Tài liệu Cở sở lý luận khái niệm chung về chất thải sinh hoạt

Ch-¬ng I Cë së lý luËn I. Kh¸i niÖm chung vÒ chÊt th¶i sinh ho¹t [nguån 11] 1.1. ChÊt th¶i r¾n Theo quan niÖm chung: ChÊt th¶i r¾n lµ toµn bé c¸c lo¹i vËt chÊt ®-îc con ng-êi lo¹i bá trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi cña m×nh (bao gåm c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ho¹t ®éng sèng vµ duy tr× sù tån t¹i cña céng ®ång ...). Trong ®ã quan träng nhÊt lµ c¸c lo¹i chÊt th¶i sinh ho¹t tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ho¹t ®éng sèng. Theo quan ®iÓm míi: ChÊt th¶i r¾n ®« thÞ (gäi chung lµ r¸c th¶i ®« thÞ ®-îc ®Þnh nghÜa lµ vËt chÊt mµ ng-êi t¹o ra ban ®Çu vøt bá ®i trong khu vùc ®« thÞ mµ kh«ng ®ßi hái ®-îc ®-îc båi th-êng cho sù vøt bá ®ã. Nh- vËy, chÊt th¶i r¾n lµ nh÷ng vËt chÊt ë d¹ng r¾n do c¸c ho¹t ®éng cña con ng­êi v¯ ®éng vËt t³o ra. Nh÷ng” s°n phÈm “ n¯y Ýt ®­îc sö dông hoÆc Ýt cã Ých; do ®ã nã lµ s¶n phÈm ngoµi ý muèn cña con ng-êi. ChÊt th¶i r¾n cã thÓ ë d¹ng thµnh phÈm hoÆc b¸n thµnh phÈm ®-îc t¹o ra trong hÇu hÕt c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt vµ trong tiªu dïng. ChÊt th¶i r¾n bao gåm nhiÒu lo¹i vËt chÊt lÉn lén, kh«ng ®ång nhÊt ®-îc lo¹i bá tõ ho¹t ®éng kinh tÕ-x· héi cña con ng-êi, trong ®ã ho¹t ®éng s¶n xuÊt lµ chñ yÕu. 1.2. Nguån chÊt th¶i r¾n Nguån ph¸t sinh chÊt r¾n th-êng kh«ng thay ®æi theo thêi gian vµ liªn quan ®Õn tõng vïng. Cã nhiÒu c¸ch tiÕp cËn ®Ó ph©n nguån chÊt th¶i r¾n nh- : a) Theo vÞ trÝ h×nh thµnh: Ng-êi ta ph©n biÖt r¸c th¶i hay chÊt th¶i r¾n nh- : trong nhµ, ngoµi chî hay trªn ®-êng phè. b) Theo thµnh phÇn ho¸ häc vµ vËt lý: ng-êi ta ph©n biÖt c¸c thµnh phÇn v« c¬, h÷u c¬, ch¸y ®-îc, kh«ng ch¸y ®-îc, kim lo¹i, phi kim, giÎ, cao su… c)Theo b¶n chÊt nguån t¹o thµnh. ChÊt th¶i ®-îc ph©n thµnh c¸c lo¹i: 1  ChÊt th¶i r¾n sinh ho¹t: Bao gåm tÊt c¶ c¸c nguån kh«ng ph¶i lµ nguån tõ c«ng nghiÖp, bÖnh viÖn, c«ng tr×nh xö lý chÊt th¶i r¾n hay nãi c¸ch kh¸c lµ nh÷ng chÊt th¶i liªn quan tíi c¸c ho¹t ®éng cña con ng-êi. Nguån t¹o thµnh chñ yÕu lµ c¸c khu d©n c-, c¸c c¬ quan tr-êng häc, c¸c trung t©m dÞch vô th-¬ng m¹i. ChÊt th¶i sinh ho¹t cã thµnh phÇn bao gåm kim lo¹i, sµnh sø thuû tinh, g¹ch ngãi vì, ®Êt ®¸, cao su,chÊt dÎo, thùc phÈm d- thõa hoÆc qu¸ h¹n sö dông, x-¬ng ®éng vËt, tre gç, giÊy, r¬m r¹, x¸c ®éng vËt. - ChÊt th¶i thùc phÈm: Bao gåm c¸c thøc ¨n thõa, rau qu¶…lo¹i chÊt th¶i nµy mang b¶n chÊt dÔ ph©n huû sinh häc, qu¸ tr×nh ph©n huû t¹o ra c¸c mïi khã chÞu, ®Æc biÖt trong thêi tiÕt nãng Èm. Ngoµi c¸c lo¹i thøc ¨n thõa tõ gia ®×nh cßn cã thøc ¨n tõ c¸c bÕp ¨n tËp thÓ, c¸c nhµ hµng kh¸ch s¹n, khu kÝ tóc x¸, chî… - ChÊt th¶i trùc tiÕp tõ ®éng vËt chñ yÕu lµ ph©n bao gåm ph©n ng-êi vµ ph©n c¸c lo¹i ®éng vËt kh¸c. - ChÊt th¶i láng chñ yÕu lµ bïn ga cèng r·nh, lµ chÊt th¶i ra tõ c¸c khu vùc sinh ho¹t cña d©n c-. - Tro vµ c¸c chÊt th¶i d- thõa kh¸c bao gåm: c¸c lo¹i vËt liÖu sau khi ®èt ch¸y c¸c s¶n phÈm sau khi ®un nÊu b»ng than cñi vµ c¸c chÊt dÔ chaý kh¸c trong gia ®×nh, trong c¸c kho cña c¸c c«ng së, c¬ quan, xÝ nghiÖp. - ChÊt th¶i r¾n tõ ®-êng phè cã thµnh phÇn chñ yÕu lµ c¸c c©y que, ni lon, bao b× s¶n phÈm…  ChÊt th¶i c«ng nghiÖp: Lµ c¸c chÊt th¶i tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt C«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp. Nguån ph¸t sinh bao gåm phÕ th¶i tõ vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt C«ng nghiÖp, tro xØ, trongc¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn phÕ th¶i tõ nhiªn liÖu phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, trong qui tr×nh c«ng nghÖ, khi ®ãng gãi bao b× s¶n phÈm .  ChÊt th¶i n«ng nghiÖp: Lµ nh÷ng chÊt th¶i vµ mÉu th¶i thõa th¶i ra tõ c¸c ho¹t ®éng n«ng nghiÖp thÝ dô nh- : trång trät, thu ho¹ch, s¶n phÈm th¶i ra tõ c¸c ho¹t ®éng chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp, cña c¸c lß mæ…Mét ®iÒu 2 cÇn chó ý viÖc qu¶n lý vµ x¶ c¸c lo¹i chÊt th¶i n«ng nghiÖp kh«ng thuéc tr¸ch nhiÖm cña c¸c c«ng ty m«i tr-êng ®« thÞ ë c¸c ®Þa ph-¬ng.  ChÊt th¶i r¾n y tÕ: Bao gåm c¸c nguån tõ bÖnh viÖn, tr¹m x¸, phßng kh¸m ch÷a bÖnh… nh- c¸c lo¹i b«ng b¨ng, g¹c nÑp…, èng tiªm, c¸c chi thÓ c¾t bá, chÊt th¶i sinh ho¹t tõ bÖnh nh©n, c¸c chÊt phãng x¹ trong bÖnh viÖn. B¶ng 1 Nguån th¶i C¸c ho¹t ®éng kinh tÕ – x· héi cña con ng-êi C¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt C¸c qu¸ tr×nh phi s¶n xuÊt Ho¹t ®éng sèng vµ t¸i sinh s¶n cña con ng-êi C¸c ho¹t ®éng qu¶n lý C¸c ho¹t ®éng giao . tiÕp vµ ®èi ngo¹i ChÊt th¶i D¹ng láng Bïn cèng 1.3. ChÊt láng dÇu mì D¹ng khÝ H¬i ®éc D¹ng r¾n ChÊt th¶i sinh ho¹t ChÊt th¶i c«ng nghiÖp C¸c lo¹i kh¸c Ph©n lo¹i chÊt th¶i r¾n Chóng ta ®· biÕt trong cïng mét nguån chÊt th¶i cã thÓ cã mét hay nhiÒu lo¹i r¸c th¶i kh¸c nhau. Th«ng th-êng ng-êi ta ph©n ra c¸c lo¹i r¸c th¶i r¾n nh- : 1.3.1. ChÊt th¶i r¾n ®« thÞ ChÊt th¶i r¾n ®« thÞ bao gåm :  R¸c th¶i thùc phÈm: Lµ nh÷ng chÊt th¶i sinh ra tõ tiªu dïng chÕ biÕn thùc phÈm, lo¹i nµy chøa nhiÒu chÊt h÷u c¬, dÔ thèi r÷a, dÔ bÞ ph©n huû nhanh 3 ®Æc biÖt khi gÆp thêi tiÕt nãng Èm. Lo¹i nµy cÇn ®-¬c chó ý ®Æc biÖt bëi tÝnh chÊt cña nã rÊt dÔ hÊp dÉn s©u bä, chuét, c«n trïng g©y bÖnh.  R¸c: Bao gåm giÊy, nhùa, c¸c s¶n phÈm nh- chai lä thuû tinh, kim lo¹i gèm sø, c¸c lo¹i nµy Ýt hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng ph©n huû.  Tro xØ vµ tro than: gåm toµn nh-ng tµn d- cña qu¸ tr×nh ch¸y, sinh ra tõ c¸c hé gia ®×nh hoÆc c¸c lß thiªu, lß ®èt.  R¸c cång kÒnh: Bao gåm ®å gç, thiÕt bÞ gia dông …C¸c lo¹i nµy cÇn thu gom vËn chuyÓn cÈn thËn.  R¸c th¶i x©y dùng v«i v÷a g¹ch gãi … sinh ra do x©y dùng, ph¸ vì c¸c c«ng tr×nh míi cò.  R¸c ®-êng phè lo¹i chÊt th¶i nµy bao gåm phÕ liÖu thu ®-îc khi quÐt gom ®-êng phè …  ChÊt th¶i tõ c¸c nhµ m¸y xö lý: Bao gåm chÊt r¾n, bôi, bïn s×nh sÖt sinh ra tõ c¸c nhµ m¸y xö lý r¸c th¶i. 1.3.2 ChÊt th¶i r¾n c«ng nghiÖp Lµ nh÷ng chÊt th¶i sinh ra tõ c¸c ho¹t ®éng c«ng nghiÖp, lo¹i chÊt th¶i nµy bao gåm tµn d- cña cña qu¸ tr×nh xö lý chÊt th¶i, cña c«ng nghÖ xö lý chÕ biÕn chÊt th¶i. 1.3.3 ChÊt th¶i nguy hiÓm vµ ®éc h¹i Lµ nh÷ng chÊt dÔ ch¸y, dÔ næ, dÔ ¨n mßn, dÔ ph¶n øng víi c¸c vËt liÖu kh¸c hoÆc mang tÝnh phãng x¹. Lo¹i chÊt th¶i nµy sinh ra tõ ho¹t ®éng c«ng nghiÖp lµ chñ yÕu , bao gåm c¶ nh÷ng chÊt th¶i r¾n y tÕ nguy h¹i. Lo¹i chÊt th¶i nµy nguy hiÓm tøc thêi hay nguy hiÓm tiÒm tµng ®èi víi con ng-ëi vµ ®éng vËt trong mét thêi gian. 4 1.4 TÝnh chÊt th¶i r¾n 1.4.1 TÝnh chÊt vËt lý a) §é Èm: ®-îc x¸c ®Þnh b»ng träng träng l-îng cã trªn 1 ®¬n vÞ träng l-îng r¸c Èm hoÆc kh«. b) Tû träng: Cã ý nghÜa quan träng trong viÖc ®¸nh gi¸ tæng thÓ vµ thÓ tÝch n-íc . Còng nh- ®é Èm tû träng chÊt th¶i r¾n thay ®æi rÊt lín theo vÞ trÝ ®Þa lý, mïa trong n¨m, thêi gian l-u ®éng. c) Thµnh phÇn B¶ng 2: Thµnh phÇn, ®é Èm vµ tû träng chÊt th¶i r¾n TT Thµnh phÇn ( %) 1 Thùc phÈm thõa 6-26 (14) 2 GiÊy 5-45 (34) 3 B×a 3-15 (7) 4 Nhùa 2-8 (5) 5 Hµng dÖt 6-4 (2) 6 Cao su 0-2 (0.5) 7 Da 0-2 (0.5) 8 Hoa, c©y c¶nh 0-20 (12) 9 Gç 1-4 (2) 10 C¸c chÊt h÷u c¬ kh¸c 0-5 (2) 11 Thuû tinh 4-16 (8) 12 Hép thiÕc 2-8 (6) 13 Kim lo¹i (trõ s¾t) 0-1 (1) 14 S¾t thÐp 1-4 (2) 15 §Êt ®¸, tro g¹ch 0-10 (4) (%) §é Èm Tû träng 50-80 (70) 120-480 (290) 4 -10 (6) 30-130 (85) 4-8 (5) 30-80 (50) 1-4 (2) 30-130 (85) 6-15 (10) 30-100 (65) 1-4 (2) 90-200 (130) 8-12 (10) 90-260 (160) 30-80 (60) 60-225 (105) 15-40 (20) 120-320 (240) 10-60 (25) 90-360 (240) 1-4 (2) 160-480 (195) 2-4 (3) 45-160 (90) 2-4 (3) 60-240 (160) 2-6 (3) 120-1200 (320) 6-12 (8) 320-960 (480) 1.4.2. TÝnh chÊt ho¸ häc 16 Nh÷ng th«ng tin vÒ tÝnh chÊt ho¸ häc cña chÊt th¶i r¾n ®ãng vai trß quan 17 träng khi ®¸nh gi¸ c¸c ph-¬ng ¸n xö lý t¸i chÕ chÊt th¶i…Mét sè ®iÓm quan träng nh- : 5  ChÊt h÷u c¬: vËt chÊt bay h¬i (hay mÊt thªm ë nhiÖt ®é 950 0 C). PhÇn bay h¬i ®i lµ chÊt bay h¬i chÊt h÷u c¬ hay chÊt tæn thÊt khi nung th«ng th-êng chÊt h÷u c¬ trong kho¶ng 40%-60% hay trung b×nh 53%.  ChÊt tr¬: §ã lµ phÇn cßn l¹i sau khi nung tøc lµ chÊt tr¬ ( chÊt v« c¬ ).  Hµm l-îng C¸c bon cè ®Þnh: Lµ l-îng C¸c bon cßn l¹i sau khi lo¹i bá c¸c t¹p chÊt v« c¬ kh¸c kh«ng ph¶i lµ C¸c bon trong tr¬, hµm l-îng nµy th-êng chiÕm kho¶ng 5%-12% trung b×nh 7% .  NhiÖt trÞ: Gi¸ trÞ nhiÖt t¹o thµnh khi ®èt chÊt th¶i r¾n… Mét sè yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn thµnh phÇn tÝch chÊt cña chÊt th¶i r¾n: - C¸c thay ®æi trong thµnh phÇn kinh tÕ. - C¸c thay ®æi c«ng nghÖ trong lÜnh vùc chÕ biÕn thùc phÈm - C¸c thay ®æi trong bao b× ®ãng gãi vµ c¸ch tiÕp cËn c¸c s¶n phÈm tiªu dïng. - C¸c thay ®æi c«ng nghÖ in vµ khèi l-îng giÊy sö dông. - Thay ®æi vÒ luËt ph¸p. - Thay ®æi theo thêi gian, c¸c mïa trong n¨m. - C¸c thãi quen, tËp qu¸n cña tõng c¸ nh©n, gia ®×nh trong céng ®ång. Nh- vËy, chÊt th¶i vèn lµ mét lÜnh vùc kh¸ réng. Trong giíi h¹n nhá cña chuyªn ®Ò, em chØ tËp trung xem xÐt ¶nh h-ëng cña c«ng t¸c qu¶n lý r¸c th¶i r¾n sinh ho¹t ë huyÖn Sãc S¬n (mét khu vùc ®ang dÇn ®-îc ®« thÞ ho¸). 6 Ch-¬ng II hiÖn tr¹ng qu¶n lý r¸c th¶i sinh ho¹t á huyÖn sãc s¬n I. Kh¸i qu¸t chung vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ- x· héi huyÖn Sãc S¬n [nguån 3] 1.1. VÞ trÝ ®Þa lý vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn Sãc S¬n lµ mét huyÖn ngo¹i thµnh phÝa b¾c thñ ®« Hµ Néi. PhÝa B¾c Sãc S¬n gi¸p Th¸i Nguyªn, phÝa T©y gi¸p VÜnh Phóc, phÝa §«ng gi¸p B¾c Ninh, phÝa Nam gi¸p huyÖn §«ng Anh. HuyÖn cã tæng diÖn tÝch lµ 31290 ha gåm 3 vïng ®Þa h×nh: nói, gß ®åi, ®ång b»ng ven s«ng, trong ®ã ®åi nói chiÕm 2/3 tæng diÖn tÝch. KhÝ hËu Sãc S¬n mang ®Æc ®iÓm chung cña khÝ hËu ®ång b»ng B¾c Bé, víi 2 mïa râ rÖt: mïa kh« tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 3, mïa m-a tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 10. NhiÖt ®é trung b×nh trong n¨m 23,80C, cao nhÊt 41,20C, thÊp nhÊt 50C. Chªnh lÖch nhiÖt ®é th¸ng nãng (th¸ng 7) vµ th¸ng l¹nh nhÊt (th¸ng 1) lµ 13,10C (Theo sè liÖu cña tr¹m khÝ t-îng thuû v¨n Phóc Yªn). L-îng m-a trung b×nh 1460 mm, n¨m cao nhÊt cao nhÊt 1952 mm n¨m thÊp nhÊt 915 mm. L-äng m-a ph©n bè kh«ng ®Òu gi÷a c¸c th¸ng trong n¨m, cao nhÊt th¸ng 7, th¸ng 8, thÊp nhÊt th¸ng 12, th¸ng 1 n¨m sau. L-îng bøc x¹ mÆt trêi trung b×nh 8.5 kcal/m2/th¸ng, l-îng bøc x¹ h¬i trung b×nh 865 mm. Nh- vËy, khÝ hËu Sãc S¬n t-¬ng ®èi kh« nãng trong ph¹m vi §ång B»ng B¾c Bé . 1.2. Kinh tÕ - x· héi- d©n sè Sãc S¬n cã 25 x· vµ mét thÞ trÊn víi d©n sè 240.000 ng-êi. Trong ®ã cã 125.000 lao ®éng, 80.526 häc sinh. Mét khu vùc thuÇn n«ng víi 95% d©n sè lµm n«ng nghiÖp. Tèc ®é gia t¨ng d©n sè tù nhiªn cña huyÖn lµ 1.7% / n¨m. Theo kÕt qu¶ ch-¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo n¨m 1999, toµn huyÖn cã 53752 hé d©n, trong ®ã hé giÇu chiÕm 14,6%, hé kh¸ 21,2%, hé trung b×nh 56,43% vµ hé nghÌo 7 7,855%, tû lÖ sinh con thø 3 lµ 11,52%, tû lÖ trÎ suy dinh d-ìng lµ 34,4%. Nh÷ng con sè trªn cho thÊy ®©y lµ mét huyÖn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu cña huyÖn Sãc S¬n lµ n«ng nghiÖp kÕt hîp víi c¸c lo¹i h×nh: trång lóa, trång mÇu, trång rau, c©y ¨n qu¶ vµ trång rõng….Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi víi sù t¨ng tr-ëng kinh tÕ cña c¶ n-íc nãi chung vµ kinh tÕ cña Hµ Néi nãi riªng, ho¹t ®éng kinh tÕ cña huyÖn ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ vÒ nhiÒu mÆt ®em l¹i nhiÒu bé mÆt míi cho vïng b¸n s¬n ®Þa nµy. Do lµ khu vùc míi nªn cßn kÐm ph¸t triÓn so víi c¸c quËn huyÖn ngo¹i thµnh kh¸c cña thµnh phè Hµ Néi. PhÇn lín c¸c c¬ së C«ng nghiÖp chÝnh cña Sãc S¬n ®Òu thuéc ®Çu t- n-íc ngoµi. C«ng ty VIDACO l¾p r¸p xe m¸y ë x· Hång Kú, khu c«ng nghiÖp Minh TrÝ . C«ng Ty YAMAHA ®Çu t- l¾p r¸p xe m¸y ë x· Hång Kú. Khu c«ng nghiÖp Néi Bµi …nh-ng do míi ®i vµo ho¹t ®éng nªn qui m« nhá bÐ nhu cÇu lao ®éng thÊp ; Cßn c¸c cë së kh¸c ®ãng trªn ®Þa bµn huyÖn th× ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. HiÖn nay Sãc S¬n ®ang chuyÓn h-íng c¬ cÊu ®Çu t- sang thÕ m¹nh cña m×nh ®ã lµ du lÞch vµ dÞch vô, mµ träng ®iÓm lµ: Côm c¶ng hµng kh«ng Néi Bµi. Cïng víi nã lµ viÖc b·i r¸c Nam S¬n - ®-îc UBNND thµnh phè Hµ Néi phª duyÖt, ®Çu t®i vµo ho¹t ®éng n¨m 1999, ®ã lµ ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn c¸c nghµnh nghÒ míi nh-: dÞch vô c«ng céng phôc vô cho s©n bay Néi Bµi, cïng víi dÞch vô xö lý r¸c th¶i, xe taxi nhµ hµng, ¨n uèng… 1.3. HÖ thèng qu¶n lý nhµ n-íc vÒ m«i tr-êng HÖ thèng qu¶n lý nhµ n-íc vÒ m«i tr-êng ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau Quèc héi 8 ChÝnh phñ Ngoµi ra, c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr-êng cßn cã sù tham gia cña c¸c tæ chøc ®oµn thÓ, hay tæ chøc phi chÝnh phñ. Bé KHCN & MT ®· phèi hîp víi ban chÊp hµnh trung -¬ng cïng c¸c tæ chøc quÇn chóng x©y dùng vµ ban hµnh c¸c nghÞ quyÕt liªn tÞch vÒ ®éng viªn c¸c tæ chøc quÇn chóng tham gia c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr-êng. Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr-êng diÔn ra d-íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh­ tæ chøc c²c phong tr¯o quÇn chóng: “TuÇn lÔ n­íc s³ch v¯ vÖ sinh m«i tr­êng” to¯n quèc tõ ng¯y 29/4 ®Õn ng¯y 6/4…ngµy m«i tr-êng thÕ giíi 5/6. II. HiÖn tr¹ng r¸c th¶i sinh ho¹t ë Sãc S¬n 2.1. Tæng quan chung vÒ r¸c th¶i sinh ho¹t Theo sè liÖu cña C«ng ty m«i tr-êng ®« thÞ Sãc S¬n l-îng r¸c th¶i r¾n sinh ho¹t ph¸t sinh h»ng ngµy trªn ®Þa bµn xÝ nghiÖp qu¶n lý kho¶ng 60m 3/ ngµy ch-a 9 kÓ nh÷ng ngµy lÔ tÕt th× l-îng r¸c th¶i ph¸t sinh cã thÓ nªn tíi 100m 3 – 120m3/ngµy. §ã míi chØ lµ sè l-îng r¸c th¶i xÝ nghiÖp qu¶n lý vµ thu gom ®-îc nh-ng trªn thùc tÕ vÉn cßn tån t¹i nhiÒu l-îng r¸c th¶i ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña xÝ nghiÖp. 2.2. Thµnh phÇn r¸c th¶i sinh ho¹t Theo XÝ nghiÖp m«i tr-êng ®« thÞ Sãc S¬n, thµnh phÇn r¸c th¶i cña Sãc S¬n bao gåm: Thµnh phÇn % Thµnh phÇn % ChÊt h÷u c¬ 57,5 V¶i, Sîi 1,3 GiÊy 2,0 Thuû tinh 0,42 Nhùa 2,7 §Êt ®¸, ®Êt sÐt, sø 6,1 Da, cao su, gç 1,1 Kim lo¹i 1,0 Tæng 100 C¸c t¹p chÊt(d<10) 27,88 ChÊt th¶i r¾n ë Sãc S¬n hiÖn cã §é pH 6,7-7 §é Èm cña r¸c lµ: 65% Tû träng trung b×nh lµ: 0,24 tÊn/m3 Qua viÖc ®i nghiªn cøu thèng kª thµnh phÇn r¸c th¶i ë mét sè n¬i, chóng ta nhËn thÊy tuú theo sù phøc t¹p ®a d¹ng cña ho¹t ®éng kinh tÕ – x· héi mµ thµnh phÇn r¸c th¶i trong tæng l-îng r¸c th¶i lµ kh¸c ®èi víi mçi khu vùc vµ ®Þa ph-¬ng. 2.3. Nguån r¸c th¶i sinh ho¹t ë huyÖn Sãc S¬n [nguån 3 ] HiÖn nay chóng ta ®ang b¾t buéc ph¶i nh×n nhËn r¸c th¶i lµ mét kÕt qu¶ tÊt yÕu ®-îc sinh ra tõ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ – x· héi vµ ho¹t ®éng sinh ho¹t cña con ng-êi. X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn th× cïng víi nã lµ khèi l-îng r¸c th¶i sinh 10 ra cµng lín vµ trë thµnh mét vÊn ®Ò ®ang ®-îc rÊt quan t©m ®Æc biÖt trong lÜnh vùc b¶o vÖ m«i tr-êng. Chóng ta ®· biÕt, r¸c th¶i ph¸t sinh tõ mäi mÆt cña ®êi sèng con ng-êi. Sãc S¬n cã mét sè nguån ph¸t sinh chñ yÕu sau:  R¸c cña khu d©n c§©y lµ nguån th¶i chÝnh cña r¸c th¶i r¾n sinh ho¹t. §ã lµ mét phÇn tÊt yÕu cña ho¹t ®éng sinh ho¹t cña c¸c hé gia ®×nh. R¸c th¶i ®-îc sinh ra tõ nguån nµy rÊt lín, rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p. R¸c th¶i ë ®©y bao gåm: thøc ¨n thùc phÈm thõa, tói nilon, bao b×, r¸c th¶i ®Æc biÖt …HiÖn nay, tû lÖ tói nilon d-îc sö dông vµ th¶i ra ngµy cµng chiÕm tû lÖ lín. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi ®· ¶nh h-ëng tíi ®êi sèng khu d©n c- trªn ®Þa bµn Sãc S¬n, lµm nguån r¸c th¶i nµy cã xu h-íng cµng gia t¨ng vµ ®ßi hái cÇn cã biÖn ph¸p thu gom, xö lý mét c¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n n÷a.  R¸c th¶i nhµ hµng, kh¸ch s¹n, c¬ sá kinh doanh Do c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi cña huyÖn ®Òu tËp chung ë ®Þa bµn thÞ trÊn Sãc S¬n. Nªn ho¹t ®éng cña c¸c nhµ hµng, kh¸ch s¹n vµ c¸c c¬ së kinh doanh ë thÞ trÊn ph¸t triÓn kh¸ m¹nh, ®iÒu nµy ®· t¹o ra nguån th¶i nh- : thøc ¨n thõa chai lä ®å hép giÊy vôn …§a phÇn r¸c th¶i nµy hÇu hÕt ®-îc thu gom do c¸c c¬ së nµy kÝ hîp ®ång dµi h¹n víi xÝ nghiÖp.  R¸c th¶i cña c¬ quan c¬ së tr-êng häc §Þa bµn thÞ trÊn Sãc S¬n lµ khu vùc tËp chung nhiÒu c¬ quan tr-êng häc, do ®ã l-îng r¸c th¶i còng kh¸ lín nh-ng thµnh phÇn kh«ng phøc t¹p, kh«ng g©y nhiÒu t¸c ®éng tíi m«i tr-êng xung quanh vµ phÇn nµo còng ®-îc c¸c ®¬n vÞ quan t©m chó ý còng nh- kÝ kÕt hîp ®ång thu gom vËn chuyÓn.  R¸c th¶i tõ chî HuyÖn Sãc S¬n cã mét khu chî trung t©m (chî Sãc S¬n), n»m t¹i ®Þa bµn thÞ trÊn Sãc S¬n, ngoµi ra cßn cã c¸c chî nhá vµ c¸c chî cãc. R¸c th¶i ë ®©y ®a d¹ng thµnh phÇn nhiÒu chñng lo¹i, do ®ã nã t¹o nªn nh÷ng t¸c ®éng rÊt xÊu tíi m«i tr-êng xung quanh. Do thµnh phÇn r¸c th¶i ë ®©y rÊt phøc t¹p nh-: rau qu¶, 11 r¸c sinh ho¹t, bao b×, tói nilon, hµng ho¸ thùc phÈm Õ thõa h- háng…cho nªn ®©y lµ nh÷ng khu mÇm bÖnh ®e do¹ an toµn vÖ sinh m«i tr-êng. MÆt kh¸c, do phøc t¹p vÒ thµnh phÇn nªn ®· g©y nhiÒu khã kh¨n cho ho¹t ®éng qu¶n lý cña xÝ nghiÖp. C¨n cø vµo nguån t¹o thµnh vµ thµnh phÇn r¸c th¶i chóng ta nhËn thÊy: huyÖn Sãc S¬n nãi chung vµ thÞ trÊn Sãc S¬n nãi riªng ®©y lµ khu vùc ®ang ®-îc ®« thÞ ho¸ nh-ng ho¹t ®éng n«ng nghiÖp vÉn lµ chñ yÕu. Th«ng qua b¶ng thµnh phÇn r¸c th¶i ë trªn: tû lÖ ®Êt ®¸, g¹ch gãi vôn lµ 6,1% vµ tû lÖ chÊt h÷u c¬ lµ 57,5 %, nh÷ng con sè nµy ®· nãi nªn nh÷ng ®iÒu ®ã. III. HiÖn tr¹ng qu¶n lý r¸c th¶i sinh ho¹t ë huyÖn Sãc S¬n 3.1. Qu¶n lý b»ng c«ng cô ph¸p luËt LuËt ph¸p lµ qui t¾c hÖ thèng xö sù mang tÝnh chÊt b¾t buéc chung do nhµ n-íc ®Æt ra thùc hiÖn, nh»m ®¹t ®-îc nh÷ng môc tiªu kinh tÕ x· héi vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®Êt n-íc. Nh- vËy ®èi t-îng ®iÒu chØnh cña ph¸p luËt lµ ho¹t ®éng cña con ng-êi. Con ng-êi lµ chñ thÓ trung t©m cña x· héi, con ng-êi b»ng ho¹t ®éng cña m×nh t¸c ®éng vµo thiªn nhiªn mang l¹i nhiÒu t¸c ®éng tiªu cùc vµ tÝch cùc. ChÝnh b¶n th©n con ng-êi trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ s¶n xuÊt cña m×nh ®· lµm mÊt c©n b»ng sinh th¸i g©y « nhiÔm m«i tr-êng. ChÝnh v× thÕ vai trß cña ph¸p luËt trong viÖc b¶o vÖ m«i tr-êng cã vÞ trÝ rÊt quan träng ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu b¶o vÖ m«i tr-êng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng th× ph¶i t¸c ®éng vµo ho¹t ®éng tiªu cùc cña con ng-êi tíi m«i tr-êng. LuËt b¶o vÖ m«i tr-êng ViÖt Nam ®-îc quèc héi th«ng qua ngµy 27/12/1993 ®-îc chñ tÞch n-íc ra quyÕt ®Þnh sè 292/ CTN ban hµnh vµo th¸ng 01/1994 lµ qui ®Þnh ph¸p luËt cao nhÊt cña nhµ n-íc vÒ m«i tr-êng. LuËt cã 7 ch-¬ng, 55 ®iÒu. Trong ®ã cã 4 ch-¬ng ®-a ra c¸c qui ®Þnh chøc tr¸ch QLMT cña Bé KHCN&MT, Côc m«i tr-êng ë cÊp T¦ vµ UBND tØnh thµnh phè ë cÊp ®Þa ph-¬ng. 12 §Ó thùc thi “ LuËt b°o vÖ m«i tr­êng “ CP ®± cã nghÞ ®Þnh 175/ CP ngµy 8/10/1994 h-íng dÉn thi hµnh LuËt b¶o vÖ m«i tr-êng vµ N§ 26/ CP ngµy 26/4/1996 vÒ xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh vÒ b¶o vÖ m«i tr-êng. Ngµy 3/4/1997 thñ t-íng chÝnh phñ ra chØ thÞ sè 199/Ttg bao gåm c¸c biÖn ph¸p trong c«ng t¸c qu¶n lý chÊt th¶i r¾n ë c¸c ®« thÞ vµ c¸c khu c«ng nghiÖp. Bé KHCN&MT vµ Bé X©y Dùng ®· ban hµnh th«ng t- liªn tÞch sè 1590/1997/TTLT- BKHCN&MTBXD ngµy 17/10/1997 h-íng dÉn thi hµnh chØ thÞ 199/TTg n¨m 1999, thñ t-íng chÝnh phñ qui ®Þnh sè 155/1999 Q§-TTg vÒ quy chÕ qu¶n lý chÊt th¶i nguy h¹i. Cßn ®èi víi thµnh phè Hµ Néi, còng nh- huyÖn Sãc S¬n trùc thuéc quyÒn qu¶n lý cña UBND thµnh phè Hµ Néi; §· x©y dùng c¸c v¨n b¶n ph¸p qui cô thÓ ho¸ LuËt b¶o vÖ m«i tr-êng ¸p dông cho thµnh phè Hµ Néi nãi chung vµ c¸c quËn huyÖn trùc thuéc nh- : Qui ®Þnh vÒ vÖ sinh m«i tr-êng ®« thÞ ngµy 11/11/1993 hay quyÕt ®Þnh sè 3008/Q§- UB kÌm theo lµ qui ®Þnh b¶o vÖ m«i tr-êng vµ h-íng dÉn thùc hiÖn qui ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i tr-êng dùa trªn LuËt b¶o vÖ m«i tr-êng, NghÞ ®Þnh 175CP….kÌm theo lµ quyÕt ®Þnh sè 3093/Q§- UB ngµy 21/9/1996 vÒ qui ®Þnh xö ph¹t hµnh chÝnh ®èi víi hµnh vi vi ph¹m. LuËt ph¸p ®· trë thµnh c«ng cô h÷u hiÖu gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý kiÓm tra kiÓm so¸t viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t cña tæ chøc c¸ nh©n trªn ®Þa bµn huyÖn. Tuy nhiªn LuËt b¶o vÖ m«i tr-êng lµ mét lÜnh vùc míi mÆc dÇu ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p qui trong c«ng t¸c qu¶n lý m«i tr-êng, ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c qu¶n lý r¸c th¶i ®« thÞ trªn ®Þa bµn huyÖn Sãc S¬n. Do ®ã viÖc kiÓm tra gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng thu gom vËn chuyÓn còng nh- xö lý r¸c th¶i sinh ho¹t ®-îc ban l·nh ®¹o hyÖn còng nh- c¸n bé c«ng nh©n viªn XÝ nghiÖp m«i tr-êng ®« thÞ Sãc S¬n quan t©m chó ý th«ng qua c¸c v¨n b¶n ph¸p qui cña thµnh phè ®· x©y dùng ®Ó ¸p dông sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt. Tuy vËy, LuËt ph¸p vµ c¸c v¨n b¶n qui ®Þnh vÒ m«i tr-êng ch-a thùc sù lµ c«ng cô ®Êu tranh cã hiÖu qu¶ bëi ph¸p luËt ch-a lµm chuyÓn biÕn m¹nh mÏ ý thøc cña ng-êi d©n ®èi víi c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr-êng. Ph¸p luËt ch-a cã hiÖu qu¶ lín m¹nh ®Ó gi¶m nguån ng©n s¸ch nhµ n-íc vµo c«ng t¸c m«i tr-êng, ®Æc biÖt lµ ch-a cã 13 c«ng cô Ph²p LuËt ®Ó gióp cho viÖc thùc hiÖn nguyªn t¾c” ng­êi g©y « nhiÔm ph°i tr° tiÒn” trong qu°n lý r²c th°i trªn ®Þa b¯n huyÖn. 3.2. Qu¶n lý hµnh chÝnh HÖ thèng qu¶n lý UBNDTP Hµ Néi C¸c së kh¸c Së GT c«ng chÝnh Së KHCN&MT UBND quËn huyÖn URENCO Phßng QLMT Phßng, Ban QLMT XN m«i tr-êng ®« thÞ XNm«itr-êng ®« thÞ huyÖn UBND huyÖn Sãc S¬n: Lµ c¬ quan qu¶n lý m«i tr-êng t¹i ®Þa bµn huyÖn Sãc S¬n d-íi sù chØ ®¹o cña UBND thµnh phè Hµ Néi. UBND huyÖn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ qu¶n lý vÖ sinh m«i tr-êng trªn ®Þa bµn huyÖn Sãc S¬n; Xö lý c¸c vi ph¹m, nh÷ng v-íng m¾c, khã kh¨n cña c¸c x· trªn ®Þa bµn trong c«ng t¸c gi÷ g×n vÖ sinh m«i tr-êng. UBND huyÖn Sãc S¬n ®iÒu hµnh sù ho¹t ®éng cña XÝ nghiÖp m«i tr-êng ®« thÞ Sãc S¬n. XÝ nghiÖp m«i tr-êng ®« thÞ Sãc S¬n: trùc thuéc sù ®iÒu hµnh cña UBND huyÖn Sãc S¬n lµ ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu. NhiÖm vô chÝnh lµ lµm c«ng t¸c vÖ sinh m«i tr-êng t¹i c¸c thÞ trÊn c¸c x· trªn ®Þa bµn huyÖn, kinh phÝ, c¬ së vËt chÊt 14 kü thuËt, h¹ tÇng c¬ së phôc vô cho c«ng t¸c thu gom, vËn chuyÓn, xö lý r¸c th¶i do UBND thµnh phè Hµ Néi cÊp th«ng qua ng©n s¸ch cña huyÖn. S¬ ®å qu¶n lý cña XÝ nghiÖp m«i tr-êng ®« thÞ Sãc S¬n XÝ nghiÖp m«i tr-êng ®« thÞ Sãc S¬n §éi s¶n xuÊt sè 1 §éi s¶n xuÊt sè 2 §éi s¶n xuÊt sè 3 §éi s¶n xuÊt sè 4 §éi xe m¸y ®iÖn n-¬c Ngoµi ra, c¸c phong trµo v¨n ho¸ th«ng tin do c«ng an huyÖn x· cã tr¸ch nhiÖm tuyªn truyÒn, gi÷ g×n an ninh trËt tù x· héi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý m«i tr-êng. Cïng víi ®ã lµ c¸c tæ chøc ban ngµnh, tæ chøc ®oµn thÓ vµ céng ®ång d©n c- cã tr¸ch nhiÖm ph¸t ®éng phong trµo thi ®ua gi¸o dôc tuyªn truyÒn n©ng cao ý thøc b¶o vÖ m«i tr-êng vµ phæ biÕn c¸c néi dung v¨n b¶n liªn quan tíi c«ng t¸c vÖ sinh m«i tr-êng cho quÇn chóng. Céng ®ång d©n c- cã vai trß rÊt quan träng bëi hä võa trùc tiÕp thùc hiÖn c«ng t¸c vÖ sinh m«i tr-êng ®ång thêi còng lµ ng-êi tuyªn truyÒn ý thøc tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n trong c«ng t¸c vÖ sinh m«i tr-êng vµ võa lµ ®¹i diÖn cho nh©n d©n trong viÖc kiÓm tra chÊt l-îng vÖ sinh m«i tr-êng còng nh- ph¶n ¸nh kiÕn nghÞ cña ng-êi d©n tíi c¬ quan chÝnh quyÒn nh»m gióp cho c«ng t¸c vÖ sinh m«i tr-êng thùc hiÖn ®-îc tèt h¬n. 3.3.Qu¶n lý b»ng c«ng cô kinh tÕ Do sù ph¸t triÓn ngµy mét nhanh cña c¸c ho¹t ®éng kinh – tÕ x· héi trªn ®Þa bµn huyÖn. §iÒu nµy lµm chi phÝ cña c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr-êng ngµy mét t¨ng, dÉn tíi viÖc t¨ng ng©n s¸ch cho XÝ nghiÖp m«i tr-êng ®« thÞ Sãc S¬n lµ ®iÒu tÊt nhiªn. Do vËy t¹o nªn g¸nh nÆng cho chÝnh quyÒn thµnh phè Hµ Néi vµ chÝnh 15 quyÒn UBND huyÖn Sãc S¬n. Mét thùc tÕ ®¸ng l-u t©m mÆc dï ng©n s¸ch t¨ng cho ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr-êng trªn ®Þa bµn huyÖn nh-ng xÝ nghiÖp vÉn ch-a ®ñ nh©n lùc ®Ó thu gom vµ xö lý toµn bé l-îng r¸c th¶i (tØ lÖ thu gom r¸c th¶i ë huyÖn chØ ®¹t 42%) l-îng r¸c th¶i ph¸t sinh kho¶ng 14,2 tÊn/ngµy. Víi møc thu phÝ b×nh qu©n ë Sãc S¬n lµ 800®/ng-êi/th¸ng chØ mét sè n¬i míi ¸p dông ®-îc ®óng møc phÝ thµnh phè qui ®Þnh lµ 1000®/ng-êi/th¸ng. Víi møc phÝ thÊp nh- thÕ n¯y th× phÝ thu chØ mang tÝnh chÊt ”cã thu” ®Ó n©ng cao nhËn thøc cho ng-êi d©n mµ th«i. MÆc dÇu xÝ nghiÖp còng cã nh÷ng hîp ®ång thu gom r¸c th¶i cho mét sè nhµ m¸y ®ãng trªn ®Þa bµn huyÖn nh- c«ng ty Yamaha, c«ng ty Lonci …th× chØ chiÕm mét phÇn nhá. MÆt kh¸c c«ng cô kinh tÕ kh«ng gi¶i quyÕt ®-îc m©u thuÉn gi÷a viÖc ph¹t ai vµ ph¹t nh- thÕ nµo (møc ph¹t nh- thÕ nµo) còng nh- ch-a gi¶i quyÕt ®-îc vÊn ®Ò ng-êi g©y « nhiÔm ph¶i tr¶ tiÒn. Hµng ho¸ m«i tr-êng ch-a ®-îc nh×n nhËn lµ mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt, chÝnh v× thÕ c«ng cô kinh tÕ ch-a ph¸t huy ®-îc nh÷ng -u ®iÓm vèn cã cña nã. Bëi thÕ mµ hµng n¨m ng©n s¸ch cÊp cho xÝ nghiÖp vÉn t¨ng ®Òu. MÆt kh¸c vÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y ph¶i tiÕn hµnh x· héi ho¸ c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr-êng, nghÜa lµ tõng b-íc chuyÓn dÇn c¬ chÕ nhµ n-íc bao tiªu c¸c s¶n phÈm dÞch vô vÖ sinh m«i tr-êng – lµm c«ng t¸c m«i tr-êng nh- mét c«ng t¸c x· héi sang viÖc khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc t- nh©n tham gia vµo ho¹t ®éng thu gom, t¹o m«i tr-êng c¹nh tranh lµnh m¹nh ®Ó c¶i thiÖn kÕt qu¶ cña c«ng t¸c thu gom cïng víi viÖc lµm gi¶m g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch. Còng nh- thùc hiÖn chÝnh s²ch “ng­êi h­ëng thô dÞch vô ph°i tr° chi phÝ cho ng­êi cung cÊp”, ®iÒu n¯y ®óng víi qui luËt gi¸ trÞ: khi tr¶ tiÒn ng-êi sö dông dÞch vô ngµy cµng ®ßi hái ng-êi cung cÊp s¶n phÈm dÞch vô ph¶i cung cÊp chÊt l-îng tèt h¬n ®a d¹ng h¬n, do vËy chÊt l-îng m«i tr-êng sÏ ®-îc c¶i thiÖn. 3.4. C«ng t¸c gi¸o dôc vµ truyÒn th«ng m«i tr-êng C¸c v¨n b¶n nh- quyÕt ®Þnh 3093 ngµy 21 th¸ng 9 n¨m 1996 cña UBND thµnh phè Hµ Néi kÌm theo v¨n b¶n qui ®Þnh qu¶n lý r¸c th¶i: chØ thÞ sè 01 ngµy 16 02 th¸ng 01 n¨m 2002 vÒ viÖc t¨ng c-êng qu¶n lý r¸c th¶i cña UBND thµnh phè Hµ Néi. C¸c kÕ ho¹ch vÒ vÖ sinh m«i tr-êng cña UBND huyÖn Sãc S¬n ®· ®-îc truyÒn t¶i s©u réng trong nh©n d©n th«ng qua hÖ thèng truyÒn thanh, c¸c buæi to¹ ®µm tõ huyÖn xuèng c¸c x· khu hµnh chÝnh. M¹ng l-íi chØ ®¹o vÖ sinh m«i tr-êng ®-îc x©y dùng t¹i thÞ trÊn vµ th-êng xuyªn vËn ®éng nh©n d©n trªn ®Þa bµn thÞ trÊn lµm c«ng t¸c vÖ sinh m«i tr-êng. §iÒu nµy ®· t¸c ®éng vµ lµm thay ®æi nhËn thøc tÝch cùc cña ®¹i bé phËn nh©n d©n vÒ c«ng t¸c vÖ sinh m«i tr-êng. KÕt thóc mçi ®ît ph¸t ®éng cã b¸o c¸o tæng hîp kÕt qu¶. Do cã sù thèng nhÊt vÒ l·nh ®¹o vµ chØ ®¹o tæ chøc thùc hiÖn tõ c¬ së nªn ®· lµm m«i tr-êng cña thÞ trÊn nãi riªng vµ toµn huyÖn nãi chung ®· thay ®æi râ rÖt: gãp phÇn lµm s¹ch ®Ñp m«i tr-êng chung. 3.5. Qu¶n lý b»ng c«ng cô kü thuËt ë ®©y chñ yÕu ®i xem xÐt c«ng t¸c thu gom, vËn chuyÓn vµ xö lý r¸c th¶i sinh ho¹t. xÝ nghiÖp m«i tr-êng ®« thÞ Sãc S¬n ra ®êi ngµy 3 th¸ng 2 n¨m 1997 theo quyÕt ®Þnh cña UBND thµnh phè Hµ Néi cã chøc n¨ng qu¶n lý vÖ sinh c«ng céng, thu gom vËn chuyÓn ph©n lo¹i vµ thùc hiÖn vÖ sinh m«i tr-êng thu phÝ vÖ sinh theo qui ®Þnh cña nhµ n-íc. Cho ®Õn nay qua h¬n 6 n¨m ho¹t ®éng xÝ nghiÖp ®· ®¹t ®-îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ víi mét l-îng r¸c th¶i ph¸t sinh kho¶ng 14,02 tÊn/ngµy th× ®©y lµ mét c«ng viÖc kh¸ lín ®èi víi mét xÝ nghiÖp m«i tr-êng ®« thÞ huyÖn. Dù ®o¸n r¸c th¶i r¾n sinh ho¹t t-¬ng lai lµ: Nt = N0 (1 + r) t Trong ®ã: N0 : l-îng r¸c th¶i r¾n hiÖn t¹i t : n¨m dù b¸o r : hÖ sè t¨ng r phô thuéc vµo: 17 - Xu thÕ t¨ng d©n sè. - Xu thÕ t¨ng d©n sè vµ tèc ®é ph¸t triÓn hiÖn t¹i. - Xu thÕ t¨ng d©n sè vµ møc qui ho¹ch ph¸t triÓn Th«ng th-êng r cã thÓ lÊy c¸c gi¸ trÞ r = 0,05 ; r = 0,1 ; r=0,15 Víi tû lÖ thu gom cña xÝ nghiÖp kho¶ng 42% tÊt c¶ c¸c lo¹i r¸c th¶i sinh ho¹t ®Òu ®-îc ®-a lªn khu liªn hîp xö lý chÊt th¶i r¾n Nam S¬n. ViÖc thu gom r¸c th¶i ®-îc ph©n cho c¸c ®éi s¶n xuÊt chuyªn tr¸ch. C¸c lo¹i phÕ th¶i sinh ho¹t nhchî, ®-êng phè, c¬ quan nhµ m¸y, khu d©n c- … ®-îc c«ng nh©n thu gom l¹i b»ng xe ®Èy tay. TiÕp ®ã r¸c th¶i ®-îc c¸c ®oµn xe c¬ giíi tíi thu vµ vËn chuyÓn ®Õn b·i ch«n lÊp Nam S¬n. ViÖc thu gom chñ yÕu b»ng thñ c«ng kÕt hîp víi c¬ giíi tõ xe gom lªn xe « t« chuyªn dông. §éi xe chuyªn dông vËn chuyÓn cã dung tÝch 2,5 – 5 m3 ho¹t ®éng 2 ca. C«ng nh©n thu gom dông cô lao ®éng bao gåm chæi dµi 1,2 m , xÎng, kÎng, xe dïng gom r¸c …¦íc tÝnh h»ng ngµy xÝ nghiÖp m«i tr-êng ®« thÞ Sãc S¬n tæ chøc thu gom kho¶ng 14,02 tÊn r¸c th¶i r¾n sinh ho¹t ph¸t sinh trªn ®Þa bµn huyÖn. §Ó c«ng t¸c thu gom vËn chuyÓn ®¹t hiÖu qu¶ cao th× cÇn cã sù liªn quan mËt thiÕt gi÷a 2 kh©u thu gom vµ vËn chuyÓn ®Ó ®¶m b¶o toµn bé qua tr×nh ®¹t hiÖu qu¶ vÒ mÆt kinh tÕ vµ m«i tr-êng, ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy xÝ nghiÖp cã phßng qu¶n lý m«i tr-êng thùc hiÖn nhiÖm vô ®«n ®èc gi¸m s¸t c«ng nh©n lµm tèt c«ng t¸c thu gom vµ vËn chuyÓn. Nhê ®ã xÝ nghiÖp ®· cã ®-îc nh÷ng hµnh tÝch nh- ®¶m b¶o m«i tr-êng thÞ trÊn Sãc S¬n s¹ch ®Ñp taä c«ng ¨n viÖc lµm vµ æn ®Þnh ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. Cã thÓ nãi, cã ®-îc nh÷ng kÕt qu¶ nµy lµ nhê xÝ nghiÖp ®· x©y dùng bé m¸y tæ chøc æn ®Þnh ban l·nh ®¹o cã n¨ng lùc, ®éi ngò c«ng nh©n lµm viÖc nhiÖt t×nh hiÖu qu¶ (c«ng nh©n lµm viÖc 2 ca tõ 6 h ®Õn 10h s¸ng vµ 2h ®Õn 6h chiÒu). XÝ nghiÖp ®· ®¶m nhËn c«ng t¸c vÖ sinh m«i tr-êng thu gom vËn chuyÓn r¸c th¶i cho c¸c ®¬n vÞ träng ®iÓm däc theo quèc lé 2, quèc lé 3, khu Trung Gi·, thÞ trÊn Sãc S¬n, khu C«ng nghiÖp Néi Bµi …Ngoµi ra cßn thùc hiÖn chÊt th¶i ®éc h¹i ë 18 c¸c xÝ nghiÖp ®ãng trªn ®Þa bµn huyÖn. Khi míi thµnh lËp xÝ nghiÖp cã b·i ®æ r¸c riªng réng kho¶ng 1,2 ha b·i dïng ®Ó xö lý ch«n lÊp r¸c th¶i nh-ng tíi nay do mét sè lý do b·i ®· ngõng ho¹t ®éng tõ th¸ng 8 n¨m 2000 tõ ®ã r¸c ®-îc vËn chuyÓn lªn b·i Nam S¬n ®Ó xö lý; kho¶n tiÒn xö lý r¸c lµ 12.279 ®ång/tÊn. Do ®ã hµng th¸ng xÝ nghiÖp ph¶i dµnh mét kho¶n chi phÝ t-¬ng ®èi lín cho xö lý r¸c th¶i. Trong thêi gian tíi xÝ nghiÖp ®ang cã kÕ ho¹ch x©y dùng hÖ thèng xö lý chÊt th¶i c«ng nghiÖp nh»m ®¸p øng nhu cÇu cao vÒ xö lý chÊt th¶i cña c¸c c¬ së ®ãng trªn ®Þa bµn huyÖn. 19 S¬ ®å c¸c c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh qu¶n lý r¸c th¶i r¾n sinh ho¹t R¸c hé gia ®×nh R¸c tõ c¬ quan tr-êng häc R¸c chî ®-êng phè R¸c nhµ hµng c¸c cë së s¶n xuÊt kinh doanh Thu gom Thu gom C¸c ®iÓm tËp chung r¸c Thu gom Bèc xóc vËn chuyÓn B·i ch«n lÊp Xö lý 20