Tài liệu Luận văn kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty tnhh sản xuất in ấn tuấn nam​

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM KHOA KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT IN ẤN TUẤN NAM Ngành: KẾ TOÁN Chuyên ngành: KẾ TOÁN TÀI CHÍNH Giảng viên hướng dẫn: ThS. Nguyễn Thị Thu Hường Sinh viên thực hiện: Trần Uy Danh MSSV: 1311181416 Lớp: 13DKTC08 TP. Hồ Chí Minh, 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM KHOA KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT IN ẤN TUẤN NAM Ngành: KẾ TOÁN Chuyên ngành: KẾ TOÁN TÀI CHÍNH Giảng viên hướng dẫn: ThS. Nguyễn Thị Thu Hường Sinh viên thực hiện: Trần Uy Danh MSSV: 1311181416 Lớp: 13DKTC08 TP. Hồ Chí Minh, 2017 i LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu do em thực hiện. Các số liệu và kết luận nghiên cứu trình bày trong khóa luận tốt nghiệp được thực hiện tại Công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam chưa từng được công bố ở các nghiên cứu khác. Em hoàn toàn chịu trách nhiệm về nghiên cứu của em. TP. HCM , ngày …. tháng…. năm 2017 Sinh viên thực hiện (SV Ký và ghi rõ họ tên) ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành Khóa luận tốt nghiệp tại Công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Giám đốc Nguyễn Đình Nam và toàn thể anh chị trong Công ty đã có những góp ý và chỉ bảo cho em trong suốt thời gian thực tập tại Công ty. Đặc biệt hơn hết em xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến ThS.Nguyễn Thị Thu Hường, người đã tận tình hướng dẫn cho em ngay từ những bước đầu của Khóa luận tốt nghiệp như cách chọn đề tài, lên đề cương chi tiết, cách suy nghĩ, phân tích và trình bày khoa học đề tài cũng như giúp em tiếp cận được với nhiều nguồn tài liệu bổ ích. Với sự góp ý và định hướng của cô đã mang cho em nhiều kinh nghiệm và trải nghiệm quý báu trong kỳ thực tập. Điều đó đã giúp em hoàn thành Khóa luận tốt nghiệp một cách thuận lợi nhất. Em cũng xin gửi lời cảm ơn đến thầy cô trong Ban giám hiệu, các Phòng ban và đặc biệt là quý thầy cô trong Khoa Kế toán - Tài chính - Ngân hàng đã giảng dạy và truyền đạt cho em nhiều kiến thức bổ ích trong suốt 4 năm đại học. Một lần nữa, em xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và kính chúc thầy cô nhiều sức khỏe. Trân trọng kính chào , ngày...tháng ...năm 2017 iii MỤC LỤC CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ...............................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài..............................................................................................................1 2. Mục tiêu đề tài .................................................................................................................2 3. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................................2 5. Bố cục của luận văn ........................................................................................................3 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG ...................................................................................................4 2.1 Những vấn đề chung về tiền lương và các khoản trích theo lương .............................4 2.1.1 Tiền lương và quỹ tiền lương ...............................................................................4 2.1.1.1 Khái niệm tiền lương và quỹ tiền lương .......................................................4 2.1.1.1.1 Khái niệm tiền lương .................................................................................4 2.1.1.1.2 Khái niệm quỹ tiền lương ..........................................................................4 2.1.1.2 Ý nghĩa, chức năng ......................................................................................5 2.1.1.2.1 Ý nghĩa .....................................................................................................5 2.1.1.2.2 Chức năng ...............................................................................................5 2.1.1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến tiền lương .........................................................6 2.1.1.4 Các nguyên tắc cơ bản trong tiền lương .......................................................6 2.1.1.5 Phân loại tiền lương ......................................................................................7 2.1.1.5.1 Phân loại theo hình thức trả lương...........................................................7 2.1.1.5.2 Phân loại theo tính chất lương .................................................................7 2.1.1.5.3 Phân loại theo chức năng tiền lương .......................................................8 2.1.1.5.4 Phân loại theo đối tượng trả lương ..........................................................8 2.1.1.6 Cách hình thức trả lương ..............................................................................8 2.1.1.6.1 Theo thời gian ..........................................................................................8 iv 2.1.1.6.2 Theo sản phẩm .........................................................................................9 2.1.1.6.3 Khoán theo khối lượng công việc ............................................................9 2.1.1.6.4 Lương/Thưởng theo doanh thu ................................................................9 2.1.1.6.4.1 Tiền thưởng ................................................................................... 10 2.1.1.6.4.2 Phụ cấp .......................................................................................... 11 2.1.1.6.4.3 Phúc lợi .......................................................................................... 11 2.1.2 Quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN ................................................................. 11 2.1.2.1 Mục đích sử dụng từng quỹ ....................................................................... 12 2.1.2.2 Căn cứ để trích các quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN ........................... 12 2.1.2.3 Tỷ lệ trích các khoản theo lương ............................................................... 13 2.1.3 Tính lương/thưởng ............................................................................................ 13 2.1.3.1 Tính lương theo thời gian .......................................................................... 14 2.1.3.2 Tính lương theo sản phẩm ......................................................................... 16 2.1.3.3 Khoán theo khối lượng công việc .............................................................. 17 2.1.3.4 Trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân sản xuất......................... 17 2.2 Nhiệm vụ của kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương ........................... 17 2.3 Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương .................................................... 18 2.3.1 Kế toán chi tiết .................................................................................................. 18 2.3.1.1 Chứng từ sử dụng ....................................................................................... 18 2.3.1.2 Sổ chi tiết ................................................................................................... 18 2.3.2 Kế toán tổng hợp ............................................................................................... 19 2.3.2.1 Tài khoản sử dụng ...................................................................................... 19 2.3.2.2 Nội dung, kết cấu của tài khoản ................................................................. 19 2.3.2.2.1 Nội dung, kết cấu của TK 334 - Phải trả người lao động ..................... 19 2.3.2.2.2 Nội dung, kết cấu của TK 338 - Phải trả, phải nộp khác ...................... 20 2.3.2.3 Sơ đồ hạch toán .......................................................................................... 20 v 2.3.2.3.1 Sơ đồ hạch toán TK 334 - Phải trả người lao động .............................. 21 2.3.2.3.2 Sơ đồ hạch toán TK 338 - Phải trả, phải nộp khác ............................... 21 CHƯƠNG 3: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT IN ẤN TUẤN NAM ........................................................................................................................................... 22 3.1 Lịch sử hình thành và phát triển của công ty ............................................................ 22 3.1.1 Giới thiệu tổng quát về Công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam ................ 22 3.1.2 Lịch sử hình thành và phát triển của đơn vị ...................................................... 22 3.2 Chức năng và nhiệm vụ của Công ty ........................................................................ 23 3.2.1 Chức năng.......................................................................................................... 23 3.2.2 Nhiệm vụ ........................................................................................................... 23 3.3 Tổ chức bộ máy quản lý Công ty.............................................................................. 23 3.3.1 Sơ đồ tổ chức bộ máy Công ty .......................................................................... 23 3.3.2 Chức năng nhiệm vụ của từng bộ phận ............................................................. 24 3.4 Giới thiệu về bộ phận kế toán ................................................................................... 25 3.4.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán ......................................................................... 25 3.4.2 Chức năng, nhiệm vụ của từng chức danh ........................................................ 25 3.4.3 Chế độ và chính sách kế toán tại Công ty ......................................................... 26 3.4.3.1 Chế độ kế toán tại Công ty......................................................................... 26 3.4.3.2 Chính sách kế toán tại Công ty .................................................................. 27 3.5 Tình hình Công ty những năm gần đây .................................................................... 28 3.6 Thuận lợi, khó khăn, phương hướng phát triển ........................................................ 31 3.6.1 Thuận lợi ........................................................................................................... 31 3.6.2 Khó khăn ........................................................................................................... 31 3.6.3 Phương hướng phát triển ................................................................................... 31 CHƯƠNG 4: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT IN ẤN TUẤN NAM ................................................................................................................................. 33 vi 4.1 Những vấn đề chung về kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam ................................................................................... 33 4.1.1 Cơ cấu lao động ................................................................................................. 33 4.1.2 Công tác quản lý lao động ................................................................................. 33 4.1.3 Đặc điểm công tác chi trả lương tại Công ty..................................................... 33 4.1.4 Các hình thức trả lương trong Công ty.............................................................. 34 4.1.5 Cách tính lương/thưởng..................................................................................... 34 4.1.5.1 Cách tính lương theo thời gian................................................................... 34 4.1.5.2 Cách tính lương theo sản phẩm.................................................................. 35 4.1.5.2.1 Cách tính lương theo sản phẩm của nhân viên đứng máy in 2 màu ..... 37 4.1.5.2.2 Cách tính lương theo sản phẩm của nhân viên đứng máy in 4 màu ..... 40 4.1.6 Quỹ tiền lương ................................................................................................... 42 4.1.7 Căn cứ trích các quỹ BHXH, BHYT, BHTN .................................................... 43 4.1.8 Cách tính các khoản trích theo lương tại Công ty ............................................. 43 4.2 Nhiệm vụ của kế toán tiền lương tại Công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam... 44 4.3 Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam ......................................................................................................................... 44 4.3.1 Kế toán chi tiết .................................................................................................. 44 4.3.2 Kế toán tổng hợp ............................................................................................... 45 4.3.2.1 Tài khoản sử dụng ...................................................................................... 45 4.3.2.2 Trình tự hạch toán ...................................................................................... 46 CHƯƠNG 5: NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................ 62 5.1 Nhận xét .................................................................................................................... 62 5.1.1 Nhận xét tổng quan về tình hình hoạt động của Công ty .................................. 62 5.1.2 Nhận xét công tác quản lý lao động, tiền lương tại Công ty ............................. 62 5.2 Kiến nghị .................................................................................................................. 63 vii 5.2.1 Kiến nghị về công tác quản lý lao động, tiền lương tại Công ty ...................... 63 5.2.2 Kiến nghị khác .................................................................................................. 64 KẾT LUẬN ...................................................................................................................... 67 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................. 68 viii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮC STT Ý NGHĨA KÝ HIỆU 1 BHXH Bảo hiểm xã hội 2 BHYT Bảo hiểm y tế 3 BHTN Bảo hiểm thất nghiệp 4 KPCĐ Kinh phí công đoàn 5 HĐLĐ Hợp đồng lao động 6 NSDLĐ Người sử dụng lao động 7 NLĐ Người lao động 8 TK Tài khoản 9 SX Sản xuất 10 NVKT Nghiệp vụ kế toán 11 BCTC Báo cáo tài chính ix DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Bảng mức lương tối thiểu theo vùng ................................................................ 13 Bảng 2.2: Bảng tỉ lệ trích các khoản theo lương năm 2016 .............................................. 13 Bảng 3.1: Bảng tổng kết kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam từ năm 2015 đến năm 2016 ............................................................................. 29 x DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH , BIỂU MẪU Sơ đồ 3.1: Tổ chức bộ máy quản lý của Công ty .............................................................. 24 Sơ đồ 3.2: Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty .............................................................. 25 Sơ đồ 3.3: Hình thức kế toán Nhật ký chung tại Công ty ................................................. 27 Sơ đồ 4.1: Trình tự hạch toán kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam ................................................................................... 46 Hình 4.1: Phiếu nhận in tại Công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam ......................... 36 Hình 4.2: Bảng chấm công ............................................................................................... 47 Hình 4.3: Bảng tính lương tăng ca của nhân viên gia công cán màng ............................. 47 Hình 4.4: Sổ chấm công của nhân viên đứng máy in 2 màu ............................................ 48 Hình 4.5: Bảng lương ca máy 2 màu ................................................................................ 48 Hình 4.6: Sổ chấm công của nhân viên đứng máy in 4 màu ............................................ 49 Hình 4.7: Bảng lương ca máy 4 màu (Ca anh Hanh)........................................................ 49 Hình 4.8: Bảng thanh toán lương CNV ............................................................................ 50 Biểu mẫu 4.1: Sổ chi tiết TK 3341 ................................................................................... 53 Biểu mẫu 4.2: Sổ chi tiết TK 3383 ................................................................................... 54 Biểu mẫu 4.3: Sổ chi tiết TK 3384 ................................................................................... 55 Biểu mẫu 4.4: Sổ chi tiết TK 3389 ................................................................................... 56 Biểu mẫu 4.5: Sổ Nhật ký chung ...................................................................................... 57 Biểu mẫu 4.6: Sổ cái TK 3341 .......................................................................................... 58 Biểu mẫu 4.7: Sổ cái TK 3383 .......................................................................................... 59 Biểu mẫu 4.8: Sổ cái TK 3384 .......................................................................................... 60 Biểu mẫu 4.9: Sổ cái TK 3389 .......................................................................................... 61 xi CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU 1. Lý do chọn đề tài Trong nền kinh tế hiện đại, với xu hướng toàn cầu hóa thì các doanh nghiệp cần tạo ra những giá trị riêng biệt để đảm bảo sự tồn tại và phát triển trong môi trường đầy cạnh tranh và năng động này. Giai đoạn hiện nay, doanh nghiệp không chỉ cạnh tranh với các doanh nghiệp trong nước mà còn phải đứng vững trước sự gia nhập ồ ạt của các doanh nghiệp nước ngoài. Chính vì vậy, bên cạnh việc tạo ra tính mới, đặc sắc, đa dạng hóa sản phẩm thì doanh nghiệp cần phải duy trì cho mình nguồn nhân lực để phát triển cùng doanh nghiệp. Bởi lẽ, ngoài việc có tiềm lực về tài chính thì yếu tố con người là yếu tố quyết định tới sự thành công của doanh nghiệp. Như vậy, làm thế nào để các doanh nghiệp có thể duy trì được đội ngũ lao động bền vững, làm thế nào tạo ra động lực để người lao động cống hiến hết năng lực cho doanh nghiệp? Đó chính là chính sách về tiền lương và các phúc lợi dành cho người lao động trong doanh nghiệp. Ở mỗi quốc gia, quyền lợi của người lao động luôn được đảm bảo ở mức tối thiểu theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, từng doanh nghiệp sẽ xây dựng cho mình những chính sách tiền lương và phúc lợi riêng cho người lao động. Doanh nghiệp, nơi mà người lao động cảm thấy họ nhận được sự công bằng từ tiền lương, phúc lợi tương ứng với công sức họ bỏ ra, người lao động sẽ gắn bó lâu dài và cống hiến để tạo ra những giá trị đặc biệt cho doanh nghiệp. Bên cạnh tiền lương là các khoản trích theo lương như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, trợ cấp mất việc làm và kinh phí công đoàn cũng cần được quan tâm và bảo đảm. Nhận thức được tầm quan trọng của tiền lương và các khoản trích theo lương, doanh nghiệp cần đưa ra cho mình một chính sách hợp lý để vừa tạo động lực cho người lao động vừa phù hợp với chi phí của doanh nghiệp. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào việc hạch toán phân bổ chính xác tiền lương của doanh nghiệp nói chung và đặc biệt là bộ phận kế toán. Nếu việc hạch toán này hiệu quả thì sẽ giúp doanh nghiệp tính đúng chi phí giá thành sản phẩm, tiền lương và thanh toán kịp thời cho người lao động nhằm tạo ra động lực để người lao động phát huy hơn nữa tính sáng tạo, nhiệt tình trong công việc. Từ đó doanh 1 nghiệp hoàn thành kế hoạch sản xuất, tăng năng suất, hạ giá thành, tăng lợi nhuận…và duy trì được sự phát triển ổn định, thịnh vượng. Với lí do trên, trong thời gian thực tập tại Công ty TNHH SX In Ấn Tuấn Nam, em quyết định chọn đề tài “Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam” cho Khóa luận tốt nghiệp của mình. Tuy đề tài này đã được nghiên cứu và phân tích rất nhiều nhưng với những gì đã được học tập, làm việc ở công ty em thật sự mong muốn nghiên cứu và hoàn thiện công tác tổ chức kế toán tiền lương để đóng góp sức mình vào sự phát triển của Công ty. 2. Mục tiêu đề tài - Nghiên cứu công tác tổ chức kế toán tiền lương và các khoản phải trích theo lương tại Công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam. Từ đó hiểu sâu hơn về lý thuyết cũng như có cái nhìn thực tế hơn về kế toán tiền lương và các khoản phải trích theo lương. - Tìm hiểu cơ sở lý luận về tiền lương và các khoản trích theo lương, phản ánh thực tế ở doanh nghiệp. Đưa ra những thuận lợi, khó khăn và đề xuất giải pháp để hoàn thiện công tác này hơn nữa tại doanh nghiệp Tuấn Nam nói riêng cũng như tại các doanh nghiệp nói chung. 3. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi nghiên cứu chuyên đề tập trung nghiên cứu thực trạng kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam - Nguồn tài liệu được sử dụng là các thông tin và số liệu thực tế đã khảo sát, thu thập tại công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam trong quá trình thực tập tại đơn vị. - Giáo trình môn học, sách Kế toán tài chính liên quan đến kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương để làm cơ sở lý luận cho bài khóa luận. 4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập số liệu: Căn cứ vào những chứng từ thực tế phát sinh nghiệp vụ kinh tế đã được kế toán tập hợp vào sổ sách kế toán và kiểm tra tính chính xác, tính phù hợp của các chứng từ. 2 - Phương pháp so sánh: Căn cứ những số liệu và chỉ tiêu so sánh từ đó đưa ra những kết luận về tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. - Phương pháp phân tích: Áp dụng việc tính toán, so sánh số liệu của các phương pháp nêu trên để phân tích những khác biệt giữa lý luận và thực tiễn, từ đó rút ra kết luận. 5. Bố cục của luận văn Cấu trúc của bài Khóa luận tốt nghiệp gồm 5 chương: Chương 1: Giới thiệu Chương 2: Cơ sơ lý luận về kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Chương 3: Tổng quan về Công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam Chương 4: Thực trạng công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty TNHH Sản Xuất In Ấn Tuấn Nam Chương 5: Nhận xét và kiến nghị Trong quá trình nghiên cứu cũng như thu thập số liệu và viết báo cáo, vì thời gian nghiên cứu có hạn và kiến thức có thể chưa đủ chuyên sâu nên trong bài báo cáo sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Em mong nhận được sự góp ý của thầy và các anh/chị trong Công ty để có thể hoàn thiện bài báo cáo của mình hơn. Em chân thành cảm ơn. 3 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG 2.1. Những vấn đề chung về tiền lương và các khoản trích theo lương 2.1.1 Tiền lương và Quỹ tiền lương 2.1.1.1 Khái niệm tiền lương và quỹ tiền lương 2.1.1.1.1 Khái niệm tiền lương Lao động là hoạt động chân tay và trí óc của con người nhằm biến đổi các đối tượng lao động thành các vật phẩm có ích phục vụ cho nhu cầu của con người. Tiền lương là giá cả sức lao động được hình thành theo thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động phù hợp với các quan hệ và các quy luật trong nền kinh tế thị trường. Nói cách khác, tiền lương (tiền công) là số tiền mà doanh nghiệp trả cho người lao động theo số lượng và chất lượng lao động mà họ đóng góp cho doanh nghiệp nhằm đảm bảo cho người lao động đủ để tái sản xuất sức lao động và nâng cao, bồi dưỡng sức lao động. 2.1.1.1.2 Khái niệm quỹ tiền lương Quỹ tiền lương của doanh nghiệp bao gồm tất cả các khoản tiền lương, tiền công và các khoản phụ cấp có tính chất tiền lương ( tiền ăn giữa ca, tiền hỗ trợ phương tiện đi lại, tiền quần áo đồng phục…) mà doanh nghiệp trả cho tất cả các loại lao động thuộc doanh nghiệp quản lý và sử dụng. Thành phần quỹ lương của doanh nghiệp bao gồm các khoản chủ yếu: - Tiền lương trả cho người lao động trong thời gian thực tế làm việc ( tiền lương theo thời gian, tiền lương theo sản phẩm, tiền lương khoán). - Tiền lương trả cho người lao động sản xuất ra sản phẩm hỏng trong phạm vi chế độ quy định. 4 - Tiền lương trả cho người lao động trong thời gian ngừng sản xuất do nguyên nhân khách quan, trong thời gian được điều động đi công tác làm nghĩa vụ theo chế độ quy định, thời gain nghỉ phép, thời gian đi học. - Tiền ăn trưa, ăn ca. - Các khoản tiền có tính chất thường xuyên. 2.1.1.2 Ý nghĩa, chức năng 2.1.1.2.1 Ý nghĩa Lao động là một yếu tố không thể thiếu trong hoạt động sản xuất kinh doanh nên hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương có ý nghĩa rất lớn trong công tác quản lý sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Hạch toán tốt lao động tiền lương và các khoản trích theo lương giúp cho công tác quản lý nhân sự đi vào nề nếp có kỷ luật, đồng thời tạo cơ sở để doanh nghiệp chi trả các khoản trợ cấp BHXH cho người lao động nghỉ việc trong trường hợp nghỉ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động. Tổ chức tốt công tác tiền lương còn giúp cho việc quản lý tiền lương chặt chẽ đảm bảo trả lương đúng chính sách và doanh nghiệp đồng thời còn căn cứ để tính toán phân bổ chi phí nhân công và chi phí doanh nghiệp hợp lý. 2.1.1.2.2 Chức năng của tiền lương Về phương diện xã hội: tiền lương đảm bảo tái sản xuất sức lao động cho xã hội, tiền lương là thu nhập chính của người lao động, có thể nói đây chính là nguồn nuôi sống người lao động và gia đình họ, vì vậy tiền lương trả cho người lao động phải đảm bảo sức lao động và nâng cao chất lượng lao động. thực hiện tốt chưc năng này của tiền lương giúp doanh nghiệp có nguồn lao động ổn định đạt năng suất cao. Về phương diện kinh tế: tiền lương là một đòn bẩy kinh tế có tác dụng kích thích lợi ích vật chất đối với người lao động; việc trả lương phải gắn liền với kết quả lao động, tổ chức tiền lương phải nhằm khuyến khích người lao động nâng cao năng suất, chất lượng, 5 hiệu quả lao động.làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít, không làm không hưởng. tiền lương phải phản ánh đúng sự khác biệt, trong tiền lương giữa loại lao động có trình độ thấp nhất và cao nhất được hình thành trong quá trình lao động. 2.1.1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến tiền lương Tiền lương không chỉ thuần túy là vấn đề kinh tế, vấn đề lợi ích mà nó còn là vấn đề xã hội liên quan trực tiếp đến chính sách vĩ mô của Nhà nước.do vậy, tiền lương bị ảnh bởi nhiều yếu tố: - Nhóm yếu tố thuộc về doanh nghiệp: chính sách của doanh nghiệp, khả năng tài chính, cơ cấu tổ chức, văn hóa doanh nghiệp… - Nhóm yếu tố thuộc về thị trường lao động: quan hệ cung cầu trên thị trường, mặt bằng chi phí tiền lương, chi phí sinh hoath, thu nhập quốc dân, tình hình kinh tế - pháp luật… - Nhóm yếu tố thuộc về người lao động: số lượng – chất lượng lao động, thâm niên công tác, kinh nghiệm làm việc và các mối quan hệ khác. - Nhóm yếu tố thuộc về công việc: lượng hao phí lao động trong quá trình làm việc, cường độ lao động, năng suất lao động. 2.1.1.4 Các nguyên tắc cơ bản trong tiền lương - Mức lương được hình thành trên cơ sở thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động. - Mức lương trong HĐLĐ phải lớn hơn mức lương tối thiểu do Nhà nước quy định. - Người lao động được hưởng theo năng suất lao động, chất lượng lao động và kết quả lao động. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã ban hành Thông tư 47/2015/TT-BLĐTBXH có hiệu lực ngày 01/01/2016 hướng dẫn một số điều về HĐLĐ và trách nhiệm vật chất tại Nghị định 05/2015/NĐ-CP. Theo đó: 6 - Bãi bỏ quy đinh về việc phải trả lương ngay trong tháng làm việc cho người lao động, chỉ còn quy định về việc trả lương một tháng một lần hoặc nửa tháng một lần và được trả vào thời điểm trả lương. - Sửa đổi quy định về tiền lương thực trả của ngày làm việc bình thường để tính tiền làm thêm giờ; tiền lương thực trả sẽ không bao gồm tiền lương làm thêm giờ, trả thêm khi làm vào ban đêm, tiền thưởng, tiền ăn giữa ca, hỗ trợ. - Tiền lương trả cho một ngày làm việc được xác định bằng tiền lương tháng chia cho số ngày làm việc bình thường trong tháng, tuy nhiên không vượt quá 26 ngày. Trong quá trình trả lương phải tuân thủ các nguyên tắc: - Người lao động được trả lương trực tiếp, đầy đủ và đúng hạn - Trường hợp đặc biệt do thiên tai, hỏa hoạn hoặc lý do bất khả kháng khác mà người sử dụng lao động đã tìm biện pháp khắc phục nhưng không trả lương đúng thời hạn theo thỏa thuận trong HĐLĐ thì không được trả chậm quá 01 tháng. 2.1.1.5 Phân loại tiền lương 2.1.1.5.1 Phân loại theo hình thức trả lương - Trả lương theo thời gian: Tiền lương theo thời gian được trả cho người lao động căn cứ vào thời gian làm việc thực tế theo tháng, tuần, ngày, giờ - Trả lương theo sản phẩm: Tiền lương theo sản phẩm được trả căn cứ vào mức độ hoàn thành số lượng, chất lượng sản phẩm theo định mức lao động và đơn giá sản phẩm được giao. - Trả lương khoán: Tiền lương khoán được trả căn cứ vào khối lượng, chất lượng công việc và thời gian phải hoàn thành. 2.1.1.5.2 Phân loại theo tính chất lương - Tiền lương chính: Tiền lương chính là tiền lương doanh nghiệp trả cho người lao động trong thời gian người lao động thực hiên nhiệm vụ chính của họ đã được quy định 7 gồm: tiền lương cấp bậc, các khoản phụ cấp thường xuyên (phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp khu vực, phụ cấp thâm niên,…) và tiền thưởng trong sản xuất. - Tiền lương phụ: là tiền lương trả cho người lao động trong thời gian người lao động thực hiện nhiệm vụ khác ngoài nhiệm vụ chính nhưng vẫn được hưởng lương theo chế độ quy định như tiền lương trả cho người lao động trong thời gian nghỉ phép, nghỉ tết, tiền lương trả cho người lao động trong thời gian ngừng sản xuất…được hưởng theo chế độ. Việc phân chia tiền lương như vậy có ý nghĩa quan trọng đối với công tác kế toán, phân tích kế toán. 2.1.1.5.3 Phân loại theo chức năng tiền lương - Tiền lương trực tiếp:là tiền lương trả cho người lao động trực tiếp sản xuất hay cung ứng dịch vụ - Tiền lương gián tiếp: là tiền lương trả cho người lao động tham gia gián tiếp vào quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 2.1.1.5.4 Phân loại theo đối tượng trả lương - Tiền lương sản xuất: là tiền lương trả cho các đối tượng thực hiện chức năng sản xuất. - Tiền lương bán hàng: là tiền lương trả cho các đối tượng thực hiện chức năng bán hàng. - Tiền lương quản lý: là tiền lương trả cho các đối tượng thực hiện chức năng quản lý. 2.1.1.6 Các hình thức trả lương Doanh nghiệp có quyền lựa chọn lựa chọn hình thức trả lương theo thời gian, sản phẩm hoặc khoán, có thể trả bằng tiền mặt hoặc trả qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng sao cho phù hợp tính chất công việc của doanh nghiệp mình. 2.1.1.6.1 Theo thời gian Tiền lương theo thời gian được trả cho người lao động căn cứ vào thời gian làm việc thực tế theo tháng, tuần, ngày, giờ cụ thể: 8