1
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
Trêng ®¹i häc vinh
NguyÔn thÞ th¬ng
C¸c hîp chÊt triterpenoit tõ l¸ c©y c¸ch th oldham
(Fissistigma oldhami (Hemsl.) Merr.)
ë ViÖt Nam
luËn v¨n th¹c sÜ ho¸ häc
Vinh - 2008
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
Trêng ®¹i häc vinh
2
NguyÔn thÞ th¬ng
C¸c hîp chÊt triterpenoit tõ l¸ c©y c¸ch th oldham
(Fissistigma oldhami (Hemsl.) Merr.)
ë ViÖt Nam
Chuyªn ngµnh: Ho¸ h÷u c¬
M· sè
: 60.44.27
luËn v¨n th¹c sÜ ho¸ häc
Ngêi híng dÉn khoa häc: TS. TrÇn §×nh Th¾ng
Vinh - 2008
Më ®Çu
1. Lý do chän ®Ò tµi
3
ViÖt Nam n»m ë vïng trung t©m §«ng Nam ¸ hµng n¨m
cã lîng ma vµ nhiÖt ®é trung b×nh t¬ng ®èi cao. Víi khÝ hËu
nhiÖt ®íi giã mïa nãng, Èm ®· cho rõng ViÖt Nam mét hÖ
thùc vËt ®a d¹ng vµ phong phó. Theo sè liÖu thèng kª gÇn
®©y hÖ thùc vËt ViÖt Nam cã trªn 10.000 loµi [3], [7], trong
®ã cã kho¶ng 3.200 loµi c©y ®îc sö dông trong y häc d©n téc
vµ 600 loµi c©y cho tinh dÇu [5]. §©y lµ nguån tµi nguyªn
thiªn nhiªn rÊt quý b¸u cña ®Êt níc cã t¸c dông lín ®èi víi ®êi
sèng vµ søc kháe cña con ngêi.
Tõ tríc ®Õn nay trªn thÕ giíi c¸c hîp chÊt thiªn nhiªn cã
ho¹t tÝnh sinh häc lu«n ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng
trong ®êi sèng cña con ngêi. C¸c hîp chÊt thiªn nhiªn cã ho¹t
tÝnh sinh häc ®ù¬c dïng lµm nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp dîc phÈm lµm thuèc ch÷a bÖnh, c«ng nghiÖp thùc phÈm, h¬ng
liÖu vµ mü phÈm… Th¶o dîc lµ nguån nguyªn liÖu trùc tiÕp
hoÆc lµ nh÷ng chÊt dÉn ®êng ®Ó t×m kiÕm c¸c lo¹i biÖt dîc
míi. Theo sè liÖu thèng kª cho thÊy cã kho¶ng trªn 60% c¸c
lo¹i thuèc ®ang ®îc lu hµnh hiÖn nay hoÆc ®ang trong giai
®o¹n thö nghiÖm cã nguån gèc tõ c¸c hîp chÊt thiªn nhiªn
[5].
Hä Na (Annonaceae) là hä lín nhÊt cña bé Méc lan
(Magnoliales). Chi ®iển h×nh cña hä này là Annona. Mét sè
loài ®îc trång làm c©y c¶nh, ®Æc biÖt là
Polythia
longifoliapendula (l¸ bã s¸t th©n). C¸c loài c©y th©n gç cßn
dïng làm cñi. Mét sè loài cã qña lín, nhiÒu thÞt ¨n ®îc bao gåm
c¸c loài cña chi Annona (na, na Nam Mü, m·ng cÇu xiªm) hay
chi Asimina (®u ®ñ Mü) hoÆc chi Rollinia [2].
4
Bªn c¹nh ®ã, mét sè loài nh Hoàng lan (Cananga
odorata) cßn chøa tinh dÇu th¬m và ®îc sö dông trong s¶n
xuÊt níc hoa hay ®å gia vÞ. Vá c©y, l¸ và rÔ cña mét sè loài
®îc sö dông trong y häc d©n gian ch÷a bÖnh nhiÔm trïng,
bÖnh ho, bÖnh gan, bÖnh vµng da do gan, bÖnh tiªu ch¶y….
C¸c nghiªn cøu dîc lý ®· t×m thÊy kh¶ n¨ng kh¸ng nÊm,
kh¸ng khuÈn và ®Æc biÖt là kh¶ n¨ng sö dông trong hãa häc
trÞ liÖu cña mét sè thành phÇn hãa häc cña l¸ và vá c©y [21].
MÆc dï c¸c c©y hä Na (Annonaceae) cã gi¸ trÞ kinh tÕ
cao còng nh cã c¸c ho¹t tÝnh sinh häc quý ®îc sö dông réng
r·i trong d©n gian, song viÖc nghiªn cøu vÒ thµnh phÇn ho¸
häc cña nã cha ®îc tiÕn hµnh nhiÒu ë ViÖt Nam.
Chi Fissistigma lµ mét trong nh÷ng chi quan träng cña
hä Na (Annonaceae), víi kho¶ng 80 loµi, ph©n bè réng r·i ë
ch©u ¸ vµ Australia, ®Æc biÖt ë §«ng Nam ¸ nh Malaysia,
Indonesia, Th¸i Lan, Campuchia, Lµo vµ ViÖt Nam. Mét sè loµi
thuéc chi nµy dïng ®Ó lµm thuèc ch÷a bÖnh vÒ c¬, chÊn th¬ng, thÇn kinh to¹, viªm khíp, kh¸ng viªm vµ kh¶ n¨ng chèng
khèi u.
ChÝnh v× vËy chóng t«i chän ®Ò tµi: “C¸c hîp chÊt
triterpenoit tõ l¸ c©y c¸ch th oldham (Fissistigma oldhami
(Hemsl.) Merr.) ë ViÖt Nam” tõ ®ã gãp phÇn x¸c ®Þnh thµnh
phÇn ho¸ häc cña c¸c hîp chÊt vµ t×m ra nguån nguyªn liÖu
cho ngµnh ho¸ dîc.
2. NhiÖm vô nghiªn cøu
Trong luËn v¨n nµy, chóng t«i cã c¸c nhiÖm vô:
- ChiÕt chän läc víi c¸c dung m«i thÝch hîp ®Ó thu ®îc
hçn hîp c¸c hîp chÊt tõ l¸ c©y c¸ch th oldham (Fissistigma
oldhami (Hemsl.) Merr.).
5
- Ph©n lËp vµ x¸c ®Þnh cÊu tróc hîp chÊt tõ l¸ c©y c¸ch
th oldham.
3. §èi tîng nghiªn cøu
§èi tîng nghiªn cøu lµ dÞch chiÕt l¸ c©y c¸ch th oldham
(Fissistigma
oldhami
(Hemsl.)
Merr.)thuéc
hä
Na
(Annonaceae) ë ViÖt Nam.
Ch¬ng 1
Tæng quan
1.1. Hä Na (Annonaceae)
1.1.1. §Æ ®iÓm thùc vËt vµ ph©n bè
Hä Na (Annonaceae) cßn ®îc gäi là hä M·ng cÇu, là mét
hä thùc vËt cã hoa bao gåm c¸c lo¹i c©y th©n gç, c©y bôi hay
d©y leo. §©y là hä lín nhÊt cña bé Méc lan ( Magnoliales), víi
kho¶ng 2.300 ®Õn 2.500 loài trong 120-130 chi. Chi ®iÓn
h×nh cña hä này là Annona (na, m·ng cÇu xiªm…). Hä này
sinh trëng chñ yÕu ë vïng nhiÖt ®íi, cËn nhiÖt ®íi và chØ cã
mét Ýt loài sinh sèng ë vïng «n ®íi ( Asimini …). Theo Leboeuf
vµ céng sù cã kho¶ng 900 loài ë Trung và Nam Mü, 450 loài ë
Ch©u Phi vµ Madagascar, 950 loµi ë Ch©u ¸ vµ Australia [2].
6
ë ViÖt Nam, theo NguyÔn TiÕn B©n [1], [2] ®· x¸c ®Þnh
hä Na cã 26 chi, 201 loài.
1.1.2. Thành phÇn ho¸ häc
Trong 2 thËp kØ tríc ®©y, 18 loµi cña hä Na (Chi
Annona (8 loµi): Annona cherimola, A. glabra, A. montana,
A. muricata, A. reticulata, A. squamosa, A. artemoya (A.
cherimola x squamosa), A. purpurea; chi Artabotrys (2 loµi):
Artabotrys hexaptalus, A. uncinatus; chi Cananga (1 loµi):
Cananga
odorata;
glaucescens,
F.
chi
Fissistigma
oldhamii;
chi
(2
loµi):
Goniothalamus
Fissistigma
(1
loµi):
Goniothalamus amuyon; chi Polyalthia (2 loµi): Polyalthia
longifolia, P. longifolia “Pendula”; chi Rollinia (1 loµi):
Rollinia mucosa vµ chi Uvaria (1 loµi): Uvariarufa) ®· ®îc
nghiªn cøu rÊt kÜ lìng. C¸c nhµ khoa häc ®· x¸c ®Þnh cÊu
t¹o ho¸ häc vµ thö t¸c dông sinh häc cña chóng (vÒ tim
m¹ch, ®éc tÝnh vµ c¸c ho¹t tÝnh dîc lý kh¸c). Mét sè hîp
chÊt cã tiÒm n¨ng øng dông rÊt lín ®Ó s¶n xuÊt thuèc ch÷a
bÖnh [23].
MÆc dï c©y hä Na (Annonaceae) ®· ®îc kh¶o s¸t lÇn
®Çu tiªn bëi Stehous n¨m 1855, nhng trong 2 thËp kØ tríc
®©y vÉn Ýt ®îc tiÕn hµnh nghiªn cøu, ®Õn n¨m 1970, hä
Na (Annonaceae) b¾t ®Çu ®îc nghiªn cøu kü.
Trong ®ã,
phÇn lín c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu vÒ alkaloit nhng c©y hä Na
(Annonaceae) còng chøa mét lîng lín non- alkaloidal (kh«ng
ph¶i alkaloit) cã nhiÒu ho¹t tÝnh kh¸ng tÕ bµo ung th vµ
ch÷a bÖnh tim m¹ch rÊt quan träng. C¸c chÊt kh«ng ph¶i
alkaloit cña hä Na (Annonaceae) bao gåm kauran, lignan,
acetogenin, steroit vµ c¸c hîp chÊt th¬m.
7
1.1.2.1. C¸c hîp chÊt diterpenoit kauran
Bé khung c¬ b¶n cña c¸c hîp chÊt diterpenoit kauran
gåm 20 cacbon. Mét sè hîp chÊt ®îc t¸ch ra gåm 19 cacbon
vµ ®îc gäi tªn nor-kauran diterpenoit. Trong nghiªn cøu cña
Wu vµ céng sù [23] ®· t¸ch ®îc 37 hîp chÊt kauran tõ 4 loµi,
kh¸c nhau bao gåm: A. cherimola, A. glabra, A. squamosa vµ
R. mucosa vµ 7 chÊt trong sè chóng lµ chÊt míi ph¸t hiÖn.
CÊu tróc vµ sù t×m thÊy cña c¸c hîp chÊt ®îc nªu ra ë b¶ng
1.1.
B¶ng 1.1: C¸c hîp chÊt diterpenoit kauran
TT
1
2
Hîp chÊt
axit ent-kaur-16-en-19-
R1
oic
ent-kaur-16-en-19-ol
R2
R3
C=C
COOH
C=C
CH2OH
Loµi
A.
squamosa
A. glabra
A.
squamosa
3
4
5
axit 17-acetoxy-16αhydro-kauran-19-oic
axit 17-hydroxy-16αhydro-ent-kauran-19-oic
CH2OAc
CH2OH
H
COOH
cherimola
A.
H
COOH
cherimola
A.
squamosa
A.
axit 16α,17-dihydroxyent-kauran-19-oic
A.
CH2OH
OH
COOH
cherimola
A. glabra
A.
squamosa
6
7
16α-hydro-ent-kauran17-ol-19-al
CH2OH
axit 16α-hydroxy-entkauran-19-oic
CH3
H
OH
CHO
COOH
A.
cherimola
A. glabra
A.
squamosa
8
9
axit 16α–methoxy-entkauran-19-oic
methyl-16α-hydro-19-al-
CH3
ent-kauran-17-oat
COOCH3
OCH3
H
COOH
CHO
A. glabra
A. glabra
8
10
11
12
13
14
annoglabasin C *
annoglabasin D *
annoglabasin F *
este 16α-hydro-ent-
COOCH3
COOCH3
COOCH3
OAc
OAc
OAc
COOH
CHO
OH
A. glabra
A. glabra
A. glabra
kauran-17,19-dimethyl
axit 16α-hydro-19-
COOCH3
H
COOCH3
A. glabra
A.
COOH
H
CH2OAc
kauran-17-oic
axit 16α-hydro-19-al-
COOH
H
CH3
A. glabra
ent-kauran-17-oic
annoglabasin E *
axit 16α-hydro-ent-
COOH
H
CHO
A. glabra
COOH
H
CH2OH
A. glabra
kauran-17,19-dioic
axit 16α-hydro-19-nor-
COOH
H
COOH
R. mucosa
COOH
H
OH
acetoxy-ent-kauran-17oic
15
17
18
19
20
21
axit 16α-hydro-ent-
ent-kauran-4α-ol-17-oic
axit 17-hydroxy-16βhydro-ent-kauran-19-oic
cherimola
A. glabra
R. mucosa
A. glabra
A.
H
CH2OH
COOH
cherimola
A.
squamosa
22
23
24
axit 17-acetoxy-16βhydro-kauran-19-oic
H
CH2OAc
COOH
squamosa
axit 16β-hydro-entkauran-17-oic
axit 19-formyl-ent-
H
COOH
CH3
A. glabra
kauran-17-oic
H
COOH
CHO
A.
squamosa
16β-hydro-ent-kauran25
26
27
28
29
30
A.
17-ol-19-al
H
CH2OH
CHO
cherimola
axit 4α-hydroxy-19-norent-kauran-17-oic
A.
H
COOH
OH
A.
squamosa
methyl-16β-acetoxy-19al-ent-kauran-17-oat
axit 16β,17-diacetoxy-
Oac
COOCH3
CHO
A. glabra
ent-kauran-19-oic
axit 16β–methoxy-17-
Oac
CH2OAc
COOH
A. glabra
hydroxy-ent-kauran-19-
OCH3
COOH
R. mucosa
oic
ent-kauran-16β,17,19-
OH
CH2OH
A.
CH2OH
CH2OH
9
triol
axit 16β,17-dihydroxy-
31
squamosa
OH
ent-kauran-19-oic
CH2OH
COOH
squamosa
methyl-16β,17-
32
dihydroxy-ent-kauran-
OH
CH2OH
COOCH3
OH
kauran-19-al
CH2OH
CHO
acetoxy-ent-kauran-19-
OH
CH2OAc
COOH
A. glabra
OH
CH2OAc
CHO
A. glabra
OH
CH2OAc
CH2OAc
oic
16β-hydroxy-17-
35
acetoxy-ent-kauran-19al *
16β-hydroxy-17,19-
36
diacetoxy-ent-kauran
OH
4α,16β,17-triol *
A.
cherimola
19-nor-ent-kauran-
37
A.
squamosa
axit 16β-hydroxy-17-
34
A.
squamosa
19-oat
16β,17-dihydroxy-ent-
33
A.
CH2OH
A.
OH
squamosa
* ChÊt míi.
12
20
1
2
3
18
10
4
13
11
5
9
8
7
14
16
R1
CH2OH
R2
15
6
R3
19
CH2OH
(16) ent-kaur15-en-17,19-diol.
A. glabra
1.1.2.2. C¸c hîp chÊt lignan
Cã 9 chÊt lignan (38-47) cña hä Na (Annonaceae) ®îc
Yang vµ céng sù; Wu vµ céng sù c«ng bè [23]. C¸c lignan
®îc t×m thÊy ë loµi A. montana, A. cherimola vµ R. mucosa
10
gåm: (+)-Syringaresinol (38), (+)-epi-syringaresinol (39),
(+)-diasyringaresinol (40) vµ liriodendrin (41) thu ®îc tõ loµi
A. cherimola, (-)-syringaresinol (42) ®îc t¸ch tõ loµi A.
montana vµ yangambin (43), magnolin (44), eudesmin (45),
membrin (46) ®îc t¸ch tõ R. mucosa. Trong sè chóng, 38,
39, 40 vµ 42 lµ c¸c chÊt ®ång ph©n lËp thÓ vµ 39, 40 lµ
c¸c chÊt míi.
OMe
5'
OR
6'
4'
O
2
4
H
CH3O
RO
3''
2''
1''
4''
5''
1'
H
6
2'
3'
OMe
OH
O
OMe
OMe
H
H
8
O
CH3O
6''
O
HO
OMe
OMe
(38)
(39)
(42) R=Glc
OMe
OMe
OH
OH
O
O
H
H
CH3O
OMe
O
HO
OMe
(40)
H
CH3O
OMe
H
O
HO
OMe
(41)
R=H
11
R1
OMe
O
R2
H
R3
H
O
CH3O
OMe
1.1.2.3. C¸c hîp chÊt acetogenin
Mét d·y c¸c hîp chÊt acetogenin (47-103) ®· ®îc
t¸ch tõ 2 chi cña hä Na (Annonaceae) lµ Annona vµ Rollinia,
trong ®ã cã 24 chÊt míi. PhÇn lín c¸c acetogenin gåm mét
hoÆc hai vßng tetrahydrofuran, mét α, β-unsaturated-γlacton hoÆc epoxit trong m¹ch chÝnh víi c¸c nhãm chøc nh –
OH, =O, C=C vµ diol kÒ nhau trong m¹ch dµi [10].
threo
erythro
trans threo
trans
Me
(CH2)9
O
OH
(CH2)4
O
48
(CH2)5
OH
OH
OH
Me
O
O
threo
erythro
trans threo
trans
Me
(CH2)5
O
OH
(CH2)10
O
OH
(49) R1=H
(54) R1=OH
R1
Me
O
O
12
threo
Me
(CH2)5
threo
threo
trans
trans
O
OH
(CH2)10
O
Me
OH
(50)
O
O
erythro threo
trans threo
trans
Me
(CH2)5
O
(CH2)8
O
OH
Me
OH
((51)
O
O
13
erythro
threo
erythro
trans threo
trans
OH
Me
(CH2)4
OH
(CH2)5
O
O
Me
OH
OH
O
O
(55)
erythro
Me
cis
threo
threo
trans
cis hoÆ
c trans*
(CH2)9
O
OH
O
OH
(CH2)7
OH
Me
O
O
(57) *=cis
(58) *=trans
trans
erythro
Me
(CH2)5
threo
OH
threo
trans
(CH2)10
O
O
O
OH
OH
(56)
Me
O
O
B¶ng 1.2: C¸c hîp chÊt acetogenin
TT
47
Hîp chÊt
10-hydroxyasimicin
Loµi
R.
mucosa
TT
72
Hîp chÊt
artemoin A*
Loµi
A.
artemoya
14
48
49
annoglaucin
desacetyluvaricin
R.
73
artemoin B*
A.
mucosa
A.
74
artemoin C*
artemoya
A.
artemoya
R.
75
artemoin D*
artemoya
A.
50
isodesacetyluvaricin
mucosa
A.
76
diepoxymontin
artemoya
A.
51
neoannonin
artemoya
A.
77
*
epomusenin
montana
R.
52
rollimusin*
artemoya
R.
78
A*
epomusenin
mucosa
R.
53
rolliniastatin-1
mucosa
R.
79
B*
annomonicin
mucosa
A.
54
rolliniastatin-2
(bullatacin)
mucosa
A.
80
Annonacin
reticulata
A.
reticulata
A.
81
Annonacin-10-
montana
A.
82
on
annoreticuin*
montana
A.
artemoya
R.
mucosa
R.
55
56
rollitacin
squamocin
reticulata
annoreticuin-
mucosa
83
9-on*
A.
A.
84
Corossolin
reticulata
A.
cherimola
A.
85
Corossolon
muricata
A.
reticulata
A.
86
isoannonacin
muricata
A.
squamosa
A.
artemoya
R.
montana
isoannonacin87
88
mucosa
10-on
A.
isoannoreticui
montana
A.
n*
reticulata
isomurisolenin
A.
*
reticulata
longifolicin
A.
(20,23-cis)-cis57
bullatalicinon*
R.
89
mucosa
(20,23-cis)-trans58
59
bullatalicinon*
R.
12,15-cis-
mucosa
A.
squamostatin-A*
artemoya
90
muricata
91
muricatetrocin
A.
15
A
muricata
12,15-cis60
squamostatin-D*
A.
92
muricatetrocin
A.
61
aromin-A
artemoya
A.
93
B
muricin A*
muricata
A.
62
bullatanocin
cherimola
A.
94
muricin B*
muricata
A.
63
bullatacinon
artemoya
A.
95
muricin C*
muricata
A.
reticulata
A.
96
muricin D*
muricata
A.
artemoya
R.
97
muricin E*
muricata
A.
bullatalicinon
mucosa
R.
98
muricin F*
muricata
A.
66
c-12,15-cis-
mucosa
A.
99
muricin G*
muricata
A.
67
bulatalicin
c-12,15-cis-
artemoya
A.
100
murisolinon
muricata
A.
bulatanocin
c-12,15-trans-
artemoya
68
bulatanocin
A.
101
Rolliacocin*
R.
69
squamostatin A
artemoya
A.
102
Solamin
mucosa
A.
70
squamostatin D
artemoya
A.
103
Squamon
reticulata
A.
sylvaticin
artemoya
R.
64
65
71
bullatalicin
reticulata
reticulata
mucosa
* ChÊt míi.
1.1.2.4. C¸c hîp chÊt styrylpyron
C¸c hîp chÊt styrylpyron chØ t×m thÊy trong chi
Goniothalamus cña hä Na (Annonaceae). C¸c hîp chÊt
styrylpyron ®îc t¸ch ra tõ loµi G. amuyon gåm cã: goniodiol7-monoacetat
(104),
goniodiol-8-monoacetat
(105),
goniotriol (106), goniothalamin (107). Trong sè chóng, 104
vµ 105 lµ c¸c chÊt míi.
16
4'
5'
3'
2'
6'
HO
OH
OAc
1'
1
8
6
7
H
(104)
O
O
O
AcO
2
O
H
3
5
(105)
4
OH
O
HO
O
O
H
O
H
HO
(107)
(108)
1.1.2.5. C¸c hîp chÊt flavonoit
C¸c hîp chÊt flavonoit lµ chÊt phæ biÕn trong thùc vËt
bËc cao. Wu vµ céng sù [15] ®· t×m thÊy 4 chÊt flavonoit vµ
tÊt c¶ chóng ®Òu lµ dÉn xuÊt cña glycosit: quercetin-3-Orhamnosit
(108),
kaempferol-3-O-
isorhamnetin-3-O-rhamnosit
rhamnosit
(110),
tanarixetin-3-O-
rhamnosit (111) thu ®îc tõ l¸ cña A. purpurea.
8
HO
6'
1
O
2
7
6
5
OH
4
O
3
1'
R1
5'
4'
2'
R2
3'
O
rhamnose
R1
R2
(108)
OH
(109)
OH
(109),
OH
H
17
1.1.2.6. Hîp chÊt benzoit
C¸c hîp chÊt benzoit t×m thÊy chñ yÕu trong thùc vËt
bËc cao. Hai m¬i hîp chÊt benzoit (112-131) ®îc t¸ch ra tõ
th©n c©y loµi A. cherimola. Trong sè ®ã, 131 lµ lo¹i hîp
chÊt quinon vµ c¸c chÊt kh¸c lµ dÉn xuÊt cña benzenoit chøa
1 vßng benzen víi c¸c nhãm chøc kh¸c nhau hoÆc c¸c m¹ch
nh¸nh
gåm:
hydroxybenzoic
p-hydroxybenzaldehyt
(113),
(112),
methylparaben
axit
(114),
axit
p3-
chlorobenzoic (115), vanillin (116), isovanillin (117), axit
vanillic (118), axit isovanillic (119), methyl vanillat (120),
methyl isovanillat (121), syringaldehyt (122), axit syringic
(123), axit 3,4,5-trimethoxybenzoic (124), trans-methyl-pcoumarat (125), axit ferulic (126), axit p- dihydrocoumaric
(127), 3-(4-hydroxy-3,5-dimethoxyphenyl)- 1,2-propanediol
(128),
3,4,5-trimethoxyphenyl-β-D-glucopyranosit
(129),
thalictosit (130), 2,6-dimethoxy-p-quinon (131).
R1
R3
R2
R3
H
OH
H
H
OH
H
H
OH
H
R4
(112)
O
C
R2
R1
R4
H
(113)
OH
(114)
OCH3
(115)
H
H
Cl
H
OH
OCH 3
OH
(116)
H
(117)
H
H
OCH 3
OH
18
O
HO
C
(125)
OCH3
(126)
R2
R1
R1
H
OCH3
R2
OH
CH3O
OH
CH2OH
H
HO
O
HO
OH
C
CH3O
(127)
(128)
OMe
OMe
HOH2C
O
HO
HO
OMe
O
OH
(129)
NO2
O
HOH2C
HOHO
CH3O
O
OCH3
O
OH
(129)
1.1.2.7. C¸c hîp chÊt steroit
O
(131)
19
C¸c hîp chÊt steroit thêng ®îc t¸ch ra tõ c©y hä Na
(Annonaceae)
vµ
stigmasterol
c¸c
hä
(133),
kh¸c
nh:
β-sitosterol
β-sitosterol-D-glucosit
stigmasterol-D-glucosit
(135),
β-sitostenon
(132),
(134),
(136),
stigmasta-4,22-dien-3-on (137), 6β-hydroxy-β- sitosteron
(138), 6β-hydroxystigmasteron (139) ®îc t¸ch ra tõ th©n
c©y A. cherimola. Trong ®ã, 132, 133 lµ c¸c chÊt thêng ®îc
t¸ch nhiÒu nhÊt vµ ®îc ph©n bè trong hÇu hÕt c¸c loµi cña
hä Na (Annonaceae).
21
18
20
12
11
13
19
2
RO
3
1
4
10
9
8
14
22
17
23
16
(132) R=H; *= liªn kÕt ®¬n
(133) R=H; *= liªn kÕt ®«i
(trans)
(134) R=Glu; *= liªn kÕt ®¬n
(133) R=H; *= liªn kÕt ®«i
(trans)
15
7
5
*
6
*
O
(136) *= liªn kÕt ®¬n
(137) *= liªn kÕt ®«i
(trans)
20
*
(138) *= liªn kÕt ®¬n
(139) *= liªn kÕt ®«i
(trans)
O
OH
1.1.2.8. Terpenoit (d¹ng non-kauran)
Trong c©y hä Na (Annonaceae) còng cã mét sè d¹ng
kh¸c nhau cña c¸c terpen ®· ®îc t¸ch ra nh: 16αhydroxycleroda-3,13-dien-15,16-olit
(140),
3β,5β,16α-
trihydroxyhalima-13(14)-en-15,16-olit (141) (P. longifolia
pendula),
cryptomeridiol
11-α-L-rhamnosit
(143)
odorata); trong ®ã 140 lµ chÊt míi.
O
15
14
16
13
H
2
1
10
11
9
O
O
O
OH
OH
12
20
H
17
8
7
3
4
HO
6
19
18
140
OH
141
14
2
3
15
1
4
9
10
5
H
OH
6
8
7
12
142
11
OR
OR
13
143
(C.
- Xem thêm -