đoạn nhất định, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục chưa thực sự đáp ứng tốt nhiệm vụ trong thời kỳ đổi mới. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục còn những hạn chế, bất cập: Một phần do Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu 1 http://lrc.tnu.edu.vn/ chưa có quy hoạch, phương thức đào tạo ở các trường sư phạm còn chậm đổi mới; giáo viên còn thiếu về số lượng và chưa cân đối về loại hình, đặc biệt ở các khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn... Chất lượng chuyên môn, nghiệp vụ đội ngũ nhà giáo còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu, nặng lý thuyết, ít chú ý đến phát triển tư duy, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành của người học. Bên cạnh sự nỗ lực của đội ngũ, vẫn còn một số nhà giáo thiếu gương mẫu, chưa tận tâm với nghề, chưa làm gương tốt cho học sinh sinh viên, làm ảnh hưởng tới uy tín người thầy. Công tác đánh giá và bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ nhà giáo còn thiếu hiệu quả. Chế độ chính sách đối với nhà giáo còn bất hợp lý, chưa thỏa đáng; chưa tạo được động lực đủ mạnh để phát huy tiềm năng của đội ngũ này cũng như giúp bản thân người thày phấn đấu vươn lên. Xuất phát từ lý luận và thực tiễn trong thời kỳ CNH - HĐH đất nước, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 15/6/2004 về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, Chỉ thị nêu: “ Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo; thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”[3]. Giáo dục là một lĩnh vực hoạt động đặc thù. Do vậy việc đánh giá chất lượng giáo dục cũng phải dựa vào cách đánh giá rất đặc biệt. Đánh giá là một nội dung rất quan trọng, một khâu không thể tách rời quá trình giáo dục và đào tạo. Nếu coi quá trình giáo dục là một hệ thống thì đánh giá đóng vai trò phản hồi của hệ thống, có vai trò tích cực trong việc điều chỉnh hệ thống, là cơ sở cho việc đổi mới giáo dục. Chính vì, vậy đánh giá là một vấn đề cần được quan tâm. Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu 2 http://lrc.tnu.edu.vn/ Đánh giá trong giáo dục và đánh giá hoạt động nghề nghiệp của giáo viên là một hoạt động mang tính xã hội, có tính chất nghề nghiệp hết sức quan trọng. Giáo viên là nhân tố hàng đầu; chất lượng đội ngũ giáo viên quyết định chất lượng giáo dục. Để góp phần đảm bảo chất lượng giáo dục, việc đánh giá hoạt động nghề nghiệp của giáo viên cần phải được quan tâm. Giáo viên mầm non có vị trí, vai trò quan trọng trong sự nghiệp trồng người. Đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp là cơ sở để đổi mới mục tiêu, nội dung đào tạo, bồi dưỡng ở các trường đào tạo; giúp giáo viên tự đánh giá năng lực nghề nghiệp, trên cơ sở xây dựng kế hoạch học tập, rèn luyện, phấn đấu nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ lý luận chính trị, trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non là cơ sở khoa học để đánh giá giáo viên theo quy chế đánh giá xếp loại giáo viên mầm non và giáo viên phổ thông công lập ban hành kèm theo Quyết định số 06/2006/QĐBNV ngày 21/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ. Vì thế, việc tổ chức thực hiện quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả GDMN. Việc đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện tỉnh Hải Dương bước đầu đã có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên còn bộc lộ những bất cập. Xuất phát từ góc độ khoa học, việc nghiên cứu đề xuất biện pháp quản lý thực hiện quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp theo yêu cầu đổi mới quản lý giáo dục là cần thiết. Vì vậy, tôi chọn vấn đề: “Biện pháp quản lý quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương” làm đề tài nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Đề tài nghiên cứu nhằm mục đích đề xuất những biện pháp quản lý quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu 3 http://lrc.tnu.edu.vn/ Miện, tỉnh Hải Dương, qua đó góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên mầm non; nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ . 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp trong giai đoạn hiện nay theo yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện nền giáo dục. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý thực hiện quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương. 4. Giả thuyết khoa học Nếu hoàn thiện biện pháp quản lý thực hiện quy trình đánh giá với các bước tiến hành logic, chặt chẽ, khoa học dựa trên tình hình thực tế của địa phương thì sẽ góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên mầm non ở huyện Thanh Miện tỉnh, Hải Dương theo yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục. 5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu 5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp. Đánh giá thực trạng quản lý quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương. Đề xuất một số biện pháp quản lý thực hiện quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương. 5.2. Phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu biện pháp quản lý quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương: Gồm đội ngũ cán bộ quản lý; đội ngũ giáo viên mầm non trên địa bàn. Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu 4 http://lrc.tnu.edu.vn/ 6. Phƣơng pháp nghiên cứu 6.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận - Phương pháp phân tích, tổng hợp tài liệu. - Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập. 6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Nghiên cứu các hoạt động sư phạm. - Tổng kết kinh nghiệm việc triển khai đánh giá giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp. - Phương pháp điều tra: Sử dụng các bảng hỏi nhằm thu thập thông tin về những vấn đề có liên quan đến đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp. - Phương pháp chuyên gia: Được sử dụng để trưng cầu ý kiến của chuyên gia giáo dục mầm non. - Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm. - Phương pháp thống kê toán học. 7. Những đóng góp của đề tài 7.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về vấn đề đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp. 7.2. Phân tích thực trạng việc quản lý quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương. 7.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý tổ chức thực hiện quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và tài liệu tham khảo, nội dung luận văn gồm 3 chương. Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp. Chương 2: Thực trạng quản lý quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương. Chương 3: Biện pháp quản lý quy trình đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương. Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu 5 http://lrc.tnu.edu.vn/ Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ GIÁO VIÊN MẦM NON THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu 1.1.1. Đánh giá Giáo dục - Giáo dục mầm non Từ khi nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời, Đảng và nhà nước ta đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh đã coi trọng vai trò, vị trí của giáo dục; giáo dục được coi là một bộ phận quan trọng trong sự nghiệp cách mạng giữ nước và xây dựng đất nước. Đặc biệt trong những năm qua khi đất nước trong thời kỳ đổi mới, phát triển kinh tế theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, hơn lúc nào hết GD&ĐT có vai trò, vị trí xứng đáng. Giáo dục đã được Đảng và Nhà nước đề cập quan tâm đến trong các văn kiện quan trọng: Hiến pháp nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992, Hội nghị lần thứ tư Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VII, Hội nghị lần thứ hai Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng (4 - 2001). Văn kiện Đại Hội Đảng lần thứ IX đã chỉ rõ nhiệm vụ của ngành GD&ĐT bước vào thế kỷ XXI là: "Phải tạo chuyển biến cơ bản, toàn diện trong phát triển giáo dục, thực hiện chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, tiếp tục nâng chất lượng giáo dục toàn diện, đổi mới nội dung, phương pháp dạy học". Có nhiều cách đánh giá chất lượng giáo dục như: (Tự đánh giá, dựa trên nguồn thông tin để đánh giá, tiến hành thanh tra, kiểm tra để đánh giá). Để sự nghiệp giáo dục đạt chất lượng và hiệu quả cao đòi hỏi mọi ngành, mọi cấp, toàn thể xã hội tham gia dưới sự quản lý của nhà nước, trong đó công tác thanh tra, kiểm tra giáo dục là một trong những nội dung của quản lý nhà nước về giáo dục. Trong thực tế cuộc sống, đánh giá là một hoạt động tự nhiên của con người. Trước bất kỳ một sự vật hay hiện tượng tự nhiên hoặc xã hội trong thế giới xung quanh, con người đều có thể đưa ra những đánh giá, nhận xét về Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu 6 http://lrc.tnu.edu.vn/ chúng. Bất kỳ hoạt động quản lý ở cấp nào, để đảm bảo đạt hiệu quả cao những mục tiêu đã đề ra, đòi hỏi phải tiến hành công tác thanh tra, kiểm tra. Song đánh giá giáo dục là một lĩnh vực hoạt động đặt thù của con người, bởi lẽ giáo dục là một hiện tượng xã hội đặc biệt, có vai trò cực kỳ quan trọng trong tiến trình phát triển cá nhân cũng như cộng đồng. Đánh giá ngày càng được nhìn nhận như là nhân tố có ý nghĩa động lực trong quá trình giáo dục. Đã có các công trình nghiên cứu về đánh giá trong giáo dục như: - "Trắc nghiệm và đo lường cơ bản trong giáo dục", Vụ Đại học - Bộ Giáo dục và Đào tạo, năm 1995. - Dương Thiệu Tống về: "Trắc nghiệm và đo lường thành quả học tập", Trường Đại học tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, năm 1995. - Nguyễn Hoàng Phương, Võ Ngọc Lan về: "Phương pháp trắc nghiệm trong kiểm tra đánh giá kết quả học tập", nhà xuất bản Giáo dục, năm 1996. - Nguyễn Phụng Hoàng về: "Kiểm tra và đánh giá thành quả học tập", NXB Giáo dục, năm 1996. - Trần Bá Hoành về: "Đánh giá trong Giáo dục", nhà xuất bản Giáo dục, năm 1998. - Nguyễn Đức Chính về: "Kiểm định Chất lượng Giáo dục Đại học", nhà xuất bản Đại học Quốc Gia Hà Nội, năm 2002. - Lâm Quang Thiệp về: "Đo lường và đánh giá trong giáo dục", năm 2003. - Viện chiến lược và chương trình giáo dục, Hội thảo "Chuẩn và chuẩn hóa trong giáo dục - Những vấn đề lí luận và thực tiễn", Hà Nội, năm 2005. GDMN là bậc học cần thiết và nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân. Từ chỉ thị 53/CP của Hội Đồng Bộ Trưởng ngày 12 tháng 8 năm 1966 đã xác định mục tiêu của GDMN “Giáo dục mầm non tốt sẽ mở đầu cho một nền giáo dục tốt". Như vậy, đánh giá trong GDMN càng có ý nghĩa quan trọng hơn. Đã có các công trình nghiên cứu về đánh giá trong GDMN như: - Hồ Lam Hồng về: "Chất lượng đào tạo giáo viên mầm non dựa vào chuẩn", Kỉ yếu hội thảo khoa học về nâng cao chất lượng đào tạo đại học và Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu 7 http://lrc.tnu.edu.vn/ sau đại học chuyên ngành Giáo viên mầm non, tạp chí Khoa học Đại học Sư phạm Hà Nội, năm 2005. - Trần Lan Hương về: "Các giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng Giáo dục Mầm non", Cao đẳng Sư phạm Trung ương, năm 2006. - Lê Thu Hương về: "Một số vấn đề lí luận về chất lượng Giáo dục mầm non", Trung tâm nghiên cứu chất lượng và phát triển chương trình Giáo dục mầm non. 1.1.2. Đánh giá giáo viên Mầm non Đánh giá trong giáo dục nói chung và đánh giá hoạt động nghề nghiệp của giáo viên nói riêng là một hoạt động có tầm quan trọng hàng đầu đối với vấn đề chất lượng. Giáo viên là tâm điểm của quá trình giáo dục, là chiếc máy cải tạo ra nguồn nhân lực cho xã hội. Chất lượng của đội ngũ giáo viên tốt ắt sẽ mang lại chất lượng cho giáo dục. Đánh giá hoạt động nghề nghiệp của giáo viên sẽ góp phần đảm bảo chất lượng giáo dục nói chung. GVMN là người thầy đầu tiên đặt nền móng cho việc đào tạo nhân cách con người mới cho xã hội tương lai. Trong trường mầm non, GVMN giữ vai trò chủ đạo trong việc tổ chức các hoạt động chăm sóc - nuôi dưỡng - giáo dục trẻ em. Đánh giá giáo viên trường mầm non có các công trình nghiên cứu như: - Nguyễn Thị Loan về: "Một số biện pháp quản lý của Hiệu trưởng nhằm tăng cường công tác chuyên môn cho đội ngũ giáo viên mầm non" [26]. - Ngô Kim Yến về: "Biện pháp kiểm tra đánh giá của Hiệu trưởng đối với hoạt động dạy học của giáo viên mầm non" [37]. 1.1.3. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non Chuẩn nghề nghiệp giáo viên chính là thước đo nhằm xác định mức độ đạt được về phẩm chất và năng lực của người giáo viên. Chuẩn được sử dụng như một công cụ cho các nhà quản lý để giám sát và đánh giá đội ngũ giáo viên, để xây dựng chiến lược đào tạo và phát triển đội ngũ; chuẩn cũng được sử dụng như một công cụ cho chính các giáo viên để tự đánh giá kết quả công việc của họ. Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu 8 http://lrc.tnu.edu.vn/