Tài liệu Dạy học tích hợp địa lý 8 chủ đề giáo dục ý thức bảo vệ môi trường

PHIẾU THÔNG TIN VỀ GIÁO VIÊN DỰ THI - Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh / thành phố : Hà Nội - Phòng Giáo dục và Đào tạo : Quận Hai Bà Trưng - Trường : THCS Lương Yên - Địa chỉ: Ngõ 63 phố Lương Yên - phường Bạch Đằng - quận Hai Bà Trưng - Hà Nội Điện thoại: 043. 9717562 - Email: [email protected] Thông tin về giáo viên: Họ và tên : Nguyễn Thị Việt Hà Ngày sinh: 30/3/1977 Môn: Địa lí Điện thoại: 090.6054330 Email: [email protected] -1- PHIẾU MÔ TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC CỦA GIÁO VIÊN 1. Tên hồ sơ dạy học: Chủ đề dạy học tích hợp "GIÁO DỤC Ý THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG" 2. Mục tiêu dạy học: 2.1.Kiến thức: 2.1.1. Địa lí (Địa lí lớp 8: Bài 24: Vùng biển Việt Nam; Bài 26: Đặc điểm tài nguyên khoáng sản Việt Nam; Bài 33: Đặc điểm sông ngòi Việt Nam, Bài 36: Đặc điểm đất Việt Nam; Bài 38: Bảo vệ tài nguyên sinh vật Việt Nam; Địa lí lớp 9: Bài 7: Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp; Bài 9: Sự phát triển và phân bố lâm nghiệp, thủy sản; Bài 11: Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố công nghiệp; Bài 38,39: Phát triển tổng hợp kinh tế và bảo vệ tài nguyên môi trường biển đảo) - Biết được nguyên nhân của tình trạng ô nhiễm môi trường. - Hiểu rõ ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường đến các thành phần tự nhiên và hậu quả của vấn đề ô nhiễm môi trường đối với sức khỏe con người, đời sống kinh tế xã hội và sự phát triển bền vững. - Phân tích được trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với vấn đề môi trường, ý nghĩa của ý thức cộng đồng trong việc bảo vệ và gìn giữ môi trường sinh thái. 2.1.2. Sinh học (lớp 9 - Bài 54,55: Ô nhiễm môi trường; Bài 59: Khôi phục môi trường và gìn giữ thiên nhiên hoang dã; Bài 60- Bảo vệ đa dạng các hệ sinh thái). - Biết được sự đa dạng của hệ sinh thái nước ta. - Biết được hiện trạng ô nhiễm môi trường và các biện pháp bảo vệ. 2.1.3. Hóa học ( lớp 8 - Bài 28 - Không khí – Sự cháy : mục 3. Bảo vệ không khí trong lành, tránh ô nhiễm; Bài 36 - Nước: mục III. Vai trò của nước trong đời sống và sản xuất. Chống ô nhiễm nguồn nước; lớp 9 - Bài 8: -2- Một số Ba zơ quan trọng: mục 2.Em có biết?; Bài 36 - Metan: mục. Em có biết? 1.2; Bài 41: Nhiên liệu: mục Em có biết? ...). - Nắm kiến thức về thành phần, cấu tạo, tính chất vật lý và tính chất hóa học của các chất ( O2; H2O; M(OH)n; CH4). - Nắm được cách sử dụng các chất và những ảnh hưởng của nó có liên quan đến môi trường và ô nhiễm môi trường. Qua đó biết cách ứng dụng kiến thức bộ môn hợp lý vào thực tiễn và có ý thức trách nhiệm trong vấn đề bảo vệ môi trường. 2.1.4. GDCD ( lớp 6 - Bài 7: Yêu thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên; lớp 7 - Bài 14: Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên ). - Hiểu được giá trị của tài nguyên thiên nhiên và có ý thức trân trọng bảo vệ tài nguyên - môi trường) 2.1.5. Ngữ Văn (lớp 9: Bài 20 (HKII) - tiết 99: Nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống; Bài 20 - tiết 100 : Cách làm bài văn nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống. - Biết cách làm bài văn nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống. - Trình bày được suy nghĩ của bản thân về vấn đề ô nhiễm môi trường. 2.1.5. Mĩ thuật (Đề tài tự do: Bảo vệ môi trường) - Biết cách thể hiện suy nghĩ và cảm nhận qua các bài vẽ theo đề tài 2.2.Kỹ năng: 2.2.1. Các kĩ năng chung - Biết cách thu thập, xử lý các thông tin, tư liệu. - Viết, trình bày báo cáo. - Bước đầu biết tổ chức một chương trình hoạt động. - Nâng cao năng lực tự học, tự nghiên cứu, cũng như năng lực giải quyết các vấn đề phát sinh trong học tập và đời sống. - Rèn luyện kỹ năng sống (đặc biệt là kỹ năng giao tiếp). -3- 2.2.2. Các kĩ năng bộ môn - Môn Địa Lí: Đọc, khai thác thông tin từ bản đồ, phân tích số liệu thống kê; mối quan hệ nhân quả giữa các thành phần tự nhiên và ảnh hưởng và tác động đến môi trường. - Môn Sinh học: Phân tích ảnh hưởng của môi trường đến thực vật, động vật và con người; phân tích, tổng hợp kiến thức sinh học. - Môn Hóa học: Rèn kĩ năng quan sát thí nghiệm, hình ảnh, mẫu chất để rút được nhận xét về tính chất của tính chất. + Phân biệt và tách được các chất. + So sánh tính chất vật lý. - Môn Ngữ Văn: Viết bài văn nghị luận về một vấn đề, hiện tượng xã hội. - Môn Mĩ thuật: Vẽ, sử dụng màu 2.3.Thái độ: - Bước đầu hình thành ý thức say mê nghiên cứu khoa học. - Tích cực tham gia các hoạt động xã hội - Bồi dưỡng tinh thần trách nhiệm cá nhân và cộng đồng đối với vấn đề bảo vê môi trường. - Có ý thức và những việc làm cụ thể góp phần bảo vệ môi trường, tuyên truyền để mọi người cùng chung tay bảo vệ môi trường. 2.4. Phẩm chất năng lực - Góp phần hình thành phẩm chất có trách nhiệm với bản thân, cộng đồng, quê hương - đất nước. - Góp phần hình thành các năng lực: tự học, tự giải quyết vấn đề, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và sử dụng ngôn ngữ. 3. Đối tượng dạy học của bài học: - Học sinh : Khối 9 - Số lượng : 5 lớp - Tổng số : 174 học sinh (chia 10 nhóm). -4- 4. Ý nghĩa của bài học: Ô nhiễm môi trường đã và đang là vấn đề thời sự được xã hội đặc biệt quan tâm do có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe nhân loại, sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Xuất phát từ thực trạng ô nhiễm môi trường (đặc biệt là khu công nghiệp, đô thị…) ngày càng nặng nề hơn cho thấy công tác tuyên truyền giáo dục, phổ biến kiến thức về vấn đề này chưa đạt hiệu quả mong muốn. Vậy làm thế nào để học sinh và thông qua các em tuyên truyền đến cộng đồng để quan tâm đúng mức và có ý thức – trách nhiệm bảo vệ môi trường? Thực tế ấy đòi hỏi giáo viên cần có những định hướng đúng đắn cho học sinh, đồng thời khơi gợi được ý thức trách nhiệm bản thân và cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường, đất nước. Tuy nhiên, thời gian hạn chế của tiết học không đủ để các em thể hiện sự tìm tòi, hiểu biết của mình về thực trạng của vấn đề ô nhiễm môi trường, nguyên nhân và giải pháp hạn chế - khắc phục, chưa giúp các em có hiểu vai trò – trách nhiệm của bản thân và cộng đồng đối với việc chung tay bảo vệ môi trường một cách sâu sắc. Mặt khác, các nội dung học tập về môi trường và bảo vệ môi trường, ý thức trách nhiệm công dân trong bảo vệ bảo vệ môi trường… hiện đang nằm ở các môn học khác nhau. Vì vậy, việc cấu trúc, sắp xếp lại một số nội dung dạy học gần giống nhau, có liên quan chặt chẽ với nhau ở các môn học trong chương trình giáo dục hiện hành, xây dựng thành các chủ đề liên môn theo định hướng phát triển năng lực học sinh có ý nghĩa quan trọng đối với đổi mới phương pháp dạy học: vận dụng các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, hoạt động giáo dục tích cực; đổi mới kiểm tra đánh giá; giảm tải trong quá trình dạy học và nâng cao chất lượng giáo dục. Chủ đề dạy học tích hợp "Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường" với nội dung được tích hợp từ các môn học: Địa Lí, Sinh học, Hóa học, Giáo dục công dân, Ngữ Văn, Mĩ thuật sẽ giúp các em chủ động, hứng thú và say mê tìm tòi và nghiên cứu khoa học, đồng thời các em có thời gian để tìm hiểu, nghiên cứu kĩ hơn về thực trạng môi trường: không khí, đất, nước, tiếng ồn… xung quanh; nguyên nhân và giải pháp khắc phục, hoàn thiện hơn về kiến thức, kỹ năng, ý -5- thức thái độ bản thân đối với một hiện tượng đời sống. Quá trình dạy học tiếp cận năng lực sẽ giúp các em – chủ nhân tương lai của đất nước - rèn luyện phẩm chất năng lực của con người mới. 5. Thiết bị dạy học, tư liệu, học liệu: Thiết bị, tư liệu, học liệu - Máy tính Công nghệ - Máy quay - phần mềm Chuẩn bị của bị của thầy trò x x x x x - phần cứng - Máy in Công nghệ Chuẩn x - Máy chiếu - Phần mềm internet x x - Phần mềm violet - Các phần mềm khác - Sách giáo khoa Địa lí 8,9; Sinh học 9; Hóa x x x học 9; Giáo dục công dân 6; Ngữ Văn 9; Mĩ thuật 6,7 9 (NXB Giáo dục) - Hoạt động giáo dục môi trường trong môn Địa lí ở trường phổ thông (nhà xuất Tư liệu in x bản Giáo dục) - Bảo vệ tài nguyên sinh vật Việt Nam (NXB Giáo dục) - Hoạt động ngoại khóa ở trường phổ thông x x (NXB Giáo dục) - Em yêu khoa học (NXB Kim Đồng) x - Một trăm câu hỏi vì sao? (NXB Phụ nữ) - Tranh ảnh, bản đồ, phim tư liệu. x Đồ dùng - Các sản phẩm mẫu của học sinh. Nguồn - Khung tranh triển lãm. - www.wipikedia Bách khoa toàn thư Việt internet Nam -6- x x x x x - http://www.bachkim.vn - http://www.google.com.vn x - http://www.youtube.com x - http://www.mp3.zing.vn Khác - Báo cáo với nhà trường và thông báo phụ huynh về chương trình này. 6. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học: -7- x x HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1: Khởi động dự án 1. Mục tiêu: - Thành lập được các nhóm theo sở thích - Phổ biến nhiệm vụ cho các nhóm - Rèn luyện kĩ năng làm việc nhóm 2. Thời gian: Cuối tuần 1 (Tiết sinh hoạt của các lớp) - Bước 1: Phát phiếu thăm dò sở thích - HS điền phiếu số 1 nhóm (Phụ lục I). GV phát trước 3 ngày để HS nghiên cứu và điền. - Bước 2: Công bố kết quả sắp xếp nhóm - Các nhóm bàn bạc bầu nhóm theo sở thích. trưởng, thư kí - Bước 3: GV giao nhiệm vụ cho từng - Nhận nhiệm vụ nhóm (Phụ lục II, III), hướng dẫn lập kế hoạch nhóm. - Bước 4: Phát phiếu học tập định hướng - Nghiên cứu phiếu HT định hướng ( Phụ lục IV) và gợi ý cho học sinh một số nguồn tài liệu có thể tham khảo giúp -Lắng nghe, ghi chép, hỏi GV những nội dung chưa hiểu hoàn thành nhiệm vụ Hoạt động 2: Triển khai dự án 1. Mục tiêu: - Các nhóm tự phân công tìm hiểu, nghiên cứu, sưu tầm tranh ảnh, tư liệu, video về các nội dung được phân công. - Rèn luyện được kĩ năng làm việc nhóm. - Góp phần hình thành kĩ năng thu thập thông tin, phỏng vấn, điều tra thực tế,…Kĩ năng viết báo cáo và trình bày vấn đề. -8- 2. Thời gian: Tuần 2 - GV giúp đỡ, định hướng cho học sinh - Các nhóm HS phân công nhiệm và các nhóm trong quá trình làm việc. vụ, xây dựng kế hoạch sinh hoạt - Đặt lịch giải đáp thắc mắc cho HS. nhóm để hoàn thành nhiệm vụ. Giúp đỡ HS khi HS yêu cầu. - Viết nhật kí và biên bản làm việc nhóm. - Viết báo cáo, sắp xếp các nội dung tìm hiểu nghiên cứu được thành kịch bản, dựng clip, bài thuyết trình powerpoint, tổ chức trò chơi cho các bạn của nhóm khác. - Chuẩn bị báo cáo kết quả làm việc thông qua thuyết trình và tổ chức trò chơi, thảo luận, tiểu phẩm, triển lãm... Hoạt động 3: Kết thúc dự án 1. Mục tiêu: - Học sinh báo cáo được kết quả làm việc của các nhóm: trình bày báo cáo thông qua thuyết trình và tổ chức trò chơi, thảo luận, tiểu phẩm, triển lãm... - Biết tự đánh giá sản phẩm của nhóm và đánh giá sản phẩm của các nhóm khác. - Hình thành được kĩ năng: lắng nghe, nêu vấn đề và thảo luận. - Góp phần rèn luyện các kĩ năng bộ môn. - Bồi dưỡng ý thức, trách nhiệm bảo vệ tài nguyên và môi trường. 2. Thời gian: Tuần 3 3. Thành phần tham dự: - Ban Giám hiệu và GVCN - GVBM Địa lí, Sinh học, Hóa học, Ngữ Văn, Mĩ thuật -9- - Học sinh khối 9 4. Nhiệm vụ của học sinh - Hoàn thành bài tập định hướng theo nhóm. - Tổ chức chương trình. - Báo cáo các nội dung chủ đề theo sự phân công. - Tham gia trò chơi và chuẩn bị câu hỏi các nhóm khác. - Tự đánh giá sản phẩm của nhóm mình và tham gia đánh giá sản phẩm của các nhóm khác. 5. Nhiệm vụ của giáo viên - Quan sát, đánh giá - Hỗ trợ, cố vấn. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS * GV phát cho HS và các đại biểu tham dự phiếu đánh giá và tự đánh giá sản phẩm của các nhóm. * Các nhóm cử đại diện báo cáo các nội dung chủ đề theo sự phân công A. Nội dung 1: Tìm hiểu chung về vấn đê ô nhiễm môi trường. Nội dung I. Môi trường và ô nhiễm môi trường 1.1 Ô nhiễm môi trường là gì? 1.2 Các loại ô nhiễm môi trường: + Ô nhiễm môi trường đất. + Ô nhiễm môi trường nước + Ô nhiễm môi trường không khí 1.3 Ý thức cá nhân và cộng đồng đối với vấn đề bảo vệ môi trường. 1. Môi trường: + Đất + Nước + Không khí ............. I. Nhóm 1: Báo cáo nội dung 1.1 - Khái quát về ô nhiễm môi trường. 2. Ô nhiễm môi trường: 1. Hình thức báo cáo: Tiểu phẩm, thảo luận 2. Tiến hành báo cáo - Nguyên nhân: - Tiểu phẩm: “Cuộc gặp gỡ của các thành phần - 10 - tự nhiên” + Do điều kiện tự nhiên: * Thảo luận - Tiểu phẩm: “Cuộc gặp gỡ của các thành phần + Do hoạt động sản xuất, tự nhiên” truyền tải những nội dung gì? sinh hoạt: - Các nhóm suy nghĩ về vấn đề nhóm 1 đặt ra song chưa giải quyết được. - Hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin. - Kiểm tra thông tin ghi nhận bằng câu hỏi trắc - Hậu quả: nghiệm. + Đối với tự nhiên: II. Nhóm 2: Báo cáo nội dung 1.2 - Tổng quan về ô nhiễm môi trường đất + Đối với đời sống, kinh tế 1. Hình thức báo cáo: Thuyết trình, chơi trò chơi - xã hội: 2. Tiến hành báo cáo - 1 đại diện nhóm trình bày bài thuyết trình - Các bạn nhóm khác lắng nghe bài thuyết trình và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin - Kiểm tra thông tin ghi nhận bằng trò chơi “Đoán ô chữ” III. Nhóm 3: Báo cáo nội dung 1.3 - Tổng quan về ô nhiễm môi trường nước. 1. Hình thức báo cáo: Thuyết trình, chơi trò chơi. 2. Tiến hành báo cáo - 1 đại diện nhóm trình bày bài thuyết trình - Các bạn nhóm khác lắng nghe bài thuyết trình và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin. - Kiểm tra thông tin ghi nhận bằng trò chơi “Đố vui” IV. Nhóm 4: Báo cáo nội dung 1.4 - Tổng quan về ô nhiễm môi trường không khí 1. Hình thức báo cáo: Thuyết trình, chơi trò chơi 2. Tiến hành báo cáo - 1 đại diện nhóm trình bày bài thuyết trình - Các bạn nhóm khác lắng nghe bài thuyết trình - 11 - và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin - Kiểm tra thông tin ghi nhận bằng trò chơi “Đuổi hình, bắt chữ” B. Nội dung 2: Tìm hiểu ô nhiễm môi trường toàn cầu, ở nước ta hiện nay và vấn đề ô nhiễm môi trường ở địa phương em 2.1 Tình hình ô nhiễm môi trường trên thế giới, các giải pháp tiên tiến bảo vệ môi trường. 2.2 Thực trạng ô nhiễm môi trường do hoạt động kinh tế ở nước ta. 2.3 Thực trạng ô nhiễm môi trường do thói quen sinh hoạt của người dân. 2.4 Vấn đề môi trường ở địa phương em và ý thức học sinh THCS Lương Yên trong phong trào thi đua “Học sinh Lương Yên thấy rác là nhặt” II. Vấn đề ô nhiễm môi trường toàn cầu và thực trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam 1. Ô nhiễm môi trường toàn cầu. 2. Ô nhiễm môi trường ở Việt Nam I. Nhóm 5: Báo cáo nội dung 2.1 3. Bảo vệ môi trường là - Tình hình ô nhiễm môi trường trên thế giới, các trách nhiệm và quyền lợi của chúng ta giải pháp tiên tiến bảo vệ môi trường. 1. Hình thức báo cáo: Băng hình, tư liệu về ô nhiễm toàn cầu, thuyết trình 2. Tiến hành báo cáo - Quan sát băng hình, tư liệu - Đối chiếu lên bản đồ (quốc gia, châu luc, thế giới) và xác định vị trí bị cảnh báo về ô nhiễm môi trường. - Nhóm theo dõi phần xác định vị trí, đặc điểm của các bạn và đánh gíá kết quả. - Trong thời gian nhóm tiến hành báo cáo, các nhóm khác hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin II. Nhóm 6: Báo cáo nội dung 2.2 - Thực trạng ô nhiễm môi trường do hoạt động kinh tế ở nước ta. 1. Hình thức báo cáo: Tiểu phẩm, chơi trò chơi 2. Tiến hành báo cáo - 12 - - Tiểu phẩm: “Lỗi tại ai?” - Trò chơi: Tôi ở đâu? - Trong thời gian nhóm tiến hành báo cáo, các nhóm khác hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin. III. Nhóm 7: Báo cáo nội dung 2.3 - Thực trạng ô nhiễm môi trường do thói quen sinh hoạt của người dân. 1. Hình thức báo cáo: phóng sự điều tra, trao đổi thảo luận 2. Tiến hành báo cáo: - Theo dõi phóng sự điều tra. - Thảo luận theo nội dung phóng sự. - Trong thời gian nhóm tiến hành báo cáo, các nhóm khác hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin. IV. Nhóm 8: Báo cáo nội dung 2.4 - Vấn đề môi trường ở địa phương em và ý thức học sinh THCS Lương Yên trong phong trào thi đua “Học sinh Lương Yên thấy rác là nhặt” 1. Hình thức báo cáo: Thuyết trình, băng rôn, khẩu hiệu 2. Tiến hành báo cáo: - Thuyết trình. - Thảo luận - Trong thời gian nhóm tiến hành báo cáo, các nhóm khác hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin. C. Nội dung 3: Tổng kết cuộc thi “Hãy hành động để bảo vệ môi trường” và cuộc thi vẽ tranh “Chung tay bảo vệ môi trường” 3.1 Tổng kết cuộc thi “Hãy hành động để bảo vệ môi trường” 3.2 Tổng kết cuộc thi vẽ tranh “Chung tay bảo * Bằng hành động cụ thể: vệ môi trường” Hãy chung tay góp sức bảo vệ môi trường sống - 13 - I. Nhóm 9: Báo cáo nội dung 3.1 của chúng ta! - Tổng kết cuộc thi “Hãy hành động để bảo vệ môi trường” 1. Hình thức báo cáo: - Thuyết trình 2. Tiến hành báo cáo - Giới thiệu các sản phẩm thân thiện với môi trường. - Các sản phẩm tái chế bảo vệ môi trường. - Trong thời gian nhóm tiến hành báo cáo, các nhóm khác hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin. II. Nhóm 10: Báo cáo nội dung 3.2 - Tổng kết cuộc thi vẽ tranh “Chung tay bảo vệ môi trường” 1. Hình thức báo cáo: tổ chức trao giải và triển lãm tranh 2. Tiến hành báo cáo a. Nhận xét,công bố các bức tranh đạt giải b. Tổ chức triển lãm tranh. * GV dành thời gian 10 phút cho HS và các đại biểu hoàn thành phiếu đánh giá và tự đánh giá. GV cử HS thu lại phiếu. Hoạt động 4: Xử lí và công bố kết quả đánh giá và tự đánh giá 1. Mục tiêu: - Đánh giá kết quả làm việc của các nhóm - Rút kinh nghiệm cho các hoạt động tiếp theo 2. Thời gian: Cuối tuần 3 (Tiết sinh hoạt) - Bước 1: GV xử lí kết quả đánh giá của học sinh và các đại biểu (GV tổng hợp phiếu đánh giá, phân loại, phân tích kết quả để công bố tại lớp). - Bước 2: Công bố kết quả đánh giá và tự đánh giá; Nhận xét, rút kinh nghiệm - 14 - cho các dự án tiếp theo. 7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập 7.1. Tự đánh giá của học sinh a. Cách thức đánh giá: - Giao phiếu cho nhóm tự đánh giá quá trình học. - Giao phiếu đánh giá cho các học sinh đánh giá lẫn nhau. - Trao đổi, báo cáo kết quả. b. Hình thức đánh giá: Theo phiếu ( Phụ lục VII) 7.2. Đánh giá của giáo viên a. Cách thức đánh giá: - Xử lí kết quả đánh giá: + Xử lí kết quả tự đánh giá của học sinh. + Xử lí kết quả đánh giá của giáo viên. - Tổng hợp kết quả đánh giá. - Công bố kết quả đánh giá. b. Hình thức đánh giá: Theo phiếu ( Phụ lụcVII) 8. Các sản phẩm của học sinh 8.1. Nhóm 1: Nội dung hoạt cảnh nhóm 1 - 15 - Tiểu phẩm “Cuộc gặp gỡ của các thành phần tự nhiên” với sự tham gia của các bạn: Trung Kiên trong vai: Cây Thuỳ Hân trong vai: Không Khí Hoàng Hải trong vai: Nước Đức Hùng trong vai: Đất Dẫn chuyện: Thu Anh Trong một buổi hôi nghị bàn về môi trường tự nhiên của Hà Nội, các thành viên như bác Đất, cậu Nước, chị Không Khí, anh Cây tranh luận với nhau gay găt, ai cũng cho mình là người có vai trò lớn trong cuộc sống của con người nói chung và môi trường của tự nhiên Hà Nội nói riêng . Vậy họ đã tranh luận những gì? Chúng ta cùng xem nhé: ( Đất, Nước, Không Khí và Cây đi vào chào và bắt tay nhau nồng nhiệt): * Riêng Bác Đất ( uể oải vừa đi vào vừa ngáp, nói một mình): - Năm nào cũng họp với hành, buồn ngủ chết đi được, mà tôi là tôi cứ thật thà thế này này: Các bác muốn nói gì thì nói cuối cùng đại hội nào, hội nghị nào chả thành công rực rỡ, các bác có thấy đúng ko? - Mà tôi xin phép nói trước các bác điều này cho nó nhanh nhé: Nếu không có tôi, lấy gì để làm nhà ở, xây dựng nhà máy, làm đường sá để đi lại!? Thế mà người ta chả coi tôi ra cái gì, động tí là đào bới, rồi vứt rác bừa bãi khiến bộ mặt của tôi lúc nào cũng nhem nhuốc * Anh Nước bảo: - Bác nói thế nào chứ, nếu không có Nước tôi đây thì lấy gì cho con người sinh sống, mà các bác không nghe người ta nói à? Cơ thể con người có tới 70 phần trăm là nước đó sao”? Ối giời đất ơi vậy mà người ta có cần gì đến tôi đâu, bao nhiêu nước thải, chưa qua xử lý, họ cứ thẳng người tôi mà xả, cho nên tôi đi đến đâu mọi người bịt mũi đến đấy, thế nên lúc nào tôi cũng phải thủ sẵn một lọ nước hoa đây này. * Không Khí cất giọng oanh vàng thỏ thẻ: - 16 - - Tội nghiệp anh Nước qúa cơ, nhưng mà chưa khốn khổ bằng cái thân em đây này. Các bác có công nhận là nếu không có không khí, con người nơi đây lấy gì để thở? Ấy vậy mà họ chả thiết tha gì đến em, các nhà máy cứ vô tư xả khói lên bầu trời, đường xá có đoạn làm mấy năm chả xong, làm em nhiều lúc thấy ngộp thở. Eo ơi, em hãi lắm! * Anh Cây ủ rũ: - Nếu không có tôi thì lấy đâu ra gỗ, ai là người ngăn nước mỗi khi lũ về, rồi còn giúp cho không khí trong lành nữa chứ!? Nhưng…hức…hức... - Cả hội xúm vào hỏi: Sao? Sao thế anh Cây? * Chị Không Khí: ( lo lắng hỏi): - Mà sao thân hình anh tiều tụy thế, chỗ nào cũng thâm tím, xước sẹo thế này? * Anh Cây ( khuôn mặt nhăn nhúm đau khổ): - Vâng, họ suốt ngày cấu véo, ngắt cành, bẻ lá làm đau cái thân tôi. Thậm chí đêm giao thừa tôi đang hân hoan chào đón năm mới cùng đất trời thì họ chặt phăng tôi về làm “ lộc”. Rồi họ còn rình rập đốn ngã tôi ngay cả khi tôi còn là cây non. Thử hỏi, không có tôi, Trái Đất có còn sự sống hay không??? Vậy mà... Ôi! Khốn khổ thân tôi!  Các nhân vật Đất, Nước, Không Khí và Cây bộc lộ sự lo lắng, đau khổ, bất lực... 8.2. Nhóm 2 Bài thuyết trình trên Powerpoint (đĩa đính kèm) 8.3. Nhóm 3 Bài thuyết trình trên Powerpoint (đĩa đính kèm) 8.4. Nhóm 4 Bài thuyết trình trên Powerpoint (đĩa đính kèm) 8.5. Nhóm 5 Bài thuyết trình: VẤN ĐỀ Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG TOÀN CẦU - 17 - Nhóm 5 Bảo vệ môi trường là vấn đề toàn cầu Ô nhiễm môi trường: Là tình trạng môi trường bị ô nhiễm bởi các chất hóa học, sinh học, bức xạ, tiếng ồn,... gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người và các cơ thể sống khác. Ô nhiễm môi trường xảy ra là do con người gây ra. Các hình thức ô nhiễm và các chất ô nhiễm liên quan:  Ô nhiễm không khí, việc xả khói chứa bụi và các chất hóa học vào bầu không khí. Ô nhiễm nước xảy ra khi nước bề mặt chảy qua rác thải sinh hoạt, nước rác công nghiệp, các chất ô nhiễm trên mặt đất, rồi thấm xuống nước ngầm.  Ô nhiễm đất xảy ra khi đất bị nhiễm các chất hóa học độc hại (hàm lượng vượt quá giới hạn thông thường)do các hoạt động chủ động của con người như khai thác khoáng sản, sản xuất công nghiệp, sử dụng phân bón hóa học hoặc thuốc trừ sâu quá nhiều,...  Ô nhiễm phóng xạ  Ô nhiễm tiếng ồn, bao gồm tiếng ồn do xe cộ, máy bay, tiếng ồn công nghiệp  Ô nhiễm sóng, do các loại sóng như sóng điện thoại, truyền hình... tồn tại với mật độ lớn. - 18 - Ô nhiễm ánh sáng, sử dụng các thiết bị chiếu sáng một cách lãng phí ảnh  hưởng lớn tới môi trường ... Thực trạng ô nhiễm môi trường toàn cầu Nền công nghiệp Việt Nam đang phát triển nhanh nên ô nhiễm môi trường ngày càng trở nên trầm trọng... Không chỉ riêng ở Việt Nam , mọi quốc gia trên thế giới: vấn đề môi trường luôn là vấn đề nóng, cấp bách cần được giải quyết kịp thời trước mắt để đảm bảo đời sống cho con người. Nhiều quốc gia phát triển nhanh có mức độ ô nhiễm trầm trọng hơn những nước khác. Cần phải nghiên khắc đối với những hành vi gây ô nhiễm môi trường. Sau nữa là phải tiến hành giáo dục và tuyên truyền hành động chung tay bảo vệ môi trường, bảo vệ chính cuộc sống của mình. Ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những mối đe dọa sức khỏe lớn nhất mà con người phải đối mặt vào thời điểm hiện tại. Ước tính có khoảng 3,5 triệu người chết mỗi năm do ô nhiễm không khí trong nhà và 3,3 triệu chết do ô nhiễm không khí ngoài trời. Khí SLCPs (thường được thải ra từ động cơ diesel, khói và muội từ các loại bếp lò hoặc rò rỉ từ các cơ sở sản xuất dầu khí và chất thải rắn) là nguyên nhân chính gây bệnh về hô hấp, mất mùa và biến đổi khí hậu. Có 8 yếu tố lớn gây ô nhiễm môi trường. 1. Mưa axít –phá hoại lỗ thông hơi của cây cối, khiến chúng mất đi sự cân bằng của tác dụng quang hợp; nguồn nước mặt bị chua... 2. Nồng độ khí co2 trong không khí tăng lên: sinh thái tự nhiên mất căn bằng. 3. Tầng ôzôn bị phá hoại, làm cho tia tử ngoại trong ánh sáng mặt trời bị uy hiếp trực tiếp đến các sinh mệnh trên trái đất. 4. Hoá học ô nhiễm môi sinh 5. Ô nhiễm nước: khoảng có đến 1 tỷ người không có nước sạch để dùng. - 19 - 6. Đất đai bị sa mạc hoá: do rừng bị huỷ hoại, canh tác và chăn nuôi không hợp lý khiến đất bị kiềm hoá và cát hoá (khoảng 7 triệu hécta đất bị sa mạc hoá/ năm) 7. Rừng mưa nhiệt bị chặt phá, cháy rừng do tự nhiên và con người gây nên; 8. Sự uy hiếm của hạt nhân: năm1991 mới có 423 nhà máy điện nguyên tử của 26 nước đang vận hành, đến cuối thế kỷ 20 đã tăng thêm 100 nhà máy ... Qua đó ta thấy, nhân tố làm cho quả đất tiêu điều xơ xác, nguy cấp đến tính mạng quả đất cũng chính do hành vi phá hoại môi trường của chính bản thân con người. Trước thực trạng ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng, nhiều giải pháp ứng phó đã ra đời với khả năng ứng dụng thực tiễn rất cao. Lọc không khí công nghệ cao Hạn chế khí bẩn phát tán ra môi trường được xem là giải pháp hàng đầu để chống ô nhiễm, do vậy, nhiều thành phố bị ảnh hưởng nặng nề đang chuyển sang các giải pháp chống ô nhiễm công nghệ cao. Tại Mexico có tòa nhà “hút khói”, được phủ sơn titan điôxít (TiO 2) có khả năng phản ứng với ánh sáng để trung hòa các tác nhân gây ô nhiễm không khí (tòa nhà này có thể vô hiệu hóa lượng khói do 1.000 chiếc xe hơi thải ra mỗi ngày). - 20 -