Tài liệu Biện pháp quản lý tăng cường cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu đào tạo của trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NGUYỄN THỊ HỒNG LIÊN BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TĂNG CƢỜNG CƠ SỞ VẬT CHẤT ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐÀO TẠO CỦA TRƢỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ-KỸ THUẬT THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2012 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NGUYỄN THỊ HỒNG LIÊN BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TĂNG CƢỜNG CƠ SỞ VẬT CHẤT ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐÀO TẠO CỦA TRƢỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ-KỸ THUẬT THÁI NGUYÊN Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục Mã số: 60.14.05 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. PHẠM HỒNG QUANG THÁI NGUYÊN - 2012 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất cứ công trình nào khác. Tác giả Nguyễn Thị Hồng Liên Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn ii LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn: - Ban Giám hiệu, các phòng, ban chức năng và Khoa Tâm lý - Giáo dục Trường Đại học Sư phạm- Đại học Thái Nguyên; - Các giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ đã tận tình giảng dạy và hướng dẫn; - Gia đình và bạn bè đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi, hỗ trợ, giúp đỡ và động viên tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn này. - Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo trường Cao đẳng Kinh tế- Kỹ thuật Thái Nguyên, các cán bộ, giáo viên nhà trường và các bạn đồng nghiệp đã tận tình hợp tác giúp đỡ. - Đặc biệt, xin chân thành cảm ơn PGS.TS Phạm Hồng Quang đã tận tâm hướng dẫn, chỉ bảo và hướng dẫn tôi nghiên cứu trong quá trình tiến hành luận văn. - Dù bản thân đã hết sức cố gắng, song luận văn không tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý kiến của các thầy, cô và các bạn đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn. Thái Nguyên, ngày 10 tháng 4 năm 2012 Tác giả Nguyễn Thị Hồng Liên Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn iii MỤC LỤC Lời cam đoan ..................................................................................................... i Lời cảm ơn ........................................................................................................ ii Mục lục ............................................................................................................ iii Danh mục các cụm từ viết tắt trong luận văn................................................ vi Danh mục bảng trong luận văn..................................................................... vii Danh mục sơ đồ, biểu đồ .............................................................................. viii MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................. 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .......................................................... 3 3.1. Khách thể nghiên cứu......................................................................... 3 3.2. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................ 3 4. Giả thuyết khoa học .................................................................................. 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................ 4 6. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu........................................................................... 4 7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận........................................................ 4 7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn .................................................... 4 7.3. Phương pháp chuyên gia .................................................................... 5 7.4. Phương pháp xử lý số liệu và thống kê toán học ............................... 5 8. Cấu trúc của luận văn ................................................................................ 6 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................... 7 1.1.Tổng quan lịch sử vấn đề nghiên cứu ..................................................... 7 1.1.1. Những nghiên cứu của nước ngoài về quản lý giáo dục đại học ......... 7 1.1.2. Những nghiên cứu trong nước ........................................................ 9 1.2. Một số khái niệm công cụ .................................................................... 11 1.2.1. Biện pháp quản lý.......................................................................... 11 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn iv 1.2.2. Khái niệm về CSVC đại học ......................................................... 11 1.2.3. Đặc điểm và phân loại CSVC đại học và cao đẳng .......................... 13 1.3. Cơ sở lý luận về quản lý CSVC đại học .............................................. 20 1.3.1. Vai trò, vị trí của CSVC ở trường đại học .................................... 20 1.3.2. Quan hệ giữa CSVC với chất lượng đào tạo đại học ........................ 24 1.4. Cán bộ quản lý CSVC đại học, cao đẳng ............................................. 26 1.4.1. Đội ngũ cán bộ quản lý CSVC trong trường đại học, cao đẳng ... 26 1.4.2. Đối với giảng viên và sinh viên .................................................... 29 1.5. Nguyên tắc quản lý CSVC Đại học và Cao đẳng ................................ 30 Tiểu kết chương 1 .................................................................................... 33 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CƠ SỞ VẬT CHẤT Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT THÁI NGUYÊN ........ 34 2.1. Một số nét về trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thái Nguyên ....... 34 2.1.1. Sứ mạng và mục tiêu của nhà trường............................................ 34 2.1.2. Quy mô và ngành nghề đào tạo ..................................................... 34 2.1.3. Đội ngũ cán bộ và giảng viên........................................................ 36 2.1.4. Về cơ sở vật chất ........................................................................... 38 2.1.5. Về cơ cấu tổ chức và đội ngũ cán bộ quản lý CSVC .................... 41 Tiểu kết chương 2 .................................................................................... 52 Chƣơng 3. CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TĂNG CƢỜNG CƠ SỞ VẬT CHẤT Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT THÁI NGUYÊN ............................................................................................ 53 3.1. Các nguyên tắc định hướng cho việc xây dựng các biện pháp ............ 53 3.1.1. Đảm báo tính hệ thống .................................................................. 53 3.1.2. Đảm bảo tính khoa học và thực tiễn ............................................. 54 3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển ............................................... 54 3.1.4. Đảm bảo tính đồng bộ, khả thi và hiệu quả .................................. 55 3.2. Các biện pháp quản lý cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu đào tạo đa ngành của trường cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thái Nguyên ..................... 56 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn v 3.2.1. Nâng cao nhận thức cho CBVC, HS-SV về công tác quản lý CSVC đáp ứng yêu cầu đào tạo của trường Cao đẳng Kinh tế-Kỹ thuật Thái Nguyên ........................................................................... 56 3.2.2. Tổ chức đào tạo lại, bồi dưỡng cán bộ làm công tác quản lý CSVC ............................................................................................ 58 3.2.3. Đầu tư xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật một cách trọng tâm, trọng điểm cho các bộ môn, các ngành đào tạo một cách hợp lý ...... 60 3.2.4. Thực hiện quy trình quản lý (mua sắm, lắp đặt, sử dụng, bảo dưỡng, kiểm tra) cơ sở vật chất .................................................... 62 3.2.5. Phân cấp quản lý đầy đủ hơn cho các đơn vị, các khoa, các trung tâm và các trường thực hành ............................................... 63 3.2.6. Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các đơn vị trong việc quản lý, sử dụng CSVC của Nhà trường .................................................... 65 3.2.7. Xây dựng thư viện điện tử, áp dụng phần mềm quản lý CSVC theo tiêu chuẩn ISO 9001 : 2008 .................................................. 66 3.2.8. Tổ chức khai thác các nguồn lực (vốn, con người, công nghệ, thiết bị …) từ các chương trình dự án, hợp tác, tài trợ… theo hướng xã hội hoá giáo dục .............................................................. 67 3.3. Tổ chức khảo nghiệm các biện pháp .................................................... 69 3.3.1. Mục đích khảo nghiệm .................................................................. 69 3.3.2. Đối tượng và nội dung khảo nghiệm............................................. 69 3.3.3. Các bước khảo nghiệm .................................................................. 70 3.3.4. Kết quả khảo nghiệm .................................................................... 72 Tiểu kết chương 3 .................................................................................... 75 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 77 1. Kết luận ................................................................................................... 77 2. Khuyến nghị ............................................................................................ 79 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 82 PHỤ LỤC ....................................................................................................... 84 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn vi DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN CBGV Cán bộ giáo viên CNH-HĐH Công nghiệp hóa- hiện đại hóa CSVC Cơ sở vật chất HS-SV Học sinh- sinh viên KT-XH Kinh tế- xã hội NCKH Nghiên cứu khoa học GD&ĐT Giáo dục và đào tạo Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn vii DANH MỤC BẢNG TRONG LUẬN VĂN Bảng 1.1. Các yêu cầu về quản lý CSVC........................................................ 15 Bảng 2.1. Thống kê tình hình phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên của trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thái Nguyên (giai đoạn 2005 - 2010) .................................................................................... 37 Bảng 2.2. Số lượng học sinh, sinh viên hàng năm .......................................... 37 Bảng 2.3. Sự tăng trưởng về số lượng của các khối cơ sở vật chất kỹ thuật trong nhà trường giai đoạn 2005 - 2010 ................................ 39 Bảng 2.4. Cơ sở vật chất phục vụ hoạt động dạy - học của trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thái Nguyên trong những năm gần đây ......... 41 Bảng 2.5. Cán bộ quản lý, phục vụ cơ sở vật chất năm 2008 - 2010 ............. 42 Bảng 2.6. Thực trạng về nhận thức của cán bộ, giáo viên nhà trường về quản lý CSVC ................................................................................. 43 Bảng 2.7. Thực trạng quản lý công tác giáo dục nhận thức cho cán bộ, giáo viên và HSSV nhà trường về quản lý và sử dụng CSVC ....... 44 Bảng 2.8. Thực trạng quản lý bộ máy tổ chức và nhân lực nhà trường trong lĩnh vực cơ sở vật chất ........................................................... 45 Bảng 2.9. Thực trạng quản lý các nguồn lực khác trong lĩnh vực CSVC ...... 46 Bảng 2.10. Thực trạng quản lý thông tin về CSVC ........................................ 48 Bảng 2.11. Thực trạng quản lý công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực CSVC............................................................................................... 49 Bảng 3.1. Các biện pháp khảo nghiệm............................................................ 70 Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của 08 biện pháp ............... 72 Bảng 3.3. Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của 08 biện pháp ................. 73 Bảng 3.4. Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ....... 74 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn viii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Danh mục sơ đồ Sơ đồ 1.1. Mối quan hệ của các nhân tố quyết định đến chất lượng GD&ĐT...... 21 Sơ đồ 1.2. Chất lượng giáo dục đào tạo phụ thuộc vào các yếu tố ................. 24 Sơ đồ 2.1. Các đơn vị trực thuộc trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thái Nguyên.................................................................................. 36 Danh mục biểu đồ Biểu đồ 3.1. Tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ........................ 75 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đảng và nhà nước ta luôn quan tâm và coi trọng giáo dục đào tạo, đặt sự nghiệp giáo dục đào tạo ở vị trí quan trọng trong chính sách quốc gia: "Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu" bởi chỉ có giáo dục đào tạo mới có thể đưa dân tộc sánh vai được với các cường quốc năm châu, mới có thể "đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển" và chỉ có nhờ giáo dục đào tạo chúng ta mới có thể “nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài” tạo nên nền tảng xây dựng và phát triển đất nước để “đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại” Thực hiện Nghị quyết đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, Nghị quyết số 14/2005/NQ-CP ngày 02/11/2005 của Chính phủ về đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006-2020 đã chỉ rõ mục tiêu chung đối với đại học Việt Nam là: “Đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học, tạo được chuyển biến cơ bản về chất lượng, hiệu quả và quy mô, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập kinh tế quốc tế và nhu cầu học tập của nhân dân. Đến năm 2020, giáo dục đại học Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực và tiếp cận trình độ tiên tiến trên thế giới; có năng lực cạnh tranh cao, thích ứng với cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”. Để đạt được mục tiêu to lớn này, giáo dục đại học nước nhà cần phải thực hiện một số nhiệm vụ quan trọng sau: Hoàn chỉnh mạng lưới các trường đại học, các cơ sở giáo dục đại học trên phạm vi toàn quốc; xây dựng và hoàn thiện các biện pháp bảo đảm chất lượng giáo dục đại học, triển khai chương trình hành động của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) về đổi mới công tác quản lý giáo dục đại học, triển khai chương trình hành động của Bộ GD&ĐT về đổi mới công tác quản lý giáo dục đại học; tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở vật chất (CSVC) và hạ tầng kỹ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 2 thuật cho cơ sở giáo dục học đại học; xây dựng một số cơ sở dùng chung dữ liệu quốc gia, thư viện điện tử, phòng thí nghiệm, ký túc xá và các cơ sở văn hóa, thể thao. Giành quỹ đất để xây dựng các cơ sở giáo dục đại học theo hướng hiện đại, đạt tiêu chuẩn khu vực và quốc tế. Khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp đầu tư các cơ sở nghiên cứu, các cơ sở giáo dục đào tạo đại học theo hướng xã hội hóa, đa dạng hóa các nguồn thu từ các hoạt động đào tạo, NCKH và chuyển giao công nghệ, dịch vụ sản xuất, kinh doanh. Xây dựng chính sách học phí, đổi mới chính sách tài chính, giao quyền tự chủ cho các trường đại học. Nhà nước tiếp tục tăng nguồn đầu tư ngân sách cho giáo dục đại học, trong đó đặc biệt quan tâm đến tăng tỷ trọng đầu tư phát triển CSVC và thiết bị đào tạo cho các trường đại học, cao đẳng theo định mức trên một sinh viên, công khai đội ngũ giảng viên, CSVC... Xuất phát từ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của nước ta trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa (CNH-HĐH) đất nước và hội nhập quốc tế, xuất phát từ thực trạng giáo dục đại học Việt Nam sau những năm đổi mới, xu thế phát triển giáo dục đại học thế giới và khu vực. Bộ GD&ĐT đã có nhiều nghị quyết về tăng cường công tác quản lý giáo dục đại học nhằm thực hiện nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương Đảng và Chính phủ về việc đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục Việt Nam từ nay đến 2020. Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thái Nguyên là một trường công lập thuộc Đại học Thái Nguyên đang trong quá trình phát triển và mở rộng quy mô đào tạo, cung cấp trực tiếp nguồn nhân lực có chất lượng cao cho sự nghiệp phát triển Kinh tế - Văn hóa - Xã hội của khu vực Đông Bắc và của cả nước. Vì vậy tăng cường quản lý đầu tư phát triển đội ngũ quản lý và phát triển CSVC của nhà trường là vấn đề cấp thiết đặt ra cho các cấp quản lý vĩ mô và của bản thân nhà trường trong việc tiếp nhận, sử dụng CSVC và đội ngũ những cán bộ thực thi nhiệm vụ có liên quan tới CSVC. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 3 Căn cứ vào thực trạng và yêu cầu về CSVC của trường Cao đẳng Kinh tế- Kỹ thuật Thái Nguyên do còn nhiều bất cập và mâu thuẫn, giữa yêu cầu nhiệm vụ ngày một nâng cao với thực trạng cũ cần phải giải quyết, khắc phục. Chính vì vậy, chúng tôi đã quyết định chọn đề tài “Biện pháp quản lý tăng cƣờng cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu đào tạo của trƣờng Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thái Nguyên”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất những biện pháp quản lý CSVC ở trường Cao đẳng Kinh tế - kỹ thuật Thái Nguyên nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển đào tạo, từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Công tác tăng cường quản lý CSVC của giáo dục đại học đặc biệt là công tác tăng cường quản lý CSVC của trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thái Nguyên. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Các Biện pháp tăng cường quản lý CSVC đáp ứng yêu cầu đào tạo của trường Cao đẳng Kinh tế- kỹ thuật Thái Nguyên. 4. Giả thuyết khoa học Công tác quản lý tăng cường CSVC đáp ứng yêu cầu phát triển đào tạo của trường Cao đẳng Kinh tế- Kỹ thuật Thái Nguyên còn có những hạn chế, bất cập, cần phải có những biện pháp tích cực, đồng bộ nhằm huy động nhiều nguồn lực tác động mạnh mẽ đến đối tượng có liên quan tới việc tăng cường quản lý CSVC giúp cho yếu tố này phát huy được tác dụng nâng cao chất lượng, hiệu quả trong hoạt động đào tạo của nhà trường. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về tăng cường quản lý cơ sở vật chất của giáo dục Đại học. 5.2. Phân tích đánh giá thực trạng biện pháp quản lý tăng cường CSVC ở trường Cao đẳng Kinh tế- kỹ thuật Thái Nguyên để từ đó thấy được các nhân tố tích cực và những gì còn tồn tại để tìm ra các biện pháp tác động phù hợp. 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý tăng cường CSVC đáp ứng yêu cầu đào tạo của trường Cao đẳng Kinh tế- Kỹ thuật Thái Nguyên đảm bảo việc phát triển hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực có chất lượng cao cho khu vực và đất nước. 5.4. Khảo nghiệm tính cần thiết, khả thi của các biện pháp tăng cường quản lý CSVC đã đề xuất để khẳng định kết quả nghiên cứu. 6. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong công tác quản lý tăng cường CSVC của trường Cao đẳng Kinh tế- Kỹ thuật Thái Nguyên, có đối chiếu, so sánh ở một số trường Cao đẳng có điều kiện và hoàn cảnh tương tự. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Trên quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử Mác-Lênin, luận văn tập trung nghiên cứu các văn kiện lý luận, chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước, các văn bản quy định của Bộ ngành, Trung ương, cơ sở, các tài liệu trong và ngoài nước có liên quan tới vấn đề nghiên cứu. 7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp quan sát: Quan sát và tiếp cận các hoạt động trong nhà trường, tìm hiểu thực trạng công tác quản lý, phát triển CSVC của trường đại học. Nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng và đề xuất các biện pháp quản Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 5 lý tăng cường CSVC của Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thái Nguyên nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển đào tạo, đảm bảo và nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực. - Phương pháp điều tra: Xây dựng hệ thống câu hỏi điều tra về các nội dung nghiên cứu: Mục đích của phương pháp là thu thập số liệu để đánh giá thực trạng công tác quản lý CSVC hiện nay của nhà trường, từ đó có cơ sở đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp với đặc điểm thực tế của nhà trường, từ đó có cơ sở để đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp với đặc điểm thực tế của nhà trường, và xu thế phát triển của giáo dục Đại học Việt Nam, giáo dục Đại học thế giới. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tổ chức hội thảo khoa học, giao lưu với các trường đại học, cao đẳng có đặc điểm tình hình phát triển tương tự, với các trường tiên tiến có những kinh nghiệm và thành công trong quản lý CSVC, nâng cao hiệu quả trong đào tạo nguồn nhân lực để trao đổi học tập kinh nghiệm quản lý, kinh nghiệm xây dựng, phát triển CSVC phục vụ đào tạo, phát triển đào tạo, đảm bảo chất lượng giáo dục đại học. 7.3. Phương pháp chuyên gia - Thông qua hội thảo, tọa đàm, xin ý kiến đánh giá, góp ý của các nhà khoa học, các chuyên gia, các nhà quản lý, các nhà đầu tư có kinh nghiệm về công tác tăng cường quản lý CSVC ở các trường Cao đẳng, đại học, cơ sở giáo dục đào tạo. Tổng hợp ý kiến đánh giá của chuyên gia về các biện pháp quản lý tăng cường CSVC đáp ứng yêu cầu phát triển đào tạo của trường. 7.4. Phương pháp xử lý số liệu và thống kê toán học - Sử dụng sơ đồ, biểu đồ, bảng biểu để tóm tắt, minh họa các kết quả nghiên cứu. - Phương pháp thống kê toán học: Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý kết quả điều tra, phân tích kết quả nghiên cứu, đánh giá độ tin cậy của các số liệu đã thu thập được. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 6 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục nội dung của luận văn được cấu trúc trong 3 chương. Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu. Chương 2: Thực trạng quản lý tăng cường CSVC ở trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thái Nguyên. Chương 3: Các biện pháp quản lý tăng cường cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu đào tạo của trường Cao đẳng Kinh tế- Kỹ thuật Thái Nguyên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 7 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Những nghiên cứu của nước ngoài về quản lý giáo dục đại học Nghiên cứu, bàn luận đến các vấn đề quản lý giáo dục đào tạo đại học, nội dung quản lý CSVC của trường đại học đã được nhiều học giả trên thế giới quan tâm, thể hiện trong các tài liệu nghiên cứu với hệ thống lý luận chặt chẽ, khá đầy đủ. Vào những năm của thế kỷ 20, khi thế giới chuyển sang nền kinh tế đại công nghiệp và kinh tế tri thức, thì các học thuyết, các công trình nghiên cứu về quản lý nói chung, quản lý giáo dục nói riêng đã tăng tốc phát triển. Có thể kể tên một số tác phẩm như: Quản lý công nghiệp và quản lý tổng quát của Henry Fayol (1841-1925). Những nguyên tắc khoa học quản lý của F.W.Taylo (1856-1915), Các nhu cầu của con người trong hoạt động quản lý của A.Maslow (1908-1970), Về quan hệ của con người trong hoạt động quản lý của Elton Mayo (1880-1949)... Những năm cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21, với xu thế hội nhập, toàn cầu hóa, một số học thuyết và công trình nổi tiếng của các học giả trên thế giới như cuốn Những vấn đề cốt yếu về quản lý của 3 học giả người Mỹ là:Hanold Koontz, Cyril O’Dennell, Heinz Weilnrich đã được dịch và xuất bản phổ biến rộng rãi của Việt Nam(1992). Đặc biệt những học thuyết mới về mối quan hệ chặt chẽ giữa kinh tế và giáo dục như lý thuyết Tư bản con người của Theodor Shoulz(Giải thưởng Nobel 1979), lý thuyết về Năng suất lao động, năng suất lao động trên cơ sở phát triển tổng hòa nhân cách con người trong sự giáo dục, đào tạo thường xuyên, liên tục của Gary Becker (giải thưởng Nobel 1992). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 8 Các quan điểm giáo dục và quản lý giáo dục theo chủ nghĩa thực song "Lấy sinh học làm trung tâm” của Joln Dewey(1859-1952) được vận dụng phổ biến ở Mỹ và các nước Châu Âu cũng đã được các nhà khoa học giáo dục Việt Nam quan tâm nghiên cứu, lựa chọn và vận dụng linh hoạt vào thực tiễn giáo dục ở Việt Nam trong những năm gần đây để xây dựng môn mới: Khoa học, kinh tế học, Giáo dục học, quản lý giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân. Các nhà khoa học Madelive, Robin Hanter đã viết tác phẩm Làm chủ phương pháp giảng dạy. LecneeIa đưa ra nguyên lý về dạy học nêu vấn đề trong giáo dục đào tạo, M.I Kondakop với tác phẩm Cơ sở lý luận của khoa học quản lý giáo dục(14). Brenr Davies and LindaEllinson năm 2005 đã cho ra đời tác phẩm Lãnh đạo nhà trường thế kỷ 21, Bikas với tác phẩm Quản lý trường đại học trong giáo dục đại học (2003), Pam roobins, Harvay B.Alvif với Cẩm nang dành cho hiệu trưởng; Chiến lược và lời khuyên thực tế giúp công việc hiệu quả hơn (2004, NXB Chính trị Quốc gia, Hà nội) và nhiều tác phẩm khác đã đề cập và nghiên cứu về giáo dục đại học về quản lý giáo dục đại học dưới góc độ phản ánh khác nhau. Đặc biệt là từ khi môn học kinh tế học giáo dục ra đời vào đầu thế kỷ XX, các nhà khoa học nổi tiếng như Viện sĩ người Nga X.G Strumilin, nhà kinh tế học người Anh Alfred Marshall đều cho rằng đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển con người là đầu tư cho xã hội và đem lại lợi nhuận: "Nếu đầu tư một đồng rúp vào giáo dục thì sau 5 năm sẽ sinh lợi thành 4 rúp". Như vậy là không như những năm tháng dài trước đây, người ta coi đầu tư cho giáo dục là đầu tư đơn thuần cho phúc lợi xã hội. Từ những hệ thống lý luận và các quan điểm về mối quan hệ tương tác giữa kinh tế và giáo dục đã góp phần phát triển khoa học quản lý giáo dục ngày càng phong phú, đa dạng. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 9 1.1.2. Những nghiên cứu trong nước Khi đề cập đến vấn đề quản lý giáo dục đại học nhiều nhà quản lý, nhà nghiên cứu đã cho ra đời các tác phẩm, những bài viết của mình như tác giả Đặng Quốc Bảo (1), Bùi Minh Hiền (11), Phạm Minh Hạc (10), Đặng Quốc Bảo đã nêu lên những tư tưởng, mô hình quản lý giáo dục của các nước trên thế giới, mô hình quản lý nhà nước và những công cụ cơ bản trong quản lý giáo dục. Đồng thời, các tác giả cũng đã nêu lên mô hình quản lý giáo dục trong nhà trường gồm quản lý tài chính, quản lý chất lượng giáo dục, quản lý đội ngũ, CSVC thiết bị dạy học, quản lý thông tin, xây dựng văn hóa quản lý trong điều hành nhà trường. Các tác giả đã đề cập đến xu thế hội nhập, xu thế toàn cầu hóa của giáo dục Việt Nam trước thời cơ và thách thức để đổi mới giáo dục Việt Nam với các nhiệm vụ và biện pháp cụ thể. Nhiều nhà khoa học, nhà giáo, nhà quản lý như Nguyễn Quốc Chí(6), Nguyễn Thị Mĩ Lộc (6), Trần Kiểm(12), Nguyễn Thế Long(15) đã có nhiều tác phẩm phản ánh về thực tiễn quản lý giáo dục Việt Nam, lý luận và thực tiễn quản lý nhà trường, khoa học quản lý chất lượng giáo dục và vấn đề đào tạo giáo viên, những vấn đề cơ bản của khoa học quản lý giáo dục, quản lý nhà trường của Trần Kiểm. TS.Vũ Quang Việt khi bàn về vấn đề này đã có bài viết: Giáo dục Việt Nam nguyên nhân và sự xuống cấp và cải cách cần thiết; tại sao chất lượng giáo dục đại học ở Việt Nam bị suy thoái? Đã được GS Nguyễn Văn Tuấn chỉ ra những bất cập về chương trình đào tạo đại học, sách giáo khoa lạc hậu và bất cập, phương pháp dạy học đọc thoại và thụ động, đội ngũ cán bộ giảng dạy thiếu và yếu, CSVC nghèo nàn và quá tải, quy mô phát triển nhanh nhưng các điều kiện về CSVC, đội ngũ, chương trình không đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho xã hội; Trong bài viết của mình GS. Bùi Trọng Liễu đã đề cập đến Giáo dục đại học và những vấn đề chưa được giải quyết thỏa đáng đó là những vấn đề về đội ngũ giảng viên đại học, vấn đề quan niệm và tổ chức các trường đại học như những trường dạy nghề cao cấp, vấn đề trường Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 10 công và trường tư...và những bất cập trong giáo dục và quản lý đại học của nước ta trong thời kỳ đổi mới và mở cửa; GS.TSKH Nguyễn Xuân Hãn đã có nhiều bài viết trên tạp chí và trả lời phỏng vấn của các phóng viên khi ông là ủy viên hội đồng giáo dục quốc gia, ông đã đề cập về các vấn đề như sách giáo khoa, quản lý tài chính giáo dục đại học. Bên cạnh những nghiên cứu, bài viết về quản lý GD&ĐT nói chung, một số nhà nghiên cứu, quản lý GD&ĐT cũng đã có nhiều bài viết, tác phẩm nói về quản lý giáo dục đại học trong đó có quản lý CSVC của trường đại học(5;17;19;20). Song việc nghiên cứu về quản lý CSVC của trường đại học cũng mới được đề cập ở góc độ này hoặc góc độ khác, chưa có một tác phẩm nào bàn luận sâu về quản lý CSVC của trường đại học. Lược qua một số công trình của các tác giả có tên trên, chúng tôi rút ra một số nhận xét như sau: 1. Các công trình nghiên cứu đã khái quát lên một hệ thống lý luận về khoa học quản lý giáo dục trong thời kỳ đổi mới, góp phần xây dựng và hình thành nền giáo dục dân tộc, khoa học và đại chúng. Hệ thống tri thức lý luận giáo dục đại học đã từng bước đáp ứng yêu cầu của thực tiễn lý luận và định hướng cho hoạt động quản lý, xây dựng kế hoạch chiến lược phát triển giáo dục nói chung và giáo dục đại học nói riêng trong thời kỳ CNH-HĐH đất nước. 2. Hệ thống lý luận quản lý giáo dục đại học đã góp phần định hướng cho hoạt động nghiên cứu và phát triển về quản lý giáo dục đại học trên các lĩnh vực quản lý đào tạo, quản lý đội ngũ, quản lý CSVC của trường đại học, quản lý đầu tư các nguồn lực phát triển giáo dục... đồng thời nó định hướng và là cơ sở để vận dụng và hoạt động thực tiễn của ngành giáo dục đào tạo nói chung và giáo dục đào tạo đại học nói riêng trong thời đại phát triển khoa học công nghệ và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. 3. Các biện pháp quản lý CSVC nhằm tăng cường chất lượng giáo dục đại học đã được giải quyết tương đối cơ bản về lý luận, nhưng quá trình vận dụng và quản lý tại cơ sở giáo dục cụ thể còn nhiều vấn đề tiếp tục hoàn thiện. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn