Tài liệu Luận văn các tội phạm về quản lý và sử dụng đất đai từ thực tiễn thành phố hà nội

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI MAI QUỐC TOẢN CÁC TỘI PHẠM VỀ QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐAI TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HÀ NỘI Ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự Mã số: LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HÌNH SỰ VÀ TỐ TỤNG HÌNH SỰ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM MẠNH HÙNG HÀ NỘI, 2 01 9 LỜI CAM ĐOAN ững nộ “Các tội phạm về quản lý và sử dụng đất đai từ thực tiễn thành phố Hà Nội” C ng ng 31 tháng 10 năm 2019 Tác giả Mai Quốc Toản MỤC LỤC Chương 1 Số T TT trang MỞ ĐẦU 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ QUY ĐỊNH CỦA PHÁP 08 LUẬT HÌNH SỰ ĐỐI VỚI CÁC TỘI PHẠM VỀ QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐAI 1.1 Khái ni m các tội phạm v qu n lý và sử dụ 1.2 C c a vi c q dụ ấ 1.3 Khá q q nh c a pháp Lu t hình s q 20 n qu nh c a Bộ lu t hình s 2015 v các tội phạm v qu n lý ấ và sử dụ Chương 2 c khi ban 13 ấ sử dụ Q 08 nh các các tội phạm v qu n lý và sử hành Bộ lu t hình s 2015 các tội phạm v 1.4 ấ 26 . THỰC TIỄN ÁP DỤNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM 37 ÁP DỤNG ĐÚNG QUY ĐỊNH CÁC TỘI PHẠM VỀ QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐAI 2.1 Th c tiễn áp dụ sử dụ 2.2 ấ Các gi i pháp b q nh v các tội phạm v qu n lý và 37 ại Hà Nội m áp dụ ú v các tội phạm v qu n lý và sử dụ q nh c a pháp lu t 61 ấ KẾT LUẬN 66 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 67 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BLHS : Bộ Lu t hình s CNXH : Ch N CTTP : Cấu Thành Tội phạm ĩ ã ội TAND TANDTC : Tòa án nhân dân t i cao TNHS : Trách Nhi m hình s VKSNDTC : Vi n Ki m sát nhân dân T i cao UBND : Ủy Ban Nhân Dân XHCN ã ộ C N ĩ DANH MỤC CÁC BẢNG NỘI DUNG TT Tổng s vụ ã k 2.1 q phạ ộ 2014 ạ 2.2 38 ấ 2018 q ử dụ ấ 43 Nộ q 2.3 u tra, truy t , xét xử các tội nh v qu n lý và sử dụ c từ C it Trang q ã nh v ử ụ ử tội vi phạm các 53 ời phạm tội vi phạm các 54 ấ Nộ Đặ 2.4 q nh v sử dụ c c ấ a bàn Hà Nội và MỞ ĐẦU 1. Tí h cấp th ết của đề tà ồ C ấ ầ ồ q ộ ẩ ấ q k ằ k e ấ ấ; ỏ ừ ã ộ ồ ấ ồ ấ ók ù k ữ k ờ ấ ó ạ q k ỏ k ẫ k ằ ờ ấ ộ ồ k ử k ấ ấ ó ấ ấ; k ạ Mặ k k k ồ - ã ộ ạ ạ ạ ặ ộ ũ k k k k ẫ q ộ ầ k ạ ạ ấ ù ộ Mộ ờ k ồ ấ ỗ ấ ấ k ễ ờ ừ ấ ạ N ạ ồ ộ ấ q ạ ; ặ ạ ử ụ ấ k q ằ ử ồ ổ ù ồ ờ ắ ử ấ ổ q q ộ ạ ùk ầ ó ụ Các ụ q ó k ờ ọ ờ ỏ ã ú ờ ờ ạ ấ ạ ữ , khách quan. Tuy nhiên, trên q ẫ k ờ q ấ ụ ù ữ ụ k ụ ạ ầ ấ ó ờ ắ 1 Th q ộ ộ q ù ỗ ờ kỹ ẫ q q ụ ú ờ ạ ú ặ ụ ữ ù q k ạ k ạ ử ụ ấ k ó ầ q ã ó q ặ ạ ộ ó ó q ổ ụ ồ q ộ q ử ụ k ạ ộ ạ ấ ẫ ấ ó ấ ạ ỏ ấ ấ ộ ẫ ộ ằ ữ k ử ẫ ạ ụ ấ UBND ã ử q ộ ụ ạ q N ó ẩ k ấ ờ ấ ấ ỉ ừ N k ồ . Nộ q ạ C e Cũ N ấ e ạ ụ N ử ụ ó ử ằ ụ ó q ỉ ấ ờ ạ ộ ờ ó k ók V ọ ặ ặ q ễ ờ ấ k ờ ộ ử ụ ổ q ù q q ẩ q ; ẫ k ó ẩ ã q ễ ộ 2 ạ ộ ó ;C k ạ q ụ k ấ ẩ q ấ ằ ụ ụ ặ ạ k k ử ỉ ừ ạ ử B S ãq ộ ấ ử ờ k ắ ạ ạ q ụ ử ụ ấ q ộ ạ ó ầ ó ữ ụ . Xuất phát từ những yêu cầu trên, tác gi chọ tài “Các tội phạm về quản lý và sử dụng đất đai từ thực tiễn thành phố Hà Nội” th c hi n lu ụ t nghi p Thạc sĩ chuyên ngành Lu t . 2. Tình hì h h cứ l q a đế đề tà ó ấ q ộ k ạ q ử ụ ấ ọ : - "Đấu tran v p òng, c ống các tội p ạm về quản lý v sử dụng đất đai trong giai đoạn mới" ọ ộ N q ạ ễ ãk q ử ụ ộ ấ ạ ồ q 2014; ạ ĩ ạ ;k ổ q ử ụ ấ ấ - "Ho n t iện p áp luật ìn sự liên quan đến các tội p ạm về quản lý v sử dụng đất đai ở Việt Nam iện na " ạ 2012 ĩ ã ọ Đạ õ ộ q ử ụ ấ ạ q ử ụ ấ k q ạ ễ ọ ồ Chí Minh ấ ạ ộ N ộ k ấ ặ ộ ộ ộ q ử ụ q ạ 3 ấ Đặ ộ ạ q ử ụ ấ ã ộ ấ ạ k có ộ q q ọ k ử ụ ấ N ữ k ộ ạ q ử ụ ộ ạ q ử ụ ạ q ấ ầ P - ồ (2012) Ho n t iện p áp luật ìn sự về các tội p ạm về quản lý v sử dụng đất đai áp đáp ứng êu cầu cải các t p áp, ạ ĩ ọ ã ộ ọ C NAQ Nộ ấ k ặ ộ ừ ó ạ q ử ụ ầ ạ ấ V N ó ộ n ữ ạ q ấ ử ấ k ổ ổ ổ ử ổ ạ ó ạ ó q e ó ộ ạ ử ụ ấ q ử ụ k q q ấ ấ ạ q ộ ử ụ ỉ ừ q q ử ụ ổ ạ ộ ạ q . - Đ tài: “Các tội phạm về quản lý và sử dụng đất đai n ững vấn đề lý luận và thực tiễn” lu a tác gi D 2010 - Đ tài: “Biện pháp phòng chống các tội phạm về quản lý và sử dụng đất đai” Lu n P hạ ĩ t học c a tác gi Nguyễn Thanh 2011 4 - Đ tài: “Các tội phạm về quản lý và sử dụng đất đai - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn” Lu M a tác gi A 2012 - Đ tài: "Pháp luật hình sự về các tội phạm về quản lý đất đai, c a Nguyễ Q 2017 - Đ tài “ ột số tội phạm quản lý trật tự xây dựng và sử dụng đất đai” 2013 D – Thạc sĩ Lu t họ Đại học Qu c gia Hà Nội (Khoa Lu t) và rất nhi u các công trình nghiên c u khoa học kh … B ó cạ k Sổ tay pháp luật hình sự c a Nhà xuất b n Th Nhà xuất b CAND 2019 2018; Tài liệu tập huấn triển khai các nội dung mới của Luật, một số bài viết đăng trên các tạp chí Dân chủ và pháp luật, Tạp chí Luật học, Tạp chí Nhà n ớc và pháp luật… - S P ạ ổ ổ Mạ ù 2017 ầ B k ộ ó ụ q ấ ạ ẩ ấ ạ Nộ 2019 ộ q ấ ổ ấ ọ ụ q ấ ẫ ằ ã ộ; ấ ộ ử ũ ỏ ấ 2015 ĩ q bình trong d ụ N B S ấ nay ờ ạ ọ B ụ ằ ộ ấ ó ạ ầ q ử Nộ 3. Mục đích và nh ệm vụ h cứ . 3.1. Mục đích nghiên cứu. õ Mụ q ử ụ ấ ấ ừ ó ỉ ữ ữ ấ 5 ạ ạ ụ ộ ồ ạ ạ ấ ĩ các Tộ q ử ụ ấ ạ ó Nộ nói riêng. chung, 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu. Mộ ụ ấ ấ ạ ộ k q ạ ử ụ ử ụ ộ ạ ấ ụ ú ễ q ụ ấ ạ các Tộ ạ 4. Đố tượ ộ q õ ễ ử ấ B ừ q q õ q ạ q ử ụ ấ Nộ và phạm v h cứ . Đối tượng nghiên cứu: Đ ấ các Tội phạm v qu n lý và sử dụng ừ th c tiễn tại thành ph Hà Nội. Phạm vi nghiên cứu -Đ ỉn ạ Đ - Các s 228 02 ộ Đ 229 B ạ S q ộ ạ q ễ Nộ , pháp n h Đ ừ Đ N cứ . C ĩ C quy ử ụ 2014-2018. 5. Cơ sở lý l ậ và phươ ấ 2015 trong L ừ ử ụ ử, ồ C Nhà 6 ĩ M q ấ ụ Các p ụ :V phân tích, ổ ử k , q . ụ 6. Ý hĩa lý l ậ và thực t ễ của l ậ vă . - Về mặt lý luận: ó ầ q ộ - Về mặt t ực tiễn: q ử ụ ó ấ õ ộ q ấ ử ụ ầ làm rõ ạ Nộ , ộ ấ ạ ữ q ử ụ ạ ạ ụ ạ . ộ k q ó nguyên nhân. và ú q ấ 7. Kết cấ của L ậ vă . rên c sở ố cục từ mục 1 đến mục nêu trên luận văn đ các c ng n C c s p ếp t n sau: ng 1: N ững vấn đề lý luận v qu địn của p áp luật ìn sự đối với các tội p ạm về quản lý v sử dụng đất đai C ng 2: ực tiễn áp dụng v các giải p áp ảo đảm áp dụng đúng qu địn các tội p ạm về quản lý v sử dụng đất đai. 7 Chươ 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT HÌNH SỰ ĐỐI VỚI CÁC TỘI PHẠM VỀ QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐAI 1.1. Khá ệm các t phạm q ả lý, sử ụ q "Đấ N , ấ ạ q ờ q q q ấ ằ q ử ụ ấ q ạ ũ ụ ấ ó k q ó ẫ ó ụ ạ N ( ụ ) ử ộ ấ ặ ạ ọ N V ử ũ ấ q ó ộ ấ ú ấ ử ã ụ ạ q q ú ụ q ầ q " [9,tr.10] q Đ ằ ử ụ ồ ó ũ ạ ấ Nộ q ạ ó ờ C ỉ k ấ ấ ặ ã ó ã ạ ạ ữ N ử ụ ọ ụ ộ ấ q Đ ấ q q ặ ữ là ấ lý N đất đa . ó q ĩ ã ộ 8 k q ặ ạ ấ quan tâm. D q q ọ CN V ộ ạ tên ọ ộk ọ ạ ộ “ ụ ữ tách ạ ộ ạ ấ ạ B S 180 B S ọ ấ ấ ấ ạ Đ 174 và Tộ vi ạ Đ u 173 " [4,tr.25]. ụ ọ ễ ấ ạ ã ộ ạ Đ q ũ ử ụ . ạ S 1999 ã k ắ q ộ e q q ử ụ ọ q ạ ” ã ử q ộ ạ ó ỉ q óB ó ạ ạ ụ q ụ ó Q ó ụ 1985 ạ ộ ạ k ụ k ờ ó ờ ” k ók ử ừ q ạ ặ e k ặ k ắ ấ ấ chung chung, ờ ờ 1999 q ụ ó N ằ ụ q ẫ ữ ộ ạ C Đ ẹ k ạ ó ờ q k ụ S ầ ấ “ ộ mô t B 1985 ã q Đ và N k ó B k ó ấ ừ ầ BLHS Cộ C ử ụ ụ ; ộ ử q ộ ạ ú ờ ã ó ú ộ ầ ừ q ờ CN q Đ ử ụ 228 ấ 229 Bộ V N Đ q B ấ S 2015 ộ q 100/2015/Q 13 9 ạ ẫ 27 11 ạ e 2015 ó ộ ấ ạ q ấ ử ụ q q ử ụ q ạ q ờ 03 30 000 ấ ặ ó ồ 2 ( k ú ó ); ấ ừ ( ặ ồ ử ụ ặ 2 ụ 03 ạ ( 50 000 2 ); Đấ 2 ) ộ ừ ( 2 ); ừ 10 000 ó q ụ ấ 2 000 000 000 ồ ừ 1 000 000 000 ồ ấ ặ ừ ) ( ộ ừ 5 000 ừ 500 000 000 ồ ấ ụ q ó 40 000 q ụ ữ ấ vuông (m2) ạ ộ ừ 10 000 ấ ạ ạ k Đấ 03 ấ q ạ ạ 500 000 000 ồ q ụ ấ ạ ó q ử ụ ù ừ 06 ử ạ ù ừ 06 ồ ụ ch ã ặ ờ ấ ấ ộ 03 ạ 1k ạ ấ k ờ ử ụ ừ 50 000 000 ồ ữ ... Còn hành vi k ã ạ ạ k ặ ử ụ ặ ạ ấ ấ ã ử 5 000 000 000 kỷ ạ N ấ ạ q q q ọ ã ộ ó ử ụ ộ ữ ó ộ ọ ầ ụ k ầ ụ ù ạ q ọ là ổ ã ộ ú q 10 ộ k ấ ữ ạ ấ q ổ e ấ ộ ó ổ ổ quan nhà ộ ã ộ; ấ ộ ọ ú k ờ ĩ ấ ử q ộ ỏ ọ ộ ộ ọ ộ q ử ụ k ờ ạ ờ ạ q ó ờ ấ ộ phòng, ấ ó th ộ q ĩ -k ử ạ ầ ụ ụ ữ ữ ờ ã ộ C ữ ó ó ằ ã ộ C ữ ữ ĩ ộ kỷ ấ ữ ổ ạ ấ ấ ổ ạ ầ ử kỷ N ằ N ỳ ấ ụ q ạ ấ ã ổ Đ e ử q ã ộ ụ ạ ừ ấ r ộ ọ ó ờ kỳ ổ ấ ó ã ộ ã ộ q ổ D ầ k ộk ẫ ạ ã q ó ọ ữ ụ ũ D ã ộ q ã ộ q ã ộ q ộ ó ấ ó ã ộ ạ ộ k ộ N ù q ạ q vai tr q ạ Đ ộ ử k ử k q ọ ờ 11 ử ờ q ạ ộ ữ ờ th ẹ k ó ặ “ ờ ó ók d ộ ộ ữ C ấ q ạ ử ụ ấ q q ấ ấ ạ Tuy nhiên ộ ụ hành vi là ặ ạ ai và ộ q ụ q ấ ạ ấ ụ q ộ ộ k ó ộ ấ q q ộ ạ e q k ụ q ó q Bộ ấ ạ ạ ấ Cầ ạ ộ ử ụ ạ ạ ó k ấ ộ q ử ụ ổ ầ ấ .... Khi q q q ử ụ ờ ó ấ ồ ụ e q q q ử ụ q ạ q ạ q ặ ụ e ộ ụ q ộ ạ ụ ữ ạ ” ừ ạ k ấ k ộ ụ q e ó ạ ộ e ạ ộ ạ ử ụ q q ạ ấ ấ ặ Y ỗ q ọ e ỗ ặ N ắ ắ ẫ ó Các tộ k ạ q q ộ ộ ạ ử ụ ấ 12 ạ q ử ụ ( ồ ộ ấ ạ ó q ạ Đ ộ 228 Đ q 229 B S) là các Bộ ờ ộ ó ạ q N ã ử ụ q ấ 1.2. Cơ sơ của v ệc q y đị h các t phạm về q ả lý và sử ụ đất đa . 1.2.1. Cơ sở chính trị. - "Y u t chính tr sử dụ ấ ộ n th c hi n pháp Lu t hình s v qu n lý, v các Tội phạm v qu n lý, sử dụ ấ bao gồm tổng th u ki n, hoàn c nh v chính tr - xã hội, h th ng các chính sách chính tr , chính sách xã hội và vi c tri n khai th c hi n, áp dụng chúng trong th c t ộng, b n vững s xã hội. N n chính tr - xã hội phát tri u ki n ộng th c hi n pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ thu n l i cho hoạ ất ộng tích c c t i vi c nâng cao hi u bi t pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ ấ tầng l p xã hộ N hình s v qu n lý, sử dụ ấ ng tiêu c c t i vi c th c hi n pháp lu t ấ . Y u t chính tr ấ qu n lý, sử dụ c a các c lại, n n chính tr - xã hội ch m phát tri n, kém n ộng và hi u qu s có th sử dụ ấ , ý th c pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ c a các ch th c a tội phạm v qu n lý, ộ n th c hi n pháp lu t hình s v ai v các tội phạm v qu n lý, sử dụ ấ là n n ấ t ng c a s nh n th c, hi u bi t pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ và th c hi n pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ mạnh m t i hoạ ấ ấ Quá trình th c hi n pháp lu t hình s v qu sử dụ ộ chính tr xã hội ó ó ũ ng nhấ 13 ất "[10,tr.106] ng mạnh m c a s phát tri n chính tr - xã hộ N mộ k ộng ộng th c hi n pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ c a các ch th c a tội phạm v qu n lý, sử dụ ch u ó ấ c ta là mỗi vùng mi n là n vi c th c hi n pháp ấ lu t hình s v qu n lý, sử dụ c ta. Chính tr có phát tri n, ời s ng v t chất c a các tầng l c c i thi n, l i ích chính tr ờng l i chính m b o thì nhân dân s phấn kh ấ tr , chính sách pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ Đ ng và hoạ c ộ c a các ch th N u hành, qu n lý c ã ,s i v i pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ ó m tin ấ c ộng th c hi n pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ c ng c , hoạ ạo ấ s mang tính tích c c, thu n chi u, phù h p v i các giá tr , chuẩn m c ấ pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ C chính tr ũ ó ấ v qu n lý, sử dụ ng t i vi c th c hi n pháp lu t hình s .B iv yc t p trung quan liêu, bao cấ ã ạo ra tâm lý thụ ộng và d ờ ời khác D ó hi n hành. k ó c, mu n ỷ lại cho ấ n th c pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ ộng th c hi n pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ hoạ c ấ và ờng mang tính phi n di n, một chi u theo ki u m nh l nh – phục tùng. D vi c th c hi n chính sách xã hộ m b o các nguyên tắc công bằng xã u ki n ấ cần thi t cho s ổ hộ ờng pháp ch k nh chính tr k t trong mọi tầng l p nhân dân- xã hội; c ng c ý ời v cái chung trong l i ích, th c c ộ tích c c c a quầ ú ng c a họ i v i vi c tham gia qu n lý k y ử dụ ất ; nhờ ó ý th c tôn trọng, chấp hành pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụng ất ũ c ờ ặ ấ pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ và ch q q và vi c th c hi n c a các ch th tr nên t giác ộ - Y u t chính tr có vai trò quan trọng trong vi c th c hi n các quy phạm c a Bộ lu t hình s v vi c th c hi n nội dung quy phạm ấ các tội phạm v qu n lý, sử dụng hình s v qu n lý, sử dụ 14 ấ i l , y u t chính tr t thân mang nội dung các y u t tạo ời s ng chính tr c a xã hội c a c cộ sâu sắ ồng, mang tính l ch s th ng các chuẩn m c chính tr , quan ni m v giá tr , vai ờng l i, chính sách, v n hành th ch chung và trò c a ch ấ quá trình tổ ch c, th c hi n chúng; chính sách c ộ Y u t chính tr ấ dụ q qu n lý, sử dụ ấ ấ dụ n th c hi n pháp lu t hình s v qu n lý, sử ấ v các tội phạm v qu n lý, sử dụ mạnh m t i hi . có ng ộng th c hi n pháp lu t hình s c a hoạ v c a các ch th c a tội phạm v qu n lý, sử ặc bi q N c có thẩm quy n ấ . ĩ V N áp dụng pháp lu t hình s v qu n lý, sử dụ 1.2.2. Cơ sở Hiến định N ã ầ Cộ ã ộ ổ ấ Đ ó ó ữ q ồ ầ ó q q ũ ọ q ấ ó ạ q ử ụ ổ ạ ấ ử " q ổ 2013 ú N ắ ạ ặ ũ ạ q ặ ấ ộ ấ q Q ấ ữ ó ãk ẳ ầ q ọ ọ 14 ử ụ q ổ q ồ 2013 ổ k ẳ ữ ấ ấ ử ấ 212 ó ấ q ừ ầ toàn 1/7/2014 ã ụ " [1,tr.45] 15 Đấ